Kirti Kaumudi tatha Sukrut Sankirtan

Author(s): Someshwar Mahakavi, Arisinh Thakkur Kavi,
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 15

४ .. गूर्जरेश्वरपुरोहितश्रीसोमेश्वरदेवविरचितं
। प्रथमः विल्हणस्य कवेः प्राप्तप्रसादैव सरस्वती । नीयते जातु कालुष्यं, दुर्जनैर्न घनैरपि ॥ सदा हृदि वहेम श्रीहेमसूरेः सरस्वतीम् । सुवत्या शब्दरत्नानि, ताम्रपर्णी जिता यया ॥ म्तुमः सुमनसां श्रेष्टं, नीलकण्ठमहर्निशम् । दर्पकोपचितं यस्य, सर्वज्ञस्यं न मानसम् ॥ श्रीमहादनदेवोऽभूद्, द्वितयेन प्रसिद्धिमान् । पुत्रत्वेन सरस्वत्याः, पतित्वेन जयश्रियः ॥ श्रीभोज-मुञ्जदुःखार्ता, रम्यां वर्तयता कथाम् । प्रहादनेन साह्लादा, पुनश्चक्रे सरस्वती ॥ कवीन्द्रश्च मुनीन्द्रश्च, नरचन्द्रो जयत्ययम् । प्रशस्तिर्यस्य काव्येषु, सङ्क्रान्ता हृदयादिव ॥ मुनेर्विजयसेनस्य, सुधामधुरया गिरा । भारतीमजुमञ्जीरस्वरोऽपि परुषीकृतः ॥ मुभटेन पदन्यासः, स कोऽपि समितौ कृतः । येनाधुनाऽपि धीराणां, रोमाञ्चो नापचीयते ॥ स्ववाक्पाकेन यो वाचां, पाकं शास्त्यपरान् कवीन् । स्वयं हरिहरः सोऽभूत् , कवीनां पाकशासनः ।। २५ न माघः श्लाघ्यते कैश्चिन्नाऽभिनन्दोऽभिनन्द्यते । निष्कलः कालिदासोऽपि, यशोवीरस्य सन्निधौ ।। २६ प्रकाश्यते सदा साक्षाद् , यशोवीरेण मन्त्रिणा । मुखे दन्तद्युता ब्राह्मी, करे श्रीः स्वर्णमुद्रया ॥ २७ अर्जितास्ते गुंणास्तेन, चाहमानेन्द्रमन्त्रिणा । विधेरब्धेश्च नन्दिन्यौ, यैरनेन नियन्त्रिते ॥ २८ वस्तुपाल-यशोवीरौ, सत्यं वाग्देवतासुतौ । एको दानस्वभावोऽभूदुभयोरन्यथा कथम् ? ॥ २९ सज्जन-दुर्जनवर्णना - हुँदा यादःपरित्यक्ता, निर्व्याला मलयद्रुमाः । अमालिन्यकृतो दीपाः, श्रीपात्रं सन्तु साधवः ॥ ३० साधूनां लुब्धता काचिदचिन्त्यैव तथाहि ये । परेषामेव गृहणन्ति, गुणान् भूरिगुणा अपि ॥ ३१ रमयन्ति न कं नाम, सन्त छायाद्रुमा इव । पुष्प्यन्ति स्मितपुष्पं ये, सूचितोच्चैःफलोदयम् ॥ ३२ अमृतैर्मानंसं मन्ये, सपूर्ण सततं सताम् । स्यन्देनेव तदीयेन, वाचो मुञ्चन्ति नाऽऽर्दताम् ॥ ३३
अश्रुप्रवर्तकैधूमैरिव किं तैरसाधुभिः ? । रसवत्यां कवेरुक्तौ, मालिन्यं जनयन्ति ये ॥ ३४ वृश्चिकानां भुजङ्गानां दुर्जनानां च वेधसा । विभज्य नियतं न्यस्तै, विषं पुच्छे मुखे हृदि ॥ ३५ अस्मिन् कलौ खलोत्सृष्टदुष्टवाग्बाणदारुणे । कथं जीवेजगन्न स्युः, सन्नाहाः सजना यदि ? ॥ ३६ निदानं नात्र पश्यामि, यदुपेत्यापि दुर्जनाः । आक्रोशन्ति भृशं साधूनध्वगानिव कुर्कुराः ॥ ३७ दोषझैस्तेन रौंज्ञेव, सह साधनरा सभा । त्याज्याऽवकरभूमीव, सहसा घनरासभा ।
३८ दुर्जनैस्तय॑मानस्य, साधोरधिकमेधते । भस्मभिर्मुज्यमानस्य, मुकुरस्येव चारुता ।
३९ ___ आस्तां तावत् कृतक्रोधः, सप्रमोदोऽपि दुर्जनः । कष्टाय जायते दृष्टो, रतैवानिव वायसः ॥ ४० दुर्जनानां द्विजिह्वत्वख्यातिरेषा मृषैव यत् । विश्वोपतापिनां तेषामुचिता सप्तजिह्वता ॥ ४१ अस्मिन्नसमयारण्ये, खलवेतालसङ्कुले । चरतः सज्जनालापाः, शिखाबन्धीभवन्तु मे ॥ ४२
१ कविम् , पक्षे ईश्वरम् वा० टि० ॥ २ 'यसिंहस्य मु० ॥ ३ मितौ-प्रमाणग्रन्थे स स कोऽपि पदन्यासः कृतः । पक्षे समिती सङ्ग्रामे वा० टि०॥४ विदुषां वीराणां च वा०टि०॥५ कवीन् जलपक्षिणः हंसान् वा० टि० ॥ ६ इन्द्रः वा० टि० ॥ ७ °न्दोऽपि नन्द्य वा० ॥ ८ सतां सा प्र० वा० ॥ ९३१ (तृतीयैकवचनम् इत्यर्थः) वा० टि० ॥ १० औदार्यादयः, पक्षे रजवः वा० टि०॥ ११ चहूआण वा० टि०॥ १२ हृदापदः मु० ॥ १३ पुष्पन्ति वा० । पुष्यन्ति मु० ॥ १४ राव प्र० वा०॥ १५ तमानि प्र. ।।