________________
૪૨
મન, વાણી ને સંયમ્યાં છે ત્રણે
ભગવાન ગૌતમ બુદ્ધ
કાયાથી જે ના દુરિત આચરે, સ્થાન, તેને લેખું હું બ્રાહ્મણ.
ન
ચળે ક્ષમા જેની મહાસેના,
*
*
મૈત્રીભાવેથી ગાળ બંધન
ઘાતથી;
તેને લેખું હું બ્રાહ્મણ.
ગૃહસ્થી વાનપ્રસ્થી વા, બન્નેથી છે અલિપ્ત જે, અલ્પેચ્છુ, સ્વૈરચારી જે, તેને લેખું હું બ્રાહ્મણ. આ લોકે પરલોકે વા જેને ના કામના કશી, નિરપેક્ષ નિર્મળો જે, તેને માનું હું બ્રાહ્મણ. સર્વશ્રેષ્ઠ મહાવીર, સર્વજેતા, મહર્ષિ વિનીત, બુદ્ધ, નિષ્કપ તેને માનું હું બ્રાહ્મણ. જે બ્રાહ્મણ જાતિમાં જન્મ્યો છે, જે બ્રાહ્મણ માતાને પેટ જન્મ્યો છે, તેને હું ‘બ્રાહ્મણ' કહેતો નથી. અકિંચન અને ‘અનાદાન’ છે – અર્થાત્ જે દ્રવ્ય રાખતો નથી અને કોઈનું દ્રવ્ય લેતો નથી - તેને હું ‘બ્રાહ્મણ' કહું છું. વિના દોષે પણ જેને તાડો, મારો, બાંધો તથાપિ હૃદયમાં મલિન ભાવ લાવ્યા વિના સહન કરે છે - એવા ક્ષમારૂપી બળવાળાને અને દઢતારૂપી સેનાવાળાને હું ‘બ્રાહ્મણ' કહું છું
,,
*
ન”
ખરો શ્રમણ અને ભિક્ષુ કોને કહેવાય તે સમજાવતાં કહ્યું હતું: ‘‘માથું મૂંડાવ્યે શ્રમણ થવાતું નથી; જે નાનાંમોટાં પાપ સર્વ પ્રકારે શમાવી દે તે - પાપ શમાવવાથી - ‘શ્રમણ' કહેવાય છે. પારકાને ઘેર જઈ ભિક્ષા માગે તેટલાથી ભિક્ષુ થવાતું નથી; સકળ
