________________
૧/૨/૧૨
33 પહેલી પરિસિમાં સઝાય કરી, બીજામાં ધ્યાન કર્યું. ત્રીજીમાં અત્વરિત, અચપલ, અસંભ્રાંતપણે મુહપતિ પ્રતિલેખી, ભાજન-વસ્ત્રોનું પડિલેહણ કર્યું, ભાજન પ્રમાર્જી, લઈ, ભગવંત પાસે આવ્યા, ભગવંતને વાંદી-નમી-છના પારણે ભિક્ષાર્થે જવાની જા માંગી ઈત્યાદિ - ૪ -
સંનદ્ધ-બતર બાંધેલા, વર્મ-ચામડીના રક્ષણ માટે ઉપકરણ બાંધ્ય, ગુડામોટ શરીર રક્ષક વિશેષ. ઉપીલિય કચ્છ-ગાઢતર ઉરો બંધન બાંધ્ય, ઉદ્દામિય ઘટલટકતા ઘંટ બાંધ્યા. શૈવેયક-ડોકનું આભરણ, ઉત્તકંચુક-શરીર રક્ષક વિશેષ અવમૂલ-મુખે બાંધેલ ચોકડું, - x • x • તેથી જ પડિકપ્રિય-બખ્તર આદિ સામગ્રી યુક્ત, ઝય-ગરુડાદિ વજા, પતાકા-ચિન્હરહિત પતાકા, આમલક-શેખક, આરૂઢાહાથી ઉપર બેસેલ મહાવત. ગહિરાઉદuહરણા - આયુધ અને પ્રહરણ ગ્રહણ કરેલા. કંઠ-ગળુ, ગુણ-કંઠસૂર, મલ્લરામ-પુષ્પમાળા, ચુગુંડિચગાય-નૈકિ ચૂર્ણ વડે ચોળેલ શરીર. યુન્નય-સંગd, બઝ-વધ્ય, પ્રાણ-ઉચ્છવાસાદિ કાગણિમંસ-નાના માસખંડ, પાવ-પાપી, ખર્નર-ચાબુક - ૪ -
• સૂગ-૧૩ :
ત્યારપછી ગૌતમસ્વામીએ તે પુરુષને જોઈને, આવો મનોગત સંકલ્પ થયો કે - આ પુરષ ચાવતુ નકાપતિરૂપ વેદના વેદે છે, એમ વિચારી વાણિજ્યગ્રામ નગરમાં ઉચ્ચ-નીચ-મધ્યમ કુળમાં યાવતું ભ્રમણ કરતા, યથાવયપ્તિ સામુદાનિક ભિક્ષા ગ્રહણ કરીને વાણિજ્યગ્રામ નગરની મધ્યેથી નીકળી યાવતુ ગૌરી દેખાડી. ભગવંતને વાંદી-નમીને આ પ્રમાણે પૂછયું –
હે ભગવાન ! હું આપની અનુજ્ઞા પામીને વાણિજ્યગ્રામ નગરમાં યાવતું પૂર્વવત્ કહેવું. ભગવાન ! તે પુરુષ પૂર્વભવમાં કોણ હતો ? યાવતુ અનુભવતો વિચરે છે ? :- હે ગૌતમ! તે કાળે, તે સમયે આ જ જંબૂદ્વીપના ભરત ક્ષેત્રમાં હસ્તિનાપુર નામે ઋદ્ધિમાન નગર હતું ત્યાં સુનંદ નામે મહાન રાજા હતો. તે નગરના બહુમધ્યદેશ ભાગમાં એક મોટો ગોમંડપ હતો, જે અનેક સેંકડો સ્તંભ ઉપર રહેલો અને પ્રાસાદીય આદિ હતો.
ત્યાં ઘણાં અનાથ-નાથ પશુઓ, નગરની ગાયો-બળદો-વાછરડા-પાડાસાંઢો રહેતા હતા. તેમને માટે પુષ્કળ ઘાસ અને પાણી હતા, તેથી તેઓ નિર્ભય-નિરુપસ-સુખે સુખે રહેતા.
તે નગરમાં ભીમ નામે કૂટગ્રહી હતો, જે અધાર્મિક યાવત દુuત્યાનંદ હતો. તે ભીમ કુટગાહની ઉત્પલ નામે અહીન પની હતી. ઉત્પલ કુટગાહિણી કોઈ દિવસે ગર્ભિણી થઈ..
તેણીને ત્રણ માસ પરિપૂર્ણ થતાં આવા દોહદ ઉત્પન્ન થયા. તે માતાઓ ધન્ય છે ઇત્યાદિ યાવત તેણીના જન્મ અને જીવિતનું સારું ફળ પ્રાપ્ત થયું છે, જેઓ નગરના ઘણાં સનાથનાથ પશુઓના ચાવતું વૃભોના ઉધસ, સ્તન, વૃષણ, પુચ્છ, કકુદ, વધ, કાન, આંખ, નાક, જીભ, હોંઠ, કંબલ, [આ અવયવો] [16/3]
૩૪
વિપાક અંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ પકાવેલા, તળેલા, શેકેa, વય સુકાઈ ગયેલા, તેનો લવણાદિથી સંસ્કાર કર્યો હોય, તે સાથે સુરા, મધુ, મેક, જાતિ, સીધુ, પ્રસને આસ્વાદની, વિરવાદની, ભોગવતી, ભાગ પાડતી દોહદને પરિપૂર્ણ કરે છે.
