Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Artibai Mahasati, Subodhikabai Mahasati
Publisher: Guru Pran Prakashan Mumbai

View full book textPrevious | Next

Page 554
________________

[ ૪૮૬]
શ્રી ભગવતી સૂત્ર-૩
(૧) સંસ્થાન :- ઔદારિક અને વૈક્રિય શરીર અનેક આકારના હોય છે આહારક શરીરનું સમચતુરસ સંસ્થાન હોય છે. તૈજસ અને કાર્મણ શરીર સૂક્ષ્મ હોવાથી તેનું સ્વતંત્ર કોઈ સંસ્થાન નથી. તે જે શરીર સાથે હોય તેના જેવું તેનું સંસ્થાન થાય છે. (૨) અવગાહના :- ઔદારિક શરીરની અવગાહના જઘ.-અંગુલનો અસંખ્યાતમો ભાગ, ઉ. 1000 યોજન. વૈક્રિય શરીરની અવગાહના જઘન્ય અંગુલનો અસં. ભાગ, ઉત્કૃષ્ટ પ00 યોજન, ઉત્તર વૈક્રિય શરીરની જઘન્ય અંગુલનો સંખ્યાતમો ભાગ, ઉત્કૃષ્ટ લાખ યોજન; આહારક શરીરની જઘન્ય દેશોન એક હાથ, ઉત્કૃષ્ટ એક હાથ; તૈજસ-કાશ્મણની જઘન્ય અંગુલનો અસં. ભાગ ઉત્કૃષ્ટ લોકાંત પર્યત હોય છે. (૩) પદગલચયઃ- દારિક, તેજસ અને કાર્મણ શરીરી જીવો છ દિશામાંથી અને વ્યાઘાતની અપેક્ષાએ ત્રણ, ચાર, પાંચ દિશામાંથી મુગલ ગ્રહણ કરે છે. વૈક્રિય અને આહારક શરીરી જીવો નિયમતઃ છ દિશામાંથી પુદ્ગલ ગ્રહણ કરે છે. કારણ કે તે ત્રસનાડીમાં જ હોય છે. (૪) સંયોજન :- ઔદારિક શરીરમાં વૈક્રિય અને આહારકની ભજના, તૈજસ અને કાર્પણની નિયમા. વૈક્રિય શરીરમાં દારિકની ભજના, આહારક ન હોય, તૈજસ અને કાર્પણની નિયમા. આહારક શરીરમાં વિક્રિય શરીર નહોય, ઔદારિક, તૈજસ, કાર્મણની નિયમો. તૈજસ શરીરમાં દારિક, વૈક્રિય, આહારકની ભજના, કાર્પણની નિયમા. કાર્પણ શરીરમાં દારિક, વૈક્રિય, આહારકની ભજના, તેજસ શરીરની નિયમા હોય છે. (૫) દ્રવ્યાર્થીની અપેક્ષાએ અલ્પબહત્વ - સર્વથી થોડા આહારક શરીર જઘન્ય ૧, ૨, ૩ ઉત્કૃષ્ટ અનેક હજાર, તેનાથી વૈક્રિય શરીર અસંખ્યાતગુણા, તેનાથી ઔદારિક શરીર અસંખ્યાત ગુણા, તેનાથી તૈજસ અને કાર્પણ શરીર પરસ્પર તુલ્ય અને અનંતગુણા છે. () પ્રદેશાર્થની અપેક્ષાએ અલ્પબદુત્વઃ- સર્વથી થોડા આહારકના પ્રદેશ, તેનાથી વૈક્રિય શરીરના પ્રદેશ અસંખ્યાત ગુણા, તેનાથી ઔદારિક શરીરના પ્રદેશ અસંખ્યાતગુણા, તેનાથી તૈજસ શરીરના પ્રદેશ અનંતણા, તેનાથી કાર્પણ શરીરના પ્રદેશ અનંતગુણા છે. (૭) દ્રવ્યાર્થ પ્રદેશાર્થની અપેક્ષાએ અલ્પબહુત્વઃ- સર્વથી થોડા આહારક શરીર, તેનાથી વૈક્રિય અને ઔદારિક શરીર ક્રમશઃ અસંખ્યાતગુણા, તેનાથી આહારક શરીરના પ્રદેશ અનંતગુણા, તેનાથી વૈક્રિય અને ઔદારિક શરીરના પ્રદેશ ક્રમશઃ અસંખ્યાતગુણા, તેનાથી તૈજસ અને કાર્પણ શરીરના દ્રવ્ય અનંતગુણા, તેનાથી તૈજસ અને કાર્પણ શરીરના પ્રદેશ ક્રમશઃ અનંતગુણા છે. (૮) સુમની અપેક્ષાએ અલ્પબહત્વઃ- સર્વથી સ્થૂલ ઔદારિક ના પુદ્ગલ, તેનાથી વૈક્રિય શરીરના પુદ્ગલ સૂક્ષ્મ, તેનાથી આહારક, તૈજસ અને કાર્પણ શરીરના પુદ્ગલ ક્રમશઃ સૂક્ષ્મ સૂક્ષ્મ છે. વિસ્તૃત વિવેચન માટે જુઓ- શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર-પદ-૨૧.
છે શતક-૧૦/૧ સંપૂર્ણ છે


Page Navigation
1 ... 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875