Book Title: Jain Shwetambar Sampradayno Itihas
Author(s): Gokuldas Nanjibhai Gandhi
Publisher: Gokuldas Nanjibhai Gandhi
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022688/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ----- jaina zvetAMbara sapradAyanA itihAsa lekhaka zrI jaina zvetAMbara mUtipUjaka tapagacchIya gokuladAsa nAnajIbhAI gAMdhI C/o zrI dharamanlR kesarIcaMda jhaverI. sIpheIsa ceApATI, sumana hAusa, ceAthe mALe rUma naM. 14 sukha, na. 7 pahelI AvRtti sane 1941 kiMmata sadupayeAga, prata 2000 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa patrikA zrImad rAjacaMdrajIne samagra jaina samAjamAM zrImad rAjacaMdrajInuM nAma suprasiddha che. emaNe AtmajJAna prApta karavA mATe athAga prayatna karyo hate. teo eka jJAnI purUSa hatA. jenA zvetAMbara terApaMthanI cothI pATe thaelA mahApaMDita jainAcAryajI zrI jItamalajIsvAmI pAsethI sAyalAvALA zrI saubhAgyabhAInA pitAzrIne maLeluM mokSamArganuM bIjajJAna zrI saubhAgyabhAI mAraphate zrImad rAjacaMdrajIne maLeluM tyArathI emane udaya thaye. evuM zrImaddanA parama bhaktarAja zrI dhArasIbhAI kuzalacaMda saMghavajI merabI nivAsInuM kahevuM hatuM. ethI jaina dharmane ItihAsa" nAmaka A laghupustaka e aitihAsika prakharatatvaciMtakane arpaNa karuM chuM. gokuladAsa nAnajIbhAI gAMdhI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA jaina dharmane ItihAsa jANavAnA sAdhanomAM hamaNAM khuba umerethaye che. aneka rAsAo, prAcIna graMthanI prazastio, jInapratimAjIne aMgenA zilAlekhe, judA judA gacchanI paTTAvalio ane ene lagatI bArIka tapAsa karanArA lekhe bahAra AvyA che. enA uparathI ane karNa paNe cAlatI vAte uparathI jainadharmanA ItihAsa saMbaMdhI ghaNuM jANI zakAya che. | ItihAsa e judI vastu che ane mAnyatA ke zraddhA e judI vastu che. amuka mAnyatA ke zraddhAne manamAM AgevAna banAvIne je itihAsa lakhavAmAM Ave te te itihAsa amuka prakAranA pakSapAtavALo bane ane tethI tevo ItihAsa kharekhara niSphaLa nivaDe. jenA samAjamAM ItihAsa lakhavAmAM keTalAka lekhaka pitAnI mAnyatA sAbita karavAnuM lakSamAM rAkhIne ItihAsa lakhe che tevA ItihAsakAre IrAdApUrvaka itihAsanuM khuna kare che. ItihAsa niSpakSa have joIe. itihAsanI sAthe mAnyatA ke zraddhAne saMbaMdha nahi he joIe. AvA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ItihAse virala che. meTe bhAge janasamAjane svabhAvaja e che ke kyAM ne kayAM pakSapAta karI bese che. ' jaina ItihAsanAM sAdhane saMbaMdhI muni zrI jinavijayajI, paMDita bahecaradAsa, paMDita sukhalAlajI jaina abhyAsaka zrI mehanalAla dalIcaMda dezAI, vaDodarAvALA paMDita lAlacaMdajI, jainAcAryajI zrI viyedrasUrijI, itihAsarasika muni kalyANavijayajI vageree purAtatvanuM saMzodhana karIne ghaNe prakAza pADyo che ethI samagra jaina samAjane ghaNe lAbha thaye che. junA kALamAM graMthakAre moTe bhAge pite kayA gacchamAM thayA, emanA gurU ane dAdAgurU vagere keNa keNa hatA, vagere graMthane aMte prazastirUpe lakhI gayA che tathA derAsarajI ane pratimAjIne lagatA lekhamAM paNa munie potAnA gurnAdikanAM nAmo zilAlekhamAM ketarAvatA. A saghaLuM Aje jaina dharmane ItihAsa taiyAra karavAmAM bhAre upayegI thaI paDayuM che. zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhuthI te Aja sudhInI saLaMga sAMkaLa meLavavAmAM judA judA gacchanA munirAjone paTTAvalio te ghaNuM ja upayogI thaI paDI che. kharuM jotAM gacchanI paTTAvalio eja jaina dharmane ane ItihAsa che. je ke keTalAka gacchanI evI paNa paTTAvalio vidyamAna che ke jenA upara bahu vizvAsa mUkI zakAya nahi tevA tevA saMgamAM bIjA saMge tapAsIne jena dharmanA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itihAsanA ghaDataramAM jeTaluM upayegI jaNAya teTaluM grahaNa karavu ISTa che. kALanA kAgaLa Aje hastalikhita pustake Azare eka hajAra va jeTalA purANA maLI Ave che. kAgaLa upara lakhavAnuM kAma teA vikramanI khAramI ke teramI sadImAM zarU thayu jaNAya che. kAraNa ke e kALathI junA upara lakhAyalA graMthAnA koI purAvA hajI sudhI maLI zakayA nathI. jaina dharmanA lagatA graMthe. jeTalA purANA phALanA maLI Ave che teTalA purANA kALanA jInapratimAjI hajI sudhI maLI AvyAM nathI, ane jene ati purANAM jInapratimAjI tarIke atAvavAmAM Ave che te pratimAjI te jInadevanAM che ke buddhadevanAM che ke AjIvika matanAM che ke gArakha saMpradAyanAM che ke khIjI koI audhakALanI saMpradAyanAM che tene Aja sudhImAM pakSapAtane kAraNe keI nirNaya thayA nathI. Aje te jaina samAjamAM saMprati rAjAnA nAmanI sAthe joDI devAmAM AvelAM jIna pratimAjIne mahimA sauthI vizeSa che. enAM karatAM bIjo keAI prAcIna pratimAjI khatAvavAmAM AvatAM nathI. sa Mpati rAjAe kAI pratimAjI ghaDAvyAne ke devaLa aMdhAvyAnA pAkA purAvA te cheja nahi. mAtra kalpanA mAnyatA ane zraddhA uparaja te vastu TakI rahI che AmAMthI ApaNe saMprati rAjA ane ene lagatI joDI kADhelI kathAo bAda karIe ane Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnI laIe ke hAla jene e nAma sAthe joDIne batAvavAmAM Ave che te pratimAjIo te kALanI eTale Arya suhasti sUrinAM samayanI che. te te samaya te mahAvIra prabhunA nirvANa pachI ra1 varasane Ave che eTale jIna pratimAjIne pracAra bahu june mAnI laIe te paNa vIra nirvANa pachI ra1 varase thayAnuM sAbita thAya che zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu ke gaNadhara deve gautama svAmI ke sudharmA svAmI ke te pachInA kevalI bhagavAna zrI jaMbusvAmI ke prabhavasvAmI ke bhadrabAhu svAmIe pratiSThA karAvela keI jana pratimA batAvI zakatuM nathI ke ItihAsanI dRSTie sAbita karI zakatuM nathI. bahu uMDA utaratAM samajAya che ke cityane pratimAjInA arthamAM ghaTAvIe te jIna pratimAjI ane jIna pratimAjI eTale citya ane citya vAsa lagabhaga samakAlina jevAM ja jaNAya che. A jotAM jIna pratimAjI karatAM zrI AcArAMga sUtra zrI sUtragaDAMga sUtra, vagerene kALa vadhAre prAcIna che ethI samajI zakAya che ke hAlamAM jInazAsanamAM be vastuo upalabdha che. eka te che ane bIjAM pratimAjI " AmAM graMthe vadhAre prAcIna che. ane jIna pratimAjIne kALa te graMthenA kALanI pachIne kALa che. jaina dharmamAM eka trIjI vastu purAtana kALathI cAlI Ave che ane te sAdhu saMsthA che sAdhu saMsthAne AdhAra te temanI sAdhutA upara rahelo che sAdhu saMsthA te TheTha zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhuthI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlI Ave che. A saMsthAmAM kayAM sudhI zudhdha sAdhue. hatA enA pAkA purAvAne abhAva che jemaNe, pAchaLathI ( kridhdhAra karyA teo paNa kharekhara zuddha sAdhu hatA ke keI taphAvatavALA sAdhu hatA te jaNAvavAnA puratAM sAdhanane abhAva che ethI ja jaina zvetAMbara terApaMthanA prasthApaka zrutakevali samA pUjya zrI bhIkhamajI svAmInI paraMparAmAM emanAthI purANuM sAdhuonI paraMparAne gaNatrImAM lIdhI nathI Ama chatAM zudhdha sAdhunA rUpamAM, zithilAcArInA rUpamAM, parigrahavAronA rUpamAM paNa A sAdhu paraMparA zravaNa bhagavAna mahAvIra prabhuthI avicchinnapaNe cAlI Ave che A saghaLAM sAdhane uparathI jaina dharmane itihAsa samajI zakAya che. AthI spaSTa thAya che ke jaina dharmane itihAsa tapAsatAM sauthI prAcIna sAdhu saMsthAne ItihAsa zarU thAya che e pachI graMthane ane pachIthI janapratimAjIno ItihAsa maLI Ave che. A itihAsamAM meM mArI buddhi, zakti ane AvaData pramANe maLI AvelAM sAdhano uparathI banI zakayuM tyAM sudhI niSpakSapAtapaNe prakAza pADavAno prayatna karyo che. chatAM AmAM kaI sapramANa sudhAre sucavaze te huM emane upakAra mAnIza. tA. 12-5-41, muMbaI. C/o dharamacaMda kesarIcaMda jhaverI. sumana hAusa, sapheIsa-copATI. zrI jena vetAMbara mUrtipUjaka tapagacchIyA gokuladAsa nAnajIbhAI gAMdhI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara saMpradAyano itihAsa anaMtA yuge yuge vahI gayA, anaMtA tIrthaMkaradeve thaI gayA ane anaMtA thaze. vartamAna jIna zAsana vartamAna covIsInA chellA tIrthakara zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra prabhunuM cAle che. mahAvIra prabhune nirvANa padhAryAne Aje 2467muM varasa cAle che. mahAvIra svAmInA nirvAthI 21000 hajAra varasa sudhI emanuM pravaratAveluM jInazAsana" ke tIrtha cAlaze. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA nirvANanI agAu aDhIse varase trevIsamA tIrthakara bhagavAna pArzvanAtha prabhunuM nirvANa thayuM emane samaya vikrama saMvata pUrve 720thI 820 I. sa. pUrve 876 sudhI gaNAya che, zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhune janma vikrama saMvata pUrve 542 I. sa. pUrve 598mAM thayuM hatuM emanuM nirvANa bahetera varSanI umare apApA nagarImAM vikrama saMvata pUrve 470 I. sa. pUrve paradamAM AsevadI amAvAsyA. dipotsavIne roja thayuM hatuM. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emane mukhya agyAra ziSyA hatA. emane 'gaNadhara zabdathI sakhAdhavAmAM AvyA che. e agyAre janmathI brAhmaNA hatA ane vedanA jANakAra karmakAMDI hatA. A agyAramAMthI bhagavAna mahAvIrasvAmInA nirvANu pachI mAtra eja gaNadharo zrI gautamasvAmI ane zrI sudharmAsvAmI haiyAta hatA. bhagavAna mahAvIra prabhunA upadezanI emaNe khAra aMgeAmAM guMthaNI karI hatI. ethI jInazAsanamAM dvAdazaaMgeAne pavitramAM pavitra dharmasUtreA tarIke gaNavAmAM Ave che. bhagavAna sudharmAsvAmInA samayamAM ane te pachIthI paNa bhagavAna pArzvanAtha prabhunI pAchaLanI sAdhu paraMparA zarU rahI. Aje jaina dharmanA mukhya be vibhAgA paDelA che jaina zvetAMbara saMpradAya ane jaina digaMbara saMpradAya. A baMne saMpradAyAnI paTAlinI zarUAta zrI sudharmAsvAmIthI thAya che. digaMbara jainAnA itihAsanI vAta mAjI upara rAkhIne jaina zvetAMbarAnA itihAsanI vAta karIe. jaina zvetAMbara sapradAya aneka rIte vibhaktata thaela che. AmAM mukhya vibhAgA jotAM eka tA bhagavAna pArzvanAtha prabhunI sIdhI paraMparA cAlI Ave che. ene 'kavalA gaccha,' upakeza gaccha ane pArzvanAtha saMtAnIya'nA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. bIjI jaina zvetAMkharenI zAkhA te zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunA gaNadhara zrI sudharmA svAmInI paraMparA aneka rote vibhakta elI che. temAM jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAya, jaina zvetAMbara Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAgaccha ane temAMthI nIkaLelI zrI dharmasiMha muninI dariyA parI svataMtra saMpradAya, zrI dharmadAsajI muninI bAvIza TeLa vALI svataMtra saMpradAya ane zrI lavajI svAmInA saMghADA che A traNe saMpradAya kharuM jotAM laMkA gacchanI svataMtra peTA saMpradAya ja che. jene tAMbarene trIje saMpradAya te jaina zvetAMbara terApaMtha che, ke je saMpradAye samagra jaina AlamanuM bhAre dhyAna kheMceluM che. A uparAMta jaina zvetAMbara ane jaina digaMbara saMpradAyenA mizraNarUpa ane jaina darzanane parokSa rIte vedAMta najIka laI janAre zrImad rAjacaMdrajIne gaccha udaya pAme che, zrImad rAjacaMdrajI eka jJAnI purUSa hatA bhagavAna sudharmA svAmIne parivAra "nirmatha' zabdathI vizeSa karIne prakhyAta hatuM. je samaya zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhune upadeza bhArata varSamAM zarU hatuM e ja samaye chatAM thoDAM varase agAuthI bhagavAna budhdhadevane upadeza paNe zarU hatA. baudhdha graMthamAMthI vAMcavAmAM Ave che ke je samaye budhdha bhagavAnane upadeza cAlatuM hatuM te samaye temanI sAme bIjA cha upadezaka paNa savarNa tarIke prasiddhi pAmyA hatA. AmAM pUraNa-kAzyapa, mazkarI gazAlaka, saMjayI viTTI putra, ajita-kezakuMbala, kudakAtyAyana ane nirgatha zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu ke dhanagraMthanAtha putra. magadha ane bihAramAM zuMgavaMzanA rAjAo thayA tyArathI zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunI paraMparA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sivAyanI bIjI paraMparAo kAlakame nAza pAmavA lAgI. ane te paraMparAnA sAdhuo ane zrAvako nigraMtha saMpradAyanA AzarA heThaLa AvavA lAgyA. A saghaLAnuM mizraNa thatAM "jIna zAsanane badale jainadharma kahevA zarU thaye. AjIvikA mata-zAlakanI paraMparAnA sAdhuo. saMpUrNa digaMbara-nagna tatvapaNAmAM mAnanArA hovAthI kAlakame judA paDayA. teo nigraMtha saMpradAyanA mizra sidhdhAMta sahita digaMbara jaina tarIke oLakhAya che. ane hAlamAM zvetAMbara jaina saMpradAya jovAmAM Ave che temAM varaghaDA kADhavA, pAMjarAponuM vidhAna, pILA kapaDe, mUrtipUjA pachavADe atizayektibharI pUjA prabhAvanA vagere asara baudhdha vagere saMpradAyanI pratyakSa jaNAI Ave che. kharuM jotAM hAlanI jaina zvetAMbara saMpradAya te nirca tha. saMpradAyanA sidhdhAMta upara thaelI bauddhAdi saMpradAyanI asaravALuM mizra svarUpa che. A jotAM AjIvika matanI asaravALuM mizrasvarUpa te digaMbara jaina saMpradAya che ane bauddhAdinI asaravALuM mizra svarUpa te zvetAMbara jaina saMpradAya che. AvA mizrasvarUpavALa jaina zvetAMbara saMpradAyamAMthI sUtramAM zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhue bhAkhelA zuddha nigraMtha siddhAMtanuM saMzodhana karIne ane temAMthI mizrapaNAne parityAga karIne zrI jaina zvetAMbara terApaMthane udaya thaele che. kharuM jotAM vartamAna kALe zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhune bhAkhele zuddha jaina dharma ke nigraMtha saMpradAya tarIke keI paNa dA dharAvavAne hakkadAra hoya. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA te mAtra jaina zvetAMbara terApathaja che. suhastine bhagavAna sudharmA svAmInI pachI jaMbu svAmI, prabhava svAmI, zayayabhava svAmI, yazeAbhadra svAmI, sadbhUti vijaya. ane bhadrabAhu svAmI, sphulibhadra svAmI, Aya mahAgiri ane A suhasti anukrame thayA, A mukhya khAra ziSyA hatA. AmAMthI susthita ane supratibadhe udayagigira pahADa upara karADavAra sUra maMtranA jApa karyA tyArathI nitha gacchanuM bIjuM nAma 'keATika gaccha kahevAyu. A samaye mahAvIra svAmIne nirvANu padhAryA ne traNaseM varasa thayAM hatAM. A suhasti svAmInA samayathI zithilAcAre praveza karavA zarU karyA hatA. Aya susthita svAmI vIra nirvANa pachI 313 varase chanuM varasanI uMmare svarge sidhAvyA. e pachI IMdrahinna svAmI, dina svAmI, siMhagiri ane A vajrasvAmI thayA. bRhadgha kharatara gacchanI paTTAvila pramANe A vajrasvAmI te seALamAM purUSa hatA ane tapagacchanI paTTAvali pramANe teramA purUSa hatA. A AcArya chellA daza pUdhara hovAthI digabara jainA ane dvitIya bhadrabAhu svAmI tarIke sabadhe che. A vajra pachI Avajra sena svAmI thayA emanA samayamAM bAra dukALI paDI ene aMte vIra nirvANa pachI 630 varase nAge'dragaccha, cadragaccha, nivRtigaccha ane vidhAdhara gucchathI sthApanA thaI. kAi kahe che ke. