Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jai na sa nya varSa 3. aMka 2-3 kramAMka 26-27 ACHARYA SRI KAILASSAGARSURI GYANMANDIRI SHREE MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA Koba, Gandhinagar - 382 007. ' Ph. : (079) 23276252, 23276204-08 Fax : (079) 23276249 tejhI zAha cImanalAlageSiLadAsa For Private And Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrA jaina satya prakAza " (mANa patra ) . vi Sa ya - da za na 1 zrI siddhAcalasvAmi stotra : AcArya mahArAja zrI vijayapadmasUrijI: 6 2 anAgama mata : AcArya mahArAja zrI sAgarAnaMdasUrijI : 63 3 prabhu zrI mahAvIranuM tattvajJAne : AcArya mahArAja zrI vijayalabdhisUrijI : 65 4 zrI hastinApurI tIrtha * munirAja zrI nyAyavijayajI . 5 samyagadarzana : AcArya mahArAja zrI vijayapadyasUrijI 6 prArthanA sUtra yAne jayavIyarAya : zrI pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA : 73 7 digaMbara zAstra kaise bane : munirAja zrI darzana vijayajI 8 uvasaggahara stotra : zrI. sArAbhAI maNilAla navAba 8 mahAkavi dhanapAla : munirAja zrI. suzIlavijayajI 10 A. jinacaMdrasUri aura samrATa akabara : zrI agaracaMdajI nAhaTA 11 jainene ahiMsAvAda : munirAja zrI dakSavijayajI 12 zrI kadaMbagiri stotra : munirAja zrI vAcaspativijayajI 13 jainadarzana ane AtmAccheda doSa : zrI. zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDiyA 14 sUryakuMDakA lekha : zrInaMdalAlajI loDhA 15 sAhitya carcA : munirAja zrI nyAyavijayajI 16 saMpAdakIya vaktavya (1) " rAjahatyA " prakaraNa ; , (2) gujarAtI " " zrI kRSNAMka " : 105 | (3) " kalyANa "nA " saMtAMka "mAMnuM bha. mahAvIranuM citra : 105 17 samIkSAbhramAviSkaraNa : bhAvArtha madAvAna zrI vinAjAvALu- : 107 sarijI 18 paMDita iMdracaMdrajIse samAcAra : munirAka ja jJAnavijJAna : 113 116 sAme.. lavAjama - sthAnika 1-8-0 bahAragAma 2-0 A akenA 9-4-9 | mudraka: caMdrazaMkara umAzaMkara zukala, prakAzaka: cImanalAla gokaLadAsa zAha, mudraNathAna : yugadharma mudraNAlaya salApAsa kosa rAha amadAvAda, prakAzana sthAna : zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jezi'gabhAinI vADI dhI kAMTA-amadAvAda, For Private And Personal use only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Namo tthu NaM bhagavao mahAvIrassa siri rAyanayaramajjhe, saMmIliya savvasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameye, bhavvANaM maggayaM visayaM // 1 // zrI jaina satya prakAza pustaka 3 : 26-27 : 2-3 vikrama saMvat 1993 : Ase sudI dazama vI2 saya 2453 zukavAra sana 1837 ekabara 15 // zrI siddhAcalasvAmi-stotram // kartA-AcArya mahArAja zrImad vijayapadmasUrijI // AryAvRttam // paNamiya NavapayamaMta-mahovayArippahANaguruNemi / viraemi NAmajuttaM, thuttaM NAbheyaNaMdassa // 1 // // zArdUlavikrIDitavRttam // divvANaMdaNikeyaNaM pasamayaM kallANamUlaMbuyaM, sambhAvuNNaidaMsaNaM suhakivAsiMdhuM suriMdatthuyaM / NAyAsesatiloyadavvaguNapajAyaM pasaMtippayaM, vaMde haM vimalAyalesaramahAtellukkacUDAmaNi // 2 // ajjaM vaMchiyadANakAmakalasaM saMjogakhemaM karaM, saMbhUvaM paDhamANagArajiNayaM saJjhANavijhAlayaM / taccatthAisayAibhAvalaliyaM NihosarUvassiyaM, dhammujANaviyAsamehavayaNaM vaMde sAIsaraM // 3 // [ siddhAcaLanAM 108 nAma ] DhaMke revaya siddharAya vijayANaMde ya tAlajjhae, lohicce daDhasatti muttinilae bhadaMgare kaMcaNe / kelAse sayapatta siTa marudeve puMDarIyAyale, bhaSyavyAyasamaJcaNijjacaraNaM vaMde sayAIsaraM // 4 // For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [13 divvaM dukkhahare sahassakamale koDInivAse sure, ANaMde sayakUDa hatthi puhavIpIDhe jayaMtAyale / vissANaMda vilAsabhadda maNikaMte pupphadaMte tahA, bhavvavvAyasamaccaNijjacaraNaM vaMde sayAisaraM // 5 // pujjaM bAhubalI-bhagIraha-kayaMbe siddha khitte ThiyaM, vaMde pavvayarAyadIvamaNisaM sattuMjae maMDaNaM / uttuMge vimalAyale siripae khemaMkare sAsae, bhavvavvAyasamaccaNijjacaraNaM vaMde sayAisaraM // 6 // divve merumahIdhare guNa tamokaMde visAlAyale, saMpuNNAbhaya-puNNakaMda-sumahApomme mahiMdajjhae / taM siddhAyala-puNNarAsi-gayacaMde joirUvasyiyaM, vaMde pujjapayAraviMdajuyalaM NAhaM sayAisaraM // 7 // pIDhANaMdudae mahApayajue titthAsaeNaM bale, siTThANaMdaharAyarAmarasubhadde raayraaiisre| taM bhavvAmarakeuNaMdi sahayANaMde vibhAse ThiyaM, vaMde pujjapayAraviMdajamalaM NAbheyapAyaMbuyaM // 8 // uttuMge karakammasUDaNa jayAnaMde ya kammakkhaye, podAme varasiddhasehara kavaDDIvAsa cccbbue| bhavvaccaM sumahAgirIsa makalaMke mallavaMte ThiyaM, vaMde pujjapayAraviMdajuyalaM NAbheyajogIsaraM // 9 // baMbhe kevaladAyage jasahare savvaTThasiddhe ThiyaM, saMsiddhe jagatArage himaNage NaM muttirAe ThiyaM, pakkhAe avatAraNe vijayabhahiMdappayAse ThiyaM, vaMde kammahaNaMtasatti surakaMte NAbhirAyaM gayaM // 10 // ANaMde purisuttamodayasuvaNNe tAvase saggae, siTTe kAmuyakAmaseyapayaga ramme sahassakhkae / caMge muttiNikeyaNe pahupae suMderime saMDhiyaM, vaMde vIgyivAsaMtapaDisaM titthaMkarAIsaraM // 11 // (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anAgama mata. lekhaka AcArya mahArAja zrImat sAgara naMdasUrijI sajajana gaNa sArI rIte samajI zake che ke kaI paNa mata Agama vagarane heya nahi. jo ke sAmAnya rIte Agamane arthazAstra ema karAya che paNa dareka matane aMge je Agamane mUla tarIke gaNavAmAM Ave che te AgamAM zAstro, sAmAnya zAstra tarIke gaNAtAM zAstra rUpa hetAM nathI, paNa te te matanA mukhya pravartaka purUSe pravartAvelAM zAstrorUpI je Agama zAstra che, e matanA mUla tarIke hoya che. badhA matAvalaMbIonA Agamane aMge bhinna mAnyatA vaidike pote mUla purUSa tarIke brahmAne mAne che ane te brahmAe kahelA vene mAnavAvALA (Ine teo vaidika gaNu ya che. vyae jI vagere brahmavAdI e vedAntarUpe brahmasUtra ane upaniSado karyA ane tethI je je vedAtio hoya che te te upaniSade ane brahmasUtro kharA antakaraNathI mAnavAvALA hoya che. kapilamatane anusaravAvALAo kapilanA kahelA sAMkhya pravacana ane tenA bhASyane mAnavAvALA hoya che. vaizeSika ane naiyAyika tarIke gaNAte varga vaizeSika bhASya ane vAsyAyana bhASyarUpI nyAyazAstrane mAnanArA hoya che. badhdha matamAM pravaranArA manuSya budhdha ne pITakane mAnanArA hoya che; yAvat nAstika tarIke gaNAtA manuSyo tenA mULabhUta bRhaspatie kahelA zAstrane 2 nanArA heya che ene bAIbala mAnanArA hoya che. musalamAno kurAnane mAnanArA hoya che. pArasIo avasthAne mAnanArA hoya che. bhAgavatavALA bhAgavatane ane svAminArAyaNa svAminAra caNanI zikSA-patrikAne mAnanArA hoya che. anAgama matanI mAnyatAthI janapaNano abhAva A badhI hakIkata vicAratAM jajana purUSa he je samajI zakaze ke-je je manuSya je je matane mAnanA hoya te te manuSya te te matanA Adya purUSa vacanane mAnanAro he ya ja che. ane te rIte madhyastha daSTithI vicAra karIzuM to mAlama paDaze ke digambaro pitAne jena tarIke oLakhAve che, paNa tene svazAstra jevuM kazuM nathI, kANu ke digambare pitAnA mukhe ja kabula kare che ke ame je kAMI zAstra vagerene mAnIe chIe temAMnuM kAMI paNa jizvara mahArAjanuM nirUpaNa karatuM nathI. jinezvara mahArAje nirUpaNa kareluM AkhuM zAstra ke te zAstrane aMza paNa di aronA mata pramANe vartamAnamAM hayAta nathI, ane tethI digambaronA hisAbe digambara samasta dharma nezvara mahArAjanA Agama vinAno ja che. gironA kahevA pramANe teo jinezvaranA vacananI hayAti nathI ema spaSTa mAne che ane vartamAnamAM je kaMI zAstrane teo mAne che te kela AcAryone ja pahelAM che. arthAt teonA zAstromAM jinezvara bhagavAnanAM vacanone zeDo ke ghaNe bha ma che ja hi eTale e kakhuM For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [14] zrI jaina satya prakAza [ 153 thayu ke digambare peAtAne Aca matIya kahevaDAvI zake, ane te sajjana purUSo mAnya paNa karI zake. paNu jinezvara mahArAjanA vacanane mAnyA sivAya te peAtAne jaina tarIke tA kei divasa paNa kahevaDAvI zake nahri. yAda rAkhavu jarUrI che kevyAkaraNakArA sAmAnya rIte je matavALA je detAne mAne te matavALAne te devatAnA nAmathI eLakhAvavAnu kahe che. jaimInIya, nirIzvara sAMkhya, nAstika vagere matavALA devane mAnanArA nathI chatAM paNa te te prakAranAM zAstro ane dharmA mAnavAthI tenAM te te nAmA jagatamAM jAhera thayelAM che ane hiMdu leAkAmAM paNa manue kahele dharma te mAnavadharma tarIke oLakhAya che, mATe sAmAnya rIte devatAdvArA matanuM nAma khelAya che, ema mAnavA chatAM mukhyatAe te te devanA pahelAM ke te te manuSyanA kahelAM zAstrAne mAnavAthI te te mata te te nAme ALakhAya che emAM navAi jevu nathI. e ja rIte digambarA jo peAtAne jaina tarIke manAvavA mAMgatA hAya te teoe jinezvaranAM vacanAnI hayAti dekhADavI joIe, mAnavI joie ane sAthe sAthe te jinezvaranAM vacanAne pote mAne che ema svIkAravu" joie. jinavacananA abhAve jainadharmanA abhAva jyAMsudhI digambare jinezvaranAM vacaneAtI hayAti na mAne tyAMsudhI teoe mAnya dharma jainadharma tarIke e.LakhI zakAya ja nahi, kemake AcaraNu agara cAritrarUpI dharma te abhidheyarUpa che. paNa abhidhAnarUpa nathI. arthAt vAcyarUpa che paNa vAcakarUpa nathI. paNa dharmanA vAcakarUpe jo koI paNa hoya te te vastavika rIte zrutadharma che ane te zrutadharma jyAre jinezvara mahArAje nirUpaNa karale na hoya teA pachI te cAritrAdika dharma jinezvara mahArAjanA kahelA che, ema kahevAya ja naDui. A vAta te saheje samajAya tevI che ke vAcaka zabda sivAya padAmAM jema nAcyapaNu Avatu nathI tevo rIte jinezvara mahArAje nirUpaNu kaleA zAsrarUpa zratadharma na heAya te digambarathI karAtAM tapa, japa, dhyAna, pUjA, vrata, paccakhkhANa vagere sa AcAryanA nA ja zabdothI pratipAdana thayelAM che, mATe te AcAryanA zabdonuM ja vAcya che ema mAnavu joie ane tethI te digambarezanA dhamane kei paNa manuSya jainadhama tarIke, mastha draSTi hoya te, kahI ke eLakhI zake ja nahiM. digambarAnA dharmane samAnya rItie lokoe nagna devane ane na gurUone mAnanArA dhama tarAke ALakhela che. zakarAcArya sarakhA anya matanA AcAryAe zArIrika bhASya vageremAM digambarane uddezIne khaMDana karatAM ' vavasana matanuM khaMDana karAya che' evA rUpe ja vAkayane prayAga karyAM che. digambarA jema peAtAnA nagnapaNA vagerenA AcArathI pagA2Ne loka-leAkeAttaramAM prasiddha che tevo ja rIte digambare potAnA vacanathI ja jinezvara bhagavAnanAM vananeAne nahi mAnanArA hovA sAthe kevala AcArDanAM vacanAne ja teone AcArya matavALA kahIe te khATu* nathI. mAnanAra: hAi For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhu zrI mahAvIranuM tattvajJAna lekhaka : AcArya mahArAja zrImad vijayalabdhisUrijI (gatAMkathI cAlu) AtmA na sidhyati yadi kSaNabhaGgabAdhA rAtmyamAzrayatu tadbhavaduktibAhyaH / vyAptyagrahAtprathamataH kSaNabhaGgabhaGge, zokaM sa bhUmipatitobhayapANiretu // 4 // artha : hA bhaMgathI sthiravAdIonA hetuo bAdhita thavAthI agara AtmA siddha na thato hoya te tamArI yuktithI bAhya e baddha nairAmyavAdano Azraya kare, paNa pahelAMthI ja vyAptinuM agrahaNa thavAthI kSaNabhaMgane ja bhaMga thaye chate banne hAtha jamIna para paDI javAthI te baddha zAkane pAma! tatpaya :-eka varatunI siddhimAM atyaMta baLavAna bAdhaka pramANu hoya to tenA sAdhaka pramANu hajAro hoya to paNa te sarva nakAmAM che. arthAt te hetuo sAdhyane siddha karI zakatA nathI. jema-agnimAM smArzana pratyakSathI bAdhita thayela anuSNatAnI siddhimAM game teTalA hetuo hoya te bAdhita hetuo anuNatAne sAdhi zakatA nathI tevI rIte jJAna di guNavAna AtmAmAM sthiratvanA sAdhaka hetuo kSaNikanA sAdhaka pramANathI bAdhita che mATe te hetuthI sthira AtmAnI siddhi thaI zakatI nathI. je A vAta kharI hoya te ekAntathI paryAya nayane ja grahaNa karanAra tamArI yutithI bAhya evA boddha narAmya di (AtmarAhitya)ne Azraya kare, paraMtu jyAre sattva ane kSaNikatvanI vyAkhanuM jJAna na thavAthI satvarUpa hetumAM vyAptanI asiddhi thaI, tyAre kSaNikanA sAdhaka pramANano bhaga thayA ane sthirAtmAnA mAdhanamAM ane vairAgyanA sAnamAM asamartha hovAthI bAddhanA bAdhana ane sAdhanarUpa bane hAtha na miIna para pachaDAI pote paNa jamIna para pachaDAya che ane parAjayanA kAra thI ghaNo zoka prApta kare che. te vAtane AgaLanA kamAM khaMDanapUrvaka batAvAya che - sAmarthyatadviraharUpaviruddhadharmasaMsargato na ca ghaTAdiSu bhedsiddhe| vyAtyagrahastava parasya yataH prasaMga vyatyAsayorbahuvikalpahaterasiddhiH // 5 // artha :-ApanI AjJAthI bahirbhata bauddha, sAmarthya ane asAmarthyarUpa paraspara virUddha dharmanA saMbaMdhathI ghaTAdi padArthomAM bhedanI siddhi thavAthI sattva ane kSaNikatvanI vyAptinuM jJAna thaze, ema kahe che te ThIka nathI. kAraNake sAmarthya ane asAmarthanI siddhi prasaMga ane viparyayathI thAya che, paraMtu ghaNu vikalpathI prasaMga ane viparyayane nAza thAya che, ane tethI karIne prasaMga viparyaya siddha thato nathI. tAtparya e nIkaLyuM For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [varSa : ke hamata ghaTava, paTavarUpa virUddha dharmanA abhyAsathI ghaTa ane paTamAM paraspara bheda jevI rIte siddha thAya che tevI rIte koI vakhata ghaTa kAryakArI che ane koI vakhate akArI che. evI rIte kArItva ane akArItva rU5 virUddha dharmanA saMbadhathI pUrvottara kALanA bhedathI banne ghaTa bhinna siddha thayA. kemake ghaTa saMtatamAM amArI svarUpa ghaTane nAza thayA vinA kArI svarUpa ghaTanI utpatti thaI zakatI nathI. evI rIte ghaTamAM kSa ikatvane nizcaya thavAthI A ja dRSTAMtathI satvarUpa hetuthI jadI nAza thanAra zabdAdimAM kSaNikanI siddhi thaze. jemake- je sat che te kSaNika che e anumAnathI ghaTa, zabdAdika paNa sat che te mATe kSaNika che, A prakAre upasthita thatI zaiddhanI Aza ne dUra karavAne graMthakAra pAThaka pravara yazovijayajI mahArAja uparanA kokathI, nIce pramANe vistArathI khaDana kare che - kaI vakhata bIja aMkuranuM kArI (karanAra) che ane koI vakhata kArI nathI mATe kari-akAritva rU5 virUddha dharmanA saMbaMdhathI aMkura kAri bIja ane tadakAri bIjane bheda siddha thAya che. koI vakhate bIja aMkurakAra bIjanuM kAri che ane kadI aMkurakAri bIjanuM akAri che, ataH akurakAri bIjakara bIjane, aMkurakAra bIja akAri- bIjathI bheda siddha thAya che. A prakAre pratikSaNa bIjano bheda hovAthI kSaNikatvanI siddhi thAya che. evI rIte ghaTAdi padArthomAM sattva ane kSaNikavanI vyApti sAbita thavAthIgrahaNa karela vyAptivALA sattva hetuthI satpadArtha mAtramAM kSaNikatanI siddhi thAya che evo baddhane upara pramANene Azaya che; paraMtu te ThIka nathI, kema ke virUddha dhamo (kAriva akAritvarUpa), jyAre je padArtha je kArya (aMkurAda) prati samartha hoya tyAre te pAthe te kAryane kare che. jema kAraNonI sAthe kSetramAM raheluM bIja, gharamAM koThImAM rahelA bIjane paNa te samayamAM taiyAyika aMkura karavAmAM samartha mAne che te te vakhate te bIje akura karavo joIe A (prasaga) Apatti che. jyAre je padArtha je kayane nathI karatA tyAre te te kAryanA prati asamartha che. jema pathara jyAM sudhI vidyamAna rahe tyAMsudhI koI 5Na vakhata aMkurane karatA nathI, mATe te aMkura karavAne abhaya che. kaThImAM raheluM bIja paNa aMkurate karatuM nathI mATe te amartha che, A viparyaya ( viparIta siddha) che. evI rIte prasaMga ane viparyathI samatha rUpe mAnelA bIjamAM paNa asAmarthanI niddhi thavAthI viruddha dharma siddha thayo. bauddhanuM A kathana ghaNA vikalapothI hagAI javAthI asaddha che te vAta yazovijayajI mahArAjanA uparyukta thakamAM kahelA vipaterasiddhi e zabdothI siddha thAya che. kemake pUrve batAvelA prasaMgamAM ghaNA vikalpane avakAza hovAthI prasaMganI asiddha che te batAve che. kAraNane sAmarthya kahe che te kAkaNa phalopadhAyakatva ane svarUpamRtva rUpa be prakAre che. pittanA avyavahita pUrva kALamAM jenI vRtti hoya te kAraNa phalopadhAyaka kahevAya che ane tene ja kari kahe che. tathA sahakArI yogyatA ane ravarUpa tArUpa, yogyatA paNa be prakAranI che. eka sthAnamAM badhA kAraNenA saMmelanane sahakArI yogyatA kahe che. kAraNane asAdhAraNa bIjavAda, bIjavavyApya kurvapatra ane sahakArInA na hovAthI kAryanAM naka je na thAya evA dharma, ema svarU yogyatA traNa prAranI che. te prasaMgamAM he bhUta mithyapadathI kyA For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI hastinApurI tIrtha lekhakaH-munirAja zrI nyAyavijayajI (gatAMkathI pUrNa ) hastinApurIe mahAna samrATa caMdraguptanI jAherajalAlI joI che. caitra pUrvadhArI zrI bhadrabAhuvAmIjI mahArAjanA samayanI jaina sadhanI unnata riyati nIhALI che. aneka tyAgamUrti-sAdhu bhAvAtmAo ahIM padhAryA che. samrATa azoka bhAratanI digavijaya yAtrA vakhate ahIM AvelA hatA; tenI cAda AjJAo paikInI eka AjJA (zilAlekha) Indra prasthamAM hatI. A daramyAna bhAratanI rAjadhAnI I-draprasthathI haTI gaI hatI ane pATalI putra bhAratanI rAjadhAnI hatuM. A vakhate indraprarathanuM gaurava ghaTayuM ane sAthe ja hastinApura upara eka vadhu phaTako paDaye. azoka pachI teno pratApI patra samrATa saMprati bhAratane sarvesarvA banyo. teNe A prAcIna tIrthabhUmi samI jainapurIne saMbhALI ane tenAM prAcIna smRti cihnene uddhAra karAvyo. ItihAsa yuganAM aneka AkramaNe : sammati rAjAnI pachI bhArata aneka vibhAgomAM vibhakata banyuM, ane videzIonA humalA zarU thayA. chele caihANuvaMzIya pRthvIrAjanA samayathI dilhI bhAratanuM kendra banyuM. navI dilhI teNe vasAvI. pANIpatanA medAnamAM-hastinApurInI chAtI upara-mahammada ghorIne teNe sattara vAra harAvyuM. paNa Akhare pRthvIrAja vilAsa, abhimAna mamatathI gherAye ane hAryo. videzI sattAnAM jaDa-mULa ahIMthI zarU thayAM. dhIme dhIme kAbula, gajanI, turka, paThANa, ladI, khIlajI, Adi rAjAoe dilhI luMTavA mAMDayuM. e hastinApurano sAthI prathama vAre Avo. pANIpatanA medAnamAM jItanAra saithI prathama ahIja Avato; dilhI te tyArapachI AvatuM. prakAranI kAraNatA ddhane ISTa che tenuM spaSTIkaraNa pathama thavuM joIe. spaSTIkaraNamAM brAddha je je kAraNane svIkAra karaze te te kAraNa yuktibaLa AgaLa TakI zakatuM nathI, kemake badhA pakSamAM deva Ave che. te deSane batAvavA mATe bAvIsa leka sudhI "nyAyakhaMDa khAdhamAM taiyAyika rItie zaiddha dharmanA kSaNikavAdanuM seMkaDe paMktionA vistArathI khaMDana kayuM che ane vacamAM vacamAM naiyAyikanuM khaMDana karI syAdAda siddha karyo che. tyArapachI cotrIsa leka sudhI taiyAyika mAnya padArthanuM khaMDana karavAmAM AvyuM che. taduparAMta vijJAnAta matanuM nirasana sarasa rIte karyuM che. evI rIte vicAra karatAM AtmAne kevaLa nitya athavA kevaLa anitya mAnanAranA mate baMdha mekSa vagere