________________
મહાપ્રભુ વલ્લભાચાર્યજી
વેદ-ગીતા-બ્રહ્મસૂત્ર અને શ્રીમદ્ ભાગવત આચારથી જે કાંઈ અવિરુદ્ધ હોય તે સર્વ પ્રમાણ તરીકે સ્વીકાર્ય છે.
પ્રમાણને પ્રસ્થાનના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. ત્રણ પ્રસ્થાન (પ્રમાણ) સ્વીકારે તે પ્રસ્થાનત્રયી કહેવાય. અને ચાર પ્રસ્થાન (પ્રમાણ) `સ્વીકારે એ પ્રસ્થાન ચતુષ્ટયી કહેવાય. પ્રસ્થાનનો અર્થ.
૨૮
प्रस्थीयते अनेनं इति प्रस्थानम् ।
જેના દેખાડેલા માર્ગે ઈશ્વર પ્રત્યે, મુક્તિ પ્રત્યે, જ્ઞાન પ્રત્યે સુખથી જઈ શકાય એનું નામ પ્રસ્થાન. શ્રીમદ્ ભાગવતને પ્રસ્થાન તરીકે ન સ્વીકારવામાં કોઈ કારણ ન હોવાથી શ્રીવલ્લભાચાર્ય ભાગવતને પ્રસ્થાન તરીકે સ્વીકારે છે.
આચારશાસ્ત્ર અને વિચારશાસ્ત્ર, આ રીતે વિચારીએ તો પુષ્ટિમાર્ગ એ આચારધર્મ અને શુદ્ધાદ્વૈત (બ્રહ્મવાદ) એને વિચારધર્મ કહી શકાય.
શ્રી શંકરાચાર્યજીના સિદ્ધાંતને કેવલાદ્વૈત
શ્રી રામાનુજાચાર્યજીના સિદ્ધાંતને વિશિષ્ટાદ્વૈત શ્રી માધ્વાચાર્યજીના સિદ્ધાંતને દ્વૈત
શ્રીવલ્લભાચાર્યજીના સિદ્ધાંતને શુદ્ધાદ્વૈત નામથી ઓળખવામાં આવે છે.
અદ્વૈતનો અર્થ
વ્યાકરણની દૃષ્ટિએ જ્ઞ ધાતુનો અર્થ ગતિ અને જ્ઞાન થાય. એના પરથી જ્ઞ બન્યું. એનો અર્થ જાણેલું. દ્વિ એટલે બે પ્રકારે જ્ઞ એટલે જાણેલું તે દ્વૈત.
