Agam Satik Part 28 Nirayavalika Aadi Sutra Gujarati Anuwad 1

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 54

ગાથા-૫૫ થી ૫૭
૩
તૃપ્ત ન થાય, તેમ આ જીવ કામભોગથી તૃપ્ત થતો નથી... દ્રવ્યથી તૃપ્ત થતો નથી... ભોજનવિધિથી તૃપ્ત ન થાય.
[૫૮,૫૯] વડવાનલ સમાન, દુષ્પાર એવા અપરિમિત ગંધ-માલ્ય વડે કે મુર્ખ એવો આ જીવ અતીત કે અનાગત કાળમાં શબ્દ, રૂપ, રસ, સ્પર્શ વડે તૃપ્ત થયો
નથી કે ચશે નહીં.
[૬૦] દેવકુટુ-ઉત્તકુમાં થયેલ કલ્પવૃક્ષોથી કે મનુષ્ય-વિધાધર-દેવાના ઉપપાતથી આ જીવ તૃપ્ત થયો નથી.
[૬૧] ખાવા અને પીવા વડે આ આત્મા બચાવાતો નથી, જો દુર્ગતિમાં ન જાય
તો નિશ્ચે બચાવાયેલો કહેવાય છે.
[૬૨ થી ૬૪] દેવેન્દ્ર અને ચક્રવર્તીપણાના રાજ્યો અને ઉત્તમ ભોગો અનંતીવાર
પામ્યો... દુધ, દહીં, ઈક્ષુરસ સમાન સ્વાદુ મોટા સમુદ્રોમાં હું ઘણીવાર ઉપન્યો... મનવચન-કાયાથી કામ રતિ વિષયસુખ ઘણાં અનુભવ્યા પણ તે એકેમાં તૃપ્તિ ન થઈ. [૬૫] જે કોઈ પ્રાર્થના મેં રાગ-દ્વેષને વશ થઈ પ્રતિબંધે કરી ઘણાં પ્રકારે કરી હોય તેને હું હિંદુ છું - ગુરુ સાક્ષીએ ગહું છું.
[૬૬] મોહજાલ હણીને, આઠ કર્મની સાંકળને છેદીને અને જન્મ-મરણરૂપી અહને ભાંગીને તું સંસારથી મૂકાઈશ.
[૬૭] પાંચ મહાવ્રતને ત્રિવિધ ત્રિવિધે આરોપીને અને મન-વચન-કાય ગુપ્તિવાલો સાવધાન થઈને મરણને આદરે.
[૬૮ થી ૭૦] ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, પ્રેમ, દ્વેષને તજીને અપ્રમત્ત એવો હું... કલહ, અભ્યાખ્યાન, વૈશુન્ય, પરપરિવાદને પરિવર્જનો ગુપ્ત એવો હું... પંચેન્દ્રિય સંવરણ, પાંચ કામગુણને રુંધીને, અતિ આશાતનાથી બીતો હું પાંચ મહાવ્રત રહ્યુ છું. [૧ થી ૭૩] કૃષ્ણ-નીલ-કાપોત લેશ્યા, આઈ-રૌદ્ર ધ્યાનને વર્જતો એવો ગુપ્ત... તેજો-પા-શુક્લ લેશ્યા, ધર્મ-શુક્લધ્યાનથી ઉપરાંપન્ન અને યુક્ત... મનથી ન્મનસત્યપણે, વચન સત્યપણે, કરણસત્યથી - હું પાંચ મહાવ્રત રહ્યુ છું.
[૪ થી ૭૬] સાત ભયથી મુક્ત, ચાર કષાય રોકીને, આઠ મદસ્થાન છોડીને... ગુપ્તિ, સમિતિ, ભાવના અને જ્ઞાનદર્શનથી સંપન્ન અને યુક્ત થઈને... એ રીતે ત્રણ દંડથી વિરત, ત્રિકરણ શુદ્ધ, ત્રણશલ્યહીન, ત્રિવિધ અપ્રમત્ત હું પાંચ મહાવ્રત રહ્યુ છું. [9] સર્વ સંગને જાણું છું, ત્રણ શલ્યને ઉદ્ધરીને, ગુપ્તિ અને સમિતિ મને
ત્રાણ અને શરણ હો.
[૭૮,૭૯] જ્યારે ચક્રવાલ ક્ષોભે ત્યારે સમુદ્રમાં રત્નથી ભરેલ વહાણનું કૃતકરણ બુદ્ધિ સંપન્ન નિર્ધામકો રક્ષણ કરે, તેમ ગુણ-રત્નથી ભરેલ, પરીષહ ઉર્મીથી ક્ષોભિત, તપ રૂપી વહામ, ઉપદેશ રૂપ આલંબનવાળા ધીરપુરુષો આરાધે છે.
