Agam 02 Sutrakrut Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 6

આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃ’ [2] સુત્ર અંગસૂત્ર-૨- ગુજરાતી ભાવાનુવાદ શ્રુતસ્કન્ધ-૧ અધ્યયન-૧ સમય ઉદ્દેશક-૧ સૂત્ર-૧ સુધર્માસ્વામીએ કહ્યું હે જંબૂ ! મનુષ્ય એ બોધ પ્રાપ્ત કરવો જોઈએ. બંધનને જાણીને તોડવા જોઈએ., જંબૂસ્વામીએ પૂછયું- વીર પ્રભુએ બંધન કોને કહેલ છે? અને શું જાણીને બંધન તોડી શકાય? સૂત્ર– 2 બંધનના સ્વરૂપને જણાવે છે- સચિત્ત તથા અચિત્ત પદાર્થોમાં અલ્પમાત્ર પરિગ્રહ બુદ્ધિ રાખે છે અને બીજાને પરિગ્રહ રાખવા અનુજ્ઞા આપે છે, તે આઠ કર્મ કે તેના ફળરૂપ અશાતા વેદનીય-દુઃખથી મુક્ત થતો નથી. સૂત્ર-૩ બીજી રીતે બંધનને જણાવે છે જે મનુષ્ય સ્વયં પ્રાણીઓનો ઘાત કરે છે. બીજા પાસે ઘાત કરાવે છે કે ઘાત કરનારનું અનુમોદન કરે છે, તો તે પોતાનું વેર વધારે છે. પછી દુઃખ પરંપરારૂપ બંધનથી મુક્ત થતો નથી. સૂત્ર-૪ ફરી પણ બંધનને આશ્રીને કહે છે- જે મનુષ્યમાં જે કુળમાં જન્મે છે, જેની સાથે વસે છે, તે અજ્ઞાની તેની ઉપર મમત્વ કરીને લેપાય છે અને અન્ય-અન્ય પદાર્થમાં આસક્ત થતો જાય છે. સૂત્ર-૫ હવે બંધનને શું જાણીને તોડે? તે બતાવે છે- ધન-વૈભવ અને ભાઈ-બહેન વગેરે બધાં રક્ષા કરવા સમર્થ નથી તથા જીવનને અલ્પ છે તેમ જાણીને કર્મના બંધનને તોડી નાંખે છે. મિથ્યાત્વ અને અવિરતિ પણ કર્મબંધનના કારણ છે, તેથી વિરતિમાં ન રહેતા અને મિથ્યામત ધરાવનારના મતો હવેના સૂત્રોમાં જણાવે છેસૂત્ર-૬ હવે અન્યમતને જણાવતા સૂત્રકારશ્રી કહે છે- કોઈ કોઈ શ્રમણ-(શાકય આદિ ભિક્ષુ) કે બ્રાહ્મણ પરમાર્થને નહીં જાણતા ઉપરોક્ત ગ્રંથનો ત્યાગ કરીને, પોતાના સિદ્ધાંતમાં બદ્ધ થઈને માનવ કામભોગમાં આસક્ત થાય છે. સૂત્ર-૭ ચાર્વાક મતને જણાવતા સૂત્રકારશ્રી કહે છે - આ જગતમાં પંચમહાભૂત છે - પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને આકાશ. આ પાંચ મહાભૂતો લોકમાં છે, સૂત્ર-૮ ચાર્વાકના મતને જ બતાવતા આગળ કહે છે- આ પાંચ મહાભૂત છે, તેઓના સંયોગથી એક ચેતના ઉત્પન્ન થાય છે. અને તે ભૂતોનો નાશ થતા તેના થકી ઉત્પન્ન થયેલ ચેતના પણ નાશ પામે છે. સૂત્ર-૯ અન્યમતને જણાવતા સૂત્રકારશ્રી હવે ‘આત્મા એક જ છે, તેવા અદ્વૈતવાદને બતાવે છે - જેમ એક જ પૃથ્વીસમૂહ વિવિધરૂપે દેખાય છે, તે પ્રમાણે એક જ આત્મા છે, પણ તે સકલ લોકમાં વિવિધરૂપે દેખાય છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 6