________________
૩૪૮
ભીમસેન ચરિત્ર આ દષ્ટાંતો માનવભવની દુર્લભતા સમજાવનારા છે. આપણે તે વિગતથી જોઈએ.
બ્રહ્મદત્ત ચક્રવર્તીએ એક બ્રાહ્મણને ખુશ થઈ વરદાન આપ્યું કે “જાવ, ભૂદેવ ! આ સમસ્ત ભરતક્ષેત્રમાં જેટલાં ઘર છે, તે દરેક ઘરથી તમને રોજે રોજ ભેજન મળશે.
ભરતક્ષેત્રમાં ઘર કેટલા? અને બ્રાહ્મણનું આયુષ્ય કેટલું? એ આયુષ્યના દિવસો કેટલા? એ દિવસેના ટંક કેટલા?
હવે જે ઘરેથી તે બ્રાહ્મણને એક ટંક ભેજન મળ્યું હાય, તે ઘરને ફરીથી બ્રાહ્મણને જમાડવાને સમય આવે ખરે? એ શકય છે ખરું?
એ જ રીતે માનવભવનું છે. એ એકવાર મળે તે મળે. વારંવાર તે મળતું નથી.
+ + + આ જુગારમાં ખેલાડી ચાણકયે તમામ શ્રીમંતને જુગારમાં હરાવી દીધા. ને તેનાથી જે ધન મળ્યું તેનાથી તેણે ચંદ્ર ગુપ્તને રાજભંડાર ભરી દીધે.
આ શ્રીમંતેમાંથી કોઈ કદાચ ચાણક્યને ફરી જુગારમાં હરાવી પિતાનું ધન મેળવી શકે એ કદાચ બને. પરંતુ જે
જીવ માનવ જન્મને એકવાર હારી જાય છે, તે જીવ ફરીથી -ભાનવજન્મને મેળવી શકતો નથી. ' '