________________
મહાપ્રભુ શ્રીવલ્લભાચાર્ય અધ્યયન સમાપ્ત કરી પોતાના જ્ઞાનની અભિવૃદ્ધિ માટે કાશીમાં થતી શાસ્ત્રાર્થ સભાઓમાં વલ્લભાચાર્ય પંડિતોના સામે ગંભીર વિષયોની ચર્ચા કરવા લાગ્યા. વેદનું રહસ્ય શું છે? વેદનો ફલિતાર્થ કયા સિદ્ધાંત ઉપર આધારિત છે? આવા વિષયો ઉપર શાસ્ત્રાર્થના સમયે વિદ્વાનોને વલ્લભાચાર્યના અગાધ પાંડિત્યનો પરિચય થવા લાગ્યો. શ્રીવલ્લભાચાર્યે વિદ્વાનોના સમાજમાં શુદ્ધાદ્વૈત સિદ્ધાંતની સ્થાપના કરવી શરૂ કરી; તે સમયે કાશીમાં શાસ્ત્રીય ઉત્ક્રાંતિનો સમય અનુભવાવા લાગ્યો. શાસ્ત્રચર્ચામાં નિરુત્તર અને પરાજિત થઈ કેટલાય પંડિતો અને સંન્યાસીઓએ વલ્લભાચાર્યના સિદ્ધાંતને સ્વીકાર્યો, જેના પરિણામે વિદ્વટ્સમાજમાં શુદ્ધાદ્વૈત સિદ્ધાંતની સ્થાપના થવા લાગી.
ભૂતલયાત્રા – શાસ્ત્રચર્ચા શ્રીવલ્લભાચાર્યજી જ્ઞાન સંપાદન કરી વિદ્વત્સમાજના સત્સંગ અને તીર્થાટન દ્વારા જ્ઞાનની અભિવૃદ્ધિના અવસરની પ્રતીક્ષામાં હતા. આ સમયે વલ્લભાચાર્યની ઉંમર દશથી અગિયાર વર્ષની હતી. શ્રી લક્ષ્મણ ભટ્ટજીને પોતાના આયુષ્યનો અંતિમ સમય પાસે આવેલો જણાતાં તીર્થયાત્રાએ નીકળવાનો વિચાર કર્યો. માતાપિતા સાથે કાશીથી સંવત ૧૫૪૫માં વલ્લભાચાર્યો પ્રયાણ કર્યું. માર્ગમાં આવતાં તીર્થોમાં સ્નાન, દાન, વિદ્વાનોની સાથે શાસ્ત્રાર્થ કરી પોતાના સિદ્ધાંતની સ્થાપના કરતા કેટલાક દિવસોમાં જગન્નાથપુરી આવ્યા. જગન્નાથપુરીમાં માયાવાદી નાસ્તિકોના પ્રભાવ અને બળથી પરાજિત પંડિત સમુદાય ચુપચાપ બેઠો હતો. વલ્લભાચાર્યના જગન્નાથપુરીમાં