Bij Ne Ketar Joi Che

Author(s): Ratnasundarsuri
Publisher: Ratnasundarsuriji

Page 8

સુધી મારા મનમાં એ જ ખ્યાલ હતો કે સત્કાર્યો કદાચ કરવાં પણ હોય તો ય એને આજે જ અમલી બનાવવાની જરૂર નથી, જિંદગી હજી તો બહુ લાંબી છે. અને આમે ય પાછલી અવસ્થામાં બીજું કરવાનું પણ શું છે ?
પણ, ગતપત્રમાં આપે ‘લીલી ડાળ’ની વાત લખીને મારી ઊંઘ ઉડાડી દીધી છે. અત્યારે યુવાનીના કાળમાં જો હું ‘સીધો’ ન બન્યો તો પાછલી અવસ્થામાં ‘સીધા’ બનવાનું મારે માટે અસંભવિત જ છે. અને આપની આ વાત સાચી જ લાગે છે. કારણ કે સૂકી ડાળ સીધી થઈ શકતી નથી અને કદાચ કોઈ સીધી કરવા જાય પણ છે તો તૂટી ગયા વિના નથી રહેતી. વૃદ્ધાવસ્થામાં ધર્મારાધના થઈ નથી શકતી અને કદાચ પરાણે કોઈ કરવા જાય પણ છે તો ય એમાં એને નિષ્ફળતા મળ્યા વિના નથી રહેતી.
પ્રશ્ન આપને હવે મારે એટલો જ પૂછવો છે કે મારે શરૂઆત ક્યાંથી કરવી ? કયા પરિબળ પ્રત્યે મારે લાલ આંખ રાખવી ? કયા પરિબળને મારે જીવનમાં પ્રાધાન્ય આપી દેવું ?
દર્શન, મગજમાં જડબેસલાક ગોઠવાઈ જાય એવી એક નાનકડી કાળજી રાખવાનું તારા જીવનમાં તું શરૂ કરી દે. તારા ખુદના જીવનમાં તને જે પણ ચીજો પ્રત્યે લગાવ છે, સદ્ભાવ છે, પ્રેમ છે, લાગણી છે એ ચીજો તું બીજાને કદાચ આપી દેવાનું પરાક્રમ ન દાખવી શકે તો ય બીજા પાસેથી એ ચીજો આંચકી લેવાનું હિચકારું કૃત્ય તો તું હરિંગજ
ન કર.
દા.ત., તને પૈસા ખૂબ જ ગમે છે અને એના જ કારણે તું એ બીજાને આપતો નથી. કબૂલ, પણ હવે એટલી સાવધગીરી ખાસ રાખતો જા કે તક મળે તો ય બીજા પાસેથી એ પૈસા આંચકવા તો નથી જ ! ઝૂંટવવા તો નથી જ ! લૂંટવા તો નથી જ ! આ અંગેનો તારો દઢ સંકલ્પ અને એનો નિષ્ઠાપૂર્વકનો અમલ, એ બન્ને જો તારા જીવનમાં સ્થિર થઈ ગયા તો ખાતરી સાથે તને કહું છું કે તારા જીવનની મસ્તી કદાચ આસમાને પહોંચી જશે. કારણ કે તું બીજાનું જીવન નહીં લૂંટી શકે, તું બીજાની પ્રસન્નતા નહીં ઝૂંટવી શકે, કારણ કે તું ખુદ પ્રસન્ન રહેવા ઇચ્છે છે. તું કોઈની લાગણી સાથે ચેડાં નહીં કરી શકે કારણ કે તું ખુદ લાગણીભૂખ્યો છે !
૧૫
૧૨
મહારાજ સાહેબ,
આપે સૂચવેલ વિકલ્પ પર ખૂબ ગંભીરતાથી વિચાર કર્યો ત્યારે ખ્યાલ આવ્યો કે મનોવૃત્તિ મારી અત્યંત કનિષ્ટ કક્ષાની છે. આપ લખો છો કે ‘તને જે પસંદ છે એ તું બીજાને આપે નહીં તો કાંઈ નહીં, પણ બીજા પાસેથી એ ચીજ ઝૂંટવવાનું કૃત્ય તો કર જ નહીં.’ મારી મનોવૃત્તિ અત્યારે એવી છે કે મને જે ચીજ પસંદ છે એ ચીજ મેળવવા, ટકાવવા અને વધારવા સામા પર આક્રમણ કરવું પડે તો કરી લેવું, સામાને દબાવવો પડે તો દબાવી દેવો, સામાને લૂંટવો પડે તો લૂંટી લેવો, અરે, સામાને બરબાદ કરવો પડે તો કરી દેવો પણ, એ ચીજ મેળવીને જ જંપવું. આ મનોવૃત્તિમાં આપની વાત અમલી બનાવવી મારે માટે તો અશક્યપ્રાયઃ છે. આપ જ જણાવો, આમાં કરવું શું ?
દર્શન, મને ખાતરી જ હતી કે તારા તરફથી આવો જ જવાબ આવશે, કારણ કે આ મનોવૃત્તિ કેવળ તારી જ નથી, આ જગતના બહુજનવર્ગની છે. રાગમાં અને આસક્તિમાં એ વર્ગ સપડાયો છે. અને રાગ તથા આસક્તિનું આ એક જ કાર્ય છે, એ માલિક બનવા દોડે છે. રાવણને સીતાના માલિક બનવું હતું અને એમાંથી સર્જાયું રામાયણ. દુર્યોધનને હસ્તિનાપુરના માલિક બનવું હતું અને એમાંથી સર્જાયું મહાભારત.
સદામ હુસેન, હિટલર, ચંગીઝખાન, તૈમુર લંગ, સિકંદર, નેપોલિયન, ઔરંગઝેબ વગેરે રાજવીઓ અને સરમુખત્યારોએ ખૂંખાર યુદ્ધો ખેલીને વહાવેલી લોહીની નદીઓના મૂળમાં આ રાગ અને આસક્તિ સિવાય બીજું કાંઈ જ નહોતું. હવે તો તને ખ્યાલ આવે છે ને કે અનંતજ્ઞાનીઓએ ‘લોભ’ને જ સર્વ પાપોના બાપ તરીકે કેમ વર્ણવ્યો હશે ? ક્રોધ ખરાબ જરૂર છે પણ એને જન્મ આપનાર લોભ તો ભયંકર છે. અભિમાન કદાચ ચોર જેવું છે પણ એને પેદા કરનાર લોભ તો ચંબલના ડાકુ જેવો છે. માયા કદાચ નાગણ જેવી છે પણ એને જન્મ આપનાર લોભ તો કોબ્રા સર્પ જેવો છે. વાસના કદાચ વિષ્ટા જેવી છે પણ એનો જનક લોભ તો ઉકરડા જેવો છે. નિંદા કદાચ ચિનગારી જેવી છે પણ એને જન્મ આપનાર લોભ તો દાવાનળ જેવો છે.
ટૂંકમાં, પાવર હાઉસને જ જો બંધ કરી દેવામાં આવે છે તો જેમ સર્વત્ર અંધકાર
૧૬