Book Title: Vallabhacharya Santvani 15
Author(s): Pradyumna B Shastri
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005988/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtavANI graMthAvali 15) | mahAprabhu zrIvallabhAcArya Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya (Mahaprabhu Shrivallabhacharya) saMkalana pradyumna ba. zAstrI, sAhitya ane vedAMtAcArya (vaDodarA) 1930 navajIvana prakAzana maMdira amadAvAda-380014 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino saMpuTa kharIdanArane te rU. 200nA rAhata dare ApavAmAM Avaze. prAptisthAna (1) navajIvana prakAzana maMdira gUjarAta vidyApIThanI pAchaLa, po. navajIvana, amadAvAda -14 (2) navajIvana TrasTa (zAkhA), 130, zAmaLadAsa gAMdhI mArga, muMbaI - 400 002 (3) divya jIvana saMdha zivAnaMda Azrama, jodhapura TekarI, zivAnaMda mArga, amadAvAda-15 (4) divya jIvana saMgha zivAnaMda bhavana, rAmajI maMdiranI poLa, sarakArI presa sAme, AnaMdapurA, vaDodarA-390 001 (5) divya jIvana saMgha, zizuvihAra, bhAvanagara-364 001 (6) divya jIvana saMgha, mohana oNpTiziyana, AjhAda coka, valasADa-396 001 daza rUpiyA (c) gujarAta divya jIvana saMgha trIjI AvRtti, prata 3,000, jUna 1999 punarmudraNa, prata 3, 000, oNkaTobara 2006 kula prata : 6,000 ISBN 81-7229-237-6 (set) mudraka ane prakAzaka jitendra ThAkorabhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda-380 014 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana navajIvana ane divya jIvana saMghanA saMyukta upakrame 'saMtavANI graMthAvali'no 28 pustikAono A saMpuTa vAcakonA hAthamAM mUkatAM AnaMda thAya che. sarvadharmasamabhAvanA uddezane dhyAnamAM rAkhI A 'saMtavANI graMthAvali' saMpuTa brahmalIna zrI svAmI zivAnaMdajInI zatAbdI nimitte gujarAta divya jIvana saMgha dvArA taiyAra karavAmAM Avyo hato. te taiyAra karavAmAM aneka mitrono sahakAra maLyo hato. chatAM tenI pAchaLanI ekadhArI mahenata sva. uccharaMgabhAI svAdiyAnI hatI te noMdhavuM joIe. A graMthAvalinI pahalI AvRtti capocapa UpaDI gayA pachI 1985mAM tenuM punarmudraNa karavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu teya pahelI AvRttinI jema ja jhaDapathI vecAI jatAM graMthAvali ghaNAM varasathI upalabdha na hatI. gAMdhIjI prasthApita saMsthAnI badhA dharmonI sAcI samajaNa phelAvavAnI javAbadArI che. vaLI ucca zikSaNamAM have mUlyazikSaNa tathA tulanAtmaka dharmonA zikSaNanuM mahattva vadhatuM jAya che. kendra sarakAranA yojanA paMce mUlyonA zikSaNane protsAhana ApavAnuM samarthana karyu che. Ana anulakSIne A pustaka saMpuTa sAmAnya vAcako uparAMta ucca zikSaNamAM kArya karatA sahu koIne upayogI thaI paDaze. gujarAta divya jIvana saMdhe A graMthAvali A yojanAmAM punarmudraNa mATe sulabha karI te mATe ame temanA AbhArI chIe. 'saMtavANI graMdhAvali'nA A pustaka saMpuTanA prakAzanathI gAMdhIjInA sarva - dharmasamabhAvano saMdezo sarvatra vasatAM gujarAtI kuTuMbomAM prasaraze evI AzA che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je navajIvana TrasTanA dastAvejamAM tenA uddezonI pUrti sAruM. pravRttio karavAnuM sUcaveluM che temAM hindamAM vaselI badhI judI judI komo vacce aikayano pracAra karavAnuM sUcavavAmAM AvyuM che. te hetu mATe navajIvane gUjarAta vidyApIThamAM prasthApita karelA anAmata kAzamAMthI A 'saMtavANI graMthAvali'nuM punarmudraNa jUna 1999mAM prasiddha karI rAhata dare ApavAmAM AvyuM hatuM. 'saMtavANI graMthAvali'nI mAMga cAlu rahetAM navajIvana taraphathI tenuM A trIjuM punarmudraNa prasiddha karavAmAM AvI rahyuM che. ane tenI kiMmata sAmAnya vAcakane paravaDe tevI rAkhavAmAM AvI che te noMdhavA jevuM che. amane AzA che ke sarvadharmasamabhAvanA pracArArthe thatA A prakAzanane vAcako taraphathI yogya AvakAra maLavAnuM cAlu raheze. tA. 2-10-106 4 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya zrI vallabhanA pUrve rAjakIya - sAmAjika sthiti karmabhUmi bhAratavarSa saMskArathI, saMskRtithI, saMskRtathI, zAstrathI, siddhAMtathI, sevAthI, snehathI, prabhunA ane mahApuruSonA avatArathI, puNyasalilA yamunA -gaMgA vagere saritAnA pravAhathI saMsAramAM sarvottama che. bhArata upara videzIonAM AkramaNo saikAo pUrvethI thatAM AvyAM che. temAM saMvata 1535nA samaya daramiyAna ibrAhIma lodInuM zAsana uttara bhAratanA pradezo upara pravartI rahyuM hatuM. samAja paNa yavana dharmIonA zAsana ane AkramaNathI bhayAkuLa, vyAkuLa manodazA anubhavI rahyo hato. zAMti ane sthiratAnuM tattva samAjamAMthI adazya thaI rahyuM hatuM. yavanonuM AkramaNa AvI rahyuM che tevI bUma saMbhaLAtAM, AryaprajA prANa, saMtAna, saMpatti ane svadharmane rakSaNa kAje sAthe laI zakAya teTaluM sAthe laI eka sthAnethI bIjA sthAne nirAzrita sthitimAM jIvana pasAra karI rahI hatI. jJAti-paricaya dakSiNa bhAratamAM kRSNA nadInA dakSiNa bhAganuM nAma telaMga - pradeza che. temAM kAMkaravADa nAmanA gAmamAM zrautakamonuSThAnapArAyaNa vidvAna brAhmaNonI jAti rahetI hatI, jyAM savArasAMja vedamaMtrono dhvani - yajJanA dhUmrathI vAtAvaraNa sadA pavitra ane sugaMdhita rahetuM hatuM. A brAhmaNonA velanADu samudAyamAM eka parivAra prasiddha hato. A parivAra vaiSNava - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu vallabhAcAryajI dharmano anuyAyI ane yajurvedanI taittirIyazAkhAdhyAyI bhAradvAja gotrano - jemanI kuLadevI reNukA ane rasadhana bhagavAna zrIkRSNa ja ArAdhya iSTadeva hatA. AvI pavitra devatulya paraMparAmAM zrIvallabhAcAryajInA pitAjI lakSmaNa bhaTTajIno janma thayo hato. lakSmaNa bhaTTajI medhAvI bALaka hatA ane veda, purANa, zAstromAM pAraMgata hatA. yuvAvasthAmAM AvatAM to temanI gaNanA prasiddha vidvAnomAM thavA lAgI. vidyAnagaranivAsI suzarmA nAmanA vidvAnanI illammA nAmanI kanyA sAthe lakSmaNa bhaTTajInAM lagna dhAmadhUmathI thayAM ane yAtrAnA nimitte teo kAzI AvelA, te samaye lakSmaNa bhaTTajInI sAta peDhImAM thaIne so somayAganuM Ayojana pUruM thayuM hatuM. 2 vidharmIonuM AkramaNa - zrIvallabhanuM avataraNa kAzImAM te samaye dazanAmI sAdhuonuM varcasva vizeSa hatuM. e sAdhuo cavano sAme laDI levA ane kAzInI rakSA karavA mATe keDa bAMdhI taiyAra hatA. baMne pakSanI laDAInA samAcAra cAreya dizAmAM prasarI gayA hatA. dilhI taraphathI AvatI yavanonI senAnA pratidina AgaLa vadhavAnA samAcAra AvatA hatA. kAzInA nagarajanoe kAzI choDI bIjAM surakSita sthaLoe javAnI pravRtti AdarI. lakSmaNa bhaTTajI paNa potAnA keTalAka jJAtijano sAthe prayAga thaI dakSiNa tarapha javA nIkaLI paDyA. te samayanI rAjanaitika azAMtinA kAraNe mArgamAM aneka Apattiono sAmano karatA madhya pradezanA rAyapura jillAmAM AvelA caMpAraNya pradezamAMthI jaI rahyA hatA tyAre mArgamAM Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya 3 garbhavatI ilammAgArunA udaramAM pIDA thavA lAgI. sAyaMkALa thavAnA kAraNe AgaLa jaI cauDA nAmanA gAmamAM rAta rokAvAno vicAra hato; paNa IllammAgAruthI tyAM sudhI pahoMcavuM muzkela hatuM. lakSmaNa bhaTTajI paNa patnInI prasava pIDAnA kAraNe eka jagyAe vanamAM patnI sAthe rokAyA. sAthenA loko AgaLa nIkaLI gayA. prasavanI vadhu pIDAnA kAraNe chellammAgArujI eka vizALa vRkSanI nIce jaI beThAM, jyAM ATha mAsano garbha bALakarUpe utpanna thayo. janmeluM ceSTAhIna bALaka aMdhakAranA kAraNe jIvita hovAnuM na jaNAyuM. mRta bALakanA janmanuM ghaNuM du:kha thayuM ane bhayanA kAraNe paNa ilamamAgArujI vyAkuLa hatAM. mukAma upara jaladI pahoMcavAnI IcchAthI janmelA bALakanI vadhu parIkSA karyA vinA potAnA pati pAse AvI zokAkula IlasmAgArujIe mRta bALakanA janmanA samAcAra ApyA. lakSmaNa bhaTTajIe Ane prabhunI IcchA mAnI paristhiti svIkArI lIdhI. bALakanA dehanI rakSA mATe bIjAM koI sAdhana na dekhAtAM, te bALakane sUkAM pAnanA DhagalA nIce mUkI dIdhuM ane pati patnI tyAMthI AgaLa javA nIkaLI paDyAM. cauDA gAma AvI potAnA sAthIdArone maLyAM. tyAM lamaNa bhaTTajIe illammAgArunI yogya sAravAra karI; bhojana vagerethI paravArI lakSamaNa bhaTTajI vagere paraspara vAto karatAM rAtrinA sUI gayA. rAtanA AvelA keTalAka loko dvArA samAcAra maLyA ke kAzImAM have saMpUrNa zAMti sthapAI cUkI che. saMnyAsIoe potAnA baLathI yavanono parAjaya karyo che. kAzImAM have koI paNa jAtanuM tophAna rahyuM nathI. A samAcAra jANI keTalAka ma zrI.-21 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu hellabhAcAryajI lokoe kAzI pAchA javAno vicAra karyo. rAtrinA ArAma karatA lakSmaNa bhaTTajI ane IlammAgArujInA hRdayamAM avarNanIya AnaMda thavA lAgyo. cAre dizAomAM ullAsamaya vAtAvaraNa najare paDavA lAgyuM. vAtAvaraNamAM AvuM maMgalamaya parivartana jotAM A daMpatIne lAgyuM ke gaIkAle utpanna thayela bALaka jIvita avasthAmAM vidyamAna che; ane mAtAnuM hRdaya potAnA putranA mukhane jovA Atura banyuM. savAra thatAM potAnA ja keTalAka sAthIo sAthe lakSmaNa bhaTTajI patnI sAthe pAchA AvI rAtrinA jyAM bALaka mUkyuM hatuM te sthAna zodhavA lAgyA. vizALa vRkSanA nIce te sthAna temanI najare paDyuM jyAM rAtrinA bALakano janma thayo hato. IllammAgArujI pati ane sAthIone dUra UbhA rAkhI vRkSa nIce AvI jue che to tyAM ati sukumAra tejasvI bALaka pagano aMgUTho mukhamAM laI maMda maMda hasI rahyuM hatuM. vRkSanI nIce jyAM bALaka mUkyo hato te bhAga choDIne bAkIno bhAga rAtrinA cAreya tarapha saLagelA dAvAgnithI saLagelo jotAM IllammAgArujIne ghaNo vismaya thayo. A agninA lIdhe ja mAro bALaka surakSita rahyo. illammAgArue premathI potAnA bALakane uThAvI hRdaye lagAvI potAnuM ahobhAgya ane bhagavatkRpAnuM A phaLa mAnatA potAnA pati pAse AvyAM. lakSmaNa bhaTTajI ane anya sAthIo A camatkArika ghaTanA joI - sAMbhaLI Azcaryacakita ane prasanna thayAM. A prasaMge lakSmaNa bhaTTajIne eka divasanA svapnanI vAta yAda AvI ke emanA kuLamAM so somayAga pUrA thatAM bhagavad-avatAra thaze evo prabhuno Adeza thayo hato. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya Aje te potAnA saMtAnanA rUpamAM bhagavad vibhUtinA prAkaTyano maMgala prasaMga pratyakSa anubhavI rahyA hatA. bALakanAM sAmudrika cihana (jyotiSazAstramAM nirdiSTa) joIne nizcaya thayo ke A koI sAmAnya jIva nathI paNa aneka jIvono uddhAra karanAra mahApuruSa che. bALaka ane tenI mAtAnI surakSA ane saMskAra mATe cauDA nagaramAM pAchA AvI lakSmaNa bhaTTajI keTalAka divasa rahyA. ane emanA keTalAka sagAne jemane kAzI vahelA javAnI utAvaLa hatI. teo kAzInA mArge vaLyA. vallabhAcAryanuM prAkaTya saMvata 1535 zake 1400 vaizAkha vadI 11(gujarAtImAM caitra vada 11)nA divase rAtrinA 6 ghaDI ne 44 paLe thayo hato. A ja bALaka divya guNa, Adarza AcaraNa, anupama pAMDitya, lokahitaciMtanathI alaMkRta hovAthI AgaLa jatAM zrIvallabhAcArya mahAprabhunA nAmathI jagadgururUpe vizvaprasiddha thayo, jemaNe duHkhI, pIDita, azAMta janasamAjanA jIvanamAM bhaktimArganA pracArathI bhagavadrasasudhAnuM siMcana karyuM. nAmakaraNa - akSarAraMbha A bALakane prathama stanapAna mAtAe karAvyuM e divasa saMvata 1535 caitra vadI 1rane somavAra hato. pitAe bALakanA jAtakarma saMskAra vagere kriyAo karI. nAmakaraNa saMskAramAM pitA lakSmaNa bhaTTajIe A bALaka sarvane vahAlo hovAnA kAraNe tenuM nAma zrIvalalabha rAkhyuM. te uparAMta daivanAma kRSNaprasAda', mAsanAma janArdana', ane nakSatranAma "zraviSTa' rAkhyuM. bALakanuM zarIra hRSTapuSTa, zarIrano raMga zyAma; AkRti suMdara, alaukika ane Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahaprabhu vallabhAcAryajI tejasvI hatI. A bALakanuM prasanna mukha jotAM pratyeka vyakti bALakanA prati AkarSAtI hatI. thoDA samaya pachI lakSmaNa bhaTTajI potAnA parivAra sAthe kAzI pahoMcyA. kAzImAM potAnA jUnA makAnamAM sukhethI rahevA lAgyA; ane adhyayana ane adhyApana dvArA potAnI jIvanayAtrA calAvavA lAgyA. mAtApitAnI kALajI ane snehabharyA vAtAvaraNamAM apAtI prAraMbhika zikSA dvArA zrIvallabhanI pratibhAnAM darzana thavA lAgyAM. cArapAMca varSanI uMmara thatAM vallabhAcAryane akSarAraMbha karAvyo. bALakanI apratima pratibhAe pitAnA hRdayamAM navo eka bhAva janmAvyo ane bALakanA adhyayana mATe vizeSa dhyAna ApI lamaNa bhaTTajI zikSA pradAnanA kAryamAM pravRtta thayA, jenA phaLarUpe zrIvallabhe thoDA samayamAM prAraMbhika adhyayana pUrNa karyuM. yajJopavIta - adayayana AThamA varSe yajJopavIta saMskAra thatAM pahelAM zrIvallabhe saMskRta sAhityanuM suMdara jJAna prApta karI lIdhuM hatuM. zrIvallabhAcAryajIe vedAdhyayanano AraMbha aSADha suda 2 nA divase kayo. agiyAra varSanI uMmaramAM potAnI tIkSNa buddhithI veda-vedAMta, zAstro, purANonuM talasparzI jJAna prApta karI lIdhuM. A bALakanI sarvatomukhI pratibhA joIne moTA moTA paMDitone paNa Azcarya thavA lAgyuM. zrIviSNucita, gurunArAyaNa, dIkSita mAdhavendra yati vagere adhyApaka ane pitA lakSamaNa bhaTTajI vallabhAcAryanI tejasvI buddhi joIne prasannatA anubhavavA lAgyA. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya adhyayana samApta karI potAnA jJAnanI abhivRddhi mATe kAzImAM thatI zAstrArtha sabhAomAM vallabhAcArya paMDitonA sAme gaMbhIra viSayonI carcA karavA lAgyA. vedanuM rahasya zuM che? vedano phalitArtha kayA siddhAMta upara AdhArita che? AvA viSayo upara zAstrArthanA samaye vidvAnone vallabhAcAryanA agAdha pAMDityano paricaya thavA lAgyo. zrIvallabhAcArye vidvAnonA samAjamAM zuddhAdvaita siddhAMtanI sthApanA karavI zarU karI; te samaye kAzImAM zAstrIya utkrAMtino samaya anubhavAvA lAgyo. zAstracarcAmAM niruttara ane parAjita thaI keTalAya paMDito ane saMnyAsIoe vallabhAcAryanA siddhAMtane svIkAryo, jenA pariNAme vidvaTsamAjamAM zuddhAdvaita siddhAMtanI sthApanA thavA lAgI. bhUtalayAtrA - zAstracarcA zrIvallabhAcAryajI jJAna saMpAdana karI vidvatsamAjanA satsaMga ane tIrthATana dvArA jJAnanI abhivRddhinA avasaranI pratIkSAmAM hatA. A samaye vallabhAcAryanI uMmara dazathI agiyAra varSanI hatI. zrI lakSmaNa bhaTTajIne potAnA AyuSyano aMtima samaya pAse Avelo jaNAtAM tIrthayAtrAe nIkaLavAno vicAra karyo. mAtApitA sAthe kAzIthI saMvata 1545mAM vallabhAcAryo prayANa karyuM. mArgamAM AvatAM tIrthomAM snAna, dAna, vidvAnonI sAthe zAstrArtha karI potAnA siddhAMtanI sthApanA karatA keTalAka divasomAM jagannAthapurI AvyA. jagannAthapurImAM mAyAvAdI nAstikonA prabhAva ane baLathI parAjita paMDita samudAya cupacApa beTho hato. vallabhAcAryanA jagannAthapurImAM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu vallabhAcAryajI AgamanathI paMDitone navuM baLa, navuM caitanya prApta thayAnuM anubhavAvA lAgyuM. ane temaNe jagannAthapurInA rAjAnI saMmati laI eka divasa mAyAvAdI vidvAno sAthe zAstrArthano prasaMga nizcita karyAM. A zAstrArthamAM bhAga levA paMDitono eka moTo samudAya ekatrita thayo. jagadIzanA maMdiramAM yojelA A zAstrArthamAM vallabhAcAryane vijaya prApta thayo. aMtamAM rAjAe cAra prazno pUchyA. mukhya prAmANika zAstra kayuM? mukhya prAmANika deva koNa ? kayo maMtra phaLa ApanAra che ? sarvathI saraLa ane uttama karma kayuM ? rAjAnA A prazno upara vaiSNavo ane mAyAvAdIono vAdavivAda cAlato rahyo. aMtamAM vallabhAcArye bhaktimArgane anurUpa A praznono nirNaya Apyo; jeno mAyAvAdIoe svIkAra na karyo ane Agraha karyo ke jo A siddhAMtane jagadIza prabhu svIkAratA hoya to ja satya manAya. rAjAnI saMmatithI purohite koro kAgaLa, kalama ane zAhI prabhunA maMdiramAM mUkyAM. dvAra baMdha karI dIdhAM. thoDA samaya bAda maMdiranAM dvAra kholatAM kAgaLa upara eka zloka lakhelo maLI AvyoH " ekaM zAstraM devakIputragotaM eko devo devakIputra eva / mantro'pyekastasya nAmAni yAni karmApyekaM tasya devasya sevA ||" A zloka kAgaLa upara jotAM mAyAvAdIone Azcarya thayuM. mAyAvAdIoe AvI AzA rAkhI na hatI ke jagadIza prabhu dvArA Avo uttara maLaze. mAyAvAdIoe zaMkA karI ke hAtha vinAnA jagadIza bhagavAna kAgaLa upara kevI rIte lakhI zake ? mATe pharIthI yogya vyavasthA karI bhagavAnanI pAse kAgaLa ane Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya kalama mUkavI joIe. rAjAne mAyAvAdIonA A vitaMDAvAda upara gusso Avyo. purohitanA samajAvavAthI ane mAyAvAdIonA AgrahathI vallabhAcAryane pUchyuM to temaNe javAba Apyo ke mane koI prakArano haThAgraha nathI. ApazrIne yogya lAge tema karo. pharIthI yogya vyavasthA karI maMdiramAM koI nathI tenI khAtarI karI prabhunA samIpamAM kAgaLa ane kalama mUkayAM ane dvAra baMdha karyAM; thoDA samaya pachI dvAra kholI kAgaLa jotAM temAM A pramANeno zloka hato; - yaH pumAn pitaraM dveSTi taM vidyAdanyaretasam / yaH pumAnIzvaraM dveSTi taM vidyAdantyajodamavam // A zloka vAMcI rAjAne atyaMta krodha Avyo ane mAyAvAdI paMDitone maMdiranI bahAra bahAra kADhI mUkyA. vallabhAcAryane vijayamALA paherAvI bhaktibhAvathI pUjana karyuM. A divya ane bhavya prasaMgathI upasthita janasamAjamAM vallabhAcAryajInuM mAna ghaNuM vadhI gayuM. eka vakhata ekAdazInA divase vallabhAcAryajI maMdiramAM zrI jagannAthajInAM darzana karI rahyA hatA, te vakhate koIka jANakAra vyaktie AcAryacaraNanA ekAdazInA vratanA niyamanI parIkSA karavA temanA hAthamAM mahAprasAda lAvI mUkayo. prasAda mukhamAM mUke to vratabhaMga thAya athavA prasAdano anAdara thAya. A baMne vAto abhISTa na kahevAya tethI baMne prakAranA dharmanI rakSA thAya tevo upAya vallabhAcArye karyo. zrI jagannAthajInAM darzana ane stuti karI temaNe mahAprasAdanI stutino prAraMbha karyo. ekAdazI pUrNa thaI ane dvAdazInAM pAraNAno samaya thayo tyAM sudhI prasAdanuM varNana karatA rahyA. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 mahAprabhu vallabhAcAryajI aMtamAM prabhunAM darzana karI dvAdazInA divase prasAda lIdho. parIkSA karanAra vyakti A utkRSTa dharmAcaraNa AcAryajInuM joIne lajjita banI gaI. koI paNa viparIta paristhitimAM potAnA niyamanuM pAlana karavuM joIe. e siddhAMta AcAryacaraNe potAnA AcaraNa dvArA suMdara rIte A prasaMgathI samajAvyo che. lakSmaNa bhaTTajInI icchA jANI jagannAthapurIthI lakSmaNabAlAjInAM darzana karavA dakSiNamAM AcAryacaraNa padhAryA. A vakhate lakSmaNa bhaTTajIe potAnA moTA putra rAmakRSNajIne patra lakhI rastAmAM ja bolAvI lIdhA. saMvata 1546nA phAgaNa vada 9nA divase vyaMkaTezvara bAlAjInAM darzana karI lakSmaNa bhaTTajIe potAnA putrone upadeza karI potAnI jIvanalIlA bAlAjInA mukhamAM praveza karI saMkelI lIdhI. pitAnI aMtimakriyA pUrNa thatAM vallabhAcAryajIe mAtAne sAthe laI yAtrA mATe tyAMthI prasthAna karyuM. zrI lakSmaNa bhaTTajIno bAlAjInA mukhamAM pravezano prasaMga je varNana karyo tevI prasiddhi che. paNa vAstavamAM itihAsa evo maLe che ke bhUtala yAtrAe nIkaLatAM pahelAM kAzImAM ja zrI lakSmaNa bhaTTajI dehatyAga kare che. temanA moTA putra rAmakRSNajI pitAjInI kriyA kare che. gayAjI jaI Ave che. pachI mAtAne vijayanagaramAM mAmAne tyAM javAnuM hovAthI vallabhAcAryajI saparivAra ziSyamaMDaLa sAthe kAzIthI prasthAna kare che. bAlAjImAM Ave che. tyAM vallabhAcAryajInAM mAtAjI svapnamAM zrI lakSmaNa bhaTTajIne bAlAjInA mukhamAM praveza karatAM jue che. te svapnanI vAta savAranA vallabhAcAryajIne kare che tyAre vallabhAcArye kahyuM ke Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya Ape je svapnamAM joyuM te yathArtha che. brahmacaryavazamAM ja vallabhAcArya yAtrA karI rahyA hatA. saMpUrNa bhAratanI yAtrA karI sthaLa sthaLa para bhaktimArgano pracAra ane zuddhAdvaita siddhAMtanI sthApanA dvArA zrIvallabhAcArya lokasevA ane vaiidika siddhAMtonI surakSA karavA IcchatA hatA; tethI anukULa samaya joI keTalAka samaya bAda mAtAne vijayanagaramAM potAnA mAmAne tyAM mUkI ziSyo sAthe AgaLa prayANa karyuM. saMvata 1546nA aMtamAM mAhiSmatI nagarI omakArezvaranI yAtrA pUrI karI saMvata 1547nA prAraMbhamAM vallabhAcArya ujajaina padhAryA. kSiprA nadImAM snAna, brAhmaNone dAna vagere tIrthanAM puNyakAryo pUrNa karI zrImad bhAgavata pArAyaNa karyuM. mahAkALezvaranAM darzana karI narottama nAmanA vidvAna brAhmaNane caitra sudi 1nA divase purohitanuM vRttapatra lakhI ApyuM. te saMskRtamAM A pramANe che - tenI lipi telugu che. zrI viSNusvAmi maryAdAnugAminA vallabhena avantikAyAM narottama zarmA paurohityena sambhAvanIya: saM. 1546 caitra zuda prtipdi| ujanathI siddhavaTa ane sAMdIpani RSinA AzramamAM vallabhAcAryajI padhAryA. tyAM brAhmaNo sAthe zAstrArtha sabhA thaI. koIka brAhmaNe vAdamAM parAjaya pAmatAM kahyuM ke ahIM 'ghaTa sarasvatI' nAmano vidvAna hAjara nathI, nahIM to enI vidvattAno sAmano karavo Apane muzkela paData. | 'ghaTa sarasvatI mahAna tAMtrika vidvAna hato. zAstrArtha vakhate vacamAM eka ghaDo mUkato hato; ane potAnA siddhAMtanI prAmANikatA ghaDAmAM AvatA zabdo dvArA karAvato hato. ghaDAmAM mi.zrI.