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmalAbha e zabda belA tyArathI zarU thaye nircathagacchanuM trIjuM nAma "caMdragaccha kahevAyuM. zrI caMdrasvAmInA samayamAM vIra nirvANa pachI 609 varase digaMbara jaina saMpradAyane vizeSe karIne udaya thaye evuM zvetAMbara jainAcAryanuM kathana che. AcArya caMdrasvAmInI pATe AcArya samantabhasvAmI thayA. A AcAryajIne vetAMbara jaina ane digaMbara jaine ema baMne saMpradAyavALAo mAne che. emaNe vananivAsa karela tethI tyArathI nircathagacchane "vanavAsIgaccha" evuM cothuM nAma apAyuM. zrI sAmaMtabhadrasvAmI pachI vRdhdhadevasvAmI, pradyatanasvAmI, mAnadevasvAmI, mAnatuMgasvAmI, vIrasvAmI, jayadevasvAmI, devAnaMdasvAmI, vikama svAmI, nRsiMhasvAmI, samudrasvAmI, vibudhaprabhasvAmI, mAnadevasvAmI, jayAnaMdasvAmI, raviprabha svAmI, yazedevasvAmI, madhummasvAmI, mAnadevasvAmI, vimalacaMdasvAmI anukrame thayA. A purUSa mahAvIra svAmIthI cetrIzamAM purUSa hatA ema tapagaccha mAne che ane pAMtrI. zamA hatA ema kharataragaccha kahe che. pAMtrIzamI pATe udyotana svAmI tapagacchAnusAre thayA. zrI udyatana svAmI eka vakhate eka vaDanA vRkSa heThaLa beThA hatA, tyAM ja emaNe sarvadeva svAmI vagere ATha ziSyane bhAgavatI dikSA ApI tyArathI zrI sarvadevasUrine parivAra "vaDagacchanA nAmathI kahevAye. A samaye jaina zvetAMbara AmnAyamAM rAzI gacchA thaI cUkayA hatA, AmAM "vaDagaccha AgevAna hate. vaDagaccha vIra nirvANa pachI 1464 varase vikrama saMvata Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 994mAM zarU thayuM. tenI agAu ghaNAM varasothI jaina tAMbaramAM sthapAyela caityavAsa' vizeSe karIne amaryAdita jeramAM AvyuM. Arya suhasti sUrinA samayamAM "caityavAsInAM pakSa pagaraNa maMDAyAM, vIra nIrvANa pachI 980 pachI theDe varase devardhvigaNi kSamA zramaNane svarga vAsa thayA pachI "caityavAsa ekadama ugra banyuM. bRhad kharataragacchanI paTTAvali pramANe mahAvIra svAmIthI pAMtrIsamI pATe vimalacaMdra svAmI thayA chatrIzamA devasvAmIe suvihita pakSa gacchanI sthApanA karI. sADatrIzamA nemicaMdra svAmI, ADatrIzamA udyatana svAmI ane ogaNacAlIzamA vardhamAna svAmI thayA. zrI vardhamAna svAmI mUle te cityavAsI zrI jinacaMdra svAmInA ziSya hatA. zrI vardhamAna svAmIne kharataragacchanA mULa prasthApaka tarIke kahevAmAM Ave che kemake prathama caityavAsa ta. emanA brAhmaNa jAtinA ziSya jinezvara svAmI thayA, emaNe gujarAtanA pATanagara aNahilapura pATaNanA rAjA durlabhasenanI sabhAmAM caityavAsIone harAvyA. tyArathI suviDita pakSadhAraka zrI jinezvara svAmI vikrama savaMta 1000 pachIthI "kharatara birUda pAmyA, tyArathI kharataragaccha' zarU thaye A gacchamAM jinacaMdra "abhayadeva, jinavallabha, jinadatta, jinacaMdra, jinapati thayA. jinapatine svargavAsa vikrama saMvata 1ra77mAM pAlanapuramAM thaye emane janma vikrama saMvata 121bhAM thaye hate saMvata 1213mAM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 "AMcalagacchanI ane saMvata 1285mAM citravAla gacchanA zrI jagaccaMdra svAmIthI tapagacchanI utpati thai. suDatAlIzamI pATe jinezvarasurI thayA, emanA svargavAsa 1331mAM thayA e samayamAM jinasiMha svAmIe laghu kharatara gaccha sthApyo. cumAlIzamI mATe jinadatta svAmI thayA emanA svargavAsa saMvata 1211mAM thayA hatA. emanA samayamAM saMvata 1204mAM jinazekhara svAmIe rUdarapalIya khataragaccha sthApyA hatA. aDatAlIzamI paTe jinapramedha thayA pachIthI jinacaMdra, jinakuzala, jinapaddha jinalabdhi, jinacaMdra, jineya cApanamAM purUSa hatA emanA samayamAM vikrama saMvata 1412mAM vegaDa khataragaccha zrI dharma vallabhasvAmIe zarU karyA e pachI Aja sudhImAM keTalAka pratApI AcAryo thaI gayA ane kharatara'mAM pippalaka khataragaccha. vagere bheda paDatA gayA. vaDagaccha e nigraMthagacchanuM pAMcamu nAma che, zrI mahAvIrasvAmIthI chatrIzamI pATe sarva devasvAmI thayA. e pachI devasvAmI, ajItasiMhasvAmI, sa devasvAmI, yazobhadrasvAmI, munica MdasvAmI, anadevasvAmI, vijayasiMhasvAmI ane seAmaprabhasvAmI thayA. somaprabhusvAmIe tetAlIzamA purUSa gaNAya che. ahIM sudhI 'vaDagaccha' kahevAtA hatA. vaDaga'nA zAsanayugamAM visa 1159mAM punaHmIyA, sa. 1201mAM cAmuDika, sa 1204mAM kharatara, sa. 1913mAM acala, sa. 1236mAM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAI punamIA, saM. 1250mAM Agamika vagere piTA gaccha zarU thayA. AMcala gacchanI paTTAvali tapAsatAM samajAya che ke tapagacchanI paTTAvali pramANe zrI sarvadevasvAmI ADatrIzamAM purUSa hatA ane AMcalagacchanI paTTAvali pramANe pAMtrIzamA purUSa hatA tyAM sudhI te ekaja hatuM paNa sarvadevasvAmI pachI AMcalagacchamAM padmadevasvAmI, udayaprabhasvAmI, prabhAnaMda, sugaNacaMdra, guNasamudra. vijayaprabhanacaMdra. vIracaMdra. muni tilaka ane chetAlIzamA jayasiMhasvAmInuM nAma Ave che. emanA ziSya upAdhyAya vijayacaMdrasvAmI urphe AryarakSitasvAmIe vikrama saMvata 1160mAM caraMgacchanI sthApanA karI. AMcalagacchamAM ArakSitasvAmI. jayasiMhasvAmI. dharmaSasvAmI. maheMdrasIMDasvAmI. siMhaprabhasvAmI vagere thayA. tresaThamI vATe dharmamUrti svAmI thayA emaNe vikama saMvata 160thI 1970mAM kiddhAra karyo hato. cesaThamI pATe pATe kalyANa sAgara sUri thayA, tyArathI "upAdhyAya zAkhA zarU thaI. A zAkhAmAM ratna sAgara, megha sAgara, vRddha sAgara, hIra sAgara, sahaja sAgara, mAna sAgara, raMga sAgara, nema sAgara, phateha sAgara, deva sAgara, sarUpasAgara ane hAlamAM gautama sAgara vidyamAna che. ' - zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhunI seMtAlIzamI pATe vaDa gacchanA chelalA AcAryazrI somaprabha svAmI thayA. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emanA pachI zrI jagazcaMdra svAmIe "tapAgacchanI prasthA-- panA karI vikrama saMvata 1285mAM emaNe bAra varasa sudhI AyaMbila tapa kareluM te uparathI mevADanA jaitrasiMha rANAe vIra nirvANa pachI 1355 vikrama saMvata 1285mAM tapA'-sAkSAt tapemUrtinuM birU arpaNa karyuM. tyArathI nigraMtha gaccha badale tapAgaccha' kahevAthI A nAma nigraMtha gacchanuM chaThuM nAma che zrI jagacaMdra svAmI mevADanA varazAlI gAmamAM saMvata 1287mAM svargavAsa pAmyA. tapagaccha prasthApaka zrI jagacaMdasvAmIne be mukhya ziSya hatA. eka te deveMdrasvAmI ane bIjA vijayacaMdasvAmI pistAlIzamI pATe zrI deveMdrasvAmI gaNelA che. tapagaccha sthapAyAne pacIza varSa ja thayAM tyAM te deveMdasvAmI ane gurUbhrAtA vijayacaMdra svAmI vacce mATe matabheda ubhuM thaye tyArathI "tapagacchanI be zAkhAo zarU thaI. devendra svAmInI laghuSArtha ane vijayacaMdra svAmInI baDI SiALa, vijayacaMdra svAmI khaMbhAtamAM baDI zAlA, meTA upAzramamAM rahetA hatA, tethI deveMdra svAmIne laghuzALA-nAnA upAzramamAM utaravuM paDatuM te uparathI ja be zAkhAo nAma paDayA che. mukhya matabhedamAM vijayacaMdra svAmI kahe ke sAghavInuM lAveluM bhikSA-bhejana sAdhuone kalpa e paNa hatuM. Arya suhasti svAmIthI sAdhuonI kriyAmAM zarU thaelI lIlAza AjasudhI moTe bhAge vadhatI ja rahI hatI. tema chatAM keTalAka kriyApatrI-suviDita sAdhue thaI gayAnuM paNa vAMcavAmAM Ave che. hAlamAM je Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapagacchanI paraMparA kahevAya che te zrI devendra svAmInI che. zrI vijayacaMdra svAmIne 1288mAM AcAryapada maLeluM emane vijayasenasvAmI, padamacaMdasvAmI, kSemakIrtisvAmI vagere ziSya hatA, laghu piSALanA AcAryazrI devendrasvAmIne svargavAsa vikrama saMvata 1327mAM thaye. baDI paSALanI paraMparAmAM thaelA jJAnacaMdasvAmI ke jJAnasAgara svAmInA samayamAM emanI pAsethI sUtra lakhavAnuM ane samajavAnuM jJAna meLavIne dharma saMzedhaka zrI laMkAmahetAe vikrama saMvata 1508mAM "laMkAgacchanI prarUpaNuM karI. laMkAgacchanI prathama zarUAta kAThiAvADanA jhAlAvADamAM AvelA ziyANa gAma tarapha thaI. kAThivADa pachI e kaccha gujarAta ane mAravADa vagere sthaLe phelAve thaye. mahAvIra svAmIthI pistAlIzamI pATe tapagacchamAM devendra svAmI thayA. e pachI dharmaghoSa, semaprabha, sematilaka, devasuMdara, semasuMdara, munisuMdara, ratnazekhara, lakSmIsAgara, sumatisAdhu thayA. zrI sumatisvAmIne vikrama saMvata 1533nA arasAmAM AcArya padavI maLI hatI. tapagacchanI paTTAvali pramANe sumatisAdhu svAmI mahAvIra svAmIthI capanamI pATe thayA paNa lokAgacchamAMthI nIkaLela lIMbaDI saMghADAnI paTTAvali pramANe aDatAlIzamI pATe sumatisAdhu svAmI thayA. emanI pAsethI sUtra lakhavAnI ane samajavAnI kaLAnI preraNA meLavIne laMkA mahetAe kAThiAvADa- jhAlAvADathI laMkAgacchane upadeza zarU karyo hate. kAgacchamAMthI pAchaLathI nIkaLela hukamIcaMdajI svA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mInI paraMparAnA vartamAna AcArya ke pUjya zrI javAhiralAlajI svAmInI paraMparA darazAvanArI paTTAvalimAM te jJAnajI rUSi ke jJAnasAgara svAmIne mahAvIra svAmIthI ekasaThamAM purUSa tarIke batAvela che ane emanA samayamAM lekA mahetAe bheMkA gacchanI sthApanA karyAnuM kahela che. A paTTAvalimAM ghaNAM nAme evAM che ke jemanA aitihAsika vyakitatvanA purAvAne abhAva che. tethI tevI kalpanAthI bharapura paTTAvali upara vizvAsa mUkI zakAya nahi. ItihAsa e judI vastu che ane zraddhA e judI vastu che. zrI sumati sAdhu svAmI je arasAmAM thayA eja arasAmAM jJAnasAgara svAmI ke jJAnajI svAmI ke jJAnajI rUSi thayA che. emanA nAmane sUcana karanArA graMtha saM. 1520mAM racAela "jIvabhava sthitirAsa ane saM. 1531mAM racAela "siddhacaka rAsa-zrIpAla-rAsa-maLI Ave che. jJAnacaMdra svAmI ke jJAnasAgara svAmI ke jJAnajI svAmI ke jJAnajI rUSi, te nAyala--nAgaeNdra ga7mAM guNadeva svAmInA ziSya hatA, baDI piSAlanI paraMparAmAM teo thaI gayAnuM manAya che paNa sumati sAdhu svAmI te laghu paSAlanI paraMparAmAM tapagacchamAM copanamI pATe thayA, sumati svAmI pachI hemavimala svAmI ane AnaMdavimala svAmI thayA. te vakhate zrI laMkAmahetAnA upadezathI hajAro jaina zvetAMbara mUrtipUjaka jaina derAsarane ane te vakhatanA DhIlA ane parigraha dhArI sAdhu kahevAtA yati Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vargane parityAga karIne laMkAgacchane Azare laI rahyA hatA. ethI ja hemavimala ane AnaMdavimale sAdhu-yati samAcArImAM kidvAra-sudhAre karyo ke jethI derAsara ane sAdhu-yati vargamAM leke zraddhA rAkhI rahe. A AcAryonA samayamAM pheMkAgacchanI kAMIka asara thavAthI tapagacchamAMthI pArdhacaMdra svAmIe pArdhacaMdra ke pAyacaMda gaccha zarU karyo. emano janma saM. 1537mAM thayuM hatuM. saM. 161ramAM jodhapuramAM emane svargavAsa thaye. emaNe mukhya AdhAra mUla sUtra ane enA upara gujarAtI bhASAmAM purelA TambAo-upara rAkhe. zrI pAcaMdra svAmIe nAgorI tapagacchanA ratna svAmI pAse dikSA lIdhI hatI. pachIthI emaNe judI samAcArI prarUpI Aje A pAyacaMda gacchanA munirAje potAne nAgarI tapagaccha tarIke oLakhAve che. pArdhacaMdra svAmInA ziSya samaracaMdra svAmI vagere thayA. tapagacchanI bAvanamI pATe bAla sarasvati zrI ratnazekhara svAmI thayA. emane svargavAsa saM. 1517mAM thaye. ane dharma saMzodhaka laMkA mahetAe saM. 1508mAM judI prarUpaNuM zarU karI tethI temanA samakAlIna hatA ema spaSTa thAya che. trepanamI pATe lakSmIsAgara svAmI thayA. emane janma saM. 1464 ane gaccha nAyaka pada saM. 1517mAM maLyuM tethI laMkA mahetA emanA paNa samakAlIna hatA e pachI cepanamAM sumati sAdhu thayA. emanA samayamAM pheMkAgaccha prasiddhi pAme. paMcAvanamI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pATe hemavimala thayA. emanA samayamAM saM. 15daramAM kaDavApaMtha nIkaLe. kaDavApaMthI nIkaLe tyAre sAdhu-yati samAja DhIle ane veSadhArI je te mATe kaDavA zAhe sAdhucati vargane bahiSkAra karyo. hema vimala svAmIne janma saM. 152 kAtika sudi 15 svargavAsa saM. 1553mAM thaye. emanA samayamAM pheMkAgacchamAMthI vIjAmata nIkaLe. zrI AnaMda vimala svAmIne janma saM. 1547 ane svargavAsa saM. 1587mAM. chellA baMne AcAryoe ke yatie kriyeAra karyo. A arasAmAM musalamAnee zaMtrujya mahAtIrtha uparanuM bhagavAna AdIzvaranuM deharUM ane AdIzvara bhagavAnanAM pavitra pratimAjIne bhaMga karelo tethI saM. 1587mAM zeTha. karmazAhe devaLa caNAvIne navAM pratimAjI uMcI jAtanA Arasa pattharamAMthI ghaDAvIne sthApanA karI; je Aje paNa mojuda che. zatruMjaya tIrthanAM deharAM ane pratimAjIne be vakhata bhaMga karyo hatuM. zrI AnaMdavimala svAmI pachI vijayadAna svAmInI pATe zrI hIravijaya svAmI thayA. emane svargavAsa kAThiAvADa saurASTramAM saM. 19paramAM unA gAmamAM thaye. pachI vijayasena, vijayadeva thayA. zrI vijayadeva svAmIne jahAMgIra bAdazAhe "mahAtapAH birUda ApyuM hatuM. emane svargavAsa saM. 1713mAM thaye hatA. pachI vijayasiha, vijayaprabha, vijayaratna, vijayakSamA ane vijayadayA svAmI thayA. zrI vijayadayA svAmIne svargavAsa kAThiyAvADanA rAjI gAmamAM saM. 1809bhAM thayA pachI vijaya dharma, vijayajI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neka, vijayadeveMdra, vijayadharaNendra ane aganateramI pATe vijayarAja svAmI thayA. A paTTAvali laghu piSAlanI thaI. baDI piSAlanI tapagacchanI paTAvalimAM. vijayacaMdra svAmI thayA. mahAmaMtrI vastupAlanA AgrahathI zrI deveMdra svAmIe vijayacaMdra svAmIne AcArya pada ApyuM hatuM. pachI kSemakIrti, hemakalaza, ratnAkara, ratnaprabha, munizekhara, dharmadeva, jJAnacaMdra, abhayacaMdra, jayatilaka, ratnasiha, udaya vallabha, jJAnasAgara, udayasAgara, labdhisAgara, dhanaratna, amararatna, devaratna, jayaratna, bhuvanakIrti, ratnakati guNasAgara thayA. zrI guNasAgara svAmIne saM. 1734mAM AcArya padavI maLI ane te mahAvIra svAmIthI cesaThamAM purUSa hatA. nAgorI tapAgaccha ke pArdhacaMdra gacchanI paTTAvali mahAvIra svAmIthI ekatAlIzamI pATe zrI vAdi deva svAmI thayA tyArathI zarU thAya che. emanA samayamAM nagaramAM vi. saM. 1174mAM 'nAgorI tapA" evuM nAma paDyuM, vAdideva svAmI pachI padmaprabha, prasannacaMdra, guNasamudra, jayazekhara, vajasena, hematilaka, ratnazekhara, hemacaMdra, pUrNacaMdra, hemahaMsa, lakSmI nivAsa, puSyaratna, sAdhuratna ane pAzcacaMdra svAmI thayA. emaNe pArdhacaMda gaccha ke pAyacaMda gaccha mahAvIra svAmI pachI paMcAvanamI pATe saM. 1565 pachI prasthApita karyo. pachI samaracaMdra, rAjacaMdra, vimalacaMdra, jayacaMdra, padmacaMdra, municaMdra, nemicaMdra, kanakacaMdra, zivacaMdra, bhAnucaMdra, vivekacaMdra, labdhicaMdra, harSacaMdra, hemacaMdra, brAhucaMdrabhAI caMdajI svAmI, devacaka, sAgaracaMdra, vagere thayA. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 tapagacchamAM sAThamI pATe vijayadeva svAmI thayA. tyAre sAdhu-yati saMsthAmAM zithilAcAra cAlI rahyo hate. vijayadeva svAmInA gurUbhAI vijayatilaka svAmI hatA. emanA pachI vijyANaMda svAmI thayA, vijayadeva svAmI ane vijyANaMdasvAmI vacce zithilAcAra vagere saMbaMdhamAM vAMdho paDavAthI tapagacchamAM devasUragaccha-vijayadeva svAmIne ga7 ane ANasUragaccha-vijayANaMda svAmIne gaccha-zAkhAo zarU thaI. zrI vijayadeva svAmI saM. 1713mAM svargavAsa pAmyA. zrI vijayANaMda svAmIne saM. 1976mAM sUripada maLyuM hatuM. | vijayadeva svAmI pachI ekasaThamA pATe vijayasiMha svAmI thayA. emanA samayamAM lokAgacchanA yatio hatA. emAMthI kAThivADanA kaDaka sAdhutA pALavA mATe mahApaMDita zrI dharmasiMha svAmI saMvata 1685mAM judA paDayA ane dariyApurI saMpradAyanI sthApanA karI. temaja suratanA dazAzrImALI vaNika lavajI svAmIe saM. 188ramAM laMkAgacchamAMthI judA paDIne potAnI svataMtra saMpradAya sthApI. saM. 1716mAM mahApurUSa zrI dharmadAsajI svAmIe paNa laoNkAgacchamAMthI judA paDIne potAnI svataMtra saMpradAya sthApI. A traNe saMpradAyanA munIrAje kaDaka AcAra pALatA hatA tyAre tapagaccha vagerene sAdhucati samAja pramANamAM ghaNeja DhIle ane zithilAcArI hatuM tethI ghaNu gAmanA vetAMbara mUrtipUjaka jaine DhIlA zithilAcArI sAdhu--patiene Azraya choDIne kaDaka AcAra pALavAvALA pheMkAgacchamAMthI nIkaLelI judI judI svataMtra saMpradAyane Azare Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayAM. ethI mUrtipUjaka saMpradAyanA yativargamAM bhaya peThe ane derAsara vagerene TakAvI rAkhavA mATe tapagacchanI ekasaThamI pATe thaelA zrI vijayasiMha svAmInA samayamAM saMvata 1700nI lagabhagamAM yativargamAMthI ke DhIlA sAdhu samAjamAMthI alaga thaIne zrI satyavijayagaNi svAmIe kiddhAra karyo. hAlamAM tapagacchamAM emanI paraMparAnA vijaya zAkhAnA pILA kapaDAvAlA sAdhuo mejuda che. satyavijaya pachI puravijaya, kSamAvijaya, jinavijaya, uttamavijaya, amIvijaya, kasturavijaya, maNivijaya vagerenI paraMparA cAlu che. ogaNasAThamI pATe thaelA vijayasena svAmInA gurUbhAI sahajasAgara svAmInI paraMparAmAM aDasaThamI pATe mayAsAgara svAmI thayA emaNe paNa zithilAcAramAMthI nIkaLI kidvAra karyo. emanI "sAgara" zAkhA cAlu che hamaNAM tapagacchamAM mukhyatve "vijaya", "vimala" ane "sAgara" zAkhAnA pILA kapaDAvAlA sAdhuo vicAre che. teo sAdhutA pALavAmAM agAu karatAM ghaNuM ja DhIlA thaI gayA che. dharma saMzodhaka zrI laMkA mahetA ane emane prathama hareka rIte Teko ApanAra zrI lakhamazI mahetAe lekane saM. 1531mAM jAhera karyuM ke pistAlIza Agamo ke sUtramAMthI mAtra batrIsa sUtrenA mULa pAThaja vItarAga devanI vANI svarUpa che. A sUtrenA mULa pAThamAM kaI paNa sthaLe vItarAga deve jIna pratimA pUjavAnI keIne mATe spaSTa AjJA pharamAvI nathI. temaja jIna Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimAjInuM darzana pUjana karavAthI kaI paNa zrAvake saMsAra parata karyo hoya, samaktinI prApti karI hoya, tIrthakara getra bAMdhyuM heya, karmanI nijera karI hoya ke mokSa meLavela hoya e kaI paNa pratyakSa pramANabhUta purA sUtrenA mULa pAThamAM nathI. - vikrama saMvata 108mAM kAThiAvADa-saurASTranA mAdhumati mahuvAnA dhanavAne zrI jAvaDazAhe ane zrI bhAvaDa zAhe zrI vajIsvAmInI hAjarImAM zatruMjaya giri upara lAkaDAnuM derAsara taiyAra karAvIne bhagavAna rUSabha devajInAM pratimAjInI pratiSThA karI. te samaye zatruMjayagiri upara junAM kALanAM devAlaye ke jIna pratimAjI jevuM kazuM ye hatuM nahi. ethIja paTTAvalimAM kahevAmAM AvyuM che ke vajasvAmInA samayamAM jAvaDazAha ane bhAvaDazAhathI zatruMjaya giri mahAtIrtha rUpe "udaya thayuM. tyArathI jInI pratimAjIne mahimA hada uparAMta vadhI paDe. te kAlathI citya-mUrtipUjAnuM kArya. dharmanuM AgevAna aMga manAvuM zarU thayuM. pratimAjIne puSpa caDAvavAnI pravRttio jora pakaDayu. vajI svAmIne dAkhale laIne pAchaLanA AcAryo dhIme dhIme derAsara saMbaMdhI sAvadya kAryomAM pravRtta thayA. vajI svAmI zrAvake mATe pu lAvelA te uparathI "caityavAsanAM bIja ropAyAM. chatAM vaja svAmI sudhI sAdhuo kaDaka AcAranuM pAlana karatA hatA. ane aMze zithilAcAra pravezyA hate. tapagacchanI paraMparA pramANe mahAvIra svAmIthI teramI pATe zrI vajI svAmI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayA hatA, emano svargavAsa vIra nirvANa pachI 584 varase vi. saM. 114 thayuM hatuM. vajI svAmI pachI egaNIzamI pATe Arya rakSita svAmI thayA. emane mAbApanI rajA sivAya tesalIputra AcArya dikSA ApI dIdhI hatI. mahAvIra svAmInA nirvANa pachI "ziSya niSphaTikA ziSya cerI mahAvIra zAsanamAM pahelI vAraja thaI. Arya rakSita svAmIne svargavAsavIra nirvANa pachI 597 vikrama saMvata 127mAM thaye. zrI AryarakSita svAmIne samayamAM muniomAM DhIlAza vadhatI cAlI "mAtraka pAtru rAkhavAno rivAja ahIMthI zarU thaye. DhIlA paDelA sAdhuo kharekharA zithilAcArI-vatio te vIra nirvANa pachI 882 varSe thayA. vikamanI pAMcamI sadI sudhImAM sarvatra zithilAcAra ane caityavAsa pravaratI rahyo hate. agAu je "caityavAsI kahevAtA hatA te Aje "deharAvAsI" ke "derAvAsI kahevAya che. hAlanI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyaderAvAsI saMpradAya te caityavAsI saMpradAyanuM sudhAreluM rUpAMtara che, A saMpradAyamAM kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajI vagere mahApratibhAzALI vidvAna purU thaI gayA che, A saMpradAyane dipAvavAmAM maMtrIzvara vimalazAha temaja maMtrIzvavara vastupAla tejapAla vagere mukhya hatA. mahAvIra svAmInA samayanuM ke pArzvanAtha bhagavAnanA samayanuM kaI derAsara ke kaI jIna pratimAjI haiyAtI dharAvatAM nathI. Ane aMge saMkhezvara pArzvanAthanI pratimAjI, cArUpajInI pratimAjI ane kesarIyAnAthanAM pratimAjI saMbaMdhe je Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 daMtakathAo phelAvavAmAM AvI che te te koI paNa rIte mAnavA lAyaka nathI kAraNa ke enAM sabaMdhamAM bhagavAna sUtrakAre kAye ullekha karelA nathI. jo vIra prabhunA samayamAM te vastu hAta te tenA ullekha mULa sUtreAmAM jarUra karavAmAM AvyeA hota. mULa sUtrAmAM zrAvakone 'zramaNApAsaka' zabdathI sAdhavAmAM AvyA che paNa koI sthaLe mUrtipUjaka zabdathI bedhavAmAM AvyA nathI. mATe mUrtipUjaka' zabda pAchaLathI zarU thaelA sahejeja samajI zakAya che. mUrtipUjaka saMpradAyavALA varasAthI pistAlIza AgamAne mAne che. pistAlIza AgameAnAM nAmeA bAra agA-- AcArAMga, sUtrakRtAMga, sthAnAMga, samavAyAMga, bhagavatI, jJAtA dharma kathA, upAsaka dazA, aMtakRt dazA, anuttarapapAtika, prazna vyAkaraNa, vipAka ane bAramuM sRSTivAda tA viccheda gayuM che mATe hAlamAM agyAra aMgeAja meAjIda che. khAra upAMgA--vavAi, rAyapaseNI, jIvAbhigama, prajJApanA, sUrya prajJapti, jabudvIpa prajJapti, cadra prajJapti, kalpikA, kalpAvata sikA, puSpikA, puSpacUlikA, hinadazA, cAra mUla--Avazyaka, daza vaikAlika, uttarAdhyayana, piMDa niyukti ke Adhaniyukti. A pramANe satAvIza thayAM. naMDhI ane anuyoga dvAra maLIne AgaNatrIza thayAM. cha cheda sUtreA-nizitha, bRhatkalpa, vyavahAra, dazAzruta skaMdha, paMcakalpa, ane mahAniziya, Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7 cha daza pratyAkhyAna, - dula vaicArika AmAMthI paMcakalpa nAmanuM sUtra hAla maLatuM nathI. paNa. tenuM bhASya ke je saMghadAsa gaNie racyuM che te maLe che. mahAnizitha sUtra mULe te prAya; naSTa thayuM hatuM. ene uddhAra haribhadrasUri vageree karyo hate. emAM tAMtrika kathane temaja Agama nahi evA gAnAM nAmo che tethI te pAchaLathI banAvela che ema vidvAne kahe che. daza pannA- catu=zaraNu, Atura pratyAkhyAna, bhakata parijJA, saMstAraka, taMdula vaicArika, caMdra vedhyaka, deveMdrastava, gaNi vidyA, maDA pratyAkhyAna ane vIrastavaH keI deveMdrastava ane varastavane ekaja gaNane ane sastArakane bAjue mUkIne maraNa samAdhi ane gacchAcArane gaNe che. A rIte 11 aMga, 12 upAMga, 4 mUla, be nadI ne anuyega dvAra, 6 cheda ane 10 pannA maLIne kule pIstAlIza AgAme junA kALathI prasiddha che. AmAM "mahAkalpa sUtranuM sthAna ja nathI. mahAvIra svAmInA hastadikSita dharmadAsagaNie prAkRtamAM "upadezamAlA racI che ema pILA kapaDAvAlA sAdhue kahI rahyA che. paNa majakura upadezamAlAmAM te zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmI pachI ghaNe varase thaelA. zrI siMhagiri vagerenAM nAme Ave che. mATe dharmadAsagaNie zrI mahAvIra svAmInI pAse dikSA lIdhAnI vAta sAcI TharatI ja nathI. vIra nirvANa pachI Azare chA~ varase A graMtha racAyAnuM vidvAne mAne che. AvI ja dazA zrI bhadrabahu svAmInI Avazyaka niryuktinI che. paMthanA mahimAnI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchaLa pitAnI mahattA TakAvavAnI khAtarI AvI vAta AgaLa dharavAmAM Ave che. zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInI pATe zrI sudharmAsvAmI, jaMbusvAmI, prabhavasvAmI, zayyabhavasvAmI, yazebhadrasvAmI, saMbhUtivijayasvAmI, sthalibhadrasvAmI, suhastisvAmI, susthitasvAmI, iMdradinasvAmI, dina svAmI, siMhagiri, vajIsvAmI, vajasenasvAmI thayA. vajana svAmInA gurUbhAI sthavara AryarathasvAmIne AryapuSyagiri ke Arya puSya ziSya hatA, emanI pachI devarTuigaNi kSamA zramaNa svAmI thayA. hAlanI tapagaccha vagere mUrtipUjaka ganI paTAvali caudamI pATe thaelA zrI vajanacarithI cAlI Ave che paNa devagiNi kSamA zramaNanI paraMparAthI cAlI AvatI nathI. lokAgacchanI paTTAvalimAM devagiNi kSamAzramaNanuM nAma vAMcavAmAM Ave che ke je devagiNi kSamA zramaNe mahAvIra svAmInA nirvANa pachI navase eMzI varase kAThiAvA-saurASTranA DhAMka-vallaNapuranagaramAM hAlamAM maLI AvatAM jaina zvetAMbara sUtrane vyavasthita karIne pustakArUDha karAvyAM hatAM. jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyanA sAdhu-yatie DhIlA, zithilAcArI ane bhekhadhArI jevA banI gayA hatA. ethI dharma saMzodhaka oMkA mahetAe vikrama saMvata 1508mAM pILA kapaDAvAlA sAdhuo sAme baDa jagAvyuM, dazavaikAlika sUtramAM sAdhunA dharmo pharamAvelA che te pramANe upadeza zarU karyo. vIranirvANa pachI 1945 varase laMkA mahetAne Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udaya thaye. oMkA mahetAne Teko ApanAra zrI lakhamazI zAha maLI AvyA. ane saM. 1531mAM laMkAgacchanI sthApanA thaI. jIna pratimAjInA pUjanathI mekSa maLe che. ke samakitane lAbha thAya che ke karmanI nirbhara thAya che ke saMsAra parata thAya che evuM kaI sUtramAM pharamAna nathI temaja jIna pratimA pUjavAnI prabhunI AjJA paNa nathI. bhAva e AtmAne guNa che. jInI pratimAjI ane emanI AMgI vagere ThaThAre jaIne je AkarSaNa thAya che te bhAva nathI paNa eka jAtane "meha rAga" che mATe mekSa mArgamAM jana pratimA upakAraka nathI, ema jAhera rIte paDakAra karyo. dayA, dayAne mATe pikAra uThAvyuM ane seMkaDe gAmanA mUrtipUjaka jainee pILA kapaDAvAlA sAdhu-vatione mAnavAnuM ane jInA pratimAne mekSane kAraNe pUjavAnuM baMdha karI dIdhuM. zrI lakA mahetA ene zrI lakhamazI zAhanA samakAlIna mUti. pUjaka saMpradAyanA sAdhucati kavi zrI lAvaNya samaye saM. 1543mAM "siddhAMta copAI racI che temaja kharatara gacchanA kamala saMyama upAdhyAye saM. 1544mAM "siddhAMta sAroddhAra copAI racI che. temAMthI laMkA mahetAne lagatI keTalIka maLI Ave che. lekA mahetA jAte vaNika hatA. paNa te zrImALI hatA ke savAla hatA tene kaze ke ullekha maLatuM nathI. zrI lakA mahetA ane zrI lakhamazI zAhano mukhya siddhAMta e hate. ke zuddha bhAvathI zuddha sAdhune zuddha Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30; AhAra, zuddha vastrAdi vaherAvavAM enuM nAmaja dAna che. bIjAM dAne te saMsAra vyavahAranI karaNuM che paNa mekSanI karazuM nathI. emaNe piSadha, paDikamaNuM, paccakhANa, vagere sAme paNa vadhe uDAvyuM hatuM. jIna pratimA pUjavAthI mokSa maLe nahi. paNa e te saMsArI jIvo saMsArapakSe karatA Ave che. zrI laMkA mahetA ane zrI lakhamazI zAhanA bhagIratha prayatna vaDe saM. 1530-31mAM laMkAgacchanI sthApanA thaI ane keTalAka kriyApatrI sAdhuo thayA. laMkAgacchamAthI paraMparAe zrI dharmadAsa svAmIthI nIkaLelA lIbaDI saMghADAnI paTTAvalimAMthI samajAya che ke zrI maDAvIra svAmInI pATe anukrame sudharmA svAmI jaMbu svAmI, prabhava svAmI, zayayaMbhava svAmI yazebhadra svAmI, saMbhatI vijayasvAmI, bhadrabAhusvAmI sthUlibhadra svAmI thayA. zrI hyulibhadrajI vastImAM rahyA ane zrI vizAkhAcAryajIvanamAM rahyA tethI 'vanavAsI kahevAyA. A rIte AThamI pATe prathama matabheda ubhe thaye. vastImAM rahevAno ane vanamAM rahevAne. vIra nirvANa pachI 16ra meM varSe zrI vizAkhAcArya thayA. teo daza pUrvadhara hatA. zrI sthalibhadrane svargavAsa vIra nirvANa pachI 215-19 varase thaye. pachI Arya maDAgiri ane Arya suhasti svAmI thayA. Arya suhasti svAmIne svargavAsa vIra nirvANa pachI 291 varase thaye. ahIMthI zAsanamAM zithilAcAra praveza zarU thayuM. pAchaLanA AcAryoe saMprati rAjAne pratimA pUjana sAthe joDI daIne aneka kalpita vAte Arya suhastisUrinA nAmathI calAvI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36. agyAramI pATe supratibaddha svAmI thayA. pachI Idadi svAmI, dinasvAmI thayA. A samayamAM pahelA kAlikAcAryo nimedanuM varNana karyuM. panavaNa sUtranuM saMkSepa varNana karyuM. caudamI pATe zrI vAsvAmI thayA. A samayamAM saMvata pravartaka vikramarAjA, vRddhavAdi svAmI ane syAdvAda saptabhaMgI nyAyanA prasthApaka zrI siddhasena divAkara svAmI pragaTa thayA. A samayamAM jAvaDazAha bhAvaDazAhanA dhana vaDe zatruMjayagiri upara vikrama saMvata 108mAM prathama derAsara taiyAra karAvIne ruSabhadeva bhagavAnanI pratimAjInI pratiSThA karAvI. tyArathI zatruMjayatIrthane udaya thayuM. zrI vAsvAmI vikrama saM. 114mAM svargavAsa pAmyA. A arasAmAM vIra nirvANa pachI pa1 varase vikrama saM. kalmAM prakhyAta digaMbara jaina muni mahApaMDita zrI kuMdakuMdAcArya thayA. paMdaramI pATe vajasena svAmI thayA. A samaye cAra gaccha sthapAyA. emAMthI kAlakane cerAzI gaccha thayA, soLamI pATe bhadragupta svAmI, sataramI pATe vayara svAmI, aDhAramI pATe AryarakSita svAmI, ogaNIzamI pATe naMdilAcArya, vIsamI pATe Arya nAgaDasti, pachI revati, siMhasvAmI, kaMdila svAmI, nAgajita, goviMda, bhUtadina svAmI thayA ane satAvIzamI pATe devadvigaNi kSamAzramaNa thayA, vira nirvANa pachI 980 varase devadvigaNi kSamA zamaNe sUtrane pustaka rUDha karAvyAM. vIra nirvANa pachI 94 varase eka kAlikAcArya thayA. emaNe kAraNa vizeSa karIne pAMcamane badale ethanI saMvatsarI karI ane teja sAlamAM Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 kAlikAcArya svargavAsI thayA. paNa temanA ziSyoe cothanI saMvatsarI karavI zarU rAkhI. zrI vAsvAmI ane zrI vajasena svAmInA samayathI zithilAcAra cAlatuM hatuM te vIra nirvANa pachI sAtase varase caityavAsamAM palaTAI gaye. te vakhate yativargo derAsarane pitAnAM ghara ke upAzraya rU5 mAnI lIdhA. vIra nirvANa pachI eka hajAra varase sarvatra "caityavAsa phelAI gaye. vIra prabhunI aThAvIzamI pATe AryasRSi thayA. pachI dharmAcArya, zivabhUti, sema, Aryabhadra, vinacaMda, dharma vardhana, bhurA, sudatta. suhasti, varadatta, subuddhi, zIvadatta, varadatta, jayadata, jayadeva, jayaghoSa, vIraakudhara, svAtisena, zrIvata thayA. aDatAlIzamI pATe zrI sumati svAmI AcArya thayA. ogaNapacAzamAM dharma saMzodhaka zrI laMkA mahetA ke lekazAha thayA. pacAzamAM bhAjI rUSi thayA. zrI bhAnajI ke bhANucha rUSi zirehI pAsenA araghaTTa pATakanA prAgvATa vaNika hatA. emaNe jIna pratimAnA pUjana sAme sakhta vIredha karyo. bhANAjI rUSi pachI bhidAjI rUSi, luNAjI rUSi, bhImAjI rUSi, gajamAlajI ruSi, saravAjI rUSi ane ane rUpazIrUSi thayA. pachI jIvAjI rUSi thayA. pachI kuMvarajI rUSi, malajI rUSi, ratnasiMha rUSi, kezavajI rUSi ane bAsaThamA zivajI rUSi thayA. zrI jIvAjI rUSi pachI A lakAgacchanA sAdhucatio DhIlA zithilAcArI thayA. jIvAjI rUSinA ziSya jagamAlajI thayA, emanA ziSya jIvarAja rUSie saM. 1608mAM laMkAgacchanA yati vargamAMthI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 judA paDI prathama kidhdhAra karyo. A vakhate kAgacchamAM khaTapaTane ulakApAta jAge ane phAMTA paDI gayA. laMkAgacchamAM bhANajI, bhidAjI, gunAjI, bhIkhAjI, jagamAlajI saravAjI rUpajI, jIvAjI, rUSio thayA. jIvAjI rUSi surata zaheranA rahIza hatA. saM. 1913mAM emane svarga vAsa thaye. khaTapaTane kAraNe ahIMthI traNa pakSa ubhA thayA. AmAM jIvAjI rUSine "gujarAtI lokAgaccha' kahevAya zrI jIgAjI rUSi ane zrI jIvarAjajI rUSinA pAMca saMpradAya che. jIvajI rUSinA traNa ziSya te varasiMgajI, kuMvarajI ane mallajI. AmAM varasigane saM. 1613mAM vaDedarAmAM pUjyapadavI maLI, te "gujarAtI lekAgaccha meTI pakSa kahevAya che. kAmahetAjI. laMkAgacchanI dazamI pATe laghu varasaMgajI, agIAramI pATe varasaMga rUSI bAramI pATe rUpasaMgajI, teramA dAme darajI, cadamAM karamasiMha, pandaramAM kezavajI rUSi thayA. ahIM sudhI gujarAtI lekAgaccha maTIpakSa kahevAI. zrI kezavajI rUSi prabhAvazAlI thayA, tethI e zAkhA kezavajI pakSa tarIke oLakhAI. zrI laMkAgacchanA kezavajI pakSamAMthI harajI rUSi, jIvarAjajI rUSi, giradharajI rUSi, vagere judA paDayA. temAMnA hAlamAM be saMpradAya vidyamAna che eka te keTAvAle saMghADe ane bIjo pUjya hukamacaMdajI svAmIne saMghADe. ja kezavajI rUSi pachI tejasiMha, kAnajI, tulasIdAsajI, jagarUpa, jagajIvana, megharAjajI, somacaMdajI, harakhacaMdajI, jyacaMdajI, kalyANacaMdajI, khUbacaMdajI, nyAlacaMdajI thayA. