________________
૧૩
શ્રી. ધીરજલાલ શાહ સૌરાષ્ટ્રમાં આવેલા દાણાવાડા નામના નાના ગામડાના વતની છે. એમનો જન્મ તા. ૧૮મી માર્ચ ૧૯૦૬ના રેજ સામાન્ય જૈન કુટુંબમાં થયો હતે પિતાનું નામ ટોકરશીભાઈ માતાનું નામ મણિબેન,
પિતા ગામડા ગામમાં નાની શી હાટડી ચલાવતા હતા. શ્રી. શાહ આઠ વર્ષના હતા ત્યારે તેમના પિતાનુ ટૂંકી માંદગીમાં એકાએક અવસાન થયું સપત્તિમાં ખાસ કાંઈ નહતુ. દુકાનમાં તે દેવું નીકળ્યું.
જીવનની વિષમ કઠિનાઈઓમાં માતા મણિબેનની સ સ્કારછાયાસા શ્રી શાહનું પાલન–પિષણ થયું ગળાકાપુ ગરીઆઈ એવી હતી કે નાના-મોટા તમામ શ્રમ શ્રી શાહને. કરવા પડ્યા. દુખની શાળા ને શ્રમની મહાશાળામાં એ તૈયાર થયા
માતાએ દળણાં દળી દીકરાને મેટો કર્યો. માતા પીસી નાખે એવી મુશ્કેલીમા જીવતી હતી છતા તેણે દીકરાને
શ્રમ કરજે ને ધર્મ આચરજે”નું સૂત્ર હમેશા ટાવ્યું મળ્યું તે ખાધુ, ન મળ્યું તો નહિ દુખાભ્યાસની આ નિશાળે શ્રી. શાહની કેળવણીના પાયા નંખાયા.
દુખના પાપાણ-ડુંગરા દૈવતના ઝરા વહાવે છે. ઈ સ. ૧૯૧૭મા શ્રી. શાહ સૌરાષ્ટ્ર છોડી અમદાવાદ આવ્યા. અને સી. એન. છાત્રાલયમાં જોડાયા. આ સંસ્થા કિશેરેના જીવનઘડતર માટે ખૂબ વિખ્યાત હતી. એનું ચારિત્ર્યઘડતર. ને કાયા-કેળવણનું ચણતર આજે પણ એવું ને એવું છે.