________________
માન અને ભવિષ્ય. ગયો વખત તે ભૂતકાળ, ચાલુ વખત તે વર્તમાનકાળ, અને આવતા વખત તે ભવિષ્યકાળ. કાળના નાનામાં નાના ભાગને સમય કહે છે. એક વિપળમાં અનંત સમય વહી જાય છે. સાઠ વિપળનું પળ, સાઠ પળની ઘડી, બે ઘડીનુ મુહર્ત, ત્રીશ મુહૂર્તને અહેરાત્ર કે રાતદિવસ, પંદર દિવસનો પક્ષ કે પખવાડીઉં, બે પખવાડીયાનો માસ, બે માસની
તુ, અને બાર માસનું વર્ષ ગણાય છે.
પરીક્ષા પાઠ ૧૬. આકાશ એટલે શું ? તેના નાનામાં નાના ભાગને શું કહે છે? દિશા કેને કહે છે? તે કેટલી છે? આકાશ કે દિશાને અંગ છે કે નહિ ? કાળ એ કેવી વસ્તુ છે? તે કેવો છે? કાળના ત્રણ વિભાગ કયા? કાળના નાનામાં નાના ભાગને શું કહે છે? એક વિપળમાં કેટલો સમય જાય?
૧ અતીત-ભૂત; અનાગત, ભવિષ્ય, અને વર્તમાનકાળ એમ ત્રણે કાળના વિભાગ પાડવામાં આવ્યા. ૨ વર્ષ પછીની કાળની ગણતરી કઠિણ હેવાથી ઉપલા પુસ્તકમાં આપવામાં આવશે.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