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 e rIte kejavajI pakSanI paTTAvilamAM che. zrI jIvAjI rUSi pAse kuvarajI vagere sAta jaNAe dikSA lIdhI. A lAMkAgacchanI nAnI kuMvarajI pakSa' kahevAi. dazamI pATe zrI mallajI pachI ratnasiMha, kezavajI thayA. ahIMthI kezavajI nAnI pakSa' kahevAi. teramA zivajI rUSi thayA. A samayamAM prakhara vidvAna dharmasiMha Sie lAMkAgacchathI judA paDIne sadhu dharma aMgIkAra karIne dariyApurI saMpradAya sthApI. caudamA saMgharAjajI thayA. pachI sukhamalajI, bhAgacaMdrajI, vAlacaMdrajI, mANekacaMdrajI, mulacaMdajI, jagatacaMdajI, ratnacaMdrajI, nRpacaMdajI thayA. emanI pATe kAI beThuM nathI. A rIte lAMkAgacchanI paTTAli maLI Ave che. leAMkAgacchanI AThamI pATe AvelA jIvAjI rUSinA jagAjI, tenAM jIvarAjajI thayA. teo lAMkAgacchamAMthI prathama kriyACAraka nIkaLyA, temanA hAla pAMca saMpradAyo che. pUjyajI nAnakarAmajInA saghADA. tenI be zAkhA paDI gai che. bIjo pUjyajI svAmIdAsajIne saMghADo. trIjo pUjya amarasiMha svAmIne saghADo e zAkhAmAM vaheMcAi gayA che, ceAtheA pUjyajI zitaladAsajI svAmInA saghADo. pAMcamA pUjyajI nathurAmajI svAmInA saghADA tA paMjAamAM vicare che ane te 'ajIvapathI' nAmathI eLakhAya che. A pAMce saMghADA ke saMpradAye pUjyajI jIvarAjajI svAmInA saghADAmAMthI utarI AvelA che. sa. 1685mAM zivajI rUSinA zrI dharmasiMha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 svAmI meTA kidAraka nIkaLyA. teo kAThiyAvADanA jAmanagaranA dazA zrImAlI vANIA hatA. emane dariyApurI saMpradAya che. emane mATe kahevAya che ke - saMvata seLa paMcAzIye, amadAvAda majhAra; zivajI gurUke chAMDake, dharmasiMha havA gacachabahAra." zrI dharmasiMha svAmIe DhIlA sAdhu-yati vargathI judA paDIne amadAvAdamAM dariyApuranA daravAjA bahAra dikSA lIdhI. emane sAraNa gAMThanuM darada hevAthI lAMbe vihAra karI zakyA nahi. emaNe satAvIza sUtre upara TakhA purela che. laMkAgacchanI paMdaramI pATe zrI kezavajI rUSinA parivAramAMthI saM. 1785 pachI zrI harajI rUSi judA paDayA. ane kiddhAra karyo. enA cAra saMpradAye ke saMghADA vidyamAna che. keTA saMpradAya be zAkhAmAM vaheMcAyeluM che. pUjya delatarAmajI svAmInI saMpradAya ane pUjya hukamIcaMdajI svAmInI saMpradAyamAM be zAkhAo che. AmAM pahelI zAkhA saMpradAyamAM pUjI javAhiralAlajI svAmI vidyamAna che. bIjI zokhA saMpradAyamAM pUjya khUbacaMdajI svAmI vidyamAna che. pUjya kezavajI yati pachI harajI, gadAjI, pharasarAmajI, kamalajI, mayArAmajI, delatarAmajI, lAlacaMdajI, hukamacaMdajInAM be saMpradAye cAle che. zivalAlajI, udesAgarajI, ethamalajI, zrI lAlajI ane javAhiralAla cha. zrI hukamacaMdajI svAmInI pATAnu pATe zrI manAlAlajI hatA, te saM. 10mAM svargavAsI thayA. temanI pATe naMdalAlajI ne hAla khUbacaM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dajI pUjya vidhavAna che. - kAgacchamAMthI kicchAraka zrI lavajI rUSi nIkaLyA teo surata-gopIpurAnA dazA zrImALI vANuM A hatA. suratamAM vIrajI verA moTA zeTha hatA, meTA dhanavAna hatA. suratamAM Aje paNa vIrajI verAne baLevane paDa kahevAya che. vIrajI verAnI putrInA putra te zrI lavajI svAmI. te vakhate zrI varajaMgajI yati birAjatA hatA zrI lavajI svAmIe saM. 1992mAM svayameva dikSA lIdhI. khaMbhAtamAM jAhera rastA upara besI upadeza ApatA hatA. teo mahAtyAgI hatA.. lavajI svAmInI saMpradAyane mAnavAvALA zrAvakone nAtabahAra karyA hatA. emaNe "khaMbhAta saMghADAnI sthApanA karI. zrI lavajI svAmInA cAra saMpradAya vidhamAna che kAnajI munine, tArAcaMdrajIne, haradAsajInI pATAnu pATe zrI amarasiMhajIne saMpradAya te paMjAba saMpradAya nAmathI oLakhAya che. je rAmaratanajIne saMpradAya. tArAcaMdajIno saMpradAya te khaMbhAta sa pradAyanA nAmathI gujarAtamAM oLakhAya che. lavajIrUSithI samajI, kAnajI, tArAcaMdajI thayA. tenA be ziSya pUjya kalArUSi ne pUjya maMgalA rUSi thayA. temane parivAra gujarAtamAM vicare che. batrIza sUtrane hiMdI. . anuvAda karanAra alakha rUSi A saMpradAyamAM thayA.. rUSi saMpradAyanA sAdhu ane AryAjIe mALavA tathA dakSiNamAM vicare che. Ane kaI rUSi saMpradAya ane kaI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37 kAnajI rUSine TeLe paNa kahe che. zrI lavajI svAmIe saM. 170lmAM DhaMDhIA' nAma dhAraNa karyuM. dvAraka zrI dharmadAsajI svAmIne saMpradAya ghaNe maTe che. emane janma amadAvAda pAse sarakhejamAM bhAvasAra kuTuMbamAM saM. 1701mAM thaye hate. bhAvasAre mULe te laMkAgacchIya hatA. pUjya kezavajI pakSanA yati zrI tejasiMhajI sarakheja padhAryA. temanI pAsethI zrI dharmadAsajI jaina dharmanuM svarUpa samajyA. pachI kalyANajI nAmanA ekala pAtarIyA zrAvaka sarakheja AvyA. temane upadeza sAMbhaLe. pachI zrI lavajI rUSine samAgama thaye. amadAvAdamAM zrI dharmasiMha munine meLApa thaye. zrI dharmasiMha muni ane zrI dharmadAsajI svAmI vacce che keTI, ATha keTI, tathA bIjI aneka bAbatone siddhAMta saMbaMdhI matabheda thaye. zrI dharmadAsajI svAmIe saM. 1716mAM amadAvAdamAM sattara jaNA sAthe dikSA lIdhI. zrI dharmadAsajI svAmIne parivAra kaccha, kAThiyAvADa, mAravADa, mevADa, mALavA, dakSiNa, vagere sthaLe vicare che. zrI dharmadAsajI svAmIne navANuM ziSya hatA. AmAM bAvIza sAdhue meTA paMDita hatA, temanA parivAre bAvIza ToLAnA nAmathI prakhyAta che. bAvIza TeLAmAM mulacaMdajIne, dhanAjIne, lAlacaMdajIne, manAjIne, meTA pRthvI rAjajIne, chaTA pRthvIrAjajIne, bAlacaMdajIne, tArAcaMdajIne, premacaMdajIne, khetazIne padArthane, leka Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. malajInA, bhavAnIdAsajInA, malukacaMdajIno, purUSottamajIneA, mukuTarAmajIne, maneradAsajInA, rAmacaMdrajIne, gurU sahAyajInA, vAghajInA, rAmaratanajIneA ane bAvIzamA TALe mulacaMdrajI svAmIneA, A bAvIza ToLAmAMthI hAlamAM te pAMca ToLA ja vidyamAna che. mUlacaMdajIne, dhanAjIne cheTA pRthvIrAjajIno, maneAradAsajInA, rAmacaMdrajInA, A pAMca TALA ja hamaNAM che. mulacaMdajI svAmInA TeALAmAMthI nava saghADA thayA. te hAla kaccha ane kAThiyAvADamAM vicare che. temAM lIMbaDInA meATe saMghADA, lIMbaDIneA nAne saMghADA, gAMDala meATA saghADA, goMDala saMghANInA saMghADA beTAi saMghADA, aravAlA saghADA, sAyalA saghADA, kaccha moTI pakSanA saMghADA ane kacchanAnI pakSanA sa'ghADe che. pUjya mUlacadajI svAmI amadAvAdanA dazAzrImALI vANIA hatA. temaNe tyAM ja gAdI sthApI emane sAta ziSyA hatA. gulAmacaMdajI, pracANajI, vanAjI, iMdrajI, vaNArasI, viThalajI, ane icchA7. AmAMthI zrI pacANujI svAmIne pUjya padavI maLI. pacANajInA IcchAjI svAmI thayA. emaNe sa. 1782mAM lIMbaDImAM saMthArA karyA. emanI pachI tyAM zithilAcAre praveza karyA ane ekamAMthI sAta saghADA thayA. icchAjI svAmIe lIMbaDImAM gAdI sthApI hatI. pacANajInA ratanazInA DuMgarazI svAmIe goMDalamAM gAdI sthApI. vanAjInA kAnajI svAmI aravALe padhAryA ane tyAM gAdI sthApI. vaNArasInA ziSya jesa MgajI tathA uddesagajI cuDA padhAryA ane tyAM gAdI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApI. viThThalajInA ziSya bhUkhaNujI merabI padhAryA ane temanA ziSya vazarAmajIe dhrAMgadhrAmAM gAdI sthApI. IMdrajInAM ziSya karasanajI svAmI kacchamAM padhAryA. emaNe tyAM ATha keTInI prarUpaNa tyAnI rUDhine anusarIne karI. IcchA svAmI lIMbaDImAM hatA. temanA ziSya rAmajI rUSi udepura padhAryA ane tyAM gAdI sthApI. IcchAjI svAmInA ziSya lIMbaDInI paraMparAmAM gulAbacaMdajI, temanA vAlajI, temanA hIrAjI, temanA kAnajI ane temanA prakhyAta ajarAmarajI svAmI thayA, ke jemanA nAmathI hAlamAM lIMbaDIne saMghADo jANItuM che. zrI dharmadAsajI svAmInI saMpradAyavALA kahe che ke siddhapAhuDAmAM zrI dharmadAsajI svAmInuM ane goMDala saMghADAnA Adi purUSa zrI DuMgarazI svAmInuM nAma che. pAMcamA ArAmAM vIseM jIvo ekAvatArI thaze. temAM uparanAM nAmo paNa Ave che. cuDAnA saMghADAmAM hamaNAM kaI sAdhu ke AryAjI haiyAta nathI. dhrAMgadhrA saMghADo paNa sAdhu ane AryAjIne abhAve baMdha paDayA che. zrI viThThalajI svAmI morabIvALAnA ziSya vazarAmajInA ziSya jasAjI svAmI beTAda padhAryA ane tyAM gAdI sthApI. zrI dharmadAsajI svAmInA ziSya anukrame mulacaMdajI, viThThalajI, harakhajI, bhUkhaNujI, rUpacaMdajI, vazarAmajI, jazAjI thayA. jazAjInA be ziSyo eka te ajarAmarajI temanA mANekacaMdajI, temanA traNa ziSya kAnajI svAmI, zivalAlajI svAmI ane amulakhajI svAmI. pUjya jasAjInA raNachoDajI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 temanA hIrAjI svAmI, temanA mUlacaMdajI, temanA durla bhajI svAmI. A boTAda saMghADAmAMthI AtmajJAnane paMthe paravarI rahelA AtmAthI munirAja zrI kAnajI svAmIe sonagaDhamAM muhapati cheDI nAMkhyAnI vAta ghaNuM prasiddha che. emanI prarUpaNuM zrImad rAjacaMdrajIne, digaMbara jaina saMpradAyane ane zvetAMbara jaina saMpradAyane mizrarUpe maLatI Ave che. saM. 1844mAM kaccha mudrAmAM gAdI sthapAI saM. 1856mAM pUjya devajI svAmInuM mAsuM kaccha mAMDavImAM thatAM tyAM jIkeTI ane ATha koTInI takarAra thaI hatI. tyArathI pAke pAye be pakSa paDI gayA. kacchanAnI pakSanI prarUpaNuM te keTalIka rIte jaina zvetAMbara terApaMthane maLatI Ave che. kAThiAvADamAM lIMbaDI ane temAMthI judA paDelA geMDala baravAlA, boTAda, vagere saMghADanA sAdhuo karatAM "kaccha nAnI pakSanA sAdhuone AcAra vadhAre kaDaka che, udepuranA saMghADAmAM have koI sAdhu ke AcAryajI nathI. saM. 182mAM nAgajI svAmI bhImajI svAmI, hIrAjI svAmI ane mulajI svAmI A thANA cAra sAyelA padhAryA ane tyAM gAdI sthApI. emane AhAra pANIne vyavahAra saM. 186ldI jude paDe. saM. 1lUpamAM lIMbaDI saMghADAnA be bhAga paDayA. pUjya ajarAmarajInA devarAjajI, temanA avicaladAzajI temanA himacaMdajI temanA devajI svAmI thayA. pUjya himacaMdajInA ziSya pUjya gepAlajI svAmI thayA. temanA pUjya mehanalAlajI svAmI thayA. emanA pUjya maNilAlajI che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 zrI dharmadAsajI svAmInA bIjA ziSya zrI dhanAjI svAmI hatA. te bAvIza ToLAmAM prathama che, temanA cAra saMghADA ke saMpradAye hAla cAle che, eka jayamalajI svAmIne, bIje rUganAthajI svAmIne, trIje cemilajI svAmIne ane cothe ratanacaMdajI svAmIne. AmAM pUjya rUganAthajI svAmInI saMpradAyanI tapAsa karatAM samajAya che ke zrI dharmadAsajI svAmI pachI anukrame dhanAjI, bhUdharajI rUganAthajI, TeDaramalajI, dIpacaMdajI, bherUdAsajI, khetazI, bhIkhanajI, phejamalajI, saMtecaMdajIH AmAM trIjI pATe bhUdharajIne traNa ziSya thayA. temAM rUganAthajI svAmI pAse prakhyAta jaina zvetAMbara terApaMthanA prasthApaka pUjyajI zrI bhIkhamajI svAmIe dravya dikSA aMgIkAra karI hatI. sUtra siddhAMtanI pAkI tapAsa karatAM emane samajAyuM ke hAlamAM jaina zvetAMbara saMpradAyamAM mUrtipUjaka ane mUrtine nahi mAnavAvALA ema be vargo che. A baMne varganA sAdhuo jema sUtre pramANe AcAra pALatA nathI temaja prarUpaNA paNa karatA nathI. ulaTuM sUtrathI virUddha ke mizra prarUpaNa karI mahAvIra prabhune nAme lokene bhamAve che ane e rIte jInazAsane pArAvAra vikAravALuM banAvI rahyA che ema samajIne e sarvene parityAga karIne ke sarAvI daIne svayameva pharIthI sAdhupaNuM aMgIkAra karIne sUtramAM bhAkhelI jaina dharmanI zuddha prarUpaNa karI. AvI jAtanI zuddha prarUpaNa eja mahAvIra prabhuno mArga che. he prabhu A paMtha tAro che. e rIte "terApaMtha' ke Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara terApaMtha' kahevAya. mahAvIra svAmIe AjathI 2467 varasa agAu "jIna zAsananI je zuddha prarUpaNA karI hatI te ja zuddha prarUpaNa, pavitra sUtranA AdhAre pUjya zrI bhIkhanajI svAmIe karI che. mATe vItarAga samA zrI bhImajI svAmIe keIna paMtha, vADa, saMpradAya saMghADe, mata ke pakSa sthApela nathI paNa pUrve anatA tIrthakara devoe je "jIna zAsanane prakAza karyo hato eja prakAza bhagavAna bhIkhamajI svAmIe karyo che. mATe A kAle A deza kharekharUM "jIna zAsana jene kahI zakAya te kharuM jotAM jaina zvetAMbara terApaMtheja che. mATe jaina zvetAMbara terApaMtha" te zrI dharmadAsajI svAmInI paraMparAmAM thaelA pUjya zrI rUganAthajI svAmInI paraMparAmAMthI ke temanA peTA vibhAga tarIke ke temAMthI kiddhAraka tarIke nIkaLela keI saMpradAya nathI paNa samagra mUrtipUjaka ane mUrtine nahi mAnavAvALA saMpradAya karatAM taddana alaga-svataMtra-sarva prakAre svataMtra saMpradAya che, ane te kevala mahAvIra prabhunI pavitra AjJAo rUpa che. ethI jena vetAMbara terApaMtha te mahAvIra svAmIe bhAkheluMja pavitra "jIna zAsana che. mULa "jIna zAsanamAM pAchaLanA AcAryo theDe cheDe vadhAre ghaTADe karatA gayA ane mizra banAvatA gayA. chevaTe kharUM zuM ane cheTuM zuM e samajavAnuM muzkela banyuM. leka mizra dharmane zuddha jaina dharma mAnavA lAgyA. evA saMyegemAM vItarAga samA bhagavAna bhIkhamajI svAmIne prAdurbhAva Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 thaye. AthI samajI zakAze ke jaina zvetAMbara terApaMtha' e bAvIza ToLAmAMthI ke khIjI keAI saMpradAyamAMthI nIkaLelA sa MpradAya nathI. paNa zrI mahAvIra prabhue prakAzelA meAkSapatha teja jaina zvetAMbara terApaMtha che. zrI dhadAsajI svAmInA pRthvIrAjajIne zrI eka liMgadAsajInA sa`pradAya tarIke eLakhAya che. maneAharadAsajIne te meAtIrAmajInA saMpradAya kahevAya che. rAmacaMdrajInA saMpradAya e vibhAgamAM vaheMcAyalA che. bIjA vibhAgamAM hAlamAM vayevRdhdha zrI tArAcaMdrajI svAmI AgevAna che. sehanalAlajInI saMpradAyane paMjAba