Book Title: Hitchintan
Author(s): Dhurandharvijay
Publisher: Jain Sahitya Vardhak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034848/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tu :Yi Lu Yi Lu Yi Lu Yi Pollblidke lo IDIREFE PAS | lepble panei3 s phona : 0278-2425322 300x95 1-16 .. [c-d-a-l-l Ou Mei Tiao Yi Yi Tu Yi Lu Shang Tu Yi Tu Yi Lu "Shang Lu Yi Tu Yi Tu Shou Gan Yi Yi Yi Yi Yi Yi - awa - panyAsa dhurandharavijaya gaNi , Yi Tu Yi Lu ::Yi Yi Yi Yi Yi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- ------ -- ----:- -- - - zamI vRddhi-nemiamRta-caMthamALA cakAMka-jara hitaciMtana - lekhaka zAsanasamrATu-ricakacakravarti-sarvataMtrasvataMtra-tapAgacabrAdhipatijagadgurupUjyapAdAcArya mahArAja zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjazrInA padAlaMkAra zAstravizArada-kavirAnapIyUSapANi-pUjyapAdAcArya mahArAja zrI vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA vinayana vinayanidhAna-vAddha-panyAsa pravara zrI puNyavijayajI gaNivarya mahArAjanA ziSya. paMnyAsa dhurandharavijayajI gaNI - mUlya - 1-10 nayA paisA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prakAzaka - zrI jaina sAhitya vardhaka sabhA zeTha surendrabhAI sArAbhAI amadAvAda - prAptisthAna - zrI amRtasUrIzvarajI jene jJAna maMdira daulatanagara, borIvalI (pUrva) muMbaI naM. 66 * * - - muka - mAbulAla maganalAla mahetA savitA prInTIMga presa saMgheDIyA bajAra, bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka A pustaka sva: mANekacaMda catrabhuja zAha (mULIvALA)nA smaraNArthe rthe) temanA suputra De. DAhyAlAla mANekalAla zAhe M. B. B. S. prakAzita karAvyuM che. ame temanI anu modanA karIe chIe. prakAzaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ni veda na ja saMvata 2010nA muMbaI, zrI naminAthajI jaina upAzrayamAM cAtusmasa prasaMge pATIyA upara lakhavA mATe lakhAyelA lakhANane A saMgraha che. gIradharalAla durlabhajI zAha citra sAthe A lakhANa pATIyA upara lakhatA ane vAcaka rasapUrvaka vAcatAM. keTalAka bhAvuka AtmAo tene utAre paNa karI letA. e sarva uparathI pustakarUpe A lakhANa prakaTa thavuM hoya te anekane hitapreraka bane e nirvi, vAda hatuM. chatAM "zreyAMsi bahu vidhAni' e vacananI pratIti karAvatuM na hoya tema bahu vinAmAMthI prasAra thaIne A bahAra Avela che. aneka rasathI bhareluM, TUMkI aneka kathA-te-vAtenA samanvaya samuM, sahelAI samajAya evuM A pustaka vAcaka varga hAthamAM lIdhA pachI AgaLane AgaLa vAMcavA mATe usuka banaze ane jIvanamAM ochevatte aMze. paNa temAM kahelA vicArone vaNaze evI IcchA vadhu paDatI nathI, lekhaka 25-1-1961 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TITLETTTTTT :10 E | namaH | | hitacintana : FUUUIOIL 0 ane 1 vaccenuM aMtara zUnya eTale mIMDuM ane eka vacce aMtara ochAmAM ochuM aMtarmuhUrtanuM che ane vadhAremAM vadhAre anaMta E kALanuM che zUnyane paravaza paDele AtmA saMsAramAMthI pa chUTI zakato nathI ane ekanA prabhAve AtmA zAzvata sukhane bhaktA bane che. 0-zUnya e mithyAtva che 1-eka e samyaktva che. 11111THL. CUCUUICUL mithyAtvaM zUnyasadRkSa, samyaktvamekasaGkhyakam / / etayorantara jJAtvA, samyaktvAcyA zivaM vRNu // 1 // ETTIT Tannan Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] hitaciMtana (1) huM ? ko. va. 6 tA. 26-11-53 vAtavAtamAM dareka jana kahe che ke huM AvuM chuM ne te chuM. meM Ama karyuM ane tema karyuM. mAruM A che ane te che mArI zakti, mArI AvaData, mArI samaja koI judA prakAranI ja che-paNu-A huM e che ke ? huM e AtmA che? huM e mana che? ke huM e zarIra che? huM belanAra dareka je huM e koNa che ? ane te kharekhara ke che? eTaluM ja vicAre ane tenuM sAcuM svarUpa samajI le te jyAM hu nathI tyAM vAraMvAra huM ne kheMcavAmAM Ave che, te chUTI jAya, ane e chUTI jAya eTale huM e je sAce huM che te paNa baMdhanamAMthI chUTI jAya arthAt AtmA mukta bane. huMne oLakhe ane tenA kharA svarUpane meLavo. ahaM kartA ca bhoktA'ha, manute jaDacetanaH / kAnIyAta vajezaM, zveta hATu jaba 2 che ? ane e samajI le cheeTaluM vicAra (2) hA ane-nA- kA. va. 7 tA. ra7-11-53 ne sthAnaphera kare. 1. sArI sukhazayAmAM sUvA mATe ane saMthArAmAM sUvA mATe pUchavAmAM Ave te mana kayAM "hA" pADe che ne kayAM "nA' pADe che. 2. managamatAM jojana eka bAju che ane bIjI tarapha lUkhuM khAvAnuM che. hA ane nA" kayAM rahe che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [3] 3. bagIcAnI sugaMdha levAnA saMge vakhate ja eka guNIyalanI sevA karavAnI che. evAmAM tenI azuzi Adi paNa sApha karavAnA che "hA ane nAnI pasaMdagIzemAM jAya che? 4. suMdara rUpadarzana eka bAju che ne bIjI bAju bhavya chatAM rUpaviheNuM darzana che. "hA ane nAnI sthiratA kyAM che? 5. saMgIta sAMbhaLavA ane upadeza zravaNa karavAne samaya eka sAthe che. "hA ane nA' kone pakSapAta kare che ? manane jarI paNuM dabANa karyA vagara A hA ane nA mATe pUchavuM ane kayAM "hA" hovI joIe ane kyAM "nA hevI joIe, e pite vicAravuM. je tenA sthAnenI adalAbadalI karavA jevuM lAge te kSaNane paNa vilaMba karyA vagara sthAnaphera karI nAkha. pariNAma zuM Avaze te te anubhave samajAze hA ne nAne sthAnaphera kare ane tenA sArA anubhave prApta karo. indriyANAM sukhAjjIva: sukhI duHkhI ca duHkhataH / tathaivAtmasukhAccet syAt prApnuyAccha zvataM sukham // 2 // (3) jarA thobhekA. va. 8 tA. 29-11-53 e musAphIra! e bhAI! e mArA sAthIdAra ! jarA bha. jarA UbhuM rahe, jarA pAchuM vALIne te je. tuM Ama kyAM deDaye jAya che? tAre javAne A raste nathI. tuM mAga bhUlI gayela che. A UMdhe raste ATalI utAvaLe zA mATe deDI rahyo che? jarA dhIre paDa, huM tArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] hitaciMtana pAse AvuM chuM. tane mAga upara laI javA huM tArI pAchaLa A chuM, paNa tuM doDI rahyo che. huM tane maLuM eTale to dhIro paDa. zuM thAya! dizAbhUlele A AtmA UMdhe mArge caDI gaye che ne aTakato nathI. tamArA sAthIdAra-tamane sAco rAha batAvanAra-tamane maLe eTale vakhata tame je mArge AgaLa vadhI rahyA che tyAM aTakI jAva. haMmezA thoDuM aTakatA-jatA zIkhe. mo! gamsina! kA tiSa, vimA tAnasi panthAna hitamAcintya, ni:zreyaHpathamAzraya // 3 // (4) emAM tAruM zuM che? kA. va. 11 tA.2-12-53 - zarIra, dhana, delata, kuTuMba, mitra parivAra ane dekhAtuM sava emAM tAruM zuM che? tene kaI paNa vakhata vicAra karyo che? je vicAra karyo hoya to kahe ke temAM nirNaya zuM Ave? je nirNaya karyo hoya ke upara gaNAvela sarva mAruM chete te nirNaya-te vicAra sAce nathI, ema ekkasa samajaje. tAruM te ja kahevAya ke je tArAthI juduM na rahI zake, tArAthI juduM rahe che te tAruM nathI. tAruM je che e juduM ja che. te tArI pAse ja che. paNa hajI te tane samajAyuM nathI. eTale je tAruM nathI tenI pAchaLa tuM rAtadivasa joyA vagara bhaTakyA kare che. temAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaSThiAna [5] kAMI maLe tyAre rAjI thAya che ane jAya che tyAre duHkhI thAya che tane tAruM zuM che e kharekhara samajAI jaze, pachI tane tenuM duHkha nahi thAya. je tAruM che tene oLakha ane tene meLavavA prayatna kara. dehAdi dRzyate bAhya, paudgalaM tatra kiM tava / tvadIyaM tava pAzrve'sti, prAptuM tad yatnamAcara // 4 // (5) phakta eka vAra kA. va. 12 tA. 3-12-13 kapaDAM melA thayA haya, parasevAvALA thayA hoya te kADhI nAMkhe che. roja ne roja badalAve che. divasamAM be vakhata-traNa vakhata paNa badalAve che. kharuMne? zarIrane mela caDyo hoya te snAna karo cho ? savAra sAMja snAna karavAmAM kaMTALatA nathI-rAjI thAva che. UnALe hoya ne tApa lAgatuM hoya te traNa-cAra vakhata paNa nAhI nAMkhe. kharuMne? gharane sApha kare che, sApha rAkhe che. tamArI AjubAju kayo hoya te tamane gamatuM nathI kharuMne? paNa manamAM ane AtmAmAM kare che ke nahi ? te melAM che ke nahi? tene navarAvavAnI jarUra che ke nahi? te sApha karavA che ke nahi ? ene koI vakhata vicAra karyo che ke nahi? ene kaI vakhata vicAra karyo ? je tamane lAge ke e sApha-cokhA karavA jevA che te vadhu vakhata nahi. phakta eka vAra tene sApha kare tene mela utAro paNa eka vAra barAbara mela utAraje. emAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaSitana utAvaLa na karatAM. tamArI pAse teo eka ja vAra-phakta eka vAra mela dUra karavAnuM mAge che. eka vAra pUrA cakakhA kare, pachI teo kadI nahi kaheH tame have pharI amane sApha karavA mahenata . phakta eka vAra prayatna karo. gehaM deha ca vAsAMsi, nirmalIkriyate muhuH / sakRdeva manaH samyagU, jIvaMca nirmalIkuru // 5 // (6) tame mAthuM ziMgaDAmAM bharAvyuM che? pa-12-53 e bhaTTajI! A zuM karyuM? jarI vicAra te kara hate ?" vAta ema banI hatI ke e bhaTTajI-gera hAthamAM paMcIyuM laIne nadIe nhAvA jAya. tyAMthI pAchA phare tyAre eka baLada temane roja sAme maLe. baLadanA be ziMgaDA mAthe evA vaLIne arasaparasa joDAI gayelA ke vacamAM geLA gALe ghaNe ja suMdara dekhAya. bhaTTajI e gALAne joyA kare ne vicAre caDe. emane vicAra Ave ke A gALAmAM A mANuM AvI zake ke nahi. A vicAra karatAM karatAM cha mahinA vItI gayA. chevaTe bhaTTajIe mAthuM UMcuM karIne zigaDAmAM bharAe baLada bhaDakyo ne bhAgye-leke bhegA thaI gayA ne bhaTTajIne kahevA lAgyA ke jarI vicAra te kara hate. bhaTTajI zuM kahe ?! tame tamAruM mAthuM kaI be ziMgaDA vacce nathI bharAvyuM ne? vicAra karIne bharAvyuM che ke ema ne ema. na bharAvyuM heya te bharAvavAno vicAra thAya che ne ke bharAvI joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [7] karma- baLadanA rAga-dveSa-rUpI ziMgaDAmAM mAthuM bharAvIne tame bIjAne hase che. zA mATe ? tamArA mAthAne bahAra kADhavA sthira thAva te paNa ghaNuM che. karmavRSasya zRGgo dvau, rAgadveSau nu vartulau / tanmadhye mastaka nyasya, kiM hasasi mahAzayam ? // 6 // 7) detA nahi, letA zikhe tA. pa-1ra--pa3 e vastu tame bIjAne chuTathI Ape che. bIjAne jarUra na hoya to paNa Ape che. sAme nA pADe te paNa Ape che. tame ApatA thAkatA nathI, kaMTALatA nathI. tamArI pAse e vastunI chUTa paNa ghaNuM che, paNa keIka vakhata tamAruM vadana kamaLa karamAya che ema zAthI bane che e samajAtuM nathI tamane je vastu bIjAne devI sArI lAge che te ja vastu bIje tamane Ape che tyAre tame kema rAjI thatA nathI ? e vastunuM nAma che-zikhAmaNa. devA karatAM letAM AvaDe te kharekhara bagaDatI bAjI sudharI jAya ne lAbhane pAra na rahe. zikhAmaNa detA nahi paNa letA zikhe. parasmai yA hitA zikSA, dIyate zrImatI yathA / tathaiva sA parasmAcced, gRhyate syAt sukha tadA // 7 // (8) naphAno vyApAra mA. zu. tA. 11-12-53 bAra mahinAmAM A eka ja divasa Ave che-A divase je vepAra thaI zake che, te vepAra bIje divase karavAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] hitazatana nathI AvatuM. kamANI karavAnA A divasane khAsa yAda rAkhaje ne lAbha levAnuM cUkatA nahi. 1. cevihAre upavAsa. 2. ATha paherane pisaha 3. zakaya teTaluM mauna 4. 150 navakAravALI pa. devavaMdana Avazyaka karaNa sAthe uparanA pAMcanI ArAdhanA mATe mAgazara zudi 15 ne divasa ghaNe ja uttama che. tenuM phaLa ghaNuM che. te divase 90 tIrthakaronA 150 kalyANuka thayA che. bAvIzamA zrI neminAtha prabhue A divasanI ArAdhanA zrI kRSNa vAsudevane batAvI hatIzrI kRSNa ekAdazIne vidhipUrvaka ArAdhatA hatA. suvrata zeThanuM saubhAgya ekAdazInI ArAdhanAne AbhArI hatuM. varSamAM AvatA A eka divasane bhUlamAM javA detA nahi. nirvivAda para lAbha, landhumAtman ! yadIcchasi / sevyatAM yatnato maunI-mekAdazI zrute zrutAm // 8 // (9) mauna mA. za. 6 tA. 12-12-53 balavAnI zakti A jIvane maLavI durlabha che anaMtakALanA paribhramaNa pachI chava beindriyamAM Ave che tyArathI tene jIbha maLe che. maLelI e jIbha spaSTa belI zakatI nathI. tiryaMcagatimAM paMcendriya thAya tyAM sudhI jIvanI e sthiti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhatacitana [ 9 ] rahe che. manuSya gatimAM paNa jIbhanA DhASAne paravaza paDelA jIvA khelI zakatA nathI. jIbha maLavI durlabha che ane e maLyA pachI spaSTa khelavAnI zakti paNu, e maLyA pachI paNa jIbhanA upara kAbU na rAkhavamAM Ave te maLyuM nakAmuM thaI jAya che eTaluM ja nahi geralAbha-du:kha ApanAra thAya che. jIbha jIvADanAra che eTalI ja mAranAra che. jIbhanI lagAma chUTI rAkhanArAe pAravagaranA che, tenA upara kAbU rAkhanAra viA che. jIbhanA upara kAbU meLavavAnA sacoTa upAya mauna che. ane e 'mauna'zikhavAnA divasa mAgazara zuddhi ekAdazIne che. 'mauna ' ekadazInA ArAdhakane jIbhane laIne AvI paDatAM kaSTa sahana karavA paDatA nathI. ArAdhana karIne anubhava lye. ' ekendriyAdiSu ciraM viphalaM vigIta, vinIta', mauna dhRtaM paramavapApya baco'nurUpAm / vacovilasana' rasanAvazena, kurvannAvApsyasi bhavaM cara tannu maunam // 9 // jihAM (10) krodha Ave tyAre zuM karavuM? tA. 12-12-53 krodha Ave tyAre-pAte niSi nathI ema vicAravu. krodha Ave tyAre-pAte peAtAnu' nukazAna karI rahyo che ema mAnavuM. krodha Ave tyAre-kAMdhIna AtmA che mATe kane kharAba mAnI zAMta thavu. krodha Ave tyAre utAvaLe koinA upara kAMI paNa na karavuM. phodha Ave tyAre-krodhanA kAraNeA vicAravA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ] hitaSitana krodhathI karoDo pUrva varSanuM karyuM niSphaLa thaI jAya che kodhathI zrImaMta bhikhArI banI jAya che. krodha durgatimAM laI jAya che. krodhIne keI cAlatuM nathI, krodha kare nahi ane e na bane te krodha tyAre Ave te kAMI paNa karavuM nahi. krodhaH karmapravezanAya vipara, krodha jayeddujama, krodhena prabalAgninA''tmadahana, krodhAya mo za spRhA / krodhAt svakSatirupatA bhavatatiH, krodhasya duSTA gaNati: krodhe krodhavaza mati durita, re krodha ! dara sara // 10 // (11) divasa ane rAta tA. 15-12-53 divasa eTale pravRtti, deDadhAma. jAgRti, kAma karavAnI anukULatA rAta eTale nivRti zAnti, UMdha, kAma baMdha karIne ArAma levAnI anukULatA. deha ane tene lAgatuM vaLagatuM che te mATe jIvane je divasa che-te ja AtmA ane tene lAgatAvaLagatA mATe zata che. jIva dehane mATe ane tenI sAthe saMbaMdha rAkha. nArA mATe deDadhAma karI mUke che. jyAre AtmAne lAgevaLage evI sthitimAM UMghe che. AtmAne mATe doDadhAma karanArA mATe dehanI pravRttio rAta che tyAM teo UMghe che. jIvane saMsArIone je rAta che te yogIone divasa che ane saMsArI jIne je divasa che te yegIone rAta che. tame divasa ane rAta kene mAne che ? je tamArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiuitana [11] mAnyatAmAM bhUla samajAtI hoya te te bhUla kSaNane paNa vilaMba karyA vagara sudhArI le. sAcA divasanA ajavALAM tamArA AtmAne ajavALe evuM kAMIka karo. divaso nitarAM yatate karaNe, rajani: karaNAdviratiM tanute / svahite'stu sadA svavazo divaso, durite'stu nizA tvaniza bhaSinAm // 11 // (12) nirbhaya tA. 15-12-13 atyAra sudhI mane bhaya hate regane-te mAruM Arogya gUMthI nAkhe che ne tethI huM duHkhI thaI jAuM chuM. mane bhaya hate ghaDapaNane ke te mAruM yauvana luMTI le che ne huM zithila banuM chuM. mane bhaya hatA mRtyune-ke te mAruM jIvana chInavI le che ne huM vinAza pAmuM chuM. A traNa sivAyanA bIjA paNa nAnA nAnA aneka bhale mArI pAchaLa paDyA hatA paNa have mane e keIne bhaya nathI. have huM nibhaya chuM. kAraNa mane mArI kharI cIjanuM-mArI sAcI milkatanuM have bhAna thayuM che te vastune lUMTanAra ke nathI. mane mArI vastu thoDIghaNI maLI che, ane tenA samartha rakSaka paNa maLyA che. have mane bhaya kone? phakta huM mArI potAnI vastu saMpUrNa paNe meLavuM eTalI takedArI mAre rAkhavI jarUrI che. temAM huM ALasa na karuM-ALasa che te dUra karuM, kharekhara huM taddana nirbhaya chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 12] himatana mayasaptakataH sabhayo'nvabhava, paramAtmahita vidita vibhayam / adhunA vabhava bhayato rahitaH paramAtmasamaH paramo'styavanaH // 12 // (13) pAchaLa paDe tA. 20-12-53 kaI mahA zrImaMta hoya ne tame sAva garIba che, kaI mahAjJAnI hoya ne tame sAva mUrkha he, ke mahAbaLavAna hoya ne tame sAva mAyakAMgalA ho, koI khUba capaLa hoya ne tame atizaya vedIyA he, koIne hajAre namatA hoya ne tame hajArene namatA ho-AvI koI paNa paristhitimAM tame ho tyAre tamane pahelAnI viziSTatA joIne Azcarya thaze. tamane thaze ke A Ave che ne huM ke huM paNa ema manamAM samasamI rahevAnI koI jarUra nathI. tamAre-zrImaMta, jJAnI, baLavAna, cAlAka ke chevaTe hajAre tamane game evA thavuM hoya te tenI pAchaLa paDe. vagara kaMTALe jevA thavuM hoya tenI pAchaLa paDI prayatna karyA kare. pachI tame bIjAne adbhuta lAgaze ane tamane sahaja-svAbhAvika lAgaze. tamane je Izna hoya tenI pAchaLa