Agam Satik Part 16 Vipak Aadi Sutro Gujarati Anuwad

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar

Page 58

સૂત્ર-૧૦
અર્થના ગ્રહણને માટે પર્યવક્ષિપ્ત-પ્રસારિત પાઠાંતરથી - સાવન - અર્ગલા સ્થાન,
તેથી ઉચ્છઢ-નિષ્કાશિત, ફલિહા-અર્ગલાદંડ, તેમની જેવી દીર્ઘ બાહુ જેની છે તે. બીજી વાસનામાં કહ્યું છે * યુગ સદેશ, પીન, રતિદાયક, પીવર, પ્રકોષ્ઠ એવા સંસ્થિત, ઉપચિત, ઘન, સ્થિર, સુસંબદ્ધ, સુનિગૂઢ પર્વસંધિ.
-
૧૦૧
đતલ-લાલ અધો ભાગ, ઉપચિત-ઉન્નત, મૃદુ-કોમળ, માંસલ-માંસ સહિત, સુજાત-સુનિષ્પન્ન, પ્રશાલક્ષણ-શુભચિહ્ન, અચ્છિદ્ર જાલ-વિવક્ષિત આંગળીના અંતરાલ સમૂહ રહિત, પાણી-હાથવાળા, પીવર-મહતી કોમળ આંગળીઓ, ક્યાંક-પીવર, વૃત્ત, સુજાત, કોમળ, ઉત્તમ આંગળીઓ'' એવો પણ પાઠ છે. આયંવતંત્ર - તામ્રવત્ કંઈક લાલ, તલિન-પાતળી, શુચિ-પવિત્ર, રુચિ-દીપ્ત, સ્નિગ્ધ-અરૂક્ષ નખવાળા. ચંદપાણિલેહા-ચંદ્રાકારે હથેળીની રેખાવાળા, એ રીતે બીજા ત્રણ.
आताम्र -
દિવસ્તિક-દક્ષિણાવર્ત સ્વસ્તિક, તેની પ્રશસ્તતા અને પ્રકર્ષ પ્રતિપાદનાર્થે સંગ્રહ વચનથી કહે છે – ચંદ્ર, સૂર્ય, શંખ, ચક્ર, દિક્ સ્વસ્તિક હસ્તરેખાવાળા. બીજી વાચનામાં વિમત્ત - વિભાગવાળી અને સુનિશ્વિત - સારી રીતે કરેલ, સ્વકીય કર્મ
વડે. બે શબ્દો વધારે છે.
અનેક શ્રેષ્ઠ લક્ષણોથી ઉત્તમ, પ્રશસ્ત, શુચિ અને રતિદાયક, રમ્ય હસ્તરેખા જેમની છે તે. હવે મૂળ વાચનાને અનુસરે છે. સોનાની શિલાતલ સમાન ઉજ્વલ, પ્રશસ્ત-શુભ, સમતલ, ઉપચીત-માંસલ, વિસ્તીર્ણ અને પૃથુલ-અતિ વિશાળ છાતી જેની છે તે. બીજી વાચનામાં છાતીનું વિશેષણ આ રીતે દેખાય છે – ઉપચિત, શ્રેષ્ઠ નગરના કબાટવત્ વિસ્તીર્ણ અને પૃથુલ છાતી, બાકી પૂર્વવત્ છે.
અકડુક-માંસલપણે ન દેખાતા એવા, વાંસાના પાછળના હાડકા, કનકની જેમ રુચક, તે નિર્મળ અને સુજાત તથા નિરુપહત એવા દેહને ધારણ કરવાના સ્વભાવવાળા જે છે તે. ૧૦૦૮ પ્રતિપૂર્ણ-અન્યૂન, ઉત્તમ પુરુષના લક્ષણો-સ્વસ્તિક આદિને ધારણ કરે છે. સભ્રયાસ-નીચે નીચેના પડખા નમેલપણે હોવાથી સંગયપાસશરીર પ્રમાણ ઉચિત પડખાં વાળા તેથી જ સુંદર-સુજાત-સુનિષ્પન્ન પડખાંવાળા છે. મિતમાત્રિક-અતિ પરિણામવંત, ઉપચીત, રતિદા-રમ્ય પાર્શ્વ-કક્ષાનો અધોદેશ જેને છે તે.
