________________
૩૭૦
ભીમસેન ચરિત્ર કાબૂમાં રાખે છે, દેહના મમત્વને ત્યાગ કરે છે અને પવિત્ર કાય વેગથી નીતિ માગે સંયમી જીવન જીવે છે, તે આત્મા શુભ કર્મ બાંધે છે.
જ્યારે બીજા આત્માઓ, કે જે સતત પાપની જ પ્રવૃત્તિ કરે છે. પિતાની કાયાને પાપકર્મમાં જ ડૂબાડી રાખે છે, તેઓ અશુભ કમેને બાંધે છે.
ભવ્યાત્માઓ ! આ પ્રકારની આશ્રવ ભાવને ભાવવાથી આત્મા શાશ્વત સુખને પામે છે.
સવ આસ્ત્રોનો સર્વ પ્રકારે નિરોધ, તે સંવર. આ સંવર દ્રવ્ય અને ભાવ એમ બે પ્રકારે છે.
તપસ્વીઓ ધ્યાન ધરીને પાપને અવરોધ કરે છે. તે સર્વ મતમાં પ્રધાન અને પ્રથમ દ્રવ્ય સંવર છે અને સંસારના ભયને નાશ કરનાર તેમજ સંસારના મૂળ કારણરૂપ કિયાની વિરતિ, તે ભાવ સંવર છે.
- આ સંવર એક મહાવૃક્ષ જેવું છે. શુદ્ધ આચાર અને વિવેક તેનાં મૂળીયાં છે. ચારિત્ર તેનું થડ છે. સુવિશુદ્ધ પ્રથમ તેની ડાળી છે. સદ્ધર્મ પુખે છે, ભાવના તેનાં ફળ છે.
આ સંવર ભાવનાથી આત્મા ઘણું પાપ કર્મથી બચી જાય છે.
ભો ! જેનાથી અન્ય જન્મના બીજ સ્વરૂપ કર્મો નાશ થાય છે, તેને જ્ઞાની ભગવંતે નિર્જરા કહે છે. સકામ નિશ અને અકામ નિર્જરા એમ તેના બે પ્રકાર છે. સંયમી