paDe. pAnuM eka zarata ke tamArI IcchA tamane pAchaLa pADanAra na hovI joIe -basa, pAchaLa paDe. badisamayase mAno viSayA nadhigAtumanantasukhopaciNAn / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitAvatanA [13] pitayaM yatana tyaja mUDhamate ! gujarAta rAjaya thavA (14) bhIkha mAMgatA zikhe tA. 20-12-53 tamane keAI kahe ke "bhIkha mAMgatA zikha" to tamane kadAca Azcarya thaze, paNa Azcarya pAmavAnI jarUra nathI. tame kaheze ke- hu bhIkha mAMgatA nathI, mAre bhIkha mAgavI nathI ane bhIkha mAMgatA zikhavuM nathI. paNa tamAruM kahevuM sAva khoTuM che. ame tamane joIe chIe ke tamArI eka paNa kSaNa evI nathI ke tame bhIkha na mAMgatA ho ! phakta amane lAge che ke tamane bhIkha mAMgatA AvaDatI nathI. e zikhavavAnI jarUra cheH tame jJAnI pAse ajJAnanI bhIkha mAMge che. tame saMyamI pAse viSayanI bhIkha mAMge che. tame aparigrahI pAse parigrahane cAMge che. tame vItarAga pAse rAganAM sAdhane mAMge che jarI zAMta citte vicAra karaje. tamane tamArI bhUla samajAze. ame tamane tamArA hita mATe kahIe chIe ke tame bhIkha jarUra mAMge paNa bhIkha mAMgatAM zikhIne bhIkha mAMgo. bhIkha mAMgatAM AvaDaze eTale tamAre bhIkha mAMga. vAnuM chUTI jaze. bhikSA bhave nivasatAmucitA nikAma, yannAsti yannikaTametadasau na dAtA / yAcyaM tataH samucita saphalaM yathA sthAt, pANA hatAM parIpatarAmade: chA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [14] hitaciMtana (15) hRdayanA dvAre tA. 23-12-53 hRdayanA bAraNu ghaNu vakhata baMdha hoya che ane ghaNI vakhata khulA hoya che. e bAraNuM AgaLa eka cokIdAra paNa Ubhe rahe che. e vaphAdAra che ke nahi e vAta javA gho. paNa enI luccAI ghaNI che hRdayamAM kone pesavA devA ane kene pisavA na devA e hadayanA mAlIkanA hAthanI vAta nathI. e kAbU bAraNe rAta-divasa cokI karatA cokIdAranA hAthamAM che. mATe hRdayanA mAlikane nukazAna karanArAne mATe te bAraNuM khelI de che ane hita karanArA mATe bAraNuM baMdha kare che. hadayamAMthI keTalAkane vidAya ApavAnI hoya che paNa cekIdAra tamane javA detuM nathI. e cekIdAra che mana, hRdayane mAlika bAraNuM uparanI sattA pitAnA hAthamAM le athavA cekIdArane potAne hitasvI banAvI le eTaluM thAya pachI te hadayamAM gUMjatuM daivI vAtAvaraNa vizvane kheMcavA mATe samartha banaze. praveza no datte zuciguNagaNAyAtmani bhRzaM / - praviSTAn tAn bAr3ha prabalabalata: sArayati yat / mahAmohonmAdAn anabhilaSitA vezayati tada, vidheyaM svAdhIna zamabhilaSamA cittamacirAt // 15 // . (16) ucATa mAM. 13 budha, tA. 23-12-53 ucATa eTale ciMtA, zakara rAvane ghaNI vakhata ucATa thAya che. rAtanI rAte ane divasanA divase keTalIka vakhata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaSitana [15] ucATamAM-ciMtAmAM-phIkaramAM ema ne ema cAlyA jAya che. nathI rAte UMgha AvatI ke nathI divase kAma sUjhatuM. paNa jIva je ucATa kare che te kenA mATe ane zA mATe e nathI samajAtuM. je te pArakA mATe karate hoya te kharekhara mUkha che ane potAnA mATe karate heya te tenA je koI DAhyo nathI. pitAnA mATe ucATa jarUra karavA jevuM che ne pArakA mATe bIlakula karavA jevo nathI. pArakI ciMtA cheDIne potAnI ciMtA-phIkara karavI ke jethI kAMIka lAbha thAya. cintAM karoSi vividhAmapahAya nidrA, ..... kasmai taveyamiti bAru viSadhAranIyam / yasmai na tat tava tathA tava yat samasti, tarama kRte satanamAcara dharmacintAm // 16 // (17) lakSamIne lAta mAro tA. 23-12-53 - tamane lakSmI khUba vahAlI che eTale tamane kaI kahe ke "lakSmIne lAta mAro " te tamane e vyAjabI nahi lAge paNu. tamane e lAta mAre che ne tame tene paMpALe chee tame keTalA mUDha che? tame kaheze ke ame lakSamInI pUjA karIe chIye jene pUjIe tene lAta kema karAya ? tamAre prazna vyAjabI che. paNa lakSmIne lAta mAre ene artha e nathI ke hIrA-maNi-mANekanuM-rUpuM, TurUpiyA-paisA e sarvane Dhagale karIne lAta mAre. sAta mAravI eTale jema koIne lAta mArIe eTale te dUra dUra jaIne paDe tema tamArI lakSmI dUra dUra jaIne patharAelI heya, e have tamArI ja rahI hoya chatAM tamArI na maTI hoya, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] hitapitana upara pramANe na karI zake te eTaluM te jarUra karajo ke e tamane lAta na mArI jAya. enI lAta tamane lAgaze te tamArI dazA ghaNuM bUrI thaze. e lAta na mArI jAya eTalA sAvadha jarUra raheje. lakamI. priyA tadapi tAM padato nihanyAt , pAdAhatA bhavati sA svavazA sadeva / no ceriyaM nijapadAchinitrIhatya bATa, dara gamiSyati tadA tava ki mahattvam // 17 // (18) lakSmInI lAta tA. 29-12-53 lakSmI lAta mAre che. lakSmInI lAta vAge che, te dekhAtI nathI, paNa tenuM pariNAma dekhAya che. te pariNAma uparathI-jene lakSmInI lAta vAgI che te nahi paNa bIjAsamaju mANase jaI zake che, jANI zake che ke Ane lakSmInI lAta vAgI che, : haphamI Ave che tyAre AgaLa-chAtImAM lAta mAre che. te lAta vAgavAthI mANasa akkaDa thaI jAya che. nIce joI zakatuM nathI. addhara Ine ja te cAle che. tevA lakSmInI lAta jene atImAM vAgI che evA mANase A jagatamAM dhaNA evA maLaze. te karatAM e hajAgaNa mANase evA jovA maLaze ke jene lakamInI lAta pITha upara vANI che. lakSamI jAya che tyAre pITha upara lAta mAratI jAya che. te vAtathI mANasa bevaDa vaLI jAya che. te UMcuM hoI zakatA nathI. pAchaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [17] paDelI lAtanI pIDA asahya hoya che. AgaLa lAgelI lAta unmAda caDAve che tyAre pAchaLa lAgelI lAna viSAda-khedadu:kha upajAve che. A be lAta mAravAne kAraNe lakSmIne de lata kahevAmAM Ave che. tame samaju che te sAvaceta raheje ke lakSmI tamane AgaLa ke pAchaLa lAta na mArI jAya. lakSmIne tame lAta mAratA zikha te te tamane lAta mArI zakaze nahi. phAzcAto vinitya razmI rAyAti tena na jana paramIkSate nA / pITha nihatya padataH parigacchatIyaM, tenorva kSiAmanI to vidra: 28 / (19) candananA kolasA tA 29-12-53 eka bhilla jaMgalamAM rahetA hatA. lAkaDAnA kelasA pADIne zaheramAM vecI Avato ne gujarAna calAvate. eka divasa eka bhUle paDele rAjA jaMgalamAM tene tyAM AvI caDyo. bhille rAjAnI AgatA-svAgatA karI. rAjA khuza thaye ne bhilalane eka vizALa caMdananA jhADavALe bagIce baMgalA sAthe bakSIsa Ape. ekAda varSa bAda rAjA bhilane maLavA AvyA ne pUchayuM: "kema che?" bhile kahyuM, ghaNe sukhI chuM." rAjAe AjubAju joyuM te bagIco khedAnamedAna thaI gaye hate bhile kahyuM. "pahelAM te lAkaDA mahAmusIbate-ghaNI mahenate vINI vINune lAvavA paDatA hatA. have ahIM ghaNuM jhADa che eTale mahenata nathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [18] hitaciMtana paDatI ? rAjAe te jhADanA lAkaDAno eka TukaDo ApIne bajAramAM mokalyA. nAnA TukaDAne vecavAthI tene sAruM dhana maLyuM. te Azcarya pAmyuM. A badhA jhADa caMdananA hatA e rAjAe samajAvyuM. nila zoka karavA lAgyA. paNa have zuM thAya ? ghaNA-kharA jhADa teNe bALI nAkhyA hatA. bhila e jIva che, rAjA e dharma che. AjubAjunI sArI sAmagrI sahitane mAnava janma e caMdananA bagIcAvALe baMgale che. bhila je mUrkha jIva e sAmagrIne bALIne kalasArUpI bhegamAM vApare che. jyAre dharma tene samajAve che tyAre duHkhI thAya che. evuM na thAya mATe pahelethI cetI javuM jarUrI che. ranavAra ghASya hatyArA: 1 tathaiva mahamUDhAtmA dahati dharmajIvanam // 19 // (20) jameudhAra tA. 29-12-53 jarUra che AtmAnI kamANIne ceka hisAba lakhanAra manImanI. cepaDAmAM geTALo thaye che. jameudhAranI khabara paDatI nathI. mUDI zuM che? vepAra naphAne cAle che ke nukazAnane ? leNuM keTaluM che ne deNuM keTaluM ? e kAMI khabara paDatI nathI badhuM che chatAM peDhIne dIvALuM kADhavAne vakhata Ave ema che, mATe jarUra che hisAba ceka karIne samajAvanAra munImanI. A cepaDAmAM havAlA nAkhI zakAtA nathI, eTale mahenata bahu nathI paNa cepaDo aTapaTe banI gaye che. eka vakhata vyavasthita jameudhAra thaI jAya eTale basa. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] hitaciMtana cAra' vira vA nAM vairAthathazatA ! kaSTameva bhaveMdante tenAyavyayavid bhava // 20 // (21) zatruothI sAvadha rahe. tA. 3-1-54 1. tapazcaryA karatA ho to koi teno zatru che. 2. jJAna bhaNatA he te mAna tene zatru che. 3. dAna detA he te vAha-vAha tene zatru che. 4. dharma karatA ho te daMbha tene zatru che. Ama sArA sArA guNenI pAchaLa zatruo chUpAI rahyA hoya che. te te guNo meLavavA IcchanAre te te zatruone oLakhI levA joIe ane tenAthI cetatA rahevuM joIe; nahi to te te zatruo te te guNe maLyA chatAM tene kiMmata vagaranA karI mUke che mATe zatruothI sAvadha rahe. zodhAtta majJAna, rona paratanA !. dambhAd dharma sadA rakSet sadguNAn nanu doSataH // 21 // (22) eka ne eka keTalA ? tA. 3-1-54 eka ne eka keTalA? e prazna gaNitane che e pramANe vyavahArane paNa che. gaNitane sAmAnya vidyArthI paNa turata ja uparanA praznane javAba ApI zake ke eka ne eka-be. paNa e javAba eka apekSAe sAce che paNa bIjI ape. kSAe sAcuM nathI. eka ne eka-agIAra e paNa javAba bIjI apekSAe Ave che. ekanI nIce eka mUkIe te be thAya paNa ekanI bAjumAM eka mUkIe te (agIAra) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [20] hitaciMtana 11 thAya eka ne eke gaNIe to eka ja javAbamAM Ave ane eka ne eke bhAMgIe te zeSa 0 che. vyavahAramAM koIpaNa bIjA ekane nIce rAkhIne saravALe karaze te-kAryaphaLa bamaNuM thaze. bIjA ekane tamArI samAna gaNI tamArI bAjumAM besADaze. te tame eka haze chatAM tamArI sAthe beThelA bIjA ekanI sahAyathI tame 11 jaNa jeTaluM kArya sAdhI zakaze. tame baMne eka bIjA sAmasAmAM guNAkAramAM utaraze te kArya - eka jeTaluM thaze. ane spardhA-khoTI IrSAthI eka bIjAnuM kArya bhAMgI nAkhavA tatpara thaze te pariNAma zUnya Avaze. have vicAra karIne vartana karajo ne javAba Apaje ke ekane eka keTalA? ekekasya yoge sthAda, dvau caikAdaza vastutaH / ga va-khema thora | 22 | (23) dAna ane nAdAna tA. 6-1-54 dAna lakSmInuM thAya che, dAna annanuM thAya che. dAna pANInuM thAya che, dAna jJAnanuM thAya che. dAna prANunuM thAya che, dAna kIrti mATe thAya che. dAna prema mATe thAya che, dAna dharma mATe thAya che. dAna sahu keI kare che, koI paNa dAna na karatuM hoya evuM banatuM nathI. keI sArI vastuonuM dAna kare che te kaI kharAba vastuonuM dAna kare che. keI sArI vastuonuM dAna sArI rIte kare che te kaI kharAba rIte kare che. e pramANe kharAba vastuonuM dAna paNa sArI rIte karAya che ane kharAba rIte karAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [21] sArI vastuonuM sArI rIte dAna karanAra dAtAra-dAne. zvarI kahevAya che. ane te dharma-kIrti-pratiSThA meLave che ne paraMparAe parama sukhI bane che. te sivAyanA dAna karanArAe nAdAna che. teo dAna karIne nAdAnI meLave che, paraMparAe pite duHkhI thAya che ne bIjAone du:khI kare che. dona nidAna parama pradhAna, tridhA vizudhyA vihita hitaanaam| nAnAvidha tada rahita vizudhyA, marmA vidho rAti duranta pIDAH // 23 // (24) e kaI jAtanA prANa? tA. 6-1-54 eka mahAna jIvazAstranA jANakAra judI judI jAtanA cho viSe samajAvatA hatA. temanI samajAvavAnI paddhati eTalI sudara hatI ke e rIte jIvanuM jJAna meLavyuM hoya to jIvone jANavAmAM mahenata na paDe. e mahAna jJAnI paNa eka vakhata mUMjhavaNamAM paDI gayA. temanI mUMjhavaNa nIce pramANe hatI. 1. vanaspati Adi amuka tumAM amuka prakArane AhAra karanArA che. te eka jAta. 2. nAnA nAnA jaMtuo niyamita rIte AhAra karanArA che. te eka jAta. 3. amuka pazu-pakSIo rAte ja AhAra karanArA che te eka jAta. paNa A kaI jAtanA prANIo che ke je AhAra karavAmAM-khAvAmAM koI vyavasthA jALavatA nathI. dareka vastu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ rara! hitaciMtana khAvA lAyaka che ne dareka samaya khAvA gya che ema mAnIne game tyAre game te khAya che. e prANIne kaI jAtamAM mUkavAe temanI mUMjhavaNa che. jIvanti jIvA vividhA jagatyA mAhAracaryAniyama caritvA / yattad yathAkAmamatantratantrA Apatti te che vidhA : racha . nathI. je che te badhuM tene keca che. khAnAra (25) khAvAnuM zAstra tA. 6-1-64 jIvane khAdhA vagara cAlatuM nathI. dareka jaNane khAvuM paDe che. khAnAra bhUkhe che mATe khAya che e kharekhara sAcuM nathI. khAvAnI tene lata che-Adata che mATe khAya che te jeTaluM khAya che te badhuM tene pacI jAya che ema paNa nathI. khAya che temAMthI bahu ja ochuM pace che. khAnAra je je khAya che te te khAvA lAyaka hoya che ema paNa nathI. nahi khAvA lAyaka paNa te ghaNuM khAya che. khAnAra khAvAne samaye ja khAya che ema nahi; ka-samaye vAraMvAra khAya che. A badhAnuM pariNAma e AvyuM che ke jIva bhayaMkara zigane bhegA thaI paDyo che. have e roga vadhatA aTakAvavA hoya, roga ochA karavA hoya, tadana nirogI thavuM hoya te tene khAvAnuM zAstra jANavAnI jarUra che te zAstra tene samajAvaze. 1. kharI bhUkhe khAvuM. 2. khAvA lAyaka khAvuM. 3 pace teTaluM khAvuM. 4. khAvAne samaye khAvuM.pa. khAvAnI rIte khAvuM. - roja khAvuM paDe che te jarUra khAvAnA zAstra zikho ne rogane bhoga banatA aTake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [3] bho jana ! bhojana tyaktu, yadyasi tvamanIzvA: / / cAvidhi virSa zAhassphAI rAvA suNI mA | rabA (26) jherI havA tA. 11-1-54 havAmAM jyAre roganA jaMtuo pesI jAya che tyAre tenAthI bacavuM ghaNuM muzkela thaI paDe che. reganI havAne anubhava darekane thaye hoya che. bhAgye ja koI tenAthI ajANa haze. hamaNAM hamaNuM reganA-amuka reganA-marakInA, mele. rIyAnA, tAvanA, kelerAnA, vAyarA vAya che-e pramANe vyavahAramAM vAraMvAra vAta thatI hoya che e ja pramANe havAmAM eka jhera evuM pesI jAya che ne keTalIka vakhata e havAmAM pesI gayeluM jhera eTaluM sthAna jamAvI beThuM hoya che ke te dUra karI zakAtuM nathI. e jheranI asara mana upara thAya che, e jherathI mana kharAba thAya che, manamAM rego thAya che ane e rege marakI ne kelerA karatA paNa bhayaMkara nIvaDe che e jherI havAthI bacavAnI khAsa jarUra che. carAcare carantyatra, vAyavo viSamizritAH / kurvanti vyAdhimAdhizca. tadAtmAna tato'vatAt // 26 // (27) rogane tarata dUra karo tA. 11-1-54 rega zarIranA, mananA ane AtmAnA ema traNa prakAranA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [24] hitaciMtana zarIramAM roga thAya che tyAre tene ilAja karavAnuM mana turata thAya che. te roga dUra karavAne zrImaMtAI ane zakti pramANe dareka jaNa ghaNuM ghaNuM karI chUTe che. mananA rogo dUra karavA mATe thoDoghaNe prayAsa thAya che, paNa te mATenI asarakAraka davA levA mana pite taiyAra nathI. eTale e rogathI pIDAyA kare che. tenI kALajI levAnI jarUra che.-tema chatAM- AtmAnA roga tarapha te dhyAna paNa nathI gayuM. je rogo-tamAma rogonuM mULa che e rega dUra karavAmAM Ave te koIpaNa jAtanA regathI DaravAnuM rahe nahi. e regene pahelA eLakhavA, pachI sArA jANakAra pAse IlAja karAvo keTalAka te AtmAnA rogane roga ja samajatA nathI ulaTA tethI khuza thAya che tenuM zuM ? kharekhara teo dayA-pAtra che darekanA AtmA rogathI mukta bane e vicAraNA karatA pahelAM potAnA AtmAne regathI thaDe paNa bacAvavA yatna karavo jarUrI che. roga: puroga: puramadhyavatI, samyag bhiSagdarzitabhaiSajena / yatnena durIkriyate tathaiva, yoga samAdhAya harAtmarogam // 27 // (28) je lakSmI meLavavI hoya to tA. 12-1-54 je tamAre lamI meLavavI hoya, paisA-dhana-dolatasaMpatti joItI hoya, lakSAdhipati ane koThAdhipati thavuM hoya te nIcenA upAyone amala karaje. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ timilana [25] 1. bhaNavAmAM ALasa na karavI. 2. vAta karavI ane lakhavuM-e be kAma sAthe na karavA. 3. pitAnA nAmanI dukAnamAM bIjAnI sattA na rAkhavI. 4. jyAM pitAne javAnuM na hoya tyAM nAma na calAvavuM. 5. nAmuM lakhavAmAM ALasa na rAkhavI. 6. mAthe devuM na karavuM thayuM hoya to temAMthI jaladI chUTA thavuM 7. potAnA dezamAM du:kha ane kaSTa hoya te paradeza javuM. ATaluM karavAthI jarUra lakSamI devI-lakSamI mAtA tamArA upara prasanna thaze. uparanA sAtamAMthI eka paNa banI zake tema na hoya te chevaTane eka upAya e che ke "dharma" sAthe kharA jigaranI dostI karavI. eTaluM karo ne pachI kahe che ke vAta kharI che ke beTI! lakSmI yadIcchasi tadA tava bhAgyalakSmI, dharma vidhAya vizada kuru satvara tvam / no cet kariSyasi yadi tvamanantayatna, lakSmIstavAbhivadanA na tadA kadApi // 28 // (29) cetatA raheje tA. 12-1-54 keTalAeka padArtho evA hoya che ke tene paricaya jIvane ghaNe mIThe lAge che. ene samAgama zarUmAM AnaMda Ape che-game che. kAMI tenAthI nukazAna nathI ema darekane jaNAya che-paNa e satya nathI. vakhata jatAM tenA pariNAma ghaNA gaMbhIra Ave che. tevAethI cetatA rahevAnI khAsa jarUra che. temAMnA keTalAka nIce pramANe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [26] hitaciMtana 1. jIbhane mIThuM gaLyuM khAvAnI Teva. 2 eka bIjAnI turacha mazkarI karavI 3. pitAnI prazaMsA sAMbhaLIne khuza thavuM. 