saMpradAya kahevAya che temAMthI hAlamAM paba kesarIzrI kAzIrAmajI svAmI Adi thANA vicare che. pUjya haradAsajInIpATAnuM pATacAle che pUjya amarasiMhanA pajAba saMpradAya. zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhuthI sIttoteramI pATe lavajI rUSi thayA. pachI anukrame seAmajI, haradAnajI, vidyarAjajI bhavAnIDhAsajI, mulacaMdajI, mahAsiMhajI, kuzalacaMdajI, chaganamalajI, rAmalAlajI, amarasiMhajI, rAma, motI, sahanalAlajI te nevumI pATe che. bAvIsa ToLA ke bAvIza saMpradAya ke khAvIza saMghADA tA zrI dhadAsajI svAmInI paraMparA rUpa che hAlamAM mAravADamAM vicarI rahelA pUjya zrI javAhIralAlajI svAmI tathA yuvAcArya zrI gaNezalAlajI svAmI Adi thANA zrI dharmadAsajI svAmInI paraMparA nahi heAvAthI teo Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvIza TeLA ke bAvIza saMpradAyanI aMdaranA nathI paNa bAvIza saMpradAya-TeLA zivAyanI bIjI saMpradAyanA che. leka bAvIza saMpradAya bAvIza TeLA belyA kare che te te vagara samaye bele che ane A bAbatamAM sAdhuo mina dhAraNa kare che. tenuM teo jANe. pUjya javAharalAlajI svAmInI paTTAvali atre ApavAmAM Ave che. * juo paTTAvalimAMnI nAmAvali. zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhu pachI-sudharmA-svAmI, jabusvAmI, prabhavA svAmI, zayyabhava svAmI, yazebhadra svAmI, saMbhUtivijaya svAmI, bhadrabAhu svAmI, sthUlabhadra svAmI, Arya mahAgiri, balisihajI, sevana svAmI, varasvAmI, UDilasvAmI, jIvadharasvAmI, AryasamedasvAmI, naMdIla svAmI, nAgahastisvAmI, revaMtasvAmI, siMhagaNijI, caMDilAcAryajI, hemavaMta svAmI, nAgajItasvAmI, goviMdasvAmI, bhUtadInasvAmI, chehagaNijI, duHsahagaNijI ane satAvIzamI pATe devadvigaNi kSamAzramaNa. A sattAvIza pATonI nAmAvalimAM ane lIMbaDI saMghADAnI kAThivADanI satAvIza pATenI nAmAvalimAM ghaNo taphAvata rahe che. aThAvIzamI pATathI nAmAvalimAM anukrame-vIrabhadra, saMkarabhadra, yazabhadra, vIrasena, vIra saMgrAma, jinasena, harisena, jayasena, jagamAla, devarUSi, bhImarUSi, karmaraSi, rAjarUSi, devasena, saMkarasena, lakSmIlAbha, rAmarUSi, padamasUri, harisvAmI, kuzaladatta, uvanIrUSi, jayasena, vijayarUSi, devasena, sUrasena, mahAsUrasena, mahAsena, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gajasena, jayarAja, mizrasena, vijayasiMha, zivarAjajI, lAlajIrUSi ane ekasaThamI pATe jJAnajIrUSi thayA. paTTAvalimAM lakhyuM che ke jJAnajI rUSinA samayamAM pheMkAzAha pragaTa thayA. saM. 1531mAM lekAgacchanI sthApanA thaI. ATaluM jaNAvIne paTTAvalimAM bAsaThamI pATathI nAmAvali zarU thAya che ke bhANajI rUSi, rUpajI rUSi, jIvarAjajI rUSi, tejarAjajI, kuMvarajI, harSajI, geghAjI, parazurAmajI leka pAlajI, mahArAjajI, dolatarAmajI, lAlacaMdajI, ane cameteramI pATe pUjya geviMdarAmajI svAmI ane pUjya hukamIcaMdajI svAmI thayA. pUjya hakamIcaMdajI svAmInI pATe zivalAlajI, udayacaMdajI, ethamalajI, zrI lAlajI ane amane eMzImA pUjyajI javAhiralAlajI svAmI hAla haiyAta che. A paTAvalimAM ApelAM nAme paikI ghaNuM nAma evAM che ke aitihAsika daSTie emanuM vyaktitva sAbita thaI zakatuM nathI. A jotAM pILA kapaDAvAlA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyanA judA judA ganI paTTAvalie ghaNuMja pAyAdAra ane vizvAsanIya che. pILA kapaDAvAlA sAdhuonA harakeI gachanI. paTTAvalimAM AvelA nAmanA AcAryoe teo moTe bhAge vidvAna hovAthI saMskRta ke prAkRtamAM graMtha racyA hoya che agara te jIna pratimAjIonI pratiSThA karAvI hoya che ke devAlane jIrNoddhAra karAvyuM hoya che. AvA saMgemAMthI keIpaNa sthaLethI koIne keI AcAryanuM sAla saMvata ane gurU paraMparA ane gaccha Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 sahita nAma maLI Ave che. ethI mAnavuM paDe che ke dharma saMzodhaka lAMkA mahetAnA sthApelA lAMkAgacchamAMthI nIkaLelI judI judI kriyA ane siddhAMtanA paraspara taphAvatavALI svataMtra saMpradAyAnI paTTAvali karatAM pILA kapaDAvAlA sAdhuenI paTTAvalie vadhAre pramANabhUta ane vizvAsanIya che. lekAMgacchamAMthI jeTalI saMpradAyA nIkaLI che te vacce paraspara matabheda che. teomAM kai tA druDhIA kahevAtA ane kAI teA khAvIza TALAvALA kahevAtA ane koI te amuka sadhADAnA ke amuka soMpradAyanA che ema kahevAtA hatA. paNu kAi saMpradAya ke TALAvALA ke saMghADAvAlA peAtAne sthAnakavAsI jaina sAdhu tarIke eLakhAvatA ja nahi. chatAM hAlamAM sarvatra saghaLA saMpradAya, TALA ane saMghADAvAlA sAdhuee jotajotAmAM zrI jaina zvetAMbara sthAnakavAsI sAdhu tarIkenuM birUda dhAraNa karI lIdhu che ane parasparanA kriyAbheda ane sidhdhAMtabhedane tilAMjali ApIne gurUpara parA ane mAnyatAone eka bAju mUkIne jaina zvetAMbara terApathanA anukaraNarUpe eka thai javAnuM vAtAvaraNa ubhuM kareluM che. jema caityavAsI'nu rUpAMtara 'derAvAsI' thayuM che temaja 'derAvAsIne' lagatu chatAM cheTe cheTe rUpAMtara jevu sthAnakavAsI' thayuM jaNAya che. sthAnakamAM sAdhu rahetA ke vasatA nathI. sAdhue teA parivrAjaka heAya che emane kAI makAna ke ghara ke sthAnaka hAtu ja nathI chatAM game Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te kAraNe A sAdhuo pitAne "sthAnakavAsI jaina sAdhu tarIke oLakhAvatA thaI gayA che. bauddhonA graMthamAM kahevAmAM AvyuM che ke bhagavAna buddhanA virodhI tarIke che dharmocAryonA cha matapaMtha cAlu hatA. AmAM pUraNakAzyapane paMtha, maMkhalI gezalane AjIvika paMtha, saMjayI vairaTTIputrane paMtha, ajIta kezakambalane paMtha, kakudakAtyAnane paMtha ane nigraMthanAtha putrane paMtha, A cha paMthe ane khuda bhagavAna buddhanA zAsana sAme sArAye bhArata varSamAM jude jude kALe judA judA dezamAM sakhta virodha Ubhe thaye hato ene pariNAme mAtra nirca thanAtha putrane paMthaka avazeSa rU5 rahyo ane bIjA bauddho, AjIvike, vagere lekabhaya ane rAjyabhayathI nigraMthanAthaputranA nijhartha saMpradAyamAM AvI ekaThAM thayA. tyArathI e saMpradAyavALAonI purANI asaro ane saMskAra nigraMthasaMpradAyamAM mizra thayA, evIja asara jInapratimAjI upara paNa thaI. purANakALanAM jInapratimAjIne kaccha hatuM nahi paNa pAchaLathI dAkhala thaye. purANa kALanAM pratimAjI digaMbara jovAmAM Ave che ane temane bahu ja nAnuM liMga paNa hatuM. jema bauddha dharmamAM pAchaLathI bhagavAna buddhanI pratimA dAkhala thaI temaja gozAlakajInA AjIvikA matamAM paNa tevIja pratimA dAkhala thaI hoya te nA kahI zakAya nahi. evI rIte pUraNa kAzyapa vagerenuM jANavuM. ethI jema nigraMthanA AcAro ane vicAro upara A saMpradAnI asara thaelI dekhAya che temaja pratimAjI upara Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 paNa asara thayelI jovAmAM Ave che. jIna pratimAjIne lagatI hakIkata 'vivAha cUlicA' sUtramAM vAMcavAmAM Ave che. tethI pratimA pUjana ghaNA prAcIna kALathI cAlu Avatu hAya evA saMbhava che. zrI gautama svAmI A sUtramAM prazna pUche che ke "jiSNu DimANa bhaMte accamANe pUmANe vakramANe nama sAimANe ki suyadhamma carittadhamma calallaI ahavA jjiza kajai tava sajA kajjaI ? jIna pratimAjInuM arcana karavAthI pUjana karavAthI, vaMdana karavAthI, namaskAra karavAthI zuM zruta dharmanI prApti thAya ? cAritra dharmanI prApti thAya ? athavA nirjarA thAya ke tapa ane sayamanA lAbha thAya ? A praznonA javAmamAM bhagavAna mahAvIra svAmI kramAve che ke "gAyamA NA RNa ke samaDe" he gautama evA artha barAbara nathI. eTale ke jIna pratimAjInA pUjanathI zrutadharma, cAritradharma, nirjarA; tapa ane saMyamanA lAbha thAya nahi. A sUtramAM gaitama svAmI pUche che ke "jiNu DimANuM bhaMte namasaI mANA aciramAe cirama bhavaI ? anaMta sasArio parata saMsAri bhava micchata bhAvA sammatta bhAva DivajjaI ? he bhagavAna! jina pratimAjI vagerene namaskAra karavAthI acaramamAMthI carama thAya ? anata saMsArI heAya te paritta saMsArI thAya ke sa`sAra eche kare ? mithyAtvI hAya te samyakatvane pAme ? javAmamAM mahAvIra pabhu kramAve che ke "geyamA NA iNuThe samaDe" he gautama e pramANe ane nahi. A sa MvAdane aMte bhagavAna pharamAva che ke Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "samaNavAsagA (jINapaDimANa) saMsAra aTTe accaI jAva namaMsaI zrAvake saMsArane arthe jInapratimAjIne arece che ane namaskAra kare che. A "vivAha cUliyA' sUtranuM nAma naMdI sUtranI yAdImAM che paNa pistAlIza AgamanI yAdImAM nathI; mATe jevuM "mahAkalpa sUtra' che tevuM ja A "vivAha cUliyA sUtra che. hAlamAM bhAratavarSamAM je jInapratimAjIo jovAmAM Ave che te saghaLAM eka ja prakAranAM nathI paNa temAM paraspara keTaleka taphAvata hoya che. e taphAvata judA judA dharmonI thaelI asaranA kAraNe che. ethI asalanA vArAmAM zuddha jInapratimAjI kevAM hatAM te hAlamAM kahI zakavuM bhAre muzkelI bhareluM che. A rIte ghaNAM varasathI jInazAsana jema mizra svarUpa pAmI rahyo hato temaja jInapratimAjI paNa mizrapaNuM pAmI rahyAM hatAM. A saghaLAnuM prathakkaraNa jaina zvetAMbara terApaMthanA prasthApaka vItarAgasamA bhagavAna bhIkhamajI svAmIe bhUla sUtrane AdhAre karyuM. ane spaSTa pharamAvyuM ke "jInazAsanamAM "cAritradharma eja mukhya dharma che ane ethI ja AtmA pavitra thAya che, nirmala thAya che. mATe "caritra dharma ne ja AtmAnA ArAdhana rUpa dharma kahevAmAM Ave che. A kAraNathI jaina zvetAMbara terApaMthane ItihAsa ane tenI mAnyatAo jaNAvavAnuM ghaNuM jarUranuM che, mATe atre ene itihAsa, vagere ApavAmAM Ave che.. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yo jaina zvetAMbara terApaMtha, pUjya zrI bhIkhamajI svAmI jaina vetAMbara terApaMthanA pravartaka prAtaHsmaraNIya zrI bhIkhamajI svAmIne janma aSADha sudi 13 saM. 1783 I. sa. 1726nAM roja mAravADanA kaMTAliyA gAmamAM thaye hatA. emanA pitAnuM nAma balUjI sukhalecA ane mAtAnuM nAma dipAMbAI hatuM. zAha balUcha esavAla jAtinA hatA. baMne puNyavAna hatAM. emane tyAM svAmI bhIkhanajIne janma thaye hate. svAmI bhIkhamajIne bALapaNa thI ja dharmamAM rUci vizeSa hatI. emanA mAtA pitA gacchavAsI saMpradAyanA anuyAyI hatA. zarUAtamAM bhIkhamajI gacchavAsI sAdhuo pAse jatA AvatA thayA hatA. tyAM emane gamyuM nahi, tethI "patiyAbaMdha sAdhuonI pAse javA lAgyA. tyAM paNa emane sAdhutAnAM lakSaNa joyAM nahi. tethI emane tyAga karIne lekAgacchamAMthI nIkaLelI eka saMpradAya zAkhAnA AcArya zrI rUganAthajI svAmI pAse javA lAgyA. tyAM emane saMpUrNa saMtoSa thaye nahi, chatAM ThIka jaNAyuM. A saMpradAya zAkhA te zrI dharmadAsajI svAmInI saMpradAyamAMnI eka zAkhA samajavI. enA AgevAna pUjya zrI rUganAthajI svAmI hatA. emanI pAse bhIkhamajIe prathama dikSA lIdhI. bhIkhamajImAM varasethI dikSA levAnI bhAvanA pragaTI hatI. vairAgya bhAvanA utkRSTa hatI. grAhakazakti ane dhAraNAzakita asAdhAraNa hatI. pRthakkaraNa zakti apAra hatI. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIkhamajInAM lagna thayAM hatAM tethI baMne mANase prathama te brahmacarya pALavAnI pratijJA karI hatI. paNa emanI strIne dehAvasAna thayA pachI pUrNa yauvanAvasthAmAM bhAgavatI dikSA aMgIkAra karavAne niNarya karyo. A samaye bhIkhamajInA pitAne svargavAsa thaI gayuM hatuM. tethI dikSA aMgIkAra karavAnI agAu mAtAnI rajA mAMgI. paNa bhIkhamajI garbhamAM AvelA tyAre emanI mAtAe svapnamAM siMhane ja hatuMtyArathI emane evI dhAraNuM baMdhAI hatI ke mAre putra jarUra koI pratiSThita mahApurUSa thaze. jyAre bhIkhamajIe mAtA pAse dikSA aMgIkAra karavAnI paravAnagI mAMgI tyAre svapnanI hakIkata jAhera karIne paravAnagI ApI nahi. A vAtanI pUjya zrI rUganAthajIsvAmIne khabara paDI, tyAre khuda pUjyajIe dIpAMbAIne spaSTa kahI dIdhuM ke tamane AveluM svapna sAcuM thaze ane tamAre putra gRhatyAgI muni thaze, te paNa siMhanI peThe mahAvijayI nivaDaze. chevaTe dipAMbAIe potAnA putraratna bhIkhamajIne bhAgavatI dikSA aMgIkAra karavAnI rajA ApI. ethI saM. 1808nI sAlamAM pUjyajI rUganAthajIsvAmI pAse svAmI bhIkhamajI dikSita thayA; ane pUjyajInI pAse ATha varasa sudhI ekAgracitta sUtra siddhAMtanuM bhAre manana karyuM, ethI emanA dilamAM spaSTa samajAyuM ke hamaNu je jaina sAdhuo che teo zuddha sAdhupaNuM pALatA nathI temaja zuddha prarUpaNa paNa karatA nathI. svAmI bhIkhamajIe joyuM ke hAlamAM sAdhue pitAne mATe Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAvelA sthAnaka ane upAzrayAmAM rahe che, uddezaka AhAra vahAre che. bhikSAne lagatA niyamAnuM pAlana karatA nathI. pustakAnA meTo jaththo sagrahe che ane mahinAo ke varasa sudhI enuM paDilehana thatuM nathI. vagara AjJAe game tevAne muDI nAMkhe che. vastra, pAtra vagere adhika upakaraNA rAkhe che. emanAmAM sAcu Atmadarzana nathI ke zuddha sAdhutA nathI. A saghaLuM svAmI bhIkhamajI marAbara samajI gayA. emanA pUjya zrI rUganAthajIsvAmI upara ghaNA sneha hatA. tethI emanA zithilAcAranI vAte prathamatA svAmI bhIkhamajIe prakAzI nahi. chatAM nAnA prakAranI zakAo utpanna karIne tene lagatA prazno pUchyA karatA hatA. evA samayamAM mevADanA rAjanagara zaheramAM eka agatyanA banAva banyA. rAjanagaramAM keTalAka zrAvaka sUtranA jANakAra hatA. emaNe sUtreAmAMthI sAra kADhayA ke hAlamAM pUjyajI rUganAthajIsvAmI vagere peAtAne jaina sAdhu tarIke oLakhAve che paNa emanAmAM sUtramAM batAvelAM sAdhuenA lakSaNa nathI. ethI e zaheranA zrAvaka vage AvA zithilAcArI sAdhu vane vaMdanA karavAnu baMdha karyuM. A vAtanI jANu pUjayajI rUganAthajI svAmIne thaI. ethI A zrAvakene samajAvavA mATe sarva prakAre yogya samajIne svAmI bhIkhaNujIne mekalyA. svAmIjIe rAjanagaramAM cAmAsu karyuM. tyAM aneka yukita prayukita vaDe zrAvakone samajAvyA ane phrIthI vadanA karavI zarU karAvI. zrAvaka vage vadanA karavAnu te svIkAryuM" paNa emanA hRdayamAMthI zakA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 dUra thaI nahi. phakata svAmI bhIkhaNajIne tyAga vairAgya joIne ja vaMdanAnI kabUlAta ApI hatI. eja rAtamAM svAmI bhIkhamajIne sarNa tAva Avyo. A tAvanA prakAmAM svAmI bhIkhamajInA adhyavaSA pavitra thayA. emanA manamAM thayuM ke meM zrAvakone jU huM samajAvyuM che te ThIka karyuM nathI. je A tAva prakopamAMja mArUM mRtyu thAya te mArI durgatija thAya. e jAtanI AtmaglAni ane pazcAttApathI emanA hRdayane mela jovAI gaye. ane pratijJA karI ke je huM A rogamAMthI sAjo thaIza te pakSapAta rahita sAcA jaina dharmanuM anusaraNa karIza. bhagavAna ane bhAkhelA sAcA siddhAMtane aMgIkAra karIne ene anusarIne AcaraNa karIza. svAmI bhIkhamajImAM haTha ke jIda te hatI ja nahi. pitAnI bhUlane kadi chupAvatA nahi. eka sAcA mumukSu tarIke hamezAM satyanI zodhamAM ja rahetA hatA. A lekanA mAna sanmAnanI emanA dilamAM leza paNa IcchA na hatI, AtmAne karmamalathI rahita kara, AtmAne nirmala banAve, Atmadarzana karavA ke AtmAne anubhava karavo eja emanuM sAmAnya raTaNa thaI paDyuM hatuM. svAmI bhIkhamajIe sAcA jaina dharmano prakAza karavAno nirNaya karI lIdhe. A nirNaya karIne emanA manamAM keI no mata, paMtha, saMpradAya, vADa, saMghADe ke pakSa sthApavAnI IcchA hatI ja nahi. kevala zuddha jIna zAsanane pracAra kare ke jethI pitAnA