Book Title: Vinshati Vinshika
Author(s): Haribhadrasuri, Kulchandravijay Gani, Dharmrakshitvijay
Publisher: Unkonwn
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022121/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUripurandara zrI haribhadrasUri vinirmitA viMzativizikA: vAcanAdAyakA: siddhAnta mahodadhi pa.pU.AcArya zrImad vijaya premasUrIzvarANA ziSyANavaH pa.pU. panyAsa, zrI kulacandravijayagaNivaryA / saMkalanakArakAH saMpAdikArthI pravacanaprabhAvakAnA pa pAsavara zrI candrazevaganAM vinegaura vicaryamunirAjazrI samalijA (Arthika sahakAra zrI lAvaNyaka saMgha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUripurandara zrI haribhadrasUri vinirmitA viMzativizikA vAcanAdAyakA siddhAnta mahodadhi pa.pU.AcArya, zrImad vijaya premasUrIzvarANAM ziSyAekA pa.pU. pannyAsa, zrI kulacandravijayagaNivayA~: saMkalanakArakAH saMpAdakAzca pravacanaprabhAvakAnAM pa.pU. panyAsapravara zrI candrazekharavijayAnAM vineyAH pa.pU. tapasvivaryamunirAjazrI dharmarakSitavijayAH Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma-kamala-dAna- premasUrIzvaragurubhyo namaH prerakA : siddhAntadivAkarAH pa.pU. AcAryadeva zrImadvijaya jayaghoSasUrIzvarAH saMzodhakA : pa.pU. AcArya zrImad vijaya rAjazekharasUrIzvarAH tathA vidvadvarya zAsanamaNDanamunivaryAH zrIyazovijayA : vAcanAdAyakA : siddhAnta mahodadhi pa.pU. AcArya zrImad vijaya premasUrIzvarANAM ziSyANavaH pa. pU. patryAsa, zrI kulacandravijayagaNivaryAH saMkalanakArakAH saMpAdakAzca pravacanaprabhAvakAnAM pa. pU. panyAsapravara zrI candrazekharavijayAnAM vineyAH pa.pU. tapasvivaryamunirAjazrI dharmarakSitavijayAH mudraka : jItu zAha (arihaMta ) 687/1, chIpA pola, kAlupura, ahamadAbAda - 1. phona naM. 332557 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya jaina darzanamAM jeTalA AgamagraMtho che temAMthI keTalAka viziSTa padArthone saMkSepamAM 20-gAthAonA jhumakhA rUpe pa.pU.haribhadrasUrI ma.sA.e viMzativiMzIkA graMthanI racanA karela che. te graMtha pa.pU.sidhdhAMta divAkara gacchAdhipatie. pa.pU. anuyogAcArya paMnyAsapravara kulacaMdra vi.ma.sA.ne vicAraNA mATe Apela ane A graMtha upara pa.pU. paMnyAsajI ma.sA.e gata varSe pU.sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtane vAcanA Apela. te vakhate 5.pU. paMnyAsajI ma.sA.nI preraNA thatA temanA mArgadarzanathI prastuta graMthano gujarAtImAM anuvAda karavAno ati maMda popazamavALA evA meM nirNaya karyo, ane surendranagaranA gata cArtumAsamAM te kArya pUrNa karI pa.pU. paMnyAsajI ma.sA.ne mokalI Apela. je lakhANane pa.pU. AcAryadevazrI rAjazekharasurIzvarajI ma.sA. tathA paMDitavarya munizrI yazovijayajI ma.sA.e saMzodhana karI ApavA sAthe saMzodhakIya saMvedana mokalI ApI moTo upakAra karela che. A badala teono khUba RNI chuM. temaja presamAM chapAvavA ApatA pahelA pU. paMnyAsajI padyasena vi.ma.sA. e pa.pU. vardhamAna taponidhi AcAryadevazrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI dvArA lekhIta vizativiMzikAnA anuvAdanI noTa mokalI. jenA AdhAre paNa keTalAka sudhArA karela che. A graMthanA prakAzana mATe zrI lAvaNya zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMghe saMpUrNa lAbha lIdhela che. A rIte A graMthanA prakAzanamAM parokSa ke pratyakSa jeoe sahAya karI che teono khUba AbhArI chuM. prAMte A graMthamAM jinAjJA virUdhdha kAMI paNa lakhAyuM hoya to tenuM micchAmI dukkaDama. lI.gurUpAdapavareNuM muni dharmarakSita vi. kalikuMDa tIrtha (dhoLakA) caitra vada-3 saMvata-2054 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMzodhakIya saMvedana zrI candra prabhasvAmine namaH zrI prema-bhuvanabhAnu-vizvakalyANa gurubhyo namaH / mahanIyasUripuraMdara kalikAlasarvajJa AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjanA kRtasAgaranA maMthanathI pragaTela 1444 grantharatno paikI 1 amUlya jhaLahaLatuM ratna che "viMzikA prakaraNa 20 zloka pramANa 20 vizikAmAM vaheMcAyela A prakaraNaratnamAM teozrIe "gAgaramAM sAgara' uktine jIvaMta karI che. mahAkAya Agamagrantho ke vizeSAvazyaka mahAbhASya jevA Akara granthone dhAraNa karavAmAM asamartha evA madhyamabudhdhivALA jijJAsu adhyetAvargane AgamAdi mahAzAstromAM praveza karavAno utsAha jAge e AzayazrI sUripuraMdare prastuta prakaraNanI racanA karI che. prastuta prakaraNanA amuka viSayo to adhyetAvarga mATe prAyaH tadana aparicita jevA che. jemake 3jI kulanItidharmavizikAnA viSayo. jyAre amuka viSayo aneka AgamagranthomAM prasiddha che, jema ke 9mI, 10mI, 11mI, 12mI, 13mI, 15mI, 16mI, 17mI, vizikAnA viSayo. amuka viSayo yogagranthamAM vaNAyela che. jema ke 4thI, pamI, 6ThThI viziMkAnA viSayo. sUripuraMdare A ja prakaraNanA zloko svaracita anya granthomAM akSarazaH lIdhelA che. jema ke 8mI vizikAno 17mo zloka paMcAlakajI (447) granthamAM ane 18mo zloka upadezapada (zloka 35) mAM, 9mI vizikAno rajo zloka yogazataka (zloka-15) ane paMcAlakajI (zloka 3/5) mAM; 9mI viMzikAnA 8-9-10 zloka paMcAlakajI (1/49-5751) mAM; 12mI vizikAno 10mo zloka upadezapada (zloka-857) ane paMcavastu (1001 zloka) granthamAM saMbhavataH A zloko potAne prApta thayela pUrvapravAha antargata haze. teozrIe A prakaraNanA amuka zloko potAnA pUrvavartI granthomAMthI paNa akSarazaH uddhata karela che. jema ke 6ThThI vizikAno Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamo ane AThamo zloka vizeSAvazyaka mahAbhASya (zloka 1202/ 1203) granthamAMthI ane 13mI viMzikAno 13mo zloka piMDaniyukti granthamAMthI uddhRta thayela che. teozrIe A ja prakaraNanA amuka viSayo svaracita anya saMskRtagranthomAM paNa vaNI lIdhelA che. jema ke dAnaviMzikAno 16 mo zloka SoDazaka (49) granthamAM ; dAnaviMzIno 18mo zloka aSTakaprakaraNa (275) mAM; pUjA viMzikAmAM darzAvela 3 prakAranI pUjA (zloka 3-4-5-6-7-11) SoDazaka (9/9-10) prakaraNamAM; 11mI vizikAmAM batAvela pAMca prakAranI kSamA (zloka-3) SoDazaka (10/10) prakaraNamAM; 11mI viMzikAmAM nirdiSTa 4 prakAranA anuSThAna (zloka-18) SoDazaka (10/ 2) prakaraNamAM; kevalajJAnaviMzikAnuM caMdraprabhAudAharaNa (16-17 zloka) aSTakajI (30/6) prakaraNamAM darzAvela che. anya granthakAroe paNa A prakaraNanA viSayo potAnA granthamAM vaNelA che. jema ke zikSAviMzikAmAM darzAvela cAra prakAranA anuSThAno viSe zrI zAMtisUrIzvarajI mahArAje caityavaMdana mahAbhASyamAM (zloka-887thI 895) vistArathI chaNAvaTa karela che. te ja viSayo upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje SoDazakaTIkA (10/2 thI 7 zloka) mAM tema ja drARizadvAtriMzikA prakaraNamAM vizada rIte varNavela che. uttaravartI aneka zAstrakAroe A prakaraNanA aneka zloko potAnA granthomAM saMvAda tarIke batAvela che. jema ke ca2mAvarta viMzikAno 19mo zloka dharmasaMgrahavRtti (gA.18) mAM upAdhyAyazrI mAnavijayajI gaNivare uddhRta karela che; ca2mAvarta viMzikAno 2jo zloka SoDazakaTIkAmAM (5/2) mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje TAMkela che. zaddharmaviMzikAnA 10-1112-13-14-15-16-17 zloko dharmasaMgrahaTIkAmAM (gA.22) sAkSI tarIke darzAvela che. zrAvaka vizikAno rajo zloka dharmaratnaprakaraNamAM zrI zAMtisUrIzvarajI mahArAje saMvAdarUpe uddhRta karela che. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje to pratimAzatakaTIkA, nayAmRtataraMgiNI (=nayopadeza TIkA ), tattvArthaTIkA vageremAM A prakaraNanAM DhagalAbaMdha zloko potAnI vAtanA samarthana mATe chUTathI sAkSIpATha tarIke nirdiSTa karela che. Ano jhINavaTathI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ullekha karavA besIe to pAnAonA pAnA bharAI jAya. A prakaraNamAM amuka jagyAe to sUripuraMdare eTaluM badhuM saMkSepamAM nirUpaNa kareluM che ke sAmAnya vAcakavargane teno gUDhArtha spaSTarUpe na ja AvI zake. jema ke 14mI vizikAnA 4thA zlokamAM "jiyAyapAsaMhiM AvuM ja kahela che temAM 3 prakAranA pratyayanI vAta karela che. yogabindu granthamAM A ja vAta be zloka (231/232) dvArA teozrIe ja batAvela che. be zlokanI vAta mAtra eka zlokanA eka ja pAda dvArA kahevAnI zailI vAcakavargane mUMjhavI nAMkhe tevI che. adhUrAmAM pUruM lahiyAonI bedarakArInA lIdhe, mudraNadoSanA kAraNe mULa granthanI eka paNa sarvAgazuddha hastalikhita prata paNa maLatI nathI. je maLe che temAM azuddhio paNa adhika pramANamAM che. A hakIkatanA nirdeza parathI vAcakavargane khyAla AvI zakaze ke "A prakaraNaratnanA viSayo kevA vyApaka che. ane tevuM hovA chatAM A prakaraNanAM bhAvone pAmavA, zabdanA kocalAne bhedIne paramArtho pAmavA-e keTaluM muzkelIbharyuM kAma che?" AvuM hovAthI prastuta prakaraNa upara vistRta-vizada vyAkhyAgranthanI AvazyaktA hatI. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI gaNivara dvArA racita yogaviMzikATIkA uparathI ja A prakaraNanA aidaMparyArtha meLavavA svaparadarzanazAstronuM keTaluM vyApaka ane UMDANa bharela vAMcana-ciMtana-mananasmaraNa jarUrI che? e anAyAse khyAlamAM AvI jAya che. paraMtu durbhAgye vIse vIsa viMzikA upara mahopAdhyAyazrInI TIkA vartamAnamAM upalabdha thatI nathI. saMbhava che koIka jJAnabhaMDAramAM ajJAta rIte te surakSita paDI hoya. saMzodhako mATe A khojano viSaya che. jyAM sudhI prastuta prakaraNa upara koI bahuzruta viddhAna navIna saMskRta TIkA saMpUrNapaNe race nahi tyAM sudhI A prakaraNanA bhAvo pAmavAnuM kArya adhyetAvarga mATe kaparuM ja che. adhyetAvarganI A muzkelIne khyAlamAM rAkhIne; paramapUjaya cAritracUDAmaNi sidhAnta mahodhi sva. AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjanA carama ane parama vineyaratna saMyamaikalakSI parArtharasika vidvAna paMnyAsapravarazrI kulacandravijayajI gaNivaryazrIe atiparizrama karIne, aneka zAstronuM avagAhana karIne Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULagranthanA bhAvone saMkSepamAM saraLabhASAmAM gurjara anuvAdarUpe raju karavAno saphaLa prayatna karyo che. teono upakAra adhyetAvarga bhUlI zakaze nahi. mULakAranA hRdaya sudhI pahoMcavAmAM prastuta prakAzana eka AgavuM mAdhyama banaze emAM koI zaMkAne sthAna nathI. atyaMta saraLabhASAmAM anuvAda karavA dvArA vAcakavarga pratyenI karuNA; jarUra paDe tyAM AgamagranthonA nirdezapUrvaka (20/12). padArtha spaSTatA karavA dvArA vidvatA, atigahana sthaLe alagaalaga arthaghaTana karI "bahuzruto ahIM pramANa che AvuM kahevA dvArA pApabhIrutA vagere sadgaNonuM saudarya anuvAdakAramAM anAyAse khyAlamAM AvyA vinA rahetuM nathI. mULa granthanA gurjara bhAvAnuvAdane saMzodhana mATe mokalavA dvArA pUjaya paMnyAsajI bhagavaMte mane svAdhyAyanI eka apUrva taka ApI. te badala huM teozrIno RNI chuM. AzA che ke AvA aneka saphaLa anuvAdakAryo teozrInA varadahaste zrIsaMdhane prApta thaze. vAcakavarganI najarathI dUra rahelA eka prasiddha mULa granthane ane tagata padArthone hajAro navI AMkho ane kAno sudhI pahoMcADavAnuM puNyakArya A prakAzana karaze ja. Avo AtmavizvAsa che. ' taraNatAraNahAra zrIjinAjJAthI viruddha kaMI paNa lakhAyuM hoya to hArdika kSamAyAcanA. lI. gurupAdapaghareNu muni yazovijaya mahA vada-11, vi.saM.2054 prabhAsapATaNatIrtha Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (prApti sthAna) (1) divya darzana TrasTa kumArapAla vi. zAha 39, kalIkuMDa sosAyaTI, dhoLakA-387810 LI LLLLLL (2) jinazAsana ArAdhanA TrasTa zopa naM. 5/6/7- badrikezvara sosAyaTI, marIna DrAIva I roDa, muMbaI-2. (3) zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa C/o. caMdrakAMta esa.saMghavI , kanAsAno pADo, pATaNa, u.gu. (4) kamala prakAzana TrasTa 2777, nIzA poLa, jhaverI vADa,H rilIpha roDa, amadAvAda-1. phona naM. 5355823 (pa) tapovana-saMskArapITha po. amIyApura, sughaDa. ji. gAMdhInagara-382424 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1lI adhikAra nirdeza viMzikA namiUNa vIyarAyaM 1 savvannu tiyasanAhakayapUyaM jahanAyavatthuvAiM siddhaM siddhAlayaM vIraM // 1 // natvA vItarAgaM sarvajJaM tridazanAthakRtapUjam / yathAjJAtavastuvAdinaM siddhaM siddhAlayaM vIrama // 1 // vucchaM kei payatthe logigaloguttare samAseNa / logAgamANusArA 2 maMdamaivibohaNaTThAe // 2 // kakSyAmi kAMzcitpadArthAthAn laukikalokottarAnsamAsena / lokAgamANusArAnmandamativibodhanArthAya / / 2 / / (1,2) vAta22, sarvaza, devendrapUlita, 4 pramANo nyAyathA saMta thAya athavA je pramANe kevalajJAnathI jANela che. te pramANe jIvAdi vastutatvanA upadezaka, sidhdha thayelA ane sidhdhipurInA nivAsI vIra bhagavAnane namaskAra karIne maMda mati jIvonA bodha mATe keTalAka lokika ane keTalAka lokottara padArthone loka ane Agamane anusAra saMkSepathI kahIza. 1 vIranAhaM / 2 logaagmaannusaaro| Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdaramii annehi vi bhaNiyaM ca kayaM ca kiMci vatthu ti / annehi vi bhaNiyavvaM kAyavvaM ceti maggoyaM // 3 // sundaramityanyairapi bhaNitaM ca kRtaM ca kiMcidvastviti / anyairapi bhaNitavyaM kartavyaM ceti mArgo'yam // 3 // (3) bIjAoe paNa suMdara vastu kahela che ane kaMIka suMdara vastu=pramANabhUta kArya karela che. mATe ApaNA jevA bIjAoe paNa kaMIka suMdara kahevuM ane karavuM joIe. kAraNake, A ziSTa puruSono mArga che. iharA u kusalabhaNiINa ciTThiyANaM ca ittha vuccheo / evaM khalu dhammo vi hi savveNa kaoNa kAyavvo // 4 // itarathA tu kuzalabhaNitInAM ceSTitAnAM cAtra vyucchedaH / evaM khalu dharmopi hi sarveNa kRto na kartavyaH // 4 // (4) anyathA :- zaMkA : kaMIka kahIe nahi ane kaMI karIe nahIM to subhASitono ane sadAcArano A lokamAM viccheda thaI jAya. bIjAoe boleluM ane AcareluM ApaNe zA mATe bolIe ane AcarIe? ApaNe kaMI emanA gulAma ochA chIe? A pramANe kahezo to anya sarvathI Acarela dayA-dAna vagere dharmane AcaravAno paNa abhAva sAMpaDaze. upara pramANe anyanuM kahela ane AcarelAnuM anusaraNa na karavAmAM subhASitono ane sadAcAranA vicchedanI Apatti ApI. A viSayamAM bIjA AcAryono mata batAve che. samAdhAna: Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anne AsAyaNAo mahAnubhAvANa purisasIhANa / tamhA sattaNuruvaM puriseNa hie payaiyavvaM // 5 // anye AzAtanA mahAnubhAvAnAM puruSasiMhAnAm / tasmAcchaktyanarupaM puruSeNa hite prayatitavyam // 5 // bIjAonA mate mahApuruSoe bolela ane Acarela subhASitasadanuSThAna na apanAvIe to mahAprabhAvI purUSasiMhonI AzAtanA thAya che. tethI zakti anusAra puruSe hitamAM = subhASita + sahanuThAnamA pravarta. tesiM bahumANAo sasattio kusalasevaNAo ya / juttamiNaM AseviyagurukulaparidIha, samayANaM // 6 // teSAM bahumAnAtsvazakttitaH kuzalasevanAyAzcu / yuktamidamAsevitaM gurukulaparidIrghasamayAnAm // 6 // gurUkulavAsanuM sevana karIne zAstronA rahasyone pAmelAo mATe te mahAprabhAvI purUSasiMhone viSe bahumAnathI ane potAnI zakti mujaba zubhanA AcaraNathI A pramANe hitamAM pravartatuM Gyita che. jatto uddhAro khalu ahigArANaM suyAo Na utassa / iya vuccheo taddesadasaNA kougapavittI // 7 // yata uddhAraH khalu adhikArANAM zrutAnna tu tasya / iti vyucchedastaddezadarzAnAtkautukapravRttiH // 7 // 1 paridiTTha Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) A pramANe zakti anusAra kathanarUpa prakaraNa racanAthI te te adhikAronA-viSayono je je zrutathI udhdhAra thAya che. te te zrutano viccheda thaze nahi. kAraNake, racita prakaraNomAM viSayonA AMzika darzanathI jijJAsu kautukathI paNa te te zrutamAM adhdhayanAdinI pravRti karaze. athavA "garo nA sthAne "nutto'nI saMbhAvanA karIe to adhikAronA udhdhAra ucita che. bAkInuM sugama che. ikko uNa iha doso jaM jAyai khalajaNassa pIDatti / taha vi payaTTo itthaM daTuM suyaNANa maitosaM // 8 // ekaH punariha doSo yajjAyate khalajanasya pIDeti / tathApi pravRttotra dRSTvA sujanAnAM matitoSam // 8 // (8) vaLI A zAstranI racanAmAM jo ke durjanone pIDA thavA rUpa eka doSa che. to paNa sajjanonA atitoSane joIne A viSayamAM pravRtta thayo chuM. tatto vi ya jaM kusalaM tatto tesiM pi hohii Na piiddaa| suddhAsayA pavittI satthe niddosiyA bhaNiyA // 9 // tato'pi yatkuzalaM tatasteSAmapi bhaviSyati na pIDA / zuddhAzayA pravRttiH zAstre nirdoSikA bhaNitA // 9 // (9) te A prakaraNa racavAthI je puNya thI te puNyathI te durjano ne paNa pIDA thaze nahI. mATe ja zudhdhAzaya pUrvakanI pravRti zAstrane viSe nirdoSa kahelI che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iharA chaumattheNaM paDhamaM na kayAi kusalamaggammi / itthaM payaTTiyavvaM sammaM ti kayaM pasaMgeNa // 10 // itarathA chadmasthena prathamaM na kadAcitkuzalamArge / itthaM pravartitavyaM samyagiti kRtaM prasaGgena // 10 // (10) ItarathA jo AvuM svIkAravAmAM na Ave to chapastha vaDe kyAre paNa kuzalamArgamAM A rIte samyak pravRtti karI zakAze nahi mATe prAsaMgika vAtanA vistArathI saryuM. ahigArasUyaNA khalu - logANAdittameva boddhavvaM / kulanIilogadhammA,, suddho vi ya caramapariyaTTo // 11 // adhikArasUcanAH khalu- lokAnAditvameva boddhavyam / kulanItilokadharmAH, zuddhopi ca caramaparivartaH // 11 // tabbIjAikamo vi ya, jaMsu puNa sammattameva vinneo / dANavihi ya tao khalu, paramo pUyAvihI ceva // 12 // tadbIjAdikramopi ca, yeSu punaH samyaktvameva vijJeyaH / dAnavidhizca tataH khalu, paramaH pUjAvidhizcaiva // 12 // sAvagadhammo ya tao, tappaDimAo ya huMti boddhavvA / jaidhammo itto puNa, duvihA sikkhA ya eyassa // 13 // zrAvakadharmazca tatastatpratimAzca bhavanti bodghavyAH / yatidharma itaH punadvividhA zikSA caitasya // 13 / / bhikkhAi vihI suddho, tayaMtarAyA asuddhiliMgaMtA / AloyaNAvihANaM, pacchittA suddhibhAvo ya // 14 // 1 logadhammo 2 taM punn| Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikSAyA vidhiH zuddhastadantarAyA azuddhiliDgAntAH / AlocanAvidhAnaM, prAyazcittAcchuddhibhAvazca // 14 // tatto jogavihANaM, kevalanANaM ca suparisuddhaM ti / siddhavibhattI ya tahA, tesiM paramaM suhaM ceva // 15 // tato yogavidhAnaM, kevalajJAnaM ca suparizuddhamiti / siddhavibhaktizca tathA, teSAM paramaM sukhaM caiva // 15 // (11,12)adhikAronuM dizAsUcana A pramANe vizikAnA krame che. lokanuM anAdipaNuM ja jANavuM, kulanIti lokadharmo zudhdha dharma paNa carama pudgala parAvartamAM jANavo zudhdhadharmanA bIjAdino krama vaLI te zudhdha dharma samyakatva ja jANavo tyAra pachI avazya dAnavidhi, ane zreSTha pujAvidhi jANavI. tyAra pachI zrAvaka dharma ane zrAvakanI pratimAo hoya che. e pramANe jANavuM. vaLI ahI yatidharma, ane A yatidharmanI 2 prakAranI zikSA che. zudhdha bhikSAvidhi, vyAbhikSAnA aMtarAyonA ane azudhdha liMga batAve che. AlocanAnuM vidhAna ane prAyazcitathI bhAvazudhdhi thAya che. tyAra pachI yoganuM vidhAna suparizudhdha kevalajJAna sidhdhonA bheda ane sidhdhonuM ja zreSTha sukha jANavuM. oscy. ee ihAhigArA vIsaM vIsAhi ceva gAhAhi / phuDaviyaDapAyaDatthA neyA patteyapatteyaM // 16 // ete ihAdhikArA viMzatirvizatyA caiva gAthAbhiH / sphuTavikaTaprakaTArthA jJeyAH pratyekapratyekam // 16 // (16) ahIM A vIsa adhikAro pratyeka vIsa gAthAo vaDevizada, spaSTa ane prakaTa arthovALA jANavA. 3 nANaM suparisuddha Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ee soUNa buho paribhAvaMto u taMtajuttIe / pAeNa suddhabuddhi jAyai suttassa jogga 1tti // 17 // etAn zrutvA budhaH paribhAvayaMstu tantrayuktyA / prAyeNa zuddhabuddhirjAyate sUtrasya yogya iti // 17 // majjhatthayAi niyamA subuddhijoeNa atthiyAe ya / najjai tattaviseso na annahA ittha jaiyavvaM // 18 // madhyasthatayA niyamAtsubuddhiyogenArthitayA ca / jJAyate tattvavizeSo nAnyathAtra yatitavyam // 18 // (17,18)A adhikAro sAMbhaLIne zAstrayuktithI paribhAvana karato paMDita jaNa prAye karIne nirmaLa budhdhivALo sUtra mATe yogya thAya che. kAraNake nirmaLabudhdhinA yogathI, tatvanA arthIpaNAthI ane madhyasthapaNAthI avazya tattva vizeSa jaNAya che. anyathA te sivAya A vizeSa prakAranuM tattva jaNAtuM nathI. mATe nirmaLa budhdhinA yoga, tattvanA arthIpaNA ane madhyasthatA mATe yatna karavo. AgaLanI gAthAmAM yatna zuM ane kevI rIte karavo te jaNAve che. guNagurusevA sammaM viNao tesiM tadatthakaraNaM ca / sAhUNamaNAhANa ya sattaNurUvaM niogeNaM // 19 // guNagurusevA samyagvinayasteSAM tadarthakaraNaM ca / sAghUnAmanAthAnAM ca zaktyanurUpaM niyogena // 19 // (19) guNavAna gurUnI sevA, teono samya vinaya ane teonA tathA sAdhuo ane anAthonA prayojano avazya zakti pramANe karavA. 1 jogati Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavvassa caramapariyaTTavattiNo pAyaNaM paraM eyaM / eso vi ya lakkhijjai bhavavirahaphalo imeNaM tu // 20 // bhavyasya caramaparivartavartinaH pAcanaM parametat / eSopi ca lakSyate bhavavirahaphalotena tu // 20 // (20) carama pudgala parAvartamAM vartatA bhavyajIvanuM prAya karI A gurUsevA, vinaya vagere zreSTha hoya che ane A zreSTha gurUsevA vagerethI ja A bhavyajIva paNa bhavaviraharUpa mokSa phalane pAmanAro arthAt muktigAmI jaNAya che. athavA samastano artha karIe to bhavyajIvane pakAvanAra arthAt bhavyajIvanI bhavasthitine pakAvanAra A gurUsevA vagere che. teno artha-caramAvartamAM vartatA bhavya jIvanuM gurUsevA vagere bhavasthitine pakAvanAra che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI anAdi vizikA paMcatthikAyamaio aNAimaM vaTTae imo logo / na paramapurisAikao pamANamitthaM ca vayaNaM tu // 1 // pazcAstikAyamayako'nAdimAnvartate yaM lokaH / na paramapuruSAdikRtaH pramANamatra ca vacanaM tu // 1 // paMcAstikAyamaya A loka anAdithI rahelo che ane te paramapurUSa evA Izvara vageree karelo nathI. ane A viSayamAM sarvajJanuM vacana Agama pramANa che. lakSaNapUrvaka paMcAstikAyanuM nirUpaNa kare che. dhammAdhammAgAsA gaiThiiavagAhalakkhANA ee / jIvA uvaogajuyA muttA puNa puggalA NeyA // 2 // dharmAdharmAkAzA gatisthityavagAhalakSaNA ete / jIvA upayogayutA mUrtAH punaH pudgalA jJeyAH // 2 // (2) gati, sthiti, avagAhanA lakSaNavAlA anukrame dharmAstikAya adharmAstikAya, AkAza, upayogavAlA jIvo tathA rUpI pudgalo A paMcAstikAya jANavA. ee aNAinihaNA tahA tahA niyasahAvao navaraM / vaTuMti kajjakAraNabhAveNa bhave Na parasarUve // 3 // ete anAdinidhanAstathA tathA nijasvabhAvataH kevalam / vartante kAryakAraNabhAvena bhavenna parasvarUpe // 3 // (3) A paMcAstikAya potapotAnA svabhAvathI te te rUpe anAdi anaMta Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) (5) che. ane kAryakAraNabhAvathI varte che. paraMtu kyAre paNa potAnA svarUpane kadI choDatA nathI arthAt pararUpe thatA nathI. viya abhAvo jAyai tassattAe ya niyamavirahAo / evamaNAI ee tahA tahA pariNaisahAvA // 4 // nApi cAbhAvo jAyate tatsattAyAzca niyamavirahAt / evamanAdaya ete tathA tathA pariNatisvabhAvAH // 4 // vaLI kyAreka paNa tenI sattAno vidyamAnatAno abhAva thato nathI. ane ema mAnavAmAM niyama-sidhdhAMtano viraha=bAdha Ave che. sidhdhAMta che ke je sata che teno vinAza thato nathI e pramANe pAMce anAdi tathA pariNAmI svabhAvavALA che. te dravyAstikanayathI anAdi - anaMta che. ane paryAyAstikvanayathI sAdi-sAMta che. itto u AimattaM tahAsahAvattakappaNAe vi / esimajuttaM; puvi abhAvao bhAviyavvamiNaM // 5 // itazcAdimattvaM tathAsvabhAvatvakalpanayApi / eSAmayuktaM pUrvamabhAvato bhAvayitavyamidam // 5 // : pUrvapakSa uttarapakSa : pUrvapakSa : uttara pakSaH A pAMce AdimAna che. emAM zuM kAraNa che ? tathA svabhAvathI te AdivALA che. tevA prakAranI kalpanA ayukta che. kAraNake Adi pUrve te pAMcenA abhAvanI klpanA karavI paDe, tevicAraNIya che, kAraNake jeno jagatamAM abhAva hoya che teno koI kAle sadbhAva thato nathI, kha-puSpanI jema. 10 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no paramapurisapahavA paoyaNAbhAvao dalAbhAvA / tattassahAvayAe tassa va tesiM aNAittaM // 6 // no paramapuruSaprabhavAH prayojanAbhAvato dalAbhAvAt / tattatsvabhAvatAyAM tasyeva teSAmanAditvam // 6 // (6) sidhdhAMtI :pUrvapakSa : sidhdhAMtI H (6) pUrvapakSa : sidhdhAMtI : teNe koNe utpanna karyA ? parama purUSe prayojanAbhAvathI ane bIjAbhAvathI sAmagrInA abhAvathI parama purUSathI tenI utpatti ghaTe nahi. teno tevA prakArano svabhAva che. te paramapurUSa anAdimAna che. sidhdhAMtI :pUrvapakSa sidhdhAMtI : : te purUSane anAdi mAno cho to tenI jema paMcAsti kAyane anAdi mAnavAmAM zuM vAMdho che? zuM virodha che ? kazo ja vAMdho nathI. na sadaiva cAsya bhAvaH ka iha hetustathAsvabhAvatvam / hantAbhAvagatamidaM ko doSastatsvabhAvatvam // 7 // na sadeva ya'ssa bhAvo ko iha heU ? tahAsahAvattaM / haMtAbhAvagayamiNaM ko doso tassahAvattaM // 7 // pUrvapakSa : nahiM, A Izvarano to sadA sadbhAva che. jyAre paMcAstikAyamaya loka to Izvara banAve tyAre ja sadbhAva hoya che, anyathA abhAva hoya che. AmAM hetu zuM che ? tathAsvabhAva. jagatakartA IzvaranA abhAvamAM paNa tathA- svabhAva ja hetu thAo. zuM doSa che ? arthAt koI doSa 11 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. tarkathI potAnI vAta siddha karyA pachI vastusthiti samajAvatA kahe che ane A pramANe badheya tathAsvabhAvane hetu kahIzuM to badhAMyane badhuMya sidhdha thavAnI Apatti rUpa doSa Avaze. A ja vAta AgaLanI gAthAmAM kahevAya che. so bhAva'bhAvakAraNasahAvo bhayavaM havijja neyaM pi / savvAhilasiyasiddhio annahA bhattimattaM tu // 8 // sa bhAvAbhAvakAraNasvabhAvo bhagavAnbhavennaitadapi / sarvAbhilaSitasiddhayonyathA bhaktimAnaM tu // 8 // ... (8) A pramANe bhAva ane abhAvanuM kAraNa te tathAsvabhAva ja bhagavAna thaI jaze. ane e paNa ApaNe baMnene mAnya nahi rahe. kAraNake AvuM mAnavAmAM badhAMya ne badhuMya ISTasidhdha thavAnI ApattirUpa doSa Avaze. A sthitimAM jagatakartA tarIke Izvarano abhAva hovA chatAM tame te mAno to te bhaktimAtra che. arthAt mAtra AMdhaLI bhakti che. dhammAdhammanimittaM navaramihaM haMta hoi eso vi / iharA u thayakkosAi savvameyammi vihalaM tu // 9 // dharmAdharmanimittaM kevalamiha hanta bhavati eSopi / itarathA tu stavAkrozAdi sarvametasminviphalaM tu // 9 // (9) pUrvapakSa :- Ama to tame paNa bhagavAnane mAno cho. to tamArA pakSe paNa bhakti mAtra thaze." sidhdhAMtI :- amArA pakSe Avo doSa nahi Ave, kAraNa ke, amArA A paramAtmA mAtra dharma-puNya, adharma Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pApamAM nimitta bane che. jo AvuM na svIkAravAmAM Ave to A paramAtmA viSe stavanAnI ane Akroza - AzAtanAnI kriyA nirarthaka - niSphaLa ja