4. jUThuM bolavuM. pa. jUgAra (nAne ke moTe) rama. 6. durjana-nIca-halakA mANasanI mitrI. 7. mAMgavAnI vRtti. 8. harAmacasake. 9. ALasa-pramAdanI paravazatA. A nava ane tene maLatA bIja je koI hoya te sarvathI cetatA rahevuM. je jarI paNa bhUlyA te pAchaLathI pastAvAne pAra nahiM rahe mATe bhUlavuM nahiM. dyUta durjanamitratAM madhuratA-saMsiktabhukti mRSA, yAcjAmanyajanopahAsamati, vyayaM prazaMsAdhutim / AlasyaM tyaja cisAvittaviphala kurvanti doSo amI, doghA no rucirA vivA hi rucira', jJAnArka tejasvinaH // 29 // (30) lapheDa zaMkha tA. 13-1-54 eka brAhmaNa hatA. tenI pAse eka nAnI chIpalI hatI. chIpalI daivI hatI. brAhmaNa tenI roja pUjA kare ne chIpalI tene eka sonAmahora Ape. eka vakhata brAhmaNa paragAma ga tyAM eka bIjA brAhmaNane ghera utaryo. te brAhmaNa Thaga hatA. savAramAM brAhmaNe pUchIpalInI jA karIne senAmahora meLavI. brAhmaNanI chIpalI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hipatana [27] paDAvI levAnuM bIja brAhmaNane mana thayuM. eTale teNe Thaga vidyA AdarI. sAMje brAhmaNa sAMbhaLe e pramANe teNe eka meTA zaMkhanI pUjA karIne dhana mAMgyuM. brAhmaNe kahyuM- lAkha sonAmahora de' zaMkhe kahyuM -le be lAkha eTaluM karI brAhmaNa bahAra AvyuM. chIpalIvALA brAhmaNanI dAnata bagaDI. rAte teNe chIpalI mUkIne zaMkha upADI lIdhe ne savAre palAyana thaI gaye - ghera jaIne zaMkhanI pUjA karIne lAkha sonAmahora mAMgIzaMkhe kahyuM "le be lAkha brAhmaNe kahyuM -lAva, be lAkha zaMkhe kahyuM -le cAra lAkha. Ama bamaNuM bamaNuM zaMkha bolate hate paNa devAnuM kAMI nahi. brAhmaNe pUchayuM keAma kema? tyAre zaMkhe kahyuM-ke huM lapheDa zaMkha chuM-- beluM paNa karuM nahiM.-nAnA polANuM, vAma na DhAma =aa pachI brAhmaNa pUro pastAyo. AvA lapheka jagatamAM ghaNAM che, tethI cetatA rahevuM ne pote tevA zakha jevA na banavuM-thoDuM paNa karI batAvavuM. vadhAre paDatAM lebhamAM paDavAthI chIpalI jAya che ne laDa zaMkha bheTI jAya che, mATe lAbha na kara. ! tathA kuru yathA vakSi, alikeva yathAyatham / - triA mA kRpA thaI ya rAto strota: e rUw (31) traNa vAMdarA tA. 16-1-54 jApAna ane cInamAM "traNa vAMdarA "nuM ramakaDuM thAya che. have te te traNa vAMdarA bhAratamAM paNa prasiddha thaI gayA che. e traNa vAMdarAmAM, pahele vAMdaro potAnA bane kAna ADA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [28] hitapitana hAtha daIne beThA che. bIje vAMdare pitAnI ane AMkho ADA hAtha daIne beTho che ane trIje vAMdare pitAnA bane hAtha vaDe hoTha bhIDIne beThe che A traNe vAMdarAo e pramANe rahIne ghaNuM ghaNuM samajAvI jAya che. pahele vAMdaro kahe che ke-nahi sAMbhaLavA jevuM sAMbhaLavAne mArA kAna baMdha che. bIje vAMdare kahe che ke nahiM dekhavA jevuM jevAne mArI AMkho baMdha che. trIje vAMdaro kahe che ke nahi bolavA jevuM belavAne mArA hoThe baMdha che. A pramANe kAna, AMkha ane meDhA upara kAbU AvI jAya to vizvamAM thatAM anartho keTalA ochA thaI jAya. vizvanA anartho ochA thAya ke na thAya paNa pitAnA anartho ochA karavA mATe jarUra kAna-AMkha ane hoTha upara kAbU meLavI le. sakarNAnAM karmI sudRDhapihitau zrotumahita, tathA netre andhe vikRtijanaka draSTumasitam / jaDA jihavA vaktuM paraduritamAcIrNarahitaM, narairitya dhArtha svahadi satataM vAnarakRte: // 31 // (32) cAra pUtaLIo tA. 18-1-54 eka rAjAe sArA kArIgara pAse cAra pUtaLIe karAvI. e cAra eka sarakhI jarI paNa pheraphAra bahArathI na dekhAya. rAjasabhAmAM e cAra pUtaLIe rAkhIne tyAM bAjumAM pATIyA upara lakhAvyuM ke A cAramAM eka pUtaLI lAkha senAmahAranA che-te kaI che te zodhI kADhaze tene rAjA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaNitana [29]. sAruM InAma Apaze. reja hajAro mANasa A ve ne pATiyuM vAMce paNa keIne sUjha na paDe. cAre sarakhI lAge. eka buddhimAna paradezathI tyAM A ne teNe te cAra pUtaLIonI parIkSA karI. 1. pahelI pUtaLInA kAnamAM doro nAkhe. paNa te aTakI gaye, AgaLa gaye ja nahiM. 2. bIjI pUtaLInA kAnamAM dare nAkhe te te sIdhe sIdho bIjA kAnamAMthI bahAra AvyuM. 3. trIjI pUtaLInA kAnamAM dore nAkhe to te kAnamAMthI nIce utarI moDhethI bahAra nIkaLe. 4. cothI pUtaLInA kAnamAM dere nAkhe te te sIdhe peTamAM utarI gaye, bahAra na nIkaLe. . eka sarakhI jaNAtI pUtaLIomAM je bheda hatuM te buddhimAne zodhI kADhyo. ane peTamAM utaranAra dorAvALI pUtaLI lAkha senAmaheranI che ema teNe rAjAne kahyuM ne InAma meLavyuM. upadeza sAMbhaLanArA keTalAka pahelI pUtaLI jevA hoya che. teonA kAnamAM kaMI pesatuM ja nathI. bIjI pUtaLI jevAonA eka kAnamAM pese che ne bIjA kAnamAMthI bahAra nIkaLI jAya che. trIjI pUtaLI jevAe sAMbhaLIne meDhethI bahAra kADhI nAkhe che. jyAre cethI pUtaLI jevAo sAMbhaLIne peTamAM utAre che-pacAve che, teo kiMmatI che. bAkInA sAMbhaLe toya zuM ne na sAMbhaLe toya zuM ? upadezazravaNa ke bIjuM kAMI sAMbhaLavuM te cothI pUtaLI mAphaka sAMbhaLavuM ke jethI pace ne tenuM phaLa maLe. zrayate na bhutaMdarI-kriyate karNato mukhAt / dhAryate svodare pAzcAlikAvRttaM vicArya sat // 32 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 30 ] himatana (33) durAgraha tA. 10-1-14 Agrahu sArA che ke kharAba e vAta jatI karIe te paNa duSTa Agraha ghaNA ja kharAba che. duSTa Agrahane durAgraDa kahevAmAM Ave che. 1. nakAmI--jenu ghaNA samaya sudhI sevana karyA chatAM kAMi paNa kuLa nathI maLatu -evI kriyAo karyA karavI-temAM kAMipaNa parivartana karavA taiyAra na rahevu e durAgraha che. 2. je AcaraNA evA che ke jethI AtmAne pAtAne puru nukazAna thAya che-te cheADavA nahi-e durAgraha che. 3. peAte kAMIka karatA hAya-temAM lAbha paNu hAya paNa tethI vadhu lAbha maLe evu keAI samajAve to te samajavA jeTalI paNa khAmeAza na rAkhavI e duzagraha che, Ama A durAgraha nukazAna karanAra che. ane sArA lAbhathI vaMcita rAkhanAra che mATe te satvara-tuta cheDI deveA, e durAgraha na chUTatA hoya te tene ja bhAi sadAgraha che tene AlAvA eTale durAgraha cAhyA jaze. durAgrahane tA dUra karavA ja joie. ahita hRdaye dhRtvA naiva dhAryyaM durAgrahAt / yata: zreyo: dAma, du:vAvo dupAtrar; // 23 // X (34) samayanI barabAdI tA. 30-1-54 samaya kiMmatI che. Time ismoney samaya e seAnuM che, e pramANe sAMbhaLavAmAM te ghaNI vakhata Ave che paNa e samayanA sadupayoga bahu A evAmAM Ave che. sAdhA raNa rIte khAvApIvA-sUvA-besavAmAM je samaya jAya che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ himatana [ 71 ) te jAya che, tene mATe ema paNa kahevAmAM Ave ke te karyAM vagara te cAle tema nathI paNa e sivAyane keTale samaya nakAme jAya che te kaI kardI paNu gaMbhIra rIte vicAratuM nathI : ApaNe cAlyA jtA hAie ane koIpaNu ApA oLakhItA maLe--ApaNe tene melAvIe ke te ApaNane elAve te te vyAjabI che paNa kAMI khAsa na heAya chatAM alaka-malakanI ADI-avaLo vAte kADhIne aDadhA-pANA ke AkhA kalAka UbhA UbhA ja kADhI nAkhIe, Ave samaya keTale nakAmA jAya che te vicAravA jevu' che-ga'bhIra rIte vicAravA jevuM che. strIomAM te A samayanI barabAdIe ghara brAlyuM che. e samayanI barabAI thatI aTakI jAya te dhana karatAM pazu mATe bacAva che. temAM unnatinuM mULa samAyuM che. thoDA thoDA paNa samaya bacAve ane tenA sundara pariNAma anubhave. vikathAklezajalpAdi - vArtAsu samayaM nayan / nAtmahitamavApnoti, cinoti karmasaJcayam // 34 // (35) saMga tevA raMga tA. 20-1-14 sArAne saMga karavAthI sArA sa`skAro maLe che. naThArAnA saMga karavAthI kharAba sa`skAra maLe che. mana kharAba thatu hAya chatAM sArA mANaseAnA samAgamamAM rahenAra mANusa kharAba bhASA ane kharAba vartanathI bacI jAya che. pariNAme tenu mana paNa sAruM thAya che ne sAro gaNAya che. kharAmanI seAbata karanAra sArA hAya tA paNa jate dahADe kharAba banI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [32] hitatina popaTanA be baccAnI vAta che. eka ja mAtAnA be baccAo, tene eka zikArIe pakaDyA, eka RSine ApyuM ne bIjuM bhila-gerene ApyuM. eka rAjA vanamAM potAnA maMtrI vagere sAthe gaye, RSinA AzramamAM game tyAre pipaTanA bacAe rAjAne madhura zabdothI satkAra karyo, rAjAne AvakAryo. AgaLa vadhatAM bhilenA jhuMpaDA pAse AvyuM tyAre bIjA paTanA baccAe tene sarasvatIe-gALe saMbhaLAvI. eka sarakhA ba-ne pipaTane joIne rAjA vismaya pAmI gaye. pAchA pharyo tyAre pharI kaSino Azrama AvyA. tyAM pharI prathama pipaTe rAjAne satkAryo. rAjAnA manane saMdeha dUra karavA pipaTe kahyuM ke-rAjana! huM ane te banne bhAIo chIe. pharaka eTalo ja che ke huM RSi-munine tyAM rahuM chuM ane te bhilane tyAM rahe che. sarasa ra ! sahodarAvubhAvapi / ahaM munibhirAnItaH, saca nIto gavA : 2 ma mATe sArAnI saMgati karavI ane tenA sArA phaLe meLavavA. satsaGgAcchuvisaMskArA, viparItA: kusaGgateH / vibhAvya zukayovRtta sevyaH saGgaH satAM sadA // 35 // (36) jIbhanI javAbadArI tA. 25-1-54 jIbha be kAma kare che, khAya che ne gAya che (bele che ). jIbha khAya che tenI javAbadArI peTe uThAvI lIdhI che. jIbha khAya tenA naphA-nukazAnane hisAba cAvIza kalAkamAM peTa ApI de che. khATuM-khA, tIkhuM-tamatamatuM, gaLyuM-meLuM, bhAre-halakuM game te jIbha khAya paNa javAbadArI piTanI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [33] peTa du:khe, peTa phUle, jIbhanuM ApeluM peTa na saMghare-pAchuM vALe ema nukazAnI peTa dekhADe che, peTa haLavuM phUla rahe, peTa keI paNa jAtanI phariyAda na kare e lAbha dekhADe che. ema khAvAnI bAbatamAM piTa turata ja hisAba Ape che. paNa bolavAnI bAbatamAM jIbhanI javAbadArI koI letuM nathI. enuM pariNAma e AvyuM che ke jIbha game tyAre game te belyA kare che. are ! ghaNI vakhata te jIbha bole che, te evuM bole che ke tenuM belyuM tene pitAne gamatuM nathI khAvAnA vepAra karatAM jIbhane bInajavAbadArIvALe A balavAne vepAra ghaNuM ja nukazAnIvALo che. e vepAra ekadama baMdha karavAnI jarUra nathI jarUra che phakta tenI javAbadArI koIne soMpavAnI. e javAbadArI soMpI zakAya tevuM kaI hoya te te samaju mana che. manane samaju banAvIne jIbhanA bolavAnA khAtAnI javAbadArI tene seMpI dyo ne pachI game te bele. tamAre badhe vyApAra naphAmAM Avaze. jihvA yasya vaze tena, vizvavizva vazIkRtam / jibayA yo vazIbhUta-stasya kaSTa pade pade // 36 // (37) hiMsA karatAM hiMsAnA vicAre bhayaMkara che. tA. 1-1954 sarva pApanuM mULa hiMsA che. jIvamAM eka khoTI mAnyatA jaDa ghAlIne beThI che ke jIvavuM hoya te hiMsA karavI ja joIe. hiMsA vagara jIvI zakAya ja nahiM. e mithyA vicAraNAne laIne jIva jIvane mAre che ne jIvavAne prayatna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [34] kare che. evI mAnyatAvALAnuM jIvana vadhe che e khoTuM nathI paNa te saMsAranuM azuddha ane du:khI jIvana. hiMsAne-AvI du:khadAyI hiMsAne dUra karavAne mATe hiMsA jarUrI che-anivArya che-te sivAya cAle nahiM e vicAro dUra karavA joIe. e vicAro hiMsAnA gharane che, e vicAro bhayaMkara che. e hiMsAnA vicAre e ja svarga samA saMsArane naraka je karI mUkyo che. tame je vicArathI bIjAnI hiMsA kare che ane karaze-te ja vicArothI bIjAo tamArI hiMsA kare che ane karaze. sava anartha emAMthI janme che ane janmaze mATe hiMsAnA vicArone nAbUda karo. jIvaghAtAt tadIyo'sat-saMkalpazcetasA kRtaH / dadAti dussaha du:kha, tasmAttaM satvaraM tyajet // 37 // (38) rUpALA bApano kadarUpo chokare tA. 25-1-1954 A kadarUpA karAthI vizva trAsI gayuM che e chokarAne dUra karavAne mATe nAnAthI mAMDI moTA sudhInA badhAye rAtadivasa mahenata kare che paNa e dUra thato nathI-dUra thavAne badale vadhu ne vadhu paDakhAmAM pese che. e chokarAne mArI nAkhavA mATe ghaNA prayatno karAyA chepaNa te ja prayatna tene ajara-amara karanArA bane che. A chokarAthI bacavAne keI upAya vizvane jaData nathI. e kadarUpA chokarAnuM nAma che-'duHkha e chokaro dUra nathI thate tenuM kAraNa jagatane nathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [35] samajAyuM. e kAraNe hAthamAM AvI jAya to eka kSaNamAM te cAlyA jAya. enuM kAraNa e che ke e chokarAne bApa ghaNe ja rUpALo che. jagatane chokare nathI gamato paNa tene bApa bahu ja game che. chekarAnA bApane leke hoMze hoMze gharamAM ghAle che-eTale gAya nI pAchaLa vAcharaDu jAya-ema bApa pAchaLa e beTe gharamAM Ave emAM navAI zuM? e kadarUpa chokarAnA bApanuM nAma che "pApa". duHkharUpI kadarUpo cheka na gamatuM hoya te "pApa"rUpI tenA bApane prathama dUra karo -bhale te tamane priya hoya paNa tene laIne tenI sAthe ja tene chokare tamAre keDe nahiM mUke. jo du:kha dUra karavuM hoya te pApathI bace. kadrUpo'yaM zizustasya pitA rUpamanorama: / durita dayita loke, taja duHkha tu vipriyam // 38 // (39) doSa ane guNanA joDakAM tA. 27-1-54 jagatamAM de jeTalA che teTalA guNe paNa che. eka deSanI sAme tenA jevA ja guNa che. te te deSa dUra karavAnI IcchAvALAe tene lagate guNa keLava-te guNane paricaya kara eTale doSa ApameLe cAlyA jaze. tevA keTalAeka deza ane guNanA joDalAo nIce pramANe che: 1. kIdha ane teja 2. mAna-abhimAna ane svamAna 3. mAyA ane hoziyArI 4. lebha ane pragatiunnati mATe satata udyama. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [36] hitaciMtana 5. kaMjusAI ane karakasara 6. uDAupaNuM ane udAratA 7. nirmAlyatA ane saralatA. 8. vAcALatA ane vakatRtva 9. kAma-rAga ane bhakti-rAga 10. vAsanA ane upAsanA. 11. paravazatA ane vinaya. 12. majUrI ane sevA. Ama darekanI sAmI bAju che. pahelAM jaNAvyA che te deSa che ane pachIthI jaNAvyA te guNa che. bannenI kriyA ane prakriyA lagabhaga sarakhI che eTale tevA prakAranuM vartana karavuM ja che te zA mATe guNarUpe na karavuM. guNane meLave ane tenA lAbha kevA maLe che te anubhave. thAvata: saMta ropA-rastAvanAstA: kRtA: sUkSmabuddhayA parIkSyaiva, grAhyA guNA na durguNA: // 39 // (40) be bairIne dhaNuM tA. 29-1-54 eka cora hate. corI karatAM pakaDAI gaye. rAjA pAse teNe potAne gunho kabUla karyo. rAjAe zikSA devAnI zarUAta karI tyAre cere hAtha joDIne eka vinaMti karI ke "mane game te zikSA karaja-te badhI huM sahana karIza. paNa mane "be bairIne dhaNI na banAvatA." rAjAe pUchayuM "zA mATe ema kahe che?" re kahyuM, "huM Aje e be bairInA dhaNanuM nATaka jotAM jotAM te pakaDAI gaye chuM. eka gharamAM huM corI karavA gayele, tyAM meM ekane ke je te gharane mAlika hatuM tene dAdara vacce kheMcAte chalA je. ene be bairIo hatI. eka mALa upara rahetI hatI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 37 ] ane eka nIce. te bannene dhagI ghare A ne upara javA lAge, eTale nIce vALI bUma pADIne tene pakaDavA mATe deDI. nIcevALInI bUma sAMbhaLIne uparavALI paNa uThIne dAdare AvI. potAnA dhaNIne upara laI javA mATe jeTalI pakaDIne upara kheMcavA lAgI ane nIcevALI nIce laI javA mATe TAMTI kheMcavA lAgI. Ama ne Ama kheMcatANamAM AkhI rAta vItI gaI. zeTha ghaNuM kahe paNa eka cheDe nahi. A du:kha joIne mane zeThanI dayA AvI ane huM bolI uThaye ne pakaDAI gaye; mATe huM kahuM chuM ke mane game te zikSA karaje paNa "be berIne dhaNa" nahIM banAvatA." A jIva paNa be bairIne dhaNI che. te be bairInA nAma che sumati ane kumati. tenI kheMcatANamAM jIva duHkhI thAya che sumati jIvane upara laI javA kheMce che ne kumati jIvane nIce laI javA kheMce che. A kheMcatANamAM jIva chelAya che ne duHkhI thAya che. jIvane je upara javuM hoya te kumatine tyAga kare ane nIce rahevuM hoya te sumatino tyAga kare paNa be vaccenI kheMcatANa te ghaNI kheTI che. tenA jevuM bIjuM kharAba nathI. sumatikumatI bhAyeM, jIvAtmA'yaM patistayoH / bhuGkte sukha sumatyA'sau, poDyate'parayA param // 40 // (41) sarva doSone dAdo tA. 29-1-54 kaMjusAI, kupaNutA, cIMguzapaNuM e sarva mAM mahAna deza che. e deza e che ke e jyAM sudhI hoya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 38) hitaciMtana che tyAM sudhI bIjA keI sArA viziSTa guNa AvatA nathI ane aneka doSa deDyA Ave che. kaMjusa mANasa koI sArA sthAnamAM jatA saMkeca pAme che jAya che to DaratAM Darato jAya che, keI na dekhe e rIte pAchaLa bese, jadI uDI jAya. Ama kaMjusa mANasa sArA sthAnamAM jAya to paNa teno lAbha laI zakato nathI. sArA sthAnanI mAphaka sArA mANasano samAgama paNa kaMjusa mANasane gamatuM nathI. eTale tenA do dUra thatA nathI ane guNe AvatA nathI. kaMjusa mANasanuM nAma letA paNa sArA mANasane saMkeca thAya che. eTaluM te tenuM nAma paNa kaMjusAIe apavitra karI mUkayuM che. kaMjusAIkRpaNutA e sarva