Agam Satik Part 28 Nirayavalika Aadi Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 28

૧/૧ થી ૩
લઈ યાવત્ ગુપ્ત બ્રહ્મચારી થયો.
પછી તે અંગતી અણગાર પાર્શ્વ અરહતના તથારૂપ સ્થવિર પાસે સામાયિકાદિ ૧૧-ગ ભણ્યો. ઘણાં ઉપવાસાદિથી યાવત્ ભાવિત કરતો, ઘણાં વર્ષ શ્રામણ્ય પર્યાય પાળીને અર્ધ માસિકી સંલેખનાથી ૩૦ ભકતોને અનશનથી છેદીને વિરાધિત શ્રામણ્યથી કાળ કરી ચંદ્રાવતંસક વિમાનમાં, ઉપપ્પાત સભામાં દેવશયનીયમાં, દેવદૂષ્માંતરિત જ્યોતિકેન્દ્ર ચંદ્રરૂપે ઉપજ્યો.
ત્યારે તે અધુનોત્પન્ન જ્યોતિકેન્દ્ર ચંદ્ર પંચવિધ પર્યાપ્તિ વડે પાપ્તિ ભાવ પામ્યો. ભગવન્ ! ચંદ્રની કેટલી કાળ સ્થિતિ છે ? ગૌતમ ! લાખ વર્ષાધિક એક પલ્યોપમ, ગૌતમ ! ચંદ્ર યાવત્ જ્યોતિપ્ રાજે તે દિવ્ય દેવ ઋદ્ધિ મેળવી. ભગવન્ ! ચંદ્ર તે દેવલોકથી આયુક્ષયથી ાવીને ક્યાં જશે ? મહાવિદેહે મોક્ષો
જશે. - X -
• વિવેચન-૧ થી ૩ :
૪૧
ત્રીજો વર્ગ પણ દશ અધ્યયનાત્મક છે. - X - નિગમન વાક્ય કહેવું. કેવલકલ્પ - સ્વકાર્યકરણ સમર્થ-સ્વગુણથી સંપૂર્ણ. કુટાગાર શાલા દૃષ્ટાંત - કોઈ ઉત્સવમાં, કોઈ નગરના બહારના પ્રદેશમાં લોકોને વસવા યોગ્ય શાળા હતી. મેઘવૃષ્ટિ થતાં ત્યાં રમમાણ લોકો તે શાળામાં પ્રવેશ્યા, એ રીતે આ દેવ વિરચિત લોક નાટ્યાદિ કરીને દેવના શરીરમાં પ્રવેશી ગયો. તે આ શાળાનું દૃષ્ટાંત.
આદ્ય - આટ્સ, દિપ્ત, વિત્ત, વિસ્તીર્ણ વિપુલ ભવન, શયન, આસન, ચાન, વાહન ઈત્યાદિ લેવું. આનંદ્ - ઉપાસક દશામાં કહેલ એક શ્રાવક. તેના વિશેષણો - ૪ - અહીં પણ સમજી લેવા.
પુરુષાવાનીય - પુરુષો વડે આદાનીય. - ૪ - ૪ - ગંગત્ત - ભગવતીજીમાં કહેવાયેલ. તે પણ વિષયસુખને કંપાકના ફળ જેવા જાણી, જીવિતને પાણીના પરપોટા સમાન ઈત્યાદિ બધું ગંગદતવત્ કહેવું યાવત્ ગતિ પણ બધાંને ત્યાગી પ્રવ્રુજિત થયો. પાંચ સમિતિ-ત્રણગુપ્તિયુક્ત, મમતા રહિત ઈત્યાદિ ·
- X -
ઉપવાસ આદિ એટલે એક ઉપવાસ, બે ઉપવાસ યાવત્ માસક્ષમણ વડે આત્માને ભાવિત કરતાં ઘણાં વર્ષો શ્રામણ્ય પર્યાય પાળ્યો. શ્રામણ્ય-વ્રતની વિરાધના, મૂળગુણ વિષયક નહીં પણ ઉત્તરગુણ વિષયક છે. તે પિંડની અશુદ્ધતાદિ, ઈયાંસમિતિ આદિ શોધવામાં અનાદર, ક્યારેક લીધેલ અભિગ્રહનો ભંગ ઇત્યાદિથી વ્રત વિરાધના, ગુરુ પાસે આલોચના ન કરી. - X - X -
Ð અધ્યયન-૨-“સૂર્ય' છે
— * - * — * - * -
- સૂત્ર-૪ ઃભગવન્ ! શ્રમણ ભગવંતે જો પુષ્પિકાના અધ્યયન-૧-નો યાવત્ આ અર્થ કહ્યો, તો બીજાનો - x શો અર્થ કહેલ છે ? હે જંબુ ! તે કાળે૰ રાજગૃહનગર, ગુણશીલ ચૈત્ય, શ્રેણિકરાજા હતો. સમોસરણ, ચંદ્રની જેમ સૂર્ય
પુષ્પિકા ઉપાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ
પણ આવ્યો યાવત નૃત્યવિધિ દેખાડી, પાછો ગયો. પૂર્વભવ પૃચ્છા - શ્રાવસ્તી નગરી, સુપ્રતિષ્ઠ ગાથાપતિ, ગતિ માફક વિચરે છે. પાર્શ્વનાથ પધાયાં, અંગતી માફક દીક્ષા લીધી, શ્રામણ્ય વિરાવ્યુ. મહાવિદેહે મોક્ષે જશે.