AtmAne lAbha Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. thAya ane paranA AtmAne samyakatvanI saMprApti thAya. mAsuM te rAjanagaramAMja saMpUrNa thayuM. comAsA pachI svAmI bhikhamajIe rAjanagarathI vihAra karyo. ane pUjya rUganAthajI svAmI pAse gayA. tyAM spaSTa zabdomAM pUjyajIne zuNAvI dIdhuM ke ame AtmAne tAravA mATe gharabArane parityAga karyo che. pUjA pratiSThA to anaMtI. vAra maLI che paNa sAco mArga maLa durlabha che; mATe Apa sAcuM sAdhupaNuM dhAraNa kare. je ApanA hAlanA zithilAcAramAM pheraphAra nahi kare to huM Apane pUjyajI tarIke svIkArI zakIza nahi. A vAtanI asara pUjya rUganAthajI svAmI upara thaI nahi. pUjyajI rUganAthajI svAmI e te hAlamAM paMcama Are che. pAMcamA ArAmAM cethA ArAnA jevI sAdhutA maLI zake nahi vagere javAba ApyA. ethI svAmI bhikhamajIne saMtoSa thaye nahi. kAraNa ke je purUSArthahIna ane sAdhupaNuM pALavAmAM asamartha hoya che tevA samayane deSa batAvIne zithilAcArane cheDI zakatA nathI. pUjyajI rUganAthajIsvAmI paMcamaArane AgaLa dharIne aneka ADAavaLA pitAnA bacAva puratA khulAsA karyA, ethI svAmI bhIkhamajInA mananuM leza paNa samAdhAna thayuM nahi. aMta svAmI bhIkhamajI svayaMseva pUjyajIthI alaga thaI gayA ane zuddha saMyama mArga upara cAlavAno daDha nizcaya karyo. svAmI bhIkhamajIe "bagaDI zaheramAM Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa pUjya rUganAthajIsvAmInA saMga cheDayA; ane tyAMthI vihAra karyA. te vakhate svAmI bhArImalajI vagere keTalAka sA emanI sAthe cAlyA. A samaye pUjyajI rUganAthajI svAmInI e pradezamAM meATI lAgavaga hatI. tyAM zraddhALu bhakatAnI saMkhyA paNa meATI hatI. pUjyajIe paNa peAtAnI taraphathI virUddhatAnA dera chuTA mUkayA. agaDImAM svAmI bhIkhamajIne koIe utaravAne sthAna ApavuM nahi, evA DhaDharA piTAbyA. svAmI bhIkhamajIe bagaDI zaheranI bahAra jaitasiMhajInI chatrIomAM sthiratA karI. e sthAne pUjya rUganAthajIsvAmI AvyA ane pharIthI joradAra carcA karI paNa svAmI bhIkhamajInA mananuM samAdhAna karI zakayA nahi. tyAre pUjyajIe kahyuM ke he bhIkhamajI tAro pagaDA koi paNa gAmamAM TakavA daIza nahi. tArA pIche kharAmara levAmAM Avaze. A pradezamAM sarvatra tAre gheAra virAdha thaze. AvI dhamakIone svAmI bhIkhamajIe leza paNa macaka ApI nahi. saMpUrNa nirbhayatA pUrvaka svAmI bhikhamajIe bagaDI zaheramAMthI vihAra zarU karyAM. tyAMthI svAmIjI jodhapura padhAryA. tyAM padhAryA tyAre temanA anuyAyI tera sAdhue sAthe hatA. AMmAM pAMca sAdhue rUghanAthajI svAmInI saMpradAyanA, cha sAdhu jayamalajI svAmInI saMpradAyanA, tathA e khIjI saMpradAyanA sAdhu hatA. A sAdhuemAM TokarajI, haranAthajI, bhArImalajI, vIrabhANajI, vagere hatA. A samayamAM tera zrAvake pazu svAmI bhIkhamajInI mAnyatAvALA thaI gayA hatA. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jodhapuranI bajAramAM eka khAlI dukAnamAM zrAvakee sAmAyaka tathA pauSadhAdi karyA. e samaye jodhapuranA divAna phatehacaMdajI sIdhI tyAMthI nIkaLyA. ane puchayuM ke A leke ahIMyA sAmAyaka vagere zA mATe kare che? ene javAbamAM zrAvakoe sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. phatehacaMdajI dIvAnanA puchavAthI e paNa kahyuM ke svAmI bhIkhamajIne matAnuyAyI tera sAdhuo che ane tera zrAvaka che. te vakhate tyAM hAjara rahela eka sevaka kavie kavitA banAvIne A samudAyanuM nAma "terApaMtha- terApaMthI jAhera karyuM. "Atma svarUpa ArAdhaze, eja kharA nigraMtha, nigraMtha bhikhu svAmIne, A te terApaMtha" . A rIte sevaka kavinI jeDathI jodhapuramAMthI Akasmika rIte ja "terApaMthanI prasiddhi thaI, svAmI bhIkhamajInI buddhi AzcaryakAraka hatI. kavinA mukhathI akasmAta "terApaMtha' zabda sAMbhaLIne e zabdane bahuja "suMdara artha dharA. svAmIjIe pharamAvyuM ke je paMthamAM pAMca mahAvrata, pAMca samiti ane traNa guptinuM yathArtha pAlana thAya che eja "terApaMtha' che. he prabhu yeha paMtha terA hai, he prabhu A paMtha tAro che, he prabhu je paMthe huM cAlI rahyo chuM te tera belarUpa paMtha tAre che. eja "terApaMtha' che. A saMvata 1817 aSADha suda 15ne reja svAmI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIkhamajIe siddhabhagavAnanI sAkSIe punaH navI dikSA aMgIkAra karI. A rIte "terApaMthanI sthApanA thaI. A rIte zravaNa bhagavAna mahAvIra prabhunA paMthanI sthApanA te thaI paNa pujya rUganAthajI svAmI meTA jorazorathI lokone bhaDakAvavA lAgyA. lekemAM uzkeraNuM phelAvavAthI loko svAmI bhIkhamajIne utaravAne sthAna ApatA nahi, ghI dudhanI vAta te bAju upara rahI paNa lukho sUke ADAra paNa pure maLI zakate nahI paTapuratuM pIvAnuM pANuM ati parIzramathI ja maLI zakatuM. AvI aneka vIDaMbanAo veThI paNa svAmIjI pitAnA AtmAnA ArAdhananA pavitra cAritra mArgathI jarA paNa DagyA nahi. emaNe te prabhuno mArga aMgIkAra karyo tyAre A pavItra mArga mATe prANArpaNa karavuM paDe che tema karavA sudhIne chevaTane nizcaya karI lIdho hato. ane vara sudhI aneka prakAranAM kaSTa sahana karyA. aneka prakAranI kaThInatA sahana karIne prabhunA zuddha mArgano pracAra karatAM emaNe joI lIdhuM ke je loko pitAne jaina dharma pALIe chIe ema kahe che tevA loko zuddha jaina dharmathI seMkaDo gAu dUra che. joke meTe bhAge te gatAnagatika che ane satyAsatyano nirNaya karI levA mATe asamartha che jJAnavaraNIya karmanA prAbalyavALA jIne samajAvavAnuM kAma ghaNuM kaparUM che temaja dharmanA dveSInI saMkhyA ghaNI moTI che. mATe lekene samajAvavAmAM zaktine vyartha vyaya karavA karatAM potAnA AtmAmAM Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 AtmAnI zodha karavArUpa zuddha cAritradharmanuM yathA pirapAlana karavA mATe vizeSa prayatna karavA eja zreyaskara che. ghara choDIne A Dina mArgamAM sAdhu ane sAvIe pratrajita thAya e paNa muzkela che. evA vicAra karIne svAmIjIe ekAMtara vrata zarU karyuM. sakhta taDakAmAM sUryanI AtApanA levI zarU karI. bIjA sAdhue paNa eja pramANe ugra tapane paMthe cAlyA. emanA samayamAM svAmI thirapAlajI ane svAmI tecadajI nAmanA be sAdhue tapasvI ane sarala-bhadrika pariNAmI hatA. emaNe svAmI bhIkhamajIne samajAvyuM ke tapasyAdvArA zarIranA aMta karavA nahi; kAraNa ke ApanA hAthathI bahu jIvAnuM parama kalyANu thavAnA saMbhava che. A vRddha purUSAnI vAta upara svAmIjIe saMpurNa vicAra karyo. ane tyArathI zuddha jaina dharmanA pavitra siddhAMtane lokomAM pracAra karavAnuM kAma zrarU karyuM. emaNe pravitra siddhAMtAne DhAlAnA rUpamAM guMthyA. dayA ane dAna upara suMdara DhAla racI. vrata ane atratanA nirNaya karyo. brahmacarya nu mahatva samajAvyuM. sAdhuenA AcAranuM pratipAdana karanArI DhAle racIne zithilAcAra upara bhAre phaTakA mAryAM. navatattvanuM rahasya samajAvyuM. e rIte sarva sAhitya DhAlAnA rUpamAM padyAkAre guMthIne e dvArA lokone samajAvavAnuM' kAma AgaLa dhapAvyuM. ethI bahuvidha lokoe svAmIjI pAsethI zuddha jaina dharmanI pAkI oLakhANa meLavI. ghaNA bhAIo ane bahenAe junA jamAnAthI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlate Avele vaMzaparaMparAne dharma ane kulaparaMparAnA sAdhuone sAtha choDI dIdhuM ane A bhagavAna mahAvIranA prarUpelA pavitra prakAzane AtmAmAM pravezArthe. svAmI bhIkhamajIe mAravADa, mevADa, DhuMDhADa, vagere sthaLe zudra jaina dharmane pracAra karyo. emanA jIvana kALamAM 48 sAdhu ane 56 sAdhvIjIoe dIkSA aMgIkAra karI hatI. AmAMthI ra0 sAdhu ane 17 sAdhvIo sAdhu mArganI kaThinatA sahana nahi thavAthI gaNu bahAra nIkaLI gayAM. zrAvaka ane zrAvikAnI saMkhyA sArA pramANamAM hatI. svAmIjInuM nirvANa bhAdaravA sudi 13 saMvata 1860nAM roja thayuM. aMta samaya sudhI dharma jAgaraNa saMpUrNa hatuM. aMtima saMdezA rUpa emaNe gaNa samudAyanA hitane mATe je upadeza Ape che te suvarNAkSare lakhI rAkhavA gya che. A rIte svAmIjInAM traNa kalyANaka thayAM. emanuM janma kalyANaka saM. 1783nA aSADa sudi 13 ane dikSA kalyANaka saM. 1817nA aSADa sudi 15 tathA nirvANa kalyANaka saM. 185tnA bhAdaravA sudi 13. zramaNa bhagavAna mahAvIra prabhue prakAzelA nircathI saMpradAyamAM vIra nirvANa pachI 291 varase svAmI suhastisUrinA samayamAM zithilAcAre praveza karyo. enA vadhatA pariNAme "caityavAsI dAkhala thaye pachI AcAryoe. pitAne gya lAgyuM tevA gaccho kADhayA. judI judI samAcArIsthApI. bauddhadharma, brAhmaNadharma, ge zAlakadharma Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -vagerenI bhAre asara thaI. AthI jainadharma vikAravALuM mizrasvarUpa dhAraNa karyuM. A mizra jenadharma keTalAka saikAo sudhI cAlyuM. e pachI ATale varase svAmI bhIkhamajIe pahelI vAra pavitra sUtrenuM saMzodhana karyuM ane zuddha jaina dharmanA pavitra siddhAMtane jema che temaja pracAra karyo. AvI jAtane zuddha, satya siddhAMta zedhIne prakAzamAM lAvavA mATe ja bhagavAna bhIkhamajI svAmIne zrutakevalI-samA bhagavAna bhIkhamajI svAmI tarIke saMbadhavAmAM Ave che. A siddhAMta e te bhagavAna mahAvIra svAmIne siddhAMta che, je pavitra siddhAMtane nahi samajI zakavAthI jema prAcIna kALamAM anya dharmanA loko jaina dharmane zreSa karatA hatA temaja Aje A zuddha siddhAM tane nahi samajI zakavAthI mizra jaina dharmane zuddha jaina dharma mAnI laIne tenI pachavADe prayatnazIla banI rahelA bhAIo ane bahene svAmI bhIkhamajIe prakAzelA zuddha jaina dharmane deza kare che. e te jene kSamApazama rUDe haze te ja zuddha jaina dharmanA pavitra siddhAMtane samajI zakaze, svAmI bhIkhamajIne siddhAMta che ke Ave, juo, tapAse, rUbarU maLe, puche khAtrI kare ane buddhimAM bese te ja aMgIkAra kare. AmAM aMdhazraddhAne leza paNa sthAna nathI. svAmI bhikhamajInuM mULa nAma svAmI bhikhaNucha hatuM. svAmI sahita mA, pUjya zrI bhAramalajIsvAmI. svAmI bhIkhamajInI pATe svAmI bhAratamajI AvyA. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A AcArya zuddha jaina dharmanA eTale jaina zvetAMbara terApaMthanA bIjA AcArya hatA. emane janma mevADanA mUha gAmamAM saM. 1803mAM thayuM hatuM. emanI dIkSA mAravADanA kelavA gAmamAM thaI hatI. svAmI bhIkhamajIe pitAnA jIvanakALamAMja emane yuvarAja padavI arpaNa karI hatI. emanA pitAnuM nAza kRSNajI leDhA ane mAtAnuM nAma dhAriNI hatuM. emanA zAsanakALamAM 38 sAdhu ane 44 sAdhvI pravrajita thayAM. svAmI bhIkhamajIe aMta samaye emanI khuba prazaMsA karI hatI. emanI dIkSA daza varSanI umareja thaI hatI. e bAla brahmacArI hatA. paMcetera varSanI umare mevADanA rAjanagaramAM mAgha vadi AThamanA roja saM. 1878mAM emano svargavAsa thaye. pUjyajI zrI rAyacaMdajIsvAmI. A trIjA AcAryane janma rAvaliyA gAmamAM saM. 1847mAM thaye Dute. rAjanagaramAM emane pATagAdI maLI hatI. emanA pitAnuM nAma caturajI bamba hatuM. mAtAnuM nAma mulAjI hatuM. jAte savAla hatA. emaNe bhagavAna bhIkhamajI svAmInA samayamAM ja bAla avasthAmAM dikSA aMgIkAra karI hatI. svAmI bhIkhamajInuM nirvANa thayuM tyAre emanI umara nAnI hatI. emanA zAsana kALamAM 77 sAdhu ane 168 sAdhvIoe pravrajA aMgIkAra karI hatI. emane svargavAsa dara varasanI umare mAgha vadi. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dura caudasa saM. 1908mAM rAvaliyAmAM thayo. pUjyajI zrI jitamalajI svAmI A saMpradAyanA cethA AcArya zrI jItamalajI svAmIne janma saM. 160 A sudi 14 ne reja mAravADanA rehita gAmamAM thayo hato. emanA pitAnuM nAma AIdAnajI golechA ane mAtAnuM nAma kaluja hatuM emaNe nava varasanI umare bhAgavatI dikSA aMgIkAra karI hatI. emanI dikSA mAtA ane be bhAIonI sAthe thaI hatI. A AcArya mahApaMDita ane pratibhAzALI kavi hatA, agyAra varSanI nAnI umarathI emaNe kavitAo racavI zarU karI hatI. emanI kavitAone kula saMgraha traNa lAkha gAthAo ke kaDIo jeTale vizALa che. emanuM sUtra siddhAMtanuM jJAna athAga hatuM. e koI paNa AdhyAtmika viSaya bAkI nathI rahI gaye ke jenA upara A AcArya mahArAje kAMI paNa lakhyuM na hoya. svataMtra sAhitya navasarjana karavA uparAMta emaNe jaina sUtrone padyAnuvAda kare che. anuvAdamAM bhASAnI saralatA, arthanI spaSTatA, mUla bhAvanI rakSA ane hareka bAbata raju karavAnI saralatAthI Azcarya utpanna thAya che. mahAvIra prabhunA nirvANathI Aja sudhImAM bhagavatI sUtrano keI jaina kavie padyAnuvAda karele nathI. paNa A AcAryo ane asarakAraka bhASAmAM manerama zilIthI padyAnuvAda DhAlabaMdha kare che. e ja rIte Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ku uttarAdhyayana, dazavaikAlika vagerene paNa padyAnuvAda karelA che. emaNe karelAM navasarjana sAhityamAM bhrama vidhvaMsanama', "jIna AjJA 'mukhamaMDanam', 'praznottara tattvakhAdha' vagere graMthA tattvajJAnanA jijJAsue mATe bhAmiyA samAna che. jIvanacaritra lakhavAmAM paNa emanI kuzalatA pArAvAra hatI. 'bhikSuyaza rasAyana', 'hema navarAse' A jIvanaciratrA uttama pratinA ane rasapUrNa che. A AcAnA samayamAM dharmavRddhi ghaNI thaI. ghaNA jIvAne dharmane lAbha thaye. emanA zAsana kALamAM 105 sAdhu ane 224 sAdhvIe dvikSita thai. emanA svargavAsa eke tera varSanI sa. 1938nA bhAdaravA vikre 12nA rAja jayapuramAM thayA. pUjya zrI magharAjajI svAmI. umare A pAMcamA AcAya nA janma bikAnera sTeTanA bidyAsara gAmamAM catra suDhi 11 sa. 1897nA roja thayA hatA. emaNe bAlapaNamAM ja lADanumAM dikSA aMgikAra hatI, emanA pitAnuM nAma pUraNamalajI egavANI ane mAtAnuM nAma vanAjI hatu. emane svargavAsa 53 varSonI uMmare sa. 1949nA caitra vidgha panAM reja saradvAra zaheramAM thayA hatA. emanA zAsana kALamAM 36 sAdhu ane ane 83 sAdhvIe dikSA aMgIkAra karI. pRSThajI zrI mANekalAjI svAmI, chaThThA AcAya nA janma jayapuramAM sa. 1912 bhAiravA vida 4 ne roja thayA hatA. emanI dikSA lADanumAM Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAnI umare thaI hatI. emanA pitAnuM nAma hukamacaMdajI khAraDa ane mAtAnuM nAma cheTAjI hatuM. e jAte khAraDa zrImAlI vANio hatA. emanA zAsanakALamAM 16 sAdhu ane 24 sAdhvIoe dikSA aMgIkAra karI hatI. emane svargavAsa betAlIza varSanI umare saM. 1954nA kAtika vadi trIjanA roja sujAnagaDhamAM thaye hatA. pUjyajI zrI DAlacaMdasvAmI. A sAtamA AcArya zrI DAlacaMdajI svAmIno janma mAlavAnA ujajaina zaheramAM saM. 190hnA aSADa sudi cothane roja thaye hate. emaNe bALapaNamAMthI dikSA aMgIkAra karI hatI. emanA pitAnuM nAma kanIrAmajI pIMpADA ane mAtAnuM nAma jaDAvAMjI hatuM. emane svargavAsa pa7 varSanI umare lADanumAM saM. 1996nA bhAdaravA mahinAmAM thayo hate. emanA zAsanakALamAM 36 sAdhu ane 125 sAdavIoe dikSA aMgIkAra karI hatI. pUjayajI kAlurAmajIsvAmI. A saMpradAyanA AThamA AcArya zrI kAlarAmajI svAmIne janma saM. 193nA phAgaNa sudi bIjanA reja bikAnera sTeTamAM AvelA chApara gAmamAM thayuM hatuM. emanA pitAnuM nAma mulacaMdajI ke ThArI ane mAtAnuM nAma gAjI hatuM. emanI dikSA saM, 1944nA A sudi trIjanA ja mAtAjI chogAjInI sAtheja bidAsaramAM thaI hatI. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dikSA saMskAra pAMcamA AcArya zrI magharAjajI svAmInA hAthathI thaye hate.. saM. 1966nA bhAdaravA suda 15 nA roje emane AcArya pada maLyuM hatuM. A AcArya bhagavAnanA samayamAM dharmane pracAra ghaNe ja vegavAna banya. emanA zAsana kALamAM 155 sAdhu rapapa sAdhvIoe dikSA aMgIkAra karI hatI. zrAvaka ane zrAvikAonI saMkhyAmAM paNa ghaNo vadhAro thaze. emano svargavAsa gaMgApuramAM saM. 1999mAM prathama bhAdaravA sudi chaTha sATha varasanI umare thayuM hatuM, A AcAryanA samayamAM thalI, TuDhADa, mAravADa, mevADa, mAlavA, paMjAba, hariyAnA, muMbaI, gujarAta, dakSiNa, vagere dUra dUra prAMtamAM comAsAM thavA lAgyAM emanuM zAstra adhyayana bahu bhAre hatuM. saMskRtanA te e mahApaMDita hatA. sAdhu sAdhvIomAM saMskRta bhaNavAne pracAra vizeSa emaNe karAvyuM. emanI mukhamudrA, jhalakatuM teja ane vyaktitvanI asAdhAraNatAnI asara camatkArI rIte thatI hatI. yupIana vidvAnoe paNa emanI mulAkAta lIdhI hatI ane bhAre saMtoSa pAmyA hatA. emanA samayamAM ghaNuM mahattvanAM pavitra kAryo thayAM. AmAM saMskRta vyAkaraNa bhikSu zabdAnuzAsana ane "kAlu kaumudIne paNa samAveza thAya che. pUrve racAyelAM aneka vyAkaraNamAM je truTIo hatI te A vyAkaraNamAM dura karavAmAM AvI che. saMskRta bhASAmAM rasa lenArA varga mATe A baMne saMskRta vyAkaraNa graMtha meTA AzirvAdarUpa che. bIjAM saMskRta vyAkaraNa zikhavAmAM je kaThinatA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAtI hatI te AmAM saralatA karavAthI saMskRtinI vidyAthI Alamane hada uparAMtanI magajamArImAMthI bacI javuM paDe che. A rIte saMskRta sAhityanuM A mahA navasarjana A AcAryanA samayamAM thayuM. Aje A saMpradAyamAM sAdhu ane sAdhvIone meTe varga A vyAkaraNanI preraNuM meLavIne saMskRtanA pAraMgata bane che. pajyajI zrI tulasIrAmajIsvAmI. A saMpradAyanI navamI pATe vartamAnakAle vItarAga samA jainAcAryajI zrI tulasIrAmajI svAmI birAje che. emane janma saM. 1971nA kArtika sudi bIjanAM roja lADanuM zaheramAM khaTeDa vizA osavAla jJAtimAM thaye che. emanA pitAnuM nAma sumaramalajI hatuM ane mAtuzrInuM nAma badanAjI che. emaNe dikSA saM. 1982nA piSa vadi pAMcame lADanumAM aMgIkAra karI hatI. A AcAryajInA moTAbhAI zrI caMpAlAlajIe, bahena zrI lAMdAjI ane mAtuzrI badanAjIe paNa A saMpradAyamAM bhAgavatI dikSA aMgIkAra karela che. bIjAM paNa aneka bhAgyazALI bhAIo ane bahenoe bhAgavatI dikSA aMgIkAra karI che. emane AcArya padavI saM. 1993nA bhAdaravA sudI neme gaMgApura gAmamAM maLI. A saMpradAyamAM Aje emanI AjJAmAM sAdhu sAdhvI maLIne sADA pAMcase uparAMta vicare che. emanuM brahmateja, emanI zAMti emanI dhiraja emanI vItarAgatA, emanI vidvatA, emanI samajAvavAnI zakti, emanI vyAkhyAnakaLA, emanI apramattatA vagere mahA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNe samagra jInazAsanamAM Aje te ajoDa che. A pUjya paramezvaranAM prathama darzana meM saM. 1996nA vaizAkha mahinAmAM zrI DuMgaragaDhamAM karyA hatAM. bIjI vAra darzana eja sAlanA bhAdaravA mahinAmAM lADanumAM karyAM hatAM ane trIjI vAra darzana saM. 1997nA mahA mahinAmAM zrI sujAnagaDha tathA lADanumAM karyA hatAM. meM prathama vAra ghaNAM prazno pUchyA hatA ane e saMpradAyanI raheNI karaNanI tapAsa karI hatI. tyArathI mane pAkI zradhdhA upajI che ke A saMpradAyanA A AcAryajI A kALe A deze te ajoDa ane advitIya che. A saMpradAyanA sAdhue zudhdha che ane emanI prarUpaNA paNa zudhdha che. A saMpradAyanA mahAsatIyAjI zrI jhamakuMjI mahArAja vagere mahAsatIo caMdanabAlA samA parama pavitra che. bIjA sAdhuo vayevRddha ane jJAnavRddha zrI maganalAlajI svAmI vagerenAM pavitra darzananI asara paNa mArA AtmA upara bahu bhAre thaI che. meM A saMpradAyanI dikSA riti, bhAdaravA suda terazane mahotsava ane mahAsudi sAtamane maryAdA mahotsava tathA paSmInA khamata khAmaNAnAM pavitra darzana karyA che. e saghaLAMnI mArA AtmA upara asara thaI che. sauthI vizeSa asara te vItarAga samA jainAcArya pUjyajI mahArAja zrI tulasIrAmajI svAmInI pavitratAnI thaI che. - A AcAryanA samayamAM gujarAta ane kAThivADamAM zuddha jainadharmane pracAra karavA mATe vidvAna sAdhuone AjJA ApI. ethI mahApurUSa zrI caMpAlAlajI svAmI Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi thANacAra tathA saMskRtanA paMDita munirAja zrI dhanarAjajI svAmI, zrI nemicaMdajI svAmI ane zrI. gumaramalajI svAmI kAThiAvADamAM padhAryA. A zarUAta. mahAna pavitra kAryarUpa che. keTalIka sAlavArI vIra nirvANa pachI 170 varSe zrutakevalI zrI bhadrabAhu svAmIe svargavAsa karyo. A samayamAM naMdarAjAnA rAjyamAM bAra dukALI paDI. tethI asta vyasta thaeluM zrata ekatrita karavA mATe magadha dezanAM paTaNAmAM sAdhu pariSada maLI. vIra nirvANa pachI 219 varase sthalIbhadra svAmIne svargavAsa thaye. Arya suhasti svAmI vIra nirvANa pachI ra1 varSe svargavAsa pAmyA. emanA samayamAM bAra dukALI paDI hatI vagere kAraNe zramaNa saMghamAM zithilAcAre praveza karyo. jIna pratimAnI pUjA A samaye pracAra pAmI. vIra nirvANa pachI pAMcaseM varasa vItI gayA pachI vaLI bAra dukALI paDI. A samaye Arya skaMdila ane Arya vajIsvAmI hatA. zrata vizeSa asta vyasta thayuM. ajJAnano vadhAro thavAnI sAthe jIna pratimAnI. pUjAe vizeSa jora pakaDayuM. zruta saMgraha mATe mathurAmAM zramaNa saMgha maLe, tene "mAthurI vAcanA kahe che. vIra nirvANa pachI navase varSa vItI gayA bAda pharIthI bAra dukALI paDI. zruta asta vyasta thayuM. varasethI cAlate Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avela cityavAsa joradAra banya, zithilAcAre jora pakaDyuM. devaDaDhigaNi kSamAzramaNanA pramukhapaNA heThaLa kAThiyAvaDa-saurASTranA DhAMka-vallabhIpura nagaramAM vIra nirvANa pachI 980 varase zramaNa saMgha maLe. A samaye je zratane saMgraha thaye ene "vallabhI vAcanA kahe che. A samaye vikama saMvata 510 cAlatuM hatuM. vikrama saMvata 108mAM kAThivADanA jAvaDazAha ane bhAvaDazAha mahuvA nivAsInA dhanavaDe zrI vajIsvAmInA samayamAM "zatrujya mahAtIrthane udaya thayuM. tyAM prathama vAra lAkaDAnuM devaLa taiyAra thayuM ane bahAragAmathI lAvelAM Arasa pattharanA bhagavAna rUSabhadevajInA jInapratimAjInI pratiSThA thaI. tyAra pachI zatrujya mahAtIrthane mahimA ghaNe vadhate cAlyA. vikama rAjAnA samayamAM siddhasena divAkare jIna zAsanamAM prathamavAra syAdvAda saptabhaMgI nyAyanuM paddhatisara prasthApana karyuM. * vikrama saMvata 60 vIra nirvANa pachI pa30 varase zrI vimalasvAmI sUrijIe "paumariyama-padmacaritra urphe jaina rAmAyaNa prathama vAra racyuM. tyArathI jainemAM jaina rAmAyaNane udaya thaye. vikrama saM. 23lmAM jaina zvetAMbare ane jena digaMbare sadaMtara judA paDI gayA. vikama saM. da64mAM thANezvaramAM rAjA harSa thaye. e samayamAM jena paMDita mAnatuMgAcAryajIe "bhaktAmara Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 stotra' racyuM. eja arasAmAM prathama prAkRta vyAkaraNakAra jaina paData caMDa thayA. vIra nirvANa pachI 1145 vi. sa. 645mAM jinabhadra kSamAzramaNa svAmI thayA. emaNe jita 'kalpasUtra'racyuM, emanI agAu pUrvanu jJAnaviccheda gayu hatuM. vikramanA AThamA saikAmAM ke te pachI jinadAsa mahattara thayA emaNe naMdIsUtra, nizithasUtra upara cUrNie racI. A samaye pUrvanuM jJAna hatuM ja niha. caisAne cumAlIza graMthanA racayitA zrI haribhadra svAmI sUrijI vikrama saMvata 585 ane 857 vacce kAI samaye thai gayA. vikrama saMvata 802mAM gujarAtanuM pATanagara vallabhIpura vanarAja cAvaDe vasAvyuM. vikrama sa, 809mAM appabhaTTI svAmI thayA. emaNe kaneAjanA AmarAjAne jainadhamI banAvyeA hateA. vi. sa. 916mAM rA'navaghaNanA putra rAkheMgAre junAgaDhanuM rAjya prApta karyuM. e samayamAM bauddhonA hAthamAMthI giranAra tIrtha jaineAnA hAthamAM AvyuM. tyArathI jainAmAM giranAra maDAtInA uya thayA. vi. sa. 933mAM zIlAcArya -zIlAMkAcArye AcAraga sUtra ane sUyagaDAMga sUtra upara saMskRtamAM zrRtie-TIkAe racI. vi. sa. 962mAM siddha isvAmI thayA. emaNe 'upamitibhava prapaMca kathA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArUpaka graMtha racyuM. vi. saM. 1008mAM gujarAtanA jaina mahAmaMtrIzvara vimalazAha thayA. emaNe Abu pahADa upara vizvavikhyAta Arasamaya jInaprAsAda banA ane caudase gumAlIza maNa senAnI cauda jana pratimAjIe delavADAmAM AvyuM upara padharAvI. siddharAja-jayasiMha rAjAnA rAjyamAM malladhArI abhayadevasUrijI harSapurIya gacchamAM thayA. teo malIna vastro paheratA hatA tethI mAladhArI kahevAyA. vi. saM. 114ramAM aMtarIkSa pArzvanAthanI pratiSThA thaI. A samayamAM ja kharataragacchamAM jemanuM bahumAna che evA zrI jinavallabhasvAmI sUri thayA. emaNe "caityavAsIo sAme saMghapaTTaka graMtha racyuM. emanA ziSya jInadattasUri thayA. teo "dAdAnA nAmathI oLakhAya che. saM. 116mAM vidhipakSa-AMcalika gacchanI sthApanA AryarakSitasUrie karI. saM. 1181mAM aNahilapura pATaNamAM sidhdharAjanI rAjasabhAmAM jaina zvetAMbara ane jaina digaMbaro vacce zAstrArtha thaye. temAM vetAMbara jene jItyA. tyArathI gujarAta, mALavA, vagere sthaLethI digaMbara jene dakSiNamAM cAlyA gayA. saM. 11lmAM jaina paramahaMta mahArAjA kumArapALane aNahilapura pATaNanI rAjagAdI siddharAja pachI kalikAla sarvajJa hemacaMdrAcAryajI mahArAjanI lAgavagathI maLI.. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyArathI gujarAta, kArDiAvADa, mALavA vagere dezamAM jaina zvetAMbarAnA 'mahAudaya' thaye. 'zatru Mjaya mahira upara kumArapALa mahArAjAnI TuMka batAvavAmAM Ave che. paNa tyAM koI purAvA maLI AvatA nathI. sa. 1211mAM kalikAla savajJa zrI hemacaMdrAcAya jI mahArAjanA hAthe zatruMjaya mahAgiri upara mahAmAtya bAhuDe kumArapAlanA rAjya amalamAM lAkaDAne badale pattharanu madira baMdhAvyuM. ane AdIzvaranAM jInapratimAjInI pratiSThA karAvI. A itihAsanI dRSTie 'zatruMjaya mahAtIrthanA khIjo uddhAra che. sa. 1162thIsa. 1229 sudhI kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcAryajInA samaya gaNAya che, te kArDiAvADamAM AvelA dhaMdhukA gAmanA vatanI hatA. kalikAla sarvajJa hemacadrAcAryajI mahArAje sADAtraNa karoDa zleAkeA racyA hatA. emAM siddharAjanA rAjya amalamAM 'racelu" siddha 'hema' vyAkaraNa ghaNuM ja prasiddha che. uparAMta emaNe 'abhidhAna ciMtAmaNi nAmamAlA", "hema ane kA saMgraha', 'dezI nAmamAlA', 'nigha zeSa', nAmanA cAra koSa racyA che. cAra anuzAsana' racelA che. 'zabdAnuzAsana', 'liMgAnuzAsana', 'kAvyAnuzAsana' ane 'chaMdAnuzAsana' racelA che. nyAyazAstramAM pramANa mImAMsA" nAmanA mahattvanA graMtha racyA che. uparAMta nyAyagabhita 'anyayeAgavyavaccheda', ane 'ayeAgavyavasthe' nAmaka e matrIzIe racI che. uparAMta caiAgazAstra', 'triSaSThizalAkA purUSa caritra', 'aDuniti', 'yAzraya' vagere Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ racela che. A arasAmAM zrI abhayadevasUrie * 'navAMgI' TIkAe racI. vAyaDA gacchanA prakhyAta jinadattasUri sa. 1265mAM thayA. emaNe anekane jainadharmI banAvyA. sa. 1275thI 1303 sudhI jaina mahAmaMtrIzvarA vastupAla ane tejapAla thayA. emaNe Abu upara Arasamaya jInabhuvana manAvyuM. tyArathI prAggATa laghuzAkhA thai. ane pAravADa jJAtimAM kruzA' ane 'vIzA' evA bheda paDayA. vastupAla mahAkavi hatA. eNe 'naranArAyaNAnada' racela che. sa. 1285mAM zrI jagaccadasUrie ugra tapa karyuM; ethI mevADanA rAjAe 'tapA birUda Apyu. tyArathI 'tapAgaccha'-ke 'tapagaccha' zarU thayA. tapagaccha zarU thayA pachI thoDAM varasAmAMja jagaccadrasUrinA ziSyo devedrasUri ane vijayacaMdrasUri vacce meATA matabheda ubhA thayA. emAM sAdhvIne lAvelA AhAra sAdhune kalpa ke na ka2e e paNa matabheda hatA. tyArathI be vibhAga paDaDyA. devedrasUrinI 'laghupeASALa' ane vijayacaMdranI 'baDI pASALa kahevAI. sa. 131rathI 1315 sudhImAM moTA duSkALa paDayA tyAre kaccha bhadrezvaranA zrImALI jaina vaNika prakhyAta jagaDuzAhe hiMdanA moTA bhAgane anAja pUrU pADIne lokone bacAvI lIdhAM. A arasAmAM ja mAMDavagaDhamAM prakhyAta pethaDakumAra thayA. sa. 1369mAM musalamAneAe 'Akhu pahADa' upara AvelAM daherAM ane jInapratimAjInA bhaMga karyo, ane meTI luMTa karI. temaja 'zatruMjya mahAtI' upara AdIzvara Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanI janapratimAjIne bhaMga karyo. saM. 1378mAM Abu pahADa uparanAM jaina maMdirane pharI uddhAra zAha lalla ane vIjaDe karAvyuM. - saM. 1361mAM nAgaeNdragathvIya caMdraprabhanA ziSya zrI merUtuMgAcAryajIe kAThivADanA vaDhavANa zaheramAM "prabaMdha citAmaNi nAmane aitihAsika graMtha racyuM. prakhyAta semasuMdarasUrie sAta varSanI uMmare saM. 1437mAM dikSA lIdhI. teo pAlaNapuranA rahIza hatA. saM. 1371mAM zrI samarAzAhe "zatrujya mahAtIrthane uddhAra karAvyuM. A trIjo uddhAra etihAsika dRSTie che. pachIthI bIjI vAra ene bhaMga musalamAnoe karyo. bRhatapAgaccha baDI pipALanI zrI vijayacaMdrasUrijIthI cAlI AvatI saLaMga paraMparAmAMthI, saM. 1508mAM jaina tAMbara saMpradAyamAM je cAlI rahyuM che te vyAjabI nathI ema mAnIne dharmasaMzodhaka zrI laMkA mahetA judA paDyA ane kAThivADanA jhAlAvADa-zIANuM taraphathI svataMtra upadeza zarU karyo. zrI lakhamazI zAhanI madadathI saM. 1531mAM pheMkAgaccha" sthA. tyArathI janapratimAne nahi mAnavALA lokAgacchanI zarUAta thaI. e arasAmAM sumatisUri thayA che ane jJAnasUri paNa thayA che tethI keI sumatimunithI ane kaI jJAnamunithI judA paDayAnI.. vAta kahe che. baDI pASALamAMthI lekA mahetA prathama judA paDayA. mahamada begaDAnA samayamAM moTe dukALa paDatAM Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImAna zeTha emA haDALIAe anAja ApIne gujarAtane bacAvyuM. tyArathI kahevata zarU thaI che ke eka vANio zAha ane bIjo zAha pAdazAha" saM. 1587mAM zeTha karmAzAhe zatrujya mahAtIrthane aitihAsika ce uddhAra karAvyuM. AdIzvara prabhunAM navAM jInI pratimAjInI pratiSThA karAvI. je Aje majuda che. lokAgaccha nIkaLyA pachI thoDe varase pArdhacaMdrasUrijIe pAyacaMdaga7 kADhaye e arasAmAM "kaDavA paMtha ke "kaDavAgaccha" nIkaLe. saM. 1600thI 1700 sudhIne zrI hIravijayasvAmI sUrijIne samaya kahevAya che. emane janma pAlaNapuramAM esavAla vaMzamAM saM. 1583mAM thayela hatuM. zrI vijayadAna svAmI pAse saM. 156nAM dikSA lIdhI hatI. saM. 1610mAM AcArya padavI maLI. saM. 1921mAM tapagaccha nAyaka banyA. ATha varasanAne dikSA ApI devAthI khaMbhAta rAjyamAM pharIAda thaI. ethI trevIsa divasa sudhI zrI hIravijayasUrijI chupAI rahyA. jagamAla rUSine gaccha bahAra karatAM rAjyamAM phariAda thaI ane A sUrijIne borasada choDavuM paDyuM. pAchaLa gheDesvAra AvyA paNa dhanavAnee emane pAchA kADhayA. A sUri upara maMtrataMtrathI varasAda aTakAvavAne rAjya Aropa mUkAye hate. sUrijI rAtorAta cAlI vaDavAlI AvI tyAM eka gharanA bhoMyarAmAM bharAyA. pAchaLa ghoDesvAre deDAvyA hatA paNa vANuAe patto. maLavA dIdhuM nahi. A rIte traNa mahinA gupta rahevuM pAcha A eka ja vANI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 paDayuM. A AcArya mahArAja dillInA prakhyAta akabarabAdazAhanA AmaMtraNathI dillI, AgrA, phatepura padhAryA hatA ane bAdazAhane pratibe hate. saM. 1639tnA jeTha vadi 13nA roja phatepura sikarImAM praveza karyo hato. akabara pAdazAhe saM. 