dene dAde che e gUMDAo je dAdA kahevAya che tenA karatAM paNa bhayaMkara che. tenA paMjAmAM phasAI gayA te pariNAma dhANuM kharAba che, mATe tenAthI bacavA mATe tene dUra karavA mATe satata prayatna kare. kArpaNya cet kRta dure, doSAH sarve nirAkRtAH / kArpaNya cena dure'bhUt, doSAH sarve puraskRtA: // 41 // (42) puSpane pazcAttApa tA. 31-1-54 kule kahyuM-phUlane vAcA prakaTI phUla besuM-paNa te kayAre? jyAre te nIce ragadoLAtuM hatuM-cImaLAtuM hatuM. tenI sAme paNa keI jotuM na hatuM. tyAre kule kahyuM ke koI abhimAna karatA nahi, abhimAna karanAranI AvI durdazA thAya che. eka vakhata huM UMce UMce vela upara caDayuM hatuM. mArI sadaratA bhalabhalAne thaMbhAvI detI hatI. paNa huM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [39] keInI paravA karatuM na hatuM. U e AkAza tarapha joyA karatuM hatuM. mAruM e abhimAna lAMbu na TakayuM. mALI Avye ne mane cUMTIne laI gaye. basa mArI avadazAnA pagaraNa maMDAyA. bharabajAramAM najIvI kiMmate huM vecAyuM. game te vicitra upaga mAro thaye. mANasa-kA mI mANasanA hAthamAM mAre sArI dazAnI AzA rAkhavI nakAmI hatI. huM eka divasa karamAI gayuM ne dhULa bheguM thaI gayuM. suMdaratA ke saMpatti cheDA samayane mATe che, tene sadupayegA kare e saphaLa che ne abhimAna karavuM e durdazA mATe che. vicAratA karatA sirizatI, tti nirguna moDamA ! " sumanarite smiALa , sumananA manasAra vimulhA e kara che (43) kAma ThelavavAnI Teva tA. 1-2-54 dareka mANasa kAMI ne kAMI kAma karatuM hoya che. ane tene ghaNuM kAma karavAnA hoya che. keTalAka kAma sArA hoya che keTalAka kAma kharAba hoya che. keTalAka kAma madhyama hoya che. vahelA ke moDA karavAnA kAme karavA te paDe ja che, chatAM keTalAka mANasomAM kAmane ThelavavAnI Teva hoya che. e Tevane laIne kharAba kAma ThelAya te pariNAma sAruM Ave che paNa ema ghaNuM ochuM bane che kharAba kAme ThelI zakAtA nathI. te te mehaka hoya che eTale vaLagI paDe che. sArA kAme ThelAyA kare che ane pariNAme kAma ThelavavAnI vRttivALAne bIjI badhI anukULatA hovA chatAM te sArAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaci'tana [ 40 ] kAmeA karI zakatA nathI. chevaTe sArA kAma paNa tevA mANasane ThelI de che, mATe sArA kAme kadi paNa ThelavA nahi. ane kAma ThelavAnI vRttine nAbUda karavI e jIvanamAM pragatiunnati meLavavAnA adbhuta upAya che. vijanmyo na sume jAye, jA: cumamamIpsatA | vindena suma' kArya, nIa' saddhinati // jIrU // (44) jUne prathama dUra karI tA. 1-2-54 nAnA ke meTA niyama letAM pahelAM eka vAta jarUra vicArI levI ke hRdayamAM kayAMya-mananA kAIpaNa khUNAmAM jUTha-asatya tA bharAi beThuM nathI ne? game teTalA trata lIdhA haze-niyama lIdhA haze paNa jo jUhane-asatyane dUra karyuM" nahi hAya teA eke kAma lAgaze nahi. eka zrIma'ta zeThane ekanA eka putra hatA, putra badhA lakSaNe pUrA hatA. badhA vyasaneA sAthe tene bhAibaMdhI hatI. zeThane manamAM ghaNuM thatuM hatu` ke kAi upAye A chekarA sudhare teA sAru, keTalAMka sArA mANasAnA zeThe tene samAgama karAvye. tenI sAthe te cheAkare eka mahAtmA-yegI pAse gayeA. mahAtmAe te chekarAne vyasanA cheADavA mATe khUba sArI rIte samajAvyuM. badhuM barAbara samajAI gayuM hoya tema che!karAe badhA vyasane tyAga karyAM ne kAi paNa vyasana sevavuM nahi evA niyama lIdhe. niyama letA pahelA chekarAe kahyuM' ke-mane badhA niyama karAvajo paNa eka niyama huM pALI zakIza nahi. te e ke huM jUThuM khelavAnu che.DI zakIza nahi. zuddha hRdayanA mahAtmAe eka niyama sivAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [41] bAkInA badhA niyama karAvyA. mahAtmA pAsethI nIce AvyA bAda e chokaro to have te ne te ja rahyo. keTalAka divase pachI pharI te chokarAne mahAtmA pAse laI gayA. mahAtmAe kahyuM. "bhAI, niyama laI teDavAthI ghaNuM ja pApa baMdhAya che.' chekarAe kahyuM ke, ApanuM kahevuM yathArtha che. paNa meM niyama lIdhA ja nathI. mahAtmAe kahyuM AvuM jUThuM bole che ?" tyAre teNe kahyuM ke, "hA, mAre badhA niyame che paNa jUThuM bolavAne niyama nathI. tenI chUTa che. mahAtmAe tene agya mAnIne dUra karyo. asatyaM cet kRta dare, pApamAtramapAkRtam / ma cet pApopahAreNa, kiM bhavedibhyaputravat ? // 44 // (45) tArI pAse zA mATe Ave? tA. 2-2-54 bAvaLanuM jhADa ane AMbAnuM jhADa barAbara sAmasAme hatA. vacamAM dhorI raste paDyo hate rastA upara hajAro mANaso AvatA-jatA hatA. thAkyA-pAkyA mANaso AMbAnA jhADa nIce besatA ane AnaMda karatAM sAMja paDe ne seMkaDo pakSIo AMbAne gajavI mUkatA. eka kSaNa paNa evI na rahetI ke jyAre AMbo ekale hoya. AMbAne kilela karato joIne bAvaLane vicAra thatuM. kAraNa ke tenI pAse koI AvatuM nahi. jyAre je tyAre bAvaLa ekale. jatAAvatAne potAnI pAse AvavA ane AMbAnI mAphaka potAne gajavI mUkavA kahete-vinaMti karate paratu koI paNa tenI pAse AvatuM nahi. bAvaLa badhAne pUchato ke tame AMbA pAse doDyA deDakyA jAva che ne mArI pAse kema keI AvatuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 4ra ! hitaciMtana nathI ! kaI kaMI kahetuM nahi. eka vakhata eka vidvAne bAvaLane kahyuM ke tArI pAse koI zA mATe Ave ? tArI pAse levA jevuM kAMI paNa nathI UlaTuM tArI pAse AvanArane tuM kAMTA joke che. zuM kAMTA khAvA tArI pAse Ave? pachI bAvaLa cUpa thaI gaye. bAvaLa jevA ho to koIne bolAvatA naDi ane bIjAne potAnI pAse bolAvavA hoya te bAvaLa maTI jajo ne AMbA jevA thaze eTale ke parANe parANe tamArI pAse doDyA Avaze rAtrayajhaNA rANA vRtta sa ... 3vma avata, vara vadhu jA romena? I (vAsANa:) rasAlapAdapacchAyA-sthitAnAmantrayan janAn / baburassairja nairuktaH, kenAyAmastavAntikam // 45 // (46) kacerInA vana je thaiza mA ! tA. 3-2-54 kacerInA jhADane nAnAnAnA dhaNuM kAMTAo hoya che. bhUlecUke paNa kaMtherInA vanamAM vizrAnti levA-thAka khAvA koI bese te pUro pastAya tenA kapaDAmAM kAMTA bharAI gayA hoya, thAka utare nahi UlaTo caDI jAya. kacerInA te pUrA guNagAna kare. pharI tenI sAme paNa na juve rAjA pradezIne pratibodha karIne vihAra karatI vakhate zrI kezI gaNadhara bhagavaMte TUMkamAM rAjAne kahyuM hatuM ke"kacerInA vana je thaiza mA, paNa AMbAnA vana je thaje " A ja AtmAne mATe e eTale TUMke upadeza hRdayamAM utAravA jevuM che. dareka AtmA je katherI jevA maTI jAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitacitana [43] ane AMkhA jevA bane te du:kha zodhavu muzkela paDe. bIjA sArA bane ke na bane paNa pAte-peAtAnI gaNatrI sArAmAM karAvavI hoya tA-kaMtherI maTI javuM joie ane AMbAnA vana jevA thavu joie. sAi: sarve saunyAya, viova cethA:, mAtman ! mannA TAjILavavu // 46 // (47) citA ane ciMtA tA. 3-3-54 citA ane cittA e banne zabda prasiddha che kahevAya che ke citA marelAne mALe che ane ciMtA jIvatAne khALe che. khALavAnu kAma banne kare che. badhA ciMtA karatA ci MtAne bhayaMkara gaNAve che, kAraNa ke citAthI caturAI, rUpa, teja, guNa vagere ghaTatA nathI paNa ciMtAthI e sava ghaTI jAya che. ciMtAnI niMdA karavAmAM badhA ekamata thaI jAya che, paNa eka vAta sAva sAcI che ke ciMtA karyA vagara duniyAmAM keine paNa cAlatu nathI. jenI zakti vadhAre, jenuM kAmakAja vadhAre tene ciMtA paNa vadhAre " ciMtA karavI ja paDe che, te tene evI rIte karatA zIkhI javu ke te ApaNane tapAve nahi, khALe nahi ulaTuM mAdarzana karAve-prakAza Ape. ciMtA karatA AvaDe te ciMtana thaI jAya che ane na karatA AvaDe te citA thAya che. vizvamAM vastu DhASita nathI. tenA upayega na karatA AvaDavA e doSa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitacitana { 44 ] prAktA, prAstA, va. vaizAntatastrA| cintA citAsamA paracintA tathAbhUtA, svAtmacintA hita citA // 47 // (48) bhUlane ekarAra tA. 8-2-54 bhUla thavI e svAbhAvika che. nAnAnI bhUla thAya ane moTAnAM bhUla thAya, mUrkha bhUla kare ane DAhyo mANasa paNa bhUla kare. bhUla na kare kevaLa pUrNa-AtmA bAkInA badhA koi ne koI bhUla karI bese bhUla thayA pachI bhUla samajavI e bhUlathI bacavA mATe sundara upAya che. ghaNunA svabhAva eve hAya che ke tee bhUla thayA pachI paNa bhUlane kabUla karatA nathI, ethI bIjAne echu MvattuM nukazAna thatuM haze paNa bhUla karanArane te ghaNuM ja nukazAna thAya che; mATe bhUla karI lIdhA pachI tene ekarAra karavAmAM jarApaNu sakAya karave nahiM. ethI bhUtranA begamAMthI turata ugarI javAya che ane pharI bhUla thatI nathI. kRtvA pramAda kiM mAdyasi tvaM pramAdamAlA prakaTIbhavitrI / tasmAt pramAdaM parihAtumAtman ! vRthA vilamba na kadApi kuryAH // 48 // (49) mUrkha mitra ane dAnA duzmana tA.10-2-54 mUrkha-akkalavagarane-aNasamajI mitra bhAre thai paDe che. enI mitratA-bhAIba dhI kAmamAM teA nathI AvatI pazu ulaTTu nukazAna thAya che. mUkhanA mitra tarIke rahevAmAM ghaNI vakhata mUrkhA gaNAvuM paDe che. mUrkha mANasa sAthenI dAstI keAI paNa rIte lAbha ApatI nathI. kAi mUMjhavaNanI vAta kara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitacitana vAmAM paNa mUkha kAma AvatA nathI. sArI vAta samajI zakatA nathI. mitra vagaranu` rahevuM sAruM' paNa mitra karIne mitravALA gaNAvavuM e sAruM nahi. [ 45 ] paNa e ne dAnA-samajI DAhyo, duzmana sArA, duzmanAI, zatrutA, vera teA kAinI paNa sAthe sArAM nahi, chatAM thaI jAya tA halakA sAthe-mUkha sAthe teA karavA ja nahi, mUkha mANusa sAthe verajhera karavA nahi ane thaI jAya te lakhAvavA nahi- turata patAvI devA. sajjananI sAthe-DAhyAnI sAthe duzmanAizatrutA thAya ne lakhAya te paNa pariNAme lAbha thAya che. sajjananI mitratA te lAbha Ape paNa zatrutA paNa lAbha Ape che. e rIte sajananA paNa samAgama thAya temAM lAbha che, paNa mU`nA koI pazu raute samAgama karave nahi. duHkhAyaiva suhanmUrkhaH sujJeo'rirapi zarma'Ne / tasmAnnAhi vidhAtavyA, sUkhe mitra kadAcana // 49 // za (50) mUkha mitra ane dAnA duzmana tA.11-2-54 mUrkha mitrathI nukazAna thAya che ane dAnA duzmanathI lAbha thAya che. e mATe nIcenI vAta yAnamAM rAkhavA jevI che. eka rAjA jaMgalamAM jai caDayo. tyAM eka vAMdarAe rAjAne ghaNI madada karI. phaLa-phUla khAvA mATe lAvI ApyA. rAjA nAMdarA upara khuza thai gayA. peAtAnI sAthe rAjyamAM vAMdarAne lAgye ane tene rAjAe potAnA aMgarakSaka banAvyo. vAMdara ekaniSThAthI khullI taravAre rAte sUtelA rAjAnuM rakSaNa karavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [46] hitaciMtana eka divasa eka vidvAna brAhmaNa corI karavA mATe rAjAnA mahelamAM gaye. tyAM dUrathI vAMdarAne cakI kare che. pite rAjAne duzmana che-cera che chatAM tene vicAra Avyo ke A mUrkha vAMdaro anartha karI besaze. banyuM paNa evuM ja. bArI mAMthI brAhmaNane paDachAye rAjAnA zarIra upara paDyo. vAMdarAe brAhmaNanA paDachAyAne mANasa mAnIne mAravA mATe taravAra ugAmI paNa pAchaLa UbhA rahelA brAhmaNe taravAra pakaDI lIdhI. avAja thaye. rAjA jAgI gaye. brAhmaNa pakaDAI gayo. teNe pitAne gunho kabUla karyo. brAhmaNane zULInI zikSA thaI zULI upara caDAvatAM pahelAM tenI kAMI IrachA hoya te te saMpUrNa karavAnuM kahevAmAM AvyuM. brAhmaNe kahyuM ke-rAjAne maLavuM che. rAjAe mulAkAta ApI brAhmaNe rAjAne kahyuM ke, mAre bIju kAMI joItuM nathI. phakta eka ja kahevuM che ke A vAMdarAne Apana aMgarakSaka tarIke na rAkhe. rAjAe kAraNa pUchavuM ne brAhmaNe badhI vAta karI. rAjAe brAhmaNane jIvitadAna ApyuM zikSA mApha karIne khUba inAma ApyuM mUkha mitra rAjAne mArI nAkhata ane dAnA duzamane rAjAne bacAvyA. vAnarajUrva mitrarAjaw fza thavAnuM ! rAtra ira vica, jJAvA mUrva na mitra 10 (51) niMdA tA. 12-2-54 duniyAmAM mIThA mAM mIThI cIja hoya to te niMdA che. paNa te mIThI che te kenI? (pArakI pitAnI nahi. pArakI niMdA karavAmAM eTale rasa Ave che ke e rasa AgaLa bIjA badhA rasa tenA rasIyAne phIkkA lAge che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [47] niMdA eTale bIjAnA chatA ke achatA roSe bIjAnI pAse gAvA niMdA karanAra jenA doSe gAto hoya che tene meDhe kahetAM zaramAto hoya che. niMdA karavAno samaya mATe bhAge navarAzana che be navarA bhegA thAya eTale niMdA trIjI tyAM hAjara thaI jAya che. niMdA je nukazAna kare che te bahAra jANI zakAtuM nathI paNa te nukazAnIno pAra nathI. e pAchaLathI samajI zakAya che. AvI duSTa niMdAne cheDI devAnuM dareka sArA mANase kahe che, paNa ame te kahIe chIe ke niMdA karaje-khUba karajo paNa te bIjAnI nahi. tamArI potAnI tamArI niMdA kare eTale pArakI niMdA chaTI jaze pariNAma tamArA lAbhamAM che. te te vakhata jatAM samajAI jaze. nindo parA paramaramyatarA pRthivyAM, sarvatra sarvajanacittaharA'pi nindyA / cetsA kriyeta nijadUSaNabhUSaNaM tada, vanyA bhavedasamazamagRha nitAntam // 51 // (52) mAnavajanmanI mahattA-ronA upara tA 12-2-54 mAnavajanma pAma ghaNe durlabha che. anaMta puNya rAzi ekaThI thAya tyAre mAnavajanma maLe che. e upadeza dareka sthaLe dareka upadezake pAsethI sAMbhaLavA maLe che. mAnavajanmanI viziSTatA-mahattAzenA upara che te vAraMvAra vicAravA jevuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 48 ] hitacitana 1. mAnavajanmamAM maLelI kAyAnI e viziSTatA nathI. 2. mAnavajanmamAM maLatI bhegAnI sAmagrInI e viziSTatA nathI. 3. mAnavajanma pAmIne duniyAdArImAM hoMziyAra gaNAvAnI e viziSTatA nathI. mAnavajanmanI viziSTatA-mahattA che temAM ke tyAM A AtmA sArI kamANI karI zake che. bIje na thai zake evI kamANI ahiM thAya che. zreNI agavaDavALI paNa jayAM ghaNA gharAke| AvatA hAya ane dhIkatA dhaMdhA cAlatA haiAya evI dukAna ki matI gaNAya che ane dareka prakAranI sagavaDavALI heAvA chatAM jyAM bilakula dhaMdhA na cAlate heAya te| dukAna kiMmatI gaNAtI nathI, mAnavajanma e bharabajAramAM dhAryAM vepAra karI zakAya evI dukAna che, e enI mahattA che. ema chatAM jo e dukAna aNudhaDa vepArInA hAthamAM DAya te te seAnA sATha karIne chevaTe dIvALu kADhIne uThI jAya. A mAnavajanma pAmIne evA aNaghaDa vepArI jevuM pariNAma na Ave e dareke dhyAnamAM rAkhavA jevuM che. aye,gya nIvaDazeA te pharI A dukAna tamane jaladI keI nahi' Ape, mATe evI kamANI karI batAve ke bIjA tamAruM anukaraNa kare. , manujajanmani varyamihAsti kiM nanu vicAraya cArataraM tvaram / sukRtamitramamatramidaM mataM yadikRtaM sukRtaM na tadA gatam // " (53) kAinI vAta bIjAne kahevI tA.13-2-54 keTalAka prasaMge jIva mATe evA banI jAya che ke te koine paNa kahI zakAtA nathI. e prasaMgeA Ana'danA ke hu nA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [49] nathI hotA. e prasaMge bIjAne kahevAthI kahenAranI pratiSThA= Abaru ochI thAya che. vaLI e prasaMge evA du:khada heya che ke ema ne ema manamAM saMgharI rAkhavAthI manamAM bhAra vadhatuM jAya che-e bhAra ocho karavA mATe evI keTalIka na kahevAnI vAta paNa bIjAne kahevI paDe che. moTe bhAge evI vAta bIjAne kahetI vakhate kahenArane ema ja hoya che ke A vAta bahAra nahi paDe. kahetAM kahetAM paNa vAta karanAra kahe che ke "je je hA, vAta bahAra na jAya." A pramANenI bIjAnI khAnagI vAtone saMgraha karekanI pAse zeDoghaNe hoya che. evI khAnagI vAtenA be prakAra che. eka te evA samartha mANasene kahevAthI jene raste nIkaLe evI ane bIjI je kahevAthI kAMI paNa lAbha na hoya evI. temAM pahelA prakAranI vAto pitAnI ke bIjAnI gya vyaktine kahevAmAM nukazAna nathI paNa bIjA prakAranI vAte dATI devAmAM-bhUlI javAmAM ja lAbha che. evI vAto jene tene karavAmAM kaI rIte koIne paNa lAbha nathI. eTale bIjAnI khAnagI vAta sAmAne nukazAna na thAya e pramANe keIne paNa karavI nahi. ane jyAre karavAnuM mana thAya tyAre eTaluM vicAravuM ke mArI koI AvI vAta hoya ne te vAta bIjAne kaI kahe che tenuM pariNAma mAre mATe zuM Ave ? supukhta no vRtta paramai na ghavAranA prakAzya cet samarthAya, syAdartho'pi yatastata: // 53 // (54) 108nI saMkhyAnuM mahattva tA. 16-2-54 108ne AMka mahatvanuM che. temAM nIce pramANe kAraNe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [50] hitaciMtana 1 pAMca parameSThinA guNe 108 che arihaMtanA 12 guNa, siddhanA 8 guNa, AcAryanA 36 guNa, upAdhyAyanA 25 guNa, sAdhunA 27 guNa-e pramANe sarva maLI 108 guNa che. 2. navakAravALInA maNakA-pArA 108 che. 3. uttama puruSanA lakSaNa 108 heya che. 4. 108nI saMkhyAne saravALe karIe te 9 thAya che. navano AMka akhaMDa che. 5 eka sarakhI umaranA 108 mANase je kuLamAM hoya che te kuLakaTi kahevAya che. 6. 108 AMgaLa UMce hoya te uttama puruSa kahevAya che. 7. 