thaze. na ya tassa vi guNadosA aNAsayanimittabhAvao huMti / tammayaceyaNakappo tahAsahAvo khu so bhayavaM // 10 // na ca tasyApi guNadoSA anAzayanimittabhAvato bhavanti / tanmayacetanakalpastathAsvabhAvaH khalu sa bhagavAn // 10 // (10) jo ke A paramAtmAnI stutithI paramAtmAne koI guNa-lAbha thato nathI ke temanI niMdAdithI temane koI doSa-hAni thato nathI. kAraNa ke Azayarahita paNe bhagavAna mAtra nimitta kAraNa che. athavA pAThAntara 'maMI'thI - bIjAnA Azaya adhyayavasAyamAM mAtra nimitta bane che. athavA paramAtmAnI stutithI bIjAnA cittanI vizudhdhimAM ane tiraskAra niMdAdi AzAtanAthI cittanI azudhdhimAM nimitta kAraNa che. sukha duHkhathI para nimittabhAvarUpa cetanA svarUpa athavA pAThAMtara "tameyayana'thI nimitta bhAvanA vedanasvarUpa tathAsvabhAvavAlA te bhagavAna che. rayaNAI suharahiyA suhAiheU jaheva jIvANaM / taha dhammAinimittaM eso dhammAirahio vi // 11 // ratnAdayaH sukharahitAH sukhAdihetavo yathaiva jIvAnAm / tathA dharmAdinimittaM eSa dharmAdirahitopi // 11 // (11) sukhathI rahita evA agni vagere je pramANe jIvonA sukhaduHkhamAM kAraNa bane che, te pramANe sukha duHkhane puNya-pApathI rahita evA 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna paNa jIvonA sukhaduHkhadharma-adharmamAM nimitta bane che. eso aNAimaM ciya suddho ya tao aNAisughutti / jutto va pavAheNaM, na anahA suddhayA sammaM // 12 // eSo'nAdimAneva zuddhazca tato nAdizuddha iti / yuktazca pravAheNa nAnyathA zuddhatA samyak // 12 // (12) A bhagavAna anAdi zudhdha che. te anAdi zudhdha che A kathana pravAhathI yukta che. paraMtu bIjI rIte =vyaktigata vicAratA AvI anAdi zudhdhatA vyavasthita ghaTI zake nahi. sidhdhAMtI A vAtanI puSTi mATe havenI gAthA kahe che. baMdho vi hu evaM ciya aNAimaM hoi haMta kayago vi / iharA u akayagattaM niccattaM ceva eyassa // 13 // bandhopi khalvevamevAnAdimAnbhavati hanta kRtakopi / itarathA tu akRtakatvaM nityatvaM caivaitasya // 13 // A ja pramANe baMdhakRtaka ane vyaktithI sAdi hovA chatAM pravAhathI anAdi che. jo AvuM na mAnavAmAM Ave to A baMdhanuM akRtatvaajanyatva ane nityatva thAya. daSTAMta = AkAza. tema bhagavAna paNa pravAhathI anAdi zudhdha che. jaha bhavvattamakayagaM na ya niccaM eva kiM na baMdhovi ? / kiriyAphalajogo jaM eso tA na khalu evaM ti // 14 // yathA bhavyatvamakRtakaM na ca nityamevaM kiM na bandhopi / kriyAphalayogo yadeSa tanna khalu evamiti // 14 // 14 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) pUrvapakSa :- jema bhavyatva akRtaka che paraMtu nitya nathI. mokSamAM jatAM teno aMta AvI jAya tema baMdha paNa akRtaka che. tema mAnI lo ne? sidhdhAMtI :- je baMdha che te kriyAnA phaLarUpe AtmA sAthe karmanA aNuno saMbaMdha che. tethI karIne baMdha bhavyatvanI jema akRtaka nathI. arthAt baMdhane pravAhathI anAdi mAnI zakAya. bhavvattaM puNamakayagamaNiccamo ceva tahasahAvAo / jaha kayago vihumukkho nicco vi ya bhAvavaicitaM // 15 // bhavyatvaM punarakR taka manityaM caiva tatsvabhAvAt / yathA kRtakopi khalu mokSo nityopi ca bhAvavaicitryam / / 15 (15) tathA svabhAvathI ja bhavyatva to akRtaka ane anitya che. zaMkA :- "je akRtaka hoya te AkAzanI jema nitya hoya ane je kRtaka hoya te ghaTa-paTanI jema anitya hoya" Avo sidhdhAnta che to akRtaka bhavyatva anitya kema hoya? samAdhAna :- Avo ekAnta nathI. padArtho vicitra che. jema mokSa kRtaka hovA chatAM nitya che tema bhavyatva akRtaka hovA chatAM anitya che ane baMdha paNa pravAhathI anAdi hovA chatAM anitya che. , evaM ceva didikkhA bhavabIjaM vAsaNA avijjA ya / sahajamalasaddavaccaM vannijjai mukkhavAIhiM // 16 // evameva didRkSA bhavabIjaM vAsanA avidyA ca / sahajamalazabdavAcyaM varNyate mokSavAdibhiH // 16 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) e ja pramANe-baMdhanI jema ja didakSA, bhavabIja, vAsanA ane avidyA sahajamala zabdathI vAcya padArtha mokSavAdio dvArA varNavAya che je akRtaka chatAM anitya che. eyaM puNa taha kammeyarANusaMbaMdhajogayArUva / etadabhAve NAyaM siddhANAbhAvaNAgammaM // 17 // etatpunastathA karmetarAnusaMbandhayogyatArUpam / etadabhAve jJAtaM siddhAnAMmAbhAvanAgamyam // 17 // (17) A sahajamala te te prakAre karma ane jIvana paraspara saMbaMdhamAM AvavA svarUpa yogyatArUpe samajavo. ane A sahajamalanA abhAvamAM sidhdhonuM dRSTAMta maryAdApUrvakanI vicAraNAthI gamya che. iya asadevAnAiyamagge tama Asi evamAI vi / bheyagavirahe vaicittajogao hoi paDisiddhaM // 18 // iti asadevAnAdikamagre tama AsIdevamAdyapi / " bhedakavirahe vaicitryayogato bhavati pratiSiddham // 18 // (18) A pramANe (1) asat eTale pUrve anAdi zUnya hatuM? athavA aMdhakAra hatuM? Adi zabdathI iMDu hatuM? AvA sRjana vAdono avidyA-vAsanAbhavabIja-karma vagere bhedaka tattvanA abhAvamAM saMsAranI vicitratAthI niSedha thAya che. eka sukhI, bIjo duHkhI, eka jJAnI, bIjo ajJAnI Avo vicitratAno Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoga bhedaka tatvanA abhAvamAM ghaTe nahi. bheyagavirahe tasseva tassa'bhAvattakappaNamajuttaM / jamhA sAvahigamiNaM nII avahI ya NAbhAvo // 19 // bhedakavirahe tasyeva tasyAbhAvatvakalpanamayuktam / yasmAtsAvadhikamidaM nItyADavadhizca nAbhAvaH // 19 // (19) bhedaka tatvanA abhAvamAM te anAdi zudhdha parama purUSa paramAtmA nI jema ja te vicitra paMcAstikAyamaya lokano pUrve abhAva kalpavo anucita che. kAraNa ke, vicitratAnuM je bhedaka tatva karma che. te jo ke sImItakAlavALuM che tathA pravAhathI anAdi che chatAM yuktithI avadhivALu hovAmAtrathI teno abhAva kahI zakAya nahi. 'taAEmAvappaNamanutta' Avo pATha karIeto bhedaka tatvanA abhAvamAM te anAdi zudhdha paramAtmAno ja sukha duHkhAdi vicitratAthI bharelA jagatanA sRjanano svabhAva che, tema kalpavuM ayukta che. kAraNa ke, sukha-duHkhAdi vicitratA avidha vALI = samayamaryAdAvALI che. to tenuM kAraNa paNa avadhivALuM hovuM joIe. jyAre anAdi zudhdha paramAtmA to anyanA mate trikAla nitya che. mATe avadhivALuM kAraNa e jIva sAthe karma-saMyogarUpa baMdha che. ane yuktithI avadhivALuM hovA mAtrathI ja teno abhAva ghaTe nahi. mATe avadhivAlo baMdha pravAhathI anAdi che. tethI tenA kAryarUpa vicitra loka paNa anAdi che. bhedakanA virahamAM lokanI utpattinI kalpanA jema ayukta che tema pUrve lokano abhAva hato e kalpanA paNa ayukta che, kAraNa ke abhAva sAvadhika ja hoya. amuka kAle loka na hato ane amuka kALe enI utpatti thaI e avidha batAvI. eTale abhAva sAdhika thayo. ane avidha abhAvAtmaka na hoya. kAraNa ke amuka kAle na hato temAM kALa e 17 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM vastu che? eTale abhAva ghaTato nathI. A yuktithI lokano abhAva sidhdha thato nathI. iya tantajuttisiddho aNAimaM esa haMdi logo tti / iharA imassa'bhAvo pAvai pariciMtiyavvamiNaM // 20 // iti tantrayuktimiddho'nAdimAneSa hanta loka iti / itarathAsyAbhAvaH prApnoti paricintayitavyamidam // 20 // (20) A pramANe zAstra ane yukti sidhdha evo loka anAdi che. jo AvuM svIkAravAmAM na Ave to arthAtu lokane sAdi mAnavAmAM Ave to A lokanA abhAvanI Apatti Ave che. mATe A vAta sArI rIte vicAravI. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) 3 jI viMzIkA kula-nIti dharma ittha kulanIidhammA pAeNa visiTThalogamahikicca / AveNigAirUvA vicittasatthoiyA ceva // 1 // atra kulanItidharmAH prAyeNa viziSTalokamadhikRtya / AveNikAdirUpA vicitrazAstroditAzcaiva // 1 // prAya viziSTa lokane AzrayIne ahIM mAthuM oLavuM arthAt coTalo bAMdhavAnA kAryanA AraMbhathI athavA veNInI jema paraMparAthI cAlyA AvatA kulanA dharma = kulanI maryAdA ane nItinA dharmomaryAdAo aneka prakAranA zAstromAM kahelA che. je veNisaMpayAyA cittA satthesu apaDibaddha tti / te tammajjAyAe savve AveNiyA neyA // 2 // ye veNisaMpradAyAzcitrAH zAstreSvapratibaddhA iti / te tanmaryAdayA sarve AveNikA jJeyAH // 2 // je coTalAdi saMpradAyo vividha prakAranA che teno zAstranA vize koI lagAva-saMbaMdha nathI tethI karIne te coTalAdithI mAMDIne sarva AcAro te te saMpradAyonI =kuLonI maryAdAthI jANavA. savAramAM prathama moTA bhAge beno vALa bAMdhe-oLe che. kAraNa ke, chuTAvALavALI bena apazakunIyALa gaNAya. jaha saMjhAe dIvayadANaM satthaM ravimmi viddhatthe / suddhaggiNo adANaM ca tassa abhisatthapaDiyANaM // 3 // 19 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA saMdhyAyAM dIpakadAnaM zastaM ravau vidhvaste / zuddhAgneradAnaM ca tasyAbhizAstrapatitAnAm // 3 // jema sUryAsta thaye chate saMdhyA samaye dIpakanuM dAna-dIpa pragaTAvavo e prazasta kaheluM che. tema zAstrane sanmukha thayelAo mATe havananA zudhdha agninuM adAna-bIjAne nahi ApavuM prazasta kaheluM che. nakkhattamaMDalassa ya pUjA nakkhattadevayANaM ca / gose saisaraNAi ya dhannANaM vaMdaNA ceva // 4 // nakSatramaNDalasya ca pUjA nakSatradevatAnAM ca / goSe satIsmaraNAdi ca dhanyAnAM vandanA caiva // 4 // (4) prabhAtanA samaye sUrya ane nakSatra-devatAnI pUjA tathA sItA vagere satIonuM smaraNa, dhyAna vagere ane mahApurUSone vaMdanA karavI. gihadevayAisaraNaM vAmaMguTThayanivIDaLA ceva / asiliTThadaMsaNammI tahA siliTe ya sirihattho // 5 // gRhadevatAdismaraNaM vAmAGaSThakanipIDanA caiva / azliSTadarzane tathA zliSTe ca zrIhastaH // 5 // prabhAte gRhadevatAdi-kuladevatA tathA kula mAnya gurU vagerenuM smaraNa karavuM. bIlADI vagere azubhanA darzana thaye chate DAbA aMguThAnuM dabAvavuM tathA zubhanuM darzana thaye chate lakSmInA prakAzaka jamaNA hAthanuM darzana karavuM. athavA ovAraNA levA. bAlANaM puNNanirUvaNAi cittappaheNagAIhiM / satyaMtarehi kAlAibheyao vayavibhAgeNaM // 6 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlAnAM puNyanirUpaNAdi citrapraheNakAdibhiH / zAstrAntareSu kAlAdibhedato vayovibhAgena // 6 // (6). bheTamAM Avela nAnA prakAranI mIThAI vagere bALakone ApavA dvArA teonuM puNya jovAya che. lADavAdimAMthI bALakane prApta thatI sonAmahora vagere dvArA tathA zAstrAMtomAM nirUpita kAlAdi bhedathI ane vayanA vibhAgathI yuvAnane dhaMdhAmAM prathama tabakke prApta thatI saphaLatAthI, Adi zabdathI kSetre arthAta grAma, nagaramAM maLatI saphaLatA vagerethI puNya jovuM. tapparibhogeNa tahA thANe paradANajAtajutteNa / cittaviNiogavisayA DiMbhaparicchA ya citta tti // 7 // tatparibhogeNa tathA sthAne paradAnajAtayukte na / cittaviniyogaviSayA DiMbhaparIkSA ca citreti // 7 // bALaka potAnA bhAganI vastuno jAta mATe bhogavaTo kare che ke yogya vyaktine tenuM dAna karavAthI bhogya vastumAM aucityanuM saMpAdana kare che? A rIte vividha prakAre bALakanA mananA vizeSa prakAranA lagAvanI = manobhUmikAnI parIkSA karI zakAya che. vIvAhakougehiM raisaMgamasattamaddaNAIhiM / dhUyANaM puNNanirUvaNaM ca vivihappaogehiM // 8 // vivAhakautukai ratisaGagamasattvamardanAdibhiH / duhitaNAM puNyanirUpaNaM ca vivivaprayAgaH // 8 // (8) DhIMgalA-DhIMgalI paraNAvavA svarUpa athavA anya vivAhanA kautukothI, rati saMgama, satva-mardana vagere vividha prayogothI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkarIonuM puNya tapAsavuM. bhoge bhAvaTThavaNaM bhAveNArAhaNaM ca daiyassa / malapurisujjha aNuvvarimaMteNaM sIlarakkhA y||9|| bhoge bhAvasthApanaM bhAvenArAdhanaM ca dayitasya / matapuraSoDanurvAyA mana zatarakSA 2 / 1 / pativratA strI, patinI bhAvathI ArAdhanA kare. bhogane viSe nizcayathI potAnA patine vize ja mananuM sthApana kare. tabiyata vagere ne kAraNe patinA mala-mUtra sApha karavA-bahAra pheMkavA. ane zIlanI rakSA mATe mAnasika paNa vikAra na thAya te mATe pativratAno maMtrajApa kare che. pahAyapariNNAjalabhuttapIlaNaM, vsnnsnnccaao| velAsu athavaNAI thINaM AveNiyo dhammo // 10 // snAnaparijJAjalabhuktapIDanaM vasanadarzanatyAgaH / velAsu ca stavanAdiH strINAmAveNiko dharmaH // 10 // (10) patine snAna karAvavuM tathA gALelA pANI ane kUtarA vagere ne nAMkhIne parIkSA karela bhojana vaDe tathA zarIra dabAvavA vaDe patinI sevA karavI athavA snAna karIne pratijJA pUrvaka-niyamIta, pAna, bhojana ane zarIra dabAvavuM. jela vagere vyasana-duHkhamAM paDela patinA darzanano tyAga tathA traNe saMdhyA samaye ISTadevatA stavanapUjana vagere strIonA coTalA bAMdhavAthI AraMbhIne AcArarUpa dharma che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satthabhaNiyA ya anne vaNNAsamadhammabheyao neyA / vaNNA u baMbhaNAI tahAsamA baMbhacerAI // 11 // zAstrabhaNitAzcAnye varNAzramadharmabhedato jJeyAH / varNAstu brAhmaNAdayastathAzramA brahmacaryAdayaH // 11 // (11) varNa ane AzramonA dharmanA bhedathI zAstro e kahelA bIjA paNa dharmo jANavA, brAhmaNa, kSatrIya, vaizya ane zudro varSo jANavA ane brahmacaryAzrama, gRhasthAzrama, vAnaprasthAzrama ane saMnyAsAzrama Azramo jANavA. ee sasatthasiddhA dhammA jayaNAibheyao cittA / abbhudayaphalA savve vivAgavirasA ya bhAveNaM // 12 // ete svazAstrasiddhA dharmA yatanAdibhedatazcitrAH / abhyudayaphalAH sarve vipAkavirasAzca bhAvena // 12 // (12) svasvazAstrathI sidhdha yAtanAnA bhedathI A varNAzramonA aneka prakAranA dharmo che. A sarva lokika dharmo abhyadayaphala ApanArA ane nizcayathI vipAke virasa kahyA che. kAraNa ke A lokanI pradhAnatAvALA che. payaI sAvajjA vi hutahA vi abbhudayasAhaNaM neyaa| jaha dhammasAligANaM hiMsAI taha'tthaheu tti // 13 // prakRtyAH sAvadyA api khalu tathApyabhyudayasAdhanaM jnyeyaa| yathA dharmazAlikAnAM hiMsAdi tathArthaheturiti // 13 // (13) prakRtithI sAvadya hovA chatAM A dharmo abhyadaya sAdhanArA jANavA. jemake, dharmI lokonA yajJa, kuvA khodavA, dAnazALAo kholavI 3 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere hiMsA, dAna Adi te te artha sAdhavA mATenA hovAthI A lokamAM kalyANa karanArA che. kAraNake Azaya duSTa nathI. mohapahANe ee veraggaM pi ya imesi pAeNa / taggabbhaM ciya neyaM micchaabhinivesbhaavaao||14|| mohapradhAnA ete vairAgyamapi caiSAM prAyaH / tadgarbhameva jJeyaM mithyAbhinivezabhAvAt // 14 // (14) mithyAbhinivezanA kAraNe laukika dharmIlokomAM mohanI pradhAnatA to hoya che ane tethI teono vairAgya paNa prAyaH mohagarbhita Doya che. annesi tattaciMtA desANAbhogao ya annesi / dIsaMti ya jaiNo vittha kei saMmucchimappAyA // 15 // anyeSAM tattvacintA dezAnAbhogatazcAnyeSAm / dRzyante ca yatayopyatra kecitsaMmUrchimaprAyAH // 15 // (15) keTalAkanI tatvavicAraNA mithyAbhinivezapUrvakanI che. keTalAkanI tatvavicAraNA AMzika ajJAnatA pUrvakanI che. ane A tatvavicAraNAnA viSayamAM keTalAka sAdhuo paNa saMmUcchima jevA dekhAya che. anne u logadhammA pahuyA desAibheyao hutti / vArijjasoyasUyagavisayA AyArabheeNa // 16 // anye tu lokadharmA prabhUtA dezAdibhedato bhavanti / vivAhazaucasUtakaviSayA AcArabhedena // 16 / / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) deza-jAti vagerene AzrayI, zoka,lagna athavA zauca ane sUtaka viSayaka AcArabhedathI bIjA paNa dhaNAM laukIka dharmo che. kuladhammAu apeyA sureha 1 kesiMci pANagANa pi / itthiyaNamujjhiyavvA teNANajjaviha imA merA // 17 // kuladharmAdapeyA sureha ke SAMcizcANDAlAnAmapi / strIjano varjanIyaH stenAnAmadyApIhemA maryAdA // 17 // (17) keTalAka cAMDALone paNa kuladharmathI - kula maryAdAthI ahIMdArUpAnano niSedha che. ahIM strIone choDI devI, hAtha lagADavo nahi evI Aje paNa corone A maryAdA che. arthAt strIone lUMTavI nahi, biLAtkAra karavo nahi. gaNaguTThighaDApeDagajallAINaM ca je ihAyArA / pANApaDisehAI te taha dhammA muNeyavvA // 18 // gaNagoSThIghaTApeTakajallAdInAM ca ye ihAcArAH / panApratipAdrayaste tathA dhama mantavyAsa 28 || (18) gaNa = kustIbAjono samudAya, goSTi = samAnavayavALA yuvAnonI maMDaLI, dhaDA = aneka parivArono samudAya, peTaka = nATaka bhajavavAvALA naTAdi maMDaLIno samudAya,jalla doraDAthI athavA zarIre doraDA bAMdhI athavA doraDA para khelanAra vageremAM ahIM dArUpAnasevana vagere je AcAro che te teonA tathA prakAranA dharmo jANavA. 1 surA hi| Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savve vi veyadhammA nisseyasasAhagA na niyameNa / AsayabheeNa'nne paraMparAe tayatthaM ti // 19 // sarvepi vedadharmA niHzreyasasAdhakA na niyamena AzayabhedenAnye paraMparayA tadarthamiti // 19 // (19) sarve paNa vaidika dharmo mithyAbhinivezanA poSaka hovAthI niyamathI mokSanA sAdhaka nathI. Azaya bhedathI paraMparAe te dharmo mokSanA sAdhaka che. evuM keTalAka AcAryo kahe che. visayasarUva'NubaMdheNa hoi suddho tihA ihaM dhammo / jaMtA mukkhAsayao savvo kila suMdaroM neo // 20 // viSayasvarUpAnubandhena bhavati zuddhastridheha dharmaH / yattAvanmokSAzayataH sarvaH kila suMdaro jJeyaH // 20 // (20) viSaya, svarUpa ane anubaMdha 3 prakAranA bhedathI ahIM zrI jaina pravacanamAM dharma zudhdha jANavo.je je dharma mokSanA Azaya thI thAya che te sarva kharekhara suMda2 jANavo. 26 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothI viMzikA :- carama pudgalAvata) nicchayao puNa eso jAyai niyameNa crmpriytttte| tahabhavvattamalakkhayabhAvA accaMtasuddha tti // 1 // nizcayataH punareSa jAyate niyamena caramaparivarte / tathAbhavyatvamalakSayabhAvAdatyantazuddha iti // 1 // vaLI nizcayathI A zudhdha dharma niyamA caramapudgalaparAvartimAM ja * pragaTa thAya che. kAraNa ke caramAvartamAM ja tathA bhavyatvanA yoge samalanA kSayI sAdharma satyaMta zudhdha Doya che. 'accaMtasuTu' pAThAntara pramANe aMtyaMta suMdara hoya che. mukkhAsao vi nannatya hoi gurubhAvamalapahAveNa / jaha guruvAhivigAre na jAu patthAsao sammaM // 2 // mokSAzayopi nAnyatra bhavati gurubhAvamalaprabhAveNa / yathA guruvyAdhivikAre na jAtu pathyAzayaH samyak // 2 // (2) atizaya sahajamalanA bhAvathI mokSano Azaya paNa acaramAvartamAM hoto nathI. jema sannipAta vagere bhAre vyAdhinA vikAramAM kyAreya paNa paththasevanano Azaya-bhAva hoto nathI. pariyaTTA u aNaMtA huMti aNAimmi ittha saMsAre / tappuggalANameva ya tahA tahA hu~ti ghnnaao||3|| parivartAstu anantA bhavanti anAdAvatra saMsAre / tatpudgalAnAmeva ca tathA tathA bhavanti grahaNAt // 3 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) A anAdi saMsAramAM anaMtA pudgala parAvarte thAya che. te pugala-parAvarte che te pramANe pudgalonA grahaNathI ja thAya che. taha taggejjhasahAvA jaha puggalamo havaMti niyameNa // taha taggahaNasahAvo AyA ya tao upariyaTTA // 4 // tathA tadgrAhmasvabhAvA yathA pudgalA bhavanti niyamena / tathA tadgrahaNasvabhAva AtmA ca tatazca parivartAH // 4 // (4) vaLI nizcayathI jIva vaDe grAhya svabhAvavALA je pramANe pudgalo che te ja pramANe pudgalo grahaNa karavAnA svabhAvavALo saMsArI AtmA che. tethI ja pudgala parAvarte thAya che. evaM caramo'veso nIIe jujjaI iharahA u / tattassahAvakhayavajjio imo kiM na savvo vi?||5|| evaM caramopyeSa nItyA yujyate itarathA tu / tattatsvabhAvakSayavarjitoyaM kiM na sarvopi // 5 // e pramANe nyAyathI-yuktithI jIvano caramapudgala parAvartayukta che. jo A pramANe na hoya to je pramANe te te pudgala grahaNa svabhAvarUpa sahajamalanA kSayarUpa bhavyatvathI rahita sidhdhapaNAne pamADanAro A carama pudgalaparAvarta che. te pramANe bIjA badhAMya parAvarte carama kema nahi? A vAtanuM spaSTIkaraNa AgaLanI gAthAmAM ja granthakAra kare che. tattaggahaNasahAvo Ayagao ittha satthagArehi / sahajo malutti bhaNNai, bhavvataM takkhao eso||6|| Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattadgrahaNasvabhAva Atmagatotra zAstrakAraiH / sahajo mala iti bhaNyate bhavyatvaM tatkSaya eSaH // 6 // AtmA mAM rahelA te te pudgala grahaNa karavAnA svabhAva ne zAstrakAroe sahajamala kahyo che. A sahajamalano kSaya te ja Atmagata "bhavyatva che. eyassa parikkhayao tahA tahA haMta 1 kiMci sesammi / jAyai carimo esu tti taMtajuttI pamANamiha // 7 // etasya parikSayatastathA tathA hanta kiMciccheSe / jAyate carama eSa iti tantrayuktiH pramANamiha // 7 // A sahajamalano te te pramANe bahu nAza thavAthI ane kaMIka sahajamala bAkI rahe tyAre jIvano A caramapugala parAvarta thAya che. A viSayamAM zAstrayukti pramANa che. eyammi sahajamalabhAvavigamao suddhadhammasaMpattI / heyetarAtibhAve jaM na muNai annahiM jIvo // 8 // etasminsahajamalabhAvavigamataH zuddhadharmasaMpattiH / heyetarAdibhAvAnyanna jAnAtyanyeSu jIvaH // 8 // A carama pudgalaparAvartamAM sahajamalano nizcayathI nAza thaye chate zudhdhadharmanI prApti thAya che. kAraNa ke, acaramAvartamAM jIva heya ane upAdeya bhAvone samyaguM jANato nathI. arthAta heyane upAdeya tarIke juve che. ane upAdeyane heya tarIke juve che. s S 29 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (e) bhamaNakiriyAhiyAe sattIe samannio jahA bAlo / pAsai thire vihu cale bhAve jA dharai sA sattI // 9 // bhramaNaki yAhitayA zaktyA samanvito yathA bAlaH / pazyati sthirAnapi khalu calAnbhAvAnyAvat dharati sA zaktiH // 9 // je pramANe pheraphudaraDImAM bhramaNakriyAthI utpanna thayela zaktithI yukta evo bALaka jyAM sudhI te zaktine dhAraNa kare che tyAM sudhI sthira padArtho ne paNa cAlatA juve che. taha saMsAraparibbhamaNasattijutto vi niyamao ceva / he vi uvAe tA pAsai jAva sA sattI // 10 // tathA saMsAraparibhramaNazaktiyuktopi niyamatazcaiva / heyAnapyupAdeyAMstAvatpazyati yAvatsA zaktiH // 10 // I (10) te ja pramANe saMsAra paribhramaNanI zaktithI yukta evo jIva paNa jyAM sudhI te zakti dhAraNa kare che tyAM sudhI nizcayathI heya padArtho paNa upAdeya svarUpe juve che. jaha tassattIvigame pAsai paDhamo thire thire ceva / bIo vi uvAe taha tavvigame uvAe // 11 // yathA tatchativigame pazyati prathamaH sthirAnsthirAneva / dvitIyopyupAdeyAMstathA tadvigama upAdeyAn // 11 // (11) je pramANe bhramaNa kriyAthI prApta thayelI zaktino nAza thaye chate bALaka sthira padArthone sthira juve che. te ja pramANe saMsAra paribhramaNa rUpa zaktino nAza thaye chate jIva upAdeya padArtho ne upAdeya tarIke bhuve che. 30 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tassattIvigamo puNa jAyai kAleNa ceva niyaeNa taha bhavvattAi tadannaheukalieNa va kahiMci // 12 // tacchaka tivigamaH punarjAyate kAlenaiva niyatena / tathAbhavyatvAdistadanyadahetukalitena vA kathaMcit // 12 // vaLI, saMsArabhramaNa zaktino hrAsa niyata-caramAvartakALathI thAya che. athavA to kALa sivAyanA tathA bhavitavyatA, puruSArtha, svabhAva, karma A cAra kAraNothI yukta evA kALa paribaLathI koIka rIte saMsArabhramaNa zaktino hrAsa thAya che. A rIte tattvathI kAlane hetu jANavo. iya pAhannaM neyaM itthaM kAlassa tao tao ceva / tassattivigamaheU sA vi jao tassahAva tti // 13 // iti prAdhAnyaM jJeyamitthaM kAlasya tatastaka eva / tacchaktivigamahetuH sApi yatastatsvabhAva iti // 13 // (13) mATe A pramANe saMsAra paribhramaNa zaktinA nAzamAM kAlanuM prAdhAnya jANavuM. tathA kAla pradhAna kAraNa hovAthI ja arthAta kAlasahakRta thavAthI ja tathA bhavitavyatA bhavabhramaNa zaktino * paNa te kAlane pAmIne nAza karavAnA svabhAvavAlI che. te kAraNathI ja te kAla te saMsAra paribhramaNa zakti nA nAza no hetu che. granthakAra A ja vAta AgaLanI gAthAmAM spaSTa kare che. kAlo sahAva niyaI puvvakayaM purisa kAraNegaMtA / / micchattaM; te caiva u samAsao huMti sammattaM // 14 // 31 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlaH svabhAvo niyatiH pUrvakRtaM puruSaH kAraNaikAntaH / mithyAtvaM; ta eva tu samAsato bhavanti smyktvm|| 14 // (14) kAla, svabhAva,niyati,pUrvakarma ane purUSArtha A pAMca kAraNo vaDe kAryanI niSpatti thAya. temAM koI paNa eka kAraNane ekAMte mAno to te mithyAtva che. ane te pAMca kAraNonA samudAyathI kAryanI niSpattine svIkAro to te samyakatva che. nAyamiha muggapattI samayapasiddhA vi bhAviyavvaM tti / savvesu visiTThattaM iyareyarabhAvasAvikkhaM // 15 // jJAtamiha mudgapaktiH samayaprasiddhA'pi bhAvayitavyamiti / sarveSu viziSTatvamitaretarabhAvasApekSam // 15 / / (15) AviSayamAM zAstra prasidhdha maga rAMdhavAnuM drazcaMta vicAravuM joIe. e pramANe sarve kAraNomAM viziSTapaNuM paraspara sApekSabhAve jANavuM. agni, pANI, tapeluM, sIjhavAno kAla ane svabhAva, niyati, jamanAranuM bhAgya tathA rAMdhavAno purUSArtha vagere kAraNothI sApekSa che. taha bhavvattakkhitto jaha kAlo taha imaM ti teNaM ti / iya annunnAvikkhaM rUvaM savvesi heUNa // 16 // tathA bhavyatvAkSipto yathA kAlastathaitaditi taineti / ityanyonyApekSaM rUpaM sarveSAM hetUnAm // 16 // (16) tathAbhavyatvathI kheMcAyelo je pramANe kAla che te ja pramANe A tathAbhavyatva paNa kAlathI AkSipta che. e pramANe anyonya sApekSapaNuM sarva kAraNonuM che. INNING , Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ya savvaheutullaM bhavvattaM haMdi savvajIvANaM / jaM teNevakkhittA to (no)tullA dNsnnaaiiyaa||17|| na ca sarvahetutulyaM bhavyatvaM haMti sarvajIvAnAm / yattenaivAkSiptA no tulyA darzanAdikAH // 17 // (17) kAlAdi hetuoe karIne badhA jIvonuM bhavyatva samAna hotuM nathI. kAraNa ke te bhavyatvathI kheMcAyela darzanAdi badhAyanA kAlAdie karIne samAna nathI hotA. koIka samyakatvAdi pUrve pAme, koI pachI pAme. na imo imesi heu na ya NAtullA imeNa eyaM pi| eesi tahA heU tA tahabhAvaM imaM neyaM // 18 // nA'yameteSAM heturna ca nA'tulyA ime naitadapi / eteSAM tathA hetustatastathAbhAvamidaM jJeyam // 18 // (18) ane A kAla paNa A darzanAdino hetu nathI. kAraNake badhAya bhavyo samakAle samyakatvAdi pAmatA nathI. ane A darzanAdi paNa badhAyanA kAle karI tulya nathI ja. arthAta atulya ja che. ane A bhavyatva paNa badhAya jIvonuM samAna hotuM nathI. tethI A bhavyatva paNa tathAbhAvavALuM jANavuM arthAta te te kAlAdi sAmagrI pAmIne jIvonA darzanAdimAM hetuM bane che. acarimapariyaTTesu kAlo bhavabAlakAlamo bhnnio| carimo udhammajuvvaNakAlo taha cittabheotti // 19 // acaramaparivarteSu kAlo bhavabAlakAlo bhaNitaH / caramastu dharmayauvanakAlastathA citrabheda iti // 19 // 33. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) acaramAvarta no kAla saMsArIjIvanI ArAdhanA mATe bAlyakAla kahelo che. ane caramAvartano kAla dharmano yauvanakAla kahelo che. kAraNa ke kALa paNa te te prakAre vividha bheTavALo che. eyammi dhammarAgo jAyai bhavvassa tssbhaavaao| itto ya kIramANo hoi imo haMta suThu tti // 20 // etasmindharmarAgo jAyate bhavyasya tatsvabhAvAt / itazca kriyamANo bhavatyayaM hanta suSTha iti // 20 // (20) carama pugala parAvartamAM tenA svabhAvathI bhavyajIvane dharmano rAga thAya che ane A dharmarAgathI karAto A dharma kharekhara suMdara che. pAThAntara 'suddha thI A dharma zudhdha che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) pAMcamI bIjAdi viMzikA bIjAikameNa puNo jAyai esuttha bhavvasattANaM / niyamA, Na annhA vi huiTThaphalo kapparukkhu vva // 1 // bIjAdikrameNa punarjAyate eSotra bhavyasattvAnAm / niyamAnnAnyathApi khalu iSTaphala: kalpavRkSa iva // 1 // A zudhdha dharmanI prApti bhavyajIvone A carama pudgala parAvartamAM niyamA bIjAdinA kramathI thAya che. paraMtu bIjAdinA krama sivAya kalpavRkSanI jema ISTaphala ApanAra thatI nathI. bIjaM vimassa NeyaM daTThUNaM eyakAriNo jIve / bahumANasaMgayAe suddhapasaMsAi karaNicchA // 2 // bIjamapyasya jJeyaM dRSTvaitatkAriNo jIvAn / bahumAnasaMgatayA zuddhaprazaMsayA karaNecchA / / 2 // A zudhdha dharma ka2nA2 jIvone joIne tenA prati bahumAnayukta - nirmala prazaMsA pUrvaka dharma karavAnI IcchA tene bIja jANavuM. tIe ceva'NubaMdho akalaMko aMkuro ihaM neo / kaTTaM puNa vinneyA taduvAyannesaNA cittA // 3 // tasyAzcaivAnubandho kalaGkoGku ra iha jJeyaH / kASThaM punarvijJeyA tadupAyAnveSaNA citrA // 3 // A zudhdha dharma karavAnI IcchAno anubaMdha-sAtatya te ahIM niSkalaMka aMkuro jANavo. te ja dharmanA upAyonI vividha prakAre zodha karavI te zreSTha-thara bhaeAvaM. 35 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tesu pavittIya tahA cittA pattAisarisigA hoi| tassaMpattI puSpaM gurusaMjogAirUvaMtu // 4 // teSu pravRttizca tathA citrA patrAdisadRzikA bhavati / tatsaMpattiH puSpaM gurusaMyogAdirUpaM tu // 4 // sadgurU vagere dharmanA upAyonI zodha viSe vividha pravRtti te pAMdaDAdi samAna jANavI. sadgurUno saMyoga, vaMdana, vaiyAvacca, zuzraSA, Adi ane saddhapadezarUpa upAyonI prAptine puSpa tatto sudesaNAIhiM hoi jA bhAvadhammasaMpattI / taM phalamiha vinneyaM paramaphalapasAhagaM niymaa||5|| tataH sudezanAdibhirbhavati yA bhAvadharmasaMpattiH / . tatphalamiha vijJeyaM paramaphalaprasAdhakaM niymaat||5|| (5) sadgurU no yoga,sudezanAdi dvArA je samakti rUpa bhAvadharmanI prApti thAya che. tene aMhI nizcayathI paramapadanuM sAdhaka phala jANavuM. bIjassa vi saMpattI jAyai carimaMmi ceva priytttte| accaMtasuMdarA jaM esA vi tao na sesesu // 6 // bIjasyApi saMpattirjAyate carama eva parivarte / atyantasundarA yadeSApi tato na zeSeSu // 6 // (E) zudhdha dharmanA bIjanI paNa prApti jIvane caramapudgalaparAvartamAM ja thAya che. je kAraNathI A bIjanI prApti paNa atyaMta suMdara hoya che. te kAraNathI acaramAvartimAM hotI nathI. na ya eyammi aNaMto jujjai neyasya nAma kAlu tti| osappiNI aNaMtA huMti jao egapariyaTTe // 7 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na caitasminnananto yujyaMte etasya nAma kAla iti / . avasarpiNyonantA bhavanti yata ekaparivarte // 7 // A zudhdha dharma nA bIjanI prApti thaye chate kharekhara A jIvano saMsAra anaMtakAla saMgata thato nathI evuM nathI. arthAt thAya ja che. kAraNake anaMtI utsarpiNI - avasarSINI eka pudgalaparAvartimAM thAya che. bIjAiyA ya ee tahA tahA saMtareyarA neyA / tahabhavvattakkhittA egNtshaavaabaahaae||8|| bIjAdikAzcaite tathA tathA sAntaretarA jJeyAH / tathAbhavyatvAkSiptA ekAntasvabhAvAbAdhayA // 8 // ekAMte bhavyatva vagere svabhAvane bAdhA pahocADyA vinA arthAta ekAnta svabhAvavAdathI ja nahIM paraMtu kAlAdi sahakRta bhavyatva svarUpa tathAbhavyatvathI kheMcAyelA, bIjAdi bhAvo te te pramANe sArA ane niraMtara jANavA. AdipadathI samyagadarzana - dezavirati - sarvavirati - kSapakazreNI vagere marUdevImAtAne niraMtara jANavA ane prabhu mahAvIranA jIvane sAMtara jANavA. tahabhavvataM jaM kAlaniyaipuvvakayapurisakiriyAo / akhivai tahasahAvaM tA tadadhINaM tayaM pi bhave // 9 // tathAbhavyatvaM yatkAlaniyatipUrvakRtapuruSakriyAH / AkSipati tathAsvabhAvaM tatastadadhInaM tadapi bhavet // 9 // je kAraNathI tathA svabhAvavALuM tathA bhavyatva kAla-niyati-pUrvakarma ane purUSArthane kheMcI lAve che, te kAraNathI tathAbhavyatva paNa kAla, niyati, karma ane purUSArtha ne AdhIna hovuM joIe. 37 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM jaiNeva jahA hoyavvaM taM taheva hoi tti / na ya divvapurisagArA vi haMdi evaM virujjhati // 10 // evaM yenaiva yathA bhavitavyaM tattathaiva bhavatIti / na ca daivapuruSakArAvapi hantaivaM virudhyete // 10 // (10) e pramANe je kAryo je prakAre thavAnA hoya te pramANe thAya che. mATe divya-bhAgya ane purUSArthane kAraNa mAnavAmAM paNa koI jAtano virodha Avato nathI. jo divveNakakhitto tahA tahA haMta purisagAruti / tatto phalamubhayajamavi bhaNNai khalu purisagArAo // 11 // yo daivenAkSiptastathA tathA hanta puruSakAra iti / tato phalamubhayajamapi bhaNyate khalu puruSakArAt // 11 // (11) je kAraNathI karmathI - bhAgyathI kheMcAyelo tevA-tevA prakArano purUSArtha hoya che. te kAraNathI kAryanI niSpatti kharekhara bhAgyapurUSArtha ubhayathI thavA chatAM purUSArtha pradhAna hoya tyAre vyavahAramAM purUSArthathI thaI evuM kahevAya che. eeNa mIsapariNAmie u jaM tammi taM ca dugajaNaM / divvAu navari bhaNNai, nicchyao ubhayajaM savvaM // 12 // etena mizrapariNAmike tu yattasmiMstacca dvikajanyam / daivAtkevalaM bhaNyate nizcayata ubhayajaM sarvam // 12 // (12) enAthI e nakkI thayuMkebhAgya ane purUSArtha te baMne mizrapaNe pariNAma pAmya chate je kArya thAya che te ubhayajanya hoya che. chatAM jyAM bhAgyanI pradhAnatA hoya tyAM vyavahArathI mAtra te bhAgyathI thayuM kahevAya che. paraMtu nizcayathI badhuM ya kArya ubhaya janya ja hoya che. 38 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iharAuNakhitto so hoi tti aheuo nioenn| itto tadapariNAmo kiMci tammattajaMna tayA // 13 // itarathAnAkSiptaH sa bhavatIti ahetuko niyogena / itastadapariNAmaH kiMcittanmAtrajaM na tadA // 13 // (13) anyathA-bhAgyathI kheMcAyA vinAno ja jo te purUSArtha hoya to te purUSArtha niyamA rnihetuka thayo kahevAya. ane AvA purUSArthathI je kArya thAyate bhAgyanA pariNAma vinAnuM ja thayuM kahevAya. paraMtu AvuM banatuM nathI, kAraNa ke mAtra purUSArthathI kazuM ya thatuM nathI. paraMtu upara kahyA pramANe bhAgya ane purUSArthanA mizra pariNAmavAnuM kArya hoya che. puvvakayaM kammaM ciya cittavivAgamiha bhannaI divyo| kAlAiehiM tappAyaNaM tu taha purisagAru tti // 14 // pUrvakRtaM karmaiva citravipAkamiha bhaNyate daivam / kAlAdikaistatpAcanaM tu tathA puruSakAra iti // 14 // (14) pUrve karela vividha vipAkovALuM kArya ahIM bhAgya kahevAya che. kAlAdi vaDe je pramANe pUrva kAryano vipAka thAya che te pramANe purUSArtha thAya che. iya samayanIijogA iyareyarasaMgayA u jujjati / iha divvapurisagArA pahANaguNabhAvao dovi // 15 // iti samayanItiyogAditaretarasaMgatau tu yujyate / iha daivapuruSakArI pradhAnagauNabhAvato dvAvapi // 15 // . (15) A pramANe A bIjAdinI prAptimAM athavA koI paNa kAryamAM zAstra ane vyavahAranI yuktithI pradhAna-gauNa bhAvathI bhAgya ane purUSArtha baMne paNa paraspara saMkaLAyelA ghaTe che. 39 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA bIjapuvvakAlo neo bhavabAlakAla eveha / iyaro udhammajuvvaNakAlo viha liMgagammu tti // 16 // tato bIjapUrvakAlo jJeyo bhavabAlakAla eveha / itarastu dharmayauvanakAlopIha liGagagamya iti // 16 // (16) tethI bIja prApti nI pUrvano kAla saMsArI jIvano bhava bAlyakALa ja jANavo. bIja prApti pachIno uttarakALa caramapudgala parAvartano kALa saMsArI jIvano dharma yauvanakALa jANavo. kAraNake te vidhinA pakSapAta vagere liMgathI jaNAya che. paDhame iha pAhannaM kAlassiyarammi cittajogANaM vAhissudayacikicchAsamayasamaM hoi nAyavvaM // 17 // prathame iha prAdhAnyaM kAlasyetarasmizcitrayogAnAm / vyAdherudayacikitsAsamayasamaM bhavati jJAtavyam // 17 // (17) saMsArI jIvanA bAlyakALamAM kALanuM prAdhAnya jANavuM. ane dharmayauvana kALamAM dharmanA vividha zubha vyApAronuM prAdhAnya jANavuM. tethI jema navA tAvano udaya thaye chate te cikitsAno samaya nathI te ja pramANe bIjAdi prApti pUrvenA bAlyakALamAM dharmarUpI auSadhano samaya nathI. bIjAdi prAptino uttarakAladharmayauvana kALa e jIvano dhamauSadha mATe yogya jANavo. bAlassa dhUligehAtiramaNakiriyA jahA dharA bhAi / bhavabAlassa vi tassattijogao taha asakkiriyA // 18 // bAlasya dhUligehAdiramaNakriyA yathA parA bhAti / bhavabAlasyApi tacchaktiyogAt tathA'satkriyA // 18 // (18) jema bALakane varasAdamAM dhULanA ghara banAvavAnI ramatakriyA atyaMta 40 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ game che. tema ja A dIrdha saMsArI bALajIvane paNa te saMsArabhramaNanI zaktinA yogathI asakriyA atyaMta game che. juvvaNajuttassa u bhogarAgao sA na kiMci jaha ceva / emeva dhammarAgA'sakkiriyA dhammajUNo vi // 19 // yauvanayuktasya tu bhogarAgAt sA na kiMcid yathaiva / evameva dharmarAgAdasatkriyA dharmayUno'pi // 19 // (19) yauvanathI yukta yuvAnane bhoganA rAgathI pUrvanA dhUlidharAdinI kriyAo je bAlyakALamAM zreSTha lAgatI hatI tenI kazI kiMmata lAgatI nathI. te ja pramANe dharmanA rAgathI saMsAranI asatAkriyAo dharma yauvane karI yuvAna jIva ne jarA paNa AkarSaka lAgatI nathI. paraMtu e kriyAothI te lajjAya che. iya bIjAikameNaM jAyai jIvANa suddhadhammu tti / jaha caMdanassa gaMdho taha eso tattao ceva // 20 // evaM bIjAdikrameNa jAyate jIvAnAM zuddhadharma iti / yathA candanasya gandhastathaiSa tattvata eva // 20 // (20) e pramANe jIvone bIjAdinA kramathI zudhdha dharmanI prApti thAya che. jema caMdananI gaMdha caMdanano svabhAva che tema nizcayathI A zudhdhadharma AtmAno svabhAva ja che. 41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI :- sadhdharma viMziko eso puNa sammattaM suhAyapariNAmarUvamevaM ca / appuvvakaraNasajhaM caramukkosahiIkhavaNe // 1 // eSa punaH samyakatvaM zubhAtmapariNAmarUpamevaM ca / apUrvakaraNasAdhyaM caramotkRSTasthitikSapaNe // 1 // (1) mA A pramANe - bIjAdinAkramathI caramAvartamAM caramayathApravRtakaraNa dvArA chellIvAra karmanI utkRSTasthitino kSaya thaye chate apUrvakaraNathI sAdhya A zudhdha dharma ja AtmAnA zubha pariNAmarUpa samyakatva che. kammANi aTTha nANAvaraNijjAINi huMti jIvassa / tesiM ca ThiI bhaNiyA ukkoseNei samayammi // 2 // karmANyaSTa jJAnAvaraNIyAdIni bhavanti jIvasya / teSAM ca sthitirbhaNitA utkRSTeneha samaye // 2 // (2) jIvane jJAnavaraNI yAdi ATha karmo hoya che ane ahIM jaina zAstramAM teonI utkRSTathI nIce pramANe sthiti kahelI che. AillANaM tiNhaM carimassa ya tiiskoddkoddiio| hoi ThiI ukkosA ayarANaM satikaDA ceva // 3 // AdimAnAM trayANAM caramasya ca triMzatkoTAkoTyaH / bhavati sthitirutkRSTAtarANAM sakRtkRtA caiva // 3 // (3) utkRSTathI jIva vaDe eka vAra karAyelI sthiti prathamanA traNajJAnavaraNIya, darzanAvaraNIya ane vedanIya tathA chellA aMtarAya karmanI trIsa koDA koDI sAgaropama pramANa hoya che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sayariMtu cautthassA vIsaM taha chaTThasattamANaM ca / tittIsa sAgarAiM paMcamagassAvi vinneyaa||4|| saptatistu caturthasya vizatistathA SaSThasaptamayozca / trayastriMzatsAgarANi pavaMcamakasyApi vijJeyA // 4 // cothA mohanIya karmanI 70 koDAkoDI sAgaropama, 6ThThA ane sAtamA nAma ane gotrakarmanI 20 koDAkoDI sAgaropama ane pAMcamA.AyuSya karmanI 33 sAgaropamanI utkRSTasthiti jANavI. aTThaNhaM payaDINaM ukkosaThiIe vaTTamANo u| jIvo na lahai eyaM jeNa kiliTThAsao bhAvo // 5 // aSTAnAM prakRtInAM utkRSTasthitau vartamAnastu / jIvo na labhata etad yena kliSTAzayo bhAvaH // 5 // (5) je kAraNathI AThe prakRtinI utkRSTa sthitimAM rahelo jIva saMkilaSTa adhyavasAyavALo hoya che. te kAraNathI A samyatvane pAmato nathI. sattaNhaM payaDINaM abhitarao u koDakoDIe / pAuNai navarameyaM apuvvakaraNeNa koI tu // 6 // saptAnAM prakRtInAmabhyantaratastu koTIkoTyAH / prApnoti kevalametad apUrvakaraNena koDapi tu // 6 // AyuSya karmane choDIne sAtakarma prakRtinI sthiti 1 koDAkoDI sAgaropama thI ochI thaye chate koIka jIva apUrvakaraNa vaDe A samyatva pAme che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karaNaM ahApavattaM apuvvamaNiyaTTimeva bhavvANaM / iyaresiM paDhama ciya bhaNNai karaNaM ti pariNAmo // 7 // karaNaM yathApravRttaM apUrvamanivRttireva bhavyAnAm / itareSAM prathamameva bhaNyate karaNamiti pariNAmaH // 7 // (7) bhavya jIvone ja yathApravRttakaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa hoya che. abhavyane mAtra paheluM yathApravRttakaraNa ja hoya che. AtmapariNAma e karaNa kahevAya che. jA gaMThI tA paDhama, gaMThiM samaicchao bhave bIyaM / aNiyaTTIkaraNaM puNa sammattapurakkhaDe jIve // 8 // yAvadgranthistAvat prathama, granthi samatikAmato bhaved dvitIyam / anivRttikaraNaM punaH samyaktvapuraskRte jIve // 8 // (8) jyAM sudhI jIva graMthideze Ave tyAM sudhI tene prathama yathApravRttakaraNa, graMthine ullaMdhe tene bIju apUrvakaraNa ane samyakatvanI abhimukha hoya tene anivRttikaraNa hoya che. ittha ya pariNAmo khalu jIvassa suho ya hoi vinneo| kiM malakalaMkamukkaM kaNagaM bhuvi sAmalaM hoi ? // 9 // atra ca pariNAmaH khalu jIvasya zubhazca bhavati vijJeyaH / ki malakalaMkamuktaM kanakaM bhuvi zyAmalaM bhavati? // 9 // (9) ane ahiM samyakatvamAM rahela jIvano pariNAma zubha jANavo. zuM malanA kalaMkathI mukta evuM suvarNa jagatamAM jhAMkhu hoI zake? arthAta na ja hoya. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payaI ya va kammANaM viyANiuM vA vivAgamasuhaM ti / avaraddhe vina kuppai uvasamao savvakAlaM pi||10|| prakRtizca vA karmaNAM vA vipAkamazubhamiti / aparAddhe'pi na kupyati upazamAtsarvakAlamapi // 10 // (10) svabhAvathI ja athavA karmano vipAka-pariNAma azubha che." e pramANe jANIne jIva sarvakALa upazamabhAvathI aparAdhIne viSe paNa gusso karato nathI. naravibuhesarasukkhaM dukkhaM ciya bhAvao umnNto| saMvegao na mukkhaM muttUNaM kiMpi patyei // 11 // naravibudhezvarasaukhyaM duHkhameva bhAvatastu manyamAna H / saMvegato na mokSaM mukatvA kimapi prArthayate // 11 // (11) cakravartI ane IndranA sukhane paNa nizcayathI duHkha jamAnato evo jIva mokSane choDIne bIjA koI paNa sukhanI abhilASA saMveganA dIdhena 43. nArayatiriyanarAmarabhaveSu nivveyao vasai dukkhaM / akayaparaloyamaggo mamattavisavegarahio vi // 12 // nArakatiryaDnarAmarabhaveSu nirvedAdvasati duHkham / akRtaparalokamArgo mamatvaviSavegarahito'pi // 12 // (12) mamatva rUpI viSanA Avega vinAno hovA chatAM paNa, aviratinA lIdhe AvatA bhavamAM mokSamArgane sadhdharanahikaryAno pazcAtApa-vAlo jIva nirvedathI nAraka, tiryaca, manuSya ane devanA bhavone viSe duHkha pUrvaka rahe che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daTaThUNa pANinivahaM bhIme bhavasAgarammi dukkhattaM / avisesaoDaNukaMpaM duhA vi sAmatthao kuNai // 13 // dRSTvA prANinivahaM bhIme bhavasAgare duHkhArtam / avizeSato'nukampAM dvidhA'pi sAmarthyataH karoti // 13 // (13) bhayaMkara saMsAra samudramAM du:khathI pIDAtA evA jIva samudAyane joIne koIpaNa jAtanA bhedabhAva vagara potAnA sAmarthyathI dravya ane bhAva baMnethI teonI upara anukaMpA kare che. mannai tameva saccaM nIsaMkaM jaM jiNehiM paNNattaM / suhapariNAmo saccaM kaMkhAivisuttiyArahio // 14 // manyate tadeva satyaM niHzaMkaM yajjinaiH prajJaptam / zubhapariNAmaH sarvaM kAkSAdivistrotasikArahitaH // 14 // (14) zaMkA, kAMkSA, vicikitsA vagere visrotasikAthI rahita zubha pariNAmavALo jIva "je jinezvaro vaDe kahevAyeluM che te ja niH45o sAyuM che." me prabhArI mAne che. noM5 :-bhUkhamA "saccaM kaMravA0" 406 chetena sthAne "saMkA karavA0" athavA 'savvaM' saMbhave cha evaMviho ya eso tahA khaovasamabhAvao hoI / niyameNa khINavAhI naru vva tavveyaNArahio // 15 // evaMvidhazcaiSa tathA kSayopazamabhAvato bhavati / niyamena kSINavyAdhirnara iva tadvedanArahita H // 15 // (15) je pramANe kSINa vyAdhivALo manuSya avazya tenI vedanAthI rahita hoya che. te ja pramANe tathA prakAranA kSayopakSamabhAvathI avazya A samaktiI jIva ghAtakarmanI tathAvidha vedanAthI rahita hoya che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamANudayAbhAvo eyassa jao bhave kasAyANaM / tA kahameso evaM ? bhanai tavvisayavikkhAe // 16 // prathamAnAmudayAbhAva etasya yato bhavetkaSAyANAm / tatkathameSa evaM ? bhaNyate tadviSayApekSayA // 16 // (16) zaM :- mA sabhyatvA vane mAtra prathama - anNtaanubaMdhi kaSAyonA udayano ja abhAva che. zeSa kaSAyono udaya to abAdhita che. chatAM A jIva AvA zubha pariNAma vAlo ane ghAtakarmanI tathAvidha vedanAthI rahitapaNe kema ghaTe? te te anaMtAnubaMdhInA udaya viSayaka krodhAdinA abhAvanI vivakSAthI zubha pariNAmavAlo ane mohanIyanI tathAvidha vedanAthI rahita jANavo. samAdhAna: nicchaya sammattaM vA'hikicca suttabhaNiyaniuNarUvaM tu / evaMviho niogo hoi imo haMta vaccu tti // 17 // nizcayasamyakatvaM vA'dhikRtya sUtrabhaNitanipuNarUpaM tu| evaMvidho niyogo bhavatyayaM hanta vAcya iti // 17 // (17) athavA sAtamA guNasthAnakanA nizcaya samyakatvane AzrayIne zAstramAM kahela AvuM suMdara svarUpa che. kAraNa ke A prakAranA zubha pariNAma vALo jIva ja samaktiI zabdano vAcya-padArtha che. pacchANupuvvio puNa guNANameesi hoi laahkmo| pAhannao u evaM vineo siM uvannAso // 18 // pazcAnupUrvyA punarguNAnAmeteSAM bhavati lAbhakramaH / prAdhAnyatastvevaM vijJeya eSAmupanyAsaH // 18 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) vaLI pazcAnupUrvIthI A guNonI prAptino krama hoya che. paraMtu prAdhAnyapaNAthI A prakAre eno upanyAsa jANavo." noMdha:- prApti krama:- Astiya pachI anukaMpA, anukaMpA pachI nirvada,pachI saMvega vagerenA kramathI prApti jANavI. prAdhAnya krama: upazama, saMvega, nirveda, anukaMpA ane Atiphaya. A sarvamAM pradhAna upazama che. eso u bhAvadhammo dhArei bhavana nivaDamANaM / jamhA jIvaM niyamA anno u bhavaMgabhAveNaM // 19 // eSa tu bhAvadharmo dhArayati bhavArNave nipatantam / yasmAjjIvaM niyamAdanyastu bhavAGgabhAvena // 19 // (19) je kAraNathI saMsArarUpI samudramAM paDatA jIvane avazya A samyakatvAdi zudhdha dharma dhArI rAkhe che. te kAraNathI A bhAvadharmanizcaya zudhdha dharma che. A sivAyano bIjo azudhdha dharma saMsAranuM kAraNa hovAthI bhAvadharma nathI. arthAt dravyadharma che. dANAiyA u eyaMmi ceva suddhA u hu~ti kiriyAo / eyAo vi hu jamhA mukkhaphalAo parAo ya // 20 // dAnAdikAstvaitasminneva zuddhAstu bhavanti kriyAH / etA api khalu yasmAnmokSaphalAH parAzca // 20 // (20) A samyakatva rUpazudhdha-dharma hote chate ja jIvanI dAnAdi kriyAo zudhdha thAya che. je kAraNathI A dAnAdi kriyAo paNa kharekhara mokSa phalane ApanArI che te kAraNathI ja zreSTha paNa che. 48 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamI dAna vizika dANaM ca hoi tivihaM nANAbhayadhammuvaggahakaraM ca / ittha paDhamaM pasatthaM vihiNA juggANa dhammammi // 1 // dAnaM ca bhavati travidhaM jJAnAbhayadharmopagrahakaraM ca / atra prathamaM prazastaM vidhinA yogyAnAM dharme // 1 // dAna dharma traNa prakAre che. jJAnadAna, abhayadAna ane dharmane puSTa karanAra evuM supAtradAna. A dAnadharmane viSe yogya jIvone vidhipUrvaka prathama jJAnadAna e prazaMsanIya che. seviyagurukulavAso visuddhavayaNo'Numanio guruNA / savvattha Nicchiyamai dAyA nANassa viDeo // 2 // sevatigurukulavAso vizuddhavacano'numato guruNA / sarvArthanizcitamatirdAtA jJAnasya vijJeyaH // 2 // (2) gurumukhavAsane sevesa, vizudh4-5AuopathItiyanavAdo, guruthI anumata ane sarva padArtho ne viSe nizcitamativALo jJAnano dAtA jANavo. sussUsAsaMjutto vinneo gAhago vi eyassa / na sirA'bhAve khaNaNAuceva kUve jalaM hoI // 3 // zuzrUSAsaMyukto vijJe yo grAhako'pye tasya / na zirAbhAve khananAdeva kUpe jalaM bhavati // 3 // (3) A jJAna-dAnano grAhaka suzruSA-tattva sAMbhaLavAnI IcchAvALo 48 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANavo. kAraNa ke jema sirA-sera vinA khodavA mAtrathI kuvAmAM pANI thatuM nathI. tema ja suzruSA guNa vinA zravaNa mAtrathI bodha thatI nathI. oheNa vi uvaeso AyarieNaM vibhAgaso deo| sAmAidhammajaNao mahuragirAe viNIyassa // 4 // odhenApyupadeza AcAryeNa vibhAgazo deyaH / sAmAdidharmajanako madhuragirA vinItasya // 4 // AcArya vinItane madhuravANIthI maitrI-pramoda vagere dharmane pragaTa karanAra evo sAmAnyathI paNa upadeza bAla-madhyama-paMDita sabhAnA vibhAgathI Apavo joIe. aviNIyamANavaMto kilissaI bhAsaI musaM ceva / nAuM ghaMTAlohaM ko kaDakaraNe pavattijjA ? // 5 // avinItamAjJAyapan klizyate bhASate mRSaiva / jJAtvA ghaMTAlohaM kaH kaTakaraNe pravarteta // 5 // avinitane AjJA karatAM gurU kaleza pAme che ane mRSA bole che. kAraNa ke, avinita temanA vacanane karato nathI. ghaMTa mATenuM lokhaMDabhaMgAra lokhaMDane jANIne koNa tenuM pataruM karavAnI pravRtti kare? na ja kare. temaja gurU paNa avinita ne AjJA na kare. vineyamabhayadANaM paramaM maNavayaNakAyajogehi / jIvANamabhayakaraNaM savvesi savvahA sammaM // 6 // vijJeyamabhayadAnaM paramaM manovacanakAyayogaiH / jIvAnAmabhayakaraNaM sarveSAM sarvathA samyak // 6 // 50 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana,vacana ane kAyAnA sarvathA-karavA, karAvavA ane anumodanathI samyam -rAgadveSa nA pariNAmathI rahita samabhAve badhAya jIvone viSe abhayanuM karavuM te abhayadAna zreSTha jANavuM. uttamameyaM jamhA tamhA NANuttamo tarai dAuM / aNupAliuMva, dinnaM pihaMti samabhAvadAridde // 7 // uttamametadyasmAttasmAnAnuttamaH zaknoti dAtum / anupAlayituM vA dattamapi hanti samabhAvadAridaye // 7 // (7) je kAraNathI A abhayadAna uttama che, te kAraNathI anuttama jIva abhayadAna ApavAnuM ane tenuM pAlana karavAne samartha nathI. kAraNake samabhAvanAM daridrapaNAmAM jIva ApelA te abhayadAnano paNa vighAta kare che. tAtparya e ke samabhAva vinAno jIva abhayadAnanuM pAlana karI zakto nathI. jiNavayaNanANajogeNa takkulaThiisamAsieNa c| vineyamuttamattaM na annahA ittha ahigAre // 8 // jinavacanajJAnayogena tatkulasthitisamAzritena ca / vijJeyamuttamatvaM nAnyathAtrAdhikAre // 8 // (8) A abhayadAnanA adhikAramAM zrI jinavacananA jJAnayogathI ane zrI jinakula=gurUkulavAsanI maryAdAno Azraya karavAthI uttamapaNuM jANavuM-anyathA nahI. dAUNeyaM jo puNa AraMbhAisuM pavattae mUDho / bhAvadaridro niyamA dUraso dANadhammANaM // 9 // 51 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) datvaitadyaH punarArambhAdiSu pravartate mUDhaH / bhAvadaridro niyamAd dUre sa dAnadharmANAm // 9 // abhayadAna ApIne pharIthI pAcho je mUDha-ajJAnI jIva AbhAdimAM pravarte che te bhAvadaridrI avazya dAna dharmathI dUra jANavo. ihaparalogesu bhayaM jeNa na saMjAyae kayAivi / jIvANaM takkArI jo so dAyA u eyassa // 10 // ihaparalokeSu bhayaM yena na saMjAyate kadAcidapi / jIvAnAM tatkArI yaH sa dAtA tvetasya // 10 // (10) jenAthI A loka ke paralokamAM kyAreya paNa bhaya utpanna thato nathI. te abhayadAna jIvone viSe je kare che te ja A abhayadAnano dAtA che. sarvathA abhayadAna karanAra bhAva sAdhunI vAta karI. have zrAvakanI vAta kare che. iya desao vi dAyA imassa eyArilo tarhi visae / iharA dinuddAlaNapAyaM eyassa dANaM ti // 11 // iti dezato'pi dAtA'syaitAdRzastasminviSaye / itarathA dattoddAlanaprAyametasya dAnamiti // 11 // (11) A pramANe upadezaka athavA deza thI paNa A abhayadAnano dAtA te te jIvone viSe Avo ja-jinavacananA jJAnayogavALo ane samatAvALo hoya che. anyathA A dAtAnuM Apela abhayadAna pAchuM jhUMTavI levA jevuM jANavuM. para Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nANadayANaM khaMtIviraIkiriyAi taM tao dei / anno dariddapaDisehavayaNatullo bhave dAyA // 12 // jJAnadayayoH kSAntiviratikriyayA tattako dadAti / anyo daridrapratiSedhavacanatulyo bhaveddAtA // 12 // (12) jJAna ane abhayadAnanodAtA te sAdhu kSamA ane cAritranI kriyAthI te jJAna ane abhayadAna Ape che. kSamA ane cAritranI kriyAthI rahita anya dAtA daridra prati dAnanuM niSedhaka "nahi ApuM AvA vacana tulya che. arthAt dAtA nahi jevo che. athavA anya dAtA hAnanu-niSedha 'nA' kyana bolanAra haridrapoche. evamiheyaM pavaraM savvesiM ceva hoi dANANa / itto uniogeNaM eyassa vi Isaro dAyA // 13 // evamihaitatpravaraM sarveSAmeva bhavati dAnAnAm / itastu niyogena etasyApIzvaro dAtA // 13 // (13) A pramANe ahIM - dAnanAM prastAvamAM A abhayadAna badhAya dAnomAM zreSTha che. AthI ja A dAnano paNa dAtA avazya aizvaryasaMpanna hoya che. iya dhammuvaggahakara dANaM asaNAigoyaraM taM ca / patthamiva annakAle ya rogiNo uttamaM neyaM // 14 // iti dharmopagrahakaraM dAnamazanAdigocaraM tacca / pathyamivAnnakAle ca rogiNa uttamaM jJeyam // 14 // (14) A pramANe azana-pAnAdi viSayaka dAna dharmanuM upakhaMbhaka che. bhojana samaye rogIne mATe pathyanI jema tene uttama jANavuM. kAraNake pa3 IMW Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvaroganuM nAzaka supAtra dAna che. saddhAsakkArajuyaM sakameNa tahociyammi kAlammi / annANuvaghAeNaM vayaNA evaM suparisuddhaM // 15 // zraddhAsatkArayutaM sakrameNa tathocite kAle / anyAnupaghAtena vacanAdevaM suparizuddham // 15 // (15) tathA ucitta samaye bIjA-poSyavarga, yAcaka vagereno upadhAta na thAya te pramANe zrI jinavacana anusAra zradhdhAthI ane satkArathI yukta, zreSTha vastunA kramathI pahelA vinaMtI karavA pUrvaka ApavuM. e pramANe nuM supAtra dAna atyaMta zudhdha jANavuM. guruNA'NunnAyabharo nAovajjiyadhaNo ya eyss| dAyA adutthapariyaNavaggo sammaM dayAlU ya // 16 // guruNA'nujJAtabharo nyAyopArjitadhanazcaitasya / dAtA aduHsthaparijanavargaH samyag dayAluzca // 16 // (16) vaDIlo vaDe Aropela kuTuMbanA bhAravALo, nyAya saMpanna vaibhavavALo, jeno saMbaMdhI varga du:khI nathI evo ane sArI rIte dayALu hoya te A supAtra dAnano dAtA jANavo. aNukaMpAdANaM pi ya aNukaMpAgoyaresu sattesu / jAyai dhammovaggahaheU karuNApahANassa // 17 // anukampAdAnamapi cAnukampAgocareSu sattveSu / jAyate dharmopagrahahetuH karuNApradhAnasya // 17 // (17) anukaMpAnA viSayavALA jIvone viSe anukaMpAdAna paNa karUNA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradhAna jIvane mATe dharmane puSTa karavAnuM kAraNa thAya che. tA eyaM pi pasatthaM titthayareNAvi bhayavayA gihiNA / sayamAinnaM diyadevadUsadANeNa gihiNo vi // 18 // tadetadapi prazastaM tIrthakareNApi bhagavatA gRhiNA / svayamAcIrNa dvijadevadUSyadAnena gRhiNo'pi // 18 // (18) tethI A anukaMpAdAna paNa gRhasthane prazasta che. ane gRhastha paryAyavALA bhagavaMta tIrthakara vaDe paNa varasIdAna ApavA dvArA ane dikSA pachI gRhasthabrAhmaNane devadUSyanA dAna vaDe svayaM AcareluM che. dhammassAipayamiNaM jamhA sIlaM imassa pajjaMte / tavvirayassAvi jao niyamA saniveyaNA guruNo // 19 // dharmasyAdipadamidaM yasmAcchIlamasya paryante / tadviratasyApi yato niyamAtsvanivedanAd guroH // 19 // (19) AdAnadharmano prathama pAyo che. te kAraNathI zIladharmano nirdeza AdAna dharmapachI che. te kAraNathItedravyadAnathI viratasAdhune paNa avazya jAte ja gocarI-pANI vagere lAvIne gurUne arpaNa karavAnA che. tamhA satta'NurUvaM aNukaMpAsaMgaeNa bhavveNaM / aNuciTThiyavvameyaM itto cciya sesaguNasiddhI // 20 // tasmAcchaktyanurUpamanukampAsaMgatena bhavye na / anuSThAtavyametadita eva zeSaguNasiddhiH // 20 // (20) tethI anukaMpAthI yukta evA bhavya jIve yathA zakti dAna karavuM. A dAnathI ja zeSaguNonI prApti thAya che. IV 55 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamI pUjA vizikA pUyA devassa duhA vinneyA davvabhAvabheeNaM / iyareyarajuttA vi hutatteNa pahANaguNabhAvA // 1 // pUjA devasya dvidhA vijJeyA dravyabhAvabhedena / itaretarayuktApi khalu tattvena pradhAnagauNabhAvA // 1 // (1) nizcayathI paraspara saMkaLAyelI hovA chatAM paNa pradhAna-gauNa bhAvathI bhagavAnanI pUjA dravya ane bhAvanA bhedathI 2 prakAre che. zrAvakacaityavaMdanAdi kare te bhAvapUjA ane sAdhu arihaMta ceIANe drArA dravyapUjAnI anumodanA kare. Ama, sAdhune bhAvapUjA pradhAna che, dravyapUjA gauNa che. ane zrAvakane dravyapUjA pradhAna che ane bhAvapUjA gauNa che. paDhamA gihiNo sA vi ya tahA tahA bhAvabheyao tivihaa| kAyavayamaNavisuddhI sambhUogaraNaparibheyA // 2 // prathamA gRhiNaH sApi ca tathA tathA bhAvabhedatastrividhA / kAyavacomanovizuddhiH saMbhUtopakaraNaparibhedA // 2 // prathama dravyapUjA gRhasthane hoya che. ane te dravyapUjA paNa ekatrita athavA saMbhavita pUjAnA badhAya upakaraNanA bhedavAlI tathA bhAvanA bhedathI mana-vacana-kAyAnI vizudhdhithI yukta traNa prakAranI che. savvaguNAhigavisayA niyamuttamavatthudANapariosA / kAyakiriyApahANA samaMtabhaddA paDhamapUyA // 3 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvaguNAdhikaviSayA niyamottamavastudAnaparitoSA / kAyakriyApradhAnA samantabhadrA prathamapUjA // 3 // (3) sarvaguNAdhika devAdhidevanA viSayavALI, potAnI uttama barAsa, caMdana, kesara, dhUpa vagere vastunA niyamIta dAnathI utpanna saMtoSavALI ane kAyika kriyAnI pradhAnatAvALI samatabhadrA nAmanI prathamapUjA che. bIyA u savvamaMgalanAmA vAyakiriyApahANesA / puvvuttavisayavatthusu ocittaannynnbheenn||4|| dvitIyA tu sarvamaGgalanAmA vAkkriyApradhAnaiSA / pUrvoktaviSayavastuSu aucityAnayanabhedena // 4 // (4) vacanakriyAnA pradhAna yogavALI pUrve kahelA viSayanA ane vastune viSe aucityapUrvaka maMgAvavAnA bhedathI A sarvamaMgalA nAmanI bIjI pUjA che. taiyA paratattagayA savvuttamavatthumANasaniogA / suddhamaNajogasArA vinneyA savvasiddhiphalA // 5 // tRtIyA paratattvagatA sarvottamavastumAnasaniyogA / zuddhamanoyogasArA vijJeyA sarvasiddhiphalA // 5 // paratatva-devAdhidevanA viSe sarvottama uttarakurU-devakarUnA phaLAdi, kSIra samudranA pANI vagere vastunA mAnasa vyApAra-meLavIne dharavAnA zubhabhAvavALI,zudhdha mananA vyApAranI pradhAnatAvALI sarvasidhdhiphalA nAmanI trIjI pUjA jANavI. 