vyavasthA TakI zakatI nathI. te mATe vItarAgota nityAnitya svarUpa Atmatatva mAnyA sivAya chUTako nathI. (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [3] zrI jaina satya prakAza [varSa 3 musalamAnAe potAnA rivAja ane jAti-vabhAva mujaba toDa phoDa AraMbhI; luTaphATa cAlu rAkhI, hastinApurInI bacI rahelI ze,bhA temaNe mIThThImAM mIlAvI A AkhA prAMta tavAha thai gayA. gagA ane yamunAnA A vacalA pradezamAM kAcu senu nipajatuM, kintu atyAcAreAnI AgamAM e badhu baLIne bhasma tuM thai gayuM. prazna nIcAvAi gai, hastinApurajI verAna jaMgala banatuM gayuM. navIna hastinApura paNu vasyuM. maMdiza masjIida thayAM, jenAM khaMDere Aje ubhAM che. temAM vaLI gagA maLyA kopAyamAna thayAM ane prAcIna ane arvAcIna nagarIne potAnA udaramAM samAvI dIdhI. pachI to ghaNAe bAdazAha AvyA ne gayA. ghaNIkhe badazAhato sthAi ane uThI gai. A badhuM A nagarIe joyu, ahIM masjIde baMdhAvAi, megala sukhane ArAma ApanAra ArAmagRha-bagIcAA, bagalA, baMdhAyA. paNa chella nAdIrazAhanA julmI humalA samaye hastinApura bhayaMkara rIte nAza pAmyuM. tenu astitva suddhAM jokhamamAM AvI paDayuM. avazeSamAM rahyAM prAcIna jaina maMdira, masjIdo ane zivAlaye jaina maMdirAmAM hatA stUpa ane tenA upara pAdukA. pUjAnA abhAve zivAlayo anukrame TuTI gayAM, masjIdo paNa gai. Aje enA khaMDiyera ubhAM che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vadhu paDatInu kAraNa : musalamAnI antima yugamAM marA, jATa zikha AdinA saMdharSaNa-bhASaNa saMdhaSa samaye jaina sAdhutA vihAra aMdha thavA mAMDayA. suvihita sAdhunA vihAranA abhAve sthiravAsa maMDAyA ane yati saMsthAe sthAna levA mAMDayuM. A samayane lAbha lai sthAnakamAgI sAdhue gyA pradezamAM vicaryA. paMjAbanaramAM emaNe upadeza phelAvyeA. hastinApurajInAM prAcIna stupa-maMdiranA upAsako dhaTayA. temaja hastinApurajI pAsenA zvetAMbara jaine paNa sthAnakamArgI banyA. bAkI rahyA digaMbara jaitA. temaNe anukulatAne lAbha lIdho. prAcIna zvetAMbara stUpAne teDI pheDI navAM sthAne banAvyAM, jemAM digaMbarapaNuM spaSTa rAkhyu. junAM sthAnAnAM je avazeSo mAtra rahyAM hatAM te dhvasta thayAM. navIna maMdira banAkyuM. tyAM dilhImAM vasatA zve. jene paNa jAgRta thayA, ane dhvasta thatAM khAkI rahela eka prAcIna stUpa, ke je zvetAMbara ja hate tenI rakSA karI. dhIme dhIme navIna jina maMdira dhamazALA vagere banyAM. chelle chelle pU. pa. zrI burrarAyajI mahArAja, pU. pA. mUlayajI gaNu mahArAja ane suprasiddha pU. pA. zrI. vijayAnada sUrijI mahArAjanA prayatnathI, paMjAba jAgRta thayuM. e paMjAbanI AtmAnaMda jaina mahAsabhAnA utsAhI kAryavAhukAe A tIrthaM saMbhALyuM che. dina pratidina tIrthanI unnati-AbAdI thatI jAya che. hAlamAM ahI eka nAnu gurUkula cAle che. atyAre cAlatu nAnu gurUkula : pracIna RSi munionA A punita dhAmamAM A gurUkulanA bAlakA vasatA rUpa che, arjuna khAlakone jaina dharmanuM zikSaNa apAya che. sAtheja hindI-ane gaNita paNa cAle che. bAbujI zrIyuta kItiprasAdajI AnA saMcAlaka che. sAdu ane sarala jIvana, sAduM ane sarala zikSaNu e gurUkulanuM mukhya lakSaNa che. AjanI jaina samAjanI dareka zikSaNa saMsthAonAM kAryavAhakone mArI sAdara sUcanA che ke A sAdAi ane saralatA tarapha jar For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samyagdarzana lekhaka:- AcArya mahArAja zrImad vijyapadyasUrijI (kramAMka 24 thI cAlu) -- nakSeparUci jItene lAbha pamADavAnI khAtara AgaLa lakhelI bInA TuMkAmAM jagAvI che. vistArathI jAgavAnI icchA vALA e zrI paca (graha, karma prakRti Adi graMthI jANI levuM. A yayAttikaraNa tathA AgaLa kahevAmAM AvanAra baMne karaNe paikI dareka karaNane kAla aMtamuM pramANa jA. ane traNe karaNane samagra (samudata) kAla 5 aMtarmulakSa Ape. e te AjanuM zikSaNa khacALa che, temAM vaLI ApaNI saMsthAomAM paNa kharcALatA vadhI che. vidhArthIo ghara cheDI, mAtA pitAne choDI gurUku, vidhAlaya, chAtrAlaya, beDage a Amema Ave che sAdAI ane saralatA zikhavA. badalAmAM zikhI jAya che bAhya ADaMbara, kharcAlatA. A yugamAM te thoDAmAM ceDA kharce uttama zikSaNa-vidhA maLe enI jarUra che. sAthe ja samagra jJAna-darzana mATe pUrepUruM lakSya ApavuM joIe. mAnavajAtinA karUNa ItihAsanI sAkSI e nagarIH zrI hastinApurIne A itihAsa mAnava jAtinA karUNa ItihAsanuM eka pAnuM che. jyAM gaganacumbI rAjabhavane hatAM tyAM Aje retInA DhagalA ubhA che. je nagarImAM rAzI cATa-bajArI hatAM tyAM Aje ghAsa ugyuM che, khetI thAya che ane jaMgalI jhADA ubhAM che. jyAM hAthI ane ghoDAnA haiSAraya thatA tyAM Aje zIyALIyAnA rUdana saMbhaLAya che. jyAM mAnava jAti harSa ane AnaMdathI vicaratI, vizrAnti letI tyAM Aje vAMdarAM, bilADAM, kAgaDA, kutarAM ane jaMgalI pazu-pakSIbo doDe che. hastinApurIne eka eka kaNa karUNatAnA ItihAsathI paricita che. ahIM AMbA, jAMbu, khAreka AdinAM jhADo pitAnAM phaLo dharatI para nAMkhe che paNa kaI khanAra nathI. bezaka vAMdarAo te che ja. ahIM eka bugaMgA vahe che tenuM pANI baMdhAya che. atyAre koI pItuM paNa nathI. e gaMgA pitAnI Uo dvArA jANe potAnA bhUtakAlIna gauravane gAtI rUdana karatI hoya ema bhAse che. saMdhyA samaye hajAre maccharo kAnamAM avI gaNagaNe che, jANe mAnavajAtine patanane karUNa itihAsa sabhaLAvatA hoya evuM kaMIka kahe che. saMsAranI vAstavikatAno khyAla ahIM Ave che. e mAnava, hajIye jAgRta thA, jAgRta thA! kekanAM amima na rahyAM nathI ane raheze nahi ! tArA kepa ka Aya AchAM kara ! sAco mAnavI bana ! mAnava jAtinA karUNa patana nA A itihAsamAMthI yadi kAMI na meLavyuM, jIvana ne sudhAryuM te yAda rAkhaje AthI vadhu bhISaNa patananA gartamAM tAre AthavuM paDaze. mAnava jAta A ItihAsa vAMcI camakalyANa sAdhe e zubhecchA pUrvaka viramuM chuM. (saMpUNe ) For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [o.] zrI jaina satya prakAza [5 3 te pramANu kathA che, paraMtu dare karaNanA aMtarmuhUta karatAM A traNe karAnuM aMtamu kUta meTu jANuvu. kAraNa ke zAstramAM 9 samayathI mAMDIne eka samaya AchA mukta sudhInA asaMkhyAtA bhedo kahyA che. bhavya tathA abhavya ema baMne prakAranA jIve! A yayApravrutikaraNlR kare che. pUrve kahyA pramANe karmonI sthitine ghaTAvAnA saMbaMdhamAM dhAnyanA pyAlanu dRSTAMta A pramANe jAvu. jema eka mANasa pyAlAmAM thoDu thoDu anAja nAMkhatA jAya, ane vadhAre vadhAre kADhatA jAya, ema karatAM karatAM keTalAka kALe te (pyAlA) mAM ghaNuM anAja paTavA (bhAra kADhavA) thI thoDuM anAja bAkI rahe che, tema bhavya jIva anAbhoga svarUpa A prathama karaze karI vividha karmonI lAMbI sthitino nAza kare che, ane alpa sthi tino baMdha kare che. A pramANe jema meDAmAM meDA aA pudgala parvata jeTalo kAla vItyAbAda paNa parama padane pAmavAnA che, tevA bhavya jIvo A yathApravRttikaraNanA pratApe vividha prakAranI karma sthitie te ghaNA pramANamAM ochI karI graMthi thAnanI najIkamAM Ave che. A karaNanuM bIjuM nAma " pUrva pravRtta # " che. ane te vyAjabI ja che. kAraN ke apUrve karayu vagere karaNAno pahelAM A karaNu pravarte che. ahIM graMthasthAna sudhI te abhavya jIve pazu prathama karayu vadhu karmasthitine lAdhara (chaza) karI anatIra Ave che. paraMtu te te (Si) te bhedI (haThAvI) zakatA nathI, kAraNa ke temane rAgAdi pariAma ( rUpathi ) te pAcha hAvAnA kAra mubhUta vizeSTha adhyavasAyo prakaTa yatA nathI. AvA bIjA paNa aneka kAraNAne lai mithyatva mehanInI sarvopamAna karI sakAthI te abhavya jIvo apamika samyakatva pamI zakatA nahI. a (bhavya) jIvo graMthiMsthA to najIkanAM bhAgamAM sabhyonA anya asaMkhyAtA kAla sudhI raDe che. temAM keTalAeka asa ya jo| mukhya traNu kAraNAne lI dravyatI pratrA (dIkSA ) mANa kare cheH-- 1. paheluM kAraNu eke-bhatrIza hajAra zreSTha rAjAete mAnya e. cha khaMDa RddhinA mAlika cakravati ge? rAjAe, nivRti prAna zAMtimaya pavitra jIvavALA uttama muni mahAtmAone joine eka vicAre che ke-mahAkAla puNyodaye amane Aje A 1 jenA manamAM huM bhavya hoIza ke anya evI vicAraNA tage, te (nazcaye karI (sAdhya vyAdhi jevA ) bhavya kahevAya AvA vicAro jene svapnamAM paga na Ave te jIva anya kahevAya, ema zrI zokAMkAcAya mahArAje A cArAMgasUtranI TIkAmAM kahyuM che. muktimAM javAne lAyaka sabhya veAmAM paNa ThalA eka jIve!-+;sAdhya-( kaSTasAdhdha) thAdhenI mAphaka vage lAMbe kALe parama pa pAme che. te cha dunya kahevAya, ane keTalA e jIve bhavya chatAM sAdhana sAmamo ja na maLavAthI mukitamAM na jaI zake te tasavya a babatazrI bhagavatIsUtranI TIkAmAM ane zrI anuyAgadvArasUtramAM prastha anepratimA banAvavAne lAyaka lAkaDAMnuM draSTAMta Apyu che, te khAsa taMtrA lAyaka che. tA aDAvya vyAdhinI mAphaka koI paNa kALe jeo mukitapa pAmyA nathI ane pAmaze paNa nahi te ekAMta mithyAdrI abhavya jIve navA 2 A draSTAMta Avazyaka niyukitamAM pUjyapAda zrI bhadrabAhusvAmI mahArAre kaheluM che. 3 Ane AkAra deza vizeSamAM kAThInA jeve! paNa hAya che. For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2-3] samyagdarzana [71] pavitra mahAtmAnAM darzana thayAM tethI ame dhanya chIe, kRtapuNya chI che, kharekhara kharUM sukha te tyAgamAM ja che, paNa mAM nathI. ema A tyAgamUrti mAtmAnA darzanathI Aje amane khAtra thAya che ke atyAra sudhI ane ghere ajJAnarUpi aMdhArAmAM athaDAyA, jethI mAkhI je baLAmAM coMTe tema ame vikema cheTI rahyAM. lIMbaDo che kaDa, paN janmelA kIDAne jema te mIThA lage, tema saMsAra che kaDavo (duHkhada ya) chatAM ame mIThA (sukha denAra) mAnIne temAM paDI rahyA chIe. dhanya che, A munimavAmAne ke jemaNe, " viSa to khAvA ne mAre paNa viSaya te citavatAM paNa mAre (saMsAramAM bhaTakAve) che. ema vicArI bharajuvAnI saMyama ane tapa AdarIne nibiDa karmone khapa vAna mAne lIdhe che. aho ! A muni jyAre amAnadI che, tyAre ame mudde lAdI chIe. AvA pudagalAnandi5ne choDIne kyAre ame A munivara sevelA pathe cAlI ? AvI uttama bhAvanA bhAvatA pUrva ane rAjAe jema saMsa rane choDIne ubhe page nIkaLI saMyama sAdhIne parama 53 pAmya, tema amAre e ja pramANe karIne banakalyANa karavuM vyAjabI che. A nA uttama vicArothI vAsi thaIne te bo te (muna mAmA )nI satkAra sanmAna sahita pUjA kare che. A sthiti jyAre abhavya cha de be che, tyAre temane e vicAra ave che-ke -je ame sAdhu vaNuM laI e te amArI paNa A rAjAo bhakti kare," ema vicArIne keIka abhavya cha dravya cAritrane grahaNa kare che. 2. bIjuM kAraNa e ke keTalA eka abhavya jIvo zrI tIrtha kara bhagatanI anupama atizaya vagere saddhine joIne te ja pAmavAnI cAhanAthI dravya cAritra grahaNa kare che. eTale jo ame sAdhu vaNuM laIe te A tIrthakaranI mAphaka amArI 5 iMTa, deva, devI sevA karaze vagere vicArI 5 dravya cAritra grahaNa kare che. 3. Rddhi AdinI cA nAthI lokomAM manAvavA pUjA vAnI IcchAthI ane tevA bIjA paNa prAye niya gArUpa sAMsArika padArthonI AkAMkSA Adi ni mate keIka abhavya jI dravya caritra ke agIkAra kare che. (bahI traNa mukhya kAraNa sivAya bIjA kAraNo paNa bhe gaNyAM che.) A che mAMkhI pAMkha paNa na dubhAya tevI kALajI pUraMka paDilehaNa vagere kriyArUpa saMyama pALe che, cha , zraddhA nuM hevAthI te saMyama) ne prabhue dravya cAritra kahyuM che. evuM dravya saMyama paNa pALIne e kuthI de lokanI apekSAe navamA greveyaka sudhI paNa jaI zake che. ca caritrane paNa mahamAM ocho nathI ja. A bAbata pUjyapAda bI ha rabhadrasurijI mahArAje zrI paca zika zAstramAM kahyuM che ke - savvajiyANaM jamhA, sutte gevijjagesu uvvaao| bhaNiko jiNehi so naya-liMga mottuM jao bhaNiyaM // 1 // je daMsaNavAvaNNA-liMgaggahaNaM karaMti saamnnnne| tesipi ya uvavAo-ukoso jAva gevijjA // 2 // AvA pUvadhara maharSinA vAkyamAMthI apUrva bodha e maLe che ke-sAyamAdi dharmakriyAmAM je zraddhA bhalI hoya te attara vimAnanAM paNa sukha maLI zake. nava raiveyaka sudhInA For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [72] zrI jaina satya prakAza [ varSa 3 devAdimAM keTalAeka devadevIo samyagdaSTi hoya che ane keTalAeka devadevIo mithyASTi paNa hoya che. anuttara vimana sI sarva devo te nizcaye samyagdaSTi ja hoya che. dravya cAritranA utkRSTa phaLa rUpe navamA greveyaka sudhInI hada batAvI. ema kahevAno Azaya e che ke keTalA eka sUtrano yathArtha Azaya nahi samajanArA upara jaNAvelI bInA bhoLA ne samajAvIne kahe che ke-" kUrma putra ane bharata mahArAjane dravya cAritra kayAM hatuM ? chatAM teo mukti pada pAmyA. te ApaNe paNa bhAva cekhA rAkhavA. muSiAdi davya cAritranI kaMI paNa jarUra na nathI." tethI zuSka adhyAtmione paNa samajAvI sabhAmAM lAvavAnI khAtara AcArya mahArAje kahyuM ke-dravya cAritranuM upara jaNAveluM navamA saiveyaka sudhInuM phala tame jAtA nathI, ane je jANo cho te kadAgrahane laIne tamAro mata vadhAravAnA irAdAthI bIjA ne jaNAvatA nathI ane chupAve che. jyAM sudhI nimittavAsI AtmA pramAdane vaza paDele hevAthI kaSAyAdi mehamAMthI chuTa nathI tyAMsudhI bhAva cAritramAM TakI rahevA mATe tene uttama nimittanI khAsa jarUra che ja, ane tevuM hatama nimitta dravya cAritra che duniyAmAM pratyakSa dekhAya che ke, saMyamamAM TakAvavAnAM jeTalA nimaje che te karatAM ghaNuM vadhAre nimitte saMyamathI bhraSTa karAra che. je jIva cetatA rahe te ja saMyama TakAvI za. viparIta nimittone laIne bhAva cAritrathI khate AtmA muni veSAdi dravya cAritrane joine e ja vicAraze ke-he jIva ! manuSya jIMdagInI uttamatA saMyama sAmagrIne laIne ja gaNAya che. kAra ke darzana ane jJAna te bAkInI traNa gatimAM paNa saMbhave che. paNa saMyama sAmagrI to mAthe bhavamAM hoya. mahA puNyodaye zrI tIrtha kara devanI ane caturvidha saMghanI sAkSIe te saMyama sAkyA tuM pAmya, te prama ne tyAga karIne tenI ArAdhanA karIne karmamela haThAvI AbhA 5 sonuM nirmala banAvavuM joIe. mATe A saMyama mAthethI cUkIza nahIM. jo cUke te tane zrI tIrthakara deva ane zrI saMdhane ThagavAnuM mahApApa lAgaze. AvuM vicArI te jIva saMyamamAM sthira banI AtmAnuM kalyANa karaze. A badhe dravya cArikana pratApa che. vaLI vaMdanA vyavahAra paNa dravya cAritrane laIne che: gRhapagamAM jemane kevalajJAna thayuM che, evA puNyazAlI AtmAo je pitAnuM AyuSya, kevaLajJAnathI vadhAre jANe te jarUra muniSa grahazuM kare che ane tyAre ja temane iMdra vagere che vaMdana karI zake. mATe kevaLI evA zrI bharata mahArAjAe paNa temaja karyuM, tyAre IMdra vaMdanA karI che. ethI sAbIta thayuM ke bhAva cAritrane madadagAra be cAritra che e ja hetuthI adhyAtmanI vyAkhyA jAvatAM zAstrakAra mAnaje kahyuM ke bhAjaitya-paMcAgAravAmAM A AtmAne uddezIne je pAMce AcAranI sAdhanA karavI tenuM nAma adhyAtma kahevAya. A vyAkhyA ja jAve che ke bhAva cAritra TakAvanAne dravya cAritranI jarUriyAta che. mATe dravyane bhAvanuM kAraNa mAnIne sAra nimittane sevA pUrvaka pAMce AcArane pagale, te ja khare adhyAtmI kahevAya. tethI viparIta vartanArAone te nyAyAcArya mahArAje yAtrAthamino mati, mune vAjI kathA kahyuM che tema phAgaNa mAsanI heThaLa nA bALako jevA samajavA. (apUNa) For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAnAsUtra cAne jayavIyarAya lekhaka: zrIyuta prema. hIrAlAla sikadAsa kApaDIyA. em.e. tr zrI jaina satya prakAza (va. 2, a. 12, pR. 599-602 mAM " namrutyuNane age " e nAmathI mArA eka lekha prasiddha thayA che. eTale Aje hu e tame prArthanA sUtrane vica2 karavA pravRtta thAuM chuM. nAma... prArthanAstra ' jaya vIyarAya 'thI zarU thatu hAvAthI ene ' jaya vIyarAya ' tarIke oLakhAvAya che. A pramANe, ApaNAM aneka sUtreAnI paDe, A sUtra daza prakAranAM nAma paikI 'AdApa'nuM udAharaNa pUrU pADe che. zrI vardhamAnasUra pote racelA AcAradinakara (pR. 271 1)mAM A prArthanAstrane bhagavatprArthanA e nAmathI nirdeSe che. bhANDArakara prAcyavidyAma zeAdhanamaMdiramAM A sUtranI je 1anyAnya hastalikhita pratibhA che temAMnI ekanA aMtamAM 2'praNidhAna daMDaka' ema lakheluM che. gata varSamAM ratalAmathI prasiddha thaye| paDAvazyakonI pratima A prArthanAsUtrane mATe praNidhAnasUtra evu nAma ullekhAyuM che. zrI harimaMdrasUrikRta pAzakanA trIjA paMcAzakanI 17mI gAthAmAM A sUtrane paNihANu (praNidhAna) tarIke oLakhAvyuM che tenA AdhAre ke evA kei bIjA AdhAre A nAma cAhayu haze. A sUtranA viSayane anulakSIne enu prAthanAsUtra evuM paNa nAma pADavAmAM Avyu che. mApa ane ullekha--A sutra asalamAM e prAkRta gAyArUpa che. eTale ke enI pachInA je bhAga atyAre khelAya che te prakSipta che. A prakSipta bhAga e prAkRta gAthAo ane eka saskRta padya pUrato che. A hakIkatanA samarthanarUpe ema kahI zakAya tema che ke zrIyAkinIbaddhattarAdhamaMsUnu zrIharimasUrie pa'cAzakanA ceAthA paMcAzakanI 33mI ane 34mI gAthAmAM e ja gAthA noMdhI che. vaLI temaNe lalitavistarAmAM ' AbhavamkhaDA ' sudhI ja vyAkhyA Apo che. virodhamAM yogazAsranA trIjA prakAzanA 233 patramAM paDelI e ja gAthAo che ane enI sneApana vRttinA 234 a patramAM * Abhavama khaDA' sudhI ja vyAkhyA che. AcAra inakara (patra 271 1)mAM paNu temaja che. vaLI zrImAnavijaya upAdhyAyakRta dhama saMgraha (bhA. 1)nA 163 a patramAM paNa Abhava makhaMDA' sudhInI ja khe gAthA apAyelI che ane A 163 a temaja 163 A patramAM * AbhavamakhaMDA' sudhInA bhAganI ja vyAkhyA che. * ekadara anI cAra prati che, e darekanuM varNana " jaina hastalikhita pratinu Apelu che. tyAM e cAra mATe kramAMka 787bhAga prasiddha thaze. AmAMnI 789 kramAMkaane 788 kramAMkavALI pratinA aMtamAM For Private And Personal Use Only varSonAtmaka sUcipatra " (bhA. 3 ) mAM meM 7:0 rakhAyele che. gheADA vakhata pachI A vALI pratinA aMtamAM, " praNidhana daDaka ", zakrastava ema lakhela che. ' zakrastava' e nAma brAnta jaNAya che. 2. cegazAstranI svopana vRttinA 233 a patramAM " pradhAna Inti " ema chapAyelu che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [4] zrI jaina satya prakAza [ varSa 3 muktAzruti mudrAe jAti ceIAI, jAta ke vi sAha ane jaya vIyarAya kahevA, temAM lalATe hAtha rAkhIne te na 'AmavamakhaMDA' paryaMta 'jaya vIyarAya' kahevAnA che evA je ullekha "paMca pratikramaNAdi sUtrANI 'nA 539mA pRSThamAM che tene tathA 54mA pRSThamAM " pAchaLanI gAthA kSepaka che "4 e ullekhane temaja upara jaNAvelAM khIjA kArAne dhyAnamAM letAM prAthanAstranuM mULa e gAthA pUratu ja jaNAya che. AthI e prazna upasthita thAya che ke jo A pramANe bAkInA bhAga prakSipta ja hoya te| koNe, kyAre ane kaeNma e dAkhala karyo? uparyukta 790 kramAMkavALI pratimAM "vaGgidU vALI trIjI gAthA che. A kRti Adhunika jaNAtI nathI. seA varSe jeTalI teA e prAcIna haro ja ema lAge che, paraMtu emAM paNa atyAre pracalita pacAthI gAthA temaja zvasaMskRta padya nathI. eTale e e kyArathI astitvamAM AvyAM te jANavu bAkI rahe che. "" zrI. zAntisukRita ceIyavadana mahAmAsamAM atyAre pratita jayavIyarAyanI cAra gAthA 846thI 849mI gAtharUpa najare paDe che. paraMtu emAM yuvavacavALI sethI gAyA paDelI ApelI che ane enA pachI 'gA' zabdanA ullekha pUrvaka atyAre kheAkSAtI prAthamika traNa gAyA Apela che. A pramANenI cAra gAthA ApavA pUrve temaNe nIce mujabanI gAthA ApI cheH- Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "cIvaMda kayakizco pamoyaromaMcacazciyasarIro / sakkathapaNa vaMdiya ahimayaphalapatthaNaM kuNai // 845 // vizeSamAM jayavIyarAyanI prAthamika traNa gAyA ApyA pachI zrI. zAntisurI nIce mujaba nirdeza kare cheH "papasiM egayaraM paNihANaM niyamao ya kAyavvaM / paNihANatA namhA saMpunnA vaMdanA bhaNiyA // 850 // A sabaMdhamAM zrI. AtmAnaMda-jaina-pustaka-pracAra maNDala Agaga taraphathI prakAzita ane 5. sukhalAlajIkRta hiMdI anuvAda ane TippaNI sahita "paMcapratikramaN"nA 39mA pRSThamAM nIce mujaba TippaNI cheH-- "caityavaMdana ke anta meM saMkSepa aura vistAra isa taraha do prakAra se prArthanA kI jA sakatI hai / saMkSepa meM prArthanA karanI ho to dukkhakhao kammatao" yaha eka hI gAthA paDhanI cAhiye aura vistAra se karanI ho to "jayavIyarAtha" Adi tIna gAthAeM / yaha bAta zrI vAdi- vetAla zAntisUrI ne apane caityavaMdana mahAbhASya meM likhI hai / kintu isase pahelI Ardatta prasiddha *ceka 4. 