108 pUjAnuM snAtra aSTottarI snAtra che. Ama 108nI saMkhyA mahatvanI che. e saMkhyA je siddha thaI jAya te pharI bhramaNa karavuM na paDe. zatamaSTottara saGkhyA, hitA saGkhyAvatA matA / parameSThiguNagrAma-gumphitA vizvavistRto // 54 // (55) soya jevA thajo, kAtara jevA nahi tA. 16-2-54 seya sAMdhavAnuM kAma kare che ane kAtara kApavAnuM kAma kare che. be judA hoya tene seya eka karI Ape che. be ekameka hAya-akhaMDa hoya tene kAtara chuTA pADe che. e pramANe keTalAka mANaso soya jevA hoya che. teo ekabIjAne samajAvIne meLavI Ape che, saMpa karAvI Ape che. game tevA vera-virodhane dUra karIne eka karI ApavAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitacitana kAma evA mANasane game che. temanA vacane keTalIka vakhata soyanI aNInI mAphaka zarUAtamAM jarA tIkhA lAge paNa pariNAma ghaNuM mIThuM lAge che. jyAre keTalAka mANase kAtara jevA hoya che temanuM kAma ekabIjAne laDAvI mAravAnuM-chUTA pADavAnuM. e mANase bahArathI moTA jevA dekhAtA hoya paNa temanuM kArya ghaNuM ja bhayaMkara che. darajIne tyAM soya ne kAtara bane hoya che paNa tenA kAryane hisAbe te banene darajI egya sthAne rAkhe che. soyane pAghaDImAM bharAve che-mAthe caDAve che, kAraNa ke te sAMdhavAnuM sAruM kArya kare che. kAtarane paga nIce dabAve che, kAraNa ke te kApavAnuM kharAba kAma kare che. soya jevA thaje paNa kAtara jevA nahiM, je soya jevA thaze te UMce sthAna maLaze ane kAtara jevA thazo te nIce sUcIvadekatAM katu, yatanIya hitaiSiNA / jIvana zaizya, meruM / rAvaja | (56) lakSmImAM kayAMthI AvyA? tA.17-2-54 lakSmI sthira nathI rahetI, te caMcaLa che, te nIca kehalakA mANasa pAse jAya che. te AvavAthI unmAda caDe che. kAMI sUjhatuM nathI. Ama zAthI bane che? kahevAya che ke lakSamI samudranI putrI che ane kamaLamAM rahe che. kamaLane kAMTA hoya che. tenA pagamAM kAMTA vAgyA che eTale te kaiIpaNa jagyAe sthira-paga TheravIne rahetI nathIShree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ para ] hitacitana rahI zakatI nathI. pANIne sahavAsa karavAne kAraNe nIce javAnI temAM Teva AvI che. viSanI sAthe rahI che eTale unmAda karAve che. A sava doSo dUra karavA mATe tene-lakSmIne sArA kAmAM joDAvI e uttamAttama upAya che tethI dASA dUra thaze ane tene badale guNA AvI jaze. lakSmI: sarpati nIca marNavapayaH - saGgAdivAmbhojinIsaMsargAdiva kaNTakAkulapadA, na kvApi dhatte padam / caitanya viSasannidheriva nRNAmujjAsayatyaJjasA, dharma sthAnaniyojanena guNibhihya tadasyAH phalam // 1 // (fHXT:) samudrajA kajAvAsA, vivasvasA jalasthitA / kSarA A TavijJA, mAnnInA mA||16|| (57) daza zrAvakA nAma tA. 8-2-54 Rddhi-siddhi 1 ANuMda vANijya gAma zivAnaMdA cAra geAkuLa ane gAma strI 2. kAmadeva capA nagarI 12 kroDa sAnaiyA. cha geAkuLa ane 18 kroDa sAnaiyA 3. cUlanIpriya kAzInagarI zyAmA 4, sUradeva kAzInagarI dhanyA Ala'bhikA bahulA cha gokuLa ane 18 kroDa sAnaiyA www.umaragyanbhandar.com 5. zataka bhadrA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 8 gAkuLa ane 24 koDa sAnaiyA cha gAkuLa ane 18 kroDa sAnaiyA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hita itana nAma gAma strI 6. kuMDakAlika kAMpilyapura puSyA peAzAlapura 9. sAlaputra ( kuMbhAra) 8. mahArAtaka rAjagRhI revatI agnimitrA [53] Rddhi-siddhi cha gAkuLa ane 18 kroDa sAnaiyA traNa kroDa sAnaiyA ATha geAkuLa ane 24 kroDa sAnaiyA vigere 13 9. naMdanIpriya zrAvastInagarI azvinI cAra gokuLa ane 10. lAMtakapriya zrAvastInagarI phAlgunI 12 kroDa sAnaiyA cAra gokuLa ane 12 kroDa sAnaiyA A daze zrAvake prabhu mahAvIrasvAmInI pahelI ja dezanA sAMbhaLIne pratiSedha pAmyA hatA. prabhunI pAse khAra vrata lIdhA hatA. pAMcamA parigrahaparimANu vratamAM upara jaNAvela saMpattithI vadhAre na rAkhavAnA niyama lIdhe hatA. upara pramANenI sa'pattitA temanI pAse pahelethI ja hatI. eTale jeTalI hatI tethI jarApaNa na vadhAravAnA niyama lIdheA hateA. zrAvakanI11 pratimA dhAraNa karI hatI, vIsa va zrAvaka dharma ArAghyeA hatA. 14 varSa bAda cha varSa sudhI kAMIpaNu gRhasthAzramanI ciMtA karI na hatI. AnaMda zrAvaka sivAya darekano devatAoe pIkA karI hatI. saudharmadevaaAkamAM cAra patyeApamanA AyuSyavALA deva tarIke teo thayA. tyAMthI mahAvidehakSetramAM mekSa jo sAtamuM upAzakadazAMga nAmanu aMga sUtra che, temAM A daza zrAvake ne vistArathI adhikAra che. vadhu te nahi paNa zrAvakoe peAtAnA A dasa sAmikanI upara jaNAvyA pramANenI TUMkI hakIkatA jarUra yAda karI levI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [54] hitaciMtana joIe. becAra vakhata vAraMvAra yAda karavAthI moDhe rahI jAya evuM che mATe jarUra yAda karI levI. zraddhAsaMyutAravratadharA: zraddhA: kRte vanitA, AnandAdikadimitA: surabhava, tyaktvA gamiSyanti vai|| mokSaM tadbatamAcarasva sumate ! caityAbhiSeka kuru yena tvaM vratakalpapAdapaphalA-svAda karoSi svayam // (pArzvanAtha-iArahayArA pUnA) AnandAdyA daza zrAddhA zraddhAnvitaghrate sthitAH / / caritaM citrakRt teSAM, zrutvA vRNu vrataM drutam // 57 // (58) kajoDAM tA. 20-2-54 pati atizaya vRddha hoya ane patnInI vaya nAnI hoya te te kajoDuM kahevAya che. pati ke patnImAMthI eka mUrkha hoya ane bIjo samaju hoya to te paNa kajoDuM kahevAya che. AvA bAhya kajoDA duHkhada ane dayApAtra gaNAya che te karatAM paNa AMtarika kaDA vizeSa duHkhada che. koIka apavAda bAda karatAM darekamAM nIcenAM kajoDAmAMthI keI ne koI hoya che, ne te kajoDuM dUra karI zakAtuM nathI e khUba ja zocanIya che. 1. zrImaMtAI ne mUrkhatA, 2. zrImaMtAI ne kRpaNutA, 3 buddhimatA ne daridratA, 4. garIbAI ne bahu parivAra, 5. nirdhanatA ne udAratA, 6. kaLA ne ALasa, 7, zakti ane unmAda, 8. vidyA ane vAcALatA, 9 yauvana ane umAda 10. zAMti ane maMdatA, 11. krAMti ane krUratA, 12. dhArmikatA ane zaMkAzIlatA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [55] AvA prakAranA kajoDA ghaNuM bhayaMkara che. te te guNene tenI sAthe paDela tene virodhI kAma karavA deto nathIAgaLa vadhavA detuM nathI. eka ja gADAmAM joDAela baLada ane pADA jevuM thAya che, mATe te te kajoDAne teDI nAkhavA pUre prayatna kare. dampatyorviSamo yogo, vyathate jIvana janam / tadvad guNasamUho'pi, vyathate doSasaGgataH // 58 // == (59) vagara adhikAramAM mAthuM na mAravuM tA 20-2-54 jene jeTale adhikAra hoya teTale te adA kare e vyAjabI che paNa jemAM jene adhikAra na hoya tyAM je te DAhA thavA jAya te mUrkha gaNAya ane mAra khAya. DaoNkaTaranA viSayamAM vakIla mAthuM mAre ane vakIlanA kesamAM DokaTara DAhyo thAya te kArya te thAya nahi ane samayanI barabAdI ane mAthAkUTa vadhe. keTalAka te pitAne mATe ema mAnatA hoya che ke amArA dareka bAbatamAM adhikAra che ane e mAnyatAne laIne teo game tyAM game tyAre vaNamAMgI salAha ApavA mAMDe che. samAjanA ane gAmanA teo dhIredhIre kAkA-mAmA gaNAvA mAMDe che. temanuM te nAma chapAI jAya che bhale pachI leke mazkarImAM kahetA hoya ! vagara adhikAre bolavAnuM pariNAma kevuM Ave che te mATe nIcenI eka vAta ThIka prakAza pADe che eka dhobIne tyAM eka kUtaro ane eka gadheDe rahe. dhobI kutarAne pUruM khAvA na Ape, kUtarAe dhaNu vakhata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ pa ] hitaciMtana sudhI vaphAdArI batAvI paNa tenuM phaLa tene kAMI na maLyuM. eka vakhata rAtre bebIne tyAM cAra Avyo. kUtarAe bhasavuM joIe paNa te bhasya nahi tenI bAjumAM ja gadheDe hato te kutarAne kahevA lAgyo ke cora AvyuM che mATe bhasIne mAlIkane jagADa' tyAre kUtarAe kahyuM ke "mane te kAMI khAvA paNa Apato nathI mATe huM bhasIza nahiM." gadheDAe ghaNuM samajAvyA paNa kRta ekane be thaye nahIM. tyAre gadheDAe kahyuM ke "je tuM nahiM bhase to mAre bhUMkavuM paDaze." kUtarAe kahyuM- jevI tArI marajI." gadheDAe bhUMkavAnuM zarU karyuM. na paraNele bebI sukhamAM sUte hatuM, tenI UMghamAM khalela paDI ne te dhoko laIne uThayo ne gadheDAnA hADakA kharA karI nAkhyAM. cere ceranuM kAma karyuM ne gadheDAne mAra paDayo. Ama vagara adhikAre mAthuM mAranAra mAra khAya che, ne tenuM kArya thatuM nathI eTale jyAM adhikAra na hoya tyAM mAthuM mAravuM nahiM. dhirAja' vinA kSArtha, zArtha naiva thazvana . ghaNA sama: prAtaH, OMvArtha tuM suMghata: 1 (60) nIcano saMga karavo nahi. tA. 21-2-54 - nIca prakRtinA halakA lokone saMga kare nahi tethI dareka rIte nukazAna thAya che. nIcanI saMgatithI koI navA guNa maLatA nathI, hAya te ghaTe che ane avaguNa vadhe che. kharAba saMskAra vadhe eTale lakSmI ghaTe, AbarU-pratiSThA ochI thAya ema dareka rIte halakA mANasanI saMgatithI geralAbha thAya che mATe te karavI nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [57] mAnasarovaramAM rahenAra eka haMsa UDate UThato ja have te thAka khAvA thoDo samaya eka vaDanA jhADa upara beThe bAjumAM ja eka kAgaDe beTho hato. kAgaDo haMsane kAMI ne kAMI pUchavA lA. dasa-paMdara miniTa thaI nahi tyAM kAgaDe cakIne UDI gaye. te vaDa nIce eka rAjA sUto hato. barAbara tenA meDhA upara caraka paDayuM. rAjAe krodhe bharAIne bANa mAryuM te haMsane vAgyuM ne haMsa taraphaDate nIce paDaye. rAjAe haMsane pUchyuM ke tArA AvA lakSaNa kema? tyAre hase kahyuM ke mahArAja, A lakSaNa mArA nathI. A kartavya te kAgaDe karyuM che, tenI sAthe huM beThe tenuM phaLa mAre bhegavavuM paDayuM che thoDe paNa nIcane saMga mAre che. nahi ho mA ! chuM vima kaI. nIMcasaMgaprasa gena mRtyureva na saMzayaH // 1 // nIcaso na kartavyo, mIjasanena durgatiH / kAkasamAnmarAlasya, yathA mRtyurajAyata / 60 // (61) mUrkhane upadeza Ape nahi tA.21-2-54 upadeza-sAmAnuM hita thAya e sadupadeza paNa sAma vyaktine joIne Apa. upadeza mATe keTalAka AtmAo tadana ayogya che. atizaya krodhI, atizaya rAgI, atizaya abhimAnI vagere AtmAone upadeza ApavAthI tenuM te hita thatuM nathI, UlaTuM upadeza ApanAranuM ahita thAya che. evA agya AtmAomAM mUrkha AmA paNa agya che, upadezane mATe sarvathA lAyaka nathI. ghaNI vakhata evA prasaMge banI jAya che tyAre tevA AtmAone upadeza ApanArane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 18 ] hitacitana sAme upadeza sAMbhaLavA paDe che ane e upadeza bhAre paDI jAya che. mAha mahinAnI ThaMDI paDatI hatI ne temAM mAvaThuM thayuM hatuM. AkhI rAta bhIMjAine 'DImAM eka vAMdarA TharI gaye hatA savAre sUrya UgyA tyAre vAMdarAnA zarIramAM kAMika caitana AvyuM. sAme jhADa upara eka sudharI rahe tenA mALA eTale suMdara ke bhalabhalAne irSA karAve te mALAnI bahAra nIkaLIne DALa upara beThI. teNe sAme vAMdarAne dhrUjatA joya, tenA hRdayamAM dayA AvI ne teNe vAMdarAne kahyu ke, vAnarabhAI, tamAre mANasa jevA hAthapaga che, eka nAnakaDuM ghara bAMdhIne rahetA haiA te Ama du:khI thavu' na paDene. amAre te ekalI cAMca che chatAM ame kevA su Mdara mALA bAMdhIne rahIe chIe vAnare sugharIne kahyuM ke tuM mane upadeza ApanArI kANu ? mane ghara bAMdhatAM nathI AvaDatu paNa teADatA AvaDe che ema kahIne te te kUvo ne sugharInA mALA vi khI nAkhyA. sudharIne mUrkha vAnarane upadeza ApavAnuM phaLa maLI gayuM. mUrkhane upadeza ApavAnu riNAma Avu mAThuM Ave che. upadezo na dAtavyo yAdRze tAdRze jane / pazya vAnaramUrkheNa sugRhI nirgRhI kRtA // 1 // vidagdhAya hitaM vAcya, saralAba punaH punaH / duvi dagdhAya no vAcya, sugRhIkapivArtayA // 61 // K (62) pAtra kema anAya ? tA. 24-2-54 koI paNa icchA pUrNa karavI hAya te tenI cagyatA prApta karavI joie-pAtra thavuM joie. pAtramAM kAMI pazu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana rAkhyuM hoya te Take che. pAtra na hoya te vastu TakatI nathI, DhaLAI jAya che, mATe vastu meLavavA mATe ane maLelI TakAvI rAkhavA mATe pAtra banavuM jarUrI che, pAtra ema ne ema banAtuM nathI, pAtra banavA mATe ghaNuM sahana karavuM paDe che. e sahana karatAM ThagI javAya te pAtra banI zakAtuM nathI. ghaDo e pAtra che, temAM amRta jevuM pAchuM je AkhA jagatanuM jIvana che te rakhAya che paNa teNe pAtra banatAM keTaluM sahana karyuM che ? prathama te mATarUpe hate, khetaramAM tyAM kezathI tene khodI-dIne, pAvaDAthI TapalImAM bharIbharIne gadheDe caDAvAne ghera lAvavAmAM Avyo. gharanA eka khUNAmAM divasa sudhI teNe TADha taDakA sahana karyA tyAre tene vAre AvyuM. pachI tenA upara pANI nAkhI paga vaDe khUba khUdavAmAM AvyuM. kAMkarA-kacaro vagere dUra karI mATIne piMDe banAvIne cAka upara caDAvavAmAM AvyuM ne geLagoLa cakkara caDe e rIte pherave. keTalAe TapalA mArIne tene ghATa ghaDyo, pachI taDake sUkabe ne nIbhADAmAM bharIne agnimAM bALe. tyAMthI kADhIne vakhata Avye gadheDe besArIne majhAramAM badhAnI vacce cekamAM khule mUkyo. jatA AvatA leke TakerA mArI-mArIne tenI tapAsa karavA lAgyA. ATaluM sahana karavA chatAM bedI avAja kADhe te kaI le nahi ne te pAtra gaNAya nahi eTale TakorA mAre tyAre paNa teno raNakAra sAmAnA kAnane saMteSa pamADe Ama te pAtra banyuM ane temAM vastu TakavA lAgI pAtra banavuM saheluM nathI ane pAtra banyA vagara kAMI maLatuM nathI, mATe pAtra banavuM-game tema thAya to paNa pAtra banavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 60 ] hitaciMtana pAtra bhava na cApAtra, pAtrAmAvAsti sampadaH / gharavi pAkatAM prAta:, saMskRto ni : A da2 (63) ganI mastI tA. 25-2-54 bhoganI vAsanA kahevAya che, roganI pIDA kahevAya che ane eganI mastI kahevAya che bheganI vAsanA jene satAvatI hoya, reganI pIDA jene pIDatI hoya te duHkhI che ne duHkha dUra karavAnuM keI paNa samartha sAdhana hoya te te ceganI mastI che. eTale aMze e mastI vadhe che teTale aMze bheganI vAsanA ane roganI pIDA ochI thatI jAya che. ga judI vastu che. ga dhAraNa karanArA ane tene nabhAvanAza ghaNA AtmAo che paNa tenI mastIvALA AtmAo rAjAnI paNa paravA karatA nathI. evA yogIe abhimAnI nathI hotA, atizaya vinamra hoya che, chatAM teo keIthI paNa dabAtA nathI. caMdra caMdanathI paNa adhika zItaLa hovA chatAM agni karatAM paNa vizeSe tAtA hoya che. tenAthI durguNe ane karmo paNa kaMpe che. evI mastI mATe prayatna karI jarUrI che. emanI mastI pratyene daDha anurAga keLavo Avazyaka che. te pratye prema jAgRta thaze eTale bIjA badhA tarakaTe ke je Dagale ne pagale upAdhi utpanna kare che te dUra thaze. thoDI hI paNa evI mastI keLave ane tenI mA anubhave. svAtmani yogino lonA, lInA bhogeSu bhoginaH / rogeSu rogiNI lInA, yeneSTaM tena gamyatAm // 63 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitAiMtana [61] (64) magazeLIo tA, 26-2-54 magazeLIo e eka patthara che, tene raMga kALe hoya che ane sparza lIse hAthamAMthI sarakI jAya evo hoya che te kadamAM maga jevo hoya che. eka vakhata AkAzamAM garjanA karatAM puSkarAvI mahAmeghane teNe kahyuM ke tAruM baLa huM tyAre sAcuM mAnuM ke jo tuM mane pIgaLA-kAMIka pace pADe te megha A sAMbhaLI hasya. moTA meTA pattharane pocA pADavAnI tAkAtavALA mArI pAse A keza hisAbamAM? teNe moTI moTI dhArAothI varasavA mAMDayuM. eka divasa be divasa nahi. eka sarakhuM sAta divasa te vara ne pachI zAMta thaI gaye. sAta divasa pachI jyAM je te pile magazeLIo vadhAre camakavA lAge. e jarA paNa pIgaLe na hatuM, jarI paNa po pAyo na hate. megha zaramAIne cAlyA gaye puSparAvartana madhamAM magaroLa na lIje. megha che te magazeLIo upara mahenata na karatA. mahenata mAthe paze. je dharma pALavAnI bhAvanA hoya te magaroLIyA jevuM kaThina hadaya na rAkhatA: magaroLI A maTIne piocA pathara banane te avazya kAMIka lAbha thaze. budhyate nahi kenApi, mahAmithyAtvamohitaH / nArdo'bhUt puSkarAndena, yathA mudrakalakaH // 6 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 5 ] hitacitana (65) kevaLajJAna kema maLe? te ke Ama ! kevaLajJAna meLavavuM saheluM nathIM, AtmA khaLIe ane ane kama sAme pUruM' vIya kArave tyAre kevaLajJAna maLe che paNa zaktivALA AtmAne kamanA cUrA karI nAkhavA e ramatavAta che. nIcenA prasaMgeA AtmAne kevaLajJAna meLavavuM keTaluM sahelu che tene khyAla Ape che. 27-2014 1. marudevA mAtAe hAthInI a'khADI upara beThA beThA kevaLajJAna meLavyuM. 2. pRthvIcaMdre rAjya siMhAsana upara meLavyu. 3. guNasAgare lagna karatAM hastameLApa vakhate. 4. ardhamattA munie iriyAvI paDhikkamatAM. 5. arNikAputra AcAye gaMgA nadI utaratAM zULI upara. 6. bharata mahArAjAe risA bhavanamAM pratibi'ba jotAM. 7. IlAcI kumAre vAMsa upara nAca nAcatAM. 8. aSADhabhUtie bharatacakrInu' nATaka bhajavatAM, 9. mRgAvatIe caMdanabALAne khamAvatAM. 10. skandasUrinA 500 ziSyAe ghANImAM pIlAtAM. 11. puSpasUlA sAdhvIjIe AcAya mahArAjane geAcarI vAvI ApatAM. 12 500 tApaseAe khIranu` UAjana karatAM. 13. nAgaketue jinavaranI puSpapUjA karatAM nAga hasyA tyAre, 14. caMDarudrAcAryanA ziSye gurune sAthe laine vihAra karatAM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [63] 15. vakalacIrIe pAtranI pramArjanA karatAM. 