________________
સુચેષ્ઠા ને ચલણું
[ ૧૮૯ ]
પુરુષનું ચિંતન એ પરપુરુષ પ્રત્યેની આસતિ ગણાતી હેય અને શ્રેણિક સિવાયના બીજા કેઈ પુરુષ પ્રત્યેની શ્રધ્ધા ભક્તિ જે કૃતજનતા અથવા બેવફાઈ ગણાતી હોય તે ચેલણ એ માટે જવાબદાર ગણાય. શ્રેણિકે જે પૂછ્યું હતું તે તે નિસંકેચપણે કહી શકત-જરાયે આડપડદો રાખ્યા વિના કહી શકત કે આપણે બંનેએ જે મુનિપુંગવને, તળાવની નજીક ખુલ્લા દેહે કડકડતી ટાઢમાં ધ્યાનસ્થ નિહાળ્યા હતા–વાંદ્યા હતા તે મુનિવર પ્રત્યેને ભક્તિભાવથી આકર્ષાઈ એમની કઠોર તપશ્ચર્યાની અનુમોદના કરતા ઊંઘમાં પણ પ્રજતી હતી * ધ્યાનસ્થ મુનિવરે તે ટાઢ તડકા ઉપર વિજય વર્તાવ્યો હશેઃ ટાઢથી નહિ ધ્રુજતા હેય પણ ચેલણાના ભક્તિ અને શ્રદ્ધાના જે તાર એ મુનિવરના તપ સાથે સધાયા હતા અને તેમાંથી જે અનુભૂતિ અને અનુમોદનાની ઝીણું સીતારે વચ્ચે વચ્ચે રણઝણ ઊઠતી હતી તે હતું તે સ્નેહસંગીત પણ એમાં વિકાર, આસક્તિ કે સ્કૂલ વાસનાને એકે સૂર નહે. પવિત્ર અને સુભાગી અંતરમાં જ કે ધન્ય પળે એવી એકાદી મૂઈના આપોઆપ પ્રકટી જાય છે. ચેલણ નિર્દોષ હતી, નિષ્પાપ હતી, નિઃસ્વાર્થ ભક્તિભાવથી તરબળ હતી એટલે જ એના અંતરમાંથી આ દેવી સંગીત છલકાયું હતું. નહતી એમાં મલિનતા કે નહોતી કોઈની તે છલના.
પણ શ્રેણિક એટલા ઊંડા પાણીમાં શા સારુ ઊતરે? મગધની પ્રજાને ન્યાય તેળના રાજવી સંતપુરના
