Agam Satik Part 28 Nirayavalika Aadi Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 26

૧ થી ૧૦/૧ થી ૫
૩૮
કલ્પવતંસિકા-ઉપાંગસૂત્રસટીક અનુવાદ
૨૦ કલ્પવતંરિકા-ઉપાંગસૂર-૯
અનુવાદ તથા ટીકાનુસારી વિવેચન
o આને નિરયાવલિકા સૂત્રનો બીજો વર્ગ પણ કહે છે.
અધ્યયન-૧ થી ૧૦ %
-
X
-
X
-
X
-
• સૂત્ર-૧ -
ભગવન્! જે શ્રમણ ભગવંતે-ઉપાંગના પહેલાં વર્ગમાં નિરયાવલિકાનો આ અર્થ કહેલ છે, તો ભગવન ! કાddસિકા નામે બીજ વગનો ભગવતે કેટલાં અધ્યયનો કહ્યા છે ? હે જંબૂ! શ્રમણ ભગવતે કલાવતસિકાના દશ અધ્યાયનો કહ્યા છે. તે આ પ્રમાણે - પા, મહાપા, ભદ્ર, સુભદ્ર, પSભદ્ર, પાસેન, પwગુલ્મ, નલિનિગુલ્મ, આનંદ અને નંદન.
ભગવાન ! જે શ્રમણ ભગવંતે ચાવતું કાવતંસિકાના દશ અદયયનો કહ્યા છે, તો પહેલાં અધ્યયનનો - x • શો અર્થ કહેલ છે ? હે જંબૂ! તે કાળે, તે સમયે ચંખ નામે નગરી હતી. પૂર્ણભદ્ર ચૈત્ય, કોમિક રાજ, પાવતીદેવી હતી. તે ચંપાનગરીમાં શ્રેણિક રાજાની પની, કોણિકની ઉંઘમાતા કાલી નામે સકુમાલદેવી હતી, તે કાલીદેવીને કાલ નામે સકુમાલ પુત્ર હતો.
તે કાલકુમારને પદ્માવતી નામે રાણી હતી. જે સુકુમાલ પાવતુ વિચરતી હતી. તે પાવતીને અન્ય કોઈ દિને તેવા પ્રકારના વાસગૃહ જે અભ્યતર સuિ કર્મ યુક્ત હતું યાવતુ સહનું સ્વપ્ન જોઈને જાગી. એ રીતે મહાબલવતુ જન્મ કહેવો યાવત નામ રાખ્યું. જ્યારથી અમારો આ બાળક કાલકુમારનો યુઝ અને પsiાવતીનો આત્મજ થાય ત્યારે તેનું પ% નામ પાડીશું બાકી બધું મહાબલ મુજબ, આઠ દયાજ ચાવતુ ઉપરના પ્રાસાદે રહે છે.
સ્વામી સમોસયાં, "દા નીકળી, કોણિક નીકળ્યો, પદ્મ પણ મહાબલવત્ નીકળ્યો. તે રીતે જ માતા-પિતાની રજા લીધી ચાવ4 દીક્ષા લઈ અણગાર યાવતું ગુdબહાચારી થયા પછી તે પu અણગાર શ્રમણ ભગવંત મહાવીરના તથારૂપ
વીરો પાસે સામાયિક આદિ અગિયાર અંગો ભણ્યા, ભણીને ઘણાં ઉપવાસ, છ અક્રમાદિ કરતાં ચાવત વિચરે છે.
ત્યારપછી તે પs અણગાર તે ઉદર તપ વડે મેઘની જેમ ધર્મ જાગરિકા કરતા, મેઘની જેમ ભગવંતને પ્રચીને વિપુલ પર્વત યાવતુ પદોપગત અનશન કરી તથારૂપ સ્થવિર પાસે સામાયિક આદિ ૧૧-ગ ભણી, બહુ પ્રતિપૂર્ણ પાંચ વર્ષનો પ્રારા પ્રચયિ પાણી, માસિકી સંખનાથી ૬૦ ભકતો છેદી, અનુક્રમે
કાળ કર્યો. સ્થવિરો ઉતર્યા. ગૌતમસ્વામીએ પૂછ્યું. સ્વામીએ કહ્યું યાવત્ સૌધીકતો બે સાગરોપમાયુવાળ દેવપણે ઉપયા.