16. DhaDhaNamunie gocarI paThavatAM. Ama kevaLajJAna jhaTapaTa maLI jAya che paNa kSapakazreNI upara caDhatAM AvaDavuM joIe. pachI kaI pUche ke kevalajJAna kema maLe? te kahIe ke Ama. kevalajJAnasamprApti-dukarA duIlAtmanaH / sukarA sA bhavet sadyo, yadyAtmA balavAn bhavet // 65 // (66) e zuM kAma kare che? tA. 28-2-54 eka vakhata kAna, AMkha, nAka, jIbha, hAtha, paga vagere badhAnI sabhA maLI. e sabhAmAM sahu potAnuM kAma gaNAvA lAgyA. ane kahyuM ke huM sAMbhaLavAnuM kAma karuM chuM. mArA kAma mATe huM cavIza kalAka taiyAra rahuM chuM. eka kSaNa paNa mArA dvAra baMdha thatA nathI. huM kAma na karuM te ApaNI saMsthAne moTuM nukazAna sahana karavuM paDe AMkhe pitAnI kArakIrdI rajU karIne kahyuM ke mAre paNa ochuM kAma nathI rahetuM. dareka pravRttine AdhAra mArA upara che. huM je kAma ochuM ApuM te A saMsthAnI ghaNI pravRttio baMdha karavI paDe. nAka kahevA lAgyuM ke mAruM kAma tamane najIvuM lAgatuM haze paNa e najIvA kAmanI kiMmata ghaNuM che. tamArA badhAnI AbarU mArA upara che. vastu sArI che ke kharAba tenI parIkSA huM ja karI zakuM chuM. jIbha bolI uThI ke tamArA badhA pAse eka eka kAma rahe che. te mArI pAse be kAma rahe che, rasa pArakhavAnuM ane belavAnuM. chae rasa ane nave rasa mArAmAM samAI jAya che. ghaNI vakhata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [64] hitaciMtana mAre kAma eTaluM AvI paDe che ke khAvAnuM ane bolavAnuM huM eka sAthe karavA mAMDuM chuM. jo ke tyAre mArA eke kAmamAM majhA AvatI nathI ane loko ene mUrkhatAmAM laI jAya che. paNa te sarva sahana karIne paNa huM mArI pharaja adA karuM chuM. hAtha page kahyuM ke tamAre badhAne kAma che paNa kharI mahenatanuM kAma te ame ja karIe chIe tamane badhAne sAphasupha karavA, vyavasthita rAkhavA, kyAMya paNa laI javA lAvavA e badhuM kAma amAre mAthe che emAM ame jarI paNa vadhe AvavA dIdho nathI. badhA pita. potAnuM karI rahyA eTale kAma pUruM thayuM, tyAM jIbha belI uThI ke ApaNe badhA badhuM kAma karIe chIe paNa A peTa zuM kAma kare che? e te beDuM beThuM khAdhA ja kare che. te kAMI paNa kAma karatuM nathI. badhA te vAtamAM ekamata thaI gayA. peTa moTuM hatuM, tene kAMI kahevAnuM hatuM ja nahi. chevaTe ghaNI cayAne aMte badhAe TharAva karyo ke peTane harAmanuM khAvA ApavuM nahi. khAvAnuM baMdha thayuM ne ekAda divasa te badhAnuM kAma vyavasthita cAhyuM, bIje divasa badhAe khiM paNa trIje divase te badhAM bUma pADavA lAgyA. page cAlavAnI nA pADavA lAgyo, hAtha dhrujavA mAMDyA, AMkha UMcI pazu thatI nahi, kAna ane nAkane paNa kAmamAM rasa na rahyo, jIbha sUkI thaI gaI-pharI badhAM ekaThA thayA ne Ama kema thAya che, tene gaMbhIra vicAra karyo. badhAne samajAyuM ke ApaNAmAM zakti pUravAnuM kAma piTa kare che. e che te ApaNuM kAma thAya che. kharI cAvI e che. badhA ThekANe AvI gayA ne peTanI kiMmata cUkavavAnuM zaru karI dIdhuM. samAjamAM ghaNA mANase A AMkha, kAna vagerenI mAphaka vicAra karatA hoya che. amuka AtmAo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [65]. zuM kAma kare che, nakAmA beThA beThA ja teo khAya che, harAmanuM khAya che ItyAdi. paNa te viziSTa mahAna AtmAothI ja samAjanA taMtrI vyavasthita cAle che, nahi te badhuM taMtra, aTakI paDe. kharI zakti teothI pUrI pADe che. bIjA badhA majUrI kare che paNa nAyaka AtmAo badhAne vyavasthita rAkhe che. te nakAmA che e vicAra mUrkhatA bharele che. te vicAra potAnA ja geralAbhane che, kharuM kAma teo ja kare che niSkriyo'pi satkAya:, sarveSAM sattvapUrakaH / tArata: sarva', Rtha yuvA | dada. (67) svArtha sAdho tA. 28-2-54 keI ne kahevAmAM Ave ke A svArthI che, A svArtha. sAdhu che, te tene kharAba lAgaze paNa je te kharekhara svArtha sAdhatuM hoya to temAM kharAba lAgavA jevuM kAMI nathI. dareke svArtha sAdhatA zIkhavuM joIe. svArtha sAdhavo e ja sAce dharma che. svArtha e be zabdo maLIne eka zabda bane che temAM sva ane artha ema be zabda che. svane artha pite pitAnuM evuM thAya che ane ane artha prajana, saMpatti e thAya che potAnuM prajana siddha karavuM, potAnI saMpatti meLavavI enuM nAma svArtha sAdhava e che. eTale jeTalA AtmAo siddha thayA che temaNe kharekhara svAtha sAdhyA che. tame paNa svArtha sAdho paNa phakta pote ane pitAnuM sAcuM zuM che? te samajIne sAdhe. pachI te tame svArtha sAdhatA hazo ane bIjA tame popakArI che, paramArtha kare che ema kaheze mATe sAce svArtha sAdhe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [66 ] hitaciMtana svArtha ghaa #aa nANa:, aro di : | akSAnA vArtha, svArthIpi se kare che da II (68) moTI lIMTIne nAnI karatAM zIkhe tA. 2-3-54 eka rAja sabhAmAM mahAna bhegI jaI caDayA. sabhA cikkAra bharAyelI hatI tyAM bhegIe badhAne upadeza ApavA mATe eka pATiyu (Black Board) maMgAvyuM ane tenA upara eka lITI - dorI ane sabhAne kahyuM ke A lIMTIne nAnI karavAnI che. jene AvaDatuM hoya te UTho ane lIMTIne nAnI karI Ape. ghaNu mANase lIMTIne nAnI karavA mATe UThayA paNa bhegIe kahyuM ke lIMTIne bhUsyA vavAra nAnI karavAnI che mATe e rIte jene AvaDatuM hoya te A ane lIMTIne nAnI karI batAve UbhA thayelA mANase zaramAI gayA ne besI gayA. thoDo samaya gIe rAha joI paNa jyAre koI AgaLa AvyuM nahi eTale egIe jAte ja te lITInI nIce eka moTI lITI derI ane badhAne pUchayuM ke uparanI lIMTI kevaDI che ? badhA bolI UThyA ke nAnI" Ama uparanI lITIne bhUsyA vagara egIe tene nAnI karI batAvI ne kahyuM ke tame badhA lIMTIne bhUMsIne nAnI karavAnuM zIkhyA cho paNa te barAbara nathI. lITIne bhaMsIne nAnI karavI tenuM nAma ISa che ane lIMTInI nIce bIjI meTI lITI dorIne nAnI karavI tenuM nAma spardhA che. IrSAvALe mANasa pite AgaLa vadhavA prayatna nathI karate paNa AgaLa vadhelAne pAchaLa pADavA mathe che ne tema karIne pite meTa thavA mAge che paNa temAM piote mATe thatuM nathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [67] kadAca bIje pAcho paDe paNa pAchA pADanArane kaze lAbha thata nathI. spardhAvALo mANasa sAmAthI AgaLa vadhavA mATe khUba prayatna kare che ne AgaLa vadhI jAya che. spardhA e guNa che. meTI lITIne bhaMsyA vagara nAnI karatA zIkho ne meTA bane. yatanIya guNaprAptyai, na punarguNahAnaye / rekhA laghUkRtA yadvada, yoginA pararekhayA // 8 // (69) vAnaraveDA tA. 5-3-54 - vanamAM vAMdarAonI sabhA maLI, temanAM Asane AvanArAone besavA mATe vRkSanI zAkhAo UMcInIcI hatI eTale AvanAra zarUAtathI ja UMcanIce besatA hatA. koIne paMktimAM eka sarakhuM besavAnuM hatuM ja nahi. badhA dAMtiyA karIne navA AvanAranuM svAgata karatA hatA sabhAmAM darekane game tevI carcA karavAnI chUTa hatI. chevaTe kUdAkUda, laDelaDA, dAMta ane nakhanI aNIone sArI rIte upaga ekabIjA sAme karIne vIkharAI jatA hatA. AvuM vyaktigata ke samaSTigata AcaraNa thoDuM ke ghaNuM jyAM thAya che tene vAnaraveDA kahevAmAM Ave che. e vAnaraveDAthI pitAne ane bIjAne nukasAna thAya che, pariNAma sAruM AvatuM nathI, mayadA ane pratiSThA ghaTe che ghaNe sthaLe keTalAka loke sabhA bhare che ke kaI kArya mATe ekaThA thAya che tyAre upara jaNAvyA pramANe vAnaraveDA jovAmAM Ave che. sabhya tarIke gaNAvuM hoya te vAnaraveDA cheDI devA jarUrI che. bAkI vAnaranI sabhAnA sabhya gaNAvuM hoya te kAMI kahevAnuM nathI. je game te tarapha AgaLa vadhe ane tenA pariNAma anubhavo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [68] hitaciMtana yukta sabhAyAM khalu markaTAnA zAkhAstarUNAM mRdulAsanAni / subhASita cItkRtirAtitheyI, dantainakhApraizca vipATitAni // ( sAga:) zAkhAmRgANAM viTapA viziSTA''sanAni cItkAraravazva bhASaNam / paraspara dantanakhAgrapIDana, susvAgata parSadi darzanIyam // 6 // (70) vaDA thavuM saheluM nathI tA. pa-3-54 vaDAne arthe moTA thAya che, A amArAmAM vaDA che eTale meTA che vaDAne bIje artha khAvAnI cIja thAya che. vaThA ema ne ema thatA nathI. ghaNuM sahana kare tyAre vaDA thavAya che cALA ke bIjA maga, maTha, AdimAMthI kaI paNa kaThoLanA vaDA karavAnA hoya te te AkhA dANAnI pahelAM dALa karavo paDe eTale naramAMthI nArI thavuM paDe, pachI pANImAM palaLavuM paDe, pachI patthara upara pIlAI pIlAIne pIDArUpa thaI javuM paDe, pachI telamAM taLAvuM paDe, pachI keTalIka vakhata vIMdhAvuM paDe tyAre vaThA thaIne bahAra avAya. je uparanA kramamAMthI eka paNa sthitimAMthI DagI javAya te "vaDA? rUpe bahAra AvI zakAtuM nathI. upara pramANe mANasamAM vaDA thavA IcchanAre ghaNuM sahana karatA zIkhavuM joIe. vaDA thavuM saheluM nathI. yadIcchasi mahattAM tat tara sAgaramApadAm / vinA''padA padaM na syAda, vaTakkAdabudhyatAmidam // 7 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 69 ]. (71) pharaja adA karavI tA. 7-3-54 darekanI pharaja judI judI hoya che. potAnI pharaja zuM che? te dareke jANI levuM joIe pitAnI pharaja je hoya te adA karavI joIe. pharaja eTale kArya-kartavya, adA karavI eTale bajAvavuM, karavuM, sAme bIje koI kadara kare ke na kare te paNa pitAnuM kartavya pate karavuM e potAnA hitamAM che. sAmAnA deSathI kAM trathI cUkI janAra sAmAnuM nukasAna kare ke na kare paNa pitAnuM te nukasAna kare che. pharaja adA karavAmAM jyAre manamAM zithilatA Ave tyAre nadIne yAda karavI. saritA-nadI pANIno pravAha kheMcI jAya che, te tenuM kArya kare che, tene ke vakhANe ke vaDe tenI jarI paNa paravA nadI karatI nathI. vRkSane saMbhAravA ke vRkSe TADha-taDake sahana karIne paNa bIjAne chAje Ape che. tene keIe phariyAda karatAM joyuM nathI ke tame mArI kadara kema karatA nathI. sUrya--caMdra prakAza pAthare che, jagatane ajavALa bharI de che, varasAda varasI varasIne vizvane bhIMjavI de che, e badhA kakyAM sAmAnI kadaranI AzA rAkhe che. teo te pitAnI pharaja adA karatAM zikhavuM emAM mahattA mAne che. ethI lAbha che, ema samajAve che, pharaja adA karanAranI kadara na karanArA ane tene vaDanArA bhUkhe durjana gaNAya che. ane pharaja adA karanArA sujJa sajajana gaNAya che e ja moTo lAbha che ane temAM zreya che kartavyaM kuru niSkAmo, bhUtvA nija yathocitam / sUryAcandramasAmbhoda-nadIpAdapavRttata: // 71 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 73 ] hitaciMtana (72) jIbhane jALavaje. tA. 7-3-54 jALavavA jevI-saMbhALIne rAkhavA jevI ghaNI cIjo che temAM jIbha e vize jALavavA jevI che, te bahu chUTI mUkavA jevI nathI tema bAMdhI rAkhavA jevI paNa nathI. tenA upara baLa kAra karavAthI ce nukazAna thAya che ane phAve tema karavAthI je phAyado nathI batrIza batrIza majabUta cekIdAronI rAtadivasa eka sarakhI cokI hovA chatAM te sakhaNa rahetI nathI eTalI e vicitra che cokIdAro majabUta che chatAM tenAthI DaratA rahe che. eka vakhata jIbha upara dAba besADavA mATe te batrIse cokIdAroe tene kahyuM ke tuM bahu lavAre karavAnuM choDI de nahi te ame baLavAna batrIza chIe eTale tane herAna karIzuM javAbamAM jIbhe kahyuM ke tame badhA jaDa che majurI karavA janamyA che, cAvI cAvIne taiyAra karo che ne huM teno svAda lau chuM. batrIze sAme javAba Ape ke rAMDa pAchuM belI. ame tane kacarI nAMkhIzuM, tyAre svAda levA kayAM jaIza ? mATe cUpa rahe, jIbhe kahyuM ke A te kharA mane kacaravA, tame karavA Ave e pahelAM huM eka vacana evuM bolIza ke keInA DAbA hAthanI thappaDa bhegA tame batrIze bahAra nIkaLI paDaze jIbhanI vAta sAMbhaLIne batrIze DarI gayA ne kahevA lAgyA ke mAtA, evuM kaMI bolatI nahi ke jethI amAruM sthAna TaLI jAya. A batrIza cokIdAro e dAMta che. A dAMta ane jIbhasaMvAda kavitAmAM nIce pramANe che dAMta kahe sUNa jIbha rAMDa, tuM ma karIza lavAra, ame ghaNAM zuM sabala, ThAma te TALIzuM tAre. 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 71] majUrI karavA kAja, sabala te sarajyA tame cAvI aLagA thAva, svAda te leye ame. 2 ma karIza vAda velajI kahe, dAMta jIbha tujane cAMpaze; paNa eka bela e kahuM. dAMta batrIze pADaze. 3 bInA batrIze bApaDA, bole be kara joDI mAtA ehavuM bolaje, dAMta nA beDa 4 mATe jIbha jALavavA jevI che, jALavaze to sukhI thaze ane nahi jALave te du:khI. sarvadA manana nItvA, saMvAdaM dantajihvayoH / rasanA kopanIyA no, vijJAya dubalAM mRdum // 72 // (73) soya ane cAraNI tA. 7-3-54 seya je sAMdhavAnuM kAma kare che, temAM doro parovavA mATe mAthe kANuM che ane cAraNI ke je cALavAnuM kAma kare che. temAM aneka chidro che. eka vakhata seya ane cAraNI bane bhegA thaI gayA. cAraNI seyane joIne tenI ciMtA karavA lAgI ane sAyane kahevA lAgI ke bahena ! jene tAre mAthe kANuM che. mAthe kANuM keTaluM bhUMDa lAge che. soye te hakIkata sAMbhaLIne cAraNIne kahyuM ke bahena, jene mAre mAthe te eka ja kANuM che paNa tAre Akhe zarIre kANAM che. tene te tuM koI upAya karatI nathI ane mArA eka kANAnI ciMtA kare che. A vAta sAMbhaLIne cAraNI cUpa thaI gaI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ] hitaciMtana cAraNanA jevA keTalAka leke pitAnA seMkaDo chidro jetA nathI ane soya jevA bIjAnA nAnA nAnA ekAda chidrane joyA kare che. chevaTe evA chidra jenArA chidrAvelI leke pAchA paDe che. chidro jevA hoya te pitAnA jevA ane pUravA mATe prayatna kare paNa cAraNanI jema pArakA chidro jotAM zIkhavuM nahi. ziraspesahitachidra, sUra makSiAnI mug: I cAlanI svAM zatacchidrAM, tanu nanu na pazyati // 73 // (74) nAka kapAvatAM pahelAM vicAra karaje tA. 9-3-54 tame je nAka na pADyuM hoya te cetI jaje; kapAvA mATe tamane ghaNuM kaheze paNa kapAvatAM pahelAM vicAra karo. vAta ema che ke eka mahAna rAjyamAM eka cAlAka badhI vAte pUre badamAsa mANasa hato te be traNa vakhata guhA karatAM pakaDAI gaye chevaTe tene badhA oLakhe te mATe rAjAe tenuM nAka kapAvIne kADhI mUka manamAM DaMkha rAkhIne te dUra deza cAle gaye. bhagavA kapaDA paherIne pitAne meTa saMnyAsI kahevarAvavA lAge, leke dharma sAMbhaLavA Ave. koI pUche ke ApanA nAkane zAthI IjA thaI? te kahe ke IjA nathI thaI paNa meM te jANI joIne kapAvI nAMkhyuM che. kAraNa ke vacamAM DuMgarA jevuM te IzvaranA darzana karavAmAM ADuM AvatuM hatuM. e kaDhAvI nAkhyuM eTale have sAkSAt viSNunA darzana thAya che. tenI zailavAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 73 ] viSNunA darzana thAya che tenI khelavAnI ane samajAvavAnI tAkAta eTale tenA celA thavA mATe paNa ghaNA taiyAra thayA. je celA thAya tene nAka kapAvavuM paDe, ema tenA parivAra vacce, tenA pathanuM nAma sAkSAt viSNudana paca " rAkhavAmAM AvyuM' ema vadhatA vadhatA 500 celA thayA eTale te je rAjAe tene zikSA karI hatI tyAM ANye. tyAM tenA khuba prabhAva vadhyA, rAjA pAte paNa darzana karavA AvavA lAgyuM. peAtAnI chellI uMmaramAM rAjAne paNa sAkSAt viSNudana karavAnuM mana thayuM. rAjAnuM nAka kApavAne avasara paNa pelA mahaMta kema jate kare ? tene paNa manamAM khUba ha thayeA. rAjAye matrIne vAta karI maMtrI buddhimAna hatA. teNe vicAra karyAM ke rAjA nAka kapAvaze te hu paNa pAkI uMmaranA chuM eTale mAre paNa nAka kapAvavu` paDaze. eTale matrIe rAjAne kahyuM ke Apa hamaNAM utAvaLa na karA pahelAM huM nAka kapAvIne jeuM ke sAkSAt bhagavAna phaikhAya che ke nahi, pachI ApanA vArA. rAjAe te kabUla karyuM". bIje divase maMtrIne nAka kapAvavAnuM paNa AgalA divasanI sAMje temAMthI ekane pakaDIne maMtrIe khUba mAra marAvIne badhI vAta kaDhAvI. pelAe jeTaluM jANatA hatA teTalu kahI dIdhu. te uparathI maMtrIe A mahaMta kANu che ? tenI kalpanA karI lIdhI. bIje divase mahu'tanA raheThANunI AjubAju peAlIseA geAThavI dvIdhA ne badhAnI vacce tene khullA pADaDyo. badhA nakaTAe nAsI gayA. rAjAne matrIe bacAvI lIdheA. pelA badamAzane zikSA karI. A vAta che. duniyAmAM AvA nAka kapAvavA jevA sAkSAtaviSNudarzana 5thA ghaNA cAle che, tevA 5thAnA sabhya banatA pahelAM khUba vicAra karajo. vItarAga paramAtmA sivAya bIjA krAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 4 ] hitacitana pazu pratye dRSTirAga keLavavA e nAka kapAvavA jevuM che, mATe tethI bacaze| te sukhI thaze. sAkSAdviSNodarzanaM kartukAmo, mAyApAze pApibhiH pAtitastvam / tUrNaM nAsAM chedayenaiva rAjan ! nirNAsAnAM yana lajjA na hAniH // 74 // (75) zakA tA. 11-3-54 zaMkA e bhayakara cIja che. zakAthI saMbadha bagaDe che zakA mananA nakhaLA mANasane khUkha satAve che zakA baherA mANasAne bahu thAya che. jyAre zakA manamAM bharAI jAya che tyAre te pAtAnuM sthAna dhIre dhIre evuM jamAvI Dhe che ke pachI tene kADhavI bhAre paDe che, mATe zaMkA prathamathI ja manamAM pesavA na devI. te manamAM na puse te mATe zakA je kAraNe thI thatI haiAya te kAraNeAne dUra karavA, te dUra karavAnA upAya A pramANe che. je bAbatanI ane jenA pratye zaMkA hAya te bAbata tene rUbarU jaine pUchI levI. keTaloka bAbate pUchI zakAya evI na lAgatI hAya te paNa zaMkA dUra karavA mATe pUchI levI paNa zakAne eka kSaNu paNa TakavA devI nahi. zaMkA dUra karavA mATe pete niSpApa banavuM, nirde"bha anavu, pApI 'bhI ane sthAne zaMkA thayA ja kare che. dhama karanArAone dhama pratye ja zakA thAya che temAM paNa svArtha dharmanA phaLanI IcchA prabaLa kAraNa che. kAi paNa jAtanA phaLanI kAmanA vagara karele dhama avazya phaLe che. dharmane viSe zaMkA thAya tyAre thADI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 73 ] dhIraja keLavavI ane dharmanuM pite AcaraNa karatA hoya temAM kAMI bhUla te thatI nathIne tene khUba vicAra kare. bhUle dUra karavI paNa zaMkA karI karIne manane DALavuM nahi. zaMkAthI pitAne ane parane ghaNuM nukazAna pahoMce che. zaMkA te bhayaMkara cIja che. zaGkAvaTe patanamAcaritaM na yena, - i as refmavAra tema ! : saMrayAmamita yamito nitArad, * __ so'yaM sadA vikalatAM kalayakAntaH // 75 // (76) upakAra tA. 12-3-54 upakAra kare e saheluM che. paNa te karatAM upakAra karyA pachI e upakAra karyAnuM bhUlI javuM ghaNuM ja mukela che. emAM paNa jenA upara upakAra karyo hoya che te kaIka vakhata apakAra kare tyAre te upakAra karanAra pitAnA manane vaza rAkhI zakatA nathI. bIjuM bIjAe karelA upakArane paNa yAda rAkhavAnuM kAma paNa saheluM nathI. pote je bIjA upara upakAra jevuM kAMIka kare che tene je kAcathI jevAmAM Ave che te ane bIjA potA upara je upakAra kare che te je kAcathI jovAmAM Ave che te banne dAca judA hoya che. pahelAmAM nAnAne meTA dekhADavAnI zakti che ane bIjAmAM moTAne nAnA dekhADavAnI zakti che. vastusthiti AvI che eTale upakArane mATe nIcenA keTalAka sUtre hRdayamAM kotarI rAkhavA jarUrI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 74 ] hitaciMtana 1. je upakAra gAvAnI bhayaMkara Adata cheDI zakAtI na hoya te upakAra karavA karatAM na kare e IcchanIya che. upakAra karIne tene bhUlI ja. piote pitAnI pharaja mAtra adA karI che ema mAnavuM. 