3. 'zrI jaina zreyaskara maMDaLa " (mhesANA) taraphathI prasiddha thayelI " zrI jaina AtmAnaMda sabhA taraphathI vi. sa. 1982 mAM " zrI, paMca pratikramaNu sUtra " 43 mA pRSThanA TippaSNumAM " A sUtra prAInA rUpa che. pAchaLanI gAthA kSepaka che" evA ullekha che. 5-6. A e viSe "Ubersicht uber die Avasyaka Literature nA khIjA pRSThamAM thoDAka UhApoha che. For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2-3 ]. prArthanAsara pAne jaya vIyazAya prAcIna samaya meM prArthanA sirpha do gAthAoM se kI jAtI thI kyoMki zrI haribhadrasUrine caturtha paMcAzaka gA. 33-34 meM "jayavIyarAya, loga visaddhaccAo" ina do gAthAoM se caityavaMdana ke anta meM prArthanA karane kI pUrva paramparA batalAi hai|" zreSThi de. lA. ja. pu. phaMDa saMsthA taraphathI prasiddha thayelI vaMdAvRttivALI AvattinA 31bhA patramAM tema ja ratalAmathI thoDA vakhata para prasiddha thaelI AvRttimAM paNa 31mA patramAM atyAre bolAtI jayavIyarAyanI cAre gAthA ane aMtamAM saMskRta padya dRSTigocara thAya che. paraMtu navAInI vAta e che ke A banne AvRttimAM vyAkhyA te be ja gAthAnI apAyelI che. AthI e prazna udbhave che ke mULa tarIke bikIne bhAga pralipta te nathI? jo e prakSipta na hoya te enI vyAkhyA kema vaMdAravRttimAM enA kartA zrI. devendrasUrie ApI nathI ? maMgAsTArja vALuM saMskRta padha pracalita laghuzAnti temaja bahaThAninA aMtamAM paNa jovAya che. eTale jyAM te koI prAcIna munivare che ke zramaNopAsake e ejyu hoya ane tyArabAda ene A be zAntimAM temaja jayavIyarAyamAM sthAna apAyuM hoya athavA te A traNemAMthI game te ekamAM ene sthAna maLyA bAda bIjA bemAM maLyuM hoya. A saMbaMdhamAM atima nirNaya karavA jeTalAM tamAma sAdhana mArI sAme atyAre nathI, eTale e kAya e viSayanA niSNAta sahRdaya sajajanone huM bhaLAvuM chuM. vivaraNa-ratalA thI I. sa. 1934mAM prasiddha thaela lalitavistarA (patra 61), gazAstranI patta vRtti (patra 233ba ane 234 a), AcAra dinakara (patra 271 ba), vaMdAravRtti (patra 32) ane dharma saMgrahanI pajJa vRtti (patra 163 a ane 163 ba) e prArthanAsUtranAM saMskRta vivaraNa pUrAM pADe che. A sUtrane hindI anuvAda 5. sukhalAlajI dvArA saMpAdita avRttimAM chapAyele che. ane ene gujarAtI anuvAda pratikramaNa sUtranI aneka cepaDIomAM che. vizeSamAM AhaMtajIvanajyotinA pAMcamA vibhAgarUpa "pAMcamI kiraNAvalI" (pR. 84)mAM zabdArtha, saMskRta chAyA ane gujarAtI anuvAda uparAMta A sUtra bolatI veLA dhAra zuM karavAnI mudranuM citra paNa Apela che. mudrA-zrI haribhasarikRta paMcAzakanA trIjA paMcAzakanI 17 mI gAthAmAM kahyuM che ke - " paMcaMgo paNiSAo thayapADho hoi logamuhAe / baMdaNa jiNamuhAe paNihANa muttasuddhI(? tii)e||17|| arthAtuM paMcAMgamudrAe praNipAta, yogamudrAe stavapATha namutthaNuM ItyAdi), 7. zakastava mATe "mudrA kharI ke nahi e viSe zrI abhayadevasUrie paMcAzaka (paM. 3, . 17)nI vRttinA 59 mAM patramAM nIce mujaba vApara karyo che - ___" nanu caturvizatistavAdereva pATho yogamudrayA vidheyo na tu zakrastavasya, taM hi samAkuJcitavAmajAnu mivinyastadakSiNAnurlalATapaTTaghaTitakarakumalaH paThatIti jIvAbhigamAdiSvabhidhIyata iti ? satyam, kevala For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [st] zrI jaina satya prakAza [ varSa 3 jinamudrAe vaMdana ( arihaMta e ANuM tyAdi ) ane mutazukita mudrAe praNidhAna yAne jayavIyarAya khelava. prastutamAM je mukatAthukita mudrAe prArthanAsUtra khelavuM joie tenA saMbaMdhamAM lalATe hAtha lagADavA ke nahi e paratve matabheda che. A hakIkata pacAzakanA trIA paMcAzakanI nIce mujabanI 21 mI gAthAmAM jovAya che:---- (C 'muttAsutI muddA samA jahiM do vi gabbhiyA hatthA | te puNa lalAGadese laggA aNNe alagga ti // 21 // "ao"thI je matara sUcavo che te matAMtara keAno che te jANavuM bAkI rahe che. e dizAmAM yogya praka.zanI AzA rAkhavI asthAne nahi gaNAya. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A pramANe sAdhananaMda anusAra prArthanAsUtra viSe UhApoha karI huM viramuM chu ane sAthe sAthe e saMbaMdhamAM je koi viziSTa hakIkata rajI karavI rahI jatI hAya ke koi smasanA thai hoya to te sUcavA tajranAne sAdara vina chuM. nAnAntaroktavizeSaNayukta eva taM paThatIti niyamo'sti paryaGkAsanasthaH zirodhinivezitakara korakastaM paThatItyasyApi jJAtAdharmakathAsu darzanAt / tathA haribhadrAcAryeNApi caityavandanavRttau -' kSitinihita - jAnukaratalo bhuvanagurau vinivezitanayanamAnasaH praNipAtadaNDakaM paThati' ityasya vidhyantarasyAbhidhAnAt / tato'sya pAThe vividhavidhidarzanAt sarveSAM ca teSAM pramANagranthoktatvena vineyavizeSabhUtatvena ca niSeDumazakyatvAd yogamudrayA'pi zakrastavo na virudhyate, vicitratvAnmunimatAnAm / na caitAni parasparamativiruddhAni, sarvairapi vinayasya darzitatvAditi / " (3) A pAThathI nIce mujaba prazne upasthita thAya cheH C (1) caturviM zatistava vagere cega mudrAe khelavA te vagere 'thI kAM sutre ke sUtra abhipreta che ? (2) jIvAbhigama vageremAMnA 'vagere' thI kayAM kayAM sutrA samajavAM ? * vividha vidhi 'mAM ahIM gaNavela vidhie uparAMta koi che ? ane jo hAya te tene kayAM kayAM ullekha che? (4) ' ati vashAni ' ema je kahyuM che. te uparathI ' atizaya virUddha ' nahi, eTale ke * amuka aMze virUddha' evo artha zuM tha zake ? praNipAta stavanA pAna paratve ceiyaNamahAbhAsamAM nIce mujaba nirdeza cheH-- " kayapaMcaMgapaNAmo dAhiNajANuM mahIeN viNihaTTu | iyaraM maNA alaggaM ThaviUNa kathaMjalImaulo || 268 / / jiNabiMba pAya paMkayaviNivesiyanayaNamANaso dhaNiyaM / sajiyA zuLanuya paLivAyathaya (telo) padar / / radda !! For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir digaMvara zAstra kaise bane ? *. khakaH-munirAja zrI darzanavijayajI ( gatAMka se kramazaH ) prakaraNa 14-A0 vIrasena aura A0 jayasena paM. manoharalAlajI likhate haiM ki isa granthako pahalA siddhAMtagraMtha vA prathamazruta skaMdha kahate haiM / isakI utpatti isa taraha hai ki " zrI varddhamAnasvAmI ke nirvANa hone ke pazcAt 683 varSa paryata aMg2a jJAnakI pravRtti rhii| isake bAda aMgapAThI koI bhI nahIM hue kintu bhadrabAhusvAmI aSTAMganimitta kAna ke (jyotiSa ke ') dhAraka hue / inake samayameM 12 varSakA durbhikSa paDanese inake saMghase aneka muni zithilAcArI ho gaye aura svacchaMdavRtti honese jainamArga bhraSTa hone lagA / taba bhadrabAhusvAmI ke ziSyonese eka dharasena nAmaka muni hue, jinakA AgrAyaNI nAmaka dUsare parvama paMcavastu mahAdhikArake mahAprakRta nAma cauthe prAbhUta (adhikAra ) kA jJAna thA so inhoMne apane ziSya bhUtavali aura puSyadanta donoM muniyoM ko par3hAyA / ina donoMne SaTkhaMDa nAmakI sUtra racanA kara graMthameM likhA, phira una SaT khaMDa sUtroM ko anya AcAryoM ne paDhakara unake anusAra vistAra se dhavala, mahAdhavala, jayadhavalAdi TIkA grantha race / una siddhAMta granthoM ko prAtaHsmaraNIya bhagavAna zrI nemicandra siddhAMta cakravarti AcArya mahArAjane par3hakara zrI gommaTasAra, labdhisAra, kSapaNasArAdi granthoMkI racanA kii|" -gommaTasArakI prastAvanA / yahAM paMDitajIne siddhAMtagrantha kA itihAsa likhA hai, sAtha sAthama yaha bhI spaSTa kara diyA hai ki di0 saMbake saba siddhAMtagrantha dhavala Adike AdhAra para bane haiM, mAne saba se prAcIna siddhAMta dhavala graMtha hI hai / magara paMDitajI ke likhane meM galatI hai / kyoMki usakA visaMvAda bhI spaSTa hai, dekhie- . 1 paMDitajI likhate haiM ki-vI0 ni0 saM0683meM aMgajJAna kA hI vinAza ho gayA, phira likhate haiM ki-bhadrabAhusvAmI aMgajJAna ke vinAzake bAda ke AcArya haiM, unake ziSya A0 dharasena dUsare pUrva ke jJAtA the| mAne 11ve aMga aura bArave aMga ke kucha vibhAga ke jJAtA the| ina doMno ullekhoM ma paraspara virodhi kathana hai / paramArtha yaha hai ki-jaMga kA vinAza huA nahIM hai / vI0 ni0 saM0 1000 taka to pUrvavedI bhI the, ataH dvi0 * bhadrabAhusvAmIjI aura unake bAdameM bhI kaI varSoM taka aMgapAThI aura pUrvavedI zramaNa vidyamAna hI the| Ae dharasena aisI aMgapAr3I tathA For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [78] zrI jaina satya prakAza [443 pUrvavit paraMparA (zvetAmbara) meM hue haiM aura unase jJAna pAkara A0 bhUtabalijI (zikhamUtijI)ne di0 zAstra race haiM / 2 kisI digambara granthane A0 dharaseta mA0 bhadrabAhu ke ziSya the aisA ullekha nahIM haiM, jabaki paMDitajIne A0 dharasenako A0 bhadrabAhu ke hI ziSya mAne haiN| 3 dhavalAdi kA racanAkAla zaka saM0 729 hai, inako par3hakara A0 nemicandrajIne gommaTasArAdi banAye aisA paMDitajI mAnate haiN| kintu jAMcakarane se patA calatA hai ki A0 nemicandrajIkA sattAsamaya zaka saM0 600 ke karIbameM AtA hai / dekhie " kalkyabde SaTzatAkhye vitanutavibhavasaMvatsare mAsicaitre, paJcamyAM zuklapakSe dinamaNidivase kumbhalagne suyoge // saubhAgye mastanAmni prakaTitabhagaNe suprazastAM cakAra, zrImaccAmuMDarAjo belgulanagare gomaTezapratiSThAM // " -bAhubali caritra zlo0 55 / -zrI javAharalAla zAstrI likhita "bRhadravyasaMgraha" prastAvanA pR03 yAne zaka saM0 600meM gommaTezakI pratiSThA huI / yahAM A0 nemicandra upasthita the / ataH paM manoharalAlajIne itihAsa likhA hai usameM kucha satya hai kucha asatya / itanA satya hai ki-mA0 bhUtabaline SakhaMDa Agama banAyA aura usake hI anusAra dhavalAdi bane / jayadhavalAkI aMtima prazasti isa prakAra hai iti zrI vIrasenIyA, TIkA sUtrArthadarzinI / maTagrAmapure zrImadgurjarAryAnupAlite // phAlgune mAsi pUrvAhne dazamyAM zuklapakSake / pravardhamAnapUjAyAM, nandIzvaramahotsave // amoghavarSarAjendra, prAjyarAjya guNodayA / niSThitapracayaM yAyA-dAkalpAntamanalpikA // SaSThireva sahasrANi, graMthAnAM parimANataH / zlokenAnuSTubhenAtra, nirdiSTAnyanupUrvazaH // vibhaktiH prathamaH skaMdho, dvitIyaH saMkramodayaH / upayogastu zeSAstu, tRtIyaskaMdha iSyate // ekAnapaSThisamadhikasapta zatAbdeSu (729) zakanarendrasya / samatIteSu samAtA, jayadhavalA prAbhUta-vyAkhyA // gAthA sUtrANi sUtrANi, cUrNimUtraM ca vArtika / TIkA zrIvIrasenIyA'zeSA paddhatipaMcikA // For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma 2-3] digabara zAstra kese bane? [7] zrIzIrapramubhASitArthaghaTanA nilaDitAnyAgamanyAyA zrIjinasena (jayasena ) sanmunivarairAdezitArthasthitiH / dIkA zrIjayacihnatoradhavalA rasUtrArthasambodhinI, stheyAdA''ravicandramuktvalatamA zrIpAla sampAditA // -zrImAn premIjI sampAdita vidvada ratnamAlA. pR0 29 arthAt-gujarAta ke rAjA ke adhIna maTagrAmameM zaka saM. 759meM phA0 su0 10 ke dina 60,000 praloka pramANa tIna khaMDameM jaba saMjJAvAI urudhavalA (mahAdhavalA) nAmakIhIkA samApta huI / yaha rAjA movavarSa ke rAjya ke samAna abhyudayako prApta ho| isake nirmAtA hai-0 jinasena (A0 jysen)| premIjIne isa prazastimeM nirmAtAke sthAnameM DA0 jinasevajI kA nAma batAyA hai| kintu do zrutAvatAra, grakhaMdhI tathA anya granthoM meM kA0 jayasenane jayadhavalA banAI aisA ullekha hai| jA0 vIrasenajIne rAjavArtika kI racanA ke bAda jayadhavalA kA prAraMbha kiyaa| unakI mRtyuke bAda 10 padmanaMdI aura unake bAda A0 jinasena paTTadhara hue, aura T0 vIrasena ke svargagamana ke bAda aura za0 saM0 759se pahile TIkA samApta huI / kA0 jinasena ke ziSya A0 guNabhadrakA sattAkAla za0 saM0 720 hai| .0 jinasena jA0 jayasena ko zruta--nidhi mAnate haiM aura prazasti meM jaya cihnayukta jayadhavalA kA nirdeza hai ina saba bAtoMko socakara nirNaya karanA cAhiye kijayadhavalAke racayitA kona haiM ? A0 jayasena haiM ki mA0 jinasena ? astu / digambara sampradAyameM Adima siddhAMta-zAstra dhavalA TIkA yAnI "dhavalagraMtha " hai / zrutAvatAra, sUkhaMdho vagairaha itihAsa graMthoM meM dhavalA ko ho zruta ke rUpameM svIkArA hai / isase bhinna A0 kundakunda vagairaha kisIke bhI graMthako zrutarUpa mAnA nahIM hai / mAne unake banAye SaT prAbhUta vagaraha grantha zrata grantha nahIM haiM / yadi zravaNa belgula ke zilAlekha dekhe jAya to unameM A. kundakunda vagairaha ke kramazaH nAma haiM / rAddhAMta nirmAtA ke rUpa meM kisI aura aura AcAryako tArIpha hai, kintu A0 vIrasenajI kA nAma taka nahIM hai| sirpha le. naM. 105meM 0 jinasena aura 10 guNabhadrake nAma utkIrNa haiM kintu A0 vIrasenajI aura A0 jayasenajIke nAma kataI milate nahIM haiN| zilAlekhoMmeM bhinna bhinna nAma mile jabakisiddhAMtake praNetA A0 bIrasena yA 10 jayasenakA nAma nizAna bhI na mile yaha kaisI ...zcaryakArI ghaTanA hai ? / isase yaha saMbhAvanA ho sakatI hai ki kisIko .T0 kundakundake siddhAMta mAnya hai kisI ko A0 vorasena ke siddhAMta mAnya hai / isIse yaha bhI patA calatA hai ki ye grantha di. samAjameM bhI sarvamAnya nahIM hai| [1111 14 8 mA nAye ] For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uvasaggahara stotra lekhaka :-zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba (disbhAMthA yA ) atyAre maLI AvatuM vIsa gAthAvALuM upasaggahara stotra A pramANe che - uvasaggaharaM pAsaM pAsaM vaMdAmi kammaghaNamukaM / visaharavisaninnAsa maMgalakallANaAvAmaM // 1 // visaharaphuliMgamaMta kaMThe dhArei jo mayA mnnuo| tassa gaha-roga-mArI-duTThajaga jaMti uvamAma // 2 // ciTThau dRre maMto tujjha paNAmo vi bahuphalo hoi / nara-tiriesu vi jIvA pAvaMti na dukkhadogaJca // 3 // OM amarataru-kAmadheNu-ciMtAmaNikAmakuMbhamAiyA / siripAsanAhasevAggahANa savve vi dAmataM // 4 // OM zrI OM nuha daMsaNeNa sAmitha ! paNAsei roga-moga-dohaggaM / kappatarumiva jAyai OM tuha IsaNeNa savvaphala heU svAhA // 5 // OM hI namiUNa vigghaNAsaya mAyAvIeNa dharaNanAgiMdaM / sirikAmarAjakaliyaM pAsa jiNaMdaM na sAmi // 6 // OM hrI siripAsavisaharavijjAmaMteNa jhaannjjhaapjjaa| dharaNa-paumAvai devI OM hrIM myU~ svAhA // 7 // OM jayau dharaNiMdapaumAvaIya nAgiNI vijjA / vimalajjhANasahio OM hrIM svAhA // 8 // OM thuNAmi pAsanAhaM OM hI paNamAmi paramabhattINa / . aTThakkhara dharaNedo paumAvai payaDiyA kittI // 9 // jassa payakama lamajjhe sayA vasai paramAvaI ya dhrnniNdo| tassa nAmeNa mayalaM visaharavisaM nAsei // 10 // nuha sammatta laddhe ciMtAmaNikappapAyavabhahie / pArvati aviggheNaM jIvA ayarAmaraM ThANaM // 11 // * naTThaTTamayadANe paNadakaTanadRsaMsAre / paramaniTiadu adUguNAdhIsaraM vaMde // 12 // A AkhuMe tetra zeTha de. lA. jana pu. phaMDanA thAMka 80 tarIke chapAelI "priyakara nRpakathA'nA pariziSTa tarIke chapAeluM che, jenA parathI akSaraza: nakala karIne vAcakenI jANu sArU atre raju karyuM che. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma 2-31 uvasaggahara tega ia saMthuo mahAyasa! bhattibbharanibbharaNahiyaeNa / tA deva ! dijja bohiM bhave bhave pAsa! jiNacaMda // 13 // tuha nAmasuddhamaMtaM samma jo javai suddhabhAveNa / mo ayarAmara ThANaM pAvai na ya doggai dukkha // 14 // OM paMDubhagaMdaradAhaM kAsaM sAsaM ca salamAINi / pAsapahupabhAveNa nAsaMti sayalarogAI // 15 // OM visahara dAvAnala sAiNi veyAla mAri aayNkaa| sirinIlakaMThapAsassa samaraNamitteNa nAsaMti // 16 // pannAsaM gopIDAM kUraggahadasaNaM bhayaM kAye / Avi na huMti ee tahavi tisaMjhaM guNijjAsu // 17 // pi(pI)utabhagaMdarakhAsasAsasUlataha (nivvA)ha / zrI (siri) sAmalapAsamahaMta nAma paUra paUleNa // 18 // OM hrI zrI pAsadharaNasaMjutta visaharavijja javei suddhamaNeNaM / pAvei icchiyasuhaM OM hrIM zrI myU~ svAhA // 19 // rogajalajalaNavisaharacorArimaiMdagayaraNabhayAI / pAsa jiNanAmasaMkittaNeNa pasamaMti savvAI // 20 // uparyukata vIsa gAthAmAM pracalita pAMca gAthAo paikInI 1, 2 ane 3jI gAthA zarUAtanI traNa gAthA tarIke, 4thI gAthA 11mI gAthA tarIke ane pamI gAya 13mI gAra tarIke jovAmAM Ave che. bAkInI vadhArAnI paMdara gAthAo paikInI 28mI gAthA "bhayahara(namiNa)tetranI gAtha che ane bAkInI cadada gAyAo kSepaka che je ghaNuM karIne sattaramA saikAnA chela mAM chellA TIkAkAra zrIsiddhicaMdra gaNanA samaya pachI kSepaka karavAmAM AvelI hoya ema lAge che, kAraNake AgaLa upara tenA TIkAkAronA u9 khemAM A Ne joizuM ke " uvasagrahara tetranI sAta gAthAothI vadhAre gAthAe. ullekha koI paNa TIkAkAre karyo jaNAtuM nathI. prama huM je daMtakathAne ullekha karI game te daMtakathA mULa soLamA saikAmAM thaelA zrIjinasUramU nie racelI 'yaMkara nRpathAranA ullekha parathI upasthita thaI haze ema mAruM mAnavuM che. zeTha devacaMda lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaDanA thAMka 80 tarIke prasiddha ela "priyaMkara nRpakA'pRSTha 82 para A rItetranI pahelAM chaThThI gAthA hatI, je dharaNenI vinaMtithI zrIbhadrabAhusvAmIe bhaMDArI dIdhI hatI te pramANe ullekha karelo cho nIye pramANe : 'pAk stave SaSThI gAthA'bhUt / tatsmaraNena tatkSaNAt dharaNendraH pratyakSa evAgatya kaSTaM nivAritavAn / tatastena dharaNendreNa zrIpUjyAgre proktam-punaH punarAgamanenAhaM sthAne sthAtuM na zakto'smi / iti (taH 1) tena SaSThI gAthA koze sthApyA / ' For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [varSa : arthAta pahelAM (A stavanI chaThThI mAthA hatI, jenA ramara mAtrathI dharaNe te ja kSaNe yakSa AvIne kaSTanuM nivAraNa karato hato, te dharanda pUnya thI (bAhuvAmI) AgaLa kahyuM ke-pharI pharIne ahIMyA AvavAthI huM mArA ravA rathAnamAM paNa sthira rahI zakIza nahi, (tethI) teoe chI gAthA bhaMDArI dIdhI. vAcaka jAI zakaze ke A lakhANa uparathI ja bAI phalapa bhejAe AvI na mAnI zakAya tevI daMtakathA upajAvI kADhI che. A uparAMta sattaramA saikAmAM thaze lA "upasiggahara stotra nA TIkAkAro paikInA eka TIkAkAra zrIharakIrtisUrijI paNa A rAtranI pAMcathI vadhAre athAo hatI ane tenI saMkhyA sAta hatI te mATe nIce mujane ullekha kare che - 'pUrva kilAsya smaraNasya sapta gAthA abhUvan / tato gAthAdvayaM shriibhdrvAduarfmamimAre tharfutamuA sAzvataM tu caiva nathar: pravartatte * athotu-pahelAM A smaraNanI sAta gAo hatI, temAMthI gAthA be zrIbhadrabAhusvAmIe bhaMDArI dIdhelI che, teithI hAlamAM pAMca ja gAthA pravarte che. uparyukta ullekho parathI Apane spaSTa jaNAI Ave che ke soLamA saikA pahelAMnA koI paNa TIka kAra athavA te lekhaka "upasahira stotra'nA pAMcathI vadhu gAthAo hatI te ullekha suddhAM paNa karatAM hoya evuM jaNAtuM nathI. A sivAyanA purAvAo koI paNa vidvAna mahA bhAvanI jANamAM AvelA hoya te teone jAheramAM mUkI huM vinaMti karuM chuM. temAM vaLI zrIjinasU mUni cha gAthA hovA jaNAve che, jyAre zrIha kIrtisUrijI sAta gAthA hovAnuM jaNAve che ane teo vadhArAno gAthAo zA kANathI bhaMDArI dIdhI tenuM koI paNa kAraNa darzAvatA nathI. A stotranI gAthAo pAMca ja hatI te saMbaMdhInA seLamAM saikA pahelAnAM prAcIna TIkAkarenA purAvAo je maLI Ave che te tathA tenI gA'e pAMca ja hatI te saMbadhInA bIjA paNa ullebo AvatA aMkamAM hu raju karIza. [apUrNa ] [ pAna 9 nuM anusaMdhAna jayadhavalAdi graMtha za0 saM 759 yAne vi0 saM0 825 vI0 ni0 saM0 1365 meM bane haiM, ThIka usI samaya digambara sidvAMtane sthiratAkA svarUpa pakaDA, yaha mAnanA anivArya hogaa| usa samaya A0 vIrasena aura A0 jayasenake sAmane vI0ni0 saM0 980 meM likhehue zve. jijAgama, zve. bhASya TIkA cUrNi aura tattvArtha kI siddhasenIyA TIkA bauraha sAhitya kAphI pramANamAM mojura thar I (trAmA ) *juo "sarata smaraNAni' pRSTha 14 For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAhaMta mahAkavi zrI dhanapAlanuM Adarza jIvana lekhakaH munirAja zrI suzIlavijayajI (gatAMkathI cAlu) prAtaHkALane samaya hate. Rtu ziyALAnI hovAne laIne prabhAtakAlIna mATe ane maMdava yu vAI hatA. tenA kamalasparzathI senAM pa (pAMdaDAM) dhIme dhIme DelI rahyAM hatAM. aMdhakAra cAlyA gayA hatA. nAnAM pakSI che. aneka prakAranAM vRkSa para besI AnaMdathI kIlakIla karI rahyAM hatAM, ane kalarava karI samasta jagatane Ananda ApI rahyAM hatAM. ghuvaDa ane cIbarI jevA hiMsaka prANIo vRkSanI andara, koTanI andara, nibIDa gADionI andara Amatema bhAganAza karI rahyAM hatAM. pravRttiparAyaNa mAnava pi potAnA kAryane A dara mazagula banI gayuM ha . adhyAtma yogIo, sAdhuo, saMtapurUSa, bAvAo ane abdhatA prabhu-bhajanI andara tanmaya banI gayAM hatAM. AvA suMdara samaye zrIdhara ane zrI pati e banne baMdhuo pitAnA nityaniyama, pabUbhajana ItyAdithI nivRtta thaIne je sthAnamAM sUrIzvarajI mahArAja birAjamAna hatA te sthAnamAM AvI pahoMcaze tyAM munio svAdhyAyamAM tanmaya banIne sUtra, artha ane sUtrArthamAM magna thayA hatA. madhya bhAgamAM pAdapiTha sahita eva siMhAsana para samasta zAstranA pAragAmI, tarkaziromaNI evA zrI vardhamAnasUrIjI birAjamAna hatA. temane dekhatAM ja jemanAM ramAya vikasvara thayelAM che evA bane baMdhuoe dAraDI andara praveza karI harSapUrvaka daMDavata praNAma karyA. navI : purUSone joIne anya munivara Azcaryacakita thaI gayA. sUrIzvare pUchyuM ke -"he bhadro, tame koNa che ? kyAMthI Ave che ? sUrIzvarajInuM vacana sAMbhaLIne banne badhuoe AnaMdapUrvaka pitAne sarva vRttAMta athathI iti sudhI kahI saMbhaLA che. te sAMbhaLatAM AcArya mahArAja atyanta prasanna thayA ane kahyuM ke"he mahAnubhAvo ! prathama tame janma jarA, rAgadveSa, mithyAtva, vividha jAtanA aniSTa saMga kAmadevarUpI Avarto, ragra maha, A dhodha 3 dhI vagerethI nyAta evAM bhayaMkara saMsAra sAmarathI pAra pamADanAra evA sarvajJa bhagavana, ke jeNe rAgadveSa rUpI mahAna zatruone ugra tapazcaryA vaDe kSaNavA-mAM cakacUra karI nAkhyA che, ane jene kAlokanA save bhAve, kevalajJAna vaDe. "pamAM hela A kaLAnI peThe jANelA che, evA tIrthaMkara prabhue pratipAdana karela jainada ne ane tenI andara pratipAdana karelA karmanA tatvajJAnanA svarUpane samajo." A mArga sUrIzvare potAno haMmezanI, svAbhAvika, amRtajharaNI, sarva pApanivAraNuM, AnaMdanI choLone uchALanArI evI amedha dezanA ApI. sUryanA pracaDa nu vaNamaya kiraNothI daze dizAomAM prakAza patharAI naya, tavatuM. sUrIzvarajInA sudhAva rSaNa vI banne baMdhuenA mithyAtvarUpI aMdhAra nAza thayo, ane temanA hRdayamalana andara samyaka sUryane prakAza thaye. teo kahevA lAgyA "he jagauddhAraka, ATalA vakhata sudhI ame de vidhAmAM niSNAta-pAraMgata chatAM For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ varSa 3 mithyAtva pI aMdhakAramAM gayAM khAtA hatA. ane amArAthI duniyAnI andara kaI samartha vidvAna nathI ema abhimAnanA zikhare caDhIne beThA hatA. ghuvaDa ane cibarI jevA hiMsaka prANuMbone sUryanA prakAranI kIMmata ke khabara na hoya tema ame paNa atyAra sudhI sarva dharma karatAM uMcAmAM uMcuM tara jJAna savajJa darzanamAM che, ane temAM karmanuM sUkSmamAM sUkSma svarUpa batAveluM che, e jANatA na hatA. amArA mahAbhAganA udaye ApanA jevA vibudhaziremaNino amUlya saMgama thaye. he jJAnanidhAna, bhayaMkara evA saMsArasamAM dAvAnaLathI baLatA-jhaLatA evA amAro uddhAra karo ! amane sAta karo! sUrIdhare yevya jANIne bannene samarUpI varamALA ii alaMkRta karyA, ane temane anukrame mahendra ane buddhi evA nAmathI vibhUpata banAvyA. teo sUrIzvarajInI samIpe abhyAsa karatAM sakala zAstranA pAgAmI thayA. temane mahAsamartha vidha na thayelA jANIne AcArya mahArAje yogya samaye, zubha hasaeN, saMgha samakSa AcArya pa.thI alaMkRta karyA. banne mahAna dharadhare mahendrasUra ane buddhisAgarasUri e nA nathI vibhUSita banyAprasiddha thayA. keTalAka samaya vyatIta thayA bAda eka vakhate " zrIcaMdra 73 rUpa kamaLane vikasvara karavAmAM bhAnu (sU) samAna, vikAnonA sattarUpa makita mAlAmAM mandarAcala samAna, ajJAnatAmAM duHkha 5manA bhavyAtmAe ne bova ApavAmAM sAkSAt bhAratI (sarasvatI) tutha, evA "zrI hedrasUri " dhArAnagarImAM padhAryA. (apUrNa) 1. jaina sastI vAMcanAmALA-bhAvanagara taraphathI dhanapAla saMbaMdhI bahAra paDelI copaDImAM mahendrasirine sthAnake jinezvarasUri evuM nAma lakhela chekinta prabhAvaka caritra, prabaMdhacintAmaNi, 5. prabhudAsa becaradAse tilakamaMjarI parathI banAvela tilakamaMjarI kathA sArAMza, pUjyapAda zrImAna gurUrAja vijayalAvaNyasUrIzvarajIe racelI "parAga" nAmanI TIkA vagere aneka granthonI anDara, tema ja khuda kavi dhanapAle paNa tilakamaMjarInA maMgalAcaraNanI andara mahesUrinI stuti karelI che, tyAM jinezvarasUrine lezamAtra paNa ullekha karelo nathI. jene mATe nIcenI gAthA vAMcavA mATe sujJa janatAne sUcanA che: sarimahendraevaiko, vaibudhArAdhitikrama: / yasyAmatyo cittaprati, kavivismayakRdvaca : // 34 // -tilakamaJjarI [ vidvAnee sevelA zrI "mahendrasUri" ekalA ja che. devatAo vaDe sevA "mahendra" paNa eka ja che. jenuM vacana kavivarane vismaya pamADanArUM ane devI proDhine vahana karanAruM che. ] 2. jemaNe potAnA nAmanuM buddhisAgara apara nAma paMcagraMthI vyAkaraNa ke zabda lamalakSaNa, pANinI, caMdra, janendra, vizrAntaduga TIkA jeIne saMskRta prAkRta zabdanI siddhi mATe padhagadyarUpa 7000 zloka pramANa jAbAlipuramAM saM. 1080mAM racyuM. - jaina sAhityane itihAsa pR. 208 [ vi. 3; pra. 1 ] jinezvarasUrie pramANe lakSaNane anne jaNAvyuM che ke "jana lokonuM koI zabada lakSaNa (vyAkaraNa) nathI." tema nyAyalakSaNa nathI tethI teo arvAcIna che. A jAtane AkSepa dUra karavAne mATe buddhisAgarasUrie padyabaMdha navuM vyAkaraNa racyuM che. -jaina sAhityano ItihAsa ( vi 3; pra. 1) TippaNamAM pR. 208 3 tatrAnyadAyayau caandrgcchpusskrbhaaskr:|| ka : pararAyuta niH 22 , ma, go For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A0 jinacaMdrasUri aura samrATa akabara [ eka saMzodhana ] rukhaka ka-zrIyuta agaracaMdajI bhaMvaralAlajI nAhaTA jaina satya prakAzake 12 meM " samrATa akabarano dharma mata " nAmaka munirAja zrI zAmavijayajI anuvAdita lekha prakAzita huvA hai / vaha lekha baMgalA mAsika pravAsI " ke varSa 33, khaMDa 2, aMka 5 meM abdula mauduma mahAzaya kA hai / "" nAmaka prastuta lekhase " jainadharmanA jAcAryAno samrATa upara prabhAva sthaMbha se-" kahavAmAM Ave che ke jinacandre akabarane jainadharmanI dIkSA ( jainatva ) ApI hattI, kintu jema jesura dharma yAcaka gaNa akabarane krizciyana thavAnI khoTI bAto calAve he, tema A kathana paNa sarvathA asatya hai, chartA jarUra hIravijaya ( sUri ) e akabarane, pAMjarAmAM pUrelA pakSIyone choDavAnI tathA amuka divasomAM prANI-hatyA baMda karavAno upadeza Apyo hatI ( i. sa. 1982) teNe potAnA dharmAvalambio mATe ghaNI anukUlatA meLavI hatI. bare mAMsAhAra choDyo ane prANIhatyA nivArI te hIravijayasUri bagerene prasAve ja bandhuM che banavA pAmyuM che " "-likhA hai mUla lekhaka mahodaya ko hamArI likhita yugapradhAna zrI jinacandramUri nAmaka pustaka nahIM milI hogI evaM zAhI pharamAna jo ki sana 1912 I. kI sarasvatI meM chapA hai, nahIM dekhA hogA | anyathA vaha yaha bAta kadApi nahIM likhatA / pUjya muni mahodayane usa lekha kA akSarazaH anuvAda hI dIyA hai auaura kisI viSaya ke saMbaMdha meM koI bhI TippanI nahIM dI hai ataH isa viSaya ke bAre meM bhI koI TippanI yA Avazyaka saMzodhana nahIM kiyA, ataH yaha likhA hai / 1 For Private And Personal Use Only 27 hamAre ukta grantha meM uparyukta pharamAna patra ke atirikta anya zAhI pharamAna, evaM samakAlIna karmacandra maMtrivaMza - prabandha Adi aitihAsika grantha, anya rAma, gaDhieM, zilAlekha Adi saikaDoM pramANa yatra tatra bhare paDe haiN| kisI vipakSa vidvAnako jinacandrasUrijI ke sAtha akabara kA kyA sambandha thA yaha jAnane ke lie ukta pustaka ke paDhane ke bAda aura pramANoM kI AvazyaktA nahIM pratIta hogI / itihAsa ke dhurandhara vidvAna mahAmahopAdhyAya rAyabahAdUra paM0 gaurIzaGkara hIrAcaMda ojhAne apanI sammatimeM, jo ki pustaka meM chapI hai, likhA hai ki " satrahavIM zatAbdI ke jaina samAja ke AcAryoM meM eka zrIjinacandrasUrijI nAmaka baDhe hI prabhAvazAlI jAcArya ho cuke haiM, jinakA upadeza usa * san 1582 honA cAhiye.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [15 3 samaya ke tatkAlIna mugala bAdazAha akabarane sunakara apane sAmrAjyameM se hiMsA-vRttiko bahuta kucha roka dI thii| unakI tapasyA aura tyAga vRttine bAdazAha kA citta jainadharma kI ora khIMca liyA thI, jisase jainadharma kA vikAsa hokara usa tarapha uttarottara AsthA baDhatI jAtI thii| phalataH bAdazAha apane yahAM prAyaH jaina sAdhuoM ko bulAkara unase upadeza grahaNa kiyA karatA thaa| vaha jaina samAja ke lie svarNa yuga thA aura karmacandra vacchAvata jaise zrAvaka usameM maujUda the / " isase bhI adhika pramANabhUta samrATa akabara ke die hue pharamAna patroM ke anuvAda kA AvazyakIya uddharaNa nIce diyA jAtA hai, jisase yaha bAta sarva-mAnya aura pramANabhUta siddha ho hI jaaygii| " ina dinoM meM Izvara bhakta va Izvarake viSaya meM manana karanevAle jinacaMdrasari kharatara bhaTTAraka ko mere milane kA saubhAgya prApta huaa| usakI Izvarabhakti pragaTa huI, maiMne usako bAdazAhI miharaghAniyoMse paripUrNa kara diyA / " -(yugapradhAna jinacandramUri, pR. 306) // __"yugapradhAna jinacandrasUri va jinasiMhamUri jo Izvarabhakta va Izvara ke viSaya ke paMDita haiM; cAhie ki unako tasallI dene kA prayatna kareM (yAne prasanna rakheM), koI unake sAthiyoM ko duHkha na dene paave| yadi ve apane kisI cele yA sAthI ko apane pAsa se dUra kara deM to kisI ko aise (usa) vyakti kI sahAyatA nahIM karanA caahie| unake upAsaroM va mandiroM Adi meM koI bhI kisI taraha se bhI unake kArya meM vighna na ddaale|" (pR. 305) " isase pahale zubha cintaka tapasvI jayacaMda (jinacaMdramari) kharatara (gacchIya) hamArI sevA meM rahatA thaa| jaba usakI bhagavadbhakti pragaTa huI taba hamane usako apanI baDI bAdazAhI miharavAniyoM meM milA liyA" " ina dinoM AcArya jinasiMha urpha mAnasiMhane araja karAI ki jo upara likhe anusAra hukma huA thA vaha kho gayA hai isa lie hamane usa pharamAna ke anusAra nayA pharamAna inAyata kiyA hai / cAhie ki jaisA likha diyA gayA hai vaisA hI isa AjJA kA pAlana kiyA jAya! isa viSaya meM bahuta baDI kozIsa aura tAkIda samajha kara isake niyama meM ulaTa phera na hone de / (pR. 278 ) eka aitihAsika viSaya meM koI bhUla na kara baiTheM isI hetusa hamane yaha likhA hai| AzA hai isase itihAsa premiyoM ko avazya mahAyatA hogii| For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org jenono ahiMsAvAda Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhaka:-munirAja zrI dakSavijayajI ( gatAMkathI cAlu ) ke jemAM tAki kAno dRSTie hiMsAnuM lakSaNa-keTalAka evA viSayeA che sava darzanakAra sahamata (eka matavALA ) hAya A ahiMsAne paNa tevA ja viSaya che. hiMsA eTale skula dRSTie ane lokokita pramaNe koI paNa jIvanuM maraNu nipajAvavuM. upayuMkata lakSaNane anusaratu ja lakSaNa naiyAyika paNa kare, jemake 'gharmaprALa gIsaMyAmarthyatA maLama ' huM prANa ane sarIranA cAganA je chellA vinAza te maraNu kahevAya che, eTale prANu ane zarIranA saMyoganA vinAza (viyeAga na karavA te ahiMsA kahevAya che. AvI rIte sIdhI yA ADakatarI rIte sarva darzanakAre ahiM sAne apanAvI che, te ja mA dharmanI vAstavika vizALatA batAve che. ahiMsAnA prakAraH drazya ane bhAvane A te dareka vastunA cAra bhedo saMbhave che, te pramANe dravya-bhAvane sAzrIne ahiMsAnA cAra prakAro zAstramAM varNavyA che, jevA ke (1) dravyato mAvataAE-dravyathI ane bhAvathI (2) dravyato to mAvataH-dravyathI kharI paNa bhAvathI nahi, (7) na zcato mAvata-dravyathI nahi paNa bhAvathI ane (8) na vyaso na mAvata dravyathIe nahiM ane bhAvathIe nahiM. uparyukta cAra prakAramAMthI chellA prakAra anya che, tethI tenA traNa ja bheda sabhave chatAM paNa dravya ane bhAvane AzrIne ja cAra prakAra batAvyA che. che, ahiMsAnA prakAromAM hiMsAnA prakAro kema ?-ahiMsA e hiMsAnA abhAva svarUpa che, ane sAmAnya niyama eve che ke je vastunA abhAva jaNAve hoya te vastunuM jJAna prathama DAvu joie. tathA vastunA bhedAne lakhane tenA abhAvamAM zu bhedo paDe che. prastRtamAM hiMsA abhAva atAvavAnA che, mATe hiMsAnu jJAna te prathama joie. tA hiMsAnA bhedane laine tenA abhAva (svarUpa ahiM sA)mAM paNa bheA paDe che, kAraNa ke je vastu jeTalA prakAranI hoya teno abhAva paNa teTalA ja prakAranA thAya che. ATalA ja kAraNathI ahiMsAnA prakAgamAM hiMsAnA prakAra batAvyA che. duSyanta dvArA ahiMsAnA prakAronI sakalanA-dAkhalA tarIke- haraNanI prANa haraNa karavAnI bhAvanAvALo koi purUSa bANu laine jaMgalamAM gayA. tyAM teNe haraNa joyuM, hevAnI sathe ja kAna sudhI dhanuSyanI dorI kheMcIne ANu hADayuM. te bANuthI vidhAyelu khIcA raNa mane zaraNa thayuM. huM A 'vrukyo. mAvatathya ' e pahelA prakAra barAbara ghaTI nA che. hAhune mAravAnI buddhithI tIra cheDyu ane tethI te marI gayuM, maTe dravyathI ane bhAvathI bannethI hiMsA thai. khIjo prakAra-' prazrcato no mAyata :' A prakAra yomita cAla dhoMsaga pramANu bhUmi joine cAlavuM) temAM tIvra upa For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [8] zrI jaina satya prakAza [varSa 3 gavALA sAdhu mahAtmAmAM kAranuM prasage cAlatAM saMbhave che. jene mATe pUrvAcArya bhagavoe pharamAvyuM che ke - " uccAliyammi pAe iriyAsamiassa saMkamaThAe / vAvajjeja kuliMgI marija taM jogamAsajA // 1 // (uccAlite pAde IryAsamitena sNkrmnnaarthm| vyApadyeta kuliGgI mriyeta taM yogamAsAdya // 1 // ) na ya tassa taNNimittI baMdho suhumo vi desiyo samaye / jamhA so apamatto sA ya pamAotti niddiSTThA // 2 // ( ra ta tannamitto vadhaH moDa iAitaH rama yasmAtso'pramattaH sA ca pramAda iti nirdiSTA // 2 // ") artha-Isamiti (sarA pramANu bhUmi AgaLa jene cAlavuM te) mAM upayoga vALA sAdhumahAtmAo cAlavA mATe paga upADe (ane mUkI temAM be indIrAdi sudra jaMtuo, tevA samayega pAmIne marI jAya; te paNa tiimattaka (eTale te dravya hiMsA nimittaka) sUkSma paNa (ka) baMdha zAstramAM (ApaNA jJAnI bhagavatIe) batAvyuM nathI; kAraNake munio to pramAdabhAvathI rahita hoya che, ane hiMsA te pramAda bhAvathI thAya che, ema ahiMsAnA lakSaNamAM batAvI gayA chIe. mATe jyAM pramAda bhAvane abhAva che, tyAM bIlakula hiMsA nimittaka roSa lAgato nathI. prakAra trIjo mAvo na thata: A prakAramAM dAkhalA tarIke koI purUSa maMda maMda prakAzavALA pradezamAM, kAMIka gucaLuM vaLelI deraDI jaIne are ! A te sarSa che, evA saMbhrama pUrvaka tene mArI nAMkhavAnI buddhithI zIghra myAnamAMthI taravAra bahAra kheMcI tenA upara calAve. tevA rathaLamAM bhAvathI hiMsA che paNa dravyathI nathI kAraNake-tenA hRdayamAM te sApane mAravAnI bhAvanA hatI, mATe bhAvathI hiMsA thaI, paNa sapane bale deraDI kapANI, tethI dravyathI hiMsA na thaI. A rIte jo pAra ghaTI go. vaLI A trIjA prakArane taMdulamaya ke je ravayaMma samRmAM mahAmatyanI cakSunI pAMpaNamAM utpanna thAya che, te- yathArtha siddha karI Ape che. mahAmasya jyAre pitAnuM mukha phADIne samudranuM jaLa pitAnA vadanamAM che. tyAre jaLanI sAthe aneka che ? kamAvo-jJAna-nnAtha-vArtha -rAja-va-jijJa-guLadhAnadhrmaanaadrbhedaadssttvidhH / / prANI jenAthI mokSamArga pratye zithila udyamavALe thAya te pramAda kahevAya che. je munIndra thI tIrthakara dee ATha prakAranuM pratipAdana karyo che. te A pramANe (1) ajJAna=mUDhatA. (2) saMzaya saMdeha, (3) viparyaya=mithyAjJAna. (4) rAga=prIti. (5) DhA==aprIti. (6) smRti braza=vimaraNazIlatA. (7) yogadupraNidhAna=mana, vacana ane kAyAnI duSTa pravRtti ane (8) dharmAnAdara=zrI arihaMta bhagavate prarUpelA dayAmaya dharma pratye anudyama. uparyukta AThe prakAranA pramAdathI rahita munimahAtmAone dravyahiMsA nimittaka leza mAtra paNa doSa lAgato nathI, For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI kadambagiri tIrthastotram kataH-munirAja zrI vAcaspativijayajI (ruM varcavAmAna nIca) atItavItarAgiNo jinezvarasya bhAvinassunItirItiraJjitaM sukIrtisaudhazekharam / surAsurezanandanaM vilokanAya nAyaka, stuve kadambabhUbhRtaM narAmarendrasevitam // 1 // atItasArvasampratergaNAdhipo munIzvarassahaiva koTisaMkhyakairmunIzvaraizzivaM yayau / itastato bhramanti ye pramAdapAzabaddhitAH, karAgataM mahAmaNiM tyajanti te'bhUtaM param // 2 // - tuve te