- 3 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 mahAprabhu vallabhAcAryajI sarasvatInuM AvAhana thatuM hatuM, ane sarasvatI AvAhana karanArane vaza thaI tenA pakSane puSTa karatI hatI. zrIvallabhAcArya sAMdIpaninA AzramamAM AvyA tyAre ghaTa sarasvatI zAstrArtha mATe uttara pradeza tarapha gayo hato. mATe A sthaLe ghaTa sarasvatI sAthe valabhAcAryano zAstrArtha thaI zakyo nahIM. oDachAmAM kanakAbhiSeka buMdelakhaMDamAM vetravatInA kinArA upara oDachA nagarImAM saM. 1547nA chevaTamAM vallabhAcArya padhAryA. tyAM eka suMdara sthAnamAM nivAsa karI zrImad bhAgavatanuM pArAyaNa karyuM. zrIvallabhAcArya padhAryAnA samAcAra oDachA narezane maLyA eTale teNe sAme AvI svAgata karI vallabhAcAryane rAjadhAnImAM padharAvyA. A prasaMge oDachAmAM ghaTa sarasvatI hAjara hatA ane tenI sAthe zAstrArthano saMyoga upasthita thayo. rAjasabhAmAM vallabhAcArya sAthe zAstrArthamAM ghaTa sarasvatI parAjita thavA lAgyo. eNe potAnA pakSanI prAmANikatA mATe ghaDAnuM sthApana karI sarasvatIne pUchyuM paNa sarasvatIe uttara Apyo nahIM. ghaTa sarasvatIe ekAMtamAM ghaDAmAM AvAhita sarasvatIne pUchyuM ke javAba kema na Apyo ? tyAre sarasvatIe kahyuM ke huM mArA patinA sAme kema bolI zakuM? vallabhAcArya vAkapati che eTale mArA pati che. huM temanI sAme tamAro pakSa laI zakuM nahIM. AthI vivaza thaI rAjasabhAnI vacamAM vallabhAcArya sAme ghaTa sarasvatIe potAno parAjaya svIkArI lIdho. zrIvallabhAcAryanI vidvattA ane vijayathI prasanna thaI oDachA nareze temanuM sanmAna Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya karyuM; ane eka divasa dhUmadhAmathI rAjamahelamAM vallabhAcAryajIne padharAvI zAstrokta vidhithI temano kanakAbhiSeka karyo. A samAraMbhanA aMtamAM rAjAe potAne vaiSNava dharmanI dIkSA ApavA mATe vallabhAcAryane vinaMtI karI. AcAryacaraNe AjJA karI ke '"vaMzaparaMparAthI Apane je dIkSA maLatI AvI che, te yogya ja che. amArI jJAtinA ApanA je guru* che; emane amArA samAna mAnI Adara karo. '' 13 thoDA divasa rAjAnA AgrahathI tyAM rokAI, tyAMthI datiyA, bhopAla, gvAliyara ane dholapura AvyA. ane tyAMthI rAjA mucukuMdanI guphAnuM nirIkSaNa karI, mathurA saMvata 1548nA madhyamAM AvyA. mathurAmAM vizrAmaghATa upara mukAma karI, bhAgavatanuM pArAyaNa ane tIrthaMkArya karyuM. thoDA vakhata pachI vrajacoryAsI kozanI vidhi pramANe parikramA karI. parikramAnA niyamanI samAptinA avasare dAna vagere ApatA. 'ujAgara' caturveda nAmanA brAhmaNane potAnA purohita banAvyA. eka vAra vrajayAtrAnA prasaMgamAM AcAryacaraNa gavaravanamAM padhAryA, tyAM temaNe joyuM ke eka maravA paDelA ajagarane lAkhkho kIDIo caTakA bharI satAvI rahI hatI. AcAryacaraNane dayA AvI ane kamaMDalumAMthI bhagavad caraNodaka laIne ajagara upara chAMTyuM. bhagavad caraNodakanA sparzathI ajagarane sadgati prApta thaI. ajagaranI durdazA joI ghaNA lAMbA samaya sudhI *rAjAnA paraMparAgata guru tailaMga jJAtinA zrIvatsa gautrI paMDita vidyAdevajInA nAmano ullekha maLI Ave che, jemanA vaMzaja Aje paNa rAjaguru che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu vallabhAcAryajI AcAryacaraNa pazcAttApa karatA rahyA. ziSyoe AnuM kAraNa pUchyuM, to AcAryacaraNe kahyuM ke, ''A ajagara gayA janmamAM eka maMdirano dhanavAna mahaMta hato. eNe potAnA ziSyo pAsethI ghaNuM dravya laI, potAnA bhogavilAsamAM vAparyuM hatuM paNa ziSyonA uddhAra mATe jarAya upadeza ke prayatno karyAM na hatA. tethI e A janmamAM ajagara thayo ane enA ziSyo kIDIo banyA. ane potAno badalo laI rahyA hatA. jo guru potAnuM mAhAtmya vadhArI pAkhaMDa kare che ane ziSyonA upakAra mATe koI mArga batAvatA nathI to temanI A dazA thAya che.'' mATe gurue ghaNI sAvadhAnI rAkhavAnI AvazyakatA che. A kaLiyuga che. temAM karelAM sArAM kharAba karmanuM phaLa jaladI prApta thAya che. 14 brahmasaMbaMdha-dIkSA jhArakhaMDamAM thayelI zrInAthajInI AjJAnusAra saMvata 1549nA phAgaNa sudi 11 ne guruvAranA divase vallabhAcArya potAnI AgaLanI yAtrA baMdha rAkhI pAchA girirAja thaI, gokuLa padhAryA. te vakhate kaLikALanA jIvonI dayanIya dazA joI AcAryacaraNane atyaMta du:kha thayuM. e jIvAtmAonA uddhAra mATe saraLa mArga zodhavAne ciMtAtura banyA. AvA jIvonA uddhAra mATe saraLa mArga batAvavA vallabhAcArye bhagavAnane prArthanA karI. dayAnidhi bhagavAne vallabhAcAryanI karuNApUrNa prArthanAthI prasanna thaI, saMvata 1550, zrAvaNa sudi 11 ne guruvAranI madhyarAtrie sAkSAt prabhue pragaTa thaI, brahmasaMbaMdha dIkSAno upadeza Apyo ane brahmasaMbaMdha dvArA jIvonA sarva doSa ane Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 mahAprabhu zrIvallabhAcArya vina nivRtta thaI, bhakti dvArA potAnI prAptino prabhue upAya batAvyo che. (bhagavAnanA caraNAraviMdamAM samarpaNa karI, potAnI sAMsArika ahaMtA, mamatA choDI, bhakti dvArA bhagavAnane anugraha prApta karavo enuM nAma brahmasaMbaMdha.) zrI vallabhAcArye pragaTa thayelA sAkSAt prabhune pavitrAM dhAraNa karAvyAM ane sAkarano bhoga ArogAvyo. bhagavAne jIvonA uddhAra mATe je AjJA, je mArga batAvyo, enuM vallabhAcArya saMkalana karyuM. e siddhAMtarahasya' nAmanA graMthathI saMpradAyamAM prasiddha che. dAmodaradAsajIne sarvaprathama brahmasaMbaMdhanI dIkSA zrIvallabhAcArya grahaNa karAvI. tyAra bAda brahmasaMbaMdha dIkSA puSTimArganI mukhya dIkSA banI gaI, je dIkSA prApta karI aneka lokoe bhakti dvArA prabhuno sAnubhAva jIvanamAM siddha karyo. zrIvallabhanI tejasvitA - kRpALutA vrajayAtrAnA samayamAM vallabhAcAryanA prabhAvanA camatkArapUrNa prasaMgo sAMpradAyika graMthamAM maLe che. eka vakhata vallabhAcArya vizrAmaghATa upara mathurAmAM snAna karavA jatA hatA, tyAre lokoe tyAM javAnI nA pADI. kAraNa ke vizrAmaghATanA daravAjA upara bAdazAha sikaMdara lodInA kAjI rustamaalIe evuM jaMtramaMtra laTakAvyuM hatuM ke jenI nIcethI janAra hiMdunI coTalI kapAI dADhI banI jAya che. AvA mANasone musalamAna banAvI devAya che. AcAryacaraNa A sAMbhaLI hasyA ane lokonA manamAMthI A bhramaNa ane bhaya dUra karavA mATe yamunAmAM snAnanI IcchA rAkhanAra vizALa mAnavasamudAyane sAthe laI, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 mahAprabhu vallabhAcAryajI vizrAmaghATanA e daravAjethI yamunAkinAre AvI snAna karyuM. koI paNa prakAranI Apatti vagara potAne ghera pAchA padhAryA. sAthe AvelA mAnavasamudAye Ane zrI AcAryacaraNanuM alaukika mAhAtmya mAnyuM. topaNa loko ekalA e daravAjethI snAna mATe jatA na hatA. ghaNuM samajAvyA chatAMya lokono A bhrama ane bhaya dUra na thayo. tyAre vallabhAcArye eka jaMtramaMtra banAvI, dilhInA daravAjAmAM bAMdhI AvavA mATe potAnA ziSyane ApyuM. tyAra bAda dilhIthI vAto AvavA lAgI ke dilhInA daravAje lagAvelA jaMtramaMtra nIcethI jo koI musalamAna pasAra thAya che to tenI dADhI jatI rahe che ane coTalI UgI Ave che. bAdazAha sikaMdara lodIne A vAtanI khabara paDI. teNe AcAryacaraNanA ziSyane bolAvIne pUchyuM ane sarva vigata jANI. bAdazAhe kAjI dvArA mathurAmAMthI jaMtra uThAvI lIdhuM ane dilhInA daravAjAnuM jaMtra paNa uThAvI levA vinaMtI karI. A prasaMgathI vallabhAcAryanuM mAhAtmya cotarapha phelAI gayuM. sikaMdara lodIe vallabhAcAryanI mahAnubhAvatAthI prabhAvita thai, potAnA honahAra nAmanA citrakArane mahAprabhujInuM citra banAvavA gokuLa mokalyA. teNe mahAprabhujInAM be citro banAvyAM. paNa te citro vAstavika na banyAM tyAre vallabhAcAryanA caraNamAM AvI, potAnI lAja rAkhavA vinaMtI karI, tyAre vallabhAcArye potAnuM citra banAvavAnI AjJA ApI. tyAra bAda taiyAra thayeluM citra yathArtha citra banyuM. je joIne bAdazAha khuza thayo ane teNe DhaMDhero piTAvyo ke vaiSNava - saMpradAya sAthe jorajulama karavo nahIM. A vAta prasiddha che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya 17 (keTalAka sAMpradAyika saMzodhakonA mate honahArano prasaMga vAstavika nathI.). vijayanagaramAM kanakAbhiSeka saMvata 1566thI 1586mAM vijayanagaramAM pratApI rAjA kRSNadevarAyano rAjya samaya mAnavAmAM Ave che. teNe potAnI nIti ane zaktithI rAjyano khUba ja vistAra dhAyo hato. kRSNadevarAya dhArmika, vidvAna, parAkramI ane nItikuzaLa rAjA hato. sAthe sAthe tattvajJa ane zAstravettA hato. paMDitonI zAstrArtha sabhAonuM Ayojana karato hato ane prasiddha vidvAnono satkAra karI, kRtArtha thato hato. AcAryacaraNa jyAre dakSiNanI yAtrAe AvI rahyA hatA tyAre temaNe sAMbhaLyuM ke vijayanagaranA mahArAjA kRSNadevarAye potAnI rAjadhAnImAM paMDitonI vizALa sabhAnuM Ayojana karyuM che ane emAM keTalAka divasothI vedAMta upara judA judA siddhAMtavAdIono vivAda cAlI rahyo che. vallabhAcArye potAnA siddhAMta pratipAdana mATe A prasaMgane ucita gaNyo ane potAnI mAtAne mAmAne tyAM mUkI, vijayanagaranI zAstrArtha sabhAmAM padhAryA. vallabhAcAryanA alaukika tejathI prabhAvita banI, rAjA ane upasthita vidvAnoe sanmAna karI, ucca Asana upara valabhAcAryane birAjAvyA. A zAstrArtha - sabhAnA viSayamAM sAMpradAyika graMthomAMthI keTalAka prakAza maLe che. "vallabhAcaritra'mAM kRSNadevarAya rAjAnI rANIne madhva saMpradAyanI dIkSA hatI. rANInA AgrahathI rAjA paNa vyAsatIrtha Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mahAprabhu vallabhAcAryajI dvArA madhva saMpradAyanI dIkSA levA Icchato hato. A vAta zAMkara vidvAnothI sahana thaI nahIM. paraspara jhaghaDo vidvAnomAM thato I, rAjAe zAstrArtha dvArA koI eka pakSano vijaya karAvavA ane vijayI saMpradAyanA ziSya thavAnuM vicAryuM, jenA pariNAmarUpe zAstrArtha mATe vaiSNava ane zaiva evA be pakSo paDyA. zAstrArthamAM eka bAju madhva, nibArka, viSNusvAmI ane rAmAnuja saMpradAyanA AcAryo ane vidvAna hatA. to bIjA pakSe zAMkara, zaiva, zAphata vagere saMpradAyanA anuyAyIo upasthita thayA hatA. vaiSNavo taraphathI vyAsatIrtha ane zAMkaro taraphathI vidyAtIrthano zAstrArtha cAlyo. A zAstrArthamAM vaiSNavono pakSa nirbaLa banyo ane zAMkarono vijaya thaI temanA kanakAbhiSekanI ghaDIo gaNAvA lAgI. te samaye vallabhAcArya A zAstrArtha sabhAmAM upasthita thayA ane zAstrArthano raMga badalAI gayo. (1) "saMpradAyapradIpa'mAM zAstrArtha sabhAnA sAtame divase zrIvallabhAcArya padhAryA, evo ullekha maLI Ave che. (2) "vallabhIyasarvasva'mAM vallabhAcArya zAstrArtha sabhAmAM padhAryA, te pahelAM cha mAsathI zAstrArtha cAlato hato evo ullekha che. ane viSNusvAmI saMpradAyanI gAdI upara vallabhAcArya birAjyA ane bilvamaMgaLe temane tilaka karyAno ullekha che. (3) "vallabhAcaritra'mAM kula aThThAvIsa divasa ane vallabhasarvasva'mAM kula sattAvIsa divasa zrIvallabhAcArya sAthe zAstrArtha thayAno prasaMga maLe che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya 19 zAstrArtha sabhAmAM sarva prativAdI AcAryacaraNanI vAgdhArA pAse niruttara thaI jatA. sabhApati vyAsatIrthe potAno nirNaya ApatAM zuddhAdvaita siddhAMtanI puSTi karI, ane zAstrArtha sabhAmAM sarvoparI zrIvallabhAcAryano vijaya jAhera karyo. rAjAe paNa AcAryacaraNane praNAma karyA ane kanakAbhiSekanuM Ayojana karyuM. kanakAbhiSekanI sabhAmAM padhAratAM pahelAM, nagaramAM vijayayAtrAnuM Ayojana karyuM hatuM. pAlakhImAM AcAryacaraNa na birAjyA, paNa brahmacarya AzramanA niyama pramANe page cAlatAM vijayayAtrAmAM vallabhAcAryajI padhAryA ane pAlakhImAM "zrImad bhAgavata'nuM pustaka padharAvyuM. rAjasabhAmAM eka bhavya siMhAsana upara vallabhAcAryane birAjAvyA. rAjA ane AcAryoe vedavidhithI vallabhAcAryanuM pUjana karyuM. ane paMDitasamAjanI vacamAM vallabhAcAryanA jayaghoSa sAthe suvarNasiMhAsana para suvarNapuSpo, sugaMdhita padArthayukta kesara mizrita tIrthanA jaLathI kanakAbhiSeka karavAmAM Avyo. tyAra bAda yogya vastra, alaMkAra aMgIkAra karAvI AcAryacaraNanuM kRSNadevarAye pUjana karyuM. ane vidvatasamAje vallabhAcAryane viSNusvAmI saMpradAyanI AcAryapadavI biradAvalI (chaDI) arpaNa karI, jayaghoSa karyo. abhiSeka thaI gayA pachI abhiSekanuM sarva suvarNa ane pAtro vallabhAcAryane bheTa karyA ane svIkAravA vinaMtI karI. paNa teno vallabhAcArye svIkAra na karyo ane upasthita nirdhana vidvAno ane brAhmaNomAM te sonuM vaheMcAvI dIdhuM. kRSNadeva rAjA AcAryacaraNano A anupama tyAga joI gagadita thaI gayo ane potAne ziSya tarIke svIkAravA vinaMtI karI. AcAryacaraNe ma.sI.