3. pite karelA upakArane bahu moTA kArya tarIke na gaNave. 4. bIjAnA upakArane yAda kare. badalA vagara upakAra karanArA mahAna AtmAone dRSTi samakSa rAkhavA. apakArI upara upakAra karanArA jIvananuM ciMtana manana karavuM. 7. pote karelA upakAranA bhAra nIce dabAyela che te vicAravuM. 8. upakAranuM aNu pratyupakArathI ja nathI vaLatuM paNa jeoe badalAnI IcchA vagara upakAra karyA che te jIvanamAM utAravAthI kAMIka vaLe che A sUtra hRdayamAM kerIne upakAra karavAmAM Avaze te tenA pariNAma uttamottama che. vismaret satvara dhImA-nupakRtyApyanekazaH / viramadeva saM eno-padApi viki: 7 (77) mananI sAphasuphI : 14-3-54 manamAM nakAmI vastuone ghaNe saMgraha jANe ajANe thaI jAya che. keTalIka nukazAna karanArI vastuo paNa mananI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 97 ] jagyAne rAkI rAkhe che. kharAba ane nakAmI e banne vastuo ekaMdara nukazAna karanArI che, tene lIdhe bIjI sArI vastu manamAM TakatI nathI. sArI cIjone mATe sthAna khAlI hetu nathI eTale te cIjone pAchuM pharavuM paDe che, eTale manane haMmezAM sAk karavAnI jarura che. kAma, krodha, mAna, mAyA, leAbha, rAga, dveSa, IrSA, asUyA, ItyAdi duSTa vastu che. nakAmo vAte zekhacallI jevA bhautika vicArA vagere nakAmI cIje che e sarvane manamAM pesavA daivI nahi. AvI gaI hAya te turata kADhI nAkhavI ne chevaTe ekAda vakhata rAja kADhavA mATe prayatna karavA. e prayatna evI rIte karavA ke kharAba cIne nIkaLI jAya ane sArI cIjo rahe, majabUtapaNe rahe. thoDA thoDA paNa rAja prayatna thaze te vakhata jatAM tenA sArA pariNAme maLaze. pachI te tamane e sApha karyAM sivAya cena nahiM paDe. basa, AjathI ane atyArathI ja e prayatna zarU karI do ane majA anubhave. kAryyate kaluSaM cetaH kAmakrodhAdipAMzubhiH / tasya zuddhividhAtavyA, cintanAdijalairalam // 77 // (78) pratijJA tA. 14-3-54 pratijJA eTale bAdhA-niyama, pratijJA-khAdhA levI ke nahi e vicAra ghaNI vakhata ghaNAMne mUMjhave che te mATe ghaNA vicAra cAlatA heAya che, temAM keTalAka sAcA haiAya che ne keTalAka khoTA hAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ s ] hitacitana 1. pratijJA levI e sAruM che ema ghaNAkharA mAne che. 2. pratijJA laine aNizuddha pALe te uttameAttama che. 3. pratijJA laine tADavI e kharAba che. 4. pratijJA laine jANI joine teADavI e ghaNuM ja kharAma che. 5. bArI-bAraNAvALI pratijJA levI e a5 phaLa Ape che. 6. tUTI javAne bhaye pratijJA na levo e kharAbara nathI. 7. pratijJA laine tArDa e karatAM na le e sAruM' ema keTalAka mAne che. 8. chetaravA mATe pratijJA levI e vyAjakhI nathI. 9. jenuM mana majabUta che tene pratijJAnI zI jarura che? evI paNa mAnyatA che. 10. pratijJA na le te lAbha na maLe paNa nukazAna te nathI evA pazu vicAre keTalAka kahe che. uparanA dazamAMthI cha vicAre kharAkhara che. sAtamA vicAramAM jo pratijJA lenAra pratijJAne jANI joine tADatA na haiAya te tene lAbha maLe che. bhUlathI pratijJA tUTe te tenu' vALaNa thAya che, paNa pratijJA na le e barAbara nathI AThame vicAra barAbara che. navamA vicAramAM mana vizvAsa karavA jevuM nathI. majabUta mana kruge de che. pratijJAthI bAMdheluM mana dagA detuM nathI. jenu mana majabUta che teoe paNa pratijJA jarura karavI joie. dazamA vicAramAM pratijJA le te lAbha che ane na le teA nukazAna che. pratijJA e vepAra jevI nathI ke vepAra kare te kamAya pazu na kare te na Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 74 ] kamAya evuM pratijJAmAM nathI. pratijJA le te pApathI aTake ane puNya vadhAre ane na le te pApa bAMdhe mATe pratijJA levI ja joIe manane majabUta karIne pratijJA letAM zikhavuM ane yAvata dareka prakAranI pratijJA laIne pApathI sarvathA chUTA thavuM. nAnI paNa pratijJA evA suMdara uttama phaLa Ape che te te anubhave samajAya, mukta mano durantAnAM durvRtAnAM nibandhanam / tadeva niyamanti , cetana cetayatyaho // 78 // (79) pAchaLathI loko rove evuM kAMIka karajo. 14-3-54 vAta vAtamAM jIvana pUruM thaze. jIvana pUruM thaze eTale A jIva cAlyA jaze e eka upAya nathI ke ekakSaNuM paNa vadhu te rahe. jIvane eka vakhata javAnuM che e cokkasa che paNa tene kaI rIte javuM e vicAraNIya che. jIva jAya che ne pAchaLa ghaNAne mUkI jAya che. keTalAka jI jAya che tyAre pAchaLa rahelA loko rAjI thAya che, tenA najIkanA saMbaMdhIe paNa manamAM rAjI thAya che. pAchaLanA leko kahe che ke sAruM thayuM. ghaNe kharAba hatI e gaye e sAruM thayu, zAMti thaze. jeNe AvuM jIvana jIvyuM che te durgatimAM jAya che. bIjA keTalAka jI jAya che tyAre duniyAne kAMI lAgatuM vaLagatuM nathI, phakata tenA sagA-saMbaMdhIone duHkha thAya che. janAranI pAchaLa teo zeka kare che, reve che. temAM janAra ekaMdara sAro hoya che paNa te saMbaMdhIo pUrate. saMbaMdhIomAM ronArA moTe bhAge janArAthI sadhAtA bAhya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 80 ] hitacitana svArthane rAve che evA jIvAnI gati nathI evI kharAkha ke nathI evI sArI, madhyama gatimAM te jAya che. amuka AtmAe duniyAnA leAkeAne rAtA mUkIne hasatAhasatA cAlyA jAya che. paramAtha mATe tee jIvyA hAya che. jIvana evu' teo jIvyA hAya che ke te AdabhUta gaNAya che. tee uttama gatimAM jAya che. evuM jIvavuM ke pAchaLanA leAkeA rAve bhale rAve. Ayu: pUrNa bhavatyeva, prAyastUrNaM zarIriNAm / yuninAM vapaNa temAM, nAma vRdghati lagnanA: // 72 // (80) pANI ane dUdha tA. 16-3-54 pANI ane dUdha eka bIjA evA maLI jAya che ke pachIthI te chUTAchUTA eLakhI paNa zakAtA nathI eka khIjA paraspara guNAnu` samarpaNu vinA bhedabhAve kare che ane abheda bhAvane pAmI jAya che. pachI te ekane sukhe sukhI ane ekane du:khe du:khI bIjo thAya che. dUdhane garama karavA mATe cUle caDAvyu. dUdha upara kaSTa AvyuM eTale tenu kaSTa pAte mAthe laI lIdhu ne pANI peAte pahelAM ja baLavA mAMDayuM. dhe joyuM ke mAre mATe pANI du:kha sahana kare che eTale te uchaLI uchaLI agnimAM paDavA taiyAra thayuM. ubharAvA mAMDyuM. dUdhane zAMta pADavAnA bIjo koI upAya na hatA. upara mUkeluM DhAMkaNa paNa te TakavA daitu nahi chevaTe dUdha garama karanArAe tenAmAM pANI nAkhyuM. pANInA samAgama thayA eTale dUdha zAMta paDyuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitapitana [1] koInI paNa sAthe maitrI karavI nahi ane koIne paNa mitra banAvavA nahi. karavA te dUdha pANInI mAphaka aMtara rAkhavuM nahi. ekameka thaI javuM. evI ekatA sAdhanArane chevaTe sukha ne yaza maLe che. siddhanA jIve paraspara kevA ekameka thaIne rahyA che. che koI temane chUTA pADanArA? A pudgalenI dastI tadana jUThThI-banAvanArI che. ghaDIka ghaDIkamAM choDI de che. enI bhAIbaMdhIne tyAga karIne chUTI paDI na zake evI mitratA mATe yatna kara zreyaskara che. prazasta payasAryadvat , sakhyamayutasiddhayoH / vidhAtavyaM tathA sadbhi-hAtavyamanyathA vRthA // 8 // (81) ghara phUTe ghara jAya tA. 16-3-54 eka vana hatuM. jarA bAjue paDI gayeluM eTale tyAM vRkSe khUba vadhyA hatA. eka divasa eka na sutAra tyAM jaI caDyo. sutAranI sAthe tene eka bhAIbaMdha hato. tene sutAre vAta karI ke ahiM vRkSe ghaNA che mATe kaIka vakhata vAta, lAkaDAM kApIne laI jaIzuM. vRkSe vAta sAMbhaLIne phaphaDI uThayA ke ApaNuM AvI banyuM. paNa eka anubhavI jhADa hatuMteNe kahyuM ke je ApaNAmAM saMpa heAya te DaravAnuM kAMI kAraNa nathI. sutAra kuhADI laIne eka divasa A paNa ekalI kuhADI zuM kare? te aNaghaDa hatA. kuhADIthI vRkSo kApI zakAya nahi. ema ne ema Ave ne jAya paNa kAMI vaLe nahi. chevaTe eNe eka anubhavIne pUchyuM. teNe kahyuM ke ekalI kuhADIthI kAMI na thAya, temAM lAkaDAne hAthe jaIe. sutAre lAkaDAne hAthe nAkhyo ne pachI jhADane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com tArA mAM sa kalI ke ja 9 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] hitaciMtana kApavA mAMDyA. ghara phUTe ghara jAya e enuM nAma. A samajavA jevuM che. karmane teDavA hoya te tenuM ghara phADavAnI jarUra che. tene AtmAnA pakSamAM laIne pachI karmane teDavA mAMDavA. bAkI emAMthI kaI nahi chUTe tyAM sudhI AtmA kAMI karI zakaze nahi. svajana bhedayitvaiva, pravezaH prApyane praiH| bhedanAt prAk tu tameva pro'kishcik| na kim ? // 81 // (82) vakrokti : ADA bela tA. 17-3-54 keTalAkane ADuM bolavAnI Adata hoya che. keTalIka vakhata majAkamAM A DuM bolAya che. ane keTalIka vakhata judI rIte A DuM belAya che. majAkamAM ADuM belAya te raMganA chAMTaNAnI jema game che. tene saMskRtamAM vakrokita kahevAmAM Ave che. A vakokita-ADuM bolavuM e eka bhASAne alaMkAra che, bhUSaNa che. kAvyamAM e kaI kaI samaya suMdara dIpI UThe che. nIcene eka saMvAda tenuM suMdara udAharaNa che. * eka pati patnI hatA. banane dharmiSTa hatA ne gamatI hatA. teo rahetA hatA tyAM sattaramA zrI kuMthunAthajInuM maMdira hatuM eka vakhata teo gammate caDhayA. patnIe kahyuM-svAmInAtha! kuMthune namaskAra kare. patie kahyuM-nAnA jaMtu-kuMthune keNu name? patnI-nA nA. huM nAnA jaMtunI vAta nathI karatI. huM te zrIdevInA putrane namaskAra karavAnuM kahuM chuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ka] pati-zrIdevIne putra te pradyumna kAmadeva tene ApaNe namaskAra karavAne na hoya, patnI-are pradyumnane kaNa vAta kare che? huM te sUranA sutanI vAta karuM chuM. pati-kaNa sUrane suta ? zani? te ApaNane na naDe. patnI-zrIdevI mAtAnA ane sUra rAjAnA putra sattaramAM kuMthunAtha bhagavAna che. tene namana karavAnI vAta che. pati-hA, hA. ene te ApaNe rAja namaskAra karIe. A ADA bele kevA suMdara lAge che. ADuM belavAnuM mana thAya te temAM paNa tava nIkaLe evuM bolavuM. paNa turacha bolIne samaya bagADa nahi. kema AnaMdamAM che? ema kAI pUche ne sAme javAba Ape ke nA, AnaMdamAM nathI, muMbaImAM chIe. kema cAle che? enA javAbamAM cA nathI letA paNa dUdha laIe chIe e badhuM tucha che. emAM kAMI tattva nathI. e badhA alaMkAramAM Ave paNa aNaghaDa kArIgaranA ghaDelA e bhArabhUta, e game nahi. sArA alaMkAra dIpAve che. alaMkAra te alaMkAra. vinodAyApi vakoktiH, prauDhabhAvena yojitA / alaGkatima tA sadbhiranyathA tvanalaGkati: // 2 // (83) sukha ane tenA sAdhana tA. 20-3-54 sukhanI zodhamAM keNa nathI? karmathI jeo nathI chaTayA teo sarvanuM madhyabiMdu eka ja che. sukha : sukha mATe sarva Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [84] hitaciMtana pravRttio karAya che. te vastu zuM che. te pravRttio karanArAomAMthI meTe bhAge kaI jANatuM nathI, jANe che te te keI viralA ja, sukhane jANyA pachI te meLavavAnA sAdhane kayA che? temAM paNa ghaNe goTALe che. e geTALAmAM phasAelA jIvoe te te sAdhane nakakI karavAnI khAsa jarUra che. 1. AtmAnI svataMtratA e sAcuM sukha che. 2. AtmAnI karma adhInatA e du:kha che. 2. AtmAne karmo karI ApelI sagavaDa e banAvaTI sukha che. 4. AtmAne banAvaTI sukhamAM UbhI thatI aDacaNe e banAvaTI du:kha che. 5. karmothI haLave karavA mATe AtmA je sAdhane seve che te sukhanA sAcA sAdhane che. temAM AtmAnI aMdaranI zuddha pariNati e mukhya che. AtmA karmathI bhAre bane evA je sAdhane te sukhanA nathI paNa duHkhanA che. A che sukha ane tenA sAdhanenuM rahasya. sukha karmAdhIna bhavati bhavacakre vicaratAM, na sauravyaM tad yasmAdvikalayati caitanyamabhitaH / yadevasvAdhIna niravadhi niranta' nirupama, yatante dhImantastadiha sukhamAptuM pratipalam // 3 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hataciMtana [85] (84) badhuM che paNa e eka nathI tA. 21-3-54 zarIra suMdara ane sazakta che. indriye sAjI ane naravI che. parivAra vaphAdAra che, nehALa che. sagAsaMbaMdhIo mIThe saMbaMdha rAkhe che. mitre mAyALu ane vizvAsu che. mana majabUta ane samaju che paNa jIvana jIvavuM bhAre thaI paDayuM che. bIjAne aLakhAmaNu jevA lAgIe chIe. dekhIne sAme pAse nathI Avate paNa dUra bhAge che. parANe jaIe chIe te AvakAra nathI maLato paNa jAkAre maLe che. A badhuM kema thAya che. jIvanamAM zenI khAmI che ke Ama UlaTuM thAya che. khAmI e che ke pAse vasu nathI, lakSamI nathI, dhana nathI, paisA nathI. e hoya te bagaDate mAmale sudharI jAya. vasu Ave eTale pazu maTI mAnava, dAnava banI javAya paNa e Ave zI rIte ? lakSamI kema nathI maLatI ? zu udyamanI khAmI che? sAcA vyApAra karyA paNa saphaLatA na maLI tyAre khAmI zI che? nathI samajAtuM. kema na samajAya? e Tana chuTe tyAre samajAya ke kharI khAmI lakSmInI nathI paNa khAmI che dharmanI, game teTalI lakSmI ane badhuM hovA chatAM je dharma nathI te kAMI nathI. thoDuM je dekhAya che te thoDA vakhata mATe. lakSmI ke tenA jevuM bIjuM ochuM haze, nahi hoya to cAlaze. je dharma haze te dharmanA badhA dAsa che. dharmathI badhA kheMcAI Ave che. badhuM che paNa eka nathI-dharma nathI te kAMI nathI. dharma che te badhuM che. asti sarva, dhanaM nAsti, nAsti kimapi ziSTape / dharmAdhIna dhana tasmA-ddhameM sara' samasyati // 8 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 86 ] hitacitana (85) dhyeya tA. 12-3-54 je kAMi karavAmAM Ave che tenI pAchaLa koI ne krAi dhyeya teA hAya che, paNa te dhyeya kharAkhara che ke nahi ane je karavAmAM Ave che tethI te dhyeya siddha thAya che ke nahi tenA vicAra che! thAya che. e vicAra ghaNA jarUrI che. e vicAra vagaranI pravRttie mUDha che. dhyeya sAmAnyapaNe rAkhI zakAya che ane vizeSatAthI samajIne rAkhI zakAya che paNa dhyeya nakkI karavuM jarUrI che. dhyeya Ubhu rAkhavuM. mukhya dhyeya parama padanuM ke je paramAcca che tenu rAkhavu, tene anurUpa khIjA vacalA dhyeye aneka rAkhI zakAya che paNa AkharI chevaTanu te parama pada-mAkSanu dhyeya haiAya kAraNa ke te karatAM bIjuM kei ucca nathI eTale jyAM suSI te siddha na thAya tyAM sudhI citta DAmADALa thatuM nathI. dhyeya sthira heAya eTale yAMna paNa sthira thAya che. te dhyeyane siddha karanArA AtmAone Adarza rAkhavA eTale dhyeyanA sabaMdhamAM cittanI ca McaLatA dUra thAya. viziSTa AtmAonuM paNa e ja dhyeya hatu. eTale e dhyeya rAkhavAthI AtmA viziSTa ane che. dhyeya UMcuM rAkhA ane tenI siddhi mATe satata yatna karA. dhyeya yasya bhavecchuddha zuddha sarva tadIyakam / dhyeyena vikalo loke, karmaTho'pi vinazyati // 85 // " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [47] (86) ene vadhatA vAra nathI lAgatI tA. 23-3-54 managamatI vastu hoya ke na hoya paNa keTalIka vastuo evI che ke te ema ne ema vadhatI jAya che. thoranI mAphaka e vadhe che. vadhI gayA pachI temAMthI chUTavuM saheluM nathI paNa ghaNuM ja muzkela che. kUdake ne bhUsake vadhI jatI evI cAra cIjathI khAsa cetavA jevuM che. prathama ja cetI janAra bacI jAya che ane bedarakAra rahenAra mare che. te cAra A che. 1 devuM. 2. gumaDuM. 3. agni. 4. kaSAya. 