1940mAM hIravijya sUrine "jagadgagurUnuM birUddha ApyuM. "zatruMjaya mahAtIrtha pAdazAhe zrI hIravijaya sUrine arpaNa karyuM hatuM, lekha paNa hIravijaya sUrinA nAmane mahera sikakAvAle karI Ape hatuM. A sUrinA samayamAM ja lokAgacchamAMthI kiDhAra karIne lokagacchanA yati vargamAMthI zrI jIvarAjajI svAmI, zrI dharmasiMha svAmI zrI lavajI svAmI vagere judA paDayA. emaNe kaDaka sAdhupaNuM pALyuM. ane dayA dayAne pikAra uThAvyuM. ethI jena tAMbara mUrtipUjaka saMpradArya upara moTo phaTako paDe. kAraNa ke pramANamAM derAvAsI sAdhue ghaNAja DhIlA zithilAcArI hatA. lagabhaga pILA kapaDAvALA sAdhuo yati jevA ja thaI gayA hatA. sattaramAM saikAmAM jaina itihAsa prasiddha mahApurUSa zrI banArasIdAsajI thayA. jeo mahAkavi hatA. prathama kharataragacchanA anuyAyI hatA ane chevaTe digaMbara jaina saMpradAyanA adhyAtmarasanuM emaNe peTapUraNa pAna karyuM hatuM. A samayamAM dharmasAgara upAdhyAya thayA. emaNe jainamAM cAlatA gacchanuM khaMDana karIne bhAre khaLabhaLATa macAvyuM hatuM. laMkAgacchanI yatiparaMparAthI judA paDIne A saikAmAMja zrI dharmadAsajI svAmIe svataMtra saMpradAya Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 sthApI, emanA ziSyoe bAvIza saMghADA-TeLA-saMpradAya sthApyA. emaNe paNa mUrtipUjaka saMpradAyane bhAre phaTako mAryo. saM1743mAM saMskRtanA prakhara vidvAna zrI yazovijayajI upAdhyAye svargavAsa karyo. A arasAmAM ja adhyAtmavAdI zrI AnaMdadhanajI mahArAja thaI gayA. jaina zvetAMbara terApaMthanA prasthApaka zrutakevalisamA bhagavAna bhIkhamajI svAmIne janma saM. 1783mAM thayo hate. emaNe emanA samayamAM cAlamAM judA judA jaina saMpradAyanA sAdhuonA AcAra taddana DhIlA ane emanI prarUpaNa bauddha, brAhmaNa, vagerenA mizraNavALI mizra prarUpaNA jeIne e sarva jaina mizra matapane sarAvIne saM. 1817mAM svayameva bhAgavatI dikSA aMgIkAra karIne bhAre kaDaka sAdhu AcAra pALa paLAvavo zarU karyo ane zuddha jainadharmanI zuddha prarUpaNuM zarU karI. saM. 1860mAM emanuM nirvANa thayuM. "kavigaccha ke zrImad rAjacaMdrajIne saMpradAya saM. 1957 pachI zarU thaye. emane janma kAThivADanA vivANI A baMdaramAM saM. 1924mAM thayo hato. emane svargavAsa saM. 157mAM rAjakoTamAM thaye. emanA bhakatae pitAnuM maMDaLa sthApyuM. emAMthI gaccha ke gaccha jevuM thaI gayuM. agAsa, khaMbhAta, siddhapura vagere sthaLe emanAM pavitra dhAme che. zrImada rAjacaMdrajI eka jJAnI purUSa hatA. jene tAMbara terApaMthanA bIjajJAnamAMthI A gacchane udaya thaye. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 laMkAzAhanI mAnyatA dharmasaMzodhaka zrI laMkAzAhanA saMbaMdhamAM bahu ja thoDuM jANavA maLe che. A bAbatamAM emanA sthApelA laMkAgacchamAMthI nIkaLelI svataMtra saMpradAye zrI dharmasiMha svAmInI saMpradAya zrI lavajIsvAmInI saMpradAya vagerenAM sAhityamAMthI zrI laMkAzAhanI te samayanI mAnyatAonA saMbaMdhamAM kAMI paNa jANavAnuM maLatuM nathI. enuM kAraNa e che ke zrI laMkAzAhanI mAnyatAone lagatuM emanuM pitAnuM raceluM kaI pustaka vidyamAna nathI temaja e saMbaMdhamAM zrI laMkAzAhanA madadagAra zrI lakhamazI zAhe paNa keI ullekha karela nathI. tema chatAM zrI laMkAzAhanA saMbaMdhamAM hamaNAM hamaNAM chellAM trIzeka varasamAM je kAMI lakhAyeluM vAMcavAmAM Ave che te kevala bhakitabhAva -bharI narI zraddhAnI kalpanAmAMthI lakhAyeluM che. eTaluM ja nahi paNa zrI dharmasiMhajI svAmI vageree paNa zrI laMkAzAhanA saMbaMbaMdhamAM khAsa ullekha karela nathI. mAtra emanI paTTAvaliomAMthI nahi jevuM maLI Ave che. AvI paTTAvaliomAM paraspara matabheda che. AnA saMbaMdhamAM bahu tapAsa karatAM zrI laMkAzAhanA samakAlina be ullekha maLI Ave che. siddhAMta copAI" ane "siddhAMta sAroddhAra che. AmAM "siddhAMta cepaI te saM. 1543mAM tapagacchanA jena kavimuni zrI lAvaNyasamaye racela che. ane siddhAMta sAradvAra samyatvelAsarane kharatara gacchanA kamalasaMyama Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAye racela che. A be maLI AvatA te samayanA lekhe uparathI zrI oMkAzAhanI janasiddhAMta saMbaMdhenI mAnyatAnA saMbaMdhamAM keTaluMka jANI zakAya che. kAraNa ke A baMne graMthakAroe laMkAzAhanA maMtavyane spaSTa ullekha kare che. zrI lAvaNyasamayamuni kahe che ke - saI ugaNavIza varisa thayAM, paNuyAlIsa prasiddha, tyAra pachI kaMku huuM; asamaMjasa tiNi kIdha." zramaNa bhagavAna zrI mahAvIra svAmI nirvANa padhAryA pachI 1945 varase lakA mahetA thayA. laMkAM nAmaI muDatalu, huM taI e kiI gAmi" keIka gAmanA lUMkA nAme mahetA hatA. huM kaI vAta prakAsI IsI, tehanuM sIsa hau lakhamasI; tIrNa bela uthApyA ghaNI, te saghaLA jinazAsana taNuM." (1) "mahiyalivaDuM na mAnedAna" (2) "pasaha paDikamaNuM paccakhANa navimAne." (3) "jina pujA karavA mati TalI, aSTApada tIratha bahu valI." (4) "navi mAne pratimA prAsAda" Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' e samayanA kharataragacchanA muni zrI kamalasaMyama. TAlaI jana pratimA naI mAna, dayA dayA karI TAlaI dAna TAlaI vinaya viveka vicAra, TAlaI sAmAyika uccAra. paDikamaNanauM TAlaI nAma, bhAI paDiyA ghaNA tiNi gAma" "saMvata panaranuM trIsaI kAli, pragaTayA veSadhAra samakAlika dayA dayA pakAraI dharma, ehavaI hau pIrejajikhAna, tehanaI pAtasAha diI mAna, pADaI deharA naI posAla; janamata pIDaI duHkhamA kAla, lukAnaI te milika saMga, DagamagI paDika sagalau leka." eja zrI kamala saMyama muni gadyamAM lakhe che ke "saMvata 1508 varase amadAvAda nagare luMkulehu bhaMDAra likhatutehanaI lekhamasI ziSya milauM. havaIjina pratimA uthApavAnaI kAji teNe luke eDavarlDa bela lIdhIuM. je mUla sUtra vyatireka bIjA zAstra na mAnavuM. te kahaI mUlasUtra mAMhi pratimA pUjA nathI kahiyA. te huM kauM, leu saMvata 1508. huuM. anaI jina pratimA lakhama Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 sIi saMvata 1530 uthApI." A ane jaina kavienA lakhANA lAMkAzAhanA samaya ane siddhAMta nakkI karavAmAM meATA pramANabhUta che zrI lAvaNya samaya muni te te samayanA pahelA vanA kiva. emanI bhASA saralA ane lAgaNIpradhAna che. A ane kavionI kavitAomAMthI khIjI vArtAne parityAga karIne mAtra mAnyatA saMbadhe vicAra karIe teA "mahiyalivaDuM na mAne dAna" A duniyAmAM dAnane meATI vastu mAnavAmAM Ave che. chatAM AvA dAnanA lAMkAzAhe niSedha karyA hatA eTale ke ati apaccakhANIne dAna ApavAthI ke asati jIvAne peASavAthI ke emane dAna ApavAthI puNya thatuM nathI paNa ekAMta pApa lAge che ema bhagavatI sUtranA AThamA zatakanA chaThThA uddezAmAM lakhyuM che te uparathI leAMkAzAhe dAnane niSedha karele. jaNAya che eTaluM te nakkI che ke duniyAnA leAkeA jene dAna mAne che tevA dAnanA lAMkAzAhe niSedha karelA uparAMta te samaye je rIte pesaha, paDikamAM ane paccakhANu thatAM hatAM te vidhine paNa leAMkAzAhe mAnya rAkhI nahatI ke evI vidhie darazAvanArU Avazyaka sUtra mAnya rAkhyuM nahatuM. vaLI leAMkAzAhe jInapratimAnI pUjA karavAne niSedha karyA hatA. temaja aSTApada vagere tIrthonA paNa emaNe niSedha karyA. temaja pratimAjI ane derAsarAne mAnavAnuM paNa emaNe mAMDI vALyuM hatuM. zrI lAvaNyasamaya muninI Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va A mAnyatAne kharataragacchanAmunizrI kamalasaMyama paNa 'Teko Ape che ke laMkAzAhe jInapratimAnuM mAna TALI dIdhuM che. dayA dayA karIne dAna TALI dIdhuM che. eTale ke je dAnamAM hiMsAne pratyakSa ke parokSa rIte leza paNa sthAna hoya tevAM sAvadyadAnane laMkAzAhe niSedha karela hatuM, je vidhithI paDikamaNuM thatuM hatuM te paDikamaNuM paNa TALI dIdhuM ane ghaNA gAme laMkAzAhane paDakhe caDI gayAM ane e saghaLAe je dAnamAM hiMsA thatI hoya tevAM sAvadya dAna ApavAnuM ane pratimAM pUjananuM jIvahiMsAne kAraNe mAMDI vALyuM. zrI kamalasaMyama kahe che ke "dayA dayA karI TAlaI dAna" dAna ApavAmAM paNa dayAne prathama jevAne siddhAMta ane prabhue bhAkhela che evuM zrI laMkAzAhanuM maMtavya sAbita thAya che. keTalAka leke pArevAne caNa nAMkhavAmAM pUNya samaje che tyAre laMkAzAhane jaNAyuM ke juvAra bAjara, caNa vagerenI caNa naMkhAya che ane evAM anAjamAM jIva che mATe evI caNa nAMkhavAmAM hiMsA thAya che tethI temAM dayAne sthAna nathI. keTalAka bhAIo pANInI pare baMdhAve che ane tethI pUNya thAya che ema kahe che paNa kAcAM pANImAM asaMkhyAttA jInI hiMsA thAya che vagere vastune vicAra karIne dayA dayAne pikAra uThAvIne zrI laMkAzAhe AvAM sAvadyadAnane niSedha karyo. eja rIte devala caNAvavA mATe jamIna khodAvavI paDe, jamInamAMthI patthara kaDhAvavA paDe, cunAnI bhaThThI karAvavI vaDe vageremAM hiMsA thAya, temaja pratimAjInI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjA karavAmAM mulAkAphalo dhUpa, dIpa, kAcAM pANI vagerenI vaparAza chaTathI thatI hovAthI te saghaLI karaNamAM hiMsA thAya che mATe dayA dayAne pikAra uThAvIne derAsarajI ane pavitra jana pratimAjIne utthApI nAMkhyAM. . - A saghaLuM jotAM spaSTa samajAya che ke dharma saMzedhaka zrI laMkA mahetAe hAlamAM derAvAsI tathA sthAnakavAsI jaina bhAIo ane sAdhuo jene dAna kahe che ane jethI puNya thAya ema upadeze che tevA sAvadya hisAvALA ke pApavALAM dAnamAM zrI laMkAzAha-lakA mahetA mAnatA na hatA paNa emaNe te tevA sAvagha dAnanI sAme pokAra uThAvyA hatA. eja rIte jIna pratimA ane jIna prAsAda sAme paNa pikAra uThAvyo hate. ethI zrI laukA mahetAne siddhAMta te jaina zvetAMbara terApaMthanA jevo ja hato ema spaSTa thAya che. zrI kamalasaMyama kahe che ke "saMvata panaranuM trIsa kAli, pragaTayA veSadhAra samakAli zrI laMkAmahetA ane zrI lakhamazI zAha saMvata panarasuM trIzamAM pragaTa thayA ke e sAlamAM "kAgacchathI sthApanA karI. A arasAmAM gujarAta ane kAThiAvADamAM musalamAnI rAjya prasarI rahyuM hatuM. IslAmanA Adarza mujaba jene vagerenA devale ane bIjAM dharma sthAne tevAnuM cAlI rahyuM hatuM. musalamAna bAdazAhanA subA pIrejakhAna gujarAtamAM deharA, pauSadhazAlA vagere teDAvI rahyA hatA tethI ene bAdazAha taraphathI bahu mAna maLatuM hatuM. A rIte jInapratimA, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 jInaprAsAda, pauSadhazAlA vagerenA vinAza thaI rahyo hato ane tevA vikaTa samayamAM koi devI devatAe musalamAnAne kAMipaNa camatkAra matAvyo nahi, tethI leAkeAnA manamAM deharAM ane pratimA upara zaMkA upajI hatI, tevAmAM lAMkA mahetA pragaTa thayA. tethI emanu kAma AvA saMcAgeAmAM ahu ja sarala thaI gayuM. vaLI sukhA pIreAjakhAna taraphathI paNa zrI lAMkA mahetAne huph maLI. eka vAta evI paNa che ke kArDiAvADa-jhAlAvADamAM zrI lAMkA mahetAne maLatA kArabhArI paNa maLI AvyA hatA. AvAM kAraNeAthI lAMkA mahetAne emanA kAmamAM bhAre u-tejana maLyu hatu. AvA utsAhamAM era umero tA zrI lakhamasI zAhe tana, mana, ane dhanathI madada ApIne karyAM hatA. evuM paNa kahevAya che. musalamAnI rAjyamAM leAkeAnuM sAmAnya valaNa evuM thaI gayuM hatuM ke have derAsara ane pratimAjInI jarUra nathI. AvA prakAranI hakIkata maLI Ave che ane te aitihAsika che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara saMpradAyanuM rahasya zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIe be mArganI prarUpaNa karI che eka te mekSa mArga ane bIje saMsAra paribhramaNane mArga A mArgone tyAga mArga ane bhega mArganA nAmathI oLakhavAmAM Ave che tyAga mArgathI karma kapAya che ane AtmA ujaLe thAya che ke haLave thAya che ane bhega mArgathI karma baMdhAya che, ane AtmA vadhAre mele thAya che ke bhAre thAya che. zrAvakanAM bAra vrata ane sAdhuonAM pAMca mahAvrata pAMca samiti ane traNa gupti e tyAga mArgamAM gaNAya che ane khAvuM, Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIvuM, khavarAvavuM, pIvarAvavuM vagere bhega mArgamAM gaNAya che, upavAsa karavo e te tyAga mArga ke mokSa mArga che paNa pAraNuM karavuM pAraNuM karAvavuM ke pAraNuM karatAne anamedavuM e bhega mArga che jeTaluM vrata paccakhANamAM che teTaluM te dharmamAM che, mokSa mArgamAM che paNa jeTaluM AgAramAM che, avatamAM ke apaccakhANamAM che teTaluM adharmamAM che, saMsAra mArgamAM che. dharmamAM che eTale nirjarAmAM che, pUNyamAM che adharmamAM che eTale baMdhamAM che, pApamAM che. ekaTANuM karavAmAM je nahi khAvAnA paccakhANa che te te dharmamAM che, pUNyamAM paNa je ekaTANuM khAvAnI chuTa rAkhI che te eka vakhata khAvuMpIvuM te te bhega mArgamAM che, adharmamAM che, pApamAM che. - traNa kAraNa ke traNa ganI cAvI na samajAya tyAM sudhI jaina zvetAMbara saMpradAyanuM rahasya samajAya nahi. traNa karaNa ane traNa bheganI cAvI nahi samajAyAthI ane brAhmaNa dharma tathA baddhadharmanI moTI asara thavAthI ja Aje pApa ane puNyanI bAbatamAM tathA meharAga ane anukaMpAnI bAbatamAM bhalabhalA kahevAtA derAvAsI jaina munio ane sthAnakavAsI jainamunio goTAvALIne Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAjamAM mATe gaDabaDATa ubhuM karI rahyA che ane pApa puNyane Azraya laIne vagara sama bheLI bhaTAka zrAvakone bhaDakAvI rahyA che kAcuM pANI pIvAthI je phaLa pInArane thAya, eja phaLa pAnArane thAya ane eja phaLa enuM anudana karanArane thAya. eja pramANe khAvAnuM paNa samajI levuM. jaina sAdhuo bhAgavatI dikSA aMgIkAra kare che tyAre pApa karma nahi karavAnAM paccakhANa kare che. ene sIdhe artha e thAya che ke je karaNa karavAthI sAdhuonAM sAdhupaNAmAM aticAra lAge ke bhaMga thAya te saghaLI pApa karaNI che je karaNa karavAthI sAdhuone pApa lAge teja karaNI zrAvaka kare te tene paNa pApaja lAge paNa puNya thAya nahi. puNya thavAnI vAta kahe che te te brAhmaNa dharmanI vAta che, paNa jaina dharmanI tevI mAnyatA nathIja. brAhmaNa dharmamAM cAra varNa ane cAra AzramanAM dharma judA judA mAnelA che paNa jaina dharmamAM te gharabArI hiya ke tyAgI hoya, e saghaLA mATe bhagavAne ekaja dharma prakAze che. ekaja dharma che ane zrAvake enuM aMze pAlana kare che ane sAdhuo saMpUrNa pAlana kare che. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 A vastu na samajIya tyAM sudhI jIva ane dehane bheda na samajAya, jIva bhega mArgamAMthI tyAga mArga tarapha vaLe nahi ane tenuM kalyANa paNa dUra jAya. jaina dharma te AtmAnuM ArAdhana karavAne mahA mArga che. A vastu samajIne je pitAnA AtmAmAM pitAnA AtmAnI zodha kare che te parama kalyANane pAme che. jena terApaMthI saMpradAya viSe je jijJAsuone jJAna joItuM hoya teo pitAnAM nAmaThAma lakhI jaNAvaze te e dharmane lagatuM sAhitya vinA mUlya mekalI ApavAmAM Avaze. chApakhAnAne lakhavuM. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apavAsa dvArA Arogya apavAsa karIne judA judA rogo maTADanArAonI kahANIo sAthe, kevI rIte apavAsa karavA tene lagatI tamAma hakIkatathI chalochala bharapUra ati upayogI graMtha kiMmata rUpiyA aDhI Ta pA ka kha ca" ju huM. eka nakala gharamAM paDI haze to acaravALa kuTuMbamAM seMkaDo rUpiyA bacAvI Apaze. vI. pIthI maMgAvavA lakhA:gAMDIva sAhitya maMdira, surata. mudraka : naTavara ema. vImAvALA gAMDIva' mudraNAlaya, havADiyA cakalo surata,