-4 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 mahaprabhu vallabhAcAryajI ene vaiSNava dharmanI dIkSA ApI. rAjAe eka sonAnA thALamAM eka hajAra sonAmahora bheTa dharI, AcAryacaraNe temAMthI kevaLa sAta sonAmahora lIdhI. jemAMthI sADA traNa sonAmahoranAM girirAjamAM zrInAthajInAM nUpura ane bAkI rahelI sADA traNa sonAmahoramAMthI paMDharapuramAM yAtrAe AvelA, AcAryacaraNe viThThalanAtha ThAkorajInI sonAnI kaTimekhalA banAvI. bAkI rahelA dravyamAMthI aDadhuM dravya pitAnA samayanuM devuM cUkavavA mAtAne ApyuM ane bAkInuM dravya yajJayAga mATe juduM mukAvI dIdhuM. vijayanagarathI nIkaLI, dakSiNanAM tIrthonI yAtrA karI. sthaLe sthaLe vidvAno sAthe zAstrArtha dvArA potAnA siddhAMtanI, bhaktimArganI sthApanA karI. vallabhAcAryanI vidvattA ane alaukikatAthI prabhAvita thaI, paMDito ane samAjanA aneka loko temanA ziSya banavA lAgyA. dakSiNanI yAtrA pUrNa karI eka vakhata vallabhAcArya pazcimanI yAtrAe padhAryA. jyAM bhaktinA pracAra dvArA aneka lokono uddhAra karyo. e samaye dvArakAmAM saMnyAsIo sAthe gItA upara vallabhAcAryano ghaNA divaso sudhI zAstrArtha thayo. aMtamAM, AcAryacaraNane vijaya prApta thayo. temaNe gItAnuM vAstavika rahasya samajAvyuM. tyAra bAda pazcimanI yAtrA pUrI karI, saMvata 1568nA jeSTha mAsamAM badarikAzramamAM zrIvallabhAcArya padhAryA. ahIMnAM badhAM sthAnomAM potAno pracAra karyo ane keTalAka divasa rokAI, subodhinIjInuM pravacana karyuM. vyAsAzramamAM eka divasa ociMtA bhagavAna vyAsanAM darzana vallabhAcAryane thayAM. potAnA mananI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 mahuprabhu zrIvallabhAcArya keTalIka zaMkAo zrIvallabhAcArye pUchI, jenuM bhAgavata vyAse samAdhAna karyuM. zrInAthajInuM prAkaTaya - sevAmArga zrIvallabhAcArya prathama yAtrAprasaMgamAM saMvata 1549mAM jhArakhaMDamAM birAjatA hatA, tyAre phAgaNa sudi 11 ne guruvAranA ne divase zrInAthajIe AMtarika AjJA karI ke Apa vrajamAM AvI mane prakaTa karo. zrInAthajInI icchA zirodhArya karI vallabhAcArye potAnI AgaLanI yAtrA baMdha rAkhI girirAjamAM AvI zrInAthajInuM prAgaTya karI pachI AgaLa javAno nirdhAra karyo. potAnA ziSyone sAthe laI, vrajamAM mathurA AvI bhAgavatanuM pArAyaNa pUrNa karyuM. zrI girirAjanI parikramA karatAM taLeTImAM anyora nAmanA gAmamAM padhAryA. tyAM sadupAMDenA ghara AgaLa mukAma karyo. saMvata 1446nA zrAvaNa vadI 3Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu vallabhAcAryajI zrInAthajInA svarUpano prAdurbhAva paNa thavA lAgyo. je divase vallabhAcAryano prAdurbhAva thayo, te ja divase baporanA zrInAthajInA mukhAraviMdanuM paNa prAkaTya thayuM. teno lokoe moTo utsava karyo. anyoranivAsI sahupAMDe roja potAnI gAyanuM uttama dUdha prabhune ArogAvato hato. keTalAka samaya bAda gauDIA saMpradAyanA vaiSNava mAdhavAnaMda nAmanA eka virakta sAdhu anyoramAM AvyA. ahIM sadupAMDe ane vrajavAsIo dvArA temane zrInAthajInAM darzana thayAM. temaNe khUba bhAvathI zrInAthajInI sevA karI, mora, caMdrikA ane guMjAnI mALA dhAraNa karAvI bhoga dharAvyo. mAdhavAnaMda svAmI A rIte dararoja zrInAthajInI sevA karatA. tyAM rahIne potAnuM jIvana vitAvavA lAgyA. saMvata 1549mAM thayelI prabhunI AjJA anusAra thoDAka divasamAM ja vallabhAcArya anyora padhAryA. sadupAMDe dvArA sarva vRttAMta jANyo. zrInAthajInAM darzana karyAM ane thoDA samaya pachI zrInAthajIno pATotsava karyo. sevA, zRMgArano krama nizcita karI, apsarAkuMDa upara rahetA rAmadAsane sevAno bhAra sopyo. thoDA samaya pachI vallabhAcArye girirAja upara eka nAnuM maMdira banAvaDAvyuM. temAM zrInAthajIne padharAvI pote bhUtalayAtrA mATe punaH prasthAna karyuM. vallabhAcAryanI jyAre jyAre yAtrA pUrI thatI tyAre girirAja AvI, zrInAthajInI sevA - vyavasthA karatA hatA. saMvata 1556nA caitra sudi nA divase pUrNamalla nAmanA kSatriyane zrInAthajInuM maMdira banAvavAnI AMtiraka preraNA thaI. eNe AcAryacaraNanI AjJA laI, maMdira banAvavAno vicAra prakaTa karyo. 22 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya zrInAthajInuM navuM maMdira banAvavAno prAraMbha karyo. pUrNamallanI pAse je dhana hatuM te kharcAI gayuM. paNa maMdiranuM kAma adhUruM rahyuM. tethI pUrNamalle pharI vepAra dvArA dhana meLavI maMdiranuM kAma vIsa varSamAM pUruM karyuM. saMvata 1576nA vaizAkha sudi 3nA taiyAra thayelA navA maMdiramAM zrIvallabhAcArye zrInAthajIne padharAvyA. e vakhate temaNe baMgALI vaiSNavone zrInAthajInI sevA soMpI. maMdiranI vyavasthA mATe kRSNadAsane adhikArI ane kuMbhanadAsane kIrtiniyAnI sevA ApI ane vallabhAcArya caraNATa padhAryA. 23 caraNATathI koIka koIka vakhata girirAja AvI zrInAthajInI sevA vallabhAcArya karatA hatA. potAnAM patnI, mAtA ane putrone zrInAthajInA caraNasparza karAvI sevAnI zikSA ApI. AcAryacaraNa pachI temanA putra gopInAthajI ane tyAra bAda zrI viThThalanAthajIe zrInAthajInA sevA-vaibhava vadhArI puSTimArgano eka Adarza pUro pADyo. vallabhAcAryane bhUtalayAtrAnA samayamAM aneka sthaLothI bhagavatsvarUpa prApta thayAM hatAM; je svarUpone vaiSNavone sevA mATe padharAvI ApyAM hatAM. zrI mathurezajI, zrI viThThalanAthajI, zrI dvArakAdhIzajI vagere svarUpo AcAryacaraNa dvArA vaiSNavone tyAM birAjyAM; ane pAchaLathI je zrI viThThalanAthajI dvArA sAta putrone vaheMcI ApavAmAM AvyAM. gRhasthAzrama vallabhAcArya bIjI bhUtalayAtrAmAMthI kAzI AvI rahyA. 1560-'61mAM pote lagna karyAM. potAnI lagna karavAnI icchA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 mAhaprabhu vallabhAcAryajI na hatI, paraMtu paMDharapuramAM zrI viThThalanAthajIe lagna karavA mATe AjJA karI. tethI kAzInA madhumaMgala ane temanAM patnI atrimmAnI dIkarI zrI mahAlakSmI sAthe zrIvallabhAcArye lagna karyA. gRhasthajIvanamAM zrIvallabhAcAryajIne tyAM be bALakonuM prAkaTya thayuM. zrI gopInAthajI ane zrI viThThalanAthajI. A be mahAnubhAva bALako ghaNA vidvAna ane prasiddha AcArya thayA. prathama putra gopInAthajI saMvata 1620nI AsapAsa nityalIlAmAM pravezyA. tyAra bAda saMpradAyanuM AcAryapada zrI viThThalanAthajIe zobhAvyuM. aneka pradezonI yAtrA karI; zAstrArtha karI zuddhAdvaita siddhAMtanI vijayapatAkA cAre dizAmAM phelAvI saMpradAyamAM sAta pIThanI sthApanA karI. traNa bhUtalayAtrA pUrNa thayA bAda potAnA gRhasthAzrama mATe eka sthAnamAM nivAsa karavo Avazyaka jaNAtAM zrIvallabhAcAryo prayAganI pAse aDelamAM potAno Azrama banAvyo ane tyAM potAnI jJAtinA keTalAka svajanone lAvI rAkhyA. keTalAka samaya bAda aDelathI caraNATa AvIne rahevA lAgyA. patrAvalaMbananuM sarjana eka samaye mAtA tathA bhAI kezavapurI sAthe kAzImAM AcAryacaraNa divaso sudhI brAhmaNa bhojana karAvI rahyA hatA tyAre brAhmaNone AcAryacaraNanuM ghara jaDe te mATe zeTha puruSottamadAsajI ane kezavapurInI vinaMtIthI AcAryacaraNanA ghara para dhvaja lagAvavAmAM Avyo. keTalAka vidvAnoe kahyuM ke A to kAzI vijayano dhvaja lagAvyo che tethI zAstrArtha karavA AvavA lAgyA. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu zrIvallabhAcArya 25 AthI brAhmaNabhojananA kAryamAM vidana thavA lAgyuM. A joI AcAryacaraNe mAtA ane bhAIne kahyuM ke tame ahIM brAhmaNabhajanano kAryakrama cAlu rAkho, huM bIje sthAne jaI zAstrArtha karuM chuM. paMcagaMgAghATa upara 27 divasa zAstrArtha cAlyo. AcAryacaraNano vijaya thayo. tyAra pachI paNa AcAryacaraNa upara vidvAnonA praznonA patro AvavA lAgyA. tenA uttaro ApavA AcAryacaraNe potAnA siddhAMtonA patro lakhI kAzIvizvanAthanA dvAre lagAvavA mAMDyA je patro "patrAvalaMbana' nAmanA graMthathI saMpradAyamAM prasiddha che. A prasaMgathI kAzImAM. saMnyAsI upendrAzrama yati vagere vidvAno para vijaya prApta karyo hato. bhUtalayAtrA AcAryacaraNe traNa vakhata karI. temAM saMvata 1548mAM prathama bhUtalayAtrAno prAraMbha karyo. saMvata 1555mAM bIjI bhUtalayAtrAno prAraMbha karyo ane saMvata 1561mAM trIjI bhUtalayAtrAno prAraMbha karyo hato. lagabhaga cha cha varSa eka eka yAtrAmAM lAgyAM hatAM. saMvata 1568 sudhImAM traNeya bhUtalayAtrA pUrNa thayelI jaNAya che. yAtrAnA samayamAM AcAryacaraNe je sthAnomAM zrImad bhAgavatanAM pArAyaNa karyA te sthAno prAyaH 84 beThakonA nAmathI prasiddha banyAM. AcAryacaraNanA aneka ziSyo hatA, jemAM 84 vaiSNavo evA hatA ke jeno Adarza bIje maLavo durlabha che. yavanonA upadravathI bhAratIya janasamAjanuM dhArmika ane sAmAjika jIvana jyAre chinnabhinna thaI rahyuM hatuM ane mAyAvAdanA ajJAnanA ghora aMdhakAramAM vidvAnonI paNa mati Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6 mahaprabhu vallabhAcAryajI aTavAI rahI hatI; tyAre bhUtala upara traNa traNa vakhata page paribhramaNa karI paMDito sAthe zAstrArtha karI, janasamAja mATe sAkAra brahmavAdanI sthApanA karI e AcAryacaraNanI anupama mahAnubhAvatA che. saMnyAsa ane tirodhAna prabhue AcAryacaraNane potAnuM kArya pUrNa karI, jaladI nijadhAmamAM AvavA mATe AjJA karI. paNa potAnuM kArya bAkI raheluM hovAthI e AjJA tarapha dhyAna ApyuM nahIM, tyAre madhuvanamAM bIjI vAra AjJA karI. e AjJA paNa na svIkArAI tyAre prabhue trIjI vakhate AjJA karI. tenI upekSA AcAryacaraNa na karI zakyA. potAnuM kArya bhagavadicchAthI pUrNa thayuM che ema mAnI saMnyAsa dIkSA levA mATe patnI pAse rajA mAgI. patnIe nA pADI tyAre eka divasa aDelanA gharamAM Aga lAgI. patnIe AcAryacaraNane gharanI bahAra nIkaLavAnuM jaNAvatAM, AcAryacaraNe e zabdone saMnyAsa mATenI rajA mAnI lIdhI. saMvata 1587mAM aDelathI prayAgamAM AvyA. nArAyaNedratIrtha svAmI pAse AcAryacaraNe saMnyAsa dIkSA lIdhI ane keTalAka divasomAM AcAryacaraNa kAzI padhAryA. kAzImAM hanumAna ghATa upara eka mAsa karatAM adhika samaya AcAryacaraNa birAjyA. zrI gopInAthajI, zrI gusAMIjI ane keTalAka ziSyo AcAryacaraNanAM darzana mATe kAzI AvelA temaNe potAnA kartavyanI AjJA karavA AcAryacaraNane vinaMtI karI. te samaye AcAryacaraNe