gaNAdhipAsyanirgatAmRtAbhidhAravArtayA, nRpAdhipArSabhirmudA jinendrabhaktibhAvitaH / kadambatIrthaparvate sudharmavATikAntare, prabhAvivIrazAsanAccakAra vIramandiram // 3 // stuve kadamba0 sadAdyakUTasannibhaM samastajanmapAvakaM, samagravastuzAzvataM supuNyamandirAyitam / saMkhyAbaMdha nAnA moTA bhUsyo tathA anya jaLacaro tenA mukhamAM praveze che. ane mukha baMdha kare tyAre dAMta tathA dADhanA pilANa bhAgamAMthI kaMI nAnA nAnA bhaye tathA anya jaLacara jI, bahAra nIkaLatA pANInI sAthe nI baLI jAya che. A badhuM maha bhajyanI cakSunI pAMpaNamAM rahela taMdulamaya joyA kare che. ane manamAMne manamAM ciMtave che ke A kevo mUrkha che! ATalA badhA jIvone pAchA javA de che. Ane sthAnake je huM houM te ekane paNa jIvato na javA dauM, sarvanuM bhakSaNa karI jAuM.' ahIM taMdulamasya, dravya hiMsA to kareta ja nathI; kevaLa manathI ja bhAva hiMsA ciMtave che, te paNa komaLa haye citavato hoya che, tene bhAva hiMsA nimittaka : daDha karmabaMdha na thAya, paraMtu ati kaThora temaja niSphara hRdayathI vAraMvAra hiMsA kare che ke je radradhyAnamAM pariNata thaI narakanAM ghara asahya du:kha bhegavavAno adhikArI bane che. ahIM mAre prasaMgopAtta kahevuM joIe ke--kautuka, pramAda ke garvathI, pracura-duSTa adhyavasAya (bhAvanAne pratApe kaThora hRdayI AbhAnI, anya jIvone kaSTamAM nAMkhavAnI ke mArI nAMkhavAnI je IcchA, te bhAva hiMsA kahevAya che. je bhAva hiMsA prAMte rodradhyAnarU5 banI ardhagatine apanAve che. kAraNake kaThera hRdayI bhAva nice raidradhyAnamAM pariNAma pAme che. ane komaLa hRdayabhAva ArtadhyAnamAM paraNuta thAya che. vaLI e paNa cesa che ke-kaThora hRdayanA abhAve rodradhyAna zrI prasannacaMdra rAjarSinI jema niSphaLa nivaDe che. have cUMtho prakAra rUcata mAyata dravyathIe nahi ane bhAvathIe nahi. A cUMtho prakAra te zunya che. AvA prakAranI hiMsAne je pratipakSa te "ahiMsA " kahevAya che. For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [13 vikalpakalpapAdapaM tvaraiya kAmitapradaM, subhavyamAnasotpalapraphullane divAkaram // 4 // ve kadamba0 jalAvagAhanAgataprazastalokarAjitA, sadA pavitrazAzvatAcalopakaNThavAhinI / saridvarA yaduttarA vibhAti pUrvagAminI, sadA jagattrayaprasUrmahItaleva vistRtA // 5 // stuve kadamba0 suratnabheSajAnvite kadambatIrtha Irite, surASTradezajAH prajAH kathaM bhajanti dInatAm / vinAzayanti tAmasa bahirgatannu bhAskarAssvadehamandirAmatiM vihanti hantitAmasam // 6 // ve kadamba zubhottarAyaNe ravau sudIpaparvavAsare, janA mudA'tra maNDalaM nyasanti bhAvapUrvakam / amoghamasti darzanaM samagravighnadArakaM, tadIyavRSTigocarAssurA bhavanti nizcitam // 7 // stuve kadamba0 suratnakAmadhenavo yatheSTasidvidAyakA, daridratApizAcinI vilokya yaM sadA gatA / sunatamauSadhAdayassvadIpabhAcayaizzubhairabhAgyamandirAttathA tamo haranti dInatAm // 8 // stuve kadamba0 balAhakena veSTitaprabhAkarAMzuvannRNAM, na gocarA bhavanti te krameNa kAlahAnitaH / anekarasnasaMcayo nagAdhirADayaM sadA, punarbhRzaM prasiddhatAM gamiSyati prabhAvataH // 9 // stuve kadamba // prazastiH // // zArdUlavikrIDita vRttam // zrIzatruJjayatIrtharAjatilaka zrIsaMprati tIrthapaM, jIvAnAmabhayapradAnakuzalaM zrInemitIrthezvaram / smRtvemAM racitaH prabhAvakalitAM vAcaspatissaMyato, lokAnAM hRdaye mudaM vitanutAM stotrasrageSA ciram // 1 // kaivalyAlayarohaNe kSititalAt sopAnapadyAvalI mAdAyAzu mudApavargakamalA zreyaskarI prApyatAm nityAnaMdanasaMpade bhavatu me zailezacUDAmaNi ssatvebhyo vidadhAtu kAmitaphalaM kAdaMbakastIrtharATu // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jenadarzana ane Amoda doSa ["kalyANa" mAsikamAMnA eka lekha saMbaMdhI vicAra! lekhakaH-zrIyuta zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDiyA, pAlitANA. kalyANa mAsikanA varSa dazamAnA pahelA aMka tarIke yogAMka nAmane meTa daLadAra aMka pragaTa thayo che. te aMkamAM "corAya kucha hAnikA siddhAMta" nAma lekha vidvAna vAmana mAratanarg lakhelo che. temAM "AtmA" saMbadhInI mAnyata mAM, navIna mA cAmara roSa upasithata hai. ema, nIcenuM lakhANa ekAMta daSTie lakhI, mAnavAmAM AvyuM che, te samIcIna nathI. emAM jaina siddhAMta saMbaMdhI mAnyatAmAM temanI gerasamaja thatI hoya tema avakAya che. kAraNa ke rabara pula che, rUpI che, sAvayavI che. tyAre Ane cetana che, arUpI che ane niravayavI che. tethI rambarane dAkhala ApI AtmAne tenI sAthe sarakhAvI zakAya nahi. vaLI je pudagala che te rUpI ane vinAzI che, tethI tenA khaMDanAtmaka draSTie jeTalA vibhAga karavA hoya teTalA thaI zake che, tethI temAM keda thavo saMbhavI zake che, paraMtu je AtmA arUpI, avinAzI ane akhaMDa che tenI tulanA pudagala dharmanI sAthe karavI te avAstavika che, te sAdhAraNa buddhithI pazu samajI zakAze. tethI ja A lekhane atre rasthAna ApavAnI anivArya jarUra paDI che. yomAMkanA 284 mAM pAne nIce pramANe teo mahAzaya jaNAve che - "jaina loga AtmAko zarIrapariNAma-hastIkA AtmA hastI-zarIra jItanA laMbA va cauDA, ghoDekA AtmA ghoDeke zarIra jitanA, aura pipilikAkA AtmA usake apane zarIra jItanA mAnate haiM / zarIra pariNAma mAnanese saMkoca vikAsavAlA mAnanA hogA, aura jo padArtha saMkoca vikAsavAlA hotA hai vaha rabarake samAna sAvayava hotA hai / sAvayavake liye ghaTake samAna pariNAmi honA Avazyaka hai / ataH jaina darzanameM bhI Atmoccheda doSa upasthita hai." upara pramANe temAM lakhANa AlekhavAmAM AveluM che. prathama to lekhaka mahAzaya rakharane dAkhale ApI rabara lAMbu TuMku thAya che tethI te sAvayavI che ema kahI Abhedane doSa pratipAdana kare che. A saMbaMdhamAM jaina mAnyatA kaI che te vicArIe. amArAmAM eka ziSya gurUmahArAjane pUcheluM ke hAthIno AtmA moTo ane kiDine AtmA nA haze? tyAre gurU mahArAje jaNAvyuM ke he ziSya ! tuM mAne che tema AtmA nAne moTo nathI, te te potAnA ja varUpe rahe che. sarva kono AtmA eka sarakho hoya che. AmAnA asaMkhyAta pradeza che. te je pudgala zarIramAM deha dhAraNa kare tene vyApIne rahe che. zarIranA koI paNa bhAga upara ceTIo bharo te tethI AkhA zarIrane sahana karavuM paDe che. tethI te uparathI paNa samajAze ke AtmA je zarIramAM vyApIne rahe che-tenA dehapramANu asaMkhya Atma pradeza vyApIne rahe che. AtmA ziva-nirUpava, ayala-sthira, arU For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [92] zrI jaina satya prakAza [ varSa 3 rAgarahita, aNuta-aMtarahata, akSaya-kSaya rahita, vIDArita) apu guti (punarAgamana racita)* jyAMthI pAchA avyyAhu- avyAdha ( bAdhA nathI AvavuM, te mujaba che. AgaLa lakhata pahelAM bhare prAstAvika jaNAvavu paDe che ke jaina siddhAMta ekAMta nathI, paNa anekAMtanI bhUmikA upara tenA siddhAMta cayA che. tethI karI te dareka vastune rayAdvAda dRSTithI tapAse che. TAlanI jema e Abu tapa savathI tenuM sa MpUrNa svarUpa samajAya che tema jitaMtra prabhu kathita siddha te dareka vastune nizcaya ane vyAvahArika dRSTithI tapAse che. dareka dravyamAM sAmAnya ane vizeSa dhananI prarUpaNA kahI che. Ama banne dRSTinA vica ra karyA vinA bha%0bhalA vidvAna paNa tenA siddhAMta samajavAmAM graMthAM khAya che. jagadgurU zrImata zakarAyAyajI jevI pratApazALI ane prabhAvazALI vyakitae paNa janAnA sAAda samajavAmAM ekAMta dRSTithI bhUla karI che. ane teTalA mATe temanA parama ziSya, kAzI hiMdu vizva vidhAlayanA darzana zAstrI mukhya adhyApaka zrIyuta phaNIbhUSaNa ba" ema. che. mahAzaye spAdana siddhAMtane abhiprAya ApatAM jaNavyuM che keH---- 'jainadharma meM syAdavAda zabda dvArA jo siddhAMta prakAzamAna ho rahA hai, unako tathA svarupameM na samajane ke kAraNa hi katipaya logoMne usa siddhAnta kAupahAsa kiyA hai. vaha kevala ajJAnatA kA hi prabhAva hai. kaIka mahAzaya unameM doSa tathA bhinna bhinna arthakA AropaNa karanA bhI nahi cuke hai. maiM to yahAMtaka kahane kA sAhasa karatA hU~ kI isa doSa se vidvAn zaMkarAcArya jaise bhI mukta nahi hai. unhoMne bhI syAdUvAda dharma prati anyAya hi kiyA hai. sAdhAraNa vidvAnakI aisI bhUla kIsI taraha bhI kSamya mAna lI jAya- paraMtu mujhe spaSTa kahane kI AjJA mile to kahuMgA ki bhArata varSa aise vidvAn puruSoMkA yaha anyAya hamezA ke liye akSamya ginanA cAhie.' 66 A uparathI samanvayu haze ke jenenA siddhAMto ekAMta nA upa kAyA nathI. paNa anekata draSTi te rayA che. mATe tAlanI me.ALu jema tapAsavI, tenI peThe tenI dareka mAnyatAo vya hAra ane nizcaya dRSTithI tapAsavA jevI che. ane tema karavAmAM Avaze te ja vastuthatinAM saMpUrNa jJAnano bhAsa thaze. have A saMbaMdhamAM zasramAM zuM lakhANa te tapAsIeH - jainadharma jagatamAM mukhya jIva tattva ane ava tattva aema e tamAte che. tenAM jIvatattvanA cetana e eka bheda ane ajIva tattvamAM dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, kALa ane pudgalAstikAya ema pAMca bheda maLe che. jethI uparanAM cha dravyo AkhA jagatamAM nyapta che, evuM jaina zAstra mAne che. temAM jIvanu lakSaNa darzAvavA mATe nacenI gAyA ApelI - nANaM ya daMsaNaM ceva, caritaM tavo tahA / vIriyaM uvayogo ya, evaM jiyassa lakkhaNaM // artha: (jJAna) vizeSAvaSedha, (zaeNnaM) sAmAnyAvaLA, (cafre) cAri, (sapantathA tathA tapa, (vIrya) sAmarthya ane upayoTM ( cetanA zaktinA vepAra ) TAX e jIvanuM lakSaNa For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org jainadazana ane AtmAaeka dAya aka2~3 ] ajIva dravya mATe nIcenI gAthA che dhammA dhammA gAlA tiya tiya bhedA taheva addhAya / khaMdhA deza papalA paramANu ajIva caudasahA // dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAya; tenA skaMdha, deza ane pradeza ema traNa bheda che. temaja samaya maLe tathA pudgalA stakAyanA skaMdha-saMpUrNa bhAga, deza-avayavaapUbhAga, pradeza-atyaMta sukSma avayavo ane paramANuo e cAra bhedo che. A prakAre ajIva tattvanA pAMca be mAne che. temAM jIva dravya umerata eka dara cha ge jiteMdra bhagavAne kahyAM che. have A cha dravyane viSe pariNamItvAka dhamane vicAra karIeH pariNAmi jIva mukta sapapasA ega vitta kiriyA ya / Nicai kAraNa kattA savvagaya iara appavese // artha-(parimi) rUpAMtara prApta thAya te. (autra) jIva. (mUrta) pradeza sahita. (1) aeka sakhyAvALA, (kSetra) AdhArabhUta drazya. kriyA, (nittha) nitya, (dALa) kAraNa bhUta. (f) svataMtra kriyA sabyApaka. (phtara) viparIta-sarvavyApaka nahi te (averA) praveza anya anA pariNAma rahita. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [3] For Private And Personal Use Only rUpI. (sapravezai:) (vicA) gatyAdi karanAra (sarvagata:) pariNAma rahita uparanI gAthAmAM amuka dravya pariNAmI che, amuka mUta che, amuka pradezI che Adi kahela che temAM jIva ane pudgalane pariNAmI kahyAM che, paNa te jIve saMsAramAM paribhramaNa kare che te vyAvahArika dRSTie kahela che, bAkI te nizcaya dRSTithI kAi dravya khIjA draSyamAM tadrupa thatuM nathI. ane te mATe badhAM dravye vese eTale apravezI che. te pa sAthe mAne che. A ubhaya dRSTie vicAratAM kaMI paNa doSa mUkavAnuM kAraNa rahetu nathI. syAdvAda dRSTie dravyanI samajaNa nIce mujaba che A vizvamAM pUrve varNavelAM cha dravyo utpAda, vyaya ane dhruvatArUpa che, eTale te potAnA mULa svabhAvathI dhruva-niya che ane paryAya-vividha avasthAnI apekSAe anitya che. eTale upaje ane vinAza pAme che. jemake senAnI kaDI bhAMgIne karyuM karAvyuM, temAM kaMThI nAza pAme che, kaDDa' utpanna thAya che ane te banne avasthAmAM sAnuM nitya che; te utpanna ke vinaSTa thatuM nathI. AtmA manuSya avasthAnI dRSTie je che; deva avasthAnI apekSAe vinAza pAme che ane mULa AtmadravyanI apekSAe nitya che, A pramANe eka vastumAM paraspara virUddha jAtAM--nitya anitya dharmo sApekSapaNe satya che. tevI rIte khIjAM badhAM dravyo pagu sApekSapaNe utpAda, vinAza tathA dhruva svamAvavALAM jANuvAM. eTale sarva dravya amuka avasthAnI apekSAe utpanna thAya che, amuka avasthAnI apekSAe vinAza thAya che ane mULa dravyanI apekSAe dhruva rahe che. kAi paNa dravya ekAMta daSTithI nirapekSapaNe utpanna thatuM nathI, nAza pAmatuM nathI tema dhruva (anusa MdhAna pRSTha 94 upara.)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAMDavagaDha ke tArApura sUryakuMDa kA zilAlekha saMgrAhaka-naMdalAla loDhA, badanAvara (mAlavA) (1) zrI gaNezAya namaH udayati yasmin bhagavati bhuvane jaganti......... zreyaHprAtinimitaM sa jayati sUryAcitaH sUryaH // 1 // zrI mAlavollasita maNDapa tuga durga sAmrAjya pUrNa puruSArtha sukhAbhilASaH // prauDha pratApa jita digavalayo vibhAti bhUvallabhaH khalaci (khilajI) sAhi gayAsadInaH // 2 // tasmAdavAptamahimAbinduH zrImAlakulasudhAbdhInduH ullasati meghamaMtrI maphrala mulukA (phkarula mulka) khyayA viditaH // 3 // yaH svAgrajanma varajIvana maMtrI putra zrI puJja muJja yujamarpi(3) ta raajybhaarH|| dAtA dayAnidhirupArjitapuNyakIrtivizvopakAra kRti kautukamAtanoti // 4 // tasyAdhikArI puruSaH pariSadvareNyaH puNyAvadAtacarito raNamalla pautraH kAruNya komalamati vyavahAri pArzvaputraH pavitramaTakU [tilakU] zubha kukSiratnam // 5 // gopAlanAmA suguNAgra gaNyau saMgrAma jIjAkhya sutau vinItau // niyojyageha sthitikRtyabhAre tanoti cetaH sukRtodyameSu // 6 // pazyatsu saadhushrsaadhnkovidessu|| yasyAtidurvyadhazarAvyavibhedanena1 yatijIkRta pustaka meM [tilakU] likhA hai, gatAGka ke maMdira ke zilAlekha meM pArzvakI bhAryA maTakU kA nAma AyA hai isase hamane maTakU aura koSTaka meM yatijI ke ullekha kA tilakU likhA hai| (14 83rnu anusaMdhAna. ) paNa nathI. A pramANe nitya, anitya Adi aneka dharmone sApekSapaNe svIkAra kare tene syAdvAda kahe che. tAtparya lakhavAnuM e che ke jenA siddhAMto-to tenI mAnyatAo jyAre svAdavAda draSTithI nihALavAmAM Ave tyAre ja tenuM kharuM hArda samajAze. uparanI ja gAthAmAM jIvane kartA mAnavAmAM Avela che. have jene sRSTi kartA izvara nathA bhAnatA " appA so paramappA" mAnA te paramAtmA che. tene meti rtA kevI rIte kahI zake? ahiMyA paNa jIvane vyavahArika dRSTithI, te vyavahAramAM hoya eTale saMsAramAM hoya tyAM sudhI vyavahArane kad mAnelo che. bAkI nizcaya dRSTithI te svasvabha. vane ja kartA mAne che. mATe pariNAmI kahevAmAM paNa A pramANe samajavuM. sArAMzamAM lakhavAnuM ke jainadharmanA siddhAMtane pAra pAmavAmAM ubhaya daSTine dhyAnamAM rAkhI je samanvaya karavAmAM Avaze te ja te siddhAMtanuM pUrNa hada samajAze. mATe amArA jainetara vidvAna lekhaka baMdhuone te pramANe jaina siddhAMta vicAravA prArthIe chIe. For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aeNDa 2-3 ] sUrya kuMDakA zilAlekha [54] (5) rAjJA guruH sa jagadekadhanurdharopi tuSTo bhavat khalaci sAhi gayAsadInaH // 7 // sacivakRpAlo rAjJAM kAmapyAsAdya bhAsvataH svapne || vyasvaya durjita sukRtapratipatnyai sUryakuMDamidam // 8 // svasti zrI mati vIra vIkrama zake netrAbdhi tithyunmite (61) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (6) 1542 // kalyANodaya zAlivAhana zake zailAbhrazakrAktite // 1407 // satyabde paridhAvinAni sahasaH pakSe valakSe tithau SaSThayAM bhAskaravAsare zravaNa bhe niSpatti mAgAdidam // 9 // pUrNacandragalitAmRtadhArA mAdhurIbharadhurandharavAri // sUryakuNDa midamA panuzyAni - ... jalatAM janatAnAm // 10 // yAvacchiva candrakalAM vibharti zriyo hareryAvadurazcakAsti / tAvatpratidyotitasUryabhaktisthirAstu gopAlayazaH prazastiH // 11 // itizrI sUryakuNDam // cha // sthApitAnekabhUpAlaH kRpAlurjJAna nirmalaH / meghamaMtrIzvarobhA (8) [ tidharmadhyAneSu ] nizcalaH // 1 // lakSmIH zrI puJjarAjasya muJjarAjA grajanmanaH // dAtustulAdidAnAnAndharmeNa parivardhate // 2 zrI kanaka prabhasUrau gurubhakto / bhillamAla vaTagacche baharAgopAla zrI yogezvarI gotrajA zriye testu // 3 boharAgotre gopAla... gatAGka meM tArApura maMdira ke zilAlekha ke viSaya meM jo " lekha kA paricaya " kA viSaya chapA hai usameM sUryakuMDa kA ullekha kiyA hai, aura zilAlekha kI nakala AgAmI aMkameM prakAzita karane kA jAhira kiyA thA / ukta zilAlekha kI nakala pAThakoM kI sevA meM peza hai / yaha zilAlekha laMbA sATha IMca cauDA 11 iMcake pattharapekI 44 iMca kI laMbAI meM sadara lekha hai va bAkI 16 iMca paikI dono tarapha ATha ATha IMca nakazIdAra bela bUTe haiM / yaha ATha paMktiyoM meM likhA hai / yaha zilA sUrya ke sanmukha rahane se isake akSara kahIM kahIM se caTaka gaye haiM / isa kuMDa meM utarane ke sAtha hI dAhinI dIvAla meM ukta zilA lagI huI hai aura sIDhI utarane ke sanmukha bhAgake pazcimIya dIvAla meM eka tAkha banA huvA hai usake aMdara halake gulAbI raMgake patthara para phArasI kA leza khudA huvA lagA hai / phArasI lIpI kI anabhijJatA hone se Age samaya para prakAzita karane kA dhyAna diyA jAyagA / yaha kuMDa aMdara se aSTa koNa ke AkAra meM baMdhA huvA hokara pAnI bhI hamezA bharA rahatA hai| dakSiNa tarapha kI dIvAla kA bhAga naSTa ho gayA hai / isakI sArI tAmIra thoDe kharce se ho sakatI hai / ukta silAlekha kI nakala hamane tA. 21-1-37 ko jAkara lI, lekina akSaroM ke caTakane ke kAraNa azuddhiyAM rahI / pazcAt yativarya mANakacaMdajI indaura nivAsI kRta pustaka ke pRSTha 80 se 82 meM ukta lekha dekhane meM AyA, jisakA akSarazaH utArA liyA gayA / II For Private And Personal Use Only ************
