________________
[૧૮] મહાવીઓ અણકહયું અને ભયંકર સ્વરૂપ ધારણ કરે છે અને એની અનિષ્ટ અસર કેટલે દૂર દૂર પહોંચી વળે છે તે અહીં દેખાય છે.
ચિત્રકારે શતાનિક રાજાની રાણી મૃગાવતીનું ચિત્ર ભીંત ઉપર આલેખવા માંડયું. એણે મૃગાવતીને સ્વપ્નમાં
નહાતી ભાળી. અંતઃપુરની ચાર દિવાલે વચ્ચે વસનારી એ રૂપરાણુનાં દર્શન ભાગ્યે જ કેઈને થતાં. માત્ર એક વાર ચિત્રસભામાં બેઠા બેઠા તેણે મૃગાવતીની પગની પાની જ નિહાળેલી. એ ઉપરથી એની ચિત્રસાધનાએ એક સર્વાંગસંપૂર્ણ ચિત્ર ઉપજાવી કાઢયું. યક્ષના આશિષે પણ એમાં મુખ્ય ભાગ ભજવ્યેઃ અહીં સુધી તે બધું બરાબર હતું. રાજા શતાનિક પણ મૃગાવતીની આવી રૂપરંગમય કળાકૃતિ જોઈ હરખાય, પરંતુ ઝીણવટથી જોતાં જ્યારે તેણે મૃગાવતીની જાંઘ ઉપર તલનું ચિહ્ન અંકાયેલું જોયું ત્યારે પગ પાસે પડેલા કાળા નાગને જોઈને માનવી એકાએક ભયભીત બને તેમ તે બેચેન બની ગયો.
મૃગાવતીની જાંઘ ઉપરનું તલનું આ ચિહ, કળાકાર કઈ રીતે જાણી શકો?” આ એક જ વિચારે શતાનિકની બુદ્ધિશક્તિને વમળમાં નાખી દીધી.
કળાકારને વસ્તુતઃ એમાં કંઈ જ વાંક નહોતો. બબ્બેવાર તે એણે પીંછીમાંથી ટપકેલું એ બિન્દુ ધોઈ નાખ્યું હતું. ત્રીજી વાર પણ ફરીને જ્યારે પાછું એ ટપકું ત્યાં ને ત્યાં જ પડયું ત્યારે એમાં કંઈક ઊંડે દૈવી સંકેત હશે એમ માની એણે રહેવા દીધું. કળાકાર જેને