________________
દેવનો પરાભવ
યુદ્ધ તેને કરવું ન હતું અને તેની સામે યુદ્ધ? પિતાના જ નાના ભાઈ સાથે? જમીનના શેડા ટુકડા માટે શું નિર્દોષોનાં માથાં વધેરવાનાં ! અનેક સેહાગણનાં કંગન તેડવાનાં?નાના બાલુડાંઓને તેમના બાપથી વિખુટાં પાડવાનાં? નહિ, નહિ. એવી હિંસાથી મળતું જ નકામું છે અને– કેની હાયથી મળેલ એ વિજય ગોઝારો છે.
ભીમસેનનું આંતર મન તે અહિંસાને જ વિચાર કરી રહ્યું હતું. તે તો પ્રેમ યુદ્ધમાં જ મશગુલ હતું. પ્રેમથી જે ભગવાન મહાવીરે ચંડકૌશિકને વશ કર્યો, તે શું પતે પ્રેમથી પોતાના જ સગા ભાઈને વશ નહિ કરે? ન કરી શકે તે પોતાને પ્રેમ એટલે અધૂરો, બાકી પ્રેમની તાકાત અમાપ છે, અપૂર્વ છે. ભલભલા કટ્ટર દુશ્મને પણ તેની નજર પડતાં ગળે વળગી આનંદ માણે છે.
ભીમસેનનું મન આમ પ્રેમ અને વરમાં અટવાયેલું હતું. તેનું અંતર વધુ પ્રેમ તરફ જ ઢળેલું હતું. કારણ કે તેના ભાઈને દુશમન નહોતે માનતે. પિતાના અશુભ કર્મનું એ તો નિમિત્ત હતું. આથી જ પિતે પ્રચંડ સેનાની આગેવાની લીધી હોવા છતાં પણ સેનાની આંખમાં જે યુદ્ધની આગ ભડકતી દેખાય છે, તેવી આગ તેની આંખમાં જણાતી ન હતી. ત્યાં તે નરી કરુણું જ છલકાતી હતી.
સેનાને પણ તેથી તેણે સ્પષ્ટ સૂચના આપી દીધી હતી. કેઈને પણ રંજાડશો નહિ, ઘાસના તણખલાને પણ ઉખેડશે નહિ. તમારે કઈ સામને કરે તે જ તમે તમારા રક્ષણે
