Book Title: Kuvalayamala Katha Sankshep
Author(s): Udyotansuri, Ratnaprabhvijay
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

View full book text
Previous | Next

Page 336
________________ -III.84 : Verse 161 कुवलयमालाकथा ३ * 31 1 द्वीपं समायातः। तेन तदवगम्य भणितम् । 'सुवर्णद्वीपं प्रति प्रचलतो मम भीषणे जलधावगाधे पूर्व- 1 भवार्जितदुष्कृतेनेव वायुना प्रेरितं त्वरितमेवागण्यपण्यसंभृतं पोतमस्फुटत् । ततोऽहं फलकमेकं प्राप्य 3 कुडङ्गद्वीपमाश्रितः। ततो धनेनेति भणितं 'सममेवात्र परिभ्रमावः। अथ तत्रैव ताभ्यां परिभ्रमद्भ्यां 3 कदाचित्तृतीयं पुरुषं मिलितं विलोक्य पृष्टम् । 'भद्र, कुतः पुरादत्र द्वीपे समायातवान् ।' तेनेति जल्पितम् । मम वजतो लङ्कापुरी वाहनं भग्नं फलकप्राप्त्यात्र संप्राप्तः।' ताभ्यां निगदितम् । 'अतीव रम्यतरम6 भूत् , यदस्माकं त्रयाणामपि समदुःखानां महती मैत्री समजनि । तावदत्र कस्मिन्नपि समुन्नते पादपे भिन्न- 6 यानपात्रचिह्नमूर्तीक्रियते।' तथेति प्रतिपद्य तैवल्कलमेकं तरुशिखरे निबद्धम् । ततस्तृष्णाक्षुधाक्लान्ताः सर्वत्र परिभ्रमन्तस्तं कमपि तारशं शाखिनं न पश्यन्ति । एवं किल भक्ष्यतरुफलोद्गमः। एवं तैः सर्वत्र द्वीपे स्वैरं विचरद्भिर्दुःखशतसमाकुलैः कथमपि वेश्माकाराणि त्रीणि कुडङ्गानि दृष्टानि । ते एकैकं 9 कुडङ्गमाश्रित्य स्थिताः । तेषु च काकोदुम्बरिकामेकैकां निरीक्ष्य चातीवोच्छ्रसितहदयैर्भणितम् । 'अहो, सांप्रतं प्राप्तव्यं प्राप्तम् , वयं निर्वृतचेतसः संजाता एतदर्शनमात्रेणापि ।' तैः कुडनेषु प्रविश्य 12 काकोदुम्बरिकाफलानि विलोकितानि, परमेकमपि फलं न ददृशे । ततस्त्रयो ऽप्यतीवदुर्मनसो बभूवुः । 12 कैश्चिदपि दिवसैस्तेषां मनोरथशतैः काकोदुम्बरिकाः फलाकुलास्तत्र जज्ञिरे । ते काकाद्युपद्रवेभ्यो रक्षन्तस्तिष्ठन्ति । इतश्च केनापि सांयात्रिकेण करुणावता भिन्नवहनचिह्नमालोक्य कर्णधारद्वयं प्रैषि। 15 ततस्ताभ्यां सर्वत्रान्वेषयद्यां पुरुषत्रयं कुडङ्गस्थं काकोदुम्बरिकाफलबद्धजीविताशयं निरीक्ष्य भणितम् । 10 आवां पोतवणिजा प्रेषितौ भवतामानयनाय । अत्र द्वीपे दुःखशतप्रचुरे किं तिष्ठथ ।' तत्रैकेन नरेणेत्युक्तम् । 'किमत्र द्वीपे कष्टम्, एतत् कुडङ्गं गृहतुल्यम्, एषा च काकोदुम्बरिका फलिता 18 भूयोऽपि फलिष्यति, अहं महता सुखेनात्र तिष्ठामि, कथमपि परतटं नागच्छामि । इति भणिस्वा तत्र-18 वैकः पुरुषः स्थितः । ततस्ताभ्यां निर्यामकाभ्यां द्वितीयो भणितः। त्वमपि परतटमागच्छ ।' तदाकर्ण्य तेन भणितम् । 'अहं काकोदुम्बरिकापक्कफलमेकमुपभुज्य यः कोऽपि पश्चान्नाविकः समेष्यति तेन 21 सहागमिष्यामि' । इति भणित्वा द्वितीयोऽपि तत्र तस्थिवान् । ततस्ताभ्यां तृतीयो भणितः । भोभद्र,21 किमत्र करोषि सांप्रतं परतीरमागच्छ।' 