vAphasaMnyAsa (mauna) grahaNa karyo hato. mATe Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA keTalAka bloka lakhI potAnAM bALakone ApyA. je zikSA zlokanA nAmathI saMpradAyamAM prasiddha che. saMvata 1587nA aSADha suda 2 upara trIjanA divase bhagavAnanA caraNAraviMdamAMthI prakaTa thayela gaMgAnI jaLadhArAmAM AcAryacaraNa lokadaSTithI aMtahita thaI gayA. te ja kSaNe gaMgAnI dhArAmAM jAjavalyamAna agnine tejasvI puMja prakAza thayo ane aMtarikSamAM aMtardhAna thaI gayA. puSTimArganA prasthApaka jagadguru zrIvallabhAcAryajInI caritrasudhAnA jevuM sumadhura siddhAMta-svarUpa ane sAhityasudhA che. teno prAraMbha pramANavicArathI thAya che. siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA. pramANavicAra veda-bhagavadgItA brahmasUtranuM siddhAMtapuraHsara svataMtra arthaghaTana, e saMpradAyapravartaka AcArya paraMparAnuM vaizilya che. pramANono Azraya karIne ja siddhAMtonuM vivecana AcAryo kare che. pramANa tarIke veda-gItA ane brahmasUtra, A traNeya graMtho sarvasvIkRta che, paNa zrIvallabhAcArya zrImad bhAgavatane caturthI pramANarUpe svIkAre che. vedanAM vacanomAM saMdeha thato hoya to te bhagavagItAthI dUra thaze. bhagavaddagItAmAM saMdeha thAya to brahmasUtronA vicArathI nivArI zakAya ane brahmasUtromAM saMdeha thAya to te zrImad bhAgavatathI dUra thaze. A rIte savoparI pramANarUpa zrImad bhAgavatane zrIvallabhAcAryajI svIkAre che. ane vadhumAM kahe che ke Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu vallabhAcAryajI veda-gItA-brahmasUtra ane zrImad bhAgavata AcArathI je kAMI aviruddha hoya te sarva pramANa tarIke svIkArya che. pramANane prasthAnanA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. traNa prasthAna (pramANa) svIkAre te prasthAnatrayI kahevAya. ane cAra prasthAna (pramANa) `svIkAre e prasthAna catuSTayI kahevAya. prasthAnano artha. 28 prasthIyate anenaM iti prasthAnam / jenA dekhADelA mArge Izvara pratye, mukti pratye, jJAna pratye sukhathI jaI zakAya enuM nAma prasthAna. zrImad bhAgavatane prasthAna tarIke na svIkAravAmAM koI kAraNa na hovAthI zrIvallabhAcArya bhAgavatane prasthAna tarIke svIkAre che. AcArazAstra ane vicArazAstra, A rIte vicArIe to puSTimArga e AcAradharma ane zuddhAdvaita (brahmavAda) ene vicAradharma kahI zakAya. zrI zaMkarAcAryajInA siddhAMtane kevalAdvaita zrI rAmAnujAcAryajInA siddhAMtane viziSTAdvaita zrI mAdhvAcAryajInA siddhAMtane dvaita zrIvallabhAcAryajInA siddhAMtane zuddhAdvaita nAmathI oLakhavAmAM Ave che. advaitano artha vyAkaraNanI dRSTie jJa dhAtuno artha gati ane jJAna thAya. enA parathI jJa banyuM. eno artha jANeluM. dvi eTale be prakAre jJa eTale jANeluM te dvaita. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA nAma ane rUpa Iza ane jIvana kArya ane kAraNa Ama be prakAre jANeluM tenuM nAma kaita. A bene aikyathI jANeluM enuM nAma advaita. nAma-rUpa, Iza-jIva ke kAryakAraNanA bheda eka ja brahmanAM svarUpa che. mAyA saMbaMdharahita che. e advaitajJAnane zuddhAdvaita kahevAmAM Ave che. brahatatva zruti ane sUtromAM paramatattvane brahmA zabdathI oLakhAve che; bhagavaddagItAmAM e ja tattvane paramAtmAnA nAmathI oLakhAve che; ane zrImad bhAgavatamAM e ja paramatattvane bhagavAna zabdathI varNave che. brahma - paramAtmA ane bhagavAna e eka ja paramatattvanAM nAma che. brahma mAyAne AdhIna nathI paNa mAyA brahmane AdhIna rahe che. brahma laukika prAkRta AkArarahita che paNa sAkAra AnaMdanA AkAravALuM rasAkAra, AnaMdarU5 rasarUpa che. jema eka sAkaranI pUtaLI, tenA hAthapaga vagere badhAM ja aMga sAkaranAM ja banelAM hoya che tema brahmanuM svarUpa AnaMdarUpa ja che. brahmamAM Aropita kapita guNadhamAM jaNAya che ema nathI. kiMtu brahmanA badhA ja dhama nitya - sahaja - svAbhAvika aprAkRta che. jagata, jIva vagere brahmamAMthI utpanna thayelAM ane brahma karatAM judAM nathI. anekavidha lIlAo koI paNa kAraNa vinA brahma kare che. e lIlAo paNa brahma karatAM judI nathI. parama AnaMda svarUpa che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 mahAprabhu vallabhAcAryajI manuSyanuM zarIra paMcamahAbhUta(pRthvI, jala, teja, vAyu, AkAza)nuM baneluM che athavA traNa guNa sattva, rajas, tamanuM baneluM che. brahmanuM svarUpa paMcamahAbhUta ke traNa guNanuM baneluM nathI, paraMtu brahmanAM badhAM ja aMga AnaMdamaya che. svataMtra, sarvavyApI svataMtra ane laukika guNarahita brahma che. AvuM anupama agAdha mAhAmya brahmanuM che. akSarabrahmA bhAratIya tattvaciMtanamAM darekanAM Adhibhautika - AdhyAtmika ane Adhidaivika Ama traNa traNa svarUpa svIkAravAmAM Ave che. brahmanuM AdhyAtmika svarUpa akSarabrahma che. te AnaMdamaya brahmanuM AdhArarUpa caraNarUpa che. enA akSararUpa, kAlarUpa, karmarUpa ane svabhAvarUpa evAM cAra svarUpo che. Ardhidaivika brahma pUrNa, sat-cit AnaMdarUpa che, jyAre akSarabrahmamAM AnaMdAMzano kAMIka tirobhAva thayelo che. jJAna dvArA jeo mukti prApta kare che temane laya akSarabrahmamAM thAya che. jJAnIjano akSarabrahmane paramaphalarUpe svIkAre che ane bhaktajano akSarabrahmane prabhunA - puruSottamanA dhAmarUpe svIkAre che. huM eka chuM, aneka rUpe prakaTa thAuM, ema ramaNa karavAnI bhagavAne IcchA karI; potAno pUrNa AnaMda ocho karI, jIvasvarUpa dhAraNa karI bhagavAna krIDA kare che. jIva prabhuno aMza che. jAjvalyamAna agnimAMthI aneka taNakhA bahAra Ave che tema Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 31 saccidAnaMda brahmamAMthI sAkAra-sUkSma paricchinna - cipradhAna asaMkhya aMza prakaTa thayA. te sarva jIva bhagavarUpa hovA chatAM judA judA bhAvabhedathI jIva nirAkAra banyA. jIvanA brahmanA dhamAM je hatA te bhagavaIcchAthI tirodhAna pAmyA. jIvamAM AnaMdano aMza tirodhAna thatAM brahmanA aizvarya vagere cha dhamAM paNa adazya banyA. aizvarya dharma tirodhAna thatAM jIvane parAdhInatva AvyuM. vIrya dharma tirodhAna thatAM jIvane sarva duHkha sahanatva AvyuM yaza dharma tirodhAna thatAM jIvane hInatva bhAva Avyo. te zrI dharma tirodhAna thatAM jIvane janma vagere Apatti AvI. jJAna dharma tirodhAna thatAM jIvane ahaMkAra ane viparIta jJAna AvyuM. vairAgya dharma tirodhAna thatAM jIvane viSayonI Asakti AvI. Ama bhagavadyamanuM tirodhAna thatAM jIvane avidyAno saMga thAya che. ane jIvane baMdha vagere thAya che. jagata brahmanuM Adhibhautika svarUpa jagata che. brahmamAMthI utpanna thayeluM ane brahma banAveluM jagata brahmanI jema satya che. jema kaseLiye potAnA svarUpamAMthI tAra nirmANa karI jALuM gUMthe che tema prabhue jagatanuM nirmANa kareluM che. brahmathI jagatanI utpatti, rakSaNa ane brahmamAM teno laya thAya che. zrIvallabhAcAryajInA siddhAte brahma satya che, jagata satya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 mahAprabhu vallabhAcAryajI saMsAra jagata karatAM judo che. mAyAe Ubho karelo saMsAra ahaMtA-mamatArUpa che. huM ane mAruM A jJAna bhramarUpa mithyA che. tethI saMsAra mithyA che. saMsAra sukhadu:khathI banelo che. avidyAno nAza thAya tyAre saMsArathI mukti maLe che. saMsArano nAza prabhunI, tanunI ane vittanI sevAthI thAya che. huM prabhuno dAsa chuM, A bhAvathI sevA karatAM ahaMtAno nAza thAya che. mArI pAse je kAMI che te mAruM nathI paNa prabhunuM che, ane prabhunI sevA mATe che. A bhAvathI vittanI sevA karatAM mamatAno nAza thAya che. Ama saMsArano nAza thayA pachI jagata tevuM ne tevuM ja rahe che. te jagata satya che. * maMdira - nandAlaya - beThakajI puSTimArgamAM maMdira nathI paNa nandAlayanI bhAvanA che. zrI nandarAyajIne tyAM prabhu birAjatA hatA te bhAvathI prabhunAM maMdira puSTimArgamAM che. zrInAthajInuM maMdira puSTimArgamAM che. A eka ja zikhara-dhvaja-kaLazavALuM maMdira che. ane puSTimArgamAM anya maMdiro nandAlaya bhAvathI nirmANa thayAM che. vaiSNavo, gopIjano vrajajanonA bhAvathI sevA-darzana karavA Ave che. beThakajI * zrIvallabhAcAryajIe jyAM jyAM zrImad bhAgavatanAM pArAyaNa karyo evI mukhya coryAsI beThakajI che. beThakajImAM vaiSNave paNa aparasamAM snAna karI sevA karI zake che. beThakajImAM gAdI-takiyA upara bhAvanAthI dhotI, uparaNAM, zRMgAra dharAvavAmAM Ave che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 33 sevA-bhAvanA | cittano pravAha bhagavatkAryamAM sadA vaheto rahe enuM nAma sevA. kRSNa eTale sadAnaMda parabrahma puruSottama prabhunI sevA karavI. mananI anurAgavRtti saMsAramAM na lAgI rahetAM prabhumAM sadA joDAyelI rahe e anurAganI saphaLatA che. bhagavAna ja uttama vastuonA bhoktA che. jagatanA bhogya padArtho prabhune samarpaNa karI bhagavaprasAdIthI jIvanayApana karavuM e jIvananI saphaLatA che. kalAdaSTi ane saudayavRttino sakala kalA nidhAna bhagavasvarUpanI sevAmAM viniyoga karavAthI kalA saphaLa bane che. citta saMpUrNa bhagavanmaya banI jAya e mAnasI sevA che, mAnasI sevA siddha karavA zarIrathI paNa bhagavasevA karIe e tanunI sevA che, tanunI sevAthI zarIra vizuddha bane che, ane ahaMtA nAmanA doSano nAza thAya che. bhagavasevAmAM dhanano viniyoga karavAthI pittanI sevA siddha thAya che. vittanI sevAthI dhana zuddha bane che ane mamatA nAmanA doSano nAza thAya che. pUjA e maryAdAmArgIya bhaktimAM che, vidhipradhAna pUje che. snehapUrNa vizuddha bhAvapradhAna sevA che, sevA prabhunA sukhanA vicArapUrvaka karavAmAM Ave che. kAmanA ane yAcanApUrvaka pUjA karavAmAM Ave che. sevAmAM kevaLa niSkAma bhAva che. vedamArgathI vilakSaNa chatAM vedazAstra saMmata evo prabhusevAno mArga nirUpaNa karelo che. saMpradAyamAM naMdanaMdana yazodotsaga lAlita bAlabhAvathI prabhunI sevA karavAmAM Ave che. sevAmArga saraLa che. koI paNa Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 mahaprabhu vallabhAcAryajI vyakti potAne tyAM sevA karI zake che. sevAmAM bahAranI ane hRdayanI zuddhi zakaya eTalI jALavavI. vaparAyelI vastu prabhunI sevAmAM na vAparavI. prabhune to uttamamAM uttama hoya te ja arpaNa karavuM. prabhune arpaNa karelI ja vastuo potAnA upayogamAM levI, bane tyAM sudhI je prabhune arpaNa na karI zakAya evI vastuno upayoga na karavo. sevAnA kramamAM aSTayAma sevAkrama che. temAM maMgalA, zRMgAra, gvAla, rAjabhoga, utthApana, bhoga, saMdhyA ane zayanano krama hoya che. maMgalAdarzana RRtu anusAra zItakALamAM savAranA vahelAM ane uSNakALamAM saheja moDAM darzana thAya. maMgaLA bhogamAM prAya: dUdha-mAkhaNa, mizrI (sAkara), phaLa vagere Ave che. maMgaLAnAM darzana zrI navanItapriyAjInA bhAvathI thAya che. maMgaLAnA kIrtanakAra tarIke zrI paramAnaMdadAsane svIkAravAmAM Ave che. zRMgAradarzana maMgalAnAM darzana pachI zRMgAranAM darzana thAya che. RtukALane