________________
સાધુસભા, દ્વાદશાંગીરક્ષા આદિ શાસનના પ્રભાવક-પ્રચારક કાર્યો પાછળ રાજા ખારવેલે લાખો રૂપિયાનો સચ્ચય કરીને અપૂર્વ-શ્રુતસેવા બજાવ. જેના કારણે ભોજપત્ર, તાડપત્ર અને વલ્કલપત્ર પર અંકિત થઈને એ દ્વાદશાંગી ચિરંજીવ બનવા પામી.
કલિંગનું તીર્થધામ કુમારગિરિ તો કલિંગ-જિનની સુવર્ણ પ્રતિમાથી મંડિત બની જ ચૂક્યું હતું. આ પછી સાધુસભા અને દ્વાદશાંગી-રક્ષાના શકવર્તી કાર્યોની આગેવાની પણ કલિંગે લીધી અને એને બરાબર અદા કરી જાણી. એથી એક ધન્યાતિધન્ય ધર્મધામ તરીકે કલિંગને અને આવા ધર્મધામના ધીરોદાત્ત ધૂરાધારક તરીકે દ્વાદશાંગી-રક્ષક મહારાજા ખારવેલને જે નામના કામના મળતી રહી, તેમજ આ તીર્થની વંદના માટે ધર્મયાત્રીઓની જે વણઝાર દિન-રાત અવિરત ચાલુ રહેવા માંડી, એથી વગર કહ્યું કે વગર જાહેર કર્યો કુમારગિરિ અનેકની આસ્થાનું આધાર એક પવિત્ર ધામ બની ગયું ! આ પવિત્ર ધામ થોડા જ વર્ષોમાં સાધકોભક્તોના ગમનાગમનથી એવું ગૌરવ મેળવી ચૂક્યું કે, જેના ગીતગાનના ગુંજારવ છેક ગગનના ગુંબજ સુધી ઘુમરાવા લાગ્યા.
સૂર્યોદયે જ જેઓ મધ્યાહ્નનું મહા-તેજ પાથરવાનું પુણ્ય લઈને આવ્યા હતા, એ ખારવેલના દેહની ડાળ પર હજી કાંતિની કોયલો કૂંજન કરી રહી હતી અને યૌવન અંગડાઈ રહ્યું હતું, છતાં રાજકાજથી ઉદાસીન બનીને અને છતાંય ફરજનો પૂરો ખ્યાલ રાખીને એઓ ગુફાઓની મૌનમસ્તી વધુ માણતા. દ્વાદશાંગી રક્ષાની અને કલિંગમાં ધર્મપ્રચારની એક મહા જવાબદારી અદા થઈ ગયા પછી તો એઓને આ મસ્તીમાં જ મહાલવું, વધુ પ્રિય થઈ પડ્યું હતું, ગુફાઓના એકાંતમાં પગ મૂકતાની સાથે જ મૌનના એ મંડપોમાં એમની સમક્ષ જે એક સૃષ્ટિ સજીવ બની ઉઠતી, એની ભવ્યતા આગળ રાજસભાના ઠાઠઠઠારા તો એમને સાવ નઠારા અને ધૂતારા જણાતા. કારણ કે કાયાથી જ એઓ કલિંગરાજ હતા. એમનું ભીતર તો ભિક્ષુરાજનું હતું. અને
મહારાજા ખારવેલ ૧૫--૨૫૨૧૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦- ૧૧૯
