________________
ગૌતમ બુદ્ધ
કાશીમાં યશ નામે એક સુસંપન્ન યુવાન રહેતો હતો. સિદ્ધાર્થના પૂર્વચરિત્રને મળતું તેનું જીવન હતું. ફેર એટલો જ કે સંસારની આસક્તિમાં એ જાતે ફસાયો હતો પણ અંતે ભોગવિલાસથી ત્રાસી, સંસારથી નાસી છૂટ્યો. ભગવાને તેને ઉપદેશ આપી શાંત કર્યો તે પણ તેમનો શિષ્ય થયો. પછીથી તેને શોધતાં તેનાં માતાપિતા, પત્ની વગેરે આવ્યાં. તેમણે પ્રવ્રજ્યા ન લીધી પણ બુદ્ધ ધર્મ અંગીકાર કર્યો. ચશને શ્રમણ વેશમાં જોઈ તેના પૂર્વાશ્રમના ચોખ્ખન સાથીમિત્રો પણ દુર્ગુણોનો ત્યાગ કરી ભગવાનના શિષ્યો બન્યા. આમ શિષ્યસમુદાયની સંખ્યા સાઠે પહોંચી. એ સર્વને તેમણે બહુજનહિતાય જનસેવાનું કાર્ય સોપ્યું. અને જનસમાજમાં ત્રિશરણની ઉપદેશદીક્ષા આપવા મોકલ્યા. યશની માતા અને પત્ની પ્રવ્રજ્યા લીધા વગર ગૃહસ્થાધર્મમાં રહ્યાં. આ રીતે આ બંને આ ધર્મની પ્રથમ ઉપાસિકાઓ બની.
૧૯
આખું ચોમાસું કાશીના મૃગદાવ ઉપવનમાં ગાળી આસો પૂનમે ભગવાન ઉરુવેલા જવા નીકળ્યા. ત્યાં અરણ્યમાં આમોદપ્રમોદ અને રંગરાગમાં મસ્ત શોખીન સ્ત્રી-પુરુષોનાં જોડાં જોયાં. ભગવાને સહુને ઉપદેશ કર્યો એથી સહુએ પ્રભાવિત થઈ દીક્ષા લીધી. ભગવાનના દર્શન-ઉપદેશથી જનસમાજ કેટલી ઝડપથી પ્રભાવિત થતો હતો, તેમનામાં કેવું ત્વરિત પરિવર્તન આવતું હતું તેનું આ ઉત્તમ ઉદાહરણ ગણાવી શકાય.
ઉરુવેલામાં કાશ્યપ નામે પવિત્ર બ્રાહ્મણ ઋષિ પોતાના પાંચસો શિષ્યો સાથે રહેતા હતા. વેદના સારા જાણકાર હતા અને અગ્નિહોત્રાદિ ક્રિયાકાંડમાં જ મગ્ન રહેતા હતા. ભગવાન ભ.ગૌ.બુ.-૪