'भवतां स्वागतम्' इति भणित्वा तृतीयः पुमान् ताभ्यां समं गत्वासमप्रीत्या तरण्यामारुरोह । कियद्भिरपि दिनैर्वहनं तटं प्राप । तत्र पुत्रमित्रकलाधनधान्यादि24भिर्वस्तभिर्मिलितः सततमेव स सुखमनुभवन्नास्ते । 24 24 भिर्वस्तु) अथास्योपनयः श्रूयतास दुरुत्तरः । यू: कुडारी भवेयुस्ते जीवाः र य यष जलधिोरः संसारः स दुरुत्तरः । यः कुडङ्गो महाद्वीपः समानुष्यभवः स्मृतः॥१ 27 ये कुडल्ला निवासास्ते ये तत्र पुरुषास्त्रयः । त्रिःप्रकारा भवेयुस्ते जीवाः संसारवर्तिनः ॥२ 7 काकोदुम्बरिका यास्तु कान्तास्तास्तारलोचनाः। फलानि यानि तत्र स्युस्तान्यपत्यानि भूरिशः॥३ वृथाकृताशापाशास्ते या एवात्यन्तकोविदाः । दारिग्यदुःखरोगौघशकुनेभ्यो निरन्तरम् ॥ ४ यत्परत्र हितं स्वस्य तदेवायाति विस्मृतिम् । वैधेयानां गृहानेककार्यव्यापृतचेतसाम् ॥ ५ 30 यः पोतेशः स च गुरुर्निर्यामौ धर्मयोर्युगम् । या तरी तत्र दीक्षा सा यत्तीरं सा च निवृतिः॥६ संसारदुःखसंतप्तान जीवानुत्तारयन्ति ये । सर्वदैव महासत्त्वाः सर्वतत्त्वावलोकिनः ॥७ निन्धं मनुष्यजन्मेदं शोचनीयमनेकधा । मोक्षसौख्यं भजस्वेति ते वदन्ति यतीश्वराः॥ ८ 33 अभध्यजीवस्तत्रैको द्वीपेऽत्र नृभवे वदेत् । यत्सौख्यं स च मे मोक्षस्तत्तेन मम किं पुनः॥९ ब्रूते द्वितीयः संसारी दूरभव्यो मुनीश्वर । पुत्रमित्रकलत्रादिममत्वं त्यक्तुमक्षमः ॥ १० भव्यस्तृतीयो वदति श्रुत्वा सद्धर्मदेशनाम् । मनुष्यलोके कस्तिष्ठेद्गरिष्ठे दुःखबाधया ।। ११ 36 सप्ताङ्गराजि यदाज्यं प्राज्यं रम्या च संततिः। भवे भवे भवत्येव जैनदीक्षा कदापि न ॥ १२ ततो ममालमेतेन जन्मना दुःखजन्मना । समुद्यमं करोम्येष महोदयपदश्रिये ॥ १३ भूयो ऽप्यूचे कथामेतामुक्त्वा श्रीधर्मनन्दनः । भो वत्सा व्रतदृष्टान्तमाकर्णयत संप्रति ॥ १४ 39 ६४) तथाहि जम्बूद्वीपे ऽत्र क्षेत्रे भरतनामनि । देशो ऽस्ति मगधाभिख्यो वसुधामुखमण्डनम् ॥ १५ अनेकदेशविख्यातं श्रियामकः समाश्रयः। अस्ति राजगृहं तत्र नगरं नगराजितम् ॥ १६ 1) दीपे समायातस्तेन, B प्रचलितो. 2) 'भवार्जितविगतदुःकृते । भवार्जिताभितदुःकृते', Promit प्रेरितं. 3) Bom. ततो. 8) B सर्वतः for सर्वत्र,oom. एवं किल...फलोद्गमः ।. 13) ततोऽजीवत्रयोपि दुर्भनसो B ततोतीव त्रयोपि दुर्मनसो. 14)PB सोयात्रिकेन. 17) PB एतं or एन for एतत् , P एका च. 21) PB inter. भणित्वा or द्वितीयोऽपि. 24) Pom. स. 26)0 'घोरसंसारः 37) Pom. second ये, त्रिप्रकारा. 32)P जीवानुत्तीरयति । जीवानुत्तरयति. 33) After वदन्ति य P repeata सर्व देव महासत्त्वाः eto. to ते वदन्ति. 34 P leaves wome space after द्वीपेत्र नृभ and then continues with म मोक्षस्तरीन41)P "देशतिख्याती श्रेयामेक: Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394