ઋજુક-અવક્ર, સમાન-અવિષમ, સંહત, જાત્ય-પ્રધાન, તનૂ-સૂક્ષ્મ, કૃષ્ણ-કાળા, સ્નિગ્ધ-અરૂક્ષ, આદેય-ઉપાદેય, લડહ-લાવણ્યસહિત, તેથી જ રમણીય-રમ્ય, રોણપાતળા વાળની રાજિ-પંક્તિવાળા. મા અને પક્ષી માફક સુજાત-સુનિષ્પન્ન, ઉપચિત કુક્ષી-ઉદર પ્રદેશ વિશેષ જેને છે તે....
• સૂત્ર-૧૦ (અધુરેથી) :
[ભગવંત્] મત્સ્યોદર અને નિર્મળ આંત્ર સમૂહયુક્ત હતા. વિકટ કમળ જેવી નાભિ, ગંગાવતક, પ્રદક્ષિણાવર્તક, તરંગ, ભંગુર, તાજા રવિકિરણ વડે વિકસિત કમળ જેવી ગંભીર અને વિકટ નાભિ, દેહનો મધ્ય ભાગ ઝિંકાઠિક, મૂસલ અને દર્પણના હાથાના મધ્ય ભાગ જેવો, તલવારની મૂઠ સમાન, ઉત્તમ વજ્ર સમાન ગોળ અને પાતળો હતો. પ્રમુદિત, સ્વસ્થ, ઉત્તમ ઘોડા અને સીંહની
૧૦૨
ઉવવાઈ ઉપાંગસૂત્ર-સટીક અનુવાદ
કમર સમાન તેમની કમર ગોળ ઘેરાયેલી હતી.
ઉત્તમ અશ્વ સમાન સુજાત, ગુહ્ય ભાગ, અશ્વની જેમ નિરુપલેપ ગુદા, શ્રેષ્ઠ હાથી સમાન તુલ્ય-વિક્રમ-વિલસિત ગતિ, હાથીની સુંઢ જેવા સુજાત ઉરુ, સમુદ્ગ નિમન ગૂઢ જાનુ, હરિણીની પિંડી, કુવિંદ ઘાસ, આવર્ત માફક ક્રમશઃ વૃત્ત જંઘા, સંસ્થિત, સુશ્લિષ્ટ ગૂઢ ગુંફ [ગોઠણ], સુપ્રતિષ્ઠિત અને કાચબા જેવા ઉન્નત્ત પગ, ક્રમશઃ સુસંહત આંગળીઓ, ઉન્નત-પાતળા-તામ-નિગ્ધ નખો, લાલ કમળના પત્ર સમાન-મૃદુ-સુકુમાલ-કોમલ તળીયા, ૧૦૦૮ ઉત્તમ પુરુષલક્ષણધર, પર્વત-નગરમગર-સાગર-ચક્ર-કરૂપ ઉત્તમ ચિહ્નો અને મંગલકૃત ચરણો હતા. વિશિષ્ટરૂપ હતું. નિર્ધમ અગ્નિની જવાલા, વિસ્તીર્ણ વિદ્યુત, નવા સૂર્યના કિરણો સમાન તેમનું તેજ હતું, તેઓ આશ્રવ-મમત્વ-કિચનતા રહિત,
છિન્ન શોક, નિરૂપલેપ, પ્રેમ-રાગ-દ્વેષ-મોહ ચાલ્યા ગયા છે તેવા અને નિગ્રન્થ પ્રવચનના ઉપદેશક હતા.