57 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamAbaMdha ( vaMca ) kajogA sammaddiTTissa hoi paDhama tti / iyareyarajogeNaM uttaraguNadhAriNo neyA // 6 // prathamAbaMdha (vaMca) kayogAt samyagdRSTerbhavati prathameti / itaretarayogeNa uttaraguNadhAriNo jJeyA // 6 // tajhyA taiyAbaMdha(vaMca ) kajogeNaM paramasAvagassevaM / jogAya samAhIhiMsA hujjugakiriyaphalakaraNA // 7 // tRtIyA tRtIyAbaMdhavavaMcakayogena paramazrAvakasyeyam / yogAzca samAdhibhiH sA khalu RjukakriyAphalakaraNAt // 7 // (6-7) prathama avaMcayogathI-yogAvaMcakatAthI samyak draSTine prathama samaMtabhadrAnAmanI pUjA hoya che. tathA bIjA avaMcaka yogathI - kriyAvaMcakatAthI bIjI sarvamaMgalA nAmanI pUjA uttaraguNadhArI zrAvakane hoya che. trIjA avaMcaka yogathI - phalAvaMcakatAthI trIjI pUjA sarvasidhdhaphalA nAmanI parama zrAvakane hoya che. A pramANe yogAdi avaMcakatA rUpa samAdhiyonA yogathI te pUjA saMyamanI kriyA rUpa phaLane ApanArI che. arthAt saMyama papADanArI che. (8) paDhamakaraNabheeNaM gaMthAsannus dhammamittaphalA / sAra hujjugAr3abhAvo jAyai taha nANubaMdhutti // 8 // prathamakaraNabhedena granthyAsannasya dharmamAtraphalA / sAhi RjukAdibhAvo jAyate tathA nAnubandha iti // 8 // carama yathApravRttakaraNanA bhedathI graMthi deze AvelA apunabaMdhaka jIvane samyagdarzanarUpa dharma mAtra phalane ApanA2I te dravyapUjA che. kAraNa ke te pUjAthI kadAcita sarvAvarati, dezavirati vagere bhAvo thAya che. to paNa te bhAva tathA prakAranA anubaMdha 18 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) (10) apramattatA,vItarAgatA,sarvajJatArUpa uttarottara vRdhdhivAlA hotA nathI. bhavaThi bhaMgo eso taha ya mahApahavisohaNo paramo / niyavIriyasamullAso jAyai saMpattabIyassa // 9 // bhavasthitibhaDga eSa tathA ca mahApathavizodhanaH paramaH / nijavIryasamullAso jAyate saMprAptabIjasya // 9 // sArI rIte prApta karelA bIjavAlA AtmAne potAnA vIrya ullAsathI pragaTa thato A sarvavirati vagereno bhAva dharma saMsAranI sthitine bhAMganAro che tathA mokSamArgano zreSTha vizodhaka thAya che. saMlaggamANasamao dhammaTThANaM pi biMti samayaNNu / avagAriNo vi itthaTThasAhaNAo ya sammaM ti // 10 // saMlagnaHmAnasamato dharmasthAnamapi bruvanti samayajJAH / apakAriNopyatrArthasAdhanAcca samyagiti // 10 // A samyagadraSTinuM mana satata mokSamAM saMlagna hoya che athavA niyamita pUjA karanAranuM mana pUjAmAM saMlagna hoya che. mATe A samyagadarzanane athavA A pUjAne zAstravettAo dharmasthAna paNa kahe che. teonuM A vacana samyag che, kAraNake A samaktiI apakArInuM paNa prayojana sAdhI Ape che, pAThAntara 'araLovi' thI A pUjA gRhasthane paNa ISTArtha-mokSa sAdhI Ape che. paMcaTThasavvabhe ovayArajuttA ya hoi esa tti / jiNacauvIsAjogovayArasaMpattirUvA ya // 11 // 59 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcASTasarva bhedopacArayuktA ca bhavati eSeti / jinacaturvizikAyogopacArasaMpattirUpA ca // 11 // (11) paMcaprakArI, aSTaprakArI ane sarvaprakAranA upacArathI yukta A dravyapUjA hoya che. sidhdhine varelA covIza jinezvaronA sAkSAta ayogamAM=virahamAM pUjArUpa vinayanA upacArathI te jinezvara bhagavaMtonI saMprAptirUpa A pUjA che. suddhaM caiva nimittaM davvaM bhAveNa sohiyavvaM ti / iya egaMtavisuddhA jAyai esA tahiTThaphalA // 12 // zuddhameva nimittaM dravyaM bhAvena zodhayitavyamiti / ityekAntavizuddhA jAyate eSA tatheSTaphalA // 12 // (12) nyAyapArjita zudhdha dravya to nimitta mAtra che. ene nirAzaMsAdi bhAvo vaDe vizudhdha karavuM. e pramANe ekAMte vizudhdhivALI A pUjA ISTaphala mokSaphaLa ApanArI thAya che. sayakAriyAi esA jAyai ThavaNAi bahuphalA kei / gurukAriyAi anne visiTTavihikAriyAe ya // 13 // svayaMkAritAyA eSA jAyate sthApanAyA bahuphalA kecit / gurukAritAyA anye viziSTavidhikAritAyAzca // 13 // (13) pote bharAvIne pratiSThA karAvelI pratimAnI pUjA ghaNA phaLavALI che. evuM keTalAMka AcArya kahe che. mAtA-pitA vagere vaDIlo dvArA bharAvIne pratiSThA karAvelI pratimAnI pUjA ghaNAM phaLavALI che. evuM keTalAMka AcArya kahe che. ane viziSTa vidhi vaDe karAyelIbharAvelI pratiSThita pratimAnI pUjA ghaNAM phaLavALI che. evuM 60 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka AcArya kahe che. thaDile vi ya esA maNaThavaNAe pasatthigA ceva / AgAsagomayAihiM itthamullevaNAi hiyaM // 14 // sthaNDilepyeSA manaH sthApanAyAH prazastikA caiva / AkAzagomayAdibhiratropalepanAyA hitam // 14 // (14) gAyanA chANane pRthvI upara paDyA vinA jhIlI ane retI AdithI mizra karI, upalepanAdithI banAvelI pratimAnI, zudhdha bhUmimAM paNa manathI pratiSThA karAyelInI pUjA paNa prazasta ane kalyANakArI che. uvayAraMgA iha sovaogasAhAraNANa iTThaphalA / kiMci viseseNa tao savve te vibhaiyavva tti // 15 // upacArAGgA iha sopayogasAdhAraNAnAmiSTaphalA / kiMcidvizeSeNa tataH sarve te vibhAjayitavyA iti // 15 // (15) A pUjAnA viSayamAM sarva pratimAo upacAranuM aMga hovAthI, sAmAnyathI badhI pratimAonI upayogapUrvakanI pUjA pUjakone ISTaphala ApanArI che. zaMkA : samAdhAna : pratimAnA bhedathI athavA pratiSThAnA bhedathI phalamAM kaMIka bheda paDavo joIe ne ? ATalA mAtrathI bheda mAnIzuM to badhI pratimAonA bhedathI phalanA bhedanI kalpanA karavI paDaze. eTalA mATe pUjakano upayoga athavA bhAva e ja ISTaphalane ApanAra che. bAkI pratimA to mAtra upacAranuM nimitta che. tethI pUjakano upayoga athavA bhAvavizeSa ja 61 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLa vizeSane ApanAra che. evaM kuNamANANaM eyAM duriyakkhao ihaM jamme / paralogammi ya goravabhogA paramaM ca nivvANaM // 16 // evaM kurvatAmetAM duritakSaya iha janmani / paraloke ca gauravabhogAH paramaM ca nirvANam / / 16 // (16) A pUjA karanArane A janmamAM pApano kSaya thAya che. ane paralokamAM gauravAIbhogonI prApti thAya che. ane paraMparAe zreSTha evA nirvANanI prApti thAya che. ikkaM pi udagabiMdU jaha pakkhittaM mahAsamuddammi / jAyaiakkhayameyaM pUyA vi jiNesu vinneyA // 17 // ekamapyudaka bindurya thA prakSiptaM mahAsamudre / jAyate'kSayamevaM pUjApi jineSu vijJeyA // 17 // (17) eka pANI nuM biMdu paNa mahAsamudramAM paDeluM jema akSayabhAvane pAme che. te ja pramANe jinezvarone viSe karAtI pUjA paNa akSayabhAvavALI jANavI. akkhayabhAve bhAvo milio tabbhAvasAhago niymaa| na hu taMbaM rasaviddhaM puNo vi taMbattaNamuvei // 18 // : akSayabhAve bhAvo militastadbhAvasAdhako niyamAt / na hi tAnaM rasaviddhaM punarapi tAmratvamupaiti // 18 // (18) akSayabhAvavALA bhagavAnanI sAthe bhAvono thayelo meLApa avazya akSayabhAvanuM sAdhaka che. jema tAMbu suvarNarasathI mizrita thayeluM koI dara - Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAle pharIthI tAMbApaNAne mituM nathI paraMtu suvarNarUpe rahe che. tamhA jiNaANa pUyA buheNa savvAyareNa kAyavvA / paramaM taraMDamesA jamhA saMsArajalahimmi // 19 // tasmAjjinAnAM pUjA bUdhena sarvAdareNa kartavyA / paramaM taraNDameSA yasmAtsaMsArajaladhau // 19 // (19) je kAraNathI saMsArarUpI samudramAM rahelA jIvone mATe A pUjA zreSTha tarApa samAna che te kAraNathI DAhyA mANase jinezvaronI pUjA saMpUrNa AdarathI karavI joIe. evamiha davvapUyA lesuddeseNa daMsiyA samayA / iyarA jaINa pAo jogahigAre tayaM vucchN||20|| evamiha dravyapUjA lezoddezena darzitA samayAt / itarA yatInAM prAyo yogAdhikAre tadvakSyAmi // 20 // (20) A pramANe lezathI arthAta sAmAnya kathana drArA zAstrAnusAre A dravyapUjA darzAvI. bIjI bhAvapUjA prAyaH karIne sAdhuone hoya che. te bhAvapUjA ne huM yoganA adhikAramAM kahIza. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) navamI zrAvakadharma viziMkA dhammo vaggahadANAisaMgao sAvago paro hoi / bhAveNa suddhacitto niccaM jiNavayaNasavaNaraI // 1 // dharmopagrahadAnAdisaMgataH zrAvakaH paro bhavati / bhAvena zuddhacitto nityaM jinavacanazravaNaratiH // 1 // dharmanA uparaMbhaka dAna-zIlAdithI yukta, bhAvathI zudhdha cittavALo ane nitya jinavacana zravaNanI rUcivALo zreSTha zrAvaka hoya che. maggaNusArI saDDo pannavaNijjo kiyAparo ceva / guNarAgI sakAraMbhasaMgao desacAritI // 2 // mArgAnusArI zrAddhaH prajJApanIyaH kriyAparazcaiva / guNarAgI zakyArambhasaMgato dezacAritrI // 2 // mArgAnusArI, zradhdhAvAna prajJAyanIya-dharmamAM kyAMka skhalatA thatI hoya to kahevA dhvArA sudhArI zakAya evo tathA sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha Adi dhArmika kriyAmAM rUcivALo, guNAnurAgI ane zakya anuSThAnanA AraMbhathI yukta dezaviratidhara zrAvaka hoya che. paMca ya aNuvvayAiM guNavvayAiM ca huMti tinneva / sikkhAvayAI cauro sAvagadhammo duvAlasahA // 3 // pazca cANuvratAni guNavratAni ca bhavanti trINyeva / zikSAvratAni catvAri zrAvakadharmo dvAdazadhA // 3 // (3) pAMca aNuvrato, traNa ja guNa vrato tathA cAra zikSAvrato hoya che. 64 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e pramANe zrAvaka dharma 12 prakArano che. eso ya suppasiddho sahAiyArehi ittha taMtammi / kulasapariNAmarUvo navaraM sai aMtaro neo||4|| eSa ca suprasiddhaH sahAticArairatra tantre / kuzalapariNAmarUpaH kevalaM sadA''ntaro jJeyaH // 4 // (4) ahIM jina pravacanamAM aticAranA jJAnapUrvakano A zrAvakadharma suprasidhdha che. vizeSathI te zrAvakadharma AtmAnA sadA suMdara pariNAma svarUpe AMtarika jANavo. sammA paliyapuhutte'vagae kammANa esa hoi tti / so vi khalu avagamo iha vihigahaNAIhiM hoi jahA // 5 // samyakpalyapRthaktve'pagate karmaNAmeSa bhavatIti / sopi khalvapagama iha vidhigrahaNAdibhirbhavati tathA // 5 // (5) samyakatva prApta thayA pachI karmonI palyopama pRthakatva- 2 thI 9 palyopamanI sthitiyono hrAsa thaye chate paramArthathI A zrAvaka dharma pragaTe che. te karmono hrAsa paNa nizcaye ahIM jinapravacanamAM vidhipUrvaka vratonA grahaNa pAlana karavAthI thAya che. gurumUle suyadhammo saMviggo ittaraM va iyaraM vA / giNhai vayAiM koi pAlai ya tahA niraiyAraM // 6 // gurumUle zrutadharmaH saMvigna itvaraM vetaraM vA / gRhNAti vratAni kopi pAlayati ca tathA niraticAram // 6 // (6) gurU pAse dharma sAMbhaLIne mokSano abhilASI koIka zrAvaka Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArtumAsa Adi alpakAla athavA yAvanyajIva vratone svIkAre che. ane te pramANe tenuM niraticAra pAlana kare che. eso Thiio itthaM na u gahaNAdeva jAyaI niyamA / gahaNovariMpijAyai jAo vi avei kammudayA // 7 // eSa sthiteritthaM na tu grahaNAdeva jAyate niyamAt / grahaNoparyapi jAyate jAtopyapaiti karmodayAt // 7 // upara kahyA pramANe grahaNa ane pAlanarUpa zrAvaka dharma maryAdAvyavahArathI jANavo. kAraNake grahaNa karavA mAtrathI ja niyamAavazya kuzala virati pariNAmarUpa dharma pragaTa thato nathI. grahaNa karyA pachI paNa pragaTa thAya che. ane pragaTa thayela paNa karmanA udayathI cAlyo jAya che. tamhA niccasaIe bahumANeNaM ca ahigayaguNaMmi / paDivakkhaMduguMchAe pariNaiyAloyaNeNaM ca // 8 // titthaMkarabhattIe susAhujaNapajjuvAsaNAe ya / uttaraguNasaddhAe ittha sayA hoi jaiyavvaM // 9 // tasmAnnityasmRtyA bahumAnena cAdhigataguNe / pratipakSajugupsayA pariNatikA''locanena ca // 8 // tIrthaMkarabhaktyA susAdhujanaparyupAsanayA ca / uttaraguNazraddhayA'tra sadA bhavati yatitavyam // 9 // (8) (9) svIkArelA dharmanA pragaTa thayela pariNAma paNa karmanA udayathI AvarAI jAya che. mATe samyakatva, aNuvratAdinuM haMmezA smaraNa (1) , svii||28|| dhane vize. mA62-ImAna (2) , tenA pratipakSa doSa arthAta lIdhelA aNuvrato vagerenA pratipakSa Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtva-hiMsAdi avirati AdinI jugupsA-tiraskAra (3), pariNAmano vicAra=mithyAtva-hiMsAdi pApono paralokamAM kevA bhayaMkara vipAka thAya che. (4), tIrthakaranI bhakti (pa), bhAva sAdhuonI sevA (6), uttaraguNa zradhdhA-samyakatva hote jIte aNuvratono abhilASa tathA aNuvrato hote chate sarvaviratino abhilASa (7) A sAta bAbatonI sAthe haMmezA A zrAvakadharmane viSe yatna karavo joIe. evamasaMto vi imo jAyai jAo vi na paDai kyaai| tA itthaM buddhimayA apamAo hoi kAyavvo // 10 // evamasannapyayaM jAyate jAtopi na patati kadAcit / tadatra buddhimatA'pramAdo bhavati kartavyaH // 10 // (10) A pramANe yatna karavAthI, vratone viSe viratino pariNAma na hovAM chatAM pragaTa thAya che. ane pragaTa thayelo kyAre paNa paDato nathI. mATe A nitya smaraNAdine viSe vidvAnoe apramAda arthAta udyama karavo joIe. nivasijja tattha saDDo sAhUNaM jattha hoi sNpaao| ceiyagharA u jahiyaM tadannasAhammiyA ceva // 11 // nivasettatra zrAddhaH sAdhUnAM yatra bhavati saMpAtaH / caityagRha mitacaTdhamAraiva | 22 che. (11) jyAM sAdhuo nuM Agamana thatuM hoya ane jyAM jinamaMdIro tathA bIjA sAdharmiko hoyate nagara vagere sthAnamAM zrAvake vasavuM joIe. have zrAvakanA divasanA kartavyo kahe che. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAreNa viboho aNusaraNaM sAvao vayAI me / jogo ciivaMdaNamo paccakkhANaM tu vihipuvvaM // 12 // namaskAreNa vibodhonusmaraNaM zrAvako vratAni me / yogazcitivandanaM pratyAkhyAnaM tu vidhipUrvam // 12 // (12) navakAra maraNa sAthe jAgavuM, pachI citana kare ke huM zrAvaka chuM ane mAre aNuvrato vagere vrato che tathA joga-caityavaMdana ane vidhipUrvaka paccakhANa rUpa dharma vyApAra sAdhe. upalakSaNathI pratikramaNa, sAmAyika, kAyotsarga, svAdhyAya, jApa vagere kare. taha ceIharagamaNaM sakkAro vaMdaNaM gurusagAse / paccakkhANaM savaNaM jaipucchA uciyakaraNijjaM // 13 // . tathA caityagRhagamanaM satkAro vandanaM gurusakAze / pratyAkhyAnaM zravaNaM yatipRcchA ucitakaraNIyam // 13 // (13) tyArabAda pAMca prakAranA abhigamonI ArAdhanApUrvaka saMghanAcaityamAM praveza kare, puSpAdi AbhUSaNothI tirthaMkara pratimAnI pUjA kare. vidhipUrvaka caityavaMdana kare. tyArabAda gurUmahArAjanI pAse jaIvaMdana karIne ghare athavA pauSadhazAlAmAM svaMyasvIkArelA paccakakhANa gurUnI sAkSIe kare. Agamano upadeza sAMbhaLe. tyArabAda sAdhune zarIra tathA saMyama vize sukhazAtA pUche ane bImAra sAdhune mATe vaidyaauSadhAdi lAvI ApavA rUpa ucita karaNI kare. aviruddho vavahAro kAle vihibhoyaNaM ca saMvaraNaM / ceiharAgamasavaNaM sakkAro vaMdaNAI ya // 14 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aviruddho vyavahAraH kAle vidhibhojanaM ca saMvaraNam / caityagRhAgamazravaNaM satkAro vandanAdizca // 14 // (14) zrAvaka rAjya-kula-jAti ane dharmathI avirUdhdha-15 karmAdAnathI rahita-alpa AraMbhavALo vyApAra kare. deha-Arogya anukUla chate vidhipUrvaka bhojana=prAyaH ekAsaNuM kare. tyArabAda tivihArAdinuM saMbhavita paccakakhANa svIkAre, sAMje upAzrayamAM gurubhagavaMta pAse jAya, vaMdana kare, Agama zravaNa kare ane derAsara jAya. pUjA caityavaMdanAdi kare. jaivissAmaNamucio jogo nvkaarciNtnnaaiio| gihigamaNaM vihisuvaNaM saraNaM gurudevayAINaM // 15 // yativizramaNamucito yogo namaskAracintanAdikaH / gRhigamanaM vidhisvapanaM smaraNaM gurudevatAdInAm / / 15 // (15) (1) pratikramaNa pachI bhAvasAdhuonI vizrAmaNA kare. potAnI bhUmikA anusAra navakAra AdithI pote bhaNelA prakaraNAdi svAdhyAyanuM ciMtana-punarAvartana rUpa joga - dharma vyApAra kare. upAzrayathI ghare jAya. ghare jAya tyAM Azritone upadeza ApI. deva gurU ane dharmanuM zaraNa svIkArI vidhipUrvaka suva. (3) abbaMbhe puNa viraI mohaduguMchA satattaciMtA ya / itthIklevarANaM, tavviraesuM ca bahumANo // 16 // abrahmaNi punarviratirmohajugupsA svatattvacintA ca / strIkalevarANAM, tadvirateSu ca bahumAnaH // 16 // 68 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16). mukhyatayA abrahmanI virativALo zrAvaka hoya che. moha jugupsA arthAt strI paribhogamAM kAraNabhUta evA veda mohanIyanI niMdA - tiraskAra ane svatatvaciMtA - "zuddhoduM yuddhohaM' e pramANe vicAraNA kare athavA strI zarIrane viSe azucinuM ciMtana kare ane tenAthI virata thayelA jaMbusvAmI,vrajasvAmI,sudarzana zrAvaka ane vartamAnanA brahmacArI mahApurUSone viSe bahumAna dhAraNa kare. suttaviuddhassa puNo suhumapayatyesu cittavinnAso / bhavaThiinirUvaNe vA ahigaraNovasamacitte vA // 17 // suptavibuddhasya punaH sUkSmapadArtheSu cittavinyAsaH / bhavasthitinirUpaNe vA adhikaraNopazamacitte vA // 17 // (17) sUtelo zrAvaka jAge tyAre athavA nidrA tUTI jAya tyAre nIcenA muddAo upara cittanyAsa-ciMtana kare. AtmA, karmabaMdha, mokSa vi. sukSma padArthomAM cittane joDe athavA bhavasvarUpanA nirUpaNamAM - anitya ane asAra evA saMsAravAsane dhikkAra ho. adhikaraNa - koInI sAthe kalaha thayo hoya to khamAvavA viSe athavA adhikaraNa eTale kRSi-vANijya vagere sAvadya vyApArano tyAga karavA viSe ciMtana kare. AuyaparihANIe asamaMjasaciTThiyANa va vivAge / khaNalAbhadIvaNAe dhammaguNesuMca vivihesu // 18 // AyuHparihANau asamavaMcasaceSTitAnAM vA vipAke / kSaNalAbhadIpanAyAM dharmaguNeSu ca vividheSu // 18 // (18) pratikSaNa AvicamaraNathI AyuSyano kSaya thaI rahyo che tenA viSe Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANIvadha, hiMsAdi kharAba AcaraNa karanArAono vipAkaparalokamAM-narakAdimAM kevo bhayaMkara thAya che. kSaNa lAbha dIpanA - alpakALamAM paNa karmanirjarA ane puNyopArsanarUpa mahAna lAbhanI dIpanA - prakAzanA arthAt alpakAlanI sAdhanA ane anaMta bhaviSyanuM sukha joI, dharmamAM eka kSaNa paNa pramAda na karavo te viSe vividha jJAnAdi evA dharmaguNone viSe vartamAna jIvanamAM yazanI prApti ane maryA pachI parabhavamAM punaH dharmanI prApti yAvat mukti-sukha te viSe cittamAM vicAraNA kare. bAhagadosavikkkhe dhammAyarie ya ujjayavihAre / emAicittanAso saMvegarasAyaNaM deyaM // 19 // bAdhaka doSavipakSe dharmAcArye codyatavihAre / evamAdicittanyAsaH saMvegarasAyanaM dadAti // 19 // AtmAnA bAdhaka doSonA nAza mATe, tete doSonA vipakSaguNone viSe dA.ta. rAga-virAga, krodha-kSamA, mAna-namratA vagerenuM ciMtana kare. ane potAnA upakArI dharmadAtA, udyatavihArI, dharmAcAryane viSeteo kaI dizAmAM vicare che, kevuMvizudhdha saMyamajIvana jIve che ItyAdi ane potAnA pramAdanI niMdA vagerene viSe ciMtana karavArUpa cittanuM sthApana evuM saMvegamATenuM rasAyaNa-mahA auSadha AtmAne Ape. arthAta AvA ciMtanathI saMsAranA virAgarUpa athavA muktinA tIvra abhilASarUpa AtmAmAM saMvega utpanna thAya che. gose bhaNio ya vihI iya aNavarayaM tu citttthmaannss| paDimAkameNa jAyai saMpunno caraNapariNAmo // 20 // goSe bhaNitazca vidhirityanavarataM tu ceSTamAnasya / pratimAkrameNa jAyate saMpUrNazcaraNapariNAmaH // 20 // 71 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) prabhAtamAM navakAranA smaraNa sAthe jAgavuM ityAdi je vidhi kahela che. te A pramANe satata zrAvaka dharmanuM pAlana karanArane pratimAonA kramathI saMsAranA viyoga nA bIja samAna saMpUrNa cAritranA pariNAmanI prApti thAya che. 72 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamI zrAvaka pratimA viMzikA daMsaNavayasAmAiyaposahapaDimA abaMbhasaccitte / AraMbhapesa uddiTThavajjae samaNabhUe ya // 1 // darzanavratasAmAyikapoSadhapratimA abrahmasacitte / ArambhapreSoddiSTavarjakaM zramaNabhUtaM ca // 1 // 4zana, vrata, sAmAyi, pauSa5, mamiyA vizeSa35, pratimA, abrahmatyAga, sacitta tyAga, svayaM-AraMbha tyAga, preSaNa tyAga, udiSTa tyAga, ane sAdhu tulya ema zrAvakanI 11 pratimA che. eyA khalu ikkArasa guNaThANagabheyao muNeyavvA / samaNovAsagapaDimA bajjhANuTThANaliMgehiM // 2 // etAH khalvekAdaza guNasthAnakabhedato jJAtavyAH / zramaNopAsakapratimA bAhyAnuSThAnaliGgaiH // 2 // (2) guNaThANAnA bhedathI ane bAhya anuSThAnarUpa ligothI A agiyAra zramaNopAsaka pratimA avazya jANavA yogya che. sussUsAI jamhA daMsaNapamuhANa kajjasUya tti / kAyakiriyAi sammaM lakhijjai ohao paDimA // 3 // zuzrUSAdiryasmAddarzanapramukhAnAM kAryasUcakA iti / kAyakriyayA samyaglakSyata oghato pratimA // 3 // (3) 1294thI suzruSA, dharma, vagaire sabhyarzana vgairen| DAyane sUcavanArA che. te kAraNathI kAyikakriyAthI sAmAnyathI . 