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [23] zrI jaina satya prakAza [ 44 3 yaha lekha vikrama saMvata 1542 zake 1407 mArgazIrSa zukla 6 ravivAra ko lagAyA gayA jo tArApura maMdirake nau varSa peztara kA hai / prathama kuMDa banavAyA hogA aura maMdira kA kAma calatA rahA hokara guru mahArAja kA avasara kA yoga milane para vikrama saM. 1551 ke vaizAkha zudI 6 ko pratiSThA karAI hogI aura vo zilAlekha lagAyA hogA / kuMDa aura maMdira gopAlane hI banAye aura sUrIzvara zrI kanakaprabhari mahArAja se pratiSThA karavAI / gayAsadIna bAdazAha dhanuSavidyA meM nipuNa hone se zikAra jyAde karatA thA / unako upadeza dekara yaha hiMsA baMda karavAI / yatijIne to mAMDavagaDha ke itihAsa meM gopAla ko dhanuSya vidhA meM pravINa batAyA aura usase bAdazAhane khuza hokara apanA maMtrI banAyA / tAtparya saMskRta ke athIM jAna sakate haiM / ukta kuMDa baDA sundara aura acchI kArIgarI se banAyA gayA hai| zatruMjaya tIrtha kA sthApana karane ke vicAra se zrI supArzvanAtha prabhu kA maMdira va zatruMjaya tIrtha Adi ke paTTa va sUryakuMDa nirmANa kiye yaha spaSTa hai / gatAGka meM tArApura maMdira ke lekha meM hamArA abhiprAya kA viSaya chapA hai usameM isa sUryakuMDa kI jAnakArI likha dI gaI hai| maMdira aura sUryakuMDa ke jirNoddhAra kI ati AvazyakatA hai / agara isakA dhyAna nahIM diyA jAyagA to bhaviSya meM rahI sahI vastu zrI miTIyA meTa ho jAyagI yA rAjya sattA meM zAhI imArata ke prabandha meM calA jAyagA / khAsa 66 "" mAMDavagaDhano rAjiyo, nAme deva supArzva / RSabha kahe jina samaratAM, pahoMce mananI aash|| isa caitya baMdana ke dohe kA tAtparya uparyukta maMdira va sUryakuMDa hI sAkSI dete haiM / yAtrArthiyoM ko yahAM kI yAtrA karane ke sAtha eka vakta use bhI dekhane kA dhyAna rakhanA cAhiye / 2 svargastha munirAja zrI himAMzuvijayajI mahArAjane "vINA" mAsika patra kA varSa 10 aMka 9 ke julAI aMka meM maMDapa durga auru amAtya pethaDa are lekha meM likhA hai ki pUrva samaya meM rAmacandra aura sItAjI ke vakta meM zrI supArzvanAtha kI mUrti thI aisA upadezataraMgiNI meM likhA hai / isa se bhI vahAM kI bahuta prAcInatA najara AtI hai| For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sAhitya carcA sunirAja zrI nyAyavijayajI humaNAM hamaNAM gujarAtI-sAhityamAM jaina dharmanA gurue, sAdhu, siddhAnta ane tenA jyotiSInI carcA cAle che, temAM keTalAka tA potAne je jaNAyu te raju kare che, jyAre keTalAka aMgrahubahu thai kalpanAnA kallAe racI, jaina sAdhuone ane siddha ntAne nIce pADavA prayatna karatA hAya ema lAge che AnA dRSTAntarUpe kr rAjahatyA ''nA lekhaka mahAzayanA ane bhAi ratilAla dIpacaMda desAino patravyavahAra rajI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teme zrI. cunIlAla vardhamAna zAha ( sthAnakamArgI ) jaina che. tethI taddana anabhijJa hAya e tA mAnavA yogya ja nathI. jainadharmanA AcAya pAtAnA rathAnathI rAtre bahAra na ja jAya, chatAM 'yuta zAhane zA mATe evI kapunA karI, AcAryazrIne rAtre pAlakhImAM esArIne upAzrayanI bahAra mAlavAnuM pasada paDayuM haze ? karI zakAya tema che. jaina dharmanA siddhAMvidvAna, cAritrazIla temaja sadha laIne janAr keTalA zimala pALanAra hAya che, enI paNa zrIyuta zAhane khabara nathI; e Azcarya ja che te ! eka jaina lekhaka potAnI kalpita mAnyatAo. khAtara jaina AcAryane, jaina sadhate badanAmI maLe tevu kalpita citrakAre ane tenA virodha UDatAM kalpanAne paNa sAcI TharAvavA mathe; e tA bahu ja kheda ane duHkhanI vAta che. zrIyuta zAhe jarUra bhUlo karI che. te bhUlone subhAravAmAM te pAchI pAnI kare te jarAya ucita nathI. . ' gujarAtI"nA taMtrIjIne Arya brAhmaNA jyAre guru tarIke pUjAtA; X X X hamaNAM 'gujarAtI' patranA 'zrI kRSNAMka ' nIkaLyo che. temAM enI taMtrI-nedhanAM vicitra anumAnA jainadharmanA sAhitya ane siddhAMtathI tatrIjI keTA aparicita che, tenu pratibiMba raju kare che. eka mANusa svadharmanI prasaMsA kare e vAta judI che; ane tenI sAthe anya dharmonI niMdA kare e vAta judI che. Aje jyAre sAMprAyika vaimanasya dUra che; tyAre " gujarAtI "nA A vidrAna taMtrIjI phelAya tevA lekhA lakhe e karI akaya sadhavA mATe prayatna karAya sAMpradAyika matabheda vadhe, vaimanasya lakhe che keH-- Azcaryajanaka che ! teo .. ane bhAvanAo teDavAnA prayAsa prAcIna kALathI ' * Arya prajAnI dhArmika mAnyatA thatA AvyA che. xx x x dha Arya brAhmaNu saMskRti upara aMdaratho ane bahArathI aneka humalA thayA che." huM prathama humalA karanArA mAmAM Arya prajAnA eka bhAga cArvAka, jaina, bAhu Adi hatA. temAe thoDA vakhata e pAMca saikA potAnA prabhAva camakAvyo.. paNa Akhare teo naSTa thaya. " " jainee veH niMdA karavA uparAMta yayAgAdi baMdha pADavAmAM AgevAnI lIdhelI. " " For Private And Personal Use Only * saMskRtinA ja khyAla nathI lAgate ! kharI rIte peAtAne sarvezreSTha ane sarvottama mAnatA ane te paNu
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza jAtinA AdhAre ja; tyAre jainadharme tenI sAme paDakAra karyo ke sAco brAhmaNa te che je brahmacArI heya, brahma dhyAnamAM lIna hoya, sadAcAramAM tatpara hoya ane adhyayanaadhyApana dvArA jIvana nirvAha karavA sAthe satyano parama upAsaka ane satyane khojI heya. brAhmaNo A vastu bhUlyA hatA; dharma karmane choDI mAtra arthaprApti e ja jIvana dhyeya banAvyuM hatuM A samaye jainadhame temane sAcI zikSA ApI, brAhmaNa kone kahevAya e samajAvyuM ane dharmabhAvanApradhAna Arya saMskRtimAM jIvana-prANa phUkI tene teja rAkhI jainadharma sAcA brAhmaNanI kadara kare che, jainadharma naSTa nathI thayuM. jainadharmanA siddhAMtanI chApa brAhmaNI sAhitya upara paNa paDI che. huM te tyAM sudhI kahuM chuM ke jyAM jyAM Arya saMskRti pUrNa rUpe vikasI che, tyAM tyAM jaina dharmanA siddhAMta mejUda ja che. Arya saMskRtinI sAthe "tra catra tatra tatra hi"nI jema jaina dharmanI paNa vyApti che ja ! jainadharmanA yoddhAH siddhAMtanI UMDI chApa veda, upaniSado ane purANamAM vidyamAna che. ane tenA dArzanika ane vAda graMthoe paNa anekAntavAda -apekSAvAdane svIkArI jainadharmanuM varcasva svIkAryuM che. A saMbaMdhI taMtrIne khAsa jANavuM ja hoya te "darzana aura anekAntavAda " nAmaka pustaka vAMce ! have rahI veda niMdAnI vAta. hiMsApradhAna nI jainoe jarUra niMdA karI che. Aja te vedadharmanA upAsaka hovAne dAva rAkhanArA AryasamAjIe paNa jenenI A vAta svIkAre che. AvuM ja yane mATe che. je yajJomAM nirdoSa, nirAdhAra pazuonI krUratApUrvaka hiMsA thatI, te yajJo baMdha thayA hoya te emAM bhArata ke Arya saMskRtie kAMI ja gUmAvyuM nathI. je yamAM gAya, baLada, gheDA ane manuSyanAM balidAna thatAM te yajJo baMdha karAvI jainadharmI jagatane aNuM banAvyuM che. yadi jainadharmanA AcAryoe A pazusaMhAra narasaMhAra baMdha na karAvyA hatA te bhAratamAM ghI ane dUdhanI nadIo na vahata, bhAratamAtA kAcuM senuM na nipajAvata ane bhArata zrI ane dhIthI ATale paripUrNa paNa na heta ! Ama chatAM "gujarAtI" nA taMtrIzrI uTaluM jainadharmanI niMdA karatuM ane jainadharma nAza pAmyAnuM lakhANa lakhe che tyAre jarUra duHkha thAya che. vaLI Aje ve , svAminArAyaNa, kabIra, dAdu vagere badhAye vedane nathI mAnatA; te niMdA paNa kare che ane brAhmaNe racI kADhyA che; ema kahe che. zaMkarAcAryajIe dharmanA nAme hajAre jaina sAdhuo-baddha bhikSuone ziraccheda karA emAM kaI Arya saMskRtinI sAdhanA haze? eka dhArmika matabhedanI khAtara Arya saMskRtinA pUjArI, AryasaMskRtinA viSAka ane rakSakane ziraccheda karAvavA kaTibaddha thavuM, emAM kaI dharma bhAvanA hatI ? Arya saMskRtine vinAza keNe karyo che te pharIvAra taMtrIjI jarUra vicAre ! Arya saMskRtine khare vikAsa emAM ja che ke prANI mAtrane jIvana de ane jIvo. prANuM mAtra sAthe maitrI, prameda, avaira, akrodha, adaba rAkhe ! AgaLa vadhatAM taMtrIjI lakhe che "jaine e khoTAM bhArata, rAmAyaNa, harivaMza ane uttama purANa vagere racyAM. paNa te mULe cheTI hakIkatanA bharelAM tethI pracAramAM AvyAM nahiM." For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2-3 ] sAhitya carcA tatrachanuM A lakhANa temaNe te graMtha niSpakSa bhAve vAMcyA nathI, e ja kAraNe lakhAyuM che. Aje vAlamIki rAmAyaNa upara keTalI TIkAo thAya che, temAMnA ke kSepaka che; navA racAyA che, vagere carcA hAlamAM hindI mAsikamAM Ave che. e badhuM taMtrIjI vAMce ! mAdhurI, cAMda, nAgarI pracAriNImAM te TIkAo vAMcavA gya che, temaja mahAbhArata vagere mATe te gujarAtane vidvAna sAkSara kAkA kAlelakara lakhe che ke e graMtha te vikramanI bIjI sahastrAbdi sudhI banate rahyA che. e graMthamAM je kalpanAnA havAI killA racAyA che e vAMcI taTastha ane niSpakSa brAhmaNa vikAne purAtattvavido ane AryasamAjIe paNa kahe che ke rAmAyaNa, mahAbhArata ane purANo atizakitathI bharelAM che, jyAre jainAcAryoe asala satya vastu jevI hatI tevI ja raju karI che. kalpanAne opa nathI ApyA. dI. bA. kRSNalAla mehanalAla jhaverInuM kRSNacaritra vAMco. rAmAyaNa ane mahAbhAratane e kevo javAba ApanAruM che? - jainonA maha bhAratamAM gopIonI lIlA-kRSNalIlAnA nAme jarAya vilAsa ane vaibhavane piSaNa nathI maLyuM. Ajane navayuga mahAbhAramamAMnI e vAta tarapha ghUNAnI najare jue che. khuda taMtrajI lakhe che ke "zrIkRSNanA lekhaka rA. kezava ha. zeTha jaNAve che ke have kRSNaviSayaka citramAM A jamAnAmAM kaMIka pheraphAra thavAnI jarUra che. ame temanA mata sAthe saMmata chIe." zrIkRSNajInA citromAM paNa have vilAsa ane vaibhave je adhAdhi pracalita che te ochAM thavA mAMDaze. ane tenA pratIka rUpe gujarAtI patranA mukhapRSThanuM citra che. arthAt taMtrIjIe mAnelA graMthomAM te vilAsa, vaibhava ane svacchaMdatAnuM paSaNa che; jyAre jaina graMthomAM yathAthita vastu nirUpaNa che. temAM pheraphAra karavA nathI paDatA. - taMtrIjI AgaLa vadhatAM lakhe che ke "zrIkRSNane utArI pADavA mATe jenee neminAtha tIrthaMkara UbhA karyA. " paNa jene evIza tIrthakare mAne che. temAM bAvIsamA tIrthaMkara AvavAnA ja. pachI temAM UbhA karavAnuM kyAM rahyuM ? ane tuSya, durjana nyAye e vAta mAnIe to paNa nemInAthajI tIrthakarathI zrIkRSNane zuM hAni che e nathI samajAtuM ! bannenuM vyakitatva alaga che. bannenI kAryadizA svataMtra che. pachI zrI nemInAthajIthI zrIkRSNacaritrane kayAMya vadhe Ave tema che ja nahi; to taMtrIjI kema muMjhAya che ke zrIkRSNane utArI pADavA zrInemInAthajIne UbhA karyA ! Arya saMskRtine vinAza te pararaparanAM TheSa, irSyA ane kalahathI thaze che. navA navA mate utpanna karavAthI thaye che. hamaNAM hamaNAMnI zivaliMga pUjA e anAryonI pUjA che. A carcA zuM zIkhave che ? vaiSNo zene niMde ane zive veSNavone niMde, vaLI vaidika darzanamAM paNa ApasamAM kayAM ochA matabheda che ? hiMsAjanya yajJa ane hiMsA rahita yajJanA vAda vivAda paNa keTalA che? pachI jainadarzane zuM gunho karyo ke taMtrIjI tene virodha kare che?-tene naSTa thayela kahe paDe che? kharI rIte jainadarzana kadI vinAza thayuM ja nathI ane thavAnuM nathI. tenA siddhAMte te sadAye aTala ane amara ja raheze. jaina darzananA mUla bhUta siddhAMta syAdAda-anekAntavAda, ahiMsA, saMyama ane tapa; - (anusaMdhAna pRSTha 100 upara.) For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMpAdakIya vakatavya (1) "rAjahatyA" prakaraNa zrI. cunIlAla vardhamAna zAhe "rAjahatya"mAM jene mATe je kaMI AkSepakAraka lakhANa lakhyuM che, tenA saMbaMdhamAM teo jainone sateja thAya te mAga grahaNa kare ane te mATe ye 5 khulAso bahAra pADe; te AzayathI ame temanI sAthe patravyavahAra karyo hato. prAraMbhane patravyavahAra ame "zrI jaina satya prakAzanA gayA aMkamAM prasiddha karI cUkyA chIe. tyAra pachI je kaI vadhu patravyavahAra thayo che, te jaina janatAnI jANa mATe ame atre raju karIe chIe. ( A patravyavahAra atyAra agAu bIjA jaina patromAM prasiddha thaI cukyuM che) zrI. cunIlAla zAhane patra: sAraMgapura, taLIyAnI piLa, amadAvAda, tA. 20 mI ogasTa 1937 zrI. ratilAla dIpacaMda desAI zrI. jaina satya prakAza kAryAlaya, amadAvAda sujJa bhAizrI, tamAre tA. 15mIne patra huM bahAragAma gaye hovAthI jarA meDe maLe. te patra vAMcIne mane sakhedAzcarya thayuM che. je jenA pAtrane "rAjahatyA"mAM meM Adarza ane vIra jene tarIke AlekhyAM che, tenA saMbaMdhamAM meM ISTa karyuM che, evA jarA paNa svIkAra ( 54 99nuM anusaMdhAna) darzana, jJAna ane cAritra A siddhAMta sadAye vidyamAna rahevAnA ja che. pachI bhale tenA anuyAyIonI saMkhyAmAM vadhAre ke ghaTADe thatuM rahe. e te caDatI paDatI kama anAdithI che ja. AvI ja rIte zreSTha dazana mATe paNa taMtrIjIe bartha AkSepa karyA che. eka bAju taMtrIjI beha darzanane vedavirodhI ane yajJavidhI kahI niMde che. bIjI bAju daza avatAramAM navame buddhAvatAra kahI tene pUje che. (kRSNAMkamAM ja te lekha che.) A uparathI ema te lAge che ke buddhadeve karela vedane virodha ane hiMsA janya yajJane virodha bIlakula ThIka lAge che. temanA siddhAMtamAM saccAI haze tyAre ja temane vaidika rAhityakAre e avatarAmAnI pUjayA che ne ? temaja dharma naSTa thaye e paNa taMtrInuM lakhANa vyAjabI nathI. AnA astitva mATe te brAhmaNanI mahApurI kAzI nagarInI sAme ja sAranAthamAM sthapAyela baddha maMdira vidhApITha ane pracArakavibhAga A badhA sAme raju karI zakAya tema che. taMtrIjI havethI satyazodhI satya vastunA grAhaka banI satya vastu ja lakhe ema icchI viramuM chuM. For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2-3] saMpAkIya vakatavya vinA tame mAtra ekAMta daSTie deze ja zodhavA mathe che; ane evA anyAyI doSodhanane AdhAre jene meM halakA citaravAnA udezathI e kathA lakhI heya evuM ApaNuM kare che, tyAre mane Azcarya ane kheda thAya ja. e patra uparathI mArI ane tamArI itihAsane vAMcavA-samajavAnI dRSTimAM paNa apAra aMtara raheluM jaNAya che. meM pAMsAnI vArtAne saMbaMdha "rAjahatyAnA eka ja prakaraNuM sAthe che, chatAM tame mAnI le che ke badhuM sAva kAlpanika ane aMgrejI navalikAnI asara taLe lakhAyuM che ! huM mAnuM chuM ke aitihAsika vAtAvaraNanA pIThabaLathI vAstavika kalpanA koI prasaMgane mATe karavAmAM Ave te te khoTI na kahevAya. tame tene khetI mAnI le che. mAnuM chuM ke kalpita pAtrane saMbaMdha aitihAsika pAtra sAthe iSTa ke aniSTa hAI prasaMgamAM aucityapUrvaka joDI zakAya. tame tema mAnatA nathI. mAnuM chuM ane jaina rAsAnA kavio tathA kathAlekhako vagere paNa mAnatA jaNAya che ke svayaM bhavya pAtrane kalpanApUrvaka vizeSa bhavya ALekhavAnA yatnathI sAhityanA kazI hAnI thatI nathI. tame mAne che ke tethI svayaMbhavyatA mArI jAya che ! ApaNI mAnyatAo ane dRSTi vacce ja jyAM ATaluM vizALa aMtara raheluM che, tyAM "rAjahatyAnAM pAtra ane prasaMge viSe vadhu carcA karavI ane nirarthaka lAge che. e vitaMDA banI jAya e paNa saMbhava rahe che, eTale tamane saMtoSavAnuM mAre mATe azakya banyuM che. li. sevaka cunIlAla vardhamAna zAha uparane patra maLyA pachI ame temane lakhela eka vadhu patrarA. rA. cunIlAla vardhamAna zAha, amArA tA. 15mInA patranA javAbamAM Apane tA. 20mIne patra maLe. AbhAra. apane patra jotAM have A bAbatamAM Apa vadhu carcA karavA na IcchatA he ema lAge che; chatAM amArA upara ekAMta daSTinuM devAropaNa karanAra Apane anekAMta daSTithI A saMbaMdhamAM kaMIka vicAravAnuM kadAca mana thAya ane pariNAme A patra-vyavahAranuM kaMIka zubha pariNAma Ave; kaMIka evI AzAe Apane A eka vadhu patra lakho ame prerAyA chIe. ApanA pustakamAM ame ekAMta de ja zodhavA mathIe chIe, ema Ape lakhyuM; paraMtu te barAbara nathI, ApanA pustakamAM ghaNuMya sAruM paNa che. paraMtu A saMbaMdhamAM thayela ApanI ane amArI vaccene patravyavahAra ApanA pustakanI samalecanAnI daSTie te tha ja nathI. e te kevaLa ApanI ane amArI vaccenA amuka matabhedane laIne ja le che, eTale emAM AkhA pustakanA samagra guNadoSanI vicAraNane avakAza na ja hoI zake, emAM to kevaLa e matabheda saMbaMdhI ja carcA thaI zake. For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (102 zrI jaina satya prakAza [varSa 3 vaLI Apane, Ape kapa nathI lakheluM paNa badhuM sAruM ja lAgatuM hoya tyAre ApanA upara paNa ekAMta dRSTine deSa kema na mUkI zakAya? Apa je vicArI zako te Apane jaNAyA vagara nahi rahe ke ApanA pustakamAM kevaLa deSa zedhavAno amAro jarAya IrAdo nathI. ulaTuM ApanA pustakamAM game te rIte je deze AvI gayA che tenuM parimArjana karIne pustakane deSamukta karavAno ja amAre IrAdo che. atyAra sudhInA patravyavahAramAM darzAvelo ApanI ane amArI vacce matabheda nAcenI be ja bAbatamAM samAI jAya che: (1) bhANumatInuM pAtra. (2) mahAkavi rAmacaMdranuM rAtrinA vakhate pAlakhImAM besIne rAjamahelamAM javuM. ApaNI vaccenA A matabhedanuM aMtara na sAMdhI zakAya evuM paNa nathI. kAraNake e banne vastuo ItihAsanA AdhAra vagaranI-sAva kAlpanika-hovAnI bAbatamAM ApaNe bane ekamata chIe, te pachI ApaNA banne vaccenI e ekamatInA pAyA upara samAdhAnInuM caNatara thaI zake te kevuM sAruM ? eka vastu soe so TakA aitihAsika hevA chatAM je te rajU karavA jatAM komI lAgaNI dubhAtI hoya ke uzkerAtI hoya athavA phirakA-bheda majabUta thatuM hoya te te vastu na lakhavI joIe; na lakhI zakAya, e vAta ApanA dhyAnamAM ja haze. te pachI je vastu sAva kalpita heya te mATe te kahevuM ja zuM ? amane te bhaya che ke je A prakaraNa ATalethI nahIM aTake te tethI samAjamAM vadhu azAMti phelAze. A azAMti na thavA pAme te mATe ame to dareka rIte samAdhAnane ja cAhIe chIe. AmAM ApanA pustaka upara khoTI TIkA karavAno savAla ja nathI. koI paNa jAtano vitaMDAvAda ke bina jarUrI carcA karavAne udeza heta te ApanI sAthene A rItane patravyavahAra ja na janame heta chatAM Apane emAM vitaMDAvAda ke nirarthaka carcA jevuM lAge che temAM keno deva ? ame te hajuya AzA rAkhIe chIe ke Apa A saMbaMdhI vizeSa vicAra karaze ane samAdhAna mArga svIkArI A mATe yogya pagalAM bharaze ! astu. vadhu zuM? patranI pahoMca lakhazo. e ja. ti. Apano ratilAla dIpacaMda desAI vyavasthApaka A patrane amane zrI. cunIbhAI taraphathI haju sudhI kaze javAba nathI maLyo. A patra-vyavahAra pragaTa karatI vakhate e vAta jaNAvatAM amane ghaNuM ja duHkha thAya che ke zrI cunIbhAe, A bAbatamAM jananuM samAdhAna thAya te dizAmAM pagaluM bharavAnuM ucita nathI dhAryuM. temaNe je kAMi lakhyuM che-temanI kalamathI je koI lakhAI gayuM che te saghaLuM sAcuM ane sAruM ja lakhAyuM che ema hajuya teo mAne che. A saMbaMdhI vadhu carcA karavA jatAM vitaMDAvAda thaI javAne temane bhaya lAge che. amArA ane For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 2-3 ] saMpAdakIya vakatavya [103] temanA daSTibiMdumAM temane vizALa aMtara jaNAya che ane ema kahIne teo A carcA bhInI salAI jAya ema icchatA hoya ema lAge che. ame A bAbatamAM temanI sAthe kevI rItane patravyavahAra karyo che, e patra-vyavahAranAM dhAranuM ane kSetrane kevI rIte mULa vastune sparzI rahe eTalAM maryAdita rAkhyAM che tathA aMgata AkSepa temaja "rAjamahatyA "ne AkhA pustakane lagAvavAnA prayanathI ame keTalA dUra rahyA chIe; e badhuM e Akhe patravyavahAra pote ja kahI zake ema che. atyAra sudhI carcAelA A AkhAya patra-vyavahAramAM vitaMDAvAdanI gaMdha sarakhI paNa nathI, ema koI paNa taTastha vAMcanAra kahyA vagara nahIM rahe. A prakaraNa upADayuM te vakhate ane atyAre paNa amArI te eka ja dRSTi hatI ane che ke koi paNa rIte A puSkatamAMnA AvA lakhANa paratve, jAheramAM vadhu he hA karyA vagara ke jAhera peparamAM lAMbI carcAmAM utaryA vagara, zrI cunIbhAI sAthe sIdhe patravyavahAra karIne gya samAdhAna karavuM jethI eka (sthAnakavAsI ) jana lekhakanA hAthe jano mATe je kAMI lakhAyuM hatuM tenuM parimArjana thaI jAya. A prazna para jAheramAM carcA karavAnI amArI jarA paNa icchA na hatI. ame te mAnIe chIe ke jAhera carcA karatAM aMdara aMdaranI vATA ghATa AvA prasaMge vadhu upayogI thaI paDe che. A vAtane pratyakSa purAvo e che ke A aMge ame je prathama patra zrI. cunIbhAIne lakhyuM hatuM tene ame vartamAnapatromAM pragaTa karavA mokalyA na hatA. A prakaraNa jAheramAM mUkavAnuM prathama pagaluM zrI. cunIbhAie, temaNe amArA upara tA. 12-8-37 lakhelA patranI nakala jAherAta mATe jaina vartamAnapatro upara mekalIne bharyuM che. jyAre temaNe A pramANe vartamAna-patrane Azaro lIdho tyAre e AkhuM prakaraNa jAhera samakSa mUkavAnuM amArA mATe anivArya thaI paDayuM. A AkhuM prakaraNa upasthita thavAnuM mULa kAraNa navalakathAmAM kalpanAne-kalpita pAtrone ane kalpita ghaTanAone-upayoga che. aMtihAsika navalakathAmAM kalpanA ke kalpita pAtrone samULaguM sthAna na hoya ema ame kahetAM nathI- koI paNa kahI zake nahIM. ame te mAtra eTaluM ja kahIe chIe ke e kalpanA-kalpita pAtra ane kalpita ghaTanAne upayoga e na ja thaI zake ke jethI nirdoSa pAtra doSita bane ke eka aitihAsika vyaktinA jIvanamAM na banelI kharAba bInA tenA jIvana sAthe vaNIdevAmAM Ave. A ja vAta ame amArA tA. 1pa-8-37nA patramAM nIcenA zabdomAM lakhI che - "aitihAsika navalakathA lakhavAmAM kalipata pAtrAnuM sarjana karavuM je anivAya ja heya te, kalpita pAtrane saMbaMdha kalpita pAtro parate athavA to sAcAM pAnuM vyakitatva dUSita na thatuM hoya teTalA aMze maryAdita rAkhavo joIe." amane e vAta lakhatAM AnaMda thAya che ke zrI. cunIbhAIe paNa amArI A vAtane temanA patramAM judA zabdomAM svIkAra karyo che. A rahyA emanA zabdo -- "huM mAnuM chuM ke kalpita pAtrane saMbaMdha aitihAsika pAtro sAthe ISTa ke aniSTa harakeI prasagamAM aucitya pUrvaka joDI zakAya tame tema mAnatA nathI." For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1i0). zrI jaina satya prakAza [varSa zrI cunIbhAinA vAkayamAMnA aucitya pUrvaka zabda tarapha ame zrI. cunIbhAnuM ane badhAnuM dhyAna derIe chIe. je vAta ame uparanuM lAMbuM vAkya lakhIne karI te ja vAta zrI. cunIbhAie A eka zabdamAM samAvI dIdhI che. jANatAM ajANatAM paNa eka naryA satyane svIkAra ApameLe thaI jAya che, e vAtane A eka sarasa pUrAvo che. eka aitihAsika vyaktine kalpita pAtranA jore vyabhicArI batAvavAmAM Ave. eka kalpI kADhelI vArtAnA jore AkhA samudAyane anAcAra mATe preraNA karate batAvavAmAM Ave ane eka kalpita ghaTanAnA ghera eka aitihAsika vyakitae kadI nahI kareluM dharmamaryAdAnuM ullaMdhana batAvavAmAM Ave ane chatAMya aucityanI maryAdA akhaMDa rahe, e zrI. cunIbhAIe svIkArela aucitya kevA prakAranuM haze te samajI zakAtuM nathI. zrI cunIbhAI taraphathI amane be patra maLyAM chatAM ane te patramAM bIjI ghaNuM bAbatane ullekha hevA chatAM maMtrI AbhaDa bAbata teoe kema kazuM nathI lakhyuM, e samajavuM muzkela nathI. zro. cunIbhAI kahe che ke "tame tema (kalpita pAnA ucita upayogane ) mAnatA nathI". navalakathAmAM kalpita pAtronA upayoga paranuM amAruM mAnavuM zuM che te upara Takela vAkayamAM ame jaNAvyuM che. te vAkaya jaIne zrI. cunIbhAinuM A kathana keTaluM sAcuM che tene nyAya sujJa vAcake pite ja kare ! A prasaMge eka vAta ApaNe sau jANI laIe ke je purUSo pitAnA zerya, audArya, tyAga, dharmasevA, samAjasevA, janasevA ke prakhara pAMDityanA jore amara banyA hoya temane kamalanA jore ke jabAnanA jore beTA AkSepo dvArA kadI kalaMkti karI zakAtA nathI. temanuM vyaktitva te sadAya nirmaLa ja rahe che. chatAM temanA mATe jyAre khoTA AkSepithI bhareluM lakhANa lakhavAmAM Ave che tyAre temAM te lekhakanI te vyakitao pratyenI azuddha ke anu mane kRtti sivAya bIjuM kazuM nathI hotuM. ane bIjI tarapha AnA paDaghA rUpe je samAja, dharma ke dezanA kSetramAM e vyaktie pitAnuM jIvana--samarpaNa karyuM hoya te samAja, dharma ke dezanA lokonI lAgaNIo dubhAya che. ane A duHkhanA nivAraNane eka mAtra ilAja tene pratIkAra che. alabatta A pratIkAra jAhera ja hoya evuM kazuM nathI. lekhana kAya eka bahu ja javAbadArI bharyuM ane parama pavitra kArya che. emAM kayAMya paNa jANe ajANe bhUla na thaI jAya e ja iSTa che. chatAM kayAMya bhUla thaI gaI jaNAya to tene ye sudhAra e vadhu iSTa ane jarUrI che. zrI. cunIbhAi kadAca ema mAnatA jaNAya che ke acarcAnA savAla javAbamAM vizeSa nahIM utaravAthI A duHkhada carcA dabAI jaze, paNa eka vAta jarUra samajavI dhaTe ke eka du:khajanaka ke aNagamatA dRzya upara paDado nAkhavAthI e dRzya nAza nathI pAmatuM. e te jemanuM tema kAyama ja rahe che ane avasare pitAnI hastine prabhAva batAve ja che. A badhI vastune vicAra karIne zrI. cunIbhAI potAnA hAthe thaI gayela sthalanAne sudhAravAnuM pagaluM bhare, ema hajuya ame icchIe chIe ! astu ! For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra aka 2-3] (2) .. sapAdakIya vaktavya gujarAtI " nA zrIkRSNAMka gujarAtI " patranA " zrIkRSNAMka " mAMnI taMtrInI noMdhamAM jaino mATe je kAMi ADu avaLu lakhavAmAM AvyuM che te mATe jaina janatAmAM ThIka ThIka UhApoha thayA che-- thAya che. je vastu taddana nAza pAmIne kevaLa bhUtakALanI vArtA rUpa banI gai hoya tenA sabadhamAM kaiMka geTsamanna ke ajJAna hoya to te aMze kSamya gaNI zakAya ane tethI ja tenA saMbaMdhamAM lakhavA jatAM skhalanA thai hAya te te tarapha kaMka paNa AkhamIMcAmaNAM karI zakAya. paNa je vastu atyAre peAtAnA pUrNa kaMdhra www.kobatirth.org 61 77 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [10] gairava sAthe jIvata hoya, samAja-jIvanamAM ane rASTra-jIvanamAM je potAnI asara pADatI heya temaja jenuM varcasva thoDA yA dhaNA aMze pratyakSa dekhAtu hAya tenA mATe jema kAve tema lakhI nAMkhavu te kAM te sAMpradAyika meDanuM pariNAma hAi zake mA haDahaDatuM anAta! " gujarAtI "nA ta MtrIzrIe je kaMi lakhyu che te paNa Avu ja sAva pAyA vagaranu ane ekapakSI lakhyu che. A bAbata ame atre vizeSa na lakhatAM A ja aMkamAM chapAyela ane pUjya munirAja zrI nyAyavijayajI mahArAje lakhelA " sAhitya carcA zIbeMka lekha tarapha sAnu dhyAna dorIe chIe ane icchIe chIe ke "gujarAtI"nA taMtrIzrI A mATe yogya khulAsA bahAra pADIne jAnu samAdhAna thAya tevuM pagaluM bharaze ! astu ! (3) "kalyANa"nA "satAMka "mAMnu bha, mahAvIranuM citra 23 .. gArakhapurathI prasiddha thatA " kalyANa " mAsikanA zrAvaNa-bhAdaravAnA aMka navA varSanA prathama aMka tarIke " satAM " rUpe prasiddha thayA che. A daLadAra aMkamAM aneka sa MtapurUSonAM TUMka jIvana caritro ane puSkaLa citrA ApavAmAM AvyAM che. A citrAmAM bhagavana mahAvIrasvAmInuM eka sAduM citra ApavAmAM Avyu che. prathama dRSTie jotAM ja jemAM citrakaLAnuM jarAya darzana na thatu hAya ane je sAva khedarakArI pUrvaka kAi nAmadhArI citrakAre cItarI kADhyuM... hAya evuM A citra che. e aMkamAMnAM khIjA citrAnI sarakhAmaNImAM A citrane sthAna ja na maLI zake ! kadAca sAva halakAM citrAmAM tenI gaNatarI thai zake ! A pramANe A citra kevaLa citrakalAnI dRSTie halaku che ema nathI. emAM te khIjI keTalIya evI bAbatA rahelI che ke jethI te citrane bha. mahAvIranA citra tarIke kAi sAdI samajavALeA mANasa paNa na svIkArI zake. ulaTu enA virAdha karavA ja jarUrI jaNAya. A rahI e itihAsavirUddha ane zAstravirUddha bAbateH (1) bha. mahAvIranA mukha upara, kAna sAthe bAMdhelI, muhapatti dekhADavAmAM AvI che. (2) bha. mahAvIranI chAtI upara moTA sAthiyA cItaravAmAM AvyA che. (3) bha. mahAvIranA paga pAse rajoharaNa mUkavAmAM AvyA che. (4) bha. mahAvIranA mastaka upara vALa dekhADavAmAM AvyA che. A badhAM kAraNone lane A citra ba. mahAvIranA citra tarIke jaina ke khAsa karIne jainetara janatA samakSa rajU thAya te dhaNuM zaramajanaka gaNAya ! " chatAM AvuM citra prasiddha karavAmAM ame zakatA, doSa to je bhAe AvA mehudA ane tarIke " kalyANu " upara mAkalyu temano che, For Private And Personal Use Only kalyANu "nA taMtrIzrIne deSa nathI ApI azAstrIya citrane bha. mahAvIranA citra
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [10] zrI jaina satya prakAza A bAbatamAM "kalyamAM tenA taMtrIzrI taraphathI cogya khulAso prasiddha thAya te mATe ame temanI sAthe patravyavahAra karyo che, ane amane atre e jaNAvatAM atyaMta harSa thAya che ke " kalyANa" nA taMtrIzrIe amArA patranA javAbamAM, amane patra lakhIne, A citra mATe dIlagIrI darzAvI che ane "kalyANu"nA mAgasaranA aMkamAM te mATe sudhAro mUkavAnuM jaNAvyuM che. AvA samAdhAnakAraka pagalA mATe ame temane dhanyavAda ApIe chIe. teo taraphathI amane maLela para A pramANe che - ratanagaDha (vIvAnera), 29-20-37 vyavasthApaka zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti, ahamadAbAda. sanmAnya mahodaya, sAdara zrIharismaraNa / Apake dono kRpApatra mile| dhanyavAda / Apane 'saMta aMka meM prakAzita bhagavAn zrI mahAvIra svAmIke citrameM kaI saiddhAMtika doSa batalAye, yaha bAta mAlUma huii| paraMtu isameM hamArA koI doSa nahIM hai| vaha citra eka jaina sajjana dvArA hI milA thA aura usako prAmANika samajhakara chApa diyA gayA thaa| hameM kyA patA thA ki usameM itane doSa haiM tathA isa viSaya para jaina-saMpradAyameM matabheda bhI hai| ataeva isake lie Apa hameM kRpApUrvaka kSamA kreN| aba kAtikakA 'kalyANa' to chapa cukA hai, ataH usameM bhUlasudhAra karanekI koI guMjAiza nahIM hai| agahanake 'kalyANa' meM ApakI bAtoMkA ullekha karate hue bhUla sudhAra dI jaaygii| kRpA to ApakI banI hI hai| ApakA hanumAnaprasAda pauddAra saMpAdaka. uparanA patrane gujarAtI anuvAda. ratanagaDha, (bIkAnera), 10-10-37. vyavasthApaka zrI janadhama satyaprakAzaka samiti, amadAvAda samAnya mahAya, sAdara zrI harismaraNa ApanA bane kRpApatro maLyA. dhanyavAda. Ape "saMta aMka "mAM prakAzita bhagavAna zrI mahAvIra svAmInA citramAM keTalAya saiddhAtika doSe batAvyA, te jAyuM. paraMtu emAM amAre kaI deva nathI. te citra eka jaina sajjananI mAraphata ja maLyuM hatuM ane tene prAmANika samajIne chApavAmAM AvyuM hatuM. amane zI khabara ke temAM ATalA de che, temaja A viSayamAM jana saMpradAyamAM matabheda paNa che? tethI Ane mATe apa kRpA karIne amane kSamA karaze. kArtikanuM "kalyANa" te have chapAI gayuM che eTale temAM sudhAro karavAne kaI avakAza nathI. mAgasaranA "kalyANa" mAM ApanI vAtano ullekha karavA pUrvaka bhUlano sudhAro karI levAmAM Avaze. ApanI kRpA te kAyama ja che. Apane hanumAnaprasAda padAra, taMtrI. For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samIkSAbhramAviSkaraNa (yAne digaMbara matAnuyAyI ajitakumAra zAstrIe "zvetAMbara mata samIkSA "mAM ALekhela praznano pratyuttara) lekhaka:-AcArya mahArAja zrImad vijayalAvaNyasUrijI (gatAMkathI cAlu) sAdhu AhAra pAna kitane bAra kare? valI niravadya bhASAnI pravRttivAlA chatAM jo muhapatti na mAne to mithyAtvI bane; vagere vagere doSo jovA mATe "digaMbaronI utpatti" zIvaka lekha jovAnI bhalAmaNa che. kalpasUtranA samAcArI vibhAgamAM zrutakevalI bhagavAn bhadrabAhusvAmI pharamAve che keH "comAsu rahela, nitya ekAntare upavAsa karanAra muni pAraNAnA divase savAranA gRhasthane tyAM AhArapANI vahoravA jai zake che. lAvela chAza vagere vAparI pAtra cokkhAM kare, ATalAthI nirvAha cAlI zake to phera AhArapANI mATe na jAya. kadAca ATalAthI nirvAha na thai zake to bIjI vAra paNa jai zake che. "comAsu rahela, nitya ekAntare chaTha karanAra muni pAraNAne divase gRhasthane tyAM AhArapANI vahoravA mATe be vAra jai zake che. comAsu rahela, nitya ekAMtare aThama karanAra muni pAraNAne divase gRhasthane tyAM AhArapANI vahoravA traNa vAra jai zake che. __"comAsu rahela, nitya ekAMtare viprakRSTa tapa [aThamanI uparano tapa] karanAra muni pAraNAnA divase gRhasthane tyAM AhArapANI vahoravA mATe jyAre jyAre AhAranI ruci thAya tyAre tyAre jai zake che|" A uparanA pATha para digambara lekhake karela AkSepaH "sArAMza yaha ki jitane upavAsa kare utanehI vAra pAraNAke dina bhojana kara sakatA hai| isa hisAbase yadi kisIne 5 upavAsa kiye hoM to pAraNAke dina DeDha DeDha ghaMTe pIche aura jisane 12 kiye hoM vaha ghaMTe ghaMTe bhara pIche dinabhara khAtA pItA rhe| eka sAtha tIsa tIsa upavAsa bhI bahutase sAdhu yA zrAvaka bhAdrapadameM kiyA karate haiM, to ve kalpasUtrake pUrvokta likhe anusAra dinameM 30 bAra yAne do do ghaMTemeM pAMca pAMca bAra barAbara khAtepIte cale jaaveN|" AnA pratyuttaramA jaNAvavAna ke-jeTalA upavAsa teTalI vAra pAraNA ne dina AhAra levAya Avo je lekhake niyama bAMdhyo te anekAMtika hovAthI vyAjabI nathI, kAraNake, kAyama ekAzana karanArane upavAsa For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [108] zrI jene satya prakAza (varSa 3 - nahIM hovA chatAM ekavAra AhAra lai zakAya che. tathA 1 upavAsa karanAra be vAra paNa AhAra lai zake che, tathA aThamathI adhika 4, 5, 6,7 vagere upavAsa karanAra jyAre jyAre AhAranI ruci thAya tyAre tyAre AhAra lai zake che. upavAsanI saMkhyA ane AhAranI saMkhyAno niyama nathI. tathA A prastuta kalpasUtranA pAThamAM pAo' [prAtaH] zabda mukela che tenA upara vadhAre dhyAna khaMcavAnI jarurata che. muniono gocarIno kAla trijA pahorano hoya che tyAre AmAM prAtaHkAla [savArano kAla] batAvela cha. A jaNAve che ke upavAsanA pAraNe upavAsa karanAra koi munine kSudhA vegavatI hoya to zu savAranA gocarI pANI jai zakAya? AvI jijJAsAnA sambandhamA pratyuttararUpe A vAkya cha je savAranA jai zakAya. have prAtaHkAlanA samaye gRhasthane tyAM tAjAM AhAra pANI prAyaH asambhavita cha, ane vAso abhakSya khape nahi. eTale chAsa ane kurA jevI vastu lAvI AhAra pANI kare. have AnAthI ja jo nirvAha cAlI zake to te divase phera nahi vAparatA tenAthI ja calAvI levu. bIjI vAra AhAra karavo nahi. kadAca ATalAthI gata dinanI kSudhAnI zAnti ane AgAmI dina upavAsa karavAno hovAthI teno nirvAha azakya jaNAya to bIjIvAra paNa AhAra pANI mATe jai zakAya che. ahIMyA upavAsanI saMkhyA 1 tyAre pAraNAne dina AhAranI saMkhyA 2 che, tevI rIte chaThane pAraNe chaTha karanAra munine pAraNAne dina gata be dinanI kSudhAnI zAnti karavAnI che tathA AgAmI be dinanA kSudhAnA vegane rokavAno che. A prAtaHkAlanA laghubhUta AhArathI azakya thai paDe tevI sthitimAM be vAra AhAra pANI mATe javAnuM batAvela che. tathA aThamane pAraNe aThama karanAra munine gata praNa dinanI kSudhAnI zAnti ane AgAmI dinatrayanI kSudhAnA vegane rokavAno che te prAtaHkAlanA laghubhUta eka vakhatanA AhArathI azakya thai paDe tevI sthitimAM bIjI vAra AhAra mATe jai zakAya. aThamanA tape manda banelI jaTharA bIjI vakhate paNa ekI sAthe khAdhela AhAra pacAvavA asamartha hoya te sthitimAM bIjI vAra thoDo AhAra vApare, trIjIvAra paNa gocarI mATe jai zakAya che. __ ekAntare 4, 5, 6, vagere upavAsa karanAra munine pAraNAne dina gata 4, 5, 6, vagere dinanI kSudhAnI zAnti tathA AgAmI teTalA dinanI kSudhAnA vegarnu rokANa 1 bAranA AhArathI azakya thai jAya. ane jaTharAgni vizeSa manda hovAthI jaTharAgninI anukUlatAe jyAre jyAre AhAranI icchA thAya tyAre tyAre jai zake che. eka ja vAra lAvelA AhAra rAkhI mukI vAraMvAra vAparI zakAya nahi, kAraNake jIva saMsakti ane saghrANa vagere doSano saMbhava che. ahIM upavAsanI saMkhyA ane pAraNAnA dinanA AhAranI saMkhyAmAM samAnatAno niyama nthii| For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma 2-3] samIkSAzvamAviSkaraNa [106). prAMte A digambara lekhake kAraNe anekavAra karAtA AhAramA AkAzakusuma sadRza pAMca doSo kalpo kADhayA cha, jeno pratyuttara amArA prathamanA lakhANamAM amuka aMze AvI jAya che, chatAM paNa AkhA lekhanA sArAMzarUpa pAMca doSo tAravIne batAve che to tenA pratyuttaramA AkhA lekhano pratyuttara saMpekSe vAcaka vargane sugrAma thAya teTalA mATe te viSaya para amo AvIe chIe. digambara lekhake batAvelA pAMca doSa tathA tenA pratyuttara 1" mahAvratadhArI sAdhu dinameM kitanI bAra bhojana na kareM yaha niyama nahI mAlUma ho sakatA, gaDabaDa guTAle meM bAta raha gii|" AnA pratyuttaramA jaNAvavAnuM je nirvAha thato hoya to eka vAra AhAra karavo. veyAvaJcAdi puSTAlaMbanamA nirvAha na thato hoya to nirvAhane lakSamA rAkhI ekathI vadhAre vAra paNa AhAra lai zakAya. A vAta zAstrakAra bhagavante dIvA jevI spaSTa pratipAdana karI che je amo prathama vistAra pUrvaka jaNAvI AvyA chIe, chatAM paNa koine goTALeo mAluma paDe to te tenA prajJA doSane AbhArI che. 2 "dinameM do tIna Adi anekavAra AhAra karanese sAdhu gRhastha puruSoM ke samAna Thahare, anazana Unodara tapa unake bilakula naThahare / " AnA pratyuttaramAM jaNAvavAna ke gRhastha jema AhAra kare cha tema tamArA digambara muni paNa AhAra kare che mATe tene gRhastha sadRza mAnavA ke nahi ? koi gRhastha zarIrAdi kAraNe ekavAra AhAra karato hoya to ekavAra AhAra karanAra tamArA digambara munine tenA samAna gaNavA ke nahi ? A vAtamA samAnatA nathI ema jo kahezo to anekadhAra AhAra karatA gRhastha ane munine samAna kahevAmAM vadato vyAghAta' thaze. hA paNa nahi ja kahI zako. kadAca ema kahI zakazo ke AhAra-kriyAnI apekSAe. samAna che. to pharI prazna puchavAmAM Avaze ke AhArakriyA munipaNAnI vyAghAtaka cha ke nahi ? che ema jo kahetA ho to tamArA digambaramunie dIkSA samayathI ja aNazaNa karavU joie, athavA temane muni kema kahI zakAya ? vyAghAtaka nathI ema kahezo to kabula thayuM ke gRhastha sadRza kriyA karavAmAM paNa munipaNAno vyAghAta nathI. ane tethI gRhastha sadRza muni thai jaze ema jaNAvI je doSAropaNa karela che te tamArA hAthe ja dUra khaseDavU paDaze / ___vaLI bIjo e paNa prazna karavAmAM Avaze ke A AhArakriyAnA aMga karmabandhananA viSayamAM tamArA digambaramuni tathA uparyukta gRhastha sadRza cha ke nahi ? che ema to kahevaM muzkelI bhareluM che, kAraNake eka bhojitvane digambaradarzane muninA mULa guNanI kakSAmAM mUkela che, nathI ema kahezo For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [rio] zro jaina satya prakAza [44 3 to kAraNa batAvavuM paDaze. kAraNamAM ema kahezo ke muni mAdhukarIvRttithI dharmasAdhanA nimitte navakoTI zuddha AhAra le che mATe temane karmabandhana nathI, ane gRhastha tethI viparIta vRttivALo che mATe karmabandhanamAM levAya. AnA uparathI sArAMza e Avyo ke mAdhukarIvRttithI dharmasAdhanA nimitte navakoTi zuddha AhAranI kriyA karmanI bandhikA ke munipaNAnI vyAghAtikA nathI, ane AthI viparIta je AhArakriyA te karmanI bandhikA tathA munipaNAnI vyAghAtikA che. zAstramAM batAvelAM cha kAraNa paikI koI paNa kAraNe munine AhArakriyAnI jarUrata hoya tyAre prathama darajAnI AhArakriyA eka vAra kare. ane vaiyAvazcAdi kAraNe eka vArathI nirvAha na thAya to tethI vadhAre paNa kare. AmAM lezamAtra doSane avakAza nathI. aNasaNa tathA UNodara tapa nAza pAme che, ema je lekhake jaNAnyuM tenA pratyuttaramAM jaNAvavAnuM je eka vAra AhAra karatA tamArA digambara muninA aNasaNa ane Unodara tapa nAza pAme che ke nahi ? jo nAza pAme che to zA mATe tamArA digambara muni eka vAra AhAra