[૮૦ થી ૮૨] જો તે સુપુરુષો આત્માથી વ્રતના ભાવાળા, નિરપેક્ષ શરીરી, પર્વતની ગુફામાં રહી પોતાના અર્થને સાધે છે. તથા ગિકિંદરા, કરાડ, વિષમ સ્થાન, દુર્ગમાં ધૃતિ વડે અતિ બદ્ધ પોતાના અર્થને સાધે છે. તો પછી સાધુને સહાય વડે
୧୪
મહાપ્રત્યાખ્યાનપ્રકીર્ણકસૂત્ર અનુવાદ
અન્યોન્ય સંગ્રહ બળથી પરલોક માટે પોતાનો અર્થ કેમ ન સાધી શકે ?
[૮૩] અલ્પ માત્ર, મધુર, કાનને ગમતું જિનવચન સાંભળી જીવ સાધુમઘ્યે પોતાનો અર્થ સાધવા સમર્થ થઈ શકે.
[૪] ધીરપુરુષ પ્રજ્ઞપ્ત, સત્પુરુષ સેવિત, પરમઘોર અર્થને શિલાતલે રહેલા પુરુષ પોતાનો અર્થ સાધે છે.
[૮૫] જેણે પહેલાં આત્માનો નિગ્રહ કર્યો નથી, તેને ઈન્દ્રિયો પીડા આપે છે. પરીષહ ન સહેવાથી મૃત્યુકાળે સુખ તજતા તે ડરે છે.
[૮૬] પૂર્વે સંયમયોગ પાળ્યો હોય, મરણકાળે સમાધિ ઈચ્છતો, વિષમ સુખથી આત્માને નિવારી, પરીષહસહા થાય.
[૮૭] પૂર્વે સંયમયોગ આરાધેલ, નિચાણારહિત, મતિપૂર્વક વિચારીને, કષાયને ટાળીને, રાજ્જ થઈ મરણ અંગીકાર કરે.
[૮૮] જે જીવોએ સમ્યક્ પ્રકારે તપ કર્યો હોય તે જીવો પોતાના આકરા પાપ કર્મોને બાળવા સમર્થ થાય છે.
[૮] એક પંડિતમરણને આદરીને તે અસંભ્રાન્ત સુપુરુષ જલ્દીથી અનંત મરણનો અંત કરશે.
[૯૦,૯૨] તે કેવું પંડિતમરણ છે ? તેનાં કેવા આલંબનો કહ્યા છે ? તે જાણીને આચાર્યો કોને પ્રશંસે ? પાદોપગમ અનશન, ધ્યાન, ભાવના આલંબન છે, તે જાણીને પંડિત મરણ પ્રશંસે.
[૯૩] ઈન્દ્રિયની સુખશાતામાં આકુળ, ઘોર પરિસહ સહેવા પરવશ થઈ ગયેલ, સંયમ ન પાળેલ કાયર આરાધના કાળે મુંઝાય.
[૯૪] લજ્જા, ગારવ, બહુશ્રુતમદ વડે જેઓ પોતાનું દુૠત્રિ ગુરુને કહેતા નથી, તેઓ આરાધક થતાં નથી.
[૫] દુષ્કર ક્રિયાકારક સુઝે, માર્ગને જાણે, કીર્તિ પામે, પાપ છુપાવ્યા વિના નિંદે, તેથી આરાધના શ્રેયકારી છે.
[૯૬] તૃણ સંથારો કે પ્રાસુક ભૂમિ વિશુદ્ધિનું કારણ નથી. પણ આત્મા વિશુદ્ધ હોય તે જ ખરો સંથારો છે.
[૭] જિનવચન અનુગત, ધ્યાન-યોગમાં લીન મારી મતિ થાઓ. જેથી તે દેશકાળે અમૂઢ સંજ્ઞ દેહનો ત્યાગ કરે.
[૮] જિનવચન રહિત્ ને અનુપયુક્ત જ્યારે પ્રમાદી થાય ત્યારે ઈન્દ્રિય ચોરો
તેના તપ-સંયમનો નાશ કરે છે.
[૯] જિનવચનને અનુસરતી મતિવાળો પુરુષ જે વેળા સંવરમાં પ્રવિષ્ટ હોય, ત્યારે વાયરા સહિત અગ્નિની માફક મૂળ અને ડાળખાં સહિત કર્મને બાળી મૂકે છે. [૧૦૦] જેમ વાયુ સહિત અગ્નિ લીલા વનખંડને બાળે છે, તેમ પુરુષાકાર સહિત માણસ જ્ઞાન વડે કર્મનો ક્ષય કરે છે.
[૧૦૧] અજ્ઞાની ઘણાં કરોડો વર્ષે જે કર્મો ખપાવે છે, તે કર્મને ત્રણ ગુપ્તિગુપ્ત