________________
વિરાગના ઉપવનમાં (પ્રેષક પૂ. મુનિરાજ શ્રી મિત્રાનંદવિજયજી) (પૂ. પ્રવચનકાર શ્રી ભાનુવિજયજી મહારાજના વ્યાખ્યાનમાંથી
સંગૃહિત કરેલા વાક્યો) આયુષ્યની બેલેન્સ બાકી છે ત્યાં સુધી તે વિવેકી આત્મન્ ! ધર્મરત્ન પ્રાપ્ત અને સિદ્ધ કરવાના યત્નને કરી લે-વૃદ્ધાવસ્થા નથી આવી, બત્રીસી સાબુત છે, કાયાને રોગોએ મસળી નથી અને જ્યાં સુધી ઇંદ્રિયો ફેંકાઇ નથી ગઇ, એનું તેજ હણાઇ નથી ગયું, ત્યાં સુધી ચેતી જા, નહિતર પછી ચોદરાજ લોકમાં અનંતકાળની મુસાફરીમાં ક્યાંય અટવાઇ જઇશ. રસના ગુલામને આયંબિલની વાત કરીએ તો એ તરફડી ઉઠે છે. જેમ ધાન્યનું ધનેડું ચોખામાં પડ્યું હોય ત્યાં જ એને મજા છે અને બહાર મુકે તો એ તરફડી મરે છે, તેમ અહીં માત્ર એક વિગઇના ત્યાગમાં પણ ગડમથલ ચાલે છે ઘી છોડું કે દુધ ? કાચો ગોળ કે પાકો ? આયંબિલનો તપ જાતજાતનાં રસ મોહને ભુક્ક ઉડાડે છે, બીજાને પણ સારું આલંબન આપે છે. અનાદિની આહાર સંજ્ઞાને તે તોડે છે. સંસારની રખડપટ્ટીનો અંત લાવવો હોય તો સ્વપ્નમાં પણ પરમાત્માએ ફરમાવેલ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રની જ માગણી થવી જોઇએ. સમકિતદષ્ટિનો સંસાર એટલે જેનું ખાવાનું એનું જ ખોદવાનું, એને એના પ્રત્યેજ રીસ કરવાની દા.ત. પુણ્યોદયે સમકિતી સંસારના ઉંચા સુખ ભોગવતો હોય પણ એ સુખની અને સંસારની પ્રશંસા કરવાને બદલે ઝાટકણી કાઢતો હોય છે અને એનાજ પ્રત્યે ઉદ્વિગ્ન રહેતો હોય છે.
સમ્યગદષ્ટિ વાત કરે એમાં પુણ્ય પાપનાં ઉદયની ઓળખની વાત હોય. • અશુભોદય સમતા પૂર્વક ભોગવતાં આવડે તો શુભોદયમાં ફેરવી શકાય.