ભગવન! તે પડદેવ તે દેવલોકથી આયુક્ષય કરી ક્યાં જશે ? ગૌતમ! મહાવિદેહ ફોગમાં દઢપતિજ્ઞાવત યાવતુ અંત કરશે. હે જંબૂ! શ્રમણ ભગવતે કલાવતસિકાના પહેલાં અધ્યયનનો આ અર્થ કહ્યો છે, તેમ હું કહું છું.
• સૂત્ર-૨ થી ૫ -
]િ ભગવદ્ ભગવતે પહેલાં અધ્યયનનો ઉકd આઈ કહો, તો બીજાનો શો અર્થ કહ્યો છે ? હે જંબુતે કાળે ચંપા નગરી, પૂર્ણભદ્ર ચૈત્ય, કોમિક રાજ, પsiાવતી રાણી હતી. ત્યાં શ્રેણિક રાજાની પની, કોશિકરાજાની લઘમાતા સુકાલી રાણી હતી. તેણીને સુકાલ નામે પુત્ર હતું. સુકાલને મહાપા નામે રાણી હતી. મહાપણે કોઈ દિને પૂર્વવતું સ્વપ્ન જોયું. મહાપા બાળક થયો. યાવતું મોક્ષે જશે વિશેષ એ કે ઈશાનભે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિક દેવ થયો. હે જંબ! ભગવંતે આ અર્થ કહ્યો છે.
[3] એ પ્રમાણે બાકીના આઠે આધ્યયનો કહેવા. માતાની સદેશ નામો છે. અનુક્રમે કાલાદિ દશ મો -
[૪] પહેલાં બે નો પાંચ, પછીના કણનો ચાર, પછીના ત્રણનો ત્રણ, છેલ્લા બેનો બે વર્ષ ચાસ્ત્રિ પર્યાય જાણવો.
[] દશનો ઉપરાત અનુક્રમે સૌધર્મ, ઈશાન, સનકુમાર, માહેન્દ્ર, શહાલોક, લicક, મહાશક, સહસાર, નવમાનો પ્રાણ છે અને દશમીનો અસ્તુત કરે છે. બધાંની ત્યાં ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કહેવી. બધાં મહાવિદેહે મોક્ષે જશે.
• વિવેચન-૧ થી ૫ -
શ્રેણિકના પૌત્રો એટલે કાલ, મહાકાલાદિના મોનો ક્રમશ: વ્રત-પર્યાય કહેનારી ગાથા કહી. તે દશમાં પહેલાં બે એટલે કાલ અને સુકાલના પુત્રોના વ્રતપર્યાય પાંચપાંચ વર્ષનો હતો ઈત્યાદિ. તેમાં પહેલો પુત્ર પા, કામભોગ ત્યજી ભગવંત મહાવીર પાસે વ્રત ગ્રહી ૧૧-ગધારી થઈ, અતિ ઉગ્ર તપ તપી, શરીરે અતિ કૃશ થઈ, વિચાર્યું કે મારે બળ, વયિિદ છે ત્યાં ભગવંતની અનુજ્ઞાથી મારે પાદપોગમન કરવું શ્રેય છે. તેમ કરી, પાંચ વર્ષ વ્રતપાળી, માસિકી સંલેખનાથી કાળ કરી સૌધર્મ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિકિ દેવ થયો. • x -
એ રીતે સુકાલ અને મહાપાનો પુત્ર મહાપવાનું કથન છે. • x - તે ઈશાનકલે ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિક દેવ, મહાવિદેહે મોક્ષે જશે.
ત્રીજી મહાકાલના પુત્રની, ચોથી કૃષ્ણકુમારના પુત્રની, પાંચમી સુકૃમના પુત્રની વક્તવ્યતા છે. ત્રણે ચાર વર્ષનો પર્યાય પાળ્યો અનુક્રમે ત્રીજા, ચોથા, પાંચમા દેવલોકે ઉત્પન્ન થયા. x • બધાંનું તે-તે કો ઉત્કૃષ્ટાયું પામ્યા. ત્યાંથી મહાવિદેહમાં મોક્ષે જશે.
અધ્યયન-૬-માં મહાકૃષ્ણના પુત્રની, ૭-માં વીરકૃષ્ણના પુત્રની ૮-માં