________________
પુષ્યમિત્રે આ સાંભળીને કહ્યું કે, રાજા અશોક તો મહાન હતા, એથી આ સિવાય બીજો ઉપાય હોય તો બતાવો ! ત્યારે એક બ્રાહ્મણે કહ્યું કે, માણસનું નામ બે રીતે અમર રહી શકે છે. એક તો નિર્માણ કરવા દ્વારા, બીજું નાશ કરવા દ્વારા ! પુષ્યમિત્રને નાશનો માર્ગ ગમ્યો. એથી ચતુરંગ સેનાને સજ્જ કરવા પૂર્વક બુદ્ધવિહારોને નાશ કરવાનો નિર્ણય કરીને એ કર્કુટારામ તરફ ગયો. પણ ત્યાં પ્રવેશદ્વારમાં જ સિંહનાદ સાંભળીને એ ગભરાઈ ગયો અને પુનઃ પાટલિપુત્રમાં આવી ગયો. આ પછી બૌદ્ધ સાધુઓને બોલાવીને એણે કહ્યું : હું બુદ્ધશાસનનો નાશ કરવા કટિબદ્ધ બન્યો છું. એથી બેમાંથી એક ચીજ તમને સોંપવા માંગુ છું, બોલો, તમારે સ્તૂપો જોઈએ છે કે સંઘારામો ! બૌદ્ધભિક્ષુઓએ સ્તૂપો પર પસંદગી ઉતારી, એથી પુષ્યમિત્રે સંઘારાયો અને ભિક્ષુઓનો નાશ કરવા માંડ્યો, એણે એવી ઘોષણા કરી કે, જે વ્યક્તિ શ્રમણનું માથું ઉતારીને મને આપશે, એને હું સો સોનામહોરો ઈનામમાં આપીશ !
આ ઘોષણા પછી ઘણા શ્રમણોનો શિરચ્છેદ થવા માંડ્યો અને ઘણીઘણી મૂર્તિઓના માથા ય ઉડવા માંડ્યા. આ સમયે દૃષ્ટાવિનાશી યક્ષે વિચાર કર્યો કે, ભગવાનના શાસનનો નાશ થઈ રહ્યો છે, પરંતુ કોઈનુંય અપ્રિય નહિ કરવાના નિયમથી બદ્ધ હોઈને હું શી રીતે પુષ્યમિત્રને શિક્ષા કરી શકું ? હા, પરંતુ એક ઉપાય છે ! કૃમિસેન યક્ષ મારી પુત્રીને ક્યારનો માંગી રહ્યો છે, પરંતુ પાપી હોવાથી હું એને પુત્રી આપતો નથી. પણ બુદ્ધ ભગવાનના શાસનની રક્ષા કરવાનું વચન લઈને કૃમિસેનને જો હું પુત્રી આપું, તો શાસન રક્ષા થઈ શકે ! આમ વિચારીને દૃષ્ટાવિનાશી યક્ષે પોતાની પુત્રી કૃમિસેનને આપી.
પુષ્યમિત્રને એક મોટા યક્ષની મદદ હતી. એથી એ યક્ષને ફરવાના બહાને લઈને દૃષ્ટાવિનાશી યક્ષ પહાડો પર ચાલ્યો ગયો. આ તકનો લાભ લઈને કૃમિસેન યક્ષ એક પહાડ ઉઠાવીને લઈ આવ્યો અને મુનિહંતા પુષ્યમિત્ર પર એ પહાડનો પાત કરીને સેના સાથે એના
~~~ મહારાજા ખારવેલ
૧૩૪
NNNNNNNN
•
