Agam Satik Part 28 Nirayavalika Aadi Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 57

ગાથા-૩૪,૩૫
મસ્તક નમાવીને કહે છે - ભગવન! આપની અનુમતિથી હું ભાપરિજ્ઞા સ્વીકારું છું.
[૬ થી ૩૯] આરાધના વડે તેને અને પોતાને કલ્યાણ થાય તેમ દિવ્ય નિમિત્તથી જાણીને આચાર્ય અનશન કરાવે, નહીં તો દોષ લાગે. પછી ગુર ઉત્કૃષ્ટ સર્વે દ્રવ્યો તેને દેખાડીને ત્રિવિધ આહારના જાવજીવ પચ્ચખાણ કરાવે, તે જોઈને કાંઠે પહોંચેલા મારે આના વડે શું ? એમ કોઈ ચિંતવે, કોઈ ભોગવીને સંવેગ પામીને ચિંતવે-શું મેં ભોગવીને છાંડ્યું નથી. પવિત્ર પદાર્થો પરિણામે શુચિ છે એમ સમજી. શુભ ધ્યાન કરે, વિષાદ પામે તેને ચોયણા કરવી.
[૪૦ થી ૪૨] ઉદરમલની શુદ્ધિ માટે સમાધિપાન તેને સારું હોય તો મધુર પાણી પાવું અને થોડું થોડું વિરેચન કરાવવું. એલચી, તજ, કેસર, તમાલપત્ર, સાકરવાળું દુધ કઢીને ટાઢ પાડી પાવું, તે સમાધિ પાણી પછી ફોફલાદિથી મધર ઔષઘનું વિરેચન કરાવવું, જેથી ઉદસગ્નિ શાંત થતાં તે સુખે સમાધિ પામે.
[૪૩ થી ૪૬ અનશનકત સાધુ ચાવજીવ ત્રિવિધ આહાને વોસિરાવે છે, એમ નિયમિક આચાર્ય સંઘને નિવેદન કરે. તે સાધુને આરાધના નિમિત્તક બધું નિરૂપસર્ણપણે વર્તે, તે માટે સર્વ સંધે કાયોત્સર્ગ કરવો. પછી સંઘ સમુદાય મળે ચૈત્યવંદનપૂર્વક તે તપસ્વીને ચતુર્વિધ આહારનું પચ્ચખાણ કરાવે અથવા સમાધિહેતુ ગિવિધ આહારને સાગાર પચ્ચખે. ત્યારપછી પાનકને પણ અવસરે વોસિરાવે.
[૪૦ થી ૪૯] પછી મસ્તક નમાવી, બે હાથને મસ્તકે મુગટ સમાન કરીને તે વિધિ વડે સંવેગ પમાડતો સર્વ સંઘને ખમાવે. આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, શિષ્ય, કુલ, ગણ ઉપર મેં જે કંઈ કષાય કર્યા હોય તે સર્વે હું ગિવિધે ખમાવું છું. ભગવન્! મારા સર્વે અપરાધપદ નમાવું છું, મને ખમો. હું પણ ગુણસમૂહવાળા સંઘને શુદ્ધ થઈને ખમાવું છું.
[૫૦] આ રીતે વંદન, ખામણાં, સ્વનિંદા વડે સો ભવનું ઉપાર્જેલું કર્મ ક્ષણ માત્રમાં મૃગાવતી રાણી માફક ક્ષય કરે છે.
[૫૧ થી પ૫] હવે મહાવતમાં નિશ્ચલ, જિનવચનથી ભાવિત મનવાળા, આહાર પચ્ચકખાણ કરનાર, તીવસંવેગથી સુખી છે, અનશન આરાધનાના લાભથી પોતાને કૃતાર્થ માનનાર, તેને આચાર્યશ્રી પાપરૂપ કાદવને ઓળંગવા લાકડી સમાન શિક્ષા આપે છે, જેનું કદાપ્રહરૂપ ભૂલ વધેલ છે, તેવા મિથ્યાત્વને મૂળથી ઉખેડી હે વત્સ ! પરમતત્વ સમ્યકત્વને સૂઝનીતિથી વિચાર. ગુણાનુરાગથી વીતરાગની તીવ્ર ભક્તિ કર. પ્રવચનસારરૂપ પંચનમસ્કારમાં અનુરાગકર. સુવિહિત સાધુને હિતકર સ્વાધ્યાય વિશે ઉધમવંત થા. નિત્ય પંચ મહાવ્રતનું રક્ષણ કર.
[૫૬ થી ૫૯] મોહથી મોટા અને શુભકર્મમાં શલ્યસમ નિયાણ શલ્યનો ત્યાગ કર, મુનિન્દ્ર સમૂહે નિંદેલ ઈન્દ્રિયરૂપી મૃગેન્દ્રોને દમ. નિર્વાણસુખમાં અંતરાયરૂપ, નકાદિમાં ભયંકર પાતકારી અને વિષયતૃણામાં સદા સહાયક કષાયપિશાચને હણ. કાળ ન પહોંચતા અને હમણાં થોડું શ્રામાણ્ય બાકી રહેતા, મોહમહાવૈરીને વિદારવાને ખડગ અને લાડી સમાન હિતશિક્ષાને સાંભળ. સંસારના મૂળબીજરૂપ મિથ્યાત્વને સર્વથા ત્યાગી સમ્યકત્વમાં દૃઢ ચિત્ત થઈ, નમસ્કાર ધ્યાનમાં કુશળ થા.
