Agam Satik Part 28 Nirayavalika Aadi Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 20

૧/૧
વિચરતા અહીં પધાર્યા છે . સમોસર્યા છે, આ જ ચંપાનગરીમાં પૂર્મભદ્ર ચૈત્યમાં ચયાપ્રતિરૂપ અવગ્રહ યાયી સંયમ અને તપથી પોતાને ભાવિત કરતાં વિચરે છે. તથા૫ અરહંત ભગવંતનું નામ ગોત્ર પણ શ્રવણ કરતાં મહાફળ પ્રાપ્ત થાય છે, તો પછી સન્મુખ જવું, વાંદવું, નમવું, પ્રતિપૃચ્છા કરવી, પર્યાપાસના કરવાના ફળનું પૂછવાનું જ શું હોય ? એક પણ આર્ય ધાર્મિક વચન શ્રવણનું મહાફળ છે, તેથી વિપુલ અર્થગ્રહણાર્થે હું ત્યાં જઉં, ભગવન્! મહાવીરને વંદન-નમન-સત્કાર-સન્માન કરે. કલ્યાણ-મંગલ-દૈવ-ચૈત્યરૂપ તેમની પર્યાપાસના કરું, જે ભવાંતરમાં પણ મને હિતકારી આદિ થશે. ઈત્યાદિ - ૪ -
[અને વૃત્તિકારશ્રી ઉક્ત શબ્દોની વ્યાખ્યા કરે છે, જે પૂર્વે અનેકવાર કરાયેલ હોવાથી અમે અત્રે નોંધતા નથી.] - x • * * * *
પછી ધર્મકાર્યાર્થેિ નિયુક્ત ચાતુર્ઘટ અશ્વરથ - x • ઉપસ્થાપિત કરવા આજ્ઞા આપી. સ્નાન કર્યું, પછી સ્વગૃહે દેવોનું બલિકમ કર્યું, કૌતુક-મંગલ-પ્રાયશ્ચિત કર્યા જેથી દુ:સ્વપ્નાદિ નિવારણ થાય. • x - શુદ્ધ પ્રાવેશ્ય વસ્ત્રો પહેર્યા. કુલ્પિકા, ચિલાતી, વટભા આદિ [જ્ઞાતાધર્મકથામાં વર્ણિત] દાસીઓ સાથે • * * પરીવરીને ઉપવેશન મંડપમાં આવી, રથમાં બેઠી. ભગવંત મહાવીર પાસે પહોંચી ચાવતુ પર્યાપાસના કરવા લાગી. - X - X -
ત્યારપછી સૂત્રમાં - કાલીદેવીનો પુત્ર કાલકુમાર હાથી-ઘોડાદિ સાથે કોણિક રાજા વડે નિયુકત અને ચેટક રાજા સાથે રથમુશલ સંગ્રામમાં જે કર્યું તે કહે છે - સૈન્યનું હત થવું, માનનું મથન, સુભટોનો વિનાશ, ગરુડાદિ ધજાનું પાડી દેવાયું. તેથી દિશા ન સૂઝતા ચેટક રાજાની લગોલગ આવી ગયો. • x • તે જોઈને ક્રોધિત-રષ્ટ થયેલા, કુપિત, ક્રોધ જવાલાથી બળતા •x - ચેટક રાજાયો -x-x• બાણના એક જ પ્રહારથી પાષાણમય મહામારણ યંત્રની માફક પ્રહાથી તેને હણ્યો.
• સૂગ-૮ થી ૧૦ :
]િ ભગવાન્ ! એમ કહી ગૌતમસ્વામીએ ચાવત્ રાંદીને પૂછ્યું- ભગવન ! કાલકુમાર યાવત રથમુશલ સંગ્રામમાં લડdi ચેટક રાજ વડે કૂટ પ્રહાર વતું એક પ્રહારથી હણીને મારી નાંખતા, તે કાળ કરીને ક્યાં ગયો ? ક્યાં ઉત્પન્ન થયો ? ગૌતમ! એમ કહી ભગવંત મહાવીરે એમ કહ્યું – ગૌતમ ! નિશે કાલકુમાર યાવ4 - X - મરીને ચોથી પંકાભા મૃતીમાં હેમાભ નામે નમાં ૧૦ સાગરોપમ સ્થિતિક નકાવાસે નૈરયિકપણે ઉત્પન્ન થયો.
[6] ભગવતુ ! કાલકુમાર કેવા આરંભ - કેવા સમારંભ - કેવા આરંભ સમારંભથી, કેવા ભોગ - કેવા સંભોગ - કેવા ભોગસંભોગથી, અશુભકૃત્ કર્મના ભારથી કાળમાસે કાળ કરીને ચોથી પંકાભાગૃવમાં નૈરયિકપણે ઉપગ્યો ?