kare che ? zuM temane aNasaNa ane Unodara tapa vahAlAM nathI ? nathI nAza pAmatA ema kahezo to zAthI ? kAraNake eka vAra AhAra karyo eTale AhAranA abhAvarUpa aNasaNapaNu ane temAM paNa batrIza athavA tethI vadhAre kavaLa levAmAM UnodaratA paNa cAlI jAya che. Ano je prAmANika pratyuttara te anekavAranA kAraNika AhAramAM paNa che. " anekavAra AhAra karanese kiye hue upavAsauMkA karanA kucha saphala nahi mAlUma paDA. kyoMki upavAsa karanese bhojana - lAlasA ghaTaneke bajAya adhika ho gaI / " AnA javAbamAM jaNAvavAnuM je AhAranI lAlasA ghaTayA sivAya to upavAsa thaI zakato nathI. je vAta AbAlagopAla prasiddha che te ghAtano apalApa karavo te kharekhara ugelA sUryane apalApavA jevuM che. upavAsanA pAraNe paNa be vAra AhAra kaI sthitimAM kevA vikalpe zAstrakAra maharSie jaNAvela che e vAta lekhake sAme rAkhavAnI jarUrata hatI. zAstrakAra bhagavAn jaNAve che ke upavAsanA pAraNe chAsa vagere laghubhUta AhAra vApare, AthI nirvAha thai zake to te divase bIjI vAra AhAra na kare. kadAca nirvAha na thai zake to bIjI vAra paNa AhAra lai zake che. AthI vAcakavRnda samajI zake tema che ke lAlasAvRddhino leza paNa zAstramAM nathI tathA pratidina ekAzana karanAranI apekSAe ekAMtare upavAsa karI behAsa karanAranA phalamAM paNa vizeSatA che. kAraNake pratidina ekAzana karanAra mAsika 7|| upavAsanuM phaLa meLave che, tyAre ekAMtare upavAsa karI behAmaNuM karanAra mAsika 16 || = upavAsanuM phaLa meLave che| For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma 2-3] samIkSAmAviSkaraNa 4 " AcArya upAdhyAya sarIkhe ucca padastha muni svayaM do bAra AhAra kareM aura anya sAdhuoMko do vAra AhAra karane meM doSa batalAve yaha spaSTa anyAya hai, kyoMki adhika nirdoSa tapa karanevAlA muni hI mahAn ho sakatA hai aura vahI dusareko prAyazcitta de sakatA hai|" AnA pratyuttaramA jaNAvavAnuM je-be vAra AhArane ucita vyaktinI nAmAvalImA AcArya ane upAdhyAyanAMja nAmo ApyAM che tema nahi, parantu apadastha evA veyAvazcakAra, tapasvI, bAla ane glAna vagerenAM paNa nAmo ApyAM che. zAstrakAra bhagavantanA abhiprAyane bIlakula vAju para rAkhI lekhake lekhinI calAvI che. AcArya ane upAdhyAya be vAra ja AhAra kare ane temAM doSa nathI tathA anya munivarga be vAra AhAra na ja karI zake ane temAM doSa che Avu zAstrakAra bhagavAn pharamAvatA ja nathI. teo to, padastha ho yA apadastha ho munivarga mAtrane mATe nirvAha dazAmAM eka ja vAra AhAra vatAve che. ekavArathI jyAM nirvAha na thato hoya, dharmakAryo sIdAtAM hoya tyAM puSTAlambanane lakSamA rAkhIne be vAra paNa AhAra vatAve che. AvA prasaMgane ucita koNa vyakti hoya tenAM nAma jaNAvatAM padasthamAM jema AcArya, upAdhyAyanAM nAma ApyAM tema apadasthamAM tapasvI, bAla, glAna vagerenAM nAmo paNa darzAvyAM che. A vAta amo prathama vistArathI carcI gayA chiie| phera lekhake jaNAvyu hatuM je nirdoSa tapa karanAra ja mahAn thai zake che. A vAta jarUra vyAjabI Thare. paNa kyAre? bAhya ane Abhyantara tapanA 12 bhedone AzrIne jaNAvavAmAM Ave tyAre. paraMtu lekhake to be vAra AhAra nahi karatA ekavAra AhAra karavo, AvA prasaMgamAM bAhya tapanA amuka bhedane AzrIne ekAnta bhAve jaNAvelA che. A bAta to digaMbaradarzanane paNa mAnya thai zake tema mathI, kAraNake digaMbara zAstramA prastuta bAma tapanI virahadazAmAM zubha bhAvanArUpa Abhyantara tapanA yoge kevalajJAna pAmyAnAM dRSTAnta mojuda che. A bAbatamAM to A digaMbara lekhakanI sAme digaMbara saMpradAya paNa virodha jAhera karI zake che / AcAryAdika kadAca kAraNa vizeSe be vAra AhAra kare to paNa anya anya bhedanA tapano pravAha to cAlu hoi zake che / 5 "bAlaka sAdhu sAdhvI kisa Ayu taka samaje jAMya, aura ve kitanI Ayu taka do vAra tathA kitanI Ayu ke bAda ve dinameM ekavAra bhojana karanA prAraMbha kare isakA bhI kucha nirNaya nahi ho sakatA. jisase ki unakI ucita anucita carcAkA nirdhAraNa ho ske|" AnA pratyuttaramA jaNAvavAnuM je-dADhImUchanA vALa athavA kAkha ane bastinA [nAbhinI nIcenA] bhAgamAM vALa na AvyA hoya tyAMsudhI For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [12] zrI jaina satya prakAza [varSa a bAlaka gaNI zakAya che, tyArabAda nahi. A bAta amo prathama vistArapUrvaka jaNAvI gayA chIe / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir granthano artha, granthakArano Azaya, AgaLa pAchaLano sabandha samajyA sivAya, athavA chupAvIne anucita hAsyanI bAlizatAnA karmabandhanathI A lekhaka bacco evI pavitra bhAvanA sAthai prastuta praznanA uttaranA lekhathI viramIpa chIe. presa badalavAnI muzkelInA kAraNe A eka ravAnA karavAmAM vilaMba thayeA che te mATe vAcake kSamA kare! For Private And Personal Use Only samApta
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paM0 indracaMdrajIse lekhakaH-munirAja zrI jJAnabijayajI paM0 indracandrajI likhate haiM ki-" zvetAmbarIya Agama-granthoM ko gautamAdi gaNadhara praNIta batalAte haiM" -jainadarzana, pR0 426 / / lekhaka kA yaha vAkya tathya hai ki jo zvetAmbara sammata Agama haiM ve gaNadharAdi praNIta haiN| yAne zvetAmbara samAjameM gaNadhara, zrutakevalI, daza va dazase adhika pUrvake jJAtA, pratyekabuddha aura tIrthakarake ziSyakI racanA Agama mAnI jAtI hai| inameMse 84 Agama maujUda the / Aja 45 Agama vidyamAna haiM / kintu digambara bhI aisA hI mAnate haiM, dekhie suttaM gaNadharakahida, taheva patteyabuddhakathidaM ca / sudakevaliNA kathidaM, abhinnadasapUvakathidaM ca // 80 // -mUlAcAra, pUrvArdha, pR0 232 " gaNadhara, pratyekabuddha, zrutakevalI aura dazapUrvadhara dvArA kahA gayA granthoMkA samUha sUtra kahalAtA hai" / janadarzana, va0 4, pR0 274 / aMga 12 aura aMgabAhya 14 aise kula 26 Agama haiN| tadaMgabAhmamanekavidha...tabhedA uttarAdhyayanAdayo'nekavidhAH / -saMskRta rAjavArtikA, pR 54 / aMgabAhya 14 isa prakAra haiM-sAmAyika, caturvizati stava, vandanA, pratikramaNa, vainayika, kRtikarma, dazavaikAlika, uttarAdhyayana, kalpa-vyavahAra, kalpAkalpa, mahAkalpa, puMDarIka, mahApuMDarikA aura nissiddhikaa| ...... -rAjavArtika (bhASATIkA), pR0 882; jainadarzana, pR0 277 / ye 26 Agama uparake 84 AgamoM meM se hI haiN| magara inameM strImukti, kevalibhukti aura vastra kA nirUpaNa ityAdi sApha sApha honese digambara inheM Agama ke rUpameM mAnate nahIM haiN| digambara samAjako jinAgama nasIba nahIM huA, ataH vo bha0 mahAvIra svAmI ke kaI varSa bAda ke zvetAmbara AgamoMke AdhArase taiyAra kiye hu granthako Agama mAnatA hai| di0 paM0 kundanalAlajI kabula karate haiM ki-"ve (bhUtaballI aura puSpadaMta) gaNadhara, zrutakevali, pUrvadhara athavA dazapUrvake pAThI nahIM the aMta eva unakI racanA sUtra aMga pUrvavastu prAbhRta evaM prAbhRta prAbhRta nahIM.... -jainadarzana, va0 4, aM0 6, pR0 276 // isameM koI saMdeha nahIM hai, ki digambara samAja ke pAsa gaNadhara yA pUrvadhara ke vacana nahIM hai; jo kucha hai-vaha digambarIya aneka gacchabheda hone ke bAda kI, sabhI digaMbara saMghoMko asammata, chadmastha munikI racanA hai| hAla digambara samAja isIko zAstra siddhAMta yAni Agama mAnatA hai| For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [114] zrI jaina satya prakAza [15 3 ataeva sapramANa kahA jAtA hai ki-digaMbara samAja bha. mahAvIra ke vacana pathameM calanevAlA nahIM hai, kintu bhinna vacana pathameM calanevAlA hai aura usake grantha bhI gaNadharAdi praNIta nahIM haiN| kyA, binA mahA vIra-vacanake koI mahAvIrakA anuyAyI ho sakatA hai ? zve0 samAja gaNadharAdi ke Agamako hI pakaDa beThA hai ataH yaha mahAvIra kI santAna hai| itane spaSTIkaraNa ke bAda mAnanA paDatA hai ki paM0 indracandrajIne zve0 AgamoM ko gautamAdi gaNadhara praNIta mAnane ke liye likhA hai, vaha ThIka hai| paMDitajIne khoja kI hai ki-" samrAT candragupta zrutakevalI bhadrabAhukA ziSya thA, yaha bAta zvetAmbarIya AgamoM ko bhI svIkAra hai " / -jainadarzana, pR0 426 / paMDitajIne yaha galata likha mArA hai| kisI zve0 AgamameM candraguptakI dokSAkA ullekha nahIM hai| naMdIsUtrake anuvAda kartA sthAnakamArgI sAdhujIne vahAM jUTa likha diyA hai| usa Agama battIsImeM aura anya kitAboMmeM aisI aneka galatiyAM haiM jisakA khulAsA " samAlocanA jaina tattva prakAza" Adi bhinna bhinna TrekToM se prasiddha ho cukA hai| paM0 indracandrajI mUla pAThako dekhate to unheM yaha galatI khyAlameM A jAtI, magara jo bhASAke hI paMDita haiM unheM asalI Agama pAThakA bheda kaise prApta hove ? ___ hAM, yaha itihAsase siddha hai ki-dvi bhadrabAhusvAmI (zrIvajrasvAmI )jIke pAsa candrane dIkSA lI thI jisakA jikra zravaNabelgulAke zilAlekhameM hai| jisakA samaya vi. saM. 100ke bAdakA hai / Agama isase pahile bane haiN| paMDitajIkA mata hai ki-candragupta, cANakya ityAdike ullekha honeke kAraNa Agamako arvAcIna mAnanA caahiye| jaina itihAsameM dazapUrvadhArIkA aMtima samaya vikrama saM. 114 karIbameM hai vahAMtaka Agama bane haiM, ataH paMDitajIkI uparyukta zaMkA nirmUla hai| paMDitajIne khyAla banA rakkhA hai ki-AgamameM grAhya upadeza hI hotA hai aura koI bAta nahIM AnI cAhIye, yAne hiMsA, corI ityAdi karanevAlauMkI kathA nahIM honI caahiye| magara yaha unakA khyAla galata hai, kyoMki jinAgama sIrpha purANa yA upadeza nahIM hai, isameM 4 anuyoga haiM, vastusvarUpakA yathArtha varNana hai, tInoM kAlakA yathAvat darzana hai| .. paMDitajIne seTThIkumAroMkI kathA para uparakA khyAla vyakta kiyA hai magara kucha vicArake sAtha soce to unheM patA laga jAyagA ki-vizvameM "pariNAmiyA" buddhi kahAMtaka kAryakatrI banatI hai usa bAtakA dRSTAMta isa kathAmeM vyaMjita hai| For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42-31 paMDita IMdrajIe [115 paMDitajIne bhASA-anuvAda meM ullikhita Agamake pramANako paDhakara kaI tarka-vitarka kiye haiN| khAsa karake cAra Apatti khaDI kI haiM jinake uttara nimna prakAra haiM: 1. pUrvAgama likhe nahIM jA sakateM, kintu "kisI pUrvako likhanA ho to amuka 'hAthi pramANa' zyAhI cAhiye" aisA pUrvAgama kitanA bar3A hai usakA khyAla karAneke liye likhA gayA hai| yahAM vajana lenA yA kada? usakA khulAsA to pUrvavit yA pUrvake lekhaka hI kara sakate haiM, kintu yahAM vyavahArameM sAmAnyatayA hAthIke vajanase zyAhIkA vajana lIyA jAtA hai| jaise tIrthakarake zarIrake nApameM niyata dhanuSa pramANa liyA jAtA hai vaise yahAM bhI samajhanA caahiye| jaina AgamameM dhanuSa, rajju, palyopama, sAgaropama, utsarpiNI, ityAdi nApa batAyeM haiM vaise lipivyavasthAmeM " hAthIpramANa zyAhI"kA nApa mAnA gayA hai| __paMDitajIne likhA hai ki-" sara zeTha hulamacaMdrajIkA vizAlakAya hAthI hai, sarkasoMke bhI choTe dubale patale hote haiM, donoMmeM dUnA antara hai|" -jainadarzana, pRSTa 427 paMDitajI! jarA bajAjako jAkara pUchIye ki Apa kapaDekA nApa bAlIsase karate haiM vaha bAlIsa kisakI lI jAtI hai? laMbe AdamIkI li jAtI hai ki vAmanajIkI? vaisA hAthImeM samajha lijiegaa| vizAla kAya aura dubale patalekA aMtara jaise manuSyameM hai vaise hAthImeM bhI hai, ataH paise niThalle prazna pUchanA kaise buddhimattA mAnA jAya? 2. adhikAMza kAlI zyAhI lI jAtI hai| zyAhI, kalama Adike liye adhika jAnanA ho to " citrakalpadruma "meM mudrita pU. mu. zrI puNyavijayajI mahArAjakA "lekhanakalA" lekha paDha lijie ! 3. pada aneka prakArake haiM jaiseki syAdyanta, tyAdyanta, pralokakA cauthA hissA (caraNa), aura 5 108 84 629 // zlokoMkA samUha vgairh| 4. lekhakoMkI lekhana-kalAmeM pramANakI karIba kArIba niyatatA hotI hai| paMDitajI ApavAdika carma aura moka zabdase khila uThate haiN| kyoM nahIM? kintu kucha Apake digambara samAjake agrAhya-grahaNa paDha lijie tAkI ApakA jI bhara jaaygaa| aura Apako mAlUma ho jAyagA ki hamAre digambara samAjameM " cabAnekA dUsarA aura dikhAnekA dUsarA" pasA hI calatA hai| dekhiye digambara mandirameM sAraMgI, mRdaMga, khaMjarI, tabalA aura caMvara ye sarva mAya haiN| ye saba camaDese banate haiN| paMDitajI mAnate haiM ki-" camaDA paMcendriya pazuko mArakara usake zarIrase utArA jAtA hai tathA vaha paMcendriya prANIkA aMga hai, evaM jIvoMkI utpattikA yonisthAna hai, carmavyavahArameM deza-videzameM kitanI bhArI hiMsA hai ho rahI hai yaha bAta A . For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [11] tho jaina satya prakAza [153 kisIse chipI nahIM hai " phira bhI digambara samAja to una camaDekI cIjoMko pavitra hI mAnatA hai, dharmakriyAke sAdhana mAnatA hai| caMvara bhI saba digambara zAstrameM pavitra hI mAnA gayA hai| anyathA tIrthakara bhagavAnakI camarakI vibhUtikI kyoM tAripha hotI? hama to mAnate haiM ki camaDA, kaiza aura pIccha saba ekase haiM, ye saba nirdoSa bhI mIla sakate haiN| digambarIya pUjA vidhAnameM nirUpaNa hai ki nAma, ThavaNA, davve, khitte, kAle, viyANa, bhAve ya / chavviha pUA bhaNiyA, samAsau jiNavariMdehiM // uccAriUNa NAmaM, aruhAINaM visuddhadesaMmi / pupphANi jaM khivijati, viNiyA (vaNiyA) NAma pRAsA / / sabbhAvA'sabbhAvA, duvihA ThavaNA jiNehiM pnntaa| sAyAravaMtavatthumi, jaM guNArovarNa paDhamA // akkhaya-varADau vA, amugo esutti Niyabuddhie / saMkappiUNa vayaNaM, esa viNNeyA asabbhAvA // esA chaviha pUA, Nicca dhammANurAyarattehiM / jahaM jogaM kAyavvA, savehiM mmi desaviraehiM // -manomati khaMDana ... isa di0 zAstrameM che prakAra kI pUjAmeM sadabhAva aura asadabhAva nikSepAse sthApita arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya sarva sAdhu va sarasvatI kA pUjana pharamAyA hai / ye che pUjAeM digambara jainIoMke liye anivArya haiN| yahAM akSa aura varATaka ko asadabhAva sthApanAse arihaMta va AcArya vagairaha banAkara pUjanekA Adeza hai| ye akSa aura varATaka kyA hai ? saba koI samajhate haiM ki ye zaMkhake samAna, samudra meM honevAle jalacara. trasa haiM jinakI haDDIko digambara samAja pavitra hI nahIM kintu pUjanika mAnatA hai| saca bAta to yaha hai ki di0 samAja hiMsAse prApta cIjase hI khilApha hai aura niravadhatAse prApta cIjake pakSameM hai, jo vAstavamai ThIka bhI hai| magara paMDitajIne to apane zAstrakA binA dekhe va hiMsAke svarUpako vinA soce hI manogata likha diyA hai, use kaise samajAyA jAya ? paM. ajitakumArajIke pAkSika (va04, aM. 5, pR. 228) meM bhI jAhira huA hai, jisameM bhI kakSakI pUjAkA vidhAna hai sAkArAdi nirAkArA, sthApanA dvividhA mtaa| akSatAdi nirAkArA, sAkArA pratimAdiSu / . -pratiSThA dIpaka nAmakaraNa madhye // digambara samAjake pAsa asalI Agama-paraMparA na hone ke kAraNa katipaya di. paMDita akSa aura varATaka zabdase hairAna ho jAte haiM aura bhinna bhinna artha karane lagate hai / ataH esI bAtoMko samajhane ke liye unheM zve agamakA hI zaraNa lenA caahiye| For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kohatirth.org samAcAra pratiSThA: (1) mANasAmAM pArzvanAtha bha. tathA AdIzvara bha.nAM maMdiranI zrAvaNa suda chaThanA divase pratiSThA karavAmAM AvI. (2) khIrapura ( mahIkAMThA ) mAM zrAvaNa sudI 1pa nA divase, utthApana karela cAra pratimA pU. munirAjazrI manaharavijayajInA upadezathI padharAvavAmAM AvI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kALadha: (1) pa. pU. A. zrI. vijayamANekacaMdrasUrijI pAlanapuramAM zrAvaNa sudI nAme, (ra) pa. pU. A. ma. zrI vijayasiddhisUrIzvarajInA ziSya pa. pU. paM. zrI raMgavijayajI DabhAImAM bhAdaravA sudI chaDe, (3) pa. pU. mu. zrI. dhIravijayajI lAsa ( mAravADa )mAM bhAdaravA vadI ceAthe, (4) 5. pU. mu. zrI. hemamuninA ziSya pa. pU. mu. zrI nemamunijI dahegAmamAM tA. 13-8 -37nA divase ane (5) pa. pU. A zrI. vijayauma gasUrijInA ziSya pa. pU. mu. zrI caraNavijayajI vaDodarAmAM tA 5-9-37nA rAja kALadharma pAmyA. jaina kolejoH (1) suratanA eka saddagRhastha dasa lAkhanI sakhAvata karIne jaina koleja sthApavAnA vicAra calAve che. (2) pAkhamAMnI akhAlAmAM AtmAnaMda jaina hAIskulane jaina koleja anAvavA mATe phaMDanI zarUAta karavAmAM AvI che. paradezamAM upAzraya: meAMbAsA (keniyA )mAM tA. 30-8-37nA rAja jaina upAzrayanuM khAtamuhUta eka vhenane hAthe karAvavAmAM AvyuM che. tyAM eka meATu' jainama dira paNa kha MdhAze. zArIpura kesanA cukAdA : zrI. neminAtha bha. nI janmabhUmi ArIpuranA age zvetAMbara digaMbaro vacce sAta varSathI cAlatA kesane cUkAde| zvetAMbarAnA lAbhamAM AvyeA che. ane digabarAnA dAvA kADhI nAkhIne zvetAMbarAnuM kharca ApavAnuM hukamanAmuM thayuM chaeN. digabare AgaLa apIlane vicAra kare che. navu jaina sAptAhika: malADa (muMbai )mAMthI " jaina vikAsa " nAmanuM sAptAhika prakaTa thaze. mahAvIra caritranI yAjanA: pa. pU. mu. zrI vidyAvijayajI mahArAje aMgrejI bhASAmAM bha. mahAvIranu` caritra taiyAra karAvavAno nirNaya karyA che ane AkrAma siMdhanA jANitA vidvAna sAdhu TI, ela. vAsavANIne soMpavAmAM AvyuM che. A mATe madda karavA vidvAneAne apIla karavAmAM AvI che. mahAvIra jaya tonI rajA: jIda sTeTa mahAvIra jaMyatInI ra8 majUra karI che. dAna: bikAnera nareze temanA suvaNaeN mahetsava prasaMge 63000 jaina upAzrayA, derAsarA, masjIdo, madirA vagerenA jIrNoddhAra mATe ane 237000 navA maMdire mATe, ema kula traNa lAkhanI sakhAvata Ahera karI che. amI jhare cheH navADIsA pAsenA vAvagAmamAM supArzvanAtha bha. nA jamaNA netramAMthI divasamAM traNa cAra vakhata amI jharavAnA samAcAra maLyA che. pUrva janmanuM jJAna: cANasmAmAM eka cAra varSanA bALaka peAtAne pU janma kahe che. katlakhAnuM badha: lAheAranuM katlakhAnuM baMdha karavAnuM sarakAre jAhera karyuM che. A kalakhAnuM kaveTAmAM paNa nahIM baMdhAya. k sAH egu " gAmamAM metIlAla nAmanA yutine jaina madiramAM jinamUrti khaseDI te sthAne zaivamUrti sthApavAnA gunhA mATe udepura sTeTanI khAsa adAlate deDha mAsanI sakhta jela ane rUpiyA ekavIsanA daMDa karyo che. daMDa na bhare te be mAsanI vadhu keda bheLavavI. metIlAle A sAme apIla karatAM te rada thaI hatI. For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Regd. Ne. B. 3801 taiyAra che ! Aje ja maMgAvo ! zrI jaina satya prakAza. - nI bIjA varSanI pUrI phAIla paramAtmA mahAvI devanA jIvanane lagatA aneka vidvattApuryA lekhothI samRddha zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka nAmanA 228 pAnAnA daLadAra aMkano samAveza thAya che. TapAla kha sAthe kiMmataHbAMdhyA vagaranA buthI a kAnA be rUpiyA badhA aMko sAthe khAdhelAnA aDhI rUpiyA zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMkanuM chuTaka mUlya:TapAla khaca sAthe mAtra tera AnA lakhAH1 zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti je zigabhAinI vADI, ghIkAMTA, ( amadAvAda, (gujarAta) For Private And Personal Use Only