• વિવેચન-૪ :
નિગમન, તે પૂર્વે કહેલ છે તેમ.
૪૨
છે અધ્યયન-૩-“શુક્ર” $
— — — — —
• સૂત્ર-૫ થી ૭
[૫] ભગવન્ ! ઉત્શેષ કહેવો. રાજગૃહનગર, ગુણશીલ ચૈત્ય, શ્રેણિક રાજા, સ્વામી સમોસા, પર્યાદા નીકળી. તે કાળે મહાગ્રહ શુક્ર, શુક્રવતંસક વિમાનમાં શુક્ર સિંહાસનમાં, ૪૦૦૦ સામાનિકો સાથે ચંદ્રની જેમ યાવત્ આવ્યો. નૃત્યનિધિ દેખાડી, પાછો ગયો. ફૂટાગારશાલા દૃષ્ટાંત. પૂર્વભવની પૃચ્છા –
ગૌતમ! તે કાળે વાણારસી નગરી હતી. ત્યાં સૌમિલ બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. તે આઢ્ય યાવત્ અપભૂિત અને ઋગ્વેદ્ યાવત્ સુપરિનિષ્ઠિત હતો. ભ પાર્થ પધાર્યા. પર્યાદા પયુપાસે છે. સોમિલ બ્રાહ્મણે આ વૃત્તાંત જાણતાં આવા પ્રકારે સંકલ્પ થયો. આ અરહંત પુરુષાદાનીય પાર્શ્વ પૂર્વાનુપૂર્વીથી યાવત્ આમ્રશાલવનમાં વિચરે છે, તો હું પાર્શ્વ અરહંત પાસે જઉં. આ આવા સ્વરૂપના અર્થો અને હેતુઓને પૂછું જેમ ભગવતીજી સૂત્રમાં કહેલ છે.
સોમિલ વિધાર્થીરહિત એકલો નીકળ્યો. યવત્ આમ કહે છે – ભગવન્ ! આપને યાત્રા છે ?, યાપનીય છે ? એ રીતે સરસવ, અડદ, કુલત્થાદિની પૃચ્છા, યાવત્ બોધ પામ્યો. શ્રાવક ધર્મ સ્વીકારી ગયો.
ત્યારપછી પાર્શ્વ રહંત અન્ય કોઈ દિને વાણારસી નગરીના મશાલવન ચૈત્યથી નીકળ્યા, બહાર જનપદ વિહારે વિચરવા લાગ્યા. ત્યારપછી તે સોમીલ બ્રાહ્મણ અન્ય કોઈ દિને સાધુના દર્શન અને પયુપાસના રહિત થઈ મિથ્યાત્વપર્યાયોથી વધતો અને સમ્યક્ત્વ પર્યાયોથી ઘટતો મિથ્યાત્વને પામ્યો. ત્યારે સોમિલ બ્રાહ્મણને કોઈ દિને મધ્યરાત્રિમાં કુટુંબ જાગરિકાથી જાગતા આવો સંકલ્પ યાવત્ ઉત્પન્ન થયો. હું નિશ્ચે વાણારસી નગરીમાં સૌમિલ નામે બ્રાહ્મણ અતિ મોટા કુળમાં ઉત્પન્ન થયલો છું, તેથી મેં વ્રતો આચર્યા છે, વેદ ભણ્યો, સ્ત્રીઓ સાતે લગ્ન કર્યાં, પુત્રો થયા, ઘણી સમૃદ્ધિ પામ્યો, પશુવધ કર્યા, યજ્ઞો કર્યા, દક્ષિણા આપી, અતિથિ પૂજ્યા, અગ્નિહોત્ર કર્યા, યજ્ઞસ્તંભ નાંખ્યા. તેથી કાલે યાવત્ સૂર્ય દેદીપ્યમાન થતાં વાણારસી બહાર ઘણાં આંબાના વનો રોપવા. એ રીતે બીજોરા, બિલા, કોઠા, આંબલીના વન તથા પુષ્પના બગીચા રોપવા શ્રેયસ્કર છે. એમ વિચારી - ૪ - યાવત્ તેમ કર્યું.
પછી ઘણાં આમવન યાવત્ પુષ્પ બગીચાને અનુક્રમે સંરક્ષતા, સંગોપતા, સંવદ્ધિત કરતા બગીચાઓ કૃષ્ણ-કૃષ્ણાભાસ ચાવત્ રમ્ય, મહામેઘનિકુંભરૂપ,