નિશે ગૌતમ ! તે કાળે, તે સમયે રાજગૃહ નામે ઋદ્ધ-તિમિત-સમૃદ્ધ નગર હતું. ત્યાં શ્રેણિક નામે મહાન રાજ હતો. તેને નંદા નામે રાણી હતી. જે સકમાલ યાવત વિચરતી હતી. તે શ્રેણિક રાજ અને નંદા રાણીનો આત્મજ
નિરયાવલિકા ઉપાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ એવો આભય નામે સુકુમાલ યાવત સુરપકુમાર હતો. જે શામ, દંડમાં ચિકની જેમ ચાવતું રાજ્યધુરાનો ચિંતક હતો.
તે શ્રેણીક રાજાને બીજી ચેલણા નામે સકુમાલ યાવત રાણી પણ હતી.
[૧] તે ચેલ્લણા દેવીને કોઈ દિવસે તે તેવા પ્રકારના વાસગૃહમાં યાવત્ સિંહ સ્વપ્ન જોઈને પ્રભાવની માફક જાગી ચાવતું નપાઠકને વિદાય આપી. યાવ4 યેલ્લા તે વચનોને સ્વીકારી પોતાના ભવનમાં પ્રવેશી. ત્યારપછી ચેહૂણાને અન્ય કોઈ દિવસે ત્રણ માસ બહુ પતિપૂર્ણ થતાં આવા પ્રકારનો દોહદ થયો - તે માતાઓ ધન્ય છે યાવતું તેમનું જન્મ અને જીવિતનું ફળ છે, જે શ્રેણિક રાજાના ઉદરનું માંસ કાવી, તળી, સેકીને સુરા યાવત્ પ્રસ સાથે આસ્વાદન કરતી ચાવતું પરિભાગ કરતી દેહદને પૂર્ણ કરે છે.
• વિવેચન-૧૦ :
સૌદ આદિ-પકાવીને, તળીને, ભંજીને, પ્રસાદ્રાક્ષાદિ દ્રવ્યજન્ય મનની પ્રતિ હેતુ, કંઈક આસ્વાદન કરતી, પરસ્પર બીજાને ખવડાવતી. [આ દોહદથી] તેણી લોહી વિનાની સુક, ભુખ્યા જેવી, માંસ હિત, ભગ્ન મનોવૃત્તિવાળી, ભગ્નદેહ, નિસ્તેજ, દીન, સફેદ થઈ ગયેલા વદનવાળી, અધોમુખી થઈ યોગ્યયોગ્યનો વિવેક ભૂલી ગઈ. ઈત્યાદિ - x - તેથી શ્રેણિકનો આદર ન કરતી, સામે ન જતી, મૌન રહે છે.
સુઝ-૧૧ -
ત્યારે તે ચેલ્લાદેવી, તે દોહદ પૂર્ણ ન થતાં સુખ, ભુખી, નિમસિ, વરા, ભન શરીરી, નિસ્તેજ, દીનવિમન વંદના, પાંડુ મુખી, અવનમિત નયન અને વદન કમળવાળી થઈ, યથોચિત પુપ-વસ્ત્ર-ગંધ-માળ-અલંકાનો ઉપભોગ ન કરતી, હાથ વડે મસળેલ કમળની માળા જેવી, અપહત મનો સંકલ્પા થઈ ચાવતું ચિંતામગ્ન થઈ.
પછી તે ચેલ્લણા દેવીની અંગ પરિચારિકાઓએ તેણીને શુક યાવત્ ચિંતામતુ જોઈ, જોઈને શ્રેણિક રાજા પાસે આવી, આવીને બે હાથ જોડી, મસ્તકે આવર્ત કરી, મસ્તકે અંજલિ કરી, શ્રેણિક રાજાને આ પ્રમાણે કહ્યું – નિશે સ્વામી ! અમે જાણતા નથી કે ચેલ્લાદેવી કયા કારણથી સુક, ભુખી રાવતું ચિંતામન છે.
ત્યારે શ્રેણિક રાજાએ તે અંગ પરિચાસ્કિા પાસે આ અર્થ સાંભળી, સમજી પવવત સંભાંત થઈ ચેલ્લા દેવી પાસે આવે છે, આવીને તેણીને સુક યાવતુ ચિંતામન જોઈને આમ બોલ્યા - હે દેવનુપિયા! તું કેમ સુક યાવત્ ચિંતામગ્ન છો ? ત્યારે ચેલ્લણાદેવી શ્રેણિક રાજાના આ કથનનો આદર કરતી નથી, જાણતી નથી પણ મૌન રહે છે. ત્યારે તે શ્રેણિક રાજ ચેલ્લણાને બીજી-ત્રીજી વખત પણ આમ કહે છે - શું હું તારી વાતને સાંભળવા યોગ્ય નથી કે જેથી તે આ અને ગોપવે છે ત્યારે તે ચેલણાદેવી શ્રેણિક રાજાએ બે-ત્રણ વખત