૧૦૦
ભક્તપરિજ્ઞાપકીકસૂત્ર અનુવાદ ૬િ૦ થી ૬૨] જેમ માણસો પોતાની તૃષ્ણા વડે મૃગતૃષ્ણામાં પાણી માને, તેમ મિથ્યાત્વમૂઢ મનવાળો કુધર્મથી સુખ માને, તીવ્ર મિથ્યાત્વ જીવોને જે મહાઘોષ કરે, તે દોષ અગ્નિ, વિષ કે કૃણસર્પ પણ ન કરે. મિથ્યાત્વમોહિતચિત અને સાધુ વેષ રૂ૫ પાપથી તુરૂમણીના દત્તરાજા માફક અહીં જ તીવ્ર દુ:ખ પામે.
[૬૩] સર્વ દુ:ખનો નાશ કરનાર સખ્યત્વ વિશે પ્રમાદ ન કરીશ, કેમકે સમ્યકવયી જ્ઞાન, તપ, વીર્ય, ચારિત્ર રહેલ છે.
[૬૪] ભાવાનુરાગ, પ્રેમાનુરાગ અને સદ્ગુણાનુરાગરકન છો, તેવો જ ધમતુરાગત નિત્ય જિનશાસન વિશે થા.
૬િ૫ થી ૬૯] દર્શનભટ તે સર્વશ્રેષ્ઠ જાણવો, ચારિત્રભેટ સર્વભ્રષ્ટ થતો નથી. દર્શન પ્રાપ્ત જીવને સંસારમાં પરિભ્રમણ નથી. દર્શનભ્રષ્ટ સર્વભ્રષ્ટ છે, દર્શનભ્રષ્ટને નિવણિ નથી, ચાસ્ત્રિ હિત મુક્તિ પામે છે, દર્શન હિત પામતો નથી. શુદ્ધ સમ્યકત્વથી અવિરતિ પણ તિર્થંકર નામ કર્મ ઉપાર્જે, જેમ કૃષ્ણ અને શ્રેણિકે ઉપામ્યું છે. વિશુદ્ધ સમકિતી કલ્યાણની પરંપરાને પામે છે. કેમકે સમ્યકત્વ રૂ૫ રન સુઅસુર લોકમાં અમૂલ્ય છે. ત્રણ લોકની પ્રભુતા પછી પણ કાળે કરી જીવ પડે છે, પણ સમકીત પામી અક્ષય સુખ મોક્ષ પામે છે.
[90 થી ૦૨] અરિહંત, સિદ્ધ, ચૈત્ય, પ્રવચન, આચાર્ય અને સર્વ સાધુને વિશે ગિકરણ શુદ્ધભાવથી તીવ્ર ભક્તિ કર. એકલી જિનભક્તિ દુર્ગતિ નિવારવા સમર્થ છે અને સિદ્ધિ પામતા સુધી દુર્લભ સુખ પરંપરા આપે છે. વિધા પણ ભક્તિવાને સિદ્ધ થાય છે અને ફળદા હોય છે તો મોક્ષવિધા અભક્તિવંતને કેમ ફળે ?
[થી ૫] તે આરાધનાનાયકની જે માણસ ભક્તિ ન કરે, તે ઘણો ઉધમ કરતો ઉખરભૂમિમાં ડાંગર વાવે છે. આરાધકની ભકિત ન કરીને આરાધના ઈચ્છતો બી વિના ધાન્યને અને વાદળા વિના વર્ષને ઈચ્છે છે. રાજગૃહે મણિકારશ્રેષ્ઠીના જીવ દેડકાની માફક ઉત્તમકુળ અને સુખ પ્રાપ્તિ જિનભક્તિથી થાય છે.
[૬ થી ૮૧] આરાધનાપૂર્વક, અન્ય સ્થાને ચિત ન રોકીને, વિશુદ્ધ વેશ્યાથી સંસારાકરણ નવકારને ન મૂકતો. મરણકાળે જો અરહંતને એક નમસ્કાર થાય તો સંસારનો નાશ કરવા સમર્થ છે, તેમ જિનવરે કહેલ છે. માઠા કર્મકતાં મહાવત, જેને ચોર કહી શૂળીએ ચડાવેલ, તે નમોજિણાયું કહેતા શુભધ્યાને કમલનયા થયો. ભાવ નમસ્કાર હિત દ્રવ્યલિંગો જીવ અનંતીવાર ગ્રહણ કર્યા અને મૂક્યા. આરાધનારૂપ પતાકા લેવા નમસ્કાર હાયરૂપ છે, તેમજ સદ્ગતિના માર્ગે જવામાં જીવને પ્રતિહત રથ સમાન છે. અજ્ઞાની ગોવાળ પણ નવકાર આરાધી મરીને ચંપામાં શ્રેષ્ઠી પુત્ર સુદર્શન થયો.
[૮૨ થી ૮૬] જેમ સુઆરાધિત વિધાથી પુરુષ, પિશાચને વશ કરે, તેમ સુઆરાધિત જ્ઞાન મન પિશાચને વશ કરે. જેમ વિધિચી આરાધેલ મંત્ર વડે કૃષ્ણસર્પ ઉપશમે, તેમ સુઆરાધિત જ્ઞાનથી મનરૂપ કૃણસર્પ વશ થાય. જેમ માંકડો ક્ષણ માત્ર પણ નિશ્ચલ ન રહી શકે તેમ વિષયો વિના મન ક્ષણમાત્ર મધ્યસ્થ રહી ન શકે. તેથી