________________
[ ૧૫૦ ]
મહાદેવીએ
ધૂળ, કરા અને વરસાદના તફાન પછી ધરતી જેમ શાંત છતાં પ્રાણવાન અને સ્તબ્ધ છતાં વાત્સલ્યભરી લાગે તેમ પ્રદ્યોતને પણ અંતરમાં તેમજ આસપાસની દુનિયામાં સંવેગ અને સાત્વિકતાની લીલીછમ હરિચાળી લહેરાતી દેખાઈ. આસક્તિની ભૂતાવળે જ આ નેહ-વાત્સલ્યભરી શીળી દુનિયામાં ધગધગતા રણની જવાળા અને શુષ્કતા ઉપજાવી હતી અને પોતે નકામે જ તેમાં પળે પળે બળતો હતો એનું એને ભાન થયું. ભ૦ મહાવીરની દેશના મેઘધારાની જેમ ચંડપ્રદ્યોતના અંતરના એકે એક ખૂણાને પલાળતી અને પખાળતી અનંતતામાં ભળી ગઈ. પશ્ચાત્તાપના ભારથી ભારે બનેલા એના પિપચા જ્યારે હળવા બન્યા અને એક વાર મૃગાવતી અને આજની તપસ્વિની મૃગાવતી વચ્ચે જાણે કે લાખે એજનનું અંતર હોય એમ લાગ્યું. ભગવાન મહાવીરને વેષ તથા આશિષ યાચતી કૌશાંબીની રાજમાતા મૃગાવતી જાણે ત્રણ જગતની જગદંબા હોય, જેના રેમ રેમમાંથી મૃદુતા અને પવિત્રતાની કિરણાવલી પુટતી હોય એમ તે જોઈ શકે. પ્રદ્યોતનું અંતર કે અત્યારે વાંચે તે ત્યાં મૃગાવતી માટે ભક્તિ અને શ્રદ્ધા સિવાય બીજું કંઈ ન જડે. પુણ્યક્ષણમાં પ્રકટેલા આવા નિર્મળ-સુકુમાર ભાવે એ લાંબો સમય નથી નભતા, સ્મશાનવિરાગની જેમ એ અલ્પ આયુષ ભેગવીને અદશ્ય થઈ જાય છે. માનવીની આ એક મોટી કમનસીબી છે.
ચંડપ્રદ્યોત અને ચંડકૌશિકને આજે
જ્યારે
