________________
સિદ્ધાંત-સ્વરૂપ સાહિત્યસુધા શ્રી મદનમોહનજી
શ્રી મદનમોહનજીનું સ્વરૂપ શ્રી ગુસાંઈજીએ પોતાના સાતમા પુત્ર શ્રી ઘનશ્યામલાલજીને પધરાવી આપેલ. સ્વરૂપનો ઇતિહાસ એવો મળે છે કે મહાપ્રભુજીના મૂળ પુરુષ સાતમી પેઢી ઉપરના શ્રી યજ્ઞનારાયણ ભટ્ટને સોમયાગની પૂર્ણાહુતિ પ્રસંગે અગ્નિકુંડમાંથી પ્રકટ થઈને વરદાન આપનાર આ સ્વરૂપ શ્રીમહાપ્રભુજીને વંશપરંપરાથી વારસામાં મળેલ છે. આ સ્વરૂપની સાથે સ્વામિનીજી અને ચંદ્રાવલીજી બિરાજે છે. સ્વરૂપ દ્વિભુજ ગૌરવર્ણનું છે. રાસના આરંભમાં વેણુનાદ કરતું આ સ્વરૂપ છે. આ સ્વરૂપ કામવનમાં બિરાજે છે.
આ સિવાયનાં બીજાં પણ અનેક સ્વરૂપો શ્રીમહાપ્રભુજીના સેવ્ય નિધિ સ્વરૂપે અનેક જગ્યાએ બિરાજે છે. દરેક સ્વરૂપ સાથે અલૌકિક ઇતિહાસ જોડાયેલો છે. આ ભગવત્સ્વરૂપોની ખૂબ જ ભાવપૂર્વક સેવા થાય છે અને વૈષ્ણવો દર્શન કરતાં કૃતાર્થતા અનુભવે છે.
૫૧
સાહિત્યસ્વરૂપ
શ્રીવલ્લભાચાર્યજી પુષ્ટિસંપ્રદાયમાં વાણીના પતિ વાતિના નામથી પણ પ્રસિદ્ધ છે. શ્રીવલ્લભાચાર્યજીએ લગભગ સિત્તેર ઉપર ગ્રંથોની રચના કરી છે એવો ઉલ્લેખ મળી આવે છે. અત્યારે જે ગ્રંથસાહિત્ય પ્રાપ્ત થાય છે તેમાં સ્વસિદ્ધાંત નિરૂપણના સ્વતંત્ર ગ્રંથો અને ભાષ્ય-ટીકાગ્રંથો વગેરે ઉપલબ્ધ થાય છે.