• વિવેચન-૧૦ (અધુરેથી) :
મુશળ - પવિત્ર ઈન્દ્રિયો. - ૪ - - ગંગાવત્ત પાળિવત્ત૰ - ગંગાવર્ત જેવા પ્રદક્ષિણાવર્ત તરંગ-વીયિ સમાન, ભંગુર-ભગ્ન, રવિકિરણતરુણ-તાજા સૂર્ય કિરણો વડે બોધિત-સૃષ્ટ, અકોસાયંત-વિકશીત થયેલ જે પદ્મ, તેની જેમ ગંભીર અને વિકટ નાભિ. સાહચત્તિ-સંક્ષિપ્ત મધ્ય, જે સોણંદ-ત્રિકાષ્ઠિકા, મુશલ, દર્પણ-અરીસાનો દંડ, નિગરિય-સાર કરાયેલ જે ઉત્તમ સુવર્ણ, તેની જે સરુ-ખડ્ગમુષ્ટિ, તેની સર્દેશ, વવજ્ર જેમ વલિત મધ્ય-મધ્ય ભાગ યુક્ત. પ્રમુદિત-રોગ શોકાદિથી અનુપહત, ઉત્તમ અશ્વ અને સિંહની જેમ વૃત્ત કટી-નિતંબ દેશવાળા. પાઠાંતરથી પ્રમુદિત ઉત્તમ અશ્વ અને સીંહની કમરથી અતિશય વૃત્ત કમર જેની છે તેવા.
ઉત્તમ અશ્વની જેમ સુજાત-સમ્યક્ ગુપ્તત્વથી સુનિષ્પન્ન ગુહ્ય દેશવાળા. બીજી વાચનાથી પ્રશસ્ત, ઉત્તમ અશ્વ ગુહ્ય દેશ સમાન. જાતિ અશ્વવત્ નિરુપલેપ-લેપરહિત શરીર, જાત્યશ્વ જ મુત્ર-મળ આદિથી અનુલિપ્ત શરીર હોય છે. વરવારણ-હાથીના તુલ્ય-સર્દેશ, વિક્રમ-પરાક્રમ, વિલસિત-વિલાસવાળી ગતિ-ગમન, ઊટૂ-જંઘાવાળા, ગયસસણ-હાથીની નાસિકા [સુંઢ], સુજાત-સુનિષ્પન્નની સન્નિભ-સદેશ, ઊર્-બંઘાવાળા. સમુદ્ગ-સમુદ્ગક નામક ભાજન વિશેષ, તેને ઢાંકતા જે સંધિ, તેની જેમ નિમ્નગૂઢઅત્યંત નિગૂઢ, માંસલત્વથી અનુન્નત જાનુવાળા.
ી - હરિણી માફક, કુરુવિંદ-તૃણ વિશેષ, વત્ર-સુતરનું દોરડું, તેની જેમ વર્તુળ, ક્રમશઃ પાતળી, જંઘા. બીજા કહે છે - ય - સ્નાયુ, કુરુવિંદ-કુટિલક નામે રોગવિશેષ, તેના રહિત. બાકી પૂર્વવત્. સંસ્થિત-સંસ્થાન વિશેષવંત, સુશ્લિષ્ટ-સુઘટન, ગૂઢ-માંસલ હોવાથી ન દેખાતા, ગુ‚પાદ મણિબંધ [ઘુંટણ ?], સુપ્રતિષ્ઠ, કૂર્મકાચબા જેવા, ચા-ઉન્નતત્વથી શોભતા ચલન-પગવાળા. આનુપૂર્વી-ક્રમથી વધતા કે ઘટતા, સુસંહત-સારી રીતે અને અવિરલ, અંગુલી-પગના અગ્ર અવયવ. - ૪ -
ઉન્નત-અનિમ્ન, તનુ-પાતળા, તામ્ર-લાલ, સ્નિગ્ધ-કાંત, નખ-પગનતી આંગળીના