Kuvalayamala Katha Sankshep

Author(s): Udyotansuri, Ratnaprabhvijay
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 338

- III. 8 6 : Verse 961
कुवलयमालाकथा ३
6
15
द्वितीये त्वाढको के द्रोणा वर्षे तृतीयके । खारीशतानि तुर्ये तु पल्यलक्षाणि पञ्चमे ॥ ५९ अथान्यस्मिन् दिने श्रेष्ठी निमन्त्र्य स्वजनान् बहून् । महान्तमुत्सवं चक्रे पूर्वरीत्या निकेतने ॥ ६० समायोज्झिकां ज्येष्ठां वधूमर्थयति स्म सः । वत्से समर्पय मम तच्छालिकणपञ्चकम् ॥ ६१ तदाकर्ण्य गृहस्यान्तः सहसापि प्रविश्य सा । पञ्च शालीनथानीय तस्य हस्ते समार्पयत् ॥ ६२ तेनापि जल्पिता सर्वप्रत्यक्षं शपथैर्निजैः । त एव शालयो वत्से न वा सत्यं वदाधुना ॥ ६३ तयाथ जल्पितं तात प्रोज्झितास्ते मया कणाः । श्रुत्वेति लोकपुरतः श्रेष्ठी रुष्टः स जल्पति ॥ ६४ अयुक्तं कृतमेतेन यूयमेतद्भणिष्यथ । अन्यथा पापया त्यक्ताः शालयस्ते मदर्पिताः ॥ ६५ तस्मादस्याः करिष्यामि फलं तत्यागसंभवम् । छगणादिपरित्यागकारिणी भवतूज्झिका ॥ ६६ द्वितीयां तामथाय श्रेष्ठयूचे पुत्रि तान् कणान् । समर्पय ममेदानीं साब्रवीद्भक्षिता मया ॥ ६७ स श्रेष्ठपुङ्गवो वोचत् स्वजनानां पुरस्ततः । पचनादिषु कार्येषु भवताद्भक्षिका वधूः ॥ ६८ तृतीया श्वशुरेणोक्ता सा शालिकणरक्षणम् । निजं न्यवेदयत्तुष्टः श्रेष्ठिश्रेष्ठस्ततो ऽनदत् ॥ ६९ मदीयमन्दिरे लोकाः कोशे सर्वाधिकारिणी । वधूटी रक्षिकानाम्नी भवत्वेषा ममाशया ॥ ७० आकार्य जल्पितानेन चतुर्थी रोहिणी ततः । समानय कणान् पञ्च वत्से त्वमपि सांप्रतम् ॥ ७१ प्रजल्पितं तया तात शकटानि बहूनि मे । अर्व्यन्तां वृषभाः प्राज्याः शालिरानीयते यथा ॥ ७२ अभाणि श्रेष्ठिना तेन वत्से पञ्च कणाः कथम् । जज्ञिरे यानवाह्यास्ते स हेतुः कथ्यतां मम ॥ ७३ यत्कृतं मूलतो वध्वा कथितं तत्पुरस्तथा । मुदितस्तत्तदाकर्ण्य स श्रेष्ठी समजायत ॥ ७४ स्नुषायाः सो ऽर्पयामास शकटान् वृषभांस्तथा । अथानीतस्तया वध्वा शालिः सर्वः पितुर्गृहात् ॥ ७५ प्राहाथ स्वजनो धन्यो धनो यस्येदृशी वधूः । निन्यिरे कीडश वृद्धिं पञ्च शालिकणा यया ॥ ७६ 18 ऊचे तया ततस्तात गृह्यन्तां पञ्च ते कणाः । इति श्रुत्वा तदा श्रेष्ठी जनप्रत्यक्षमब्रवीत् ॥ ७७ सर्वस्वस्वामिनी गेहे वधूर्मम भवत्वसौ । अस्या एव समादेशः कर्तव्यः सर्वमानुषैः ॥ ७८ अस्या यः खण्डयत्याशां स्थातव्यं तेन नो गृहे । सर्वैरपि जनैः शीर्षे तद्वचः शेखरीकृतम् ॥ ७९ उद्यदानन्दसंदोहमेदुरः स धनः क्रमात् । निश्चिन्तचित्तः सद्धर्मालङ्कमणस्ततो ऽभवत् ॥ ८० एतदाख्यानकं शैक्षाः कथितं भवतां मया । सिद्धान्तोदितमेतस्य भावार्थ शृणुताधुना ॥ ८१ यथा राजगृहं लोके मानुषत्वमिदं तथा । यथा धनस्तथाचार्यो विचारचतुराननः ॥ ८२ यथा वध्वस्तथा ज्ञेया विनेयाश्च चतुर्विधाः । पञ्च शालिकणा ये सा ज्ञेया पञ्चमहाव्रती ॥ ८३ यथा स्वजनवर्गो ऽसौ तथा संघश्चतुर्विधः । दानं शालिकणानां यत्तन्महाव्रतरोपणम् ॥ ८४ उज्झित्र शालिकणानुज्झेत्पञ्च महाव्रतीम् । यः स्यादत्र परत्रापि स दुःखौघस्य भाजनम् ॥ ८५ निशङ्कमुपभुक्तास्ते यथा भक्षिकया तथा । व्रतमाजीविकाहेतोर्न विधेयं तथा बुधैः ॥ ८६ ररक्ष रक्षिका यद्वत् तच्छालिकणपञ्चकम् । तद्वहूतिजनै रक्ष्यं तन्महाव्रतपञ्चकम् ॥ ८७ महाव्रतानि संप्राप्य वृद्धिं नेयानि धीमता । रोहिण्या गुरुणा दत्ताः पञ्च शालिकणा यथा ॥ ८८ । इति तदृष्टान्तः ।
1
3
6
9
12
15
18
21
24
27
30
33
36
39
यतः,
* 33
1
3
तथाहि ।
जम्बूद्वीपाभिधे द्वीपे क्षेत्रे भरतनामनि । क्षमापुरी क्षमारम्या समस्ति स्वस्तिकारिणी ॥ ९६
1 ) B स्वाढकानेके 5 ) B नो वा for न वा 16 ) P तत्पुरस्तया 18 ) P प्राहाथ स जनो. 27 ) P कणानुज्झेव पंच (31) PB इति व्रतदृष्टांतः ॥ १४२७ ॥ छ ॥ छ ॥ ( P has the symbol of bhale instead of छ ॥ छ ॥ ) नमः श्री सर्वज्ञाय ॥. 35 ) P किंचिनिनगः, Pom. कुम्भ: 36 ) P निर्मूलनं दि
5
9
12
21
24
१६) विनयः शासने मूलं विनीतः संयतो भवेत् । विनयाद्विप्रमुक्तस्य कुतो धर्मः कुतस्तपः ॥ ८९ विनीतः श्रियमाप्नोति विनीतस्तूज्वलं यशः । कदापि दुर्विनीतेन नैव स्वार्थः प्रसाध्यते ॥ ९०
33
27
36
गुणवानपि नामोति नूनं स्तब्धः परां श्रियम् । किंचिन्नम्रः पिवन्नम्भः कुम्भः प्राप्नोति पूर्णताम् ॥ ९१ अपराधतमः स्तोम निर्मूलनदिनेश्वरः । स्वर्गापवर्गसंसर्गकारणं विनयः सदा ॥ ९२ विनयः सर्वथा कार्यः कुलीनेन वपुष्मता । गुरूणां गुणवृद्धानां तथा बालतपस्विनाम् ॥ ९३ गुणेषु विनयः श्लाध्यस्तेजस्विषु यथा रविः । येन कर्मग्रहाः सर्वे प्रच्छाद्यन्ते निजोदयात् ॥ ९४ विनयात्संपदः सर्वा मेघादिव जलर्द्धयः । केवलज्ञानलाभश्च विनीतस्येव जायते ॥ ९५
30
39