93 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzanapratimA suMdara rIte jaNAya che.. sussUsa dhammarAo gurudevANaM jahAsamAhIe / veyAvacce niyamo daMsaNapaDimA bhave esA // 4 // zuzrUSA dharmarAgo gurudevAnAM yathAsamAdhi / vaiyApRtyai niyamo darzanapratimA bhavedeSA // 4 // suzruSA, dharmano rAga, potAne samAdhi rahe te pramANe gurU ane devanI bhakti-vaiyAvaccanA niyamavALI A darzana pratimA che. paMcANuvvayadhArittamaNaiyAraM vaesu paDibaMdho / vayaNA tadaNaiyArA vayapaDimA suppasiddha tti // 5 // pazcANuvratadhAritvamanaticAraM vrateSu pratibaMdhaH / vacanAttadanaticArAd vratapratimA suprasiddheti // 5 // (5) jinezvaronA vacanathI aticArarahita pAMca aNuvratonuM dhAravuM ane vratone viSe daDhatA te niraticAravALI vratapratimA suprasidhdha che. taha attavIriullAsajogao rayatasuddhidittisamaM / sAmAiyakaraNamasai sammaM sAmAiyappaDimA // 6 // tathAtmavIryollAsayogato rajatazuddhidIptisamam / sAmAyikakaraNamasakRtsamyaksAmAyikapratimA // 6 // tathA AtmAnA vIryollAsanA yogathI cAMdInI zudhdhi ane kAMtisamAna vAraMvAra suMdara rIte sAmayika karavArUpa sAmAyika pratimA che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) posahakiriyAkaraNaM pavvesu tahA tahA suparisuddhaM / jaibhAvabhAvasAhagamaNadhaM taha posahappaDimA // 7 // pauSadhakriyAkaraNaM parvasu tathA tathA suparizuddham / yatibhAvabhAvasAdhakamanaghaM tathA pauSadhapratimA // 7 // tathA parvone viSe te te pramANe suvizudhdha pauSadhakriyAnuM karavuM te pauSadha-pratimA che. je sAdhupaNAnA bhAvanuM paramArthathI nirdoSa sAdhache. pavvesu ceva rAI asiNANAikiriyAsamAjutto / mAsapaNagAvahi tahA paDimAkaraNaM tu tappaDimA // 8 // parvasu caiva rAtrAvasnAnAdikriyAsamAyuktaH / mAsapazcakAvadhi tathA pratimAkaraNaM tu tatpratimA // 8 // asiNANa viyaDabhoI mauliyaDo ratti'baMbhamANeNa / paDivakkhamaMtajAvAisaMgao ceva sA kiriyA // 9 // asnAnavikRtabhojI maulikRto rAtri'brahmamAnena / pratipakSamantrajApAdisaMgatazcaiva sA kriyA // 9 // (8-9) pAMca mahinA sudhI parvone viSe rAtre asnAnAdi kriyAthI yukta te te prakAre dizAomAM pratimA-kAryotsargano abhigraha karavo. asnAnAdi kriyA nIce pramANe che. asnAna, acitta athavA prakAza bhojana ka2nA2, nAbhi nIce khullA kachoTA nA dhotIyAvAlo, pratimA sivAyanA - parva sivAyanA divasomAM divase brahmacArI ane rAtrinA abrahmanuM parimANa karanAra, cAreya dizAomAM kAryotsargano abhigraha karavo. te pAMcamI pratimA nAmanI pratimA che. 75 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM kiriyAjutto'baMbhaM vajjei navaraM rAI pi / chammAsAvahi niyamA esA u abaMbhapaDimatti // 10 // evaM kriyAyukto'brahma varjayati kevalaM rAtrAvapi / SaNmAsAvadhi niyamAdeSA tvabrahmapratimeti // 10 // (10) e pramANe upara kahelI kriyAthI yukta, vizeSathI rAtrinA paNa abrAhamanA saMpUrNa tyAgavALI 6 mahinAnI avadhivAlI chaThThI. brahmacarya pratimA che. jAvajjIvAe vi hu esA'baMbhassa vajjaNA hoi / evaM ciya jaM citto sAvagadhammo bahupagAro // 11 // yAvajjIvamapi khalveSA'brahmaNo varjanAd bhavati / evameva yaccitraH zrAvakadharmo bahuprakAraH // 11 // A brahmacarya pratimA saMpUrNa jIvanaparyaMtanA abrahmanA tyAgavALI paNa hoya che. kAraNake e pramANe ja vividha dharmavyApAravAlo bahu prakAre zrAvaka dharma hoya che. evaMviho u navaraM saccittaM pi parivajjae savvaM / satta ya mAse niyamA phAsuyabhogeNa tappaDimA // 12 // evaMvidhastu kevalaM sacittamapiM parivarjayati sarvam / sapta ca mAsAnniyamAtprAsukabhogena tatpratimA / / 12 // (12) e pramANe vizeSathI sarva acittanA tyAgavALI, acitta bhojanathI sAta mAsanI avadhivALA sAtamI acittatyAga nAmanI pratimA che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAvajjIvAe vi hu esA saccittavajjaNA hoi / evaM ciya jaM citto sAvagadhammo bahupagAro // 13 // yAvajjIvamapi khalveSA sacittavarjanAd bhavati / evameva yaccitraH zrAvakadharmo bahuprakAra: // 13 // (13) A sacittatyAganI sAtamI pratimA vizeSathI saMpUrNa jIvanaparyaMtanI paNa sacita tyAgavALI hoya che. e pramANe ja vividha dharmavyApAravAlo bahu prakAre zrAvaka dharma che. evaM ciya ArambhaM vajjai sAvajjamaTThamAsaM jA / tappaDimA pesehi vi appaM kArei uvautto // 14 // evamevArambhaM varjayati sAvadyamaSTamAsaM yAvat / tatpratimA preSairapyalpaM kArayatyupayuktaH // 14 // (14) e pramANe ATha mahinA mATe svayaM sAvadha-AraMbhano tyAga kare che ane te pratimAnA upayogavALo sevaka athavA nokaro vaDe paNa alpa AraMbha karAve che. tehiM pi na kAreI navamAse jAva pesapaDima tti / puvvoiyA ukiriyA savvA eyassa savisesA // 15 // tairapi na kArayati navamAsAnyAvatpreSapratimeti / pUrvoditA tu kriyA sarvaitasyAH savizeSA // 15 // (15) pUrve kahelI pratimAonI sarvakriyAthI yukta, vizeSathI A pratimAmAM nava mahinA sudhI tenA vaDe nokara vagere bIjAo dvArA paNa AraMbhano tyAga karAyo che. A pramANe te navamI preSya pratimA che. 77 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddiTThAhArAINa vajjaNaM ittha hoi tappaDimA / dasamAsAvahi sajjhAyajhANajogappahANassa // 16 // uddiSTAhArAdInAM varjanamatra bhavati tatpratimA / dazamAsAvadhi svAdhyAyadhyAnayogapradhAnasya // 16 // (16) svAdhyAya ane dhyAnanA pradhAna yogavALI 10 mahinAnI maryAdAvALI udiSTa-pratimAvAhaka zrAvakane udezIne banAvela AhAra, pANI vagerenA tyAgavALI A dasamI udiSTAhAravarjanarUpa pratimA che. ikkArasa mAse jAva samaNabhUyapaDimA u carima tti / aNucara sAhukiriyaM ittha imo avigalaM pAyaM // 17 // ekAdaza mAsAnyAvacchramaNabhUtapratimA tu carameti / anucarati sAdhukriyAmatrAyamavikalaM prAya: // 17 // (17) e pramANe 11 mahinA paryaMtanI chellI sAdhunA AcAravALI A pratimAmAM prAyaH saMpUrNa sAdhukriyAnuM sAdhupratimA che. anupAlana karAya che. AseviuNa evaM koI pavvayai taha gihI hoi / tabbhAvabheyao cciya visuddhisaMkesabheeNaM // 18 // AsevyaitAM ko'pi pravajati tathA gRhI bhavati / tadbhAvabhedata eva vizuddhisaMklezabhedena // 18 // (18) A agiyAramI pratimAnuM sevana karIne koI pravajayAno svIkAra kare che. tathA koI pAcho gRhastha thAya che. vizudhdhi ane saMkalezanA bhede ja te sAdhupaNAno ane gRhasthapaNAno svIkAra kare che. arthAt 78 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizudhdhinA pariNAmavALI zrAvaka pravajyA svIkAre che. ane saMphilaSTa pariNAmavALo pAcho gRhastha thAya che. eyA u jahuttaramo asaMkhakammakkhaovasamabhAvA / hu~ti paDimA pasatthA visohikaraNANi jIvassa // 19 // aitAstu yathottaramasaMkhyakarmakSayopazamabhAvAt / bhavanti pratimAH prazastA vizodhikaraNAni jIvasya // 19 // (18) A 11 pratimA yathAkrama uttarottara asaMkhyAtaguNa karmanA vadhune vadhu caDhiyAtA kSayoHyazamabhAvathI jIvanI vizudhdhine karanArI prazasta kahelI che. AseviuNa eyA bhAveNa niogao jaI hoi / jaM uvari savvaviI bhAveNaM desaviraI u||20|| Ase vyatA bhAvena niyogato yatirbhavati / yadupari sarvaviratirbhAvena dezaviratistu // 20 // (20) A 11 pratimAnuM tatvathI sevana karIne avazya te sAdhu thAya che kAraNa ke AgaLa upara bhAvathI sarvavirati maLe tevI ja dezavirati Doya che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) agyAramI yati dharma viMzikA namiUNa khINadosaM guNarayaNanihiM jiNaM mahAvIraM / saMkheveNa mahatthaM jaidhammaM saMpavakkhAmi // 1 // natvA kSINadoSaM guNaratnanidhi jinaM mahAvIram / saMkSepeNa mahArthaM yatidharmaM saMpravakSyAmi // 1 // kSINadoSavALA, guNorUpI ratnonA bhaMDAra samAna, mahAvIra jinezvarane namaskAra karIne mahAna arthavALA yatidharmane huM saMkSepathI uhIza khaMtIya maddavajjavamuttI tava saMjame ya boddhavve | saccaM soyaM AkiMcaNaM ca baMbhaM ca jaidhammo // 2 // kSAntizca mArdavArjavamuktayastapassaMyamau ca boddhvyaaH| satyaM zaucamAkiMcanyaM ca brahma ca yatidharmaH // 2 // kSamA, namratA, saraNatA, nirdolatA, tapa, saMyama, satya, pavitratA, akiMcanatA ane brahmacarya e 10 prakArano yatidharma bhAvo. uvagAravagArivivAgavayaNadhammuttarA bhave khaMtI / sAvikkhaM AditigaM logigamiyaraM dugaM jaiNo // 3 // upakAryapakArivipAkavacanadharmottarA bhavet kSAntiH / sApekSamAditrikaM laukikamitaraM dvikaM yateH // 3 // upahAra kSamA, apAra kSamA, vipAI kSamA, vayana kSamA, ane 80 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma=svabhAva kSamA e pAMca prakAranI kSamA che. pahelI traNa kSamA laukika ane sApekSa che. chellI be lokottara kSamA yatine hoya che. bArasavihe kasAe khavie uvasAmie ya jogehiM / jaM jAyai jaidhammo tA carimaM tattha khaMtidugaM // 4 // dvAdazavidhe kaSAye kSapite upazAmite ca yogaiH / yajjAyate yatidharmaH taccaramaM tatra zAntidvikam // 4 // je kAraNathI zubha yogo vaDe 12 kaSAyono kSaya ane upazama thaye chate yatidharma jIvamAM pragaTe che. te kAraNathI chellI be-vacana ane dharmakSamA te yatidharmamAM hoya che. savve ya aIyArA jaM saMjalaNANamudayao huMti / IsijalaNA ya ee kuovagArAdavikkheha // 5 // sarve cAticArA yatsaMjvalanAnAmudayato bhavanti / ISajjvalanAzcaite kutopakArAdyapekSeha // 5 // je kAraNathI yati dharmanA badhAya aticAro saMjvalana-kaSAyo nA udayathI hoya che. ane A kaSAyo kaMIka javalana=kaMIka vikAra karavAnA svabhAvavALA ja che. te kAraNathI A yatidharmamAM upakAra-apakAra vagerenI apekSA kyAMthI hoya? arthAta na hoya.' chaTe uNa guNaThANe jaidhammo duggalaMghaNaM taM ca / bhaNiyaM bhavADavIe na logaciMtA tao itthaM // 6 // SaSThe punarguNasthAne yatidharmo durgalaMdhanaM tacca / bhaNitaM bhavATavyAM na lokacintA tato'tra // 6 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI chaThThA guNasthAnakano yatidharma saMsAra aTavImAM moharAjAnA killAnA ullaMghana samAna che. tethI A yatidharmamAM laukika ciMtA hotI nathI. tamhA niyameNaM ciya jaiNo savvAsavA niyattassa / paDhamamiha vayaNakhaMtI pacchA puNa dhammakhaMti tti // 7 // tasmAniyamenaiva yate: sarvAzravAnivRttasya / prathamamiha vacanakSAntiH pazcAtpunardharmakSAntiriti // 7 // tethI ja sarva AzravothI nivRtta thayelA yatine avazya prathama vacanakSamA hoya che. pachI pAchaLathI dharma=svabhAva kSamA hoya che. emeva'jjavamaddavamuttIo huMti paMcabheyAo / puvvoiyanAeNaM jaiNo itthaM pi caramadugaM // 8 // evamevArjavamArdavamuktayo bhavanti pavaMcabhedAH / pUrvoditanyAyena yateratrApi caramadvikam // 8 // (8) me 4 prabhArI saratA, namratA, niyamita 55 5iya prA2nI che. pUrve kahelA nyAyathI sAdhune A saraLatA vageremAM paNa chellA be prakAra hoya che. sArAMza :- sAdhune vacanakSama ane dharmakSamAnI jema vacana saralatAdi ane dharmasaralatAdi jANavA. ihaparalogAdaNavikkhaM jamaNasaNAi cittaNuTThANaM / taM suddhanijjarAphalamittha tavo hoi nAyavvo // 9 // ihaparalokAdyanapekSaM yadanazanAdi citrAnuSThAnam / tat zuddhanirjarAphalamatra tapo bhavati jJAtavyam // 9 // 82 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) je kAraNathI A yati-dharmamAM Aloka ane paralokanI AzaMsA vinAnA anazana, uNodarI, vRttisaMkSepa vagere anuSThAna thAya che. te kAraNathI te anazanAdi tapazudhdha nirjarAphaDavAlo jANavo. AsavadAraniroho jmidiyksaaydNddniggho| pehAtijogakaraNaM taM savvaM saMjamo neo // 10 // AzravadvAranirodho yadindriyakaSAyadaNDanigrahataH / prekSAdiyogakaraNaM tatsarva saMyamo jJeyaH // 10 // (10) tathA prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAnAdi pAMca Azravano nirodha, 5 indriya tathA 4 kaSAyono nigraha, ane mana-vacana tathA kAyAnA traNa daMDathI virati ema 17prakArano saMyama jANavo. athavA bIjI rIte pRthvI, apa, tela, vAyu, vanaspati, beIndriya, teIndraIya, caurIndriya paMcendriyanI rakSA-karavApUrvaka nava prakAranuM jIva saMyama, pustaka vagerenuM pratilekhanapramArjanAdipUrvakanuM ajIva saMyama (10), bIja, vanaspati ane jaMturahita tathA strI, napuMsakAdi saMsargarahita bhUmine viSe zayana-Asana-gamanaAgamanarUpa prekSAsaMyama athavA sIdAtA sAdhune preraNA karavA rUpa prekSAsaMyama (11), pArzvasthA ane gRhasthanA vyApArane viSe upekSA saMyama (12), aMDila bhUmine viSe pUMjavA-pramArjavA, vastrapAtrAdiletAM mUktAM pUMjavA-pramArjavA ane vihAra tathA pravezamAM sAgArikanI hAjarImAM apramArjana ane gerahAjarImAM pramArjana karavA svarUpa pramArjanA saMyama (13), azudhdha-AdhAkarmAdi gocarInuM vidhipUrvaka paraThavavuM tathA anupayogI vastra, pAtra vagerenuM vidhipUrvaka paraThavavuM te pAriSThApanikA saMyama (14), mana,vacana, kAyAnI azubhathI nivRtti ane zubhamAM pravRttirUpa 83 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNanI gupti (15,16,17,) e 17 prakAranuM te badhuya saMyama tuj. gurusuttANunnAyaM jaM hiyamiyabhAsaNaM sasamayammi / aparovatAvamaNaghaM taM saccaM nicchiyaM jinno||11|| gurusUtrAnujJAtaM yaddhitamitabhASaNaM svasamaye / aparopatAmanaghaM tasatyaM nizcitaM yateH // 11 // (11) zrI jinapravacanamAM sAdhunuM je gurU ane sUtrathI anujJAta,parane apIDAkArI, karkazAdi doSathI rahita,hita mita ane asaMdigdha bhASaNa che te satya che. AloyaNAidasavihajalao pAvamalakhAlaNaM vihiNA / jaM davvasoyajuttaM taM soyaM jaijaNapasatthaM // 12 // AlocanAdidazavidhajalataH pApamalakSAlanaM vidhinA / yad dravyazaucayuktaM tacchaucaM yatijanaprazastam // 12 // (12) prAsuka pANI vagere vaDe gudA vagerenA nirleparUpadravyazaucathI yukta je vidhipUrvaka AlocanAdi daza prakAranA prAyazcitarUpI pANIthI pApamalanuM pakhAlavuM te yatijanane prazasta zauca kaheluM che. pakkhIe uvamAe jaM dhammovagaraNAiregeNa / vatthussAgahaNaM khalu taM AkiMcannamiha bhaNiyaM // 13 // pakSiNa upamayA yadharmoM paka raNAtireke Na / vastuno'grahaNaM khalu tadAkiMcanyamiha bhaNitam / / 13 / / 84 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) je potAnI be pAMkha sivAya koIpaNa vastu dhAraNa karatA nathI tethI AkAzamAM sahelAithI uDI zake te pakSInI upamAthI dharmane upayogI upakaraNa choDIne adhika vastunuM je agrahaNa che. te nizcaye akiMcanapaNuM ahIM jina pravacanamAM kaheluM che. mehuNasannAvijaeNa pNcpriyaarnnaapriccaao| baMbhe maNavattIe jo so baMbhaM suparisuddhaM // 14 // maithunasaMjJAvijayena pavaMcapravicAraNAparityAgaH / brahmaNi manovRtyA yaH sa brahma suparizuddham // 14 // maithuna saMjJAnA vijayapUrvaka,brahmacaryanA viSe, manovRttithI kAyAsparza-rUpa-zabda ane mana dhvArA thatI pAMca prakAranI kAmakrIDAno hai tyAgache. te parizudhya pratyarya che. kAyapharisarUvehiM saddamaNehiM ca ittha paviyAro / rAgA mehuNajogo mohudayaM phalo savvo // 15 // kAyasparzarUpaiH zabdamanobhyAM cAtra pravicAraH rAgAnmaithunayogo mohodayaM ratiphalaH sarvaH // 15 // (15) A saMsAramAM rAgathI kAyA, sparza,rUpa,zabda ane mana dhvArA thatI kAmakrIDA te mohanA udayavAlo ane kSaNamAtra mAnasika sukharUpa ratijanaka badhoya maithuna yoga che. eyassAbhAvaMmi vi no baMbhamaNuttarANa jaM tesiM / baMbhe Na maNovittI taha parisuddhAsayAbhAvA // 16 // etasyAbhAve'pi no brahmAnuttarANAM yatteSAM / brahmaNi na manovRttistathAparizuddhAzayAbhAvAt // 16 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) A maithuna yoganA abhAvamAM paNa anuttara-vimAnanA devone brahmacarya hotuM nathI kAraNa ke tathAprakAranA parizudhdha-AzayanA abhAvathI arthAta viratipariNAmanA abhAvathI teone brahmacaryane viSe manovRtti hotI nathI. baMbhamiha baMbhacArihiM vanniyaM savvameva'NuTThANaM / to tammi khaovasamosA maNavittI tahiM hoi // 17 // brahmeha brahmacAribhirvarNitaM sarvamevAnuSThAnam / tattasminkSayopazamaH sA manovRttistatra bhavati // 17 // (17) ahIM zrI jinapravacanamAM mahAbrahmacArI zrI tIrthaMkara ane gaNadhara bhagavaMtoe yatinA badhAya anuSThAnane brahmacarya kahyuM che. tethI te yatinA anuSThAnane viSeno je kSayopazama che. te ja te manovRtti te brahmacaryanA viSe hoya che. evaM parisuddhAsayajutto jo khalu maNoniroho vi / paramatthao jahatthaM so bhaNNai baMbhamiha samae // 18 // evaM parizuddhAzayayukto yaH khalu manonirodho'pi / paramArthato yathArtha sa bhaNyate brahmeha samaye // 18 // (18) A pramANe parizudhdha-AzayathI yukta je kharekhara manano nirodha che. te paNa ahIM zrI jinapravacanamAM nizcayathI yathArtha brahmacarya kahevAya che. iya taMtajuttinIIi bhAviyavvo buhehiM suttattho / savvo sasamayaparasamayajogao mukkhakaMkhIhiM // 19 // 86 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti tantrayuktinItibhirbhAvayitavyo budhaiH sUtrArtha: / sarvaH svasamayaparasamayayogato mokSakAGkSibhiH // 19 // (19) e pramANe sarva mokSAbhilASI paMDito vaDe svasamaya=svazAstra ane pa2samayanA=52zAstranA samanvayathI te te taMtra-zAstranI yuktithI ane nyAyathI athavA naya sApekSa sUtrano artha vicAravo. saMkheveNaM eso jaidhammo vanio aimahattho / maMdamaibohaNaTThA kuggahaviraheNa samayAo // 20 // saMkSepeNaiSa yatidharmo varNito'timahArthaH / mandamatibodhanArthaM kugrahaviraheNa samayataH // 20 // (20) ati mahAna arthavALo A yatidharma maMdamativALA jIvonA bodha mATe kadAgrahano tyAga karavApUrvaka Agama anusAra saMkSepathI varNavyo che. 87 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramI zikSA viziMkA) sikkhA imassa duvihA gahaNAsevaNagayA muNeyavvA / suttatthagoyaregA bIyA'NuTThANavisaya tti // 1 // zikSAsya dvividhA grahaNAsevanagatA jJAtavyA / sUtrArthagocaraikA dvitIyAnuSThAnaviSayeti // 1 // (1) A yatidharmanI grahaNazikSA ane Asevana zikSA ema be prakAre jANavI. sUtra ane arthanA viSayavALI grahaNazikSA che. tathA anuSThAnanA viSayavALI Asevana zikSA che. jaha cakkavaTTirajjaM ladhdUNaM neha khuddakiriyAsu / hoi maI taha ceva uneyassavi dhmmrjjvo||2|| yathA cakravartirAjyaM labdhvA neha kSudrakriyAsu / bhavati matistathaiva tu naitasyApi dharmarAjyavataH // 2 // (2) jema cakravartInuM rAjya pAmIne cakravartIne dhulakrIDAdi kSudrakriyAomAM mana hotuM nathI. te ja pramANe dharmarUpI rAjayavALA yatine viSaya sukhanI saMsAranI tucchakriyAone viSe mana hotuM nathI. jaha tassa va rajjattaM kuvvaMto vaccae suhaM kaalo| taha eyassa vi sammaM sikkhAdugameva dhannassa // 3 // yathA tasya vA rAjyaM kurvato vrajati sukhaM kAlaH / tathaitasyApi samyazikSAdvikameva dhanyasya / 3 / / (3) je pramANe rAjyane karatA cakravartIno sukhapUrvaka kAla pasAra thAya Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. te ja pramANe suMdara zikSAdraya ne karanAra dhanya evA yatino kALa sukhapUrvaka pasAra thAya che. (4) tatto imaM pahANaM niruvamasuhaheubhAvao neyaM / ittha vi hoigasuhaM tatto evopasamasuhaM // 4 // tata etatpradhAnaM nirupamasukhahetubhAvato jJeyam / atrApi hyaudayikasukhaM tata evopazamasukham // 4 // (4) cakravartInA sukhathI A yatinuM sukha anupama mokSasukhanuM kAraNa hovAthI pradhAna jANavuM. A saMsAramAM cakravartInuM sukha auyika bhAvanuM hovAthI sApekSa che. te auyika sukha karatAM yatinuM sukha upazama bhAvanuM nirapekSa ane svAbhAvika hovAthI pradhAna che. sikkhAdugaMmi pII jaha jAyai haMdi samaNasIhassa / taha cakkavaTTiNo vi hu niyameNa na jAu niyakicce // 5 // zikSAdvike prItiryathA jAyate hanta zramaNasiMhasya | tathA cakravartino'pi khalu niyamena na jAtu nijakRtye // 5 // je pramANe zramaNasiMhane zikSAdrayane viSe nizcaye prIti thAya che. te pramANe cakravartIne kyAreka paNa nizcayathI potAnA kRtyone viSe prIti thatI nathI. giNhar3a vihiNA suttaM bhAveNaM paramamaMtarUva tti / jogo vi bIyamahurodajogatullo imassa tti // 6 // gRhaNAti vidhinA sUtraM bhAvena paramamantrarUpamiti / yogopi bIjamadhurodakayogatulyosyeti // 6 // 88 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) sAdhunizcayathI sUtrane vidhipUrvaka prahaNa kare che. kAraNa ke te moharUpI viSane utAravA mATe parama maMtrarUpa che. sAdhune A sUtrano yoga paNa bIjanI sAthe mIThA pANInA yoga samAna che. arthAta A sUtrano yoga mokSarUpI phalane ApanAro che. have sUtragrahaNa vidhi batAvecha. pattaM pariyAeNaM sugurusagAsAu kAlajogeNa / uddesAikamajuyaM suttaM gejjhaMti gahaNavihI // 7 // prAptaM paryAyeNa sugurusakAzAttu kAlayogena / uddezAdikramayutaM sUtraM grAhyamiti grahaNavidhiH // 7 // (7) dikSAnA paryAyathI prApta thayela sUtrane sadgurUnI pAsethI kAlagrahaNa ane yogodhvahana pUrvaka udeza, samudeza vagerenAkramathI yukta prahaNa karavuM, te grahaNa vidhi che. have sUtradAna vidhi kahe che. esucciya dANavihI navaraM dAyA gurUDatha eyassa / gurusaMdiTTho vA jo akkhayacArittajuttu tti // 8 // eSa eva dAnavidhiH kevalaM dAtA gururathaitasya / gurusandiSTo vA yo'kSayacAritrayukta iti // 8 // (8) upara kahela A ja sUra-dAnanI vidhi che. mAtra A sUtranA dAtA gurU athavA gurUthI saMdiSTa je akSata-cAritrathI yukta hoya te ja che. atthagahaNe u eso vinneo tassa tassa ya suyss| taha ceva bhAvapariyAgajogao ANupuvvIe // 9 // arthagrahaNe tveSa vijJeyastasya tasya ca zrutasya / . tathaiva bhAvaparyAyayogata AnupUA // 9 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) te te sUtranA arthagrahaNamAM paNa A vidhi jANavo. te ja pramANe askhalita cAritra paryAyanA yogathI athavA pAThAntara 'bhAvaparivAna' ne AzrayI pariNAmanI paripakvatAthI atipariNAmI ane apariNAmIpaNA ne choDIne yathAkramathI arthanuM grahaNa karavuM. maMDalinisijja sikkhAkiikammussagga4 vaMdaNaM jiTThe / uvaogo saMvego ThANe pasiNo ya iccAi // 10 // maNDaliniSadyA zikSAkRtikarmotsargavandanaM jyeSThe / 3payoga: saMveza: sthAne pranazvetyAdri | 0 | (10) mAMDalImAM moTA-nAnAMno krama sAcavavo temaja mAMDalImAM kAjo levo, AcAryAdi vAcanAdAtA mATe niSadyA-Asana pAtharavuM. sthApanAcAryajI padharAvavA pUrvaka vAcanAdAtAne vaMdana karavuM, vAcanAno kAyotsarga karavo, AcArya uThyA pachI jJAne karI jyeSTha evA anuvAcakane vaMdana, vAcanAmAM upayoga rAkhavo, navA navA saMvegathI bhAvita thavuM, sthAne prazna karavA vagere artha-grahaNanI vidhi jANavI. ('sivA' nA sthAne 'avavA' athavA 'savavA' joIe.) sUtra ane arthanA grahaNa karavArUpa grahaNa-zikSAne kahyA pachI Asevana zikSA kahe che. Asevai ya jahuttaM tahA tahA sammamesa suttatthaM / uciyaM sikkhApuvvaM nIsesaM uvahipehA // 11 // Asevate ca yathoktaM tathA tathA samyageSa sUtrArtham / ucitaM zikSApUrvaM niHzeSamupadhiprekSayA // 11 // 91 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) A sAdhu potAnA mAyAcAranuM nirIkSaNa karIne potAnA AtmAne zikSA-zikhAmaNa ApavA pUrvaka upadhi=vastra pAtrAdinuM pratilekhana je pramANe sUtrArtha kahevAyo che te te pramANe sArI rIte badhAya ucittanuM A sevana kare. paDivattivirahiyANaM na hu suyamittamuvayAragaM hoi / no Aurassa rogo nAsai taha osahasuIo // 12 // pratittivirahitAnAM na khalu zrutamAtramupakArakaM bhavati / no Aturasya rogo nazyati tathauSadhazruteH // 12 // (12) upara kahyA pramANe badhA ucitanuM sevana kare kAraNa ke jema tathA prakAranA auSadhanA sAMbhaLavA mAtrathI rogI mANasa no roga nAza pAmato nathI temaja zruta-zravaNa mAtra AcaraNa vinA nA jIvone upakAraka thatu nathI. na ya vivarIeNeso kiriyAjogeNa avi ya vaDDe / iya pariNAmAo khalu savvaM khujahuttamAyaD // 13 // na ca viparItenaiSa kriyAyogeNApi ca vardhate / iti pariNAmataH khalu sarva khalu yathoktamAcarati // 13 // (13) ane viparIta cikitsAnA sevanathI paNa roga nAza pAmato nathI paraMtu vRdhdhi pAme che. A pramANenA pariNAmathI muni sUtramAM je pramANe kaheluM che te pramANe te badhAyanuM nizcayathI AcaraNa kare che. thevo vitthamajogo niyameNa vivAgadAruNo hoi / pAgakiriyAgao jaha nAyanijaM suppasiddhaM tu // 14 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stokopyatrAyogo niyamena vipAkadAruNo bhavati / pAkakriyAgato yathA jJAtamidaM suprasiddhaM tu // 14 // (14) A pramANe thoDo paNa zAstrokta AcaraNano abhAva athavA viparIta AcaraNa avazyavipAkamAM bhayaMkara hoya che. jema rasoInI bAbatamAM lavaNano abhAva athavA sAkaranA sthAne lavaNano prakSepa rasoIne nakAmI banAvI de che. A draSTAMta prasidhdha che. jaha Aurassa rogakkhayatthiNo dukkarA vi suhaheU / ittha cigicchAkiriyA taha ceva jaissa sikkha tti // 15 // yathA''turasya rogakSayArthino duSkarApi sukhahetuH / atra cikitsAkriyA tathaiva yateH zikSeti // 15 // (15) A lokamAM jema roganI nAbudInA abhilASI rogI mATenI duSkara paNa cikitsA-kriyA sukha mATe thAya che. tema ja sAdhunI duSkara paNa grahaNa Asevana zikSA bhavarogano nAza karI mokSa sukha mATe thAya che. jaM sammanANameyassa tattasaMveyaNaM niogeNa / annehi vi bhaNiyamao vijjsNvijjpdmisinno||16|| yatsamyagjJAnametasya tattvasaMvedanaM niyogena / anyairapi bhaNitamato saMvedyapadamRSeH // 16 // (16) A sAdhunuM je samyagajJAna che te nizcayathI tatvasaMvedana che. mATe pataMjali vagere bIjAo vaDe paNa RSine vedhyasaMvedyapada kahevAyuM che. paDhamamahaM pII vi hu pacchA bhattI u hoi eyss| AgamamittaM heU tao asaMgattamegaMtA / / 17 / / INE Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamamatha prItirapi khalu pazcAd bhaktistu bhavatyetasya / AgamamAtraM hetustato'saMgatvamekAntAt // 17 // (17) A jinokta anuSThAnane viSe prathama sAdhune prIti thAya che.pachI bhakti thAya che. pachI jinavacanane AgaLa karanAruM vacanaanuSThAna thAya che. tyArapachI ekAMte asaMga-anuSThAna hoya che. jaiNo cauvvihaM ciya annehi vi vanniyaM aNuTThANaM / pIIbhattigayaM khalu tahAgamAsaMgabheyaM ca // 18 // yate zcaturvidhamevAnyairapi varNitamanuSThAnam / prItibhaktigataM khalu tathA''gamAsaGgabhedaM ca // 18 // (18)yatinuM A cAra prakAranuM ja anuSThAna hoya che. pataMjalI vagere' anya yogIo vaDe paNa prIti,bhakti,vacana ane asaMganA bhedathI varNavAyela che. AhArovahisijjAsu saMjao hoi esa niyameNa / jaya aho sammaM itto ya carittakAu tti // 19 // AhAropadhizayyAsu saMyato bhavatyeSa niyamena / jAyate'nadhaH samyag itazca cAritrakAya iti // 19 // (19) A sAdhu AhAra, upadhi ane vasatI viSe nizcaye saMyata-rAgadveSa vinAno hoya che. AthI ja teno cAritra deha sArI rIte zudhdha hoya che. athavA AthI ja sAdhu pavitra cAritra kAyAvAlo thAya che. eyAsu avanavao jaha ceva viruddhameviNo deho ! pAuNai na uNamevaM jaiNAM vi hu dhammadehu tti // 20 // 94 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etAsvavyaktavratasya yathaiva viruddhasevino dehaH / prApnoti na guNamevaM yaterapi khalu dharmadeha iti // 20 // (20). je pramANe virUdhdha kupathya sevanAra rogInA dehane kazo phAyado thato nathI. tema ja AhAradine viSe avyaktavrata=asaMskRta-avyavasthita vratavAlo athavA mavattivo' pAThAntara AzrayI sAdhunA sArI rIte puSTa nahi thayela dharmadahane kazo guNa thato nathI. 95 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramI bhikSA viziko bhikkhAvihI uneo imassa eso mhaannubhaavss| bAyAladosaparisuddhapiMDagahaNaM tite ya ime // 1 // bhikSAvidhistu jJeyo'syaiSa mahAnubhAvasya / dvAcatvAriMzaddoSaparizuddhapiNDagrahaNamiti te ceme // 1 // (1) udgama, utpAda ane eSaNAnA 4ra doSathI rahita evA zudhdha piMDanuM grahaNa karavuM. e pramANe sAdhumahApurUSanI A bhikSAvidhi jANavI. ane te 42 doSo A pramANe che. solasa uggamadosA solasa uppAyaNAi dosA u| dasa esaNAi dosA bAyAlIsaM iya havaMti // 2 // SoDazodgamadoSAH SoDazotpAdanAyA doSAstu / dazaiSaNAyA doSA dvAcatvAriMzaditi bhavanti // 2 // 16 udgamadoSo gRhasthathI thatA, 16 utpAdananA doSo sAdhuthI thatA ane 10eSaNAnA doSo gRhastha ane sAdhu ubhayathI thatA e pramANe 4ra doSo thAya che. AhAkammuddesiya pUIkamme ya mIsajAe ya / ThavaNA pAhuDiyAe pAoyarakIyapAmicce // 3 // AdhAkarmoddezikapUtikarma ca mizrajAtaM ca / sthApanA prAbhRtikA prAduSkaraNakrItaprAmityam // 3 // pariyaTTie abhihaDe ubbhinne mAlohaDe ii ya / acchijje anisiTTe ajjhoyarae ya solasame // 4 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parivartito'bhihata udbhinno mAlApahRta iti ca / Acchedyo'nisRSTodhyavapUrakazca SoDazaH // 4 // (3-4) (1) bhAbhA , (2) 6zI, (3) pUtibha, (4) mizrAta, (5) sthApanA, (6) pati, (7) praa9429|| (5412 32vo), (8) jIta,(e) prAbhitya, (10) parivartita, (11) salyAhata, (12) mina, (13) mAlApahata, (14) Acchedya,(15) anikRSTa ane adhyavapUraka A pramANe kula 16 udgama doSo jANavA. ghAIdUInimitte AjIva vaNImage tigicchA ya / kohe mANe lobhe ya havaMti dasa ee // 5 // dhAtrI dUtI nimitta AjIvo vanIpakazcikitsA ca / krodho mAno mAyA lobhazca bhavanti dazaite // 5 // (1) pAtrI. (2) hUtI (3) nimitta (4) 0945 (5) vanI54 (E) yatsA (7) opathI (8) mAnathI () mAyAthI. (10) lobhathI puvvi pacchA saMthava vijjA maMte ya cuna joge ya / uppAyaNAi dosA solasame mUlakamme ya // 6 // pUrva pazcAtsaMstavo vidyA maMtrazca cUrNa yogazca / utpAdanAyA doSA SoDazo mulakarma ca // 6 // (6) (11) pUrva-pazcAta saMstava (12) vighA saMstava (13) maMtra (14) yUe (15) yoga mAne (16) bhUta bha meM prabhArI 16 utpAdananA doSo jANavA. 