________________
દેવોને સરોવર ઉપમા નહિ આપતાં સાગર જેવા કહ્યા-જ્યારે આપણો આત્મા દુર્ગુણનો દરીઓ છે.
શુચિતર' એટલે અત્યંત પવિત્ર. પવિત્રતા દોષોના અભાવને આભારી છે. દુર્ગુણો, અપલક્ષણો તથા દુષણો ટળી જવાથી પવિત્રતા ઉત્પન્ન થાય છે. જગતમાં દોષરહિત સજ્જનો પવિત્ર પુરુષોની ગણત્રીમાં ગણાય છે, તે લોકના સઘળા પવિત્ર પુરુષોમાં પણ જિનેશ્વરદેવો પવિત્રતમ્ છે એટલે તેમની કાયિક, વાચિક તથા માનસિક પવિત્રતાને કોઇ આંબી શકતું નથી. કારણ કે ત્રણ પ્રકારની પવિત્રતાને ધારણ કરનારી તેમના જેવી અદ્ભુત વ્યક્તિ ત્રિભુવનમાં જોવા મળી શકતી નથી. કાયામાં પરસેવા વિગેરેનો અભાવ, શ્વાસોશ્વાસ કમલ જેવો સુગંધી, માંસ અને રૂધિર ગાયના દૂધ જેવું શ્વેતવર્ણવાળુ, રોગનો અભાવ વિગેરે તેમના દેહની પવિત્રતા સૂચવે છે. વાણીમાં માધુર્ય સાતિશયતા અને જવલંત વૈરાગ્ય ઝરતો હોવાથી વાચિક પવિત્રતા છે, પરીષહો અને અન્ય કરેલા ઉપદ્રવોમાં મેરુની જેમ નિષ્પકમ્ય ચિત્તની વૃતિને ધારણ કરનારા હોવાથી અજોડ માનસિક પવિત્રતા છે.
“ગુણરત્નમહાગ” નિર્મલ જ્ઞાન તથા દર્શન, નિરતિચારચારિત્ર, ગહનગંભીરતા, હૃદયની વિશાળતા, ભારંડપક્ષીની માફક અપ્રમત્તતા સિંહસમાન શૂરવીરતા, કમળ જેવી નિર્લેપતા, સૂર્યસમાન તેજસ્વિતા, ચંદ્રસમાન સૌમ્યતા વિગેરે અગણિતગુણોની મોટી ખાણ સમા વીતરાગ દેવ છે. તાર્કિક શિરોમણિ પૂ. યશોવિજયજી મહારાજે ઋષભદેવ પ્રભુના સ્તવનમાં લખ્યું છે કેઃ
“ગુણા સઘળા અંગીકર્યા,
દૂર કર્યા સવિ દોષ લાલ રે.” અહીં પણ એવા આશયનું પ્રતિપાદન કરતાં કવિવર કહે છે કે-પ્રભુ એ ગુણ રત્નની મોટી ખાણ છે, કે જે ખાણમાં એક, બે, સંખ્યાત કે અસંખ્યાત શીકરા રીક્ર ૫ ક્રિસ્ટફ્રકક્ષ