anusarIne prabhune judAM judAM vastra-zRMgAra dharavAmAM Ave che. prabhune veNu dharavAmAM Ave che. bhogamAM judA judA mevA vagere Ave che. darpaNa dekhADavAmAM Ave che. A darzana zrI gokulacaMdramAjInA bhAvathI thAya che. A samayanA kIrtanakAra zrI nandadAsajI mAnavAmAM Ave che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA gvAladarzana prabhu govALa bALako sAthe ramavA padhAre tyAre zrI gopIjano dvArA samarpita gopIvallabha bhoga Ave che. dhUpadIpa Ave che, bhogamAM bATI-dUdha-khIra vagere hoya che. zrI dvArakAnAthajInA bhAvathI A darzana thAya che. A samayanA kIrtanakAra zrI goviMdasvAmI mAnavAmAM Ave che. rAjabhoga darzana prabhu zItakALamAM nandAlayamAM ane anya traDhatuomAM vanamAM rAjabhoga Aroge che. bhogamAM judAM judAM pakavAna sakhaDIanasakhaDI, dALa, bhAta, lADu, bhajiyAM vagere badhI jAtanA bhoga dharavAmAM Ave che. khaMDapATa - bichAnA veNa, vetra vagere Ave che. darpaNa batAvavAmAM Ave che. A darzana zrInAthajInA bhAvathI thAya che. A samayanA kIrtanakAra zrI kuMbhavanadAsajI mAnavAmAM Ave che. rAjabhoga pachI prabhu vizrAma kare che. madhyAhunano samaya pUro thatAM zaMkha-ghaMTAnA nAdathI prabhune jagADavAmAM Ave che. utthApana darzana zaMkhanAda - ghaMTanAda pachI prabhunAM darzana thAya. judAM judAM phaLa, zAka, dUdha pakavAnnano bhoga dharavAmAM Ave che. zrI mathurezajInA bhAvathI A darzana thAya che. A samayanA kIrtanakAra zrI suradAsajI mAnavAmAM Ave che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu vallabhAcAryajI bhogadarzana utthApana pachI sAyaMkALe bhoganAM darzana thAya che. bhogaphaLa vadhu pramANamAM Ave che. zrI gokulanAthajInA bhAvathI A darzana thAya che. A samayanA kIrtanakAra zrI catrabhujadAsajI mAnavAmAM Ave che. saMdhyAdarzana-AratI bhogadarzana pachI saMdhyA samaye AratI thAya che. A darzana zrI viThThalanAthajInA bhAvathI thAya che. A samayanA kIrtanakAra zrI chItasvAmI mAnavAmAM Ave che. zayana-darzana prAyaH zRMgAra zayanamAM rahe nahIM. zayanabhoga Ave. zayanamAM prabhu pAna Aroge. zrI madanamohanajInA bhAvathI A darzana thAya che. A samayanA kIrtanakAra zrI kRSNadAsajI mAnavAmAM Ave che. vaiSNavo svarUpasevA ane citrasevA potAne tyAM zrIvallabhAcAryajInA vaMzajo dvArA sevya karAvI padharAvI zake che. saMpUrNa sevAkramathI athavA to savAramAM dUdha, mizrI vagere prabhune dharAvI vaiSNava potAne tyAM sevA karI zake che. sevA-adhikAra bhagavasevA e mAnavajIvananuM sarvottama dhyeya che. brahmasaMbaMdhathI bhagavasevAne yogya thaI zakAya che. puSTimArgamAM be prakAranI dIkSA ApavAmAM Ave che : (1) nAmadIkSA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA (zaraNadIkSA) ane (2) Atmanivedana (brahmasaMbaMdha) zrI vallabhavaMzajo dvArA zaraNAgata jIva zrI hraSna: ArAM mama A aSTAkSara maMtra prApta kare ane tulasInI mALA kaMThamAM dhAraNa kare. A nAmadIkSA athavA zaraNadIkSA che. A aSTAkSara maMtranuM satata smaraNa karavAthI citta vizuddha thAya che. 37 brahmasaMbaMdha jIva bhagavAnano aMza che. paNa jIvamAM rahelA bhagavAnanA dharma (guNa) tirohita thayA. tethI jIvane bhagavatsevA mATe potAnuM sarjana che, enuM vismaraNa thayuM. ane ajJAnaparavaza jagatanA padArtha ane vyaktiono pote mAlika che ema mAnavA lAgyo tethI jIvasvabhAva dUSita banyo. zrIvallabhAcAryajI sadA ciMtita rahetA hatA ke svabhAvathI duSTa jIvano pUrNa nirdoSa prabhu aMgIkAra kema kare ? tyAre eka vakhata gokulamAM zrIyamunAjInA ThakarANI ghATe zrAvaNa suda agiyArasanA rAtrinA mahAprabhujI sUtA hatA tyAre sAkSAt prabhue prakaTa thaI jIvane brahmasaMbaMdha karAvavAnI mahAprabhujIne AjJA karI. brahmasaMbaMdha dvArA deha ane jIvanA samasta doSa nivRtta thAya che. A dIkSA letAM pahelAM zrIvallabhAcAryajInA vaMzajanI AjJA laI vrata (upavAsa) eka divasa karI bIjA divase savAramAM aparasamAM snAna karI, korAM vastra paherI prabhu sanmukha hAthamAM tulasIdala laI UbhA rahI zrI vallabhavaMzaja guru dvArA gadyamaMtranuM smaraNa karI tulasIdala prabhunA caraNe samarpaNa karatAM Atmanivedana siddha thAya che. brahmasaMbaMdhano maMtra gadyamAM hovAthI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 mahAprabhu vallabhAcAryajI tene gadyamaMtra paNa kahevAmAM Ave che. eno bhAvArtha - bhagavAna zrIkRSNathI chUTA paDye hajAro varSono samaya pasAra thavAthI bhagavAnanI prApti mATe hRdayamAM viraha-tApa-saMtApa jenAmAM tirodhAna thaI gayo che evo huM bhagavAna kRSNane gopIjanavallabhane strI-putra- ghara-kuTuMbIo-dhana, A loka ane paraloka, tathA deha-Indriyo-prANa-mana-buddhi ane tenA dhama jIvAtmA sahita huM arpaNa karuM chuM. nivedana karuM chuM, huM kRSNa! huM tamAro dAsa chuM. AnuM tAtparya e che ke huM pote tathA mAruM potAnuM je kAMI hoya te badhuM, mAruM mAneluM, svIkAreluM, mAruM meLaveluM, sarjeluM, mArA saMbaMdhavALuM eTale jagatamAM - saMsAramAM jyAM jyAM mAro saMbaMdha hoya te sarva prabhune gurune sAkSI rAkhI samarpaNa karavuM. dareka vastu uparathI ahaM-mamanI bhAvanA dUra karI prabhune soMpI devI, pachI mAre to he kRSNa! huM tamAro dAsa chuM ema svIkArIne vartavuM enuM nAma brahmasaMbaMdha. A bhAva vANImAM nahIM paNa vartanamAM mukAya tyAre prabhunI sAthe saMbaMdha siddha thayo kahevAya. sevAnA pratibaMdhaka udvega, pratibaMdha ane bhoga A traNa prabhusevAmAM avarodha kare che, ane jIvane bhagavasevAthI vimukha kare che tethI tene dUra karavA joIe. uga e mananuM kAraNa che. mananI caMcaLatAmAMthI udvega utpanna thAya che. udvegavALuM mana prabhumAM na lAge, tethI udvegavALA manathI karelI sevA e kevaLa kriyA che, temAM Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 39 rasAnubhava nathI. bhagavabhAvanA ciMtanathI citta prasanna rAkhavuM ane udvegane dUra karavo. sevAthI viruddha viSayomAM zarIra ane IndriyonuM pravRtta thavuM e pratibaMdha che. pratibaMdha jIvakRta ane IzvarakRta ema be prakAranA che. jIvakRta pratibaMdha eTale bhagavasevA karatAM anya kArya AvI paDe to te kAryone buddhi dvArA nivArI zakAya. paNa jyAre jIva sarva prayatno karavA chatAM sevAmAM pravRtta na thaI zake to te pratibaMdha IzvarakRta che. ane e jIva pAse prabhu sevA karAvavA icchatA nathI. tyAre bhagavasevAthI vimukha potAnA dInabhAgyanA saMtA5pUrvaka puSTimArganA siddhAMtonuM parizIlana karavuM, ciMtana karavuM, saMtoSa mAnavo. bhoga paNa be prakAranA cheH laukika bhoga ane alaukika bhoga. AmAM laukika bhoga zarIra ane indriyo sAthe joDAyelA che. A bhogamAM mana lAgeluM hoya tyAM sudhI prabhumAM mana lAge nahIM, mATe laukika bhoganI spRhA choDavI joIe. alaukika bhoga sevAmAM upayogI che. uttamamAM uttama padArtha bhagavasevAmAM samarpita karatAM alaukika bhoga siddha thAya che. sevAphaLa bhagavansevA siddha thatAM prApta thato svarUpAnaMdano anubhava e alaukika sAmarthyarUpa eka phaLa che. sAyujya prApta thayela bhaktone prabhu potAnA hRdayathI prakaTa karI e bhakto sAtheno lIlAnubhava e sAyujyavALuM bIjuM sevAphaLa che. bhagavasevAmAM upayogI bane evo jaDa-cetana koI paNa dehanI prApti e Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 mahAprabhu vallabhAcAryajI sevopayogI deha e trIjuM sevAphaLa che, Ama zrImahAprabhujIe bhagavasevAthI prApta thatAM traNa phaLanuM nirUpaNa karela che. puSTimArgane bhaktimArga paNa kahe che. bhakti zabdamAM bhaja dhAtu che ene ktinuM pratyaya lAge che. ane vyAkaraNanA niyamathI bhakti zabda bane che. ahIM bhaja dhAtuno artha sevA che ane ktinuM pratyayano artha prema che. premapUrvakanI sevA e bhakti zabdano artha che. saguNa bhakti ane nirguNa bhaktimArga evA be mukhya bhaktimArganA bheda che. saguNa bhaktimArga upAsanA pradhAna hovAthI ene maryAdAbhakti paNa kahevAmAM Ave che. saguNa bhaktithI laukika phaLa ke mukti maLI zake che. nirguNa bhaktimArga vedasaMmata hovA chatAM svataMtra che. nirguNa bhaktimArga laukika phalAkAMkSA ane mokSanI paNa AkAMkSArahita niHsvArtha snehapUrvaka sevya bhagavasevAthI ja caritArtha thAya che. Ane ja keTalAka premalakSaNA bhaktimArga kahe che. puSTimArgamAM puSTino artha poSaNa anugraha, prabhunI kRpA thAya che, prabhunI kRpA prApta karavAno mArga puSTimArga che. veda kahe che ke, "bhagavAna sAdhanothI meLavI zakAtA nathI paNa bhagavAna je jIvanuM varaNa kare che te ja bhagavAnane prApta karI zake che. koInI paNa sAdhanasaMpattithI bhagavAna prasanna thatA nathI paNa bhaktonA kevala dainyabhAvathI prabhu prasanna thAya che. kavivara dayArAmabhAI varNana kare che ke "dInatAnA pAtramAM manamotI mUkI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 41 prabhune arpaNa karatAM prabhu prasanna thAya che. dareka saMpradAyamAM guruparaMparA hoya che. tema zuddhata saMpradAyamAM puSTimArgamAM zrIvallabhAcAryajInA vaMzajo dvArA guruparaMparA zaraNa maMtranI ane brahmasaMbaMdha maMtranI dIkSAnA pradhAna dvArA pravRtta che. - zrIvallabhanI vaMzaparaMparA zrIvallabhAcAryajIne be putra hatA. moTA putranuM nAma zrI gopInAthajI ane nAnA putranuM nAma zrI viThThalanAthajI hatuM. zrIvallabhAcAryajI pachI AcAryapIThe zrI gopInAthajI birAjyA. temanA pachI temanA putra zrI puruSottamajI AvyA paNa teoe nAnI uMmaramAM bhUtala tyAga karatAM ane temane saMtAna na hovAnA kAraNe zrIvallabhAcAryajInA bIjA putra zrI viThThalanAthajIe AcAryapade birAjI saMpradAya ane sevApraNAlikA ane sAhityano khUba ja vikAsa karyo che. zrI viThThalanAthajIne sAta putra hatA. zrI giridharajI, zrI goviMdajI, zrI bAlakRSNajI, zrI gokulanAthajI, zrI raghunAthajI, zrI yadunAthajI ane zrI ghanazyAmalAlajI ane cAra kanyAo hatI : zrI zobhAjI, zrI yamunAjI, zrI kamalAjI, zrI devikA jI. zrI viThThalanAthajI zrI gusAMIjInA nAmathI prasiddha che. zrI gusAMIjIe potAnAM sAta bALakone bhagavAnanAM svarUpa padharAvI ApyAM e sAtapIThanA nAmathI puSTisaMpradAyamAM oLakhAya che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 . mahAprabhu vallabhAcAryajI zrI giridharajI zrI gusAMIjInA prathama putra zrI giridharajI khUba ja sAtvika prakRtinA hatA. sarva zAstromAM teo pAraMgata hatA. zrI goviMdarAyajI zrI goviMdarAyajI e zrI gusAMIjInA bIjA putra che. vyAkaraNazAstramAM pAraMgata hatA. teone zrI bhagavasevAmAM khUba ja Asakita hatI. - zrI bAlakRSNalAlajI zrI bAlakRSNalAlajI zrI gusAMIjInA trIjA bALaka hatA. sakala vedamAM pAraMgata zrI bAlakRSNalAlajI hatA. kamaLapatra jevAM manohara temanAM netra hatAM. nitya yazodAjInA svarUpe prabhune palane jhulAvatA. emanA hRdayamAMthI vAtsalyanAM amRta vahetAM hatAM. zrI gokulanAthajI zrI gokulanAthajI zrI gusAMIjInA cothA putra hatA. zrI gokulanAthajInuM jJAna agAdha hatuM. cidrupa nAmanA eka ' saMnyAsInA kahevAthI mogala bAdazAha jahAMgIre mALA -tilaka upara pratibaMdha mUkyo tyAre mALA -tilakanA rakSaNa karanAra zrI gokulanAthajI hatA. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 siddhAMta svarUpa sAhityasudhA 43 zrI raghunAthajI zrI raghunAthajI zrI gusAMIjInA pAMcamA lAlajI che. sarva purANo ane upapurANonuM agAdha jJAna zrI raghunAthajIne hatuM. zrI raghunAthajIe zrI tulasIdAsajIne sItArAmanA svarUpe alaukika darzana ApyAM hatAM. zrI yadunAthajI zrI yadunAthajI zrI gusAMIjInA chaThThA putra hatA. Ayurveda ane sAMkhyazAstramAM zrI yadunAthajInI vidvattA anupama hatI. sAdAIthI rahetA hatA. sadA bhagavasevAparAyaNa rahetA hatA. zrI ghanazyAmalAlajI zrI ghanazyAmalAlajI zrI gusAMIjInA sAtamA putra che. sarva zAstronA vidvAna zrI ghanazyAmalAlajI hatA. rAtadina bhagavasevAmAM samaya vyatIta karatA, bhagavaviraha emane asahya banI jato hato. Aje zrImahAprabhujIthI paMdara, soLa ke sattaramI peDhInA vaMzaje bhUtala upara birAje che. zrIvallabhAcAryajInA vaMzajomAM aneka pratApI, aneka zAstronA pAraMgata, bhagavansevAparAyaNa, aneka graMthonA rUpe sAhityanA sarjaka AcAya thaI gayA ane Aje paNa aneka evA ja pratApI zrIvallabhavaMzaja AcAryo birAjI rahyA che. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahuprabhu vallabhAcAryajI sAtapITha zrInAthajI ane zrI gusAMIjI pAse birAjatAM zrInavanItapriyAjInuM svarUpa e mukhya che. zrInAthajInI sevAno adhikAra zrIvallabhakuLanA sarva vaMzajone che. A baMne svarUpa nAthadvArAmAM birAje che. sAtapIThanA prathama AcArya emAM nitya birAjatuM bhagavasvarUpa ane sthAna ane krama nIce pramANe che : pITha AcArya bhagavasvarUpa sthaLa 1. zrI giridharajI zrI mathurezajI koTA 2. zrI goviMdarAyajI zrI viThThalanAthajI nAthadvArA 3. zrI bAlakRSNajI zrI dvArakAdhIzajI kAMkarolI 4. zrI gokulanAthajI zrI gokulanAthajI gokula 5. zrI raghunAthajI zrI gokulacaMdramAjI kAmavana 6. zrI yadunAthajI zrI mukundarAyajI kAzI zrI kalyANarAyajI vaDodarA zrI bAlakRSNalAlajI surata 7. zrI ghanazyAmalAlajI zrI madanamohanajI kAmavana bhagavasvarUpa darzana zrI govardhananAthajI e nAmamAMthI zrInAthajI nAma che. zrInAthajI eTale sadAnaMda parabrahma zrIkRSNa. A prabhunuM svarUpa vikramanA paMdaramA saikAmAM kalikAlanA jIvAtmAo upara karuNA karI zrI girirAjamAMthI potAnI IcchAthI prakaTa thayuM che. girirAja upara jyAM A svarUpanAM Urdhva bhujAnAM darzana zilA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 45 nIce thatAM hatAM tyAM nitya eka vrajavAsInI gAya potAnuM badhuM dUdha gnavI jatI hatI. Ama kema bane che tenI tapAsa karatAM prabhunI Urdhva bhujAnAM darzana thayAM. paNa prabhue AjJA karI, huM mArI icchAthI ja bahAra AvIza. vikrama saMvata 1535mAM jyAre zrIvallabhAcAryajInuM prAkaTya thayuM hatuM te samaye girirAja upara zrInAthajInA mukhanuM prAkaTya thayuM hatuM. pachI zrInAthajIe zrImahAprabhujIne AjJA karI ke mane bahAra padharAvo; tyAre zrImahAprabhujI vrajamAM padhAryA ane zrInAthajIne padharAvI sevAkrama zarU karyo. zrImahAprabhujInI AjJA meLavI pUrNamalakSatriye girirAja upara maMdira banAvyuM, jyAM ghaNo samaya zrInAthajI birAjyA ane pachI yavanono upadrava vadhatAM zrInAthajIne zrInAthadvArA padharAvyA. zrInAthajInuM svarUpa dvibhuja che. Urdhva vAma bhujA girirAja dhAraNano sUcaka che. kaTI pAse mukI vALela dakSiNa hasta bhaktarakSaka ane nRtyanA bhAvano sUcaka che. zrInAthajI prabhu nikuMja nAyaka nikuMjanA dvAre UbhA rahI jamaNA potAnA zrIhastathI bhaktajanonAM hRdaya potAnI muThThImAM laI vAma Urdhva bhujAthI potAnA bhaktone bolAvI rahyA che. zrInAthajInuM svarUpa girirAja govardhananI kaMdarAmAM birAjI jANe potAnA bhaktajano upara apAra karuNA varasAvatuM hoya ema birAjI rahela che. zrI navanItapriyAjI zrInAthajInI godamAM birAjatA zrI navanItapriyAjInuM prAkaTya Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 mahAprabhu vallabhAcAryajI zrI yamunAjImAMthI thayuM hatuM. mahAvananAM ekA kSatrANI zrImahAprabhujInAM sevaka hatAM. yamunAjaLa bharavA gayelAM ekA kSatrANInA jaLanI gAgaramAM AvelA A svarUpane teo zrImahAprabhujI pAse padharAvI gayAM. zrImahAprabhujIe potAnA sevaka gajanadhAvanane sevA mATe A svarUpa padharAvI ApeluM, paNa jyAre gajanadhAvana prabhunI sevA karavAne sarvathA azakta thayA tyAre zrImahAprabhujIne tyAM ja pAchuM padharAvI gayA, tyArathI zrImahAprabhujIne tyAM ja A svarUpa rahyuM. zrI gusAMIjI gokulamAM potAnA gharamAM A svarUpanI sevA karatA hatA. ane zrInAthajInI sAthe vrajamAMthI nAthadvArA zrI navanItapriyAjI paNa padhAryA. kRSNAvatAranI bALalIlAmAM rIMgaNalIlAnuM A svarUpa che mAsanI vayanuM che. prabhunuM svarUpa gaura che. netramAM kAjaLa AMjeluM che. eka hAthamAM mAkhaNa ane bIjA hAthamAM lADu che. pAchalA page ghUMTaNiye cAlatuM svarUpa alaukika che. zrI mathurezajI zrI gusAMIjIe potAnA prathama putra giridharajIne zrI mathurAdhIzajInuM svarUpa vahecaNI vakhate padharAvI ApeluM. A svarUpano ItihAsa evo che ke mahAvananI pAse yamunAjInA kinAre AvelA karaNAvala nAmanA sthAnamAM eka vakhata mahAprabhujI birAjatA hatA tyAre yamunAjInI eka bhekhaDa tUTI paDatAM tyAMthI tADanA jhADa jevuM vizALa caturbhuja svarUpa prabhunuM prakaTa thayuM. ane mahAprabhujIne AjJA karI ke amArI sevA karo. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA mahAprabhujIe vinaMtI karI ke ATalA moTA svarUpanI sevA kaliyugamAM zakya nathI. jo Apa mArI godamAM birAjo to ApanI sevA thaI zake. mahAprabhujInI vinaMtIthI prabhunuM svarUpa nAnuM banI gayuM. A svarUpanI sevA mahAprabhujInA sevaka kanojanA zrI padmanAbhadAsajIe karelI. pachI e svarUpa zrI gusAMIjIne tyAM pAchuM padhAreluM. zrI mathurezajInuM zyAma caturbhuja svarUpa che. dazamaskanyanI kRSNanI bALalIlAomAM gaucAraNalIlAnuM A svarUpa che. A svarUpa koTAmAM birAje che. zrI viThThalanAthajI zrI viThThalanAthajInuM svarUpa gusAMIjIe bIjA putra goviMdarAyajIne vahecaNImAM padharAvI ApeluM. A svarUpano itihAsa evo maLe che ke zrI gusAMIjInA janmasamaye eka brAhmaNa A viThThalanAthajInuM svarUpa zrImahAprabhujIne tyAM padharAvI gayela, tyArathI A svarUpa zrImahAprabhujIne tyAM ja birAjela che. A svarUpanI sAthe svAminIjI paNa birAje che. te yamunAjInA svarUpe hAthamAM kamaLa dhAraNa karI birAje che. dazamaskandamAM rAsalIlAnA prasaMgamAM prabhu aMtadhyana thatAM gopIjano prabhune zodhe che e lIlAnuM A svarUpa che. gaurazyAma svarUpa che. baMne zrIhasta potAnI keDe mUkelA che. eka hAthamAM zaMkha ane ekamAM kamaLa dhAraNa karela dvibhuja A svarUpa addabhuta che. nAthadvArAmAM birAje che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAprabhu vallabhAcAryajI zrI dvArakAdhIza zrI dvArakAdhIzajInuM svarUpa zrI gusAMIjIe potAnA trIjA putra zrI bAlakRSNalAlajIne vaheMcaNImAM padharAvI Apela che. svarUpano itihAsa adbhuta che. sRSTinA AraMbhe brahmAjIe A svarUpanI sevA karelI. pachI brahmAnA putra kardama maharSi ane emanAM srI devahuti ane kapila maharSie A svarUpanI sevA karelI. pachIthI A svarUpa svecchAthI biMdu sarovaramAM aMtardhyAna thayuM. varSo pachI eka brAhmaNe biMdu sarovaramAMthI A svarUpa pragaTa karyuM. aMbarISa rAjAe A svarUpanI sevA karI. maharSi vasiSThajI ane dazaratha kauzalyAjIe paNa sevA karela. A svarUpanI guptavAsamAM pAMDavoe paNa sevA karI hatI. Abu parvata upara, tyAMthI kanojanA darajIne tyAM, ane tyAMthI zeTha dAmodaradAsa saMbharavALAne tyAM A svarUpa padhAryuM. zrImahAprabhujIe sevya karI ApI sevA prakAra zIkhavyA. zeThane tyAMthI zrImahAprabhujIne tyAM A svarUpa padhAryuM. 48 AMkhamIMcolI lIlA ane hiMDoLAlIlAnI bhAvanAnuM A svarUpa che. caturbhuja A svarUpa zyAma varNanuM che. kAMkarolImAM birAje che. zrI gokulanAthajI zrI gokulanAthajInuM svarUpa zrI gusAMIjIe potAnA cothA putra zrI gokulanAthajIne vaheMcaNImAM padharAvI Apela. A svarUpano itihAsa A pramANe prApta thAya che ke zrImahAprabhujIne zrI gokulanAthajInuM svarUpa sasarA taraphathI maLyuM Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 49 hatuM. svarUpanI DAbI bAju svAminIjI ane jamaNI bAju caMdrAvalIjI birAje che. gauravarNanuM svarUpa caturbhuja che. eka jamaNo hasta UMco che. girirAja dhAraNa karyo che. bIjo jamaNo ane vAma hastamAM veNu che ane cothA vAma hastamAM zaMkha che. A svarUpa gokulamAM birAje che. zrI gokulacaMdramAjI zrI gokulacaMdramAjInuM svarUpa zrI gusAMIjIe potAnA pAMcamA putra zrI raghunAthajIne vaheMcaNImAM padharAvI ApyuM hatuM. svarUpanuM varNana ane itihAsa A pramANe maLe che ke mahAprabhujInA sevaka mahAvanamAM rahetAM ekA kSatrANIne yamunAjImAMthI maLela. A svarUpa mahAprabhujIne tyAM padharAvyuM. mahAprabhujIe potAnA sevaka nArAyaNadAsane A svarUpasevA padharAvI ApI hatI. paNa nArAyaNadAsa uMmara thatAM azakta thayA. ane A svarUpa zrI gusAMIjIne tyAM pAchuM padharAvyuM. svarUpa dvibhuja zyAmavarNanuM che. veNunAda karatuM lalitatribhaMga mahA rAsalIlAnuM A svarUpa che. A svarUpa kAmavanamAM birAje che. zrI mukundarAyajI zrI mukundarAyajInuM svarUpa mahAprabhujIne yamunAjImAM yamunASTakano pATha karatAM "mukundarati vardhinI' padano uccAra karatI vakhate zrImahAprabhujInA janoIne vaLagIne bahAra Avela che. A svarUpa zrInAthajInI godamAM ghaNo samaya birAjya je , Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 mahAprabhu vallabhAcAryajI kAzIvALA zrI giradharajI mahArAje zrInAthajInA mahArAjazrI pAsethI mAgIne lIdhuM. bALalIlAnA bhAvanuM A svarUpa che. kAzImAM birAje che. zrI kalyANarAyajI kaDA mANekapura gAmamAM bhUtala parikramA karatAM mahAprabhujI padhAryA. tyAM gAmanI bahAra maMdiramAM A svarUpa birAje ane gAmanA loko kalyANIdevInA nAmathI pUjana karatA hatA. zrImahAprabhujIe A svarUpane dhotI uparaNAnA zRMgAra karyA ane zrI kalyANarAya nAma prasiddha thayuM. bALAne svarUpasevA padharAvI ApI. tyAMthI zrI gusAMIjIne tyAM padhAryuM. A svarUpa zyAmavarNanuM caturbhuja che. zrI gusAMIjInA chaThThA lAlajInA vaMzamAM svarUpasevA AvI. A svarUpa vaDodarAmAM birAje che. zrI bAlakRSNalAlajI zrI bAlakRSNalAlajInuM svarUpa zrI gusAMIjIe potAnA chaThThA putra zrI yadunAthajIne vaheMcaNImAM padharAvI ApavA mAMDyuM tyAre yadunAthajIe nA pADI. A svarUpa ghaNo samaya zrI dvArakAdhIzanI godamAM birAjela che. A svarUpa aDelamAM zrI yamunAjImAM snAna karatAM zrImahAprabhujInA janoIne lAgI bahAra padhAryuM che. svarUpa gaura ane dvibhuja che. hastamAM navanIta lADu che. suratamAM birAje che. A traNa svarUpa chaThThA gharanA pITha tarIke oLakhAya che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA zrI madanamohanajI zrI madanamohanajInuM svarUpa zrI gusAMIjIe potAnA sAtamA putra zrI ghanazyAmalAlajIne padharAvI Apela. svarUpano itihAsa evo maLe che ke mahAprabhujInA mULa puruSa sAtamI peDhI uparanA zrI yajJanArAyaNa bhaTTane somayAganI pUrNAhuti prasaMge agnikuMDamAMthI prakaTa thaIne varadAna ApanAra A svarUpa zrImahAprabhujIne vaMzaparaMparAthI vArasAmAM maLela che. A svarUpanI sAthe svAminIjI ane caMdrAvalIjI birAje che. svarUpa dvibhuja gauravarNanuM che. rAsanA AraMbhamAM veNunAda karatuM A svarUpa che. A svarUpa kAmavanamAM birAje che. A sivAyanAM bIjAM paNa aneka svarUpo zrImahAprabhujInA sevya nidhi svarUpe aneka jagyAe birAje che. dareka svarUpa sAthe alaukika itihAsa joDAyelo che. A bhagavatsvarUponI khUba ja bhAvapUrvaka sevA thAya che ane vaiSNavo darzana karatAM kRtArthatA anubhave che. 51 sAhityasvarUpa zrIvallabhAcAryajI puSTisaMpradAyamAM vANInA pati vAtinA nAmathI paNa prasiddha che. zrIvallabhAcAryajIe lagabhaga sittera upara graMthonI racanA karI che evo ullekha maLI Ave che. atyAre je graMthasAhitya prApta thAya che temAM svasiddhAMta nirUpaNanA svataMtra graMtho ane bhASya-TIkAgraMtho vagere upalabdha thAya che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para mahAprabhu vallabhAcAryajI 1. aNubhASya vyAsaracita brahmasUtranA cAra adhyAyamAMthI trIjA adhyAyanA bIjA pArkanA cotrIsamA sUtra sudhI zrIvallabhAcArya viracita bhASya maLe che, tyAra pachInA brahmasUtranuM bhASya zrImahAprabhujInA bIjA putra zrI viThThalanAthajIe pUrNa kareluM che. bhASyamAM zrIvallabhAcAryajIe sUtronuM vivaraNa karatAM vedanAM vacano dvArA anya matonuM nirAkaraNa karI svasiddhAMtanuM sthApana karyuM che. 2. svaprakAza tattvArthadIpa nibaMdha tattvArthadIpa nibaMdha (1) zAstrArthaprakaraNa (2) sarva nirNaya prakaraNa (3) bhAgavatArthaprakaraNanA traNa bhAgamAM A graMtha che. prakAza nAmanI vyAkhyA paNa A graMtha upara zrIvallabhAcArye lakhI che. 'zAstrArthaprakaraNa'mAM bhagavadgItAnA siddhAMtonuM nirUpaNa dArzanika viSayonuM vizleSaNa che. 'sarva nirNaya prakaraNa'nA pramANa, prameya, sAdhana ane phala evAM cAra prakaraNamAM anukrame vedasaMmata bhaktimArga-sarvoparI bhagavadgala sarva sAdhanomAM bhaktinI vizeSatA ane phalarUpe bhaktinI zreSThatAnuM pratipAdana karela che. bhAgavatArthaprakaraNamAM zrImad bhAgavata zAstranAM zAstrArtha, skandhArtha, adhyAyArthe ane prakaraNArtha Ama cAra arthonuM paraspara avirodhathI arthaghaTana ApyuM che. 3. subodhinI zrImad bhAgavatanI gUDhArtha prakAzaka zrI subodhinI AdaraNIya TIkA graMtha che. subodhinImAM bhAgavatanA vAkyArtha, padanA artha, Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 53 akSarArtha ema traNa prakAranA arthonuM vivecana che. zrImad bhAgavatanA ekathI traNa skandha, dazama skandha ane ekAdaza skandhanA pAMcamA adhyAyanA trIjA zloka sudhI subodhinI prApta thAya che. 4. SoDaza graMtha zrIvallabhAcAryajIe potAnA sevako upara kRpA karI siddhAMtonA nirUpaNa karatA racelA soLa nAnA graMtho SoDaza graMthanA nAmathI prasiddha che. (1) zrI yamunASTakam A graMthamAM zrI yamunAjInAM svarUpa ane aizvarya varNavatA ATha zloka ane eka phala nirUpaNano zloka maLI nava zloka che. (2) bAlabodha ogaNIsa zlokonA A graMthamAM vibhinna RSionA matAnusAra dharma-artha-kAma-mokSa A cAra puruSArthonuM nirUpaNa karI anyanI apekSAe kRpAmArganI pradhAnatA nirUpaNa karI che. (3) siddhAMtamuktAvalI puSTimArganA siddhAMto A graMthamAM varNavatAM jIvananAM kartavyarUpe zrIkRSNasevAnuM vidhAna karela che. bhagavAna sAthe cittanI tanmayatAnuM nAma sevA che. A tanmayatA siddha karavA tananI - vittanI sevA nirUpita karela che. (4) puSTipravAha maryAdAbheda jIva-mArga-sRSTi ane phalanuM puSTipravAha ane maryAdAnA trividha bhedathI A graMthamAM varNana karyuM che. A graMtha apUrNa che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 mahAprabhu vallabhAcAryajI (5) siddhAMtarahasya brahmasaMbaMdha mATenI prabhunI AjJA, brahmasaMbaMdha dvArA sarva doSanI nivRtti, brahmasaMbaMdhanI siddhi mATe asamarpitanA tyAganuM nirUpaNa A graMthamAM karavAmAM AvyuM che. (6) nava ratna prabhune Atmanivedana karyA pachI jIvanamAM sukhaduHkha je kAMI Ave tenI ciMtA karavAnI rahetI nathI. sarva kAMI bhagavad - IcchAthI ane lIlAthI bane che. sarvasamartha prabhu sAthe saMbaMdha thayA pachI citAnA tyAganuM nirUpaNa A graMthamAM che. (7) antaHkaraNa prabodha deza-deha-tyAganI traNa bhagavad AjJAnI potAnA manane uddezI zrIvallabhAcArya nirUpaNa kare che. bhagavad AjJApAlananI tatparatA varNave che. (8) vivekapaiyazrayanirUpaNa - viveka-pairya ane sudaDha bhagavadAzrayanuM mahattva bhaktimArgIya jIva mATe A graMthamAM varNana kareluM che. (9) kRSNAzrayastotram vartamAna yuganuM yathArtha varNana karI zrIkRSNa ja eka gati ane Azraya che enuM A graMthamAM nirUpaNa che. (10) catuH zlokI bhaktimArganI daSTie dharma-artha-kAma ane mokSa kRSNa para kevA prakAre hoya che tenuM varNana A graMthamAM che. (11) bhaktivardhinI bhaktinI traNa avasthA prema, Asakti ane vyasananA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 55 nirUpaNapUrvaka bhaktinI vRddhinA upAya A graMthamAM varNana karelA che. (12) jalabheda vIsa prakAranA jalanA bhedanirUpaNa sAthe samanvayapUrvaka vaktAonA bhedanuM A graMthamAM varNana karyuM che. (13) paMcapadyAni zrotAonA bheda ane lakSaNanuM nirUpaNa A graMthamAM karyuM che. (14) saMnyAsanirNaya jJAnamArgIya ane bhaktimArgIya saMnyAsanA bhedanuM nirUpaNa A graMthamAM karyuM che. (15) nirodhalakSaNam saMsAranA vismaraNa sAthe cittanI prabhu sAthe ekatAnatApa nirodhanA lakSaNanuM varNana A graMthamAM che. (16) sevAkalam bhagavatsevAmAM AvatA pratibaMdha ane bhagavatsevArtha. prApta thatAM phaLonuM nirUpaNa A graMthamAM che. 5. gAyatrIbhASya gAyatrI maMtranuM bhASya karela che. 6. pUrvamImAMsA bhASya jaimini sUtra nAmanA graMthanuM bhASya zrIvallabhAcAryajIe raceluM bhAvArthapAThanuM maLe che. graMtha apUrNa maLe che. 1. pUrvamImAMsAkArikA pUrvamImAMsAzAstranA uddezanuM betALIsa kArikAmAM varNana ane vaidika dharmanuM nirUpaNa karyuM che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 mahAprabhu vallabhAcAryajI 8. bhAgavata dazamaskandhArtha anukramaNikA bhAgavatanA dazamaskanyamAM varNana karelI prabhunI lIlAono nAmanirdeza aDasaTha zlokomAM A graMthamAM karyo che. 9. puruSottamasahasranAma bhAgavatanA skandhomAM kramAnusAra prabhunAM eka hajAra paMcotera nAmanuM saMkalana karI zrIvallabhAcAryajIe potAnA moTA putra gopInAthajI mATe A graMthanI racanA karI che. AmAM paMcotera nAma anya purANa graMthomAMthI lIdhelAM che. 10. trividhanAmAvalI bhAgavatanA dazamaskanyamAM prabhunI trividha 1. bALalIlA 2. prauDhalIlA 3. rAjalIlAthI saMbaMdhita nAmonuM nirUpaNa A graMthamAM che. 11. patrAvalaMbana vedanA pUrvakAMDa ane uttarakAMDanI ekAWtAno nirUpaNapUrvaka vedavedAMtano artha brahmavAdamAM samAviSTa thAya che enuM varNana karela che. gadya-padyAtmaka ogaNacALIsa kArikAno A graMtha brahmavAdanuM ghoSaNApatra che. 12. bhagavatpIThikA bhagavAnanI vividha lIlAo, avatAronuM tAratamya ane lIlAonA anubhava vagere siddhAMtonuM nirUpaNa A gadyAtmaka graMthamAM karavAmAM AvyuM che. 13. paMcazlokI bhaktimArganA anuyAyIonA kartavyanuM nirUpaNa pAMca zlokanA A graMthamAM karyuM che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta-svarUpa sAhityasudhA 57 14. zikSAzloka bhUtalano tyAga karatA mahAprabhujIe potAnA putro ane sevakone Apelo upadeza sADA traNa zlokanA A graMthamAM che. A uparAMta "madhurASTaka', "zrI parivRDhASTaka', "girirAja dhAryASTaka', 'premAmRta" vagere graMtho zrIvallabhAcArya viracita zrIvallabhAcAryanA vADmaya svarUpe prApta thAya che. vaiSNava saMpradAyamAM puSTimArganI vizeSatA vaiSNava saMpradAyonA pravartakomAMthI zrIvallabhAcAryano puSTimArga sarasa, sahaja ane zAstrIsaMmata che. puSTimArgamAM brahmasaMbaMdha ane bhagavasevA mATe sarva koIno adhikAra che. prabhunA sukhane vicArI anekavidha kalAonA samanvayapUrvaka bhagavasevA mArganuM pradAna puSTimArganuM apUrva vaizisya che. aSTachApa, suradAsa, kuMbhanadAsa, kRSNadAsa, chItasvAmI, nandadAsa, catrabhujadAsa, paramAnandadAsa, goviMdasvAmInuM kIrtana sAhitya vrajabhASA sAhityamAM mUrdhanya che. puSTimArgamAM bhagavad virahAnubhavarUpa viprayogarasane phalarUpe svIkAravAmAM Ave che. ane sAdhana ane phaLanI ekatA e paNa puSTimArganI zAstrasaMgata vizeSatA che. traNa traNa vakhata bhAratavarSamAM bhUtala parikramA karI aneka daivI jIvono bhagavanmArgamAM aMgIkAra karyo. zrImahAprabhujInI asAdhAraNa lokakalyANanI pravRtti ane nirguNabhaktimArganI pratiSThApanA e puSTimArganI gauravagAthA che. Aje prAyaH pratApI zrIvallabhAcAryajInA vaMzajo ekaso paMcoterathI vadhu bhUtala upara AcAryasvarUpe birAjI sevA ane Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 mahAprabhu vallabhAcAryajI siddhAMtarUpa puSTipaMthanA poSaka banI rahyA che. bhagavapA ane mahAprabhujInI kRpAthI brahmasaMbaMdha prApta karanAra puSTimArgano vaiSNava samAja bhArata ane videzomAM thaI be karoDathI vadhu saMkhyAmAM che. sneha, sevA, samarpaNa ane hRdayanA dainya bhAve bhagavatprApti karAvatA puSTimArganA prasthApaka ane pravartaka paramapratApI vizvavaMdya jagadaguru zrIvallabhAcAryajInA caraNe koTi koTi daMDavat praNAma. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiMmata | | 0 | 2-00 9- 00 | 0 0 | 0 0 | 0 0 16-00 9-00 9- 00 0 - 00 9- 0 | 0 0 1 0 | 0 0 10-00 Go- oo | 0 0 saMtavANI graMthAvalI - 2006 1. jagadaguru zrI Adi zaMkarAcArya 2. zrIrAmakRSNa paramahaMsa 9- 00 3. svAmI vivekAnaMda 4. zrI zrImA AnaMdamayI mA 5. bhagavAna mahAvIra 6. mahAtmA gAMdhIjI 7. Izu khrista 8. maharSi vinobA bhAve 18-00 9. hajarata mahaMmada payagaMbara 10. bhagavAna gautama buddha 11. svAmI sahajAnaMda 12. azo jarathuSTra 13. guru nAnakadeva 14. saMta kabIra 15. mahAprabhu zrIvallabhAcArya 16. zrI svAmI rAmadAsa (kanahanagaDha-kerAlA) 17. maharSi dayAnaMda 9-00 18. zrImad rAjacaMdra 10-00 19. sAdhu vAsavANI 10-00 20. pUjya zrImoTA 21. zrI ramaNa maharSi 22. maharSi araviMda 23. zrI raNachoDadAsajI mahArAja 24. zrI raMga avadhUta 25. zrI punita mahArAja 9- 00 26. svAmI muktAnaMda 9- 00 27. svAmI zivAnaMda sarasvatI (hRSIkeza) 28. svAmI cidAnaMda sarasvatI ka 12-00, 300-00 A graMthAvalinAM 28 pustakonI kiMmata rU.300 thAya che. graMthAvalino | [ saMpuTa kharIdanArane te rU.200nA rAhata dare ApavAmAM Avaze. rU. 200 (seTanI) ISBN 81-7229-237-6 (set) 0 - 00 9-00 10-00 12-00 10-00 0-00 | 0