________________
૧૫૮
ભીમસેન ચરિત્ર ગયે. તેનું હૈયું ભારે બની ગયું. તેનું મન વિષાદ અનુભવવા લાગ્યું :
“અરેરે ! એ ભાગ્ય ! તું કેટલું બધું નિર્દય છે ? તારે મને દુઃખ જ આપવું છે, તે હવે મને મેત જ આપ ને! મૃત્યુનું દુઃખ તે ઘણું અસહ્ય અને ભારે કહ્યું છે. તે તું હવે મને એવું મહાદુઃખ જ આપ. પણ મને આમ વારંવાર નિરાશ ને હતાશ કરી રીબાવ ના. એ મારાથી સહન નથી થતું.' | મારું એ સૌભાગ્ય છે કે મને મનુષ્યભવ મળે છે. પૂર્વભવે કંઈ સુકૃત કર્યો હશે, તે મને રાજ મળ્યું. રાજવૈભવ ને રાજસાહ્યબી મળી. અને હું પૂરેપૂરી પ્રામાણિકતાથી કહું છું, કે આજ સુધી મેં જરાય નીતિ અને ન્યાયનું ઉલંઘન કર્યું નથી. છતાંય આજ મારી કેવી ખરાબ હાલત છે !
મારે જંગલે જંગલ ભટકવું પડે છે. ભૂખ્યા અને તરસ્યા આથડવું પડે છે. મારા બાળકોને પણ મારે ખવરાવ્યા વિના જ સુવરાવવા પડે છે. અને આ બધા જ દુઃામાં મારે મારી પત્નીને પણ સાથે ઘસડવી પડે છે.
અરેરે! ભગવાન ! મારા દુઃખેને તે કંઈ પાર છે ! ન જાણે આ દુઃખેમાંથી મારી ક્યારે મુક્તિ થશે?” - આમ વિષાદથી ભારે આંતરવ્યથા અનુભવતે તે ત્યાં જ બેસી પડ.
એ સિવાય તે સમયે એ બીજુ કરી પણ શું શકે