87 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) (8) (e) saMkiya makkhiya nikhitta pihiya sAhariya dAyagummIse / apariNaya litta chaDDiya esaNadosA dasa havaMti // 7 // zaGkitamrakSitanikSiptapihitasaMhRtadAyakonmizrAH / apariNataliptaccharditA eSaNadoSA daza bhavanti // 7 // (1) zakti, (2) akSita, (3) nikSipta, (4) piDita, (4) saMhRta, (9) hAya, (7) unmizra, (8) aparita, (8) sima, (10) charhita se pramANe dusa 10 zeSazAnA hoSI bharAvA. eyaddosavimukko jaINa piMDo jiNeNa'NunnAo / saMjoyaNAirahio bhogo vi imassa kAraNao // 8 // etaddoSavimukto yatInAM piNDo jinenAnujJAtaH / saMyojanAdirahito bhogo'pyasya kAraNataH // 8 // A 42 doSothI rahita evA piMDanuM grahaNa sAdhuone jinazvaro vaDe anujJAta che. vaLI saMyojanAdi doSothI rahita A piMDano bhoga paNa kA2Ne che. have saMyojanAdi doSone jaNAve che. davvAIsaMjoyaNamiha battIsAhigaM tu apamANaM / rAgeNa saiMgAlaM doseNa saghUmagaM jANa // 9 // dravyAdisaMyojanamiha dvAtriMzadadhikaM tvapramANam / rAgeNa sAGgAraM dveSeNa sadhUmakaM jAnIhi // 9 // svAda mATe eka dravyanuM bIjA dravya sAthe saMyojana dA.ta. dUdha sAthe sAkaranuM saMyojana,sAdhika 32 kavalano AhAra apramANa, 88 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgapUrvaka AhAra kare te IMgAla doSa ane dveSapUrvaka AhAra kare te dhUma doSa jANavo. gAthA 8 mAM kA2Ne piMDano bhoga kahyo te kAraNo jaNAve che. veyaNaveyAvacce iriyaTThAe ya saMjamaTThAe / taha pANavattiyAe chaTTaM puNa ghammaciMtAe / 10 // vedanavaiyAvRtye IryArtha caM saMyamArthaM ca / tathA prANavRttyai SaSThaM punardharmacintAyai // 10 // (10) (1) kSudhAvenIyane zabhAvavA, (2) jAsa-vRSya-glAna jane tapasvInI vaiyAvayya bhATe, (3) ryAsamitinA pAlana bhATe, (4) saMyamanA pAlana mATe tathA (5) prANane dhAraNa karavA ane chaThThuM kAraNa dharmaciMtana karavA mATe. A 6 kAraNe gocarI vAparavAnI che. vatthaM pAhAmmAidosaduddhaM vivajjiyavvaM tu / dosANa jahAsaMbhavameesiM joyaNA neyA // 11 // vastramapyAdhAkarmAdidoSaduSTaM vivarjitavyaM tu / doSANAM yathAsaMbhavameteSAM yojanA jJeyA // 11 // (11) AdhAkarmAdi doSothI duSTa evA vastrano paNa parityAga karavo. yathAsaMbhava A AdhAkarmAdi doSonI ghaTanA vastrane viSe paNa 52vI. ittheva pattabheeNa esaNA hoi'bhiggahapahANA / satta cauro ya payaDA annA vi tahA'viruddhatti // 12 // atraiva pAtrabhedenaiSaNA bhavatyabhigrahapradhAnA sapta catvArazca prakaTaya anyA'pi tathA'viruddhA iti // 12 // 99 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) A gocarI-pANInAM viSayamAM pAtranA bhedathI arthAta sthavira kalpanI apekSAe jinakalpa vagerene AzrayI eSaNA abhigrahanI pradhAnatA vAlI hoya che. gocarInI sAta ane pANInI cAra eSaNAo prasidhdha che. tathA bIjI paNa viziSTa dravya-kSetra kAla vagerenA abhigrahavAlI eSaNAo saMmata che. saMsaTTamasaMsaTTA uddhaDa taha hoi appalevA ya / oggahiyApaggahiyA ujjhiyadhammA ya sattamiyA // 13 // saMsRSTasaMsRSToddhRtA tathA bhavatyalpalepA ca / udgRhItApagRhItA ujjhitadharmA ca saptamikA // 13 // (13) (1) saMsRSTA,(2) asaMsRSTA,(3) udhdhatA, (4) alpalepikA, (5) avagrahitA,(9) pragRhitA ane unnita dharmA e sAtamI gocarI saMbaMdhI eSaNA che. have vastra saMbaMdhI eSaNAo kahe che. udi peha aMtara ujjhiyadhammA cautthiyA hoi| vatthe vi esaNAo pannattA vIyarAgehiM // 14 // uddiSTaprai kSontarojjhitadharmA caturthikA bhavati / vacceSyeSaLAH prajJatA vItarAiH || 14 // (14) (1) udiSTa (2) prekSita (3) aMtara :- gurU pAse je vastranI rajA lIdhI hoya te vastra gRhastha pAse na jovAmAM Ave to tenuM athavA amuka vastranuM yAcavuM. :- jovAmAM Avela vastranuM yAcavuM. :- navuM vastra paherI vaparAzavAlA vastrane 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUkavAnI IcchAvAlo hoya te daramyAnaantarA-mUkavAnuM vastra yAcavAmAM Ave te zayyAtaravaDe vaparAyela cAdara ke khesanuM vAcavuM. (4) ukjhita dharmA :- upara pramANenuM vastra jIrNa thavAthI kADhI nAMkhavA jevuM yAcavuM. A pramANe vastrane viSe jinezvara bhagavaMte cAra eSaNA kahelI che. sijjA vi ihaM neyA AhAkammAidosarahiyA vi / te vi dalAvikkhAe itthaM sayameva joijjA // 15 // zayyA'pIha jJeyA''dhAkarmAdidoSarahitA'pi / te'pi dalApekSayA'tra svayamevekSeta // 15 // (15) A jinendra-pravacanamAM vasatI paNa AdhAkarmAdi doSathI rahita jANavI ane A vasatInA viSe sAmagrInI apekSAe AdhAkarmAdi doSa svayaMja zodhavA athavA yojavAM. esA vitthIpaMDakapasurahiyA jANa suddhisaMpunA / annApIDAi tahA uggahasuddhA muNeyavvA // 16 // eSA'pi strIpaNDakapazurahitA jAnIhi zuddhisaMpUrNA / anyApIDayA tathA'vagrahazuddhA jJAtavyA // 16 // (16) AvI paNa vasatI strI, pazu ane napuMsakathI rahita zudhdhithI saMpUrNa jANavI tathA vasatInA svAmI vagere bIjAne pIDA na thAya te pramANe avagraha-yAcanAe zudhdha jANavI. 101 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ esA vihu vihiparibhogao ya AsaMgavajjiyA NaM tu| vasahI suddhA bhaNiyA iharA ugihaM priggho||17|| eSA'pi khalu vidhiparibhogatazcA''saGgavarjitAnAM tu / vasatiH zuddhA bhaNitetarathA tu gRhaM parigrahataH // 17 // (17) Asakti vinAnA sAdhuonI AvI paNa vasatI vidhipUrvakanA paribhogathI-varSARtumAM 3 vAra ane zeSanAlamAM 2 vAra kAjo levA vagerethI zudhdha kahI che. anyathA parigraha=mamatva karavAthI to ghara ja kahyuM che. evaM AhArAisu ju(ja)ttavao nimmamassa bhaavenn| niyameNa dhammadehArogAo hoi nivvANaM // 18 // evamAhArAdiSu yukta(yatna)vato nirmamasya bhAvena / niyamena dharmadehA''rogyAt bhavati nirvANam // 18 // (18) e pramANe AhAra, upadhi, vasatI vagerene viSe yatanAvALA ane paramArthathI mamatva vinAnA sAdhuno dharmadahanIrogI thavAthI arthAta cAritranI zudhdhi thavAthI avazya mokSa thAya che. jANai asuddhimeso AhArAINa suttabhaNiyANaM / sammuvautto niyamA piMDesaNabhaNiyavihiNA ya // 19 // jAnAtyazuddhimeSa AhArAdInAM sUtrabhaNitAnAm / samyagupayukto niyamAtpiNDaiSaNabhaNitavidhinA ca // 19 // (19) sArI rIte upayogavAlo sAdhu piDeSaNAnI kahelavidhivaDe sUtramAM kahela AhAradinI azudhdhine avazya jANe che. noMdha:-prastuta vizikAnI ogaNIsagAthA jamudrita pustakamAM che. 102 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamI bhikSA-aMtarAya-zudhdhi-liMga vizikA bhikkhAe vaccaMtA jaiNo guruNo kareMti uvaogaM / jogaMtaraM pavajjiukAmA AbhogaparisuddhaM // 1 // bhikSAyai vrajanto yatayo guroH kurvantyupayogam / yogAntaraM prapattukAmA Abhogaparizuddham // 1 // . (1) upayogathI parizudhdha yogAntarane svAdhyAyAdiyogano tyAga karI bhikSA yogane svIkAravAnI IcchAvAlA sAdhuo AcAryanI pAse upayoga kare che. upayoganI vyAkhyApUrvaka bhikSAnuM prayojana kahe che. 'sAmIveNaM jogo eso suttAijogao hoi / kAlAvikkhAi tahA jaNadehANuggahaTThAe // 2 // sAmIpyena yoga eSa sUtrAdiyogato bhavati / kAlApekSayA tathA janadehAnugrahArthama // 2 // 32 sAmIpyathI yoga=upayoga sUtra-artha vagere yoganI samIpe A bhikSAyoga kALanI apekSAe te te prakAre loka-gRhastho ane dehanA upakAra mATe hoya che. eyavisuddhinimittaM addhAgahaNaTTa suttajogaTThA / jogatigeNuvauttA guruANaM taha pamaggaMti // 3 // etadvizuddhinimittamaddhAgrahaNArtha sUtrayogArtham / yogatrikeNopayuktA gurvAjJAM tathA pramArgayanti // 3 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) A bhikSAnI vizudhdhi mATe, addhA=kAla tethI kAlagrahaNa mATe ane sUtranA yogAdvahana karavA mATe mana,vacana,ane kAyA traNe yogathI upayukta arthAta upayogano kAryotsarga karIne tathA prakAre gurUnI AjJA mAMge che. je rUAre saMvisara pavana ! nAma' vagerethI prasidhdha che. ciMtei maMgalamihaM nimittasuddhi tihA parikkhaMtA / kAyavayamaNehiM tahA niyaguruyaNasaMgaehiM tu // 4 // cintayati maGgalamiha nimittazuddhiM tridhA parIkSamANaH / kAyavacomanobhistathA nijagurujanasaGgataistu // 4 // (4) A bhikSA-zudhdhimAM te te prakAre potAnA saMdhATaka vagere vaDIla jananI sAthe mana-vacana ane kAyAe karI traNa prakAre (1) potAnA manano ullAsa, (2) gurU bhagavaMtanA anukULa zabda ane (3) anukUla janavAda, aMga-skUraNa, zubhazakuna darzana, anukUla zabdAdinuM zravaNa vagere nimitta zudhdhinI parIkSA karatA, athavA pratikSA karatA sAdhuo paMcamaMgala, anaMtalabdhi nidhAna zrI gautama svAmInuM nAma smaraNa vagere maMgalanuM ciMtana kare che. eyANamasuddhie ciivaMdaNa taha puNo vi uvaogo / suddhe gamaNaM ciraM asuddhibhAve Na taddiyahaM // 5 // eteSAmazuddhyA citivandanaM tathA punarapyupayogaH / zuddhe gamanaM khalu ciraM azuddhibhAve na taddivasam // 5 // (5) mana vacana ane kAyAe karIne nimittanI azudhdhi thAyato 104 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavaMdana karI pharIthI paNa upayogano kAryotsarga kare. e pramANe zuddhi thAya to bhikSA mATe jAya ane lAMbA samaya sudhI nimittanI azudhdhi thAya to te divase bhikSA mATe jAya nahIM. suddhe vi aMtarAyA ee parisehagA ihaM huMti / AhArassa ime khalu dhammassa usAhagA jogA // 6 // zuddhe'pyantarAyA ete pratiSedhakA iha bhavanti / AhArasyeme khalu dharmasya tu sAdhakA yogAH // 6 // (6) nimitta zadhdhi hovA chatAM ahIM jinendrapravacanamAM A aMtarAyo AhAranA niSedhaka che. arthAta AhAranI azudhdhinA sUcaka che. ane azudhdha AhArathI sAdhunA yogonI zuddhi thatI nathI, ane sAdhunA A mana-vacana-kAyAnA zudhdha yogo dharmanA sAdhaka che. mATe yogazudhdhi mATe AhArazudhdhi Avazyaka che. "jevo AhAra tevuM satva" vagere subhASito prasidhdha che. gRhasthane nyAyopArjita dravya jema abhyadayanuMsAdhaka che. tema sAdhune nirdoSa AhAra-pANI vizudhdha cAritranA sAdhaka che. tathA koInA pravezadvAra AgaLayAcaka vagerenuM hovuM, pravezadvAramAM ja kUtarAM, vAcharaDA, bALaka vagerenuM besavuM, koIkanA AMgaNAmAM kAcApANI, bIja vagerenuM patharAvavuM, dAtrIne paraMpara anaMtara sacittAdinA saMpaTTA thavArUpa aMtarAyono nirdeza AgaLanI gAthAomAM saMbhave che. tattva jJAnI jANe. mUlAcAra graMthamA AhAranA aMtarAya viSayanI gAthAo kAgAgiddhAchaddIrodhaNarudhiraM ca assuvAdaM ca / jaNhUheTTAparisaM jaNhUvari vadikamo ceva // 105 K .S Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAhiahoNiggamaNaM paccakkhidasevaNA ya jaMtuvaho / kAgAdipiMDaharaNaM pANIdo piMDapaDaNaM ca // pANIye jaMtuvaho maMsAdIdaMsaNe ya uvasagge / pAdaMtarapaMciMdiya saMpAdo bhAyaNANaM ca // uccAraM passavaNaM abhojjagihapavesaNaM tahA paDaNaM / uvavesaNa saMdaMso bhUmI saMphAsaNiTThivaNaM // udarakkimiNiggamaNaM adattagahaNaM pahAragAmadAho ya / pAdeNa kiMcigahaNaM kareNa vA jacca bhUmIdo / ede aNNe bahugA kAraNabhUdA abhojaNasseha / ... bhIhaNa loyadugucchaNa saMjamaNivvedaNaTuM ca // (1) kAgaDAvagerenuM carakavuM. (2) vamana=ulaTInuM thavuM (3) "Aje vAparavuM nahIM A pramANeno koIka dvArA niSedha te rodhana (4) potAnA ke anyanA zarIramAMthI vadhAre pramANamAM lohI vagerenuM nIkaLI javuM. (5) koIkanuM maraNa thatA zokathI potAne azrupAta thAya. (6) DhIMcaNa sudhInA ADA lAkaDAne oLaMgavAnuM thaye chate (7) nAnA pravezadvArAdinA kAraNe nAbhIthI nIce mAMthu namAvI nIkaLavAnuM thAya. (8) paccakakhANapUrvaka tyAga karelI vastunuM sevana thAya. (9) sAdhu samakSa ja bIlADI vagere dvArA udarAdinuM mAravuM. (10) kAgaDA, kutarA vagere vaDe piMDanuM haraNa thavuM. (11)' sAdhu athavA dAyakanA hAthamAMthI piMDanuM bhUmi para paDavuM. (12), pANImAM koI jIvanuM paDI maravuM. (13) mAMsa vagerenuM darzana thavuM. (14) devatAdinA upasarga AvI paDe tyAre (15) be paga vaccethI paMcendriya prANInuM nIkaLavuM. (16) dAtAnuM athavA sAdhunuM bhAjana nIce paDavuM. (17-18) laghu-vaDI nItinuM thavuM. (19) abhojayagRhamAM praveza thavo. (20) cakkara athavA thAkathI bhUmi 106 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para paDI javuM te upavezana (21) kUtarA vagere vaDe karaDavAnuM thayuM. (22) hAtha vaDe bhUmino sparza thavo. (23) piMDapara ghUMkanuM paDavuM. (24) peTamAMthI kRminuM nIkaLavuM. (25) adattapiDanuM grahaNa (26) potAnI upara athavA potAnI najIkamAM rahela vyakti upara prahAra thavo. (27) grAma-dAha (28) bhUmi para rahelA suvarNAdinuM hAthathI athavA pagathI grahaNa karavuM tathA bIjA paNa abhojananA kAraNabhUta- (29) yudhdha vagereno bhaya. (30) loka dugaMchA (31) jIvadayA ane Indriya damanarUpa saMyama mATe tathA (32) bhava-nirvedanA kAraNe. 107 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramI AlocanA vizikA bhikkhAisujattavao evamavi ya mAidosao jAo / taiyArA te puNa sohai AloyaNAi jaI // 1 // bhikSAdiSu yatnavata evamapi ca mAtRdoSato ye / bhavantyaticArAste punaH zodhayatyAlocanayA yatiH // 1 // (1) e pramANe bhikSAdine viSe yatanAvALA sAdhune paNa mAyAdi doSathI athavA aSTapravacana mAtAsvarUpa samiti-guptinA pAnamAM pramAdanA doSathI je aticAro thAya che. sAdhu AlocanA dvArA tenI zudhdhi kare che. (2) pakkhe cAummAse AloyaNa niyamaso u dAyavvA / gahaNaM abhiggahANa ya puvvaggahie NivedeuM // 2 // pakSe cAturmAsye AlocanA niyamazastu dAtavyA / grahaNamabhigrahANAM ca pUrvagRhItAnnivedya // 2 // sAdhue saMyogo hoya to 15 divase nahiMtara caumAsIe avazya AlocanA karavI joIe. ane pUrve grahaNa karelA abhigrahanuM skhalanAdi gurU pAse nivedana karI navA abhigraho grahaNa karavA bhethei. AloyaNA payaDaNA bhAvassa sadosakahaNamii gajjho / guruNo esA ya tAM suvijjanAeNa vinneA // 3 // AlocanA prakaTanA bhAvasya svadoSakathanamiti grAhyaH / guroreSA ca tathA suvaidyajJAtena vijJeyA // 3 // 108 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) bhAvanuM pragaTa karavuM arthAtu potAnA doSanuM pragaTa karavuM. e pramANe AlocanAno artha jANavo. suMdara vaidyanA draSTAMtathI A AlocanA tathA prakAranA gurUnA AgaLa jANavI. "o ' nA sthAne "To" pATha kalpIe to potAnA doSanuM kathana karavuM e AlocanAno rahasyArtha jANavo. jaha ceva dosakahaNaM na vijjamittassa suMdaraM hoi / avi ya suvijjassa tahA vinneyaM bhAvadose vi // 4 // yathaiva doSakathanaM na vaidyamAtrasya sundaraM bhavati / api ca suvaidyasya tathA vijJeyaM bhAvadoSe'pi // 4 // jemanAma mAtranA vaidyanI AgaLa dravyarogarUpa doSanuM kathana suMdara thatu nathI paraMtu sArA vaidyanI pAse, te ja pramANe ahIMbhAvarogarUpa doSanA viSayamAM paNa jANavuM. tattha suvijjo ya imo AroggaM jo vihANao kuNai / caraNAruggakaro khalu evittha guru vi vinneo // 5 // tatra suvaidyazcAyamArogyaM yo vidhAnataH karoti / caraNArogyakaraH khalvematra gururapi vijJeyaH // 5 // (pa) tyAM dravyadoSane viSe je A sAro vaidya vidhipUrvaka Arogyane kare che. ahIM paNa bhAvadoSane viSe nizcayathI cAritrarUpI ArogyanA karanAra gurU jANavA. jassa samIve bhAvAurA tahA pAviUNa vihipuvvaM / caraNAruggaM pakaraMti so guru siddhakammuttha // 6 // 109 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasya samIpe bhAvAturAstathA prApya vidhipUrvam / caraNArogyaM prakurvanti sa guruH siddhakarmAtra // 6 // (6) te ja pramANe bhAvarogIo jenuM sAmIpya pAmIne vidhipUrvaka cAritra-Arogya kare che-pAme che. te gurU A bhAva-roganA viSayamAM sidhdha-karma-niSNAta jANavA. dhammassa pabhAveNa jAyai eyAriso na savvo vi / vijjo va siddhakammo jaiyavvaM erise vihiNA // 7 // dharmasya prabhAveNa jAyata etAdRzo na sarvoDapi / vaidya iva siddhakarmA, yatitavyamIdRze vidhinA // 7 // . dharmanA prabhAvathI sidhdha-karma vaidya jevA koIka ja AvA gurU hoya che. badhAya nahIM. mATe AlocanAnA viSayamAM AvA gurUne viSe vidhipUrvaka prayatna karavo. eso puNa niyameNaM gIyatthAiguNasaMjuo ceva / dhammakahApakkhevagavisesao hoi u visiTTho // 8 // eSa punarniyamena gItArthAdiguNasaMyutazcaiva / dharmakathAprakSepakavizeSato bhavati tu viziSTaH // 8 // . vaLI, A sidhdhakarmA AcArya avazya gItArthatA,saMvignatA, gaMbhIratAdi guNathI yukta ja hovA joIe. ane dharmakathA dvArA zrotA mAM dharmano nyAsa karavAnI vizeSatAthI vaLI te viziSTa sidhdhakarmA AcArya bane che. 110 / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhammakahAujjutto bhAvannU pariNao carittammi / saMvegavuDvijaNao sammaM somo pasaMto ya // 9 // dharmaka thodyukto bhAvajJaH pariNatazcaritre / saMvegavRddhijanakaH samyak saumyaH prazAnvazca // 9 // (9) sidhdhakarma AcArya dharmakathA karavAmAM udyamI,ziSya athavA AlocakanA bhAvane jANanAra, cAritranI pariNativALA, sArI rIte mokSanA abhilASanI vRdhdhi karanArA, atyaMta saumya ane prazAnta hovA joIe. eyArisammi niyamA saMviggeNaM pamAyaduccariyaM / apuNakaraujjaeNaM payAsiyavvaM jaijaNeNaM // 10 // etAdRze niyamAtsaMvignena pramAdaduzcaritam / apunaHkaraNodyatena prakAzayitavyaM yatijanena // 10 // (10) AvA prakAranA sidhdhakarmA AcAryanI pAse avazya apunaHkaraNamAM-pharIthI te pApa nahi karavAmAM saMkalpapUrvaka udyamavaMta ane mokSanA abhilASI sAdhujane potAnA pramAdathI thayelA kharAba AcaraNanuM prakAzana karavuM joIe. jaha bAlo jaMpaMto kajjamakajjaM ca ujjuyaM bhaNai / taM taha AloijjA mAyAmayavippamukko ya // 11 // yathA bAlo jalpankAryamakAryaM ca RjukaM bhaNati / tattathA''locayenmAyAmadavipramuktazca // 11 // (11) jema bALaka sAruM-narazuM je banyuM hoya te saraLatAdi kahI de che te ja pramANe saMyamazudhdhinA AgrahI evA sAdhu-sAdhvIjI 11 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA pramAdathI je pApa-aticAra je bhAvathI sevAyA hoya te rIte mAyA ane madathI rahitapaNe sadgurU samakSa pragaTa karavA rUpa AlocanA kare. pacchittamayaM karaNA anne suddhi bhAMti nANassa / taM ca naH jamhA evaM sasallavaNarohaNappAyaM // 12 // prAcazcittamAtraM karaNAdanye zuddhiM bhaNanti nAnyasya / tacca na; yasmAdetatsazalyavraNarohaNaprAyam // 12 // (12) prAyazcita mAtranA karavAthI bIjA AcAryo zudhdhi kahe che. nahIM ke anyanA = AlocanA vagere karavAthI. te kathana barobara nathI. kAraNake AlocanA vinAnuM mAtra prAyazcita zalyavALA vraNa-ghA upara malamapaTTA samAna che. tethI AlocanApUrvaka prAyazcita karavuM joie. jethI AlocanA dvArA aparAdharUpI zalyano udhdhAra thAya. noMdha :- 'patimaya' nA sthAne 'paoittamatta' tathA 'nANassa'nA sthAne 'nADaIK' pATha saMbhave che.athavA mUla pATha che te pramANe A prAyazcita karavAthI keTalAka jJAnanI zuddhi kahe che. zeSa upara pramANeavraahaa khalu sallaM eyaM3 mAyAibheyao tivihaM / savvaM pi gurusamIve uddhariyavvaM payateNa // 13 // aparAdhAH khalu zalyametanmAyAdibhedatastrividham / sarvamapi gurusamIpe uddhartavyaM prayatnena // 13 // (13) aparAdho nizce zalya che. je (1) mAyAzalya, (2) mithyAtvazalya, ane (3) niyANazalyanA bhedathI traNa prakAranA che. te badhA ya zalyono gurUnI pAse prayatna vaDe udhdhAra karavo. 112 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ya taM satthaM va visaM va duppauttu vva kuNai veyAlo / jaMtaM va duppauttaM sattu( ppu) vva pamAio kuddho // 14 // na ca tacchastraM vA viSaM vA duSyayukto vA karoti vetAlaH / yantraM vA duSprayuktaM zatrurvA pramAditaH kruddhaH // 14 // jaM kuNai bhAvasallaM aNuddhiyaM uttimaTThakAlammi / dullahabohIyattaM aNaMtasaMsAriyattaM ca // 15 // yatkaroti bhAvazalyamanuddhatamuttamArthakAle / durlabhabodhikatvamanantasaMsArikatvaM ca // 15 // (14-15) avidhi e prayoga karAyela zastra, viSa ke vetAla athavA avidhi vaparAyela yaMtra athavA tiraskArathI krodhe bharAyela zatru ke sarpa jIvanuM te ahita karato nathI, je ahita maraNa samaye nahi udhdharela bhAvazalya kare che. zuM kare che? te jIvane durlabhabodhipaNuM ane anaMta saMsArIpaNuM Ape che. to uddharaMti gAravarahiyA mUlaM puNabbhavalayANaM / micchadaMsaNasalaM mAyAsalaM niyANaM ca // 16 // - tata uddharanti gauravarahitA mUlaM purbhavalatAnAm / mithyAdarzanazalyaM mAyAzalyaM nidAnaM ca // 16 // (16) tethI punarjanmarUpI velaDIonA mULasamAna mithyAtvazalya, mAyAzalya, ane niyANazalyano gAravarahita sAdhuo gurUnI pAse prayatna vaDe udhdhAra kare che. 113 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caraNapariNAmadhamme duccariyaM addhiI daDhaM kuNai / kaha vi pamAyAvaTTiya jAva na AloiyaM gurunno||17|| caraNapariNAmadharme duzcaritamadhRti dRDhaM karoti / kathamapi pramAdAvartitaM yAvannAlocitaM guroH // 17 // (17) koIpaNa rIte pramAdathI levAyela doSanI AlocanA gurU pAse na thAya tyAM sudhI cAritranA pariNAma svarUpa dharmane viSe te doSa atyaMta avRti kare che arthAta sAdhune atyaMta asvastha kare che. jaM jAhe Avajjai duccariyaM taM taheva utteNaM / AloeyavvaM khalu sammaM saiyAramaraNabhayA // 18 // yadyathA''padyate duzcaritaM tattathaiva yatnena / AlocayitavyaM khalu samyak sAticAramaraNabhayAt // 18 // (18) sAticAra mRtyunA bhayathI sAdhue jayAre je aparAdha, thAya te aparAdha tyAre jayatnapUrvaka sArI rIte Alovo joIe. arthata AlocanA karavI joIe. evamavi ya pakkhAI jAyai AloyaNAo visao tti / gurukajjANAloyaNA bhAvANAbhogao ceva // 19 // evamapi ca pakSAdau jAyata AlocanAyA viSaya iti / gurukAryAnAlocanAd bhAvAnAbhogatazcaiva // 19 // (19) A pramANe aparAdhonI turata ja AlocanA karavA chatAM kharekhara anAbhogathI ja moTA akAryanI AlocanA na thavAthI athavA gurU saMbaMdhI glAna-vaiyAvacca AdimAM vyApUta hovAnA kAraNe 114 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52mArthathI vismRti thaI javAthI pakSa cArtumAsa vagere AlocanAno viSaya bane che. jaMjArise bhAveNa seviyaM kiM pi ittha duccariyaM / taM tatto ahigeNaM saMvegeNaM tahADaDaloe // 20 // yadyAdRzena bhAvena sevitaM kimapyatra duzcaritam / tattatodhikena saMvegena tathA''locayet // 20 // (20) A AlocanAnA viSayamAM je kaMIpaNa, jevA bhAvathI kharAba AcaraNanuM sevana karyuM hoya te kharAba AcaraNanuM tenAthI adhika saMveganA bhAvathI te pramANe AlocanA karavI joIe. * 115 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) soLamI prAyazcita viMzikA pacchittAo suddhI tahabhAvAloyaNeNa jaM hoi / iharA Na pIDhabaMbhAiora saA sukaDabhAve vi // 1 // prAyazcittAcchuddhistathAbhAvAlocanena yadbhavati / itarathA na pIThabrahmAditaH sadA sukRtabhAvepi // 1 // je kAraNathI tathA prakAre pAramArthika AlocanApUrvakanA prAyazcitathI zudhdhi thAya. che, te kAraNathI anyathA-AlocanA ane prAyazcita vinA zudhdhi thatI nathI. jema ke pITha-mahApITha munio ke je brAhmI-suMdarInA jIvone sadAya svAdhyAyAdi sukRta hovA chatAM zudhdhi thaI nahi. ahigA takkhayabhAve pacchittaM kiMphalaM ihaM hoi / tadahigakammakkhayabhAvao tahA haMta mukkhaphalaM // 2 // adhikAttatkSayabhAve prAyazcitaM kiMphalamiha bhavati / tadadhikakarmakSayabhAvatastathA hanta mokSaphalam // 2 // zaMkA :- AlocanA vizikAnI chellI 20mI gAthAmAM kahevAyuM che ke - je bhAvathI aparAdhanuM sevana thayuM hoya te karatA adhika saMvegathI AlocanA karavI joIe. to adhika saMvegapUrvakanI AlocanAthI ja aparAdhajanya pApano kSaya thaI jato hoya to ahIM zudhdhinA viSayamAM prAyazcitanuM zuM phala thayuM ? arthAt kazuM ja nahi. samAdhAna :- te sevela aparAdha janma pApa karatA adhika arthAt sattAmAM rahela pUrvanuM pApa paNa tathA prakAre kSaya thavAthI kharekhara prAyazcita mokSaphala vALuM thAya che. 116 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAvaM chiMdai jamhA pAyacchittaM ti bhaNNae tamhA / pAeNa vA vi cittaM sohayaI teNa pacchittaM // 3 // pApaM chinatti yasmAtprAyazcittamiti bhaNyate tasmAt / prAyeNa vApi cittaM zodhayati tena prAyazcittam // 3 // je kAraNathI pApane cheda-kApe che. te kAraNathI prAyazcita kahevAya che. athavA prAyaH karIne te cittane zudhdha-nirmaLa kare che. mATe tene prAyazcita kahe che. saMkesaNAibheyA cittaasuddhIi bajjhaI pAvaM / tivvaM cittavivAgaM avaii taM cittasuddhIo // 4 // (zaMkaiSanA) saMklezanAdibhedAccittAzuddhyA badhyate pApam / tIvaM citravipAkamapaiti taccittazuddhaH // 4 // zakti eSaNA vagerenA bhede karI athavA saMkaleza vagerenA bhede karI cittanI azudhdhithI vividha vipAkavALA tIvra pApa baMdhAya che. ane te pApa cittanI vizudhdhithI nAza pAme che. kicce vi kammai tahA jogasamattIi bhaNiyameyaM ti| AloyaNAibheyA dasavihameyaM jahA sutte // 5 // kRtyepi karmaNi tathA yogasamAptyA bhaNitametaditi / AlocanAdibhedAddazavidhametadyathA sUtre // 5 // ha .. mATe ja avazya kartavya jevA ke pratikramaNa, vaiyAvacca vagere anuSThAnamAM tathA yogodvahananI samAptimAM paNa A prAyazcita kahyuM che. je pramANe sUtramAM che te pramANe A prAyazcita AlocanA vagere bhedathI dasa prakAranuM che. 117 IIIIIIIIIM Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AloyaNapaDikamaNe mIsa vivege tahA viussagge / tavacheyamUlaaNavaTThayA va pAraMciyaM ceva // 6 // AlocanApratikramaNe mizravivekau tathA vyutsargaH / tapacchedamUlAnavasthatA ca pArAvaMcakaM caiva // 6 // (6) mAvoyanA (1) pratibha9 (2) mizra (3) vive5 (4) yotsarga (5) ta5 (6) che6 (7) bhUta (8) manavasthApya () mane pArAMcita (10) ema prAyazcitanA dasa prakAro che. have pratyekanuM svarUpa jaNAve che. vasahIo hatthasayA bAhiM kajje gayassa vihipuvvaM / gamaNAigoyarA khalu bhaNiyA AloyaNA guruNA // 7 // vasaterhastazatAbahiH kArye gatasya vidhipUrvam / gamanAdigocarA khalu bhaNitA''locanA guruNA // 7 // (7) |sr, vihAra, mikSAyA, sthaMbibhUmi 4-mApa vagaire kAryo mATe upAzrayathI so hAthanI bahAra-javA-AvavAnA viSayamAM gurU samakSa vacana dvArA AlocanA kare arthAt pragaTa kare tene AlocanA prAyazcita jagata gurU vaDe kahevAyuM che. sahasacciya assamiyAibhAvagamaNe ya caraNapariNAmA / micchAdukkaDadANA taggamaNaM puNa paDikkamaNaM // 8 // sahasaivAsamitAdibhAvagamane ca caraNapariNAmAt / mithyAduSkRtadAnAttadgamanaM punaH pratikramaNam // 8 // (8) cAritranA pariNAmathI pAMca samitio ane gaNa gutine viSe 118 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahasAtkArathI ke anupayogathI koIpaNa rIte pramAdanA kAraNe viparIta ke khoTI rIte AcaraNa karyo chate tenuM micchAmI dukkaDama ApavAthI cAritranA pariNAmamAM pAchA pharavuM te pratikramaNa prAyazcita che. saddAiesu Isi pi ittha rAgAibhAvao hoi / AloyaNA paDikkamaNayaM ca eyaM tu mIsaM tu // 9 // zabdAdike SvISadapyatra rAgAdibhAvato bhavati / AlocanA pratikramaNakaM caitattu mizraM tu // 9 // ahIM zabda-rUpa-rasa-gaMdha ane sparzanA ISTa viSayomAM thoDo paNa rAga ane aniSTa viSayomAM aprItirUpa dveSa vagere mana vaDe karyA hoya to tenI gurU samakSa AlocanA kare ane gurUmahArAja kahe ke pratikramaNa kara' pachI micchAmi dukkaDama Ape tyAre zuddhi thAya Ama AlocanA ane pratikramaNa ema ubhayarUpa hovAthI mizra prAyazcita kahevAya che. , asaNAigassa pAyaM aNesaNIyassa kaha