તો હું પણ ઘણાં નગરના પશુ યાવત્ પરિપૂર્ણ કરું એમ વિચારી, તે દોહદ પરિપૂર્ણ ન થા શુક, બુધ્ધ, નિમfસ, અવરુણા, વરુણશરીર, નિસ્તેજ, દીન-વિમન વદનવાળી, પાંડુરક મુખવાળી, નીચા નમેલા નયનવદનકમલા, યથોચિત પુષ્ય-વા-ગંધ-માળા-આલંકાર-આહારને ન ભોગવતી, હથેળીમાં મસળેલી કમળની માળાની જેમ કરમાયેલી યાવતું ચિંતા કરે છે.
આ અવસરે ભીમ કૂટશાહ, ઉપલા કૂટાહિણી પાસે આવ્યો. આવીને ચિંતામન યાવત જોઈ, જોઇને કહ્યું - હે દેવાસુપિયા! તું કેમ અપહત મનવાળી અને ચિંતામાં છો ? ત્યારે તે ઉપલા ભાયએિ ભીમ ફૂટગાહને કહ્યું- દેવાનુપિયા મને ત્રણ માસ પૂર્ણ થતાં દોહદ ઉત્પન્ન થયો છે કે - તે માતાઓ ધન્ય છે, જે ઘણાં પશુઓના ઉધસ ઈત્યાદિને સુરાદિ સાથે આરવાદની અાદિ દોહદને પૂર્ણ કરે છે. પણ હું તે દોહદને પૂર્ણ કરી શકી નહીં હોવાથી યાવતું ચિંતામન છું.
ત્યારે તે ભીમ ફૂટગ્રાહે, ઉત્પલાને કહ્યું – દેવાનુપિયા! તું ચિંતામના ન થા. હું એવું કંઈક કરીશ, જેથી તારા દોહદો સંહાપ્ત થશે. તેણીને ઈષ્ટાદિ વાણી વડે યાવતું આશ્વાસિત કરી. પછી તે ભીમકૂટગાહ આધામિકાળ સમયમાં એકલો, બીજાની સહાય રહિત, બcર બાંધી પાવતુ પ્રહરણ લઈ પોતાના ઘરથી નીકળ્યો, નીકળીને હસ્તિનાપુર નગરની મધ્યેથી ગોમંડપ પાસે આવ્યો, ઘણાં જ નગરના પશુ યાવતું વૃષભોમાંના કેટલાંકની ઉંઘ છેદે છે ચાવતુ કેટલાંકની કંબલ છેદે છે, કેટલાંકના અન્ય અન્ય અંગોપાંગને વિકલ કયાં, કરીને પોતાને ઘેર આવ્યો. આવીને તે ઉત્પલા ફૂટગ્રાહિણીને આપ્યા.
ત્યારપછી તે ઉત્પલા, તે ઘણાં ગોમાંસને પકાવી, મદિરાદિનું આસવાદન કરતી, તે દોહલા પૂર્ણ કરે છે. ત્યારપછી તે ઉપલા ફૂટશાહીના દોહદ સંપૂર્ણ થયા • સંમાનિત થયા - વિનિત થયા - લુચ્છિન્ન થયા - સંપન્ન થયા, તેથી તે ગર્ભને સુખે સુખે વહન કરે છે. તેણીએ અન્ય કોઈ દિવસે નવ માસ પરિપૂર્ણ થતાં એક બાળકને જન્મ આપ્યો.
• વિવેચન-૧૩ :
અ0િ3 - આત્મગત, કથિત-ભેદવાળો અથવા કલિક-ઉયિત. ચિંતિતમૃતિરૂપ, પ્રાર્થિત-ભગવંતને પ્રાર્થનારૂપ, મનોગત-અપ્રકાશિત સંકલ્પ-વિકલ્પ. આ પુરુષ પૂર્વના, દીર્ધકાળના દૃશ્ચિર્ણ, દુપ્રતિકાંત, અશુભ પાપ કર્મોના પાપી ફળ વિશેષને અનુભવતો વિચારે છે ઈત્યાદિ, પહેલા અધ્યયનવતુ.
દ્ધનભવનાદિ વડે વૃદ્ધિને પામેલ, તિમિત-ભયવર્જિત, સમૃદ્ધ-ઘનાદિ યુક્ત. મવિ - મહા હિમવંત • મલય-મેર-મહેન્દ્રસાર, અર્થાત મહાહિમવંત પર્વત જેવો પ્રધાન પસાવ પ્રાસાદીય-મનને પ્રસન્નતા હેતુ, દર્શનીય-જેને જોતા આંખો થાકે નહીં,
