Kirti Kaumudi tatha Sukrut Sankirtan

Author(s): Someshwar Mahakavi, Arisinh Thakkur Kavi,
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai

Page 25

* * * * * * *
س
س
سر
__ गूर्जरेश्वरपुरोहितश्रीसोमेश्वरदेवविरचितं
[ तृतीयः सततं सचिवश्रेणिमाणिक्यस्याङ्गसङ्गिनी । कान्ता कुमारदेवीति, तस्य कान्तिरिवाभवत् ॥ २२
स्वाभाविकेन शौचेन, मान्याः सुमनसाभपि । प्रवाहा इव जाह्नव्यास्तया सूताः सुतास्त्रयः ॥ २३ मुख्यः श्रीमल्लदेवाख्यो, वस्तुपालाढयस्ततः । तेजःपालाभिधः पश्चात् , त्रयी भाति त्रयीव सा ॥ २४ पुरुषाणामिमास्तेषां, परेषामिव मूर्तयः । त्रिधा विभिद्यमाना अप्येकैव परमार्थतः ॥ स्वयं शुद्धेषु यत् तेषु, गुरुणा शौचशिक्षणम् । घनसारपरागेग, मार्जनं मौक्तिकेंषु तत् ॥ तेल्लब्धं मल्लदेवेन, यशः शुभ्रं विभाव्य यत् । शिष्टैनं विष्टपे दृष्टं, कैरवं कैरवज्ञया ? ॥ इयती मल्लदेवस्य, कौस्तुभेन विभिन्नता । जिनो हृदि यदेतस्य, जिनस्य त्वपरः सदा ॥ वस्तुत्वं वस्तुपालस्य, सैव वेत्ति सरस्वती । तदीयवदनाम्भोजे, या वसत्यनुवासरम् ।। स्थितं पुरुषयोर्मध्ये, पूर्वजानुजयोस्तयोः । मन्यते मध्यमं यः स्वमुत्तमं तं जनः पुनः ॥ किमस्तु वस्तुपालस्य, मन्त्रीन्दोः साम्यमिन्दुना ? । यद् दत्ते वसुधामेष, सुधामेवापरः पुनः ॥ ३१ वृद्धिं न्यग्रोधशाखीव, स प्राप्नोति यथा यथा । क्षमालङ्करणः केषां, नाश्रयः स्यात् तथा तथा ? ॥.३२ षड्भिरेव गुणेर्येन काऽपि कीर्तिपटी कृता । वसुन्धरा धराऽम्भोधिसहिता पिहिता यया ॥ ३३ मन्ये मनसि साधूनां, यो वसत्यनुवासरम् । यदनुक्तोऽपि जानीते, विधत्ते च तदीप्सितम् ॥ ३४ अहङ्करोति नात्मानं, त्वङ्करोति न सद्गुरून् । यः पुनः प्रधनारम्भे, हुङ्करोति विरोधिनः । दयिता ललितादेवी, यस्य सर्वाङ्गहारिणी । अर्धाङ्गहारिणी पत्युः, पार्वती हसतीव या ॥
तस्मादमात्यजीमूतात् , सुक्षेत्रेऽस्मिन् सुताङ्करः ।
जयसिंहाह्वयः सोऽयं, बालोऽपि फलितः सताम् ॥ पूर्वे सर्वेऽपि तार्यन्ते, निस्तार्यन्ते तथाऽर्थिनः । एतेन यस्य पोतेन, प्रतार्यन्ते न तु प्रजाः ॥ ३८
तेजःपालः पुनस्तेषु, सोदरेषु लघुः किल । निजप्रभुप्रसादेन, गुरुणाऽपि न उच्यते ॥ ३९ छन्दःशास्त्रे श्रुताऽस्माभिर्लघुताऽपि कचिद् गुरोः । तस्मिन् बन्धुजने दृष्टा गुरुताऽस्य लघोरपि ॥ ४० अश्वराजात्मजावेतौ, नासत्यावमृतौषधैः । सम्प्रति प्रतिकुर्वाते, सर्वमप्यातुरं जगत् ॥ ___ अमी सुमनसस्तेन, स्पर्धन्तामुद्धताः कथम् ? । सोऽपि सद्बुद्धिना येन, जितः सुमनसां गुरुः ॥ ४२ अपूर्व तस्य वैदुष्यं, यद् दिक्पालैः स्वभूभुजा । समानैर्दशभिः सार्धं, मेने सन्ध्यक्षराणि यः ॥ ४३ शुभस्वभावमालोके, लोकेऽस्मिन्नेकमेव तम् । यदुक्तं तत् करोत्येव, यत् कृतं तन्न वक्ति यः ॥ - ४४ उपकेंत्य कृती पुंसां, वित्ते तेषां न केवलम् । अपि यः स्तुतिलञ्चायां, सचिवेन्दुर्गतस्पृहः ॥ ४५ उपकर्ता सतामन्यैरुपकारयिता च यः । हरते हि मरुत् तापं, हारयत्यपि वारिदैः ॥ वात्ययेवोन्नतिं नीतः, श्रिया तृणसमः पुमान् । क्षमां त्यजति न त्वेष, शिखरीवोदयन्नपि ॥ ४७ अपूर्व मन्त्रिमाणिक्य, चाणक्यमिह मन्महे । वसुधावलये येन, सदानन्दोदयः कृतः ॥
यद्यप्यनुपमा नाम, प्रेयसी तस्य मन्त्रिणः । मूर्त्या तथापि मन्येऽहमेनां मेंनाङ्गजामिव ।। ४९ लावण्यसिंहनामानं, सा लावण्यवतंर्सिंता । तनयं जनयामास, विनयावर्जितप्रजम् ॥ ५०
१ शौर्येण, मा मु० ॥ २ यल्ल मु० ॥ ३ तत् मु० ॥ ४ यत् मु० ॥ ५ कृत्ये मु० ॥६ 'सचिवो दुर्ग मु० ॥ ७ चाणिक्य वा० ॥ ८ 'सिनम् मु० ॥ .