vi gahiyassa / saMvaraNe saMcAo esa vivego u nAyavvo // 10 // azanAdikasya prAyoneSaNIyasya kathamapi gRhitasya / saMvarane saMtyA uSa vivevastu jJAtivya: || 20 || (10) prAyaH karIne anaiSaNIya arthAta doSita azana-pAna-khAdima svAdima koIpaNa rIte grahaNa karela upalakSaNathI vasatI, upakaraNa vagere lIdhuM hoya to te te doSano aTakAva karavAmAM anaiSaNIya vastuno samyapha tyAga karavo te viveka prAyazcita che. 119 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kussumiNamAiesuM viNADabhisaMdhIi jo aIyAro / tassa visuddhinimittaM kAussaggo viussaggo // 11 // ku svapnAdikeSu vinAbhisandheryastvaticAraH / tasya vizuddhinimittaM kAryotsargo vyutsargaH // 11 // (11) sAvadha spana, svana kare yA Doya, mAthI pAunati , ladhunIti paraThavavI, nAvaDIthI jaLAzaya utaravuM vagere pravRttimAM Azaya vinA je aticAro lAgyA hoya tenI vizudhdhi nimitte kAyotsarga karavo. tene vyutsarga prAyazcita kahyuM che. puDhavAINaM saMghaTTaNAibhAveNa taha pamAyAo / aiyArasohaNaTThA paNagAitavo tavo hoi // 12 // pRthivyAdInAM saMghaTTanAdibhAvena tathA pramAdAt / aticArazodhanArtha pazcakAditapastapo bhavati // 12 // (12) sacita pRthvIkAya, apakAya vagereno pramAdathI saMghaTTa paritApa vagere thayo hoya te aticAranI zudhdhi mATe ja jadhanya paMcakathI mAMDIne cha mahinA sudhIno tapavizeSa chedagraMtho kejitakalpAnusAre apAya te tapa prAyazcita che. tavasA u duddamassA pAyaM taha caraNamANiNo ceva / saMkesavisesAo cheo paNagAio tattha // 13 // tapasA tu durdamasya prAyastathA caraNamAninazcaiva / saMklezavizeSAcchedaH pazcakAdikastatra // 13 // (13) je cha mAsanA upavAsa ke bIjA kaThora tapa karavA samartha hovAthI tapathI ulaTo garva kare che. "bhalene game teTalo tapa karAve ethI 3120 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane zuM kaSTa che." te tapadurdama kahevAya. arthAt tapa vaDe durdama eTale vizudhdha karavA azakya hoya tathA aparAdha karavA chatAM svayaM ne cAritrI mAnanAra evA sAdhuno saMkalezavizeSathI pAMca ahorAtra, daza ahorAtra vagere kramathI cAritra paryAyano cheda karavo-paryAyane ghaTADavo athavA vinA kAraNe apavAda mArgane sevavAnI rUcivALAne paNa tapadurdama kahevAya. tene A cheda prAyazcita hoya che. pANavahAiMmi pAo bhAveNAseviyammi sahasA vi / AbhogeNaM jaiNo puNo vayArovaNA mUlaM // 14 // prANavadhAdau prAyo bhAvenAse vite sahasApi / / Abhogena yateH punarvatAropaNA mUlam // 14 // (14) prANIvadhAdi paMcendriya jIvanA vadhAdimAM IrAdApUrvaka-saMkalpapUrvaka athavA vagara vicArebekALajI pravRti kare. AdithI garva ahaMkArathI maithuna sevyuM hoya. tathA mRSAvAda,adattAdAna ane parigraha paNa utkRSTa bhAve sevyA hoya athavA niSpharatApUrvaka vAraMvAra sevyA hoya evA sAdhunA pUrvanA saghaLA paryAyono cheda karavApUrvaka pharIvAra mahAvratonuM AropaNa karavuM te mUla prAyazcita kahevAya. sAhammigAiteNAibhAvao saMkilesabheeNa / takkhaNameva vayANa vi hoi ajogo uaNavaTThA // 15 // sArmikAdiste nAdibhAvataH saMklezabhedena / tatkSaNameva vratAnAmapi bhavatyayogastvanavasthA // 15 // (15) sAdharmikAdi = potAnA pakSanA athavA parapakSanA sAdhusaMbaMdhi arthAt mAlikInuM utkRSTa dravya-ziSyanI corI kare, parapakSanA gRhasthonI mAlikInA dikarA-dikarInI corI kare, athavA kiMmatI 121 1 1 NON Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA ratna suvarNanI corI kare, AdithI hAtha-muThThI, lAkaDI vagere vaDe maraNanirapekSapaNe-marI jaze to evA vicAravagara potAnA pakSavALA sAdhune ke parapakSavALA gRhasthane ati saMkilanTa pariNAmapUrvaka je prahAra kare che. te duSTa adhyavasAyathI te ja samaye tenAmAM cAritranoabhAva thAya che. AvA atikliSTa pariNAmavALA sAdhune Apelo tapa jyAM sudhI pUrNa na kare tyAM sudhI punaHvratonuM AropaNa na thAya te anavasthApya prAyazcita kahevAya che. purisavisesaM pappA pAvavisesaM ca visayabheeNaM / pAyacchittassaMtaM gacchaMto hoi pAraMcI // 16 // puruSavizeSaM prApya pApavizeSaM ca viSayabhedena / prAyazcittasyAntaM gacchanbhavati pArAvaMcakamH // 16 // (16) prAyaH karIne purUSa vizeSathI, AcArya vizeSane pApavizeSathI jevA kesvaliMgavALI sAdhvIne ke rAjAnI rANIne sevanArA athavA sAdhusAdhvI ke rAjA vagere uttama manuSyono vadha karavAthI ItyAdi viSayanA bhedathI jenAthI moTuM bIjuM prAyazcita che ke aparAdha na hovAthI sadhaLA prAyazcitanA pAra-aMta-cheDo pAmeluM evuM chelluM prAyazcita, tene pArAcika prAyazcita kahyuM che. evaM kuNamANo khalu pAvamalAbhAvao niogeNa / sujjhai sAhU sammaM caraNassArAhaNA tatto // 17 // evaM kurvANaH khalu pApamalAbhAvato niyogena / zudhyati sAdhuH samyakcaraNasyArAdhanA tataH 17 // (17) A pramANe AlocanAdi 10 prakAranAM prAyazcitane vahana karanAra Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu avazya pAparUpI malathI mukta thavAthI zudhdha thAya che. tenAthI suMdara cAritranI ArAdhanA thAya che. avirAhiyacaraNassa ya aNubaMdho suMdaro u havai tti / appo ya bhavo pAyaM tA itthaM hoi jaiyavvaM // 18 // avirAdhitacaraNasya cAnubandhaH sundarastu bhavatIti / alpazca bhavaH prAyastadatra bhavati yatitavyam // 18 // ane avirAdhita cAritradharane ja bhavAMtaramAM dharmAdi sAmagrInI prAptirUpa suMdara anubaMdha thAya che. ane prAyaH karIne alpa saMsAra thAya che. e kAraNathI sAdhuoe prAyazcitanA viSayamAM yatna karavo Tho'yo. kiriyAe apaccAre jattavao NAvagAragA jaha ya / pacchittavao sammaM taha pavvajjAe aiyAre // 19 // kri yAyAM apathyA yatnavato nApakArakA yathA ca / prAyazcittavataH samyaktathA pravajyAyA aticArA : // 19 / / (19) je pramANe cikitsA daramyAna apathya-sevanamAM yatnavAlAne rogo apakAraka thatA nathI. te ja pramANe samyaka prAyazcitavAlAne saMyama - viSenA aticAra apakAraka thatA nathI. evaM bhAvanirujjo jogasuhaM uttamaM ihaM lahai / paraloge ya narAmarasivasukkhaM tapphalaM ceva // 20 // evaM bhAvanIrujo yogasukhamuttamamidaM labhate / paraloke ca narAmarazivasaukhyaM tatphalaM caiva // 20 // 123 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) A pramANe AlocanAdi daza prakAranA prAyazcitane vahana karanAra bhAvanIrogI sAdhuA bhavamAM uttama yoganA sukhane-prazamasukhane prApta kare che. ane te prAyazcitanA athavA uttama yoganA phaLasvarUpe ja paralokamAM nara-amara ane mokSasukhane prApta kare che. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattaramI yoga-vizikA mukkheNa joyaNAo jogo savvo vi dhammavAvAro / parisuddho vinneo ThANAigao viseseNa // 1 // mokSeNa yojanAdyogaH sarvo pi dharmavyApAraH / parizuddho vijJeyaH sthAnAdigato vizeSeNa // 1 // (1) jo ke praNidhAnAdi badho ya parizudhdha dharmavyApAra mokSanI sAthe jIvanuM joDANa karavAthI yoga jANavo. vaLI vizeSe karI sthAnAdi viSayaka ja dharmavyApAra yoga jANavo. have sthAnAdinuM varNana karavApUrvaka te sthAnAdi kyA prakAranA yoga che te jaNAve che. ThANunnatthAlaMbaNarahio taMtammi paMcahA eso / dugamittha kammaogo tahA tiyaM nANajogo u // 2 // sthANuvarNArthAlambanarahitastantre pazcadhaiSaH / dvikamatra karmayogastathA trikaM jJAnayogastu // 2 // (1) sthAna,(2) urNa-zabda,(3) artha ane (4) pratimAdi AlaMbana viSayaka cAra bhedo tathA (5) rUpI dravyanA AlaMbana vinAno nirAMlaMbana pAMcamo bheda zAstramAM kahelo che. sthAnAdi be karma-kriyA yoga che ane arthAdi traNa jJAnayoga che. A karmayoga ane jJAnayoga kone hoya che te kahe che. dese savve ya tahA niyameNeso carittiNo hoi / iyarassa bIyamittaM itto cciya kei icchaMti // 3 // Ee 125 thI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deze sarve ca tathA niyamenaiSa caritriNo bhavati / itarasya bIjamAtramita eva kecidicchanti // 3 // dezathI ane sarvathI cAritrIne avazya A yoga hoya che, eTale ja keTalAka AcAryo bIjA-apunabaMdhaka ane avirata samyagadraSTIne yoganuM bIjamAtra Icche che. have sthAnAdinA peTAbheda kahe che. ikkikko ya cauddhA itthaM puNa tattao munneyvvo| icchApavittithirasiddhibheyao samayanIIe // 4 // ekaikaM ca caturdhA'tra punastattvato jJAtavyaH / ... icchApravRttisthirasiddhibhedataH samayanItyA // 4 // (4) sthAna, urNa, artha, AlaMbana ane nirAlaMbana Adidareka yogane tatvadraSTithI vicAratAM eka ekanA cArabheda thAya che. te IcchA, pravRtti, sthiratA ane siddhi ema zAstramAM kahyA che. IcchAdi yogonuM svarUpa darzAve che. tajjuttakahApIIi saMgayAvipariNAmiNI icchaa| savvatthuvasamasAraM tappAlaNamo pavattI u||5|| tayuktakathAprItyA saMgatA'vipariNAminIcchA / sarvarthopazamasAraM tatpAlanaM pravRttistu // 5 // taha ceva eyabAhagaciMtArahiyaM thirattaNaM neyaM / savvaM paratthasAhagarUvaM puNa hoi siddhi tti // 6 // tathaivaitabAdhakacintArahitaM sthiratvaM jJeyam / / parva parArthasAdhakarUpaM punarbhavati siddhiriti // 6 // ( 6) rathAdi yogathI yukta yogIonI kathAne prIti vaDe sAMbhaLIne 126 - Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sthAnAdiyoga ArAdhavAnA pariNAma thAya te icchAyoga kahevAya. sarvasthAnAdi yogonuM anukULa ke pratikULa saMjogomAM paNa upazamabhAvapUrvaka pAlana karavuM te pravRtiyoga kahevAya. te ja pramANe te sthAnAdika yogonuM bAdhaka ciMtAthI rahita te sthirapaNuM jANavuM. tema ja sthAnAdi yogonuM phala potAne prApta thayuM hoya te bIjAne pamADavA rUpa parArtha sAdhakapaNuM te sidhdhiyoga jANavo. ee ya cittarUvA tahakkhaovasamajogao huMti / tassa u saddhApIyAijogao bhavvasattANaM // 7 // ete ca citrarUpAstathA kSayopazamayogato bhavanti / tasya tu zraddhAprItyAdiyogato bhavyasattvAnAm // 7 // bhavya jIvone tathAvidha kSayopazamanA yoge karI che te sthAnAdi yoganI zradhdhA, prIti, dhRti, dhAraNAnA yogathI A icchAdi yogo paNa aneka prakAranA hoya che. aNukaMpA nivveo saMvego hoi taha ya pasamu tti / eesiM aNubhAvA icchAINaM jahAsaMkhaM // 8 // anukampA nirvedaH saMvego bhavati tathA ca prazama iti / eteSAmanubhAvA icchAdInAM yathAsaMkhyam // 8 // (8) anukaMpA, nirveda, saMvega ane prazama A cAra IcchAdi yoganA kArya che. IcchAnuM kArya anukaMpA, pravRttinuM kArya nirveda, sthiratAnuM kArya saMvega ane siddhinuM kArya prazama ema anukrame kArya jANavA. evaM Thiyammi tatte nAeNa ujoyaNA imA pyddaa| ciivaMdaNeNa NeyA navaraM tattannuNA sammaM // 9 // eNe 127 - Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM sthite tattve jJAtena tu yojaneyaM prakaTA / citivandanena neyA kevalaM tattvajJena samyak // 9 // (9) A pramANe IcchAdinA pratibhedathI 80bhede yoga tatvanI vyavasthA hote chate caityavaMdana nA draSTAMtathI kriyAnA abhyAsiyone pratyakSa A yojanA khAsa karIne tatvanA jANakAroe jANavI. have te yojanAne ja kahe che. arahaMtaceiyANaM karemi ussagga evamAIyaM / saddhAjuttassa tahA hoi jahatthaM payannANaM2 // 10 // arhaccaityAnAM karomyutsargamevamAdikam / zraddhAyuktasya tathA bhavati yathArtha padajJAnam // 10 // (10) arihaMta ceIANa karemI kAusagga" Adi caityavaMdana daMDakane zradhdhAsahita te te prakAre svara, mAtrA, saMpadAdie zudhdha varNa uccAravA mAtrathI yathArtha padajJAna thAya che. eyaM catthAlaMbaNajogavao pAyamavivarIyaM tu / iyaresiM ThANAisu jattaparANaM paraM seyaM // 11 // etaccArthAlambanayogavataH prAyo'viparItaM tu / itareSAM sthAnAdiSu yatlaparANAM paraM zreyaH // 11 // (11) ane A padajJAna arthayoga ane AlaMbana yogavALA yogIonuM prAyaH karIne aviparIta hoya che. arthAta zIdha mokSaphalanuM saMpAdaka hoya che. bIjA je vizudhdha sthAnayoga ane urNayogane viSe yatnavAlA che ane arthayoga ane AlaMbanayoganA tIvra abhilASI che. teonuM A padajJAna paraMparAe mokSasAdhaka che. 128 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iharA u kAyavAsiyapAyaM ahavA mahAmusAvAo / tA aNurUvANaM ciya kAyavvo eyavinnAso // 12 // itarathA tu kAyavAsitaprAyamathavA mahAmRSAvAdaH / tatonupAva vartavya dinyAsa: | 22 || (12) anyathA-arthayoga ane AlaMbana yogathI rahita tathA sthAnayoga ane UrNayogamAM prayatnanA abhAvavALAnuM caityavaMdana mAnasa upayogathI zanya hovAnA kAraNe mAtra kAyika ane vAcikaceSTA jevuM che. tathA kALamAM mone phALe gaNA vosirAmi' A pramANe pratijJA karIne kAyotsargamAM sthAnAdino bhaMga karyo chate A caityavaMdana mahAmRSAvAda paNa thaI jAya che. mATe yogya jIvone viSe ja A caityavaMdananuM pradAna karavuM. A caityavaMdana pradAna mATe koNa yogya che? rakhAnA samAdhAnamAM kahe che. je desaviraijuttA jamhA iha vosirAmi kAyaM ti / suvvai viraIe imaM tA savvaM ciMtiyavvamiNaM // 13 // ye dezaviratiyuktA yasmAdiha vyutsRjAmi kAyamiti / zrUyate viratyaitattatsamyacintayitavyamidam // 13 // (13). jeo dezaviratithI yukta che teo jacaityavaMdanAdi dharmAnuSThAna mATe yogya che. kAraNa ke vosirAmi ' A pratijJA virativaMta ne ja saMbhave che, anya samyagadraSTi Adine saMbhavatI nathI, ema saMbhaLAya che. mATe A bAbatano sArI rIte vicAra karavo joIe. te vicAra A pramANe TIkAmAM che - ahIM dezaviratinuM je grahaNa karyuM che te tulAdaMDanyAyathI sarvavirati ane avirata samyagadraSTi paNa A caityavaMdana mATe yogya che. apunabaMdhako paNa vyavahArathI 129 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhikArI kahyA che. jeone apunarbaMdhaka bhAvano sparza paNa nathI, vidhi-bahumAnathI rahita che ane mAtra gADariyA pravAhathI gatAnugatika kare che teo sarvathA ayogya che. titthassuccheyAi vi nAlaMbaNamittha jaM sa emeva / suttakiriyAi nAso eso asamaMjasavihANA // 14 // tIrthasyocchedAdyapi nAlambanamatra yatsa evameva / sUtrakriyAyA nAza eSo'samavaMcasavidhAnAtH // 14 // (14) avidhithI thatA anuSThAnane nahi cAlavA daIe to tIrthano uccheda thaI jAya. AvuM khoTuM AlaMbana paNa levuM nahi. kAraNa ke A ja pramANe avidhi anuSThAna karAye chate ja avidhinI azudhdha paraMparAnI pravRtithI sUtrakriyAno nAza che. ane A sUtrakriyAno nAza te ja tIrthano uccheda che. so esa vaMkao ciya na ya sayamayamAriyANamaviseso5 / eyaM pi bhAviyavvaM iha titthuccheya bhIrUhiM // 15 // sa eSa vakra eva na ca svayaMmRtamAritAnAmavizeSa: / etadapi bhAvayitavyamatra tIrthocchedabhIrubhiH // 15 // (15) te A sUtra ane kriyAno vinAza e ja tIrthanA ucchedarUpa hovAthI kharekhara vakra-bhayaMkara phalavALo hovAthI ahitakArI che. potAnuM AyuSya pUrNa thavAthI je mANasa svAbhAvika rIte mare che ane bIjAnA hAthe je marAya che. A be mAM avizeSa - abheda nathI kintu vizeSa-bheda che ja. tethI tIrthanA ucchedano bhaya dharAvanArAoe A vAta paNa vicAravI joIe. = 130 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muttUNa logasannaMM uDDaNa ya sAhusamayasabbhAvaM / sammaM paTTiyavvaM buheNamainiuNabuddhI // 16 // muktvA lokasaMjJAM uvA ca sAdhusamayasadbhAvam / samyakpravartitavyaM budhenAtinipuNabuddhyA // 16 // (16) vidvAna purUSe potAnI zreSTha budhdhi vaDe lokasaMjJAne choDIne sarvajJapraNIta zAstranA rahasyano yarthAtha anubhava karIne caityavaMdana vagere dharmakriyAmAM vidhipUrvaka pravRti karavI joIe. kayamittha pasaMgeNaM ThANAisu jattasaMgayANaM tu / hiyameyaM vinne'yaM sadaNuTThANattaNeNa tahA // 17 // kRtamatra prasaGgena sthAnAdiSu yatnasaMgatAnAM tu / hitame tadvijJeyaM sadanuSThAnatvena tathA // 17 // (17) ahIMyA prarUpavA yogya sthAnAdika yoganA vyAkhyAnamAM prasaMgathI tIrthano uccheda thavAnA kAraNo ane tenA rakSaNa mATenA upAyonuM varNana karyuM. have vadhAre kahevAthI saryuM. mUkhya vAta e che ke sthAna Adi pAMca yogamAM vidhipUrvaka prayatna karanAranuM caityavaMdanAdi sadanuSThAnarUpa thavAthI hitakara-mokSasAdhaka jANavuM. eyaM ca pIr3abhattAgamANugaM taha asaMgayAjuttaM / yaM cauvvihaM khalu eso caramo havai jogo // 18 // etacca prItibhaktyAgamAnugaM tathA'saMgatAyuktam / jJeyaM caturvidhaM khalveSa caramo bhavati yogaH // 18 // (18) khA sahanuSThAna prIti, bhakti, ane khAgama anusAra hoya che. tathA asaMgatatAthI yukta cothA prakAre jANavuM. vaLI A cAra anuSThAnamAM chelluM asaMgAnuMSThAna ja nizcayathI yoga che. 131 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlaMbaNaM pi eyaM rUvimarUvI ya ittha paramu tti / tagguNapariNairUvo suhumo'NAlaMbaNo nAma // 19 // Alambanamapyetad rUpyarUpI cAtra parama iti / tadguNapariNatirUpaH sUkSmo'nAlambano nAma // 19 // (19) AlaMbanayoga paNa be prakAranA che. (1) rUpa ane (2) arUpI. temAM bIjo arUpI AlaMbana yoga muktinuM sAkSAta kAraNa hovAthI atyaMta zreSTha che. te sidhdha paramAtmAnA kevalajJAnAdi guNagaNanI pariNati-samApattirUpa sUkSma nirAlaMbana yoga kahevAya che. pAThAntara 'sumo gAnaMvaLo' thI sUkSma AlaMbanavALo hovAthI kharekhara A nirAlaMbana yoga che. eyammi mohasAgarataraNaM seDhI ya kevalaM ceva / tatto ajogajogo kameNa paramaM ca nivvANaM // 20 // etasminmohasAgarataraNaM zreNizca kevalaM caiva / tato' yogayogaH krameNa paramaM ca nirvANam / / 20 // (20) A nirAlaMbana dhyAna prApta thaye chate mohasAgara taravA svarUpa kSapakazreNI pUrNa thAya che ane te kSapakazreNIthI kevalajJAna ja thAya che. te kevalajJAnathI ayoga nAmano yoga prApta thAya che. A pramANenA kramathI ayogayoga prApta thaye chate yoganA zreSTha phaLa svarUpa nirvANa-mokSa prApta thAya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramI :- kevalajJAna viMzikA kevalanANamaNaMtaM jIvasarUvaM tayaM nirAvaraNaM / logAlogapagAsagamegavihaM niccajoi tti // 1 // kevalajJAnamanantaM jIvasvarUpaM tannirAvaraNam / lokAlokaprakAzakamekavidhaM nityajyotiriti // 1 // (1) lokAlokanuM prakAzaka, anaMta ane eka ja prakAranuM te kevalajJAna nitya jyoti svarUpa nirAvaraNa jIvanuM svarUpa che. maNapajjavanANaMto nANassa ya daMsaNassa ya viseso / kevalanANaM puNa daMsaNaM ti nANaM ti ya samANaM // 2 // manaH paryayajJAnAnto jJAnasya ca darzanasya ca vizeSaH / kevalajJAnaM punadarzanamiti jJAnamiti ca samAnam // 2 // mana:paryavajJAnasudhI arthAtachabasthapaNA sudhI jJAna ane darzanano bheda che. paraMtu kevalajJAnamAM baMnne samAna che. saMbhinnaM pAsaMto logamalogaM ca savvao neyaM / taM natthi jaM na pAsai bhUyaM bhavvaM bhavissaM ca // 3 // saMbhinnaM pazyaMllokamalokaM ca sarvato jJeyam / tannAsti yanna pazyati bhUtaM bhavyaM bhaviSyacca // 3 // (3) paripUrNa lokAlokarUpa zeyane sarvathA jotA kevalIbhagavaMtane tevo koI bhUta vartamAna ke bhAvI padArtha nathI je na jue. arthAt sarva Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUaM bhUatteNaM bhavvaM peeNa taha bhavissaM ca / pAsai bhavissabhAveNa jaM imaM neyamevaM ti // 4 // bhUtaM bhUtatvena bhavyamapyetena tathA bhaviSyacca / pazyati bhaviSyadbhAvena yadidaM jJeyamevamiti // 4 // (4) zaMkA-A pramANe to padArthonA bodhanokhIcaDo thavAnI Apatti Ave. samAdhAna - zeya je pramANe che te pramANe juve che. bhUta ne bhUtapaNe, vartamAnane vartamAnapaNe tathA bhaviSyane bhaviSyapaNe jue che, kAraNa ke, A zeya padArtho bhUta, vartamAna ane bhAvI A pramANe ja che. neyaM ca viseseNaM vigamai keNAvi iharathA neyaM / neyaM ti tao cittaM eyamiNaM juttijuttaM tti // 5 // jJeyaM ca vizeSeNa vigacchati kenApItarathA naitat / jJeyamiti tatazcitraM evametadyuktiyuktamiti // 5 // ane zeya koIka vizeSa-paryAyathI ja nAza pAme che. anyathAsAmAnyathI arthAt dravyapaNAthI A joya nAza pAmatuM nathI. kAraNa ke zeya che. arthAt nAza pAmavA chatAM joya rUpe rahe che. A bAbata yuktiyukta che. mATe A joya vicitra che. arthAt sAmAnya vizeSa ubhayarUpe che. A ja vAta AgaLanI gAthAmAM kare che. sAgArANAgAraM neyaM jaM neyamubhayahA savvaM / aNumAiyaM pi niyamA sAmannavisesarUvaM tu // 6 // sAkArAnAkAraM jJeyaM yajjJe yamubhayathA sarvam / aNvAdikamapi niyamAtsAmAnyavizeSarUpaM tu // 6 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) zeya sAkAra ane nirAkAra rUpe che. kAraNa ke badhuMya zeya ubhayaprakAre che. aNu vagere paNa niyAmAM sAmAnya ane vizeSa ubhayarUpe che. tA eyaM pi taha cciya taggAhamabhAvao u nAyavvaM / AgAro'vi ya eyassa navaraM taggahaNapariNAmo // 7 // tadetadapi tathaiva tadgrAhakabhAvatastu jJAtavyam / AkAropi caitasya kevalaM tadgrahaNapariNAmaH // 7 // tethI A kevalajJAna paNa tathA prakAranuM sAmAnya vizeSarUpe ja jANavuM. kAraNa ke te kevalajJAna joyagata sAmAnya-vizeSanuM grAhaka che. ane A kevalajJAnano AkAra paNa te zeyaviSayaka grahaNa pariNAma che. iharA u amuttassA ko vA''gAro na yAvi paDibiMbaM / . Adarisagivva visayassa esa taha juttijogAo // 8 // itarathA tvamUrtasya ko vA''kAro na cApi pratibimbam / Adarzaka iva viSayasyaiSa tathA yuktiyogAttu // 8 // anyathA upara pramANe jo na hoya to amUrti hovAnA lIdhe kevaLajJAnane kyo AkAra hoya? arthAt kazo AkAra nathI. ane arisAmAM viSayanA pratibiMbanI jema kevalajJAnano AkAra yukti thI vicAratA pratibiMba paNa nathI. yukti-ariso mUrta che ane kevalajJAna amUrta che. amUrtamAM pratibiMba na hoya jema AkAzamAM. AgaLa graMthakAra svayaM A ja bAbata vistArathI jaNAve che. sAmA u diyA chAyA abhAsaragayA nisiM tu kAlAbhA / sa cceya bhAsaragayA sadehavannA muNeyavvA // 9 // 135 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) zyAmA tu divA chAyA abhAsvaragatA nizi tu kAlAbhA / saiva bhAsvaragatAH svadehavarNA jJAtavyA // 9 // pratibiMba chAyArUpa che je divase abhAsvara - jamIna vagere padArthone viSe zyAmarUpa AchI kALI hoya che ane rAtrInA kALI hoya che. eka divasanA prakAzamAM dekhAya che ane bIjI rAtrInA aMdhakAramAM dekhAtI nathI. te ja chAyA = pratibiMba.arisA vagere bhAsvara padArthone viSe svadehanA=biMbanA varNanI hoya che. arthAta lAla-pILA vagere varNanI jANavI. je Arisassa aMto dehAvayavA havaMti saMkaMtA / tesiM tatthuvaladdhI pagAsajogA Na iyaresiM // 10 // ye AdarzasyAntardehAvayavA bhavanti saMkrAntAH / teSAM tatropalabdhiH prakAzayogAnnetareSAm // 10 // (10) arIsAnI aMdara dehanA je avayavo saMkrAnta-pratibiMbita thAya che. te saMkrAnta thayelA avayavonuM te arisAmAM darzana prakAzanA saMbaMdhathI thAya che paNa bIjA padArthonI upalabdhi thatI nathI. arthAt saMkrAnta nahI thayelAnuM darzana thatuM nathI. chAyANuvehao khalu jujjai Ayarisage puNa imaM ti / siddhammi tejazchAyANujogavirahA adehAo // 11 // chAyAnuvedhataH khalu yujyata Adarzake punaridamiti / siddhe tejazchAyAnuyogavirahAdadehAt / / 11 / / (11) chAyAonA aNuonA saMbaMdhathI=saMkramanA kAraNe arisAmAM A 136 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibiMba ghaTe ja che paraMtu sidhdha bhagavaMtane zarIrano abhAva hovAthI tathA prakAza ane chAyAnAaNuono virahovAthI temanAvalajJAnamAM pratibiMba ghaTanahi. A vAta AgaLanI gAthAmAM kahe che. chAyANuhiM na jogo'saMgattAo u haMdi siddhassa / chAyANavo'vi savve vi NA'NumAINa vijjaMti // 12 // chAyANubhirna yogo'saGgatvAttu hanta siddhasya / chAyANavo'pi sarve'pi nANvAdInAM vidyante // 12 // (12) sidhdha bhagavaMtane zarIrAdi rUpI padArthono saMga nahi hovAthI chAyAnA aNuo sAthe saMbaMdha ghaTe nahi. tathA aNu vagere badhAya sUkSma padArthone chAyAnA aNuo paNa hotA nathI. aNu eTale avibhAjya aMza. eTale ene chAyA aNu kyAMthI hoya? ane jenA chAyA aNu na hoya tenuM pratibiMba paNa na ja hoya. ane kevala jJAnamAM to aNu paNa jaNAya che. mATe e jJAnano AkAra pratibiMbarUpa na ghaTe. taMmittaveyaNaM taha Na sesagahaNamaNumANao vA vi / tamhA sarUvaniyayassa esa taggahaNapariNAmo // 13 // tanmAtravedanaM tathA na zeSagrahaNamanumAnato vA'pi / tasmAtsvarUpaniyatasyaiSa tadgrahaNapariNAmaH // 13 // (13) kevalajJAnamAM pratibiMba vagerethI rahita sAkSAt padArtha-mAtranuM anubhava-jJAna che. ane anumAna vagere dvArA thatA nadImAM pura jovAthI uparavAsamAM vRSTinuM athavA ghUmathI vahni vagere jJAnanI jema paNa jJAna thatuM nathI. paraMtu padArtha mAtranuM sAkSAt jJAna thAya che. tethI potAnA svarUpamAM rahetA kevalI bhagavAnanA jIvano ja 137 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A grahaNa-pariNAma=joyagrahaNa pariNAma jANavo. arthAt jema ariso svabhinna chAyApariNAmane dhAraNa karIne joya padArthone jaNAve che. te rIte kevalI bhagavaMtasvabhinna vastune pariNAvine joyagrahaNa karatA nathI. paraMtu potAnA svarUpamAM rahIne ja sarvajJayanuM grahaNa kare che. caMdAiccagahANaM pahA payAsei parimiyaM khittaM / kevaliyanANalaMbho loyAloyaM payAsei // 14 // candrAdityagrahANAM prabhA prakAzayati parimitaM kSetram / .. kaivalikajJAnalAbho lokAlokaM prakAzayati // 14 // (14) caMdra,sUrya grahonI prabhA maryAdita kSetrane prakAzita kare che paraMtu kevalajJAnanI prApti saMpUrNa lokAlokane prakAzita kare che. taha savvagayAbhAsaM bhaNiyaM siddhatamammanANIhi / eyasarUvaniyattaM evamiNaM jujjae kaha Nu? // 15 // tathA sarvagatAbhAsaM bhaNitaM siddhAntamarmajJAnibhiH / etatsvarUpaniyatamevamidaM yujyate kathaM nu // 15 // (15) tathA sidhdhAMtanA marmane jANanArA jJAnIoe kevalajJAnane sarvagata-lokAlokanuM prakAzavAle kahyuM che. prazna:- A pramANe lokAloka prakAzaka kevalajJAnanuM A jIvanA svarUpanI sAthe A niyatapaNuM = vyApIne rahevA paNuM kaMI rIte saMgata thAya arthAt na ghaTe. kAraNa ke jIvanuM svarUpa jIvanA Atmapradezone vyApIne rahela che jyAre kevalajJAna to lokAloka ne vyApI ne rahela che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAso gahaNaM ciya jamhA to kiM na jujjae itthaM / . caMdappabhAiNAyaM tu NAyamittaM muNeyavvaM // 16 // AbhAso grahaNameva yasmAt tatki na yujyate'tra ? / candraprabhAdijJAtaM tu jJAtamAtraM jJAtavyam // 16 // (16) uttara:- je kAraNathI AbhAsa=prakAza e jJAna ja che. jJAna jIvano svabhAva che. tethI zA mATe kevalajJAna A jIvamAM ghaTe nahi? arthAta saMbhave ja. caMdraprabhA vagere draSTAMta to jJApana aMzanI apekSAe draSTAMta mAtra jANavA. kAraNa ke caMdraprabhA vagere to viSayadezamAM jaIne viSayane prakAzita kare che jyAre kevalajJAna AtmAmAM rahIne ja viSayone prakAzita kare che. mATe draSTAMtanI sAthe sarvathA sAmya na hovAthI e udAharaNa mAtra jANavuM. jamhA puggalarUvA caMdAINaM pabhA Na taddhammo / nANaM tu jIvadhammo tA taM niyao ayaM niyamA // 17 // yasmAtpudgalarUpA candrAdInAM prabhA na taddharmaH / jJAnaM tu jIvadharmaH; tatastanniyato'yaM niyamAt // 17 // (17) je kAraNathI caMdra,sUrya vagerenI prabhA to pudgalarUpa che. paraMtu te caMdra vagere no guNadharma nathI. paraMtu jJAna e jIvano dharma che. tethI te kevalajJAna sAthe A jIvanuM svarUpa niyata = vyApta che. jIvo ya Na savvagao tA taddhammo kahaM bhavai bAhI ? / kaha vA'loo dhammAivirahao gacchai aNaMte // 18 // jIvazca na sarvagatastattaddharmaH kathaM bhavati bahiH ? / kathaM vA'loko dharmAdivirahato gacchatyanante // 18 // 139 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) ane jIva e lokAloka sarvavyApI nathI. tethI te jIvano jJAnarUpa dharma jIvanI bahAra-AtmapradezonI bahAra zI rIte hoya? arthAta na ja hoya. ane dharmAstikAya, adharmAstikAya vagerethI rahita evA anaMtaalokamAM jJAna zI rIte gati karI zake? arthAta na ja karI zake: tamhA sarUvaniyayassa ceva jIvassa kevalaM dhammo / AgAro vi ya eyassa sAhu taggahaNapariNAmo // 19 // tasmAtsvarUpaniyatasyaiva jIvasya ke valaM dharmaH / AkAro'pi caitasya sAdhu tadgrahaNapariNAmaH // 19 // (19) tethI svarUpa niyata-svarUpastha jIvanAM ja guNadharma kevalajJAna che. ane A kevalajJAnano AkAra paNa te te padArthone grahaNa karavAnA pariNAma svarUpa che. A vAta saMgata che. have kevalajJAnanuM phaLa AgaLanI gAthAmAM kahe che. eyammi bhavovaggAhikammakhayao u hoi siddhattaM / nIsesasuddhadhammAsevaNaphalamuttamaM neyaM // 20 // etasminbhavopagrAhikarmakSayatastu bhavati siddhatvam / niHzeSazuddhadharmA''sevanaphalamuttamaM jJeyam // 20 // (20) A kevalajJAna thaye chate bhavopagrAhI-saMsAramAM pakaDI rAkhanArA evA adhAtakarmano kSaya thavAthI ja siddhatva-mokSa thAya che. te sidhdhapaNuM saMpUrNa zudhdha dharmanA sevananuM zreSTha phala jANavuM. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIsamI sidhdhavibhakti vizikA) siddhANaM ca vibhattI tahegarUvANa vIatatteNa / panarasahA pannatteha bhagavayA ohabheeNa // 1 // siddhAnAM ca vibhaktistathaikarUpANAM viditatattvena / pazcadazadhA prajJapte ha bhagavatauvabhedena // 1 // ahIM jina pravacanamAM tatvanA jANakAra zrI tIrthakara bhagavaMte tathA eka svarUpavAlA paNa sidhdhabhagavaMtonA sAmAnya bhedathI paMdara prakAre bheda kahyA che. have e bhedonuM varNana kare che. titthAisiddhabheyA saMghe sai huMti titthasiddha tti / tadabhAve je siddhA atitthasiddhA ute neyA // 2 // tIrthAdisiddhabhedAH saGghe sati bhavanti tIrthasiddhA iti / tadabhAve ye siddhA atIrthasiddhAstu te jJeyAH // 2 // tIrtha sidhdha, atIrtha siMdhdha vagere bhedomAM saMdharUpa tIrtha prarvatamAna chate gaNadhara vagere je sidhdha thAya te tIrtha sidhdha (1) ane tIrthanA abhAvamAM marUdevI vagere je sidhdha thAya te atIrtha sidhdha (2) Mil. " siya thAya bheyA56 bhAga padheya yoj." titthagarA tassiddhA hu~ti tadanne atitthagarasiddhA / sagabuddhA1 tassiddhA evaM patteyabuddhA vi // 3 // tIrthakarAstatsiddhA bhavanti tadanye'tIrthakarasiddhAH / svakabuddhAstatsiddhA evaM pratyekabuddhA api // 3 // 141 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) sAtha rahaMta paramAtmA te tIrthaMkara sidhdha (3) tIrthaMkara pada pAmyA vagara ja puMDarIka svAmI vagere te atIrthaMkarasidhdha (4) upadezAdi bAhya nimitta vinA ja kapila kevalI vagere svayaMbodha pAmI sidhdha thAya te svayaMbu sidhdha (5) tathA karakuMDu vagere paNa vRSabhAdi brAhya nimitta pAmI siddha thAya te pratyeka budhdha sidhdha (6) jANavA. (5) iya buddhabohiyA vi hu itthI purise NapuMsage ceva / evaM saliMgagihiannaliMgasiddhA muNeyavvA // 4 // iti buddhabodhitA api khalu strI puruSo napuMsakazcaiva / evaM svaliGgagRhyanyaliGgasiddhA jJAtavyAH // 4 // (4) A ja pramANe atimukta vagere budhdha - AcAryAdi gurUthI bodha pAmI sidhdha thAya te budhdha bodhita sidhdha (7) caMdanabALA vagere srIsidhdha (8) gautamasvAmI vagere purUSa sidhdha (9) ane gAMgeyAdi napusaMka sidhdha (10) A ja pramANe svapakSanA karmamukta thayelA sAdhuo = svaliMga sidhdha (11) bharata mahArAjA vagere gRhasthaliMga sidhdha (12) ane valkalaciri vagere anyaliMga sidhdha (13) jANavA. gANegA ya tahA tadegasamayammi huti tassiddhA / seDhI kevalibhAve siddhI ete u bhavabheyA // 5 // ekAnekAzca tathA tadekasamaye bhavanti tatsiddhAH / zreNiH kevalibhAve siddhirete tu bhavabhedAt // 5 // eka samayamAM eka te eka sidhdha (14) ane aneka te aneka sidhdha (15) jANavA. jo ke badhAya nI sidhdhi kSapakazreNI ArohaNa karI kevalajJAna prApta thaye chate thAya che chatAM A bhedo to kevalajJAna thavA 142 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ha) (7) (8) pUrve bhava-saMsA2I athavA chadmastha avasthAnI apekSAe bhedo che. paDibaMghagA Na itthaM seDhIe huMti caramadehassa / thIlIMgAdIyA vihu bhAvA samayAvirohAo // 6 // pratibandhakA nA'tra zreNyAM bhavanti caramadehasya | strIliGgAdikA api khalu bhAvAH samayAvirodhAt // 6 // caramazarIrIne ahIM kSapakazreNImAM strIliMga vagere bhAvo zAstra sAthenA avirodhathI pratibaMdhaka thatA nathI. zAstra sAthenA avirodhanuM bhAvana kare che H navaguNaThANavihANA itthIpamuhANa hoi aviroho / samaeNa siddhasaMkhAbhihANao ceva nAyavvA // 7 // navamagaNasthAnavidhAnAt strIpramukhANAM bhavatyavirodhaH / samayena siddhasaMkhyA'bhidhAnata evaM jJAtavyaH // 7 // strI vagere mATe 6ThThA thI 14 A pramANe nava guNasthAnakanuM vidhAna hovAthI tathA eka samayamAM 20 strI, 108 purUSo vagere sidhdha thavAnI saMkhyAnA zAsrIya kathanathI avirodha jANavo. aNiyaTTibAyaro so seDhiM niyameNamiha samANei / tIe ya kevalaM kevale ya jammakkhae siddhI // 8 // anivRttibAdaraH sa zreNi niyameneha samAnayati / tasyAzca kevalaM kevale ca janmakSaye siddhiH // 8 // anivRtti bAdara navamA guNaThANAvALo te jIva avazya kSapakazreNIne pUrNa kare che ane te kSapakazreNIthI kevalajJAna thAya che 143 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane kevalajJAna thaye janmano kSaya thatAM sidhdhi thAya che. purisassa veyasaMkamabhAveNaM ittha gamaNigA'juttA / itthINa vi tabbhAvo hoi tayA siddhibhAvAo // 9 // puruSasya vedasaMkramabhAvenAtra gamanikA'yuktA / strINAmapi tadbhAvo bhavati tadA siddhibhAvAt // 9 // () ahIMkSapakazreNImAM purUSavede caDhelA purUSane strIvedano saMkrama purUSavedamAM thAya che mATe strIvede muktinathAya'AvI gamanikA-vyAkhyA anucita che. kAraNa ke strIvede caDhelI strIone paNa kSapakazreNImAM strIvedano saMkrama purUSavedamAM thAya che tyAre siddha thAya che. liMgamiha bhAvaliMga pahANamiyaraM tu hoi dehasya / siddhI puNa jIvassA tamhA eyaM na kiMcidiha // 10 // liGgamiha bhAvaliGgaM pradhAnamitaraM tu bhavati dehasya / siddhiH punarjIvasya tasmAdetanna kicidiha // 10 // (10) ahIM siddhiviSayakaliMganI vicAraNAmAM darzana-jJAna-cAritrarUpa bhAvaliMga ja pradhAna che. te sivAyanuM bIju strI purUSAdi liMga to dehane hoya che. vaLI sidhdhi jIvanI hoya che. zarIranI nahI. te kAraNathI ahIM siddhinA viSayamAM A strI purUSAdi liMga kazuya mahatvanuM nathI arthAt sidhdhi mATe te strItva pratibaMdhaka banatuM nathI. sattamamahipaDiseho u ruddapariNAmavirahao tAsi / siddhIe iTThaphalo na sAhuNitthINa paDiseho // 11 // saptamamahIpratiSedhastu raudrapariNAmavirahatastAsAm / siddhyA iSTaphalo na sAdhvInAM strINAM pratiSedhaH // 11 // 144 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) te strIone 7 mI narakano niSedha tathA prakAranA raudra pariNAmano abhAva hovAthI che. ane te abhAva sidhdhi mATe ISTa che. tethI sAdhvIjI evI strIone sidhdhino pratiSedha karavo te ISTaphaLavALo nathI. arthAta teo mukti pAmI zake che. uttamapayapaDiseho u tAsiM sahagArijogayA'bhAve / niyavIrieNa u tahA kevalamavi haMdi aviruddhaM // 12 // uttamapadapratiSedhastu tAsAM sahakAriyogatA'bhAve / nIjavIryeNa tu tathA kevalamapi hanta aviruddham / / 12 / / (12) sahakArI sAmagrInA yoganA abhAvathI te strIone cakrI vagere uttamapadano niSedha to vyavahAra nayanA abhiprAya che. nizcaya nayanA abhiprAye to teone potAnA sAmarthyathI cakrI Adi pada to bAju e rahyA, kevalajJAnanI prApti paNa zAstrathI avirUdhdha che. 'tu thI vyavahAra ane nizcayano vizeSa prakaTa thAya che. have zAstranI sAthe avirodha darzAve che. vIsitthigA u purisANa aTThasayamegasamayao sijjhe / dasa ceva napuMsA taha uvariM samaeNa paDiseho // 13 // viMzatiH striyastu puruSANAmaSTazatamekasamayataH sidhyet / dazaiva napuMsakAstathopari samayena pratiSedhaH // 13 // (13) strIo eka samayamAM utkRSTathI vIsa sidhdha thAya che. purUSo eka samayamAM utkRSTathI eka so ATha siddha thAya che. ane napusaMko eka samayamAM daza ja siddha thAya che. tenAthI vadhu eka samayamAM sidhdha na thAya. kAraNa ke teno zAstramAM niSedha che. 145 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iya cauro gihiliMge dasannaliMge sayaM ca aTThahiyaM / vinneyaM tu saliMge samaeNaM sijjhamANANaM // 14 // iti catvAro gRhiliGge dazAnyaliGge zataM cASTAdhikam / vijJeyaM tu svaliGge samayena sidhyamAnAnAm // 14 // (14) A pramANe gRhasthaliMge rahelA eka samayamAM utkRSTathI cAra AtmA sidhdha thAya che. tApasa vagere anyaliMge rahelA utkRSTathI eka samayamAM daza AtmA sidhdha thAya che. ane sAdhuliMga rUpa svaliMga rahelA utkRSTathI eka samayamAM 108 siddha thAya che ema jANavuM. do cevukkosAe cauro jahannAi majjhimAe ya / aTThAhigaM sayaM khalu sijjhai ogAhaNAi tahA // 15 // dvAvevokRSTayA catvAro jaghanyayA madhyamayA ca / aSTAdhikaM zataM khalu sidhyatyavagAhanayA tathA // 15 // (15) eka samayamAM utkRSTa avagAhanA vALA jIvo - 500 dhanuSanI kAyAvALA utkRSTathI besidhdha thAya, jadhanya avagAhanA vALA jIvo -be hAtha pramANanI kAyAvALA utkRSTathI cArasidhdha thAya ane madhyama avagAhanA vALA jIvo utkRSTathI 100 siddha thAya che. cattAri uDDaloe due samudde tao jale ceva / bAvIsamaholoe tirie adbhuttarasayaM tu // 16 // catvAra Urdhvaloke dvau samudre trayo jale caiva / dvAtriMzadadholoke tirazcyaSTottarazataM tu // 16 // (16) eka samayamAM urdhvalokamAMthI utkRSTathI cAra ja siddha thAya che. be Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudromAMthI, nadI-sarovara vagere zeSa jaLAzayomAMthI traNa, adholokamAMthI utkRSTathI bAvIsa sidhdha thAya che ane tIchalokamAMthI eka samaye utkRSTathI ekaso ATha sidhdha thAya che. noMdha :- adholoka mATe traNa bhinna mata che. utarAdhyananA"jIvA jIva vibhakti'mAM 20 nI saMkhyA kahI che. saMgrahaNImAM 22nI saMkhyA kahI che ane sidhdha prAbhRtamAM "vIsamuhuraM" vIza pRthakatva be vIsa arthAt 40 ema enI TIkAmAM che. battIsA aDayAlA saTThI bAvattarI u boddhavvA / culasII channaI durahiyamaTTattarasayaM ca // 17 // dvAtriMzadaSTAcatvAriMzatSaSTivisaptatistu boddhavyAH / caturazItiH SaNNavativirahitamaSTottarazataM ca // 17 // (17) prathama samaye jadhanyathI eka ke be yAvatuM utkRSTathI batrIza niraMtara sidhdha thAya. ema AThamA samaya sudhI jadhanyathI eka,be ane utkRSTathI batrIza sidhdha thAya. te pachI jadhanya samayanuM AMtarU paDe che. tetrIzathI aDatAlIza sudhInI saMkhyAvALA AtmAo satata sAta samaya sudhI sidhdha thAya te pachI samaya vagerenuM AMtarU paDe che. ogaNapacAsathI sAITha sudhI satata siddha thAya to utkRSTathI 6 samaya sudhI thAya te pachI jarUra AMtarU paDe che. eksaThathI bahotera sudhI satata siddha thAya to pAMca samaya sudhI thAya te pachI jarUra AMtarU paDe che. toMterathI corAsI sudhI satata sidhdha cAra samaya sudhI sidhdha thAya pachI niyamA AMtarU paDe che. paMcyAsIthI channu sudhI satata sidhdha thAya to traNa samaya sudhI sidhdha thAya te pachI jarUra AMtarU paDe che. sattANuthI ekso be sudhI satata sidhdha thAya to Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be samaya sudhI sidhdha thAya te pachI avazya AMtarU paDe che. ane ekso traNathI ekso ATha sudhI sidhdha thAya to niyamA eka ja samaya ja sidhdha thAya te pachI jarUra eka samaya aMtara paDe. evaM siddhANaM pi hu uvAhibheeNa hoi iha bheo / tattaM puNa savvesiM bhagavaMtANaM samaM ceva // 18 // evaM siddhAnAmapi khalUpAdhibhedena bhavatIha bhedaH / tattvaM punaH sarveSAM bhagavatAM samameva // 18 // (18) e pramANe ahIM zrI jinapravacanamAM sidhdhonA paNa upAdhi-saMsArI avasthAnA bhedathI bheda che. vaLI sarve sidhdha bhagavaMtonuM svarUpa samAna 4che. savve vi ya savvannU savve vi ya savvadaMsiNao ee / niruvamasuhasaMpannA savve jammAirahiyA ya // 19 // sarve'pi ca sarvajJAH sarve'pi ca sarvadarzina ete / nirupamasukhasaMpannAH sarve janmAdirahitAzca // 19 // (19) sarva sidhdho sarvajJa che ane sarva sidhdho sarvadarzI che. sarva sidhdho jenI upamA na ApI zakAya evA zreSTha sukhathI saMpanna ane janmamaraNa vagerethI rahita che. jattha ya ego siddho tattha aNaMtA bhavakkhayavimukkA / annunnamaNAbAhaM ciTThati suhI suhaM pattA // 20 // yatra caikaH siddhastatrAnantA bhavakSayavimuktAH / anyonyamanAbAdhaM tiSThanti sukhinaH sukhaM prAptAH // 20 // 148 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) jyAM eka sidhdha rahelo che tyAM teTalI ja avagAhanAmAM anya paNa anaMta sidhdho saMsArano kSaya thavAthI mukta thayelA rahelA che. eTale eka sidhdha saMpUrNa avagADha karelA kSetrene viSe anaMtA sidhdho rahelA che. te sidhdho dehAtIta hovAthI parasparane bAdhArahita sukhane pAmelA sukhI rahe che. 149 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20mI sidhdha sukha vizikA) namiuNa tihuyaNaguruM paramANaMtasuhasaMgayaM pi sayA / avimukkasiddhivilayaM ca vIyarAgaM mahAvIraM // 1 // natvA tribhuvanaguruM paramAnantasukhasaMgatamapi sadA / avimuktasiddhivilayaM ca vItarAgaM mahAvIram // 1 // vucchaM lesuddesA siddhANa suhaM paraM aNovammaM / nAyAgamajuttIhi majjhimajaNabohaNaTThAe // 2 // vakSyAmi lezoddezAtsiddhAnAM sukhaM paramanaupamyam / jJAtAgamayuktibhirmadhyamajanabodhanArtham // 2 // (1, 2) zreSTha ane anaMta sukhane pAmavA chatAM sadAyamukti-ramaNIne vaLagI rahenAra tribhuvananA gurU vitarAga mahAvIra svAmIne namaskAra karIne sidhdhonA zreSTha ane upamAtIta sukhane kaMIka sAmAnyathI madhyama budhdhivALA lokonA bodha mATe draSTAMta, Agama ane yuktipUrvaka kahIza. jaM savvasattu taha savvavAhi savvattha savvamicchANaM / khayavigamajogapattIhi hoi tatto aNaMtamiNaM // 3 // yatsarvazatrUNAM tathA sarvavyAdhInAM sarvArthAnAM sarvecchAnAm / kSayavigamayogaprAptibhirbhavati tato'nantamidam // 3 // (3) sarvazatrunA kSayathI, sarva rogonA nAzathI, sarva arthano saMyoga thavAthI tathA sarva IcchAonI pUrti thavAthI jIvane je sukha thAya, te karatAM anaMtagaNuM A sidhdhonuM sukha bhAvazatrunA kSayAdikathI 150 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) (4) (ha) hoya che. te AgaLanI gAthAmAM jaNAve che. rAgAIyA sattU kammudayA vAhiNo ihaM neyA / laddhIo paramatthA icchA Nicchecchamo ya tahA // 4 // rAgAdikAH zatravaH karmodayA vyAdhaya iha jJeyA: / labdhayaH paramArthA icchA' nicchecchataz ca tathA // 4 // ahIM sidhdhonA sukha viSayamAM rAgAdi e bhAvazatru, karmano udaya vyAdhio, zreSTha kevalAdi labdhio parama artha ane anicchAnispRhatAnI IcchA e IcchA tarIke jANavI. aNuhavasiddhaM eyaM nAruggasuhaM va rogiNo navaraM / gammai iyareNa tahA sammamiNaM ciMtiyavvaM tu // 5 // anubhavasiddhametannA''rogyasukhamiva rogiNaH kevalam / gamyata itareNa tathA samyagidaM cintayitavyaM tu // 5 // A sidhdhonuM sukha sidhdhone svasaMvedya che arthAt pote ja teno anubhava kare che. jema ArogyanuM sukha rogIthI jANI zakAtuM nathI tema A sidhdhonuM sukha bIjAo -saMsArIo vaDe jANI zakAtuM nathI. khA vAta sabhyag viyAravI. siddhassa sukkharAsI savvaddhApiMDio jar3a havijjA / so'tavaggabhaio savvAgAse Na mAijjA // 6 // siddhasya saukhyarAziH sarvAddhApiNDito yadi bhavet / so'nantavargabhAjitaH sarvAkAze na mAyAt // 6 // jo eka sidhdha bhagavaMtanI sarvakALamAM bhegI karelI sukha rAzine 151 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) (8) anaMta vargamUlathI bhAgatA je rahe te paNa sarva AkAzamAM = anaMta lokAlokAzamAM paNa na samAya. vAbAhakkhayasaMjAyasukkhalavabhAvamitthamAsajja / tatto anaMtaruttarabuddhIe rAsi parikappo // 7 // vyAbadhikSayasazcAtasaukhyalavabhAvamatrAsajya / tato'nantaramuttarottarabuddhyA rAziH parikalpyaH // 7 // vividha prakAranI A bAdhAo - pIDAonA kSayathI utpanna sukhanA lezabhAva-aMzamAtrane AzrayI A pramANe - sarvAkAzamAM na samAya kahevAyuM. tethI uparanI gAthAmAM kahyA pramANe budhdhIthI rAzi kalpavI. A be gAthAnA bhAvanI spaSTatA gAthA 11-12 nA anuvAdamAM thaze. eso puNa savvo viu niraisao egarUvamo ceva / savvAbAhAkAraNakhayabhAvAo tahA neo // 8 // eSa punaH sarvo'pi hi niratizaya ekarUpazcaiva / sarvA''bAdhAkAraNakSayabhAvAttathA jJeyaH // 8 // vaLI A badhIya sukharAzi - pratyeka sidhdha bhagavaMtanI pratisamayanI sukharAzi tathA badhAya sidhdha bhagavaMtonI pratyekanI pratisamayanI sukharAzi taratamatA vinAnI eka ja prakAranI che. te badhIya AbAdhAo=pIDAonA kAraNabhUta aSTakarmanA kSaya thavAthI te pramANe jANavI. na u taha bhinnANaM ciya sukkhalavANaM tu esa samudAo / taha bhinnA saMto khaovasama jAva jaM huMti // 9 // 152 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na tu tathA bhinnAnAmeva saukhyalavAnAM tveSa samudAyaH / te tathA bhinnAH santaH kSayopazamaM yAvad yad bhavanti // 9 // A sidhdha bhagavaMtanA pratisamayanI sukharAzi judA judA sukhanA aMzono samudAya nathI. kAraNa ke tathA prakAre judA judA sukhanA aMzo to kSayopazama bhAva hoya tyAM sudhI ja hoya che. na ya tassa imo bhAvo na ya sukkhaM pi hu paraM tahA hoi| bahuvisalavasaMviddhaM amayaM pi na kevalaM amayaM // 10 // na ca tasyAyaM bhAvo na ca saukhyamapi khalu paraM tathA bhavati / bahuviSalavasaMviddhamamRtamapi na kevalamamRtam // 10 // (10) ane te sidhdha bhagavaMtane A kSayopazama bhAva nathI. ane kSayopathamika sukha paNa tathA prakAre zreSTha hoya nahi. jema ke viSanA ghaNA kaNothI yukta amRta paNa zudhdha amRta na hoya. savvaddhAsaMpiMDaNamaNaMtavaggabhayaNaM ca jaM ittha / savvAgAsAmANaM caDaNaMtataiMsaNatthaM tu // 11 // sarvAddhisaMpiNDanamanantavargabhAjanaM ca yadatra / savAzAmA vInantataddarzanArtha tu . 12 . (11) A vizikAnI gAthA 6mAM eka sidhdha bhagavaMtanA sarvakAlanA sukhane ekaThuM karI anaMta vargamUlathI bhAgatAM je Ave. dAta256nA vargamUla 16, 16 no 4 ane 4no 2; te sarva AkAza pradezomAM na samAya zake je kahyuM che te sidhdha bhagavaMtanA sukhanuM anaMtapaNuM darzAvavA kahyuM che. anyathA je sukha sarvAkAzamAM na samAya te eka sidhdha bhagavaMtamAM 153 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kema samAya? na ja samAya. mATe uparokta hakIkata sukhanI anaMtatA darzAvavA mATe ja che. tinni vi paesarAsI egANaMtA tu ThAviyA huMti / haMdi viseseNa tahA aNaMtayA NaM tayA sammaM // 12 // trayo'pi pradezarAzaya ekAnantAstu sthApitA bhavanti / hanta vizeSeNa tathA anantatA nanu tadA samyak // 12 // (12) (1) sarvakALanI rAzi arthAt traNeya kALanA sarva samayono samUha. (2) lokAlokavyApI vibhu AkAza dravyanA anaMta pradezono samUha. (3) anaMtavargavarcita sidhdhasukhasamUha. A traNa anaMta rAzi eka bAju rAkhIe ane bIjI bAju eka saMpUrNa sidhdha sukhano samUha rAkhIe to paNa sAmasAme trirAzi ane eka sidhdhasukharAzi sammatulya na bane paNa vizeSa = taphAvata paDe. arthAta to paNa sidhdhasukharAzi caDhiyAtI bane. tevA prakAranI anaMtAnaMtatA sidhdhasukhamAM rahelI che. "ddhi vize ja tahAM gaMtAnaMtayA samaMjU Avo uttarArdhano pATha vyAjabI lAge che. chatAM ahI bahuzruto pramANa che. sidhdha bhagavatanuM eka samayanuM sukha sarvAkAzamAM na samAya A kathanane pUrvAcAryoe je pramANe saMgata karyuM che te zrI pannavaNA sUtranA bIjApadanI TIkAnusAre A pramANe che. "ziSTapurUSone mAnya jadhanya AlhAdarUpa sukhanI apekSAe eka eka guNa vRdhdhi karatAM yAvat anaMta guNa vRdhdhi karIe tyAre sidhdha bhagavaMtanA niratizaya sukhane pahoMcI zakAya. te sidhdha bhagavaMtanuM sukha anaMta, upanAtIta ekAnta utsuktArahita ane atyaMta sthira 154 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rUpe sadA mATe che. tethI prathama jadhanya sukhanuM je sthAna che te sthAnathI AgaLa vadhatA vadhatA yAvat sidhdha bhagavaMtanA sukha sudhI pahoMcatA sarvAkAza pradezo karatA paNa adhika taratamatAvAlA sukhanA bhedo thaI jAya. tethI kahyuM ke - sarvAkAzamAM na mAya. anyathA je sukha sarvAkAzamAM na mAya te sukha eka sidhdha bhagavaMtamAM kema mAya? na ja mAya." tullaM ca savvaheyaM savvesi hoi kAlabhae vi / jaha jaM koDIsattaM taha chaNabhee vi suhamamiNaM // 13 // tulyaM ca sarvathedaM sarveSAM bhavati kAlabhede'pi / yathA yatkoTisatkaM tathA kSaNabhede'pi sUkSmamidam // 13 // (13) Aje thayela karoDapati ane varSa pUrve thayela karoDapati ne jema karoDapati thavAmAM kAlano bheda hovA chatAM te banne ne karoDapatinI saMpattinuM je sukha che te samAna che. te ja pramANe kAlabhede paNa thayelA badhAya sidhdha bhagavaMtonuM A sukha sarvathA samAna che. joke, karoDapatinuM lADI, vADI ane gADI vagerenuM sukha sthUla ane draSTa che. paraMtu sidhdha bhagavatonuM A sukha sUkSma che. savvamavi koDikappiyamasaMbhavaThavaNAi jaM bhave ThaviyaM / tatto tassuhasAmI na hoi iha bheyago kAlo // 14 // sarvamapi koTikalpitamasaMbhavasthApanayA yad bhavetsthApitam / tatastatsukhasvAmI na bhavatIha bhedakaH kAlaH // 14 // (14) jo asat kalpanAthI badhAya sidhdha bhagavatonuM pratyekanuM A sukha karoDanI saMpattinA sukha jevuM kalpIe to te sukhanA svAmI badhAya tulya ja hoya. A bAbatamAM kAla bhedaka thato nathI. 55 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jai tatto ahigaM khalu hoi saruveNa kiMci to bheo / na vi ajja vAsakoDImayANa mANammi so hoi // 15 // yadi tato'dhikaM khalu bhavati svarUpeNa kiMcittato bheda: / nApyadyavarSa ko TimRtayormAne sa bhavati / / 15 / / (15) jo eka sidhdhanA sukha karatA bIjA sidhdhanA sukhamAM svarUpathI ja kaMIka adhikatA hota to temAM bheda thAta. paraMtu tevuM nathI. jema AjanA amRta ane kroDa varSa pUrvanA amRtanA svarUpamAM koI bheda nathI athavA Aje marelA vyakti ane kroDa varSa pUrve marelA vyaktinA mAnamAM-dhvaMsAbhAva pramANamAM koI bheda nathI. abhAvarUpe baMne samAna che. abhAva mAtranI apekSAe koI bheda nathI. kiriyA phalasAvikkhA jaM to tIe Na sukkhamiha paramaM / tamhA mugAr3abhAvo logigamiva juttio sukkhaM // 16 // kriyA phalasApekSA yat tatastasyA na saukhyamiha paramam / tasmAnmUkAdibhAvo laukikamiva yuktitaH saukhyam // 16 // (16) je phaLa zarIra, Indriya deza-kALa-saMyoga vagere koIka ne koIka cIjane sApekSa hoya tevAja phaLane kriyA Ape che. te kAraNathI ahIM zreSTha sukha saMbhavatu nathI. tethI parapravRti pratye je mUkabadhira ane aMdhatulya upekSAbhAvanA laukika sukhanI jema yuktithI sidhdha bhagavaMtonuM sukha che. 'samaje tene saMtApa' 'dekhavuM nahi ane dAjhavuM nahi', 'maunuM sarvArthasAdhanaM' 'na bolavAmAM nava guNa,' 'paraciMtA adhamAdhamAM' AvI yuktigarbhita lokoktio jema IndriyothI nirapekSa thavAmAM ja sukhane jaNAve che. tema sidhdha bhagavaMtamAM kriyA ni2pekSa sukha yuktithI sidhdha thAya che. 156 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savvUsagavAvittI jattha tayaM paMDiehiM jatteNa / suhumAbhogeNa tahA nirUvaNIyaM aparataMtaM // 17 // sauM tsukyavyAvRttiryatra tatpaDitai yatnena / sUkSmA''bhogeNa tathA nirUpaNIyamaparatantram // 17 // (17) jyAM sarva utsuktAnI nivRti che, tathA je parAdhIna nathI te ja sukha che. te pramANe paMDIta purUSoe sukSmajJAnathI prayatnapUrvaka viyA2j. aparitaMtaM pAThAntarathI aparizrAnta59 viyAraj. thAkyA vinA satata te utsuktA vinAnA sukhane vicAravuM. jattha ya ego siddho tattha aNaMtA bhvkkhyvimukkaa| annunnamaNAbAhaM ciTuMti suhI suhaM pattA // 18 // yatra caikaH siddhastatrAnantA bhavakSayavimuktAH / anyonyamanAbAdhaM tiSThanti sukhinaH sukhaM prAptAH // 18 // (18) jyAM eka sidhdha bhagavaMta rahela che tyAM teTalI ja avagAhanAmAM bIjA paNa saMsArano kSaya thavAthI mukta thayelA anaMta sidhdha bhagavaMto eka bIjAne paraspara takalIpha pahoMcADyA vinA sukhane pAmelA teo sukhI rahe che. emeva bhavo iharA Na jAu sannA tayaMtaramuvei / egee taha bhAvo sukkhasahAvo kahaM sa bhave ? // 19 // evameva bhava itarathA na jAtu saMjJA tadantaramupaiti / ekaikasmin tathA bhAvaH saukhyasvabhAvaH kathaM sa bhavet // 19 // (19) sidhdha bhagavaMto eka bIjAne pIDA pahoMcADyA vinA ja eka 157 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avagAhanAmAM rahevAM chatAM svAdhIna evA sukhane pAme che. evuM mAnavAmAM Aveto ja sidhdhomAM sukha saMbhave. sukhane parAdhIna mAnavAmAM Ave athavA eka avagAhanAmAM anaMtA sidhdha bhagavaMto ekabIjAne takalIpha pahoMcADe evuM mAnavAmAM Ave to 'sukha' zabdanA prayogane-vyavahArane tyAre=mokSadazAmAM avakAza ja maLI na zake. kema ke eka eka muktAtmAnA sukhane zarIraIndriyAdine sApekSa mAnavAmAM Aveto "muktAtmA sukha svabhAvavALA che.'" evuM kaI rIte saMbhave ? arthAta na ja saMbhave. tamhA tesi sasUvaM sahAvaNiyayaM jahA uNa samuttI / paramasuhAisahAvaM neyaM egaMtabhavarahiyaM // 20 // tasmAtteSAM svarUpaM svabhAvaniyataM yathA punaH sA muktiH / paramasukhAdisvabhAvaM jJeyamekAntabhavarahitam // 20 // (20) vaLI je pramANe te mukti che ane tyAM mukta AtmAo che tethI te pratyeka sidhdha bhagavaMtonuM sukhAtmaka svarUpa potAnA svabhAvathI vaNAyela che. jema ke sidhdha bhagavaMtonI mukti-mokSa temanA svabhAvathI ja vaNAyela che; arthAta jema mukti anya sApekSa nathI paraMtu svabhAva sApekSa che. tema muktAtmAnuM sukhamaya svarUpa paNa anya sApekSa nathI, parAdhIna nathI. bAkI to mukti ane mukti sukha baMne nAza pAmI jAya. sidhdha svarUpa to ekAMte janma-jarAmRtyu,roga-zoka vagere sAMsArika bhAvothI rahita ane parama sukhajJAnAdi svabhAvavALuM che. prazasti : kAuNa pagaraNamiNaM jaM kusalamuvajjiyaM mae teNa / bhavvA bhavavirahatthaM lahaMtu jiNasAsaNe bohiM // 9 // 158 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtvA prakaraNamidaM yat kuzalamupArjitaM mayA tena / bhavyA bhavavirahArthaM labhantAM jinazAsane bodhim // 9 // prazasti A prakaraNa racIne je puNya mane prApta thayuM hoya te puNyathI zrI jinazAsanane viSe bhavyo bhava-viraha mokSa mATe bodhine pAme. 'mavida thI 1444 graMthonA racayitA haribhadrasUri ma.sA.A graMthanA kartA jANavA. 159 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- Page #170 -------------------------------------------------------------------------- _