1 devuM thoDuM che. kAMI ciMtA jevuM nathI ema vicArI kALajI vagaranA mANaso AkhA ne AkhA devAmAM DUbI jAya che. pachI te saMpatti gumAve nahiM te AbarU gUmAve phakta eka rUpiyAnuM devuM vyAja sahita se varSe keTaluM thAya e gaNavAthI khabara paDe ke devuM kema vadhe che. - 2. nAnI pheDalI thaI hoya. maTI jaze ema mAnI levAya paNa e vadhatAM evo vadhI jAya che ke aMga AkhuM kapAvI nAkhavuM paDe che. seMkaDe evA prasaMge banyA che ne bane che 3. agninA eka taNakhAmAMthI moTI moTI Aga sayAnA banAve ajANyA nathI. 4. kaSAya zarUmAM na lAge. kodha ke mAna, mAyA ke le ma paNa te vadhate vavata bhayaMkara nIvaDe che. zarUmAM ja. ene dAbI devAM joIe. gharamAM pesIne teo gharane kabaje meLavI le che. eTaluM ja nahi ghara khedAnamedAna karI mUke che mazkarImAMthI rAjyanA rAjya kaSAyane kAraNe nAza pAmI gayA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 88 ] hitaciMtana cArethI cetavuM ane pahelethI ja tene vadhavA na devA paNa dAkhI devA. aNayovaM vaNayo', kasAyathova ca aggiyovaM ca / na hu me vIsasiyavaM, thova pi se bahuM hoI // RNaM vraNaM kaSAyo'gni-ladhvapi ciramedhate / tasmAstadavilambana, vidhvaMsayati sAtvikaH // 86 // (87) vizvAsa karatA nahiM tA. 26-3-14 keInI pAse kAma levuM e judI vAta che ane vizvAsa mUka e judI vAta che. potAnuM kAma karAvavA mATe judA anekanI sahAya levI paDe paNa tethI jenI pAse kAma letA hoIe ke jeo potAnA svArthanI khAtara ApaNuM kAma karI ApatA hoya temanA upara vizvAsa mUkI de nahi. je vizvAsa mUkyo te marAyA samajaje. vizvAsa na rAkhavA jevA. 1. kAyA. 2. yauvana. 3. sagAsaMbaMdhIo 4. dhanadelata e cArane khAsa oLakhI levA ne tenA upara barAbara takedArI rAkhavI. tene bharose rAkhaze te bhalIvAra te nahi Ave paNa pUrA nukazAnImAM utarI jaze. 1. kAyAnI pAchaLa keTaluM karavuM paDe che ane te pitAnI thatI nathI. 2. yauvana jotajotAmAM cAlyuM jAya che, tenA upara dekharekha na hoya te umAde karAvI bAjI UMdhI vALI de che. 3. sagA vahAlAo svArtha sadhAte hoya te sArA; nahite kaDavA jhera jevA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 89] 4. dhana, delata keTalAM anartha karAve che, e kyuM nathI mATe je bacavuM hoya te A cArathI cetatA rahevuM teonI pAsethI kAma levuM paNa tene ravADe na caDI javuM. tene nokara banAvavA paNa zeTha nahi. ApaNuM kahyuM te kare evA karavA paNa teonuM kahyuM ApaNe karIe e vAta nahi. pUrI takedArI haze, potapotAnA kAbumAM haze te uparanA cAra lAbha karaze. nahi te teo jevA che tevuM karaze. zarIraM na vizvAsapAtraM kazcid , navA vaibhava: saMbhavedbhavyabhAvaH / tathA cintayitvA svasAdhye vizeSAt, satA tatpareNAzu bhAvya samantAt // 87 // (88) kALaju ThekANe rAkhaje. tA. ra7-3-14 samudrane kAMThe nAnuM evuM vana hatuM. temAM ghaNuM vAMdarAe rahe ane kirlola kare. kAMThe jAMbUnA ghaNA jhADa, tenA phaLe vAnara khAya. temAM eka jAMbUnuM jhADa barAbara samudranA kAMThAnI lagolaga hatuM. tenA upara vAMdarAone nAyaka moTe vAMdaro rahe. bIjA keInI tAkAta nahi ke te jhADa upara AvI zake. te vAMdarAne eka moTA magaramaccha sAthe sAthe dostI thaI. vAMdaro aMbUDAnA phaLa magarane Ape. eka vakhata magara zeThA phaLa pitAnI strI pAse laI gaye ne vAMdarAnI badhI vAta karI. magaranI strIe magarane kahyuM ke je vAMdare AvA mIThA phaLe haMmeza khAya che. tenuM kALaju keTaluM mIThuM haze? mATe tame tene ahiM laI Ave. ApaNe tenuM kALaju khAIe. magare tene ghaNI samajAvI paNa te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 90 ] hitacitana mAnI nahi, pachI te magara kAMThe AnyA ane vAnarane peAtAne ghera AvavA kahyuM. vAnara bhALavAI gayA ne magaranI pIDa upara caDI gayA. samudramAM keTaleka dUra gayA eTale magare adhI sAcI vAta karI. tAruM kALajuM khAvAnI IcchA mArI strIne thai che mATe tane laI jAu chuM. vAnara cetI gayA ane kahyu ke emAM zu' meATI vAta che mane pahelethI ja kahevu hatuM. huM mAruM kALajuM e jhADa upara laTakAvI rAkhuM chuM. jo kahyu hAta teA lai leta. cAleA hajI kayAM moDuM thayuM che laI AvIe. magare vAta sAcI mAnI ane pAchA kAMThe AvyA vAnara kUdIne jhADa upara caDI gaye| magare kahyuM have cAla. vAnara kahe mUkha ! kALaju te kAMya bIje mUkAtu haze? tane jAbu khavarAvyA tenuM A phaLa ? jA have. * jIva vAnara che. saMsAra samudra che, mAhu magara che. vAsanA magaranI strI che. sukha e jA'mU che. dharma te vAnaratuM kALajI che. cete te khace nahi teA vAsanA dhane khAI jAya. jIvA vAnarasannibho'tha makaro mohaH payeodhirbhavA, 'jambUvRkSaphalaM sukha' ca hRdayaM zAkhAmRgIya vRSaH / matsIdAruNavAsanA taduditAM vArtA nizamyAdarAd, 'dharmArAdhanatatparoccamanasaH santo'nizaM jAgrati // 88 // (89) viveka viveka e eka guNa che. e guNa jema jema khIlatA jAya che, tema tema deoSa dUra thatA jAya che. viveka eTale vaheM'caNu, kharAkheATAnI samajaNa. A kAryamAM ATalA lAbha che ne ATalu nukasAna che tene yathArtha Apa. A doSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 91 ] gaNAya ane A guNu kahevAya. Ane sasa` samAgama karavA lAyaka che ane AnA sasaga ADI devA jevA che e sava viveka jaNAve che. jo eka viveka guNa jIva rAkhI le, kharAbara khIlave te bhale tenAmAM seMkaDo doSo rahyA hAya paNa tenAthI DaravAnI jarUra nathI. dASA bIjA kAithI DaratA nathI. phakta Dare che eka vivekathI. jo viveka jAgRta hAya tA dASA dhIre dhIre vidAya le che ane guNI AvIne sthira thaI jAya che. viveka jIvamAM Ave ane khIle te mATe haMmezAM sAMje, rAte ane savAre peAtAnI pravRttionA sAcA nA nukazAna vicAravA. e vicAravAnI Teva vadhAravI. e eTale sudhI vadhAravI ke pravRtti karatI vakhate paNa e jAgRti hAya, evI sAcI jAgRti kSaNe kSaNe rahe e vivekanu TAcanu' svarUpa che. bhale pravRttimAM bhUla AvI jAya paNa tene viveka karavAmAM bhUla na AvavI joIe. kadAca aNusamajathI ke gerasamajathI. keAika vakhata pravRttione viveka karavAmAM jIva bhUla karI beThA hAya tA khIjA vivekI AtmAtmAne pote karelA viveka jaNAvavA. jo te viziSTa vivekI AtmAe tene barAbara kahe te kharAkhara, nahi te te samajAve te pramANe sudhArA karatA javuM. jo eka vivecakSu maLI jAya te anAdinA adhApeA TaLI jAya. vivekanayana' yasya sa eva paTulocanaH / yasya tannAsti so'kSibhyAM nevAbhyAM pazyannapi na yazyati // 89 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 9ra ] hitaciMtana (90) zatra ane mitra tA. 28-3-54 ApaNuM kharAba kare tene ApaNe zatru kahIe chIe ane ApaNuM sAruM kare tene ApaNe mitra kahIe chIe. jIva pitAnuM kharAba koNe koNe karyuM che tenI jeTalI gaNatrI kare che teTalI potAnuM bhaluM koNe keNe karyuM che tenI gaNatrI karatuM nathI. kharAba karanArane dADhamAM rAkhIne tene badale levAnA avasaranI rAha joyA kare che. ane prasaMga Ave sAmAne ghATa ghaDI nAkhe che. pariNAma pitAnI tarapheNamAM Ave che tyAre kUlAya che. je bAjI uMdhI vaLI jAya, sAme mAthAne maLe te aMdarane aMdara samasamI jAya che. Amane Ama tenuM paribhramaNa cAlyA kare che. paNa jIvanI moTAmAM moTI bhUla, aNasamaja ane gerasamaja e che ke te bIjAM mAruM kharAba kare che. ema mAne che. kharI rIte ema nathI. pitAnuM kharAba karanAra pote ja che pite kharAba karmo karyA che, pApathI bhAre banyuM che. tenA phaLa tene bhegavavA paDe che. bIje te temAM phakta nimitta bane che. e ja pramANe bhalAImAM paNa bIja nimitta che. pite ja potAne zatru che ane pote ja potAne mitra che. UMdhA karmo karanAra AtmA pitAne zatru che. ane savaLA karmo karanAra AtmA pitAne mitra che. kuchaMde caDI jaIne lAkhe ane karoDonI saMpatti gumAvI bese ne bhikhArI bane temAM bIjuM zuM kare kuchaMde caDele jIva puruSa pote ja potAnuM nukazAna kare che. ane sArA udyama karanAra kamAIne zrImaMta bane che. bhalene keInI paNa sahAya na hoya. e ja pramANe jIva mAtranuM che. nimitta vaza kaSAye jAge che paNa kharA zatru e che ne tenI sAmI bAju mitra che. ATaluM majabuta hRdayamAM kotarI rAkhavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [9] guna surya niH-gAla vuimana: I sa eva svAtmano mitra. dharma sambaka caran varama // 10 // (91) je rAtadivase jAya che te pAchA AvatA nathI tA. 29-3-54 divasa pure thAya che ne rAta paDe che ane rAta pUrI thAya che ne divasa uge che. divasa ane rAtanuM ema caka aTakyA vagara cAlyA ja kare che. vItI gayelA divase ane rAtrio pAchI pharatI nathI paNa te gayelA divase ane rAtriomAMthI koI koI divasa ane kaI kaI rAta jIvanabhara na bhUlI zakAya evA banI jAya che. e divasa ane e rAta game tyAre AbehUba najara sAme taravaryA je yAda AvI jAya che evA divasa ane rAta che. temAM be prakAra che. eka sukhanA divasa ane rAta, bIjA duHkhanA divasa ane rAta. sukhanA divasa-rAta, jIvane saMbhAratA AnaMda Ave che. ane duHkhanA divasa-rAta saMbhAratA jIvane duHkha thAya che. bhale pachI te sukha ane du:kha pitAnA mananA mAnyA hoya paNuM A sukha ane duHkhanA divasa sata karatAM paNa jIvane mATe vAraMvAra yAda karavA lAyaka divasarAta e che ke je divasarAtamAM AtmAne ajavALe e prasaMga maLI gayuM hoya, banI gayela hoya. AtmA jemAM pitAnuM darzana kare evA divasarAta durlabha che. gayelA divasarAta pAchA pharavAnAM nathI. eTale te gayelA divasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 94] hitaciMtana ane rAtromAMthI je divasarAta evA gayA hoya te vAraMvAra yAda karavA ane AvatA dareka divasa rAtane tevA cirasmaraNaya karavA tatpara rahevuM. lAkhe niSphaLa divasa rAtamAM eka kSaNa ja evI sAMpaDe che ane nathI paNa sAMpaDatI. nathI sAMpaDatI ghaNAne ane sAMpaDe che keIka bhAgyazAlIne ja. eTale gayelAne aphasesa karIne besI na rahetAM AvatA divasarAtane saphaLa karavA mATe sajAga banavuM. satvara bAsaro yAti, pravAtyevaM vibhAvarI / nANAnti te punatA, vimALe hita rera 23 (2) vAvetara tA. 31-3 54 vAvetara eTale khetaramAM bI vAvavAmAM Ave che te e bI vAvavAnI kriyA jevI tevI nathI. khetaramAM emane ema bI nAkhI devAthI kAMI phaLa maLatuM nathI tene mATe khetarane prathama sApha karavuM paDe. temAMthI kAMTA kAMkarA patthara vagere je pAkane nukazAna karanAra che, te dUra karavA paDe. khetaramAM pAkane cagya sAruM khAtara nAMkhavuM paDe vakhata Ave eTale khetarane kheDavuM paDe. pachI je prakAranA bI vAvavAnA hoya tenI rIta jANavI joIe keI bI UMDuM vavAya te sAruM Uge. koIne mATe kayArA karavA joIe to koI emane ema khIle. A sarvane pUro khyAla rAkhIne bIjakanI vAvaNI thAya che. jevA A dhAnya bIjake che tevA guNarupI bIjake che. e bIyAraNa ghaNuM meMghu maLe che enA vAvetaramAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana 95 ] khUba ja kALajI rAkhavI paDe che. vizva sukhI che ne e guNane pAka utAre che. tene laIne temAM judA judA guNone pAka jude jude sthaLe upaje che. eka bIjA deze jarUra pUrata e pAka bIjethI kharIde che. ane kArya cAle che. paNa tethI AnaMdita thavAnI ke saMtoSa mAnI levAnI jarUra nathI. jarUrI pAka potAne tyAM utpanna thAya tyAre ja parataMtratA TaLe. paNa je badhA ALasu thAya te bhUkhe mare. guNanA vAvetaranA saMbaMdhamAM A bedarakArI bahu jovAmAM Ave che. jyAM thoDuM ghaNuM vAvetara thAya che te paNa rIta-paddhati jANyA vagara jyAM vAvetara karavAnuM che, tyAM barAbara che ke nahi. pAkanA virodhI to keTalA che, te kema dUra thAya vagere bAbatamAM vAvetara karanArA bedarakAra rahe che. ane guNanuM vAvetara karyAne saMtoSa mAne che. paNa pAka barAbara utarate nathI e spaSTa che. tethI te guNane dukALa vAraMvAra paDe che. ne prajA pIDAya che. e kALajIpUrvaka dUra karIne have guNanuM vAvetara sArI rIte karavAnI jarUra che. doSotkaramapAkRtya, saMskRtya bahuyatnataH / AtmakSetre vapeddharma-bIja yathottama phalet // 12 // (93) vADa-rakSaNa tA. 1-4--54 khetarane pharatI pAkanA rakSaNane mATe vADa karavAmAM Ave che. vADa jeTalI majabUta eTaluM pAkanuM rakSaNa sAruM thAya che. vADa vagara pAkane nukazAna pahoMce che. eTale uMcI jAtane pAka hoya teTaluM tenuM rakSaNa majabUta ane kALajI bharyuM karavuM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitacitana sArA sArA guNAnA rakSaNane mATe paNa vADanI khAsa jarUra rahe che. guNu meLavyA pachI tenA rakSaNanI je kALajI karavAmAM na Ave te guNanA nAza karanArA ghaNA che. Dagale na pagale guNane nAza karanArA che. te nAzaka tattvAthI guNane acAvavA mATe guNane pharatI vADa karavI jarUrI che. vADanA judA judA prakAre hAya che. amuka jAtanI vADa amuka prakAranA pAkane mATe kAma na lAge teja pramANe guNanA rakSaNane mATe judI judI vADa thAya che. brahmacaryanA rakSaNane mATe eka e vADa nahi paNa nava nava vADa che. vADane keTa lAka aNusamajI mANuse| baMdhana mAne che paNa e temana gaMbhIra bhUla che. seAnuM, rUpuM, hIrA, mANeka vagera ki'mAM padArthA tijorImAM rakSaNa karavA mATe mUkavA e baMdhana nathI paNa sAcavaNI che. guNunI sAcavaNI mATe niyamana rAkhavA e badhana nathI paNa rakSaNa che. svachaMdamAM AgaLa vadhatI prajAe guNAnA rakSaNa mATe karavAmAM AvelA vADa jevA niyamanA tADavA mAMDyA, tenuM pariNAma Aje guNA luMTAI gayA che ne luMTAI rahyA che te cAkakhu' dIvA jevu dekhAya che. guNA sAcavavA haeNAya teA majabUta niyamanAne vaphAdAra raheA ne tene vADa samajIne guNeAne khIlave. gopAyanti svamatula mhe| guptigupta caritvA j dhIrAtmAnaH kathamapi na tad duSTasAt kArayante / samyak sava' samabhilaSatA mohamAyAprapazcAd dUre bhUtvA navavidhamahAguptisaGgopanIyam // 93 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [97] (94) vijaLI paDI tA. 1-4-54 eka nAnuM gAma hatuM. tene pAdara nAnI paNa sajIvana nadI vahetI hatI, nadIne kAMThe kAMThe thoDe dUra eka maMdira hatuM. sAMje nadIne kAMThe ghaNu mANase harephare ne AnaMda kare, gAmamAM bhaNelA gaNelA paNa hatA; temAM sAta mitra hatA. kaI vakIla hatA te kaI DokaTara hatA temAM eka kriyAkAMDI cUsta brAhmaNa hatA, te badhA sAte jaNA sAMje pharavA nIkaLe ne maMdira sudhI jAya tyAM oTale besIne vakhata thatAM pAchA phare. eka divasa sAte tyAM gayA. gayA tyAre varasAdanA koI paNa cinha na hatA, paNa pachI dhIre dhIre varasAda zarU thaye ne mUzaLadhAra varasAda varasavA lAgyuM vijaLI zarU thaI sAte jaNA maMdire pahoMcI gayA ne varasAda zAMta thAya tenI rAha jovA lAgyA. paNa vijaLI ne varasAdanuM jora vadhatuM cAlyuM. ne barAbara TheTha maMdiranI sAme TheTha jamIna upara vijaLI paDe ne cAlI jAya, jenArane lAge ke vijaLIne maMdira upara paDavuM che paNa paDI zakatI nathI. beThelA sAte jaNane paNa ema lAgavA mAMDayuM ke ApaNe sAtamAMthI keI ekane vijaLI lai javA mAge che paNa kene laI javA mAMge che te samajAtuM nathI eTale A sAme dasa DagalA dUra eka jhADa che tene ApaNe vArApharatI aDI AvIe. eka pachI eka jhADane aDavA gayA ane pAchA AvI gayA. jeo jaI AvyA teo pitAnA manamAM saMtoSa mAnatA hatA ke ApaNane vijaLI bharakhavAnI nathI. chevaTe sAtamAM zAstrIjI bAkI rahyA hatA, badhAe dhAyu ke jarUra zAstrIjI upara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [98) hitaciMtana vijaLI paDaze. zAstrIjI tyAMthI ISTadevane yAda karatA karatA jhADa pAse AvyA. jhADane aDIne pAchA pharavAne badale sIdhA gAma tarapha cAlavA lAgyA. thoDe dUra gayA nahi tyAM maMdira upara vijaLI paDI ane bAkInA chae jaNane laI gaI. A banelI vAta che. ane lAMbA samaya thayo nathI. saMyukta kuTuMba ane vibhakta kuTuMbamAM zemAM sukha che tenuM mArgadarzana A vAta karAve che; ekanAM puNaye nAva tarI jAya che. tyAM kaI ekanuM pApa che ema mAnavAnI bhUla na karavI ethI anartha thAya. zrI vIra paramAtmAnA jIvanamAM paNa nadI utaravAne prasaMga e Ave che mATe konuM puNya kAma kare che. A viziSTa jJAna sivAya gahana keyaDo che. bhAgya cet prabalaM jano nijaparAn rakSatyara sAdhvaMsAt , sadbhAgyAdbhavatIha dhArmikamatiH sarveSTisampAdakaH / daurbhAgya yadi jAgRta bhavati tad, rakSA'pi dure bhavad, mitrayanmunisammitairazanikAbhAvo'nubhUto dvidhA // 14 // (5) traNa mitro 1-4-14 eka maMtrI hatA tene be strIo. rAjAnA maMtrI upara cAre hAtha. maMtrI sarva vAte sukhI gaNA. te bemAMthI eka strIne paricaya vadhu karate. bIjI strI pAse te kaI kaI vakhata jate AvatuM. bIjI strI samaju hatI; DAhI hatI; tene pelI strI para ISa na hatI paNa pitAne pati tenA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 99 ] paricayathI du:khI thaze ema te mAnatI hatI. ekavAra maMtrI peAtAnI pAse AyeA. tyAre teNe kahyuM ke-'tame kAika mitra kare|' maMtrIe kahyu ke mAre mitra che. huMmezA te mArI sAthe rahe che, tenuM nAma meM nitya mitra zakhyu che. strIe kahyuM' ke e nahi bIne koI mitra kareA. tyAre ma`trIe kahyuM ke khIjo paNa mAre pamitra nAme mitra che, vAra tahevAre te mane maLe che strIe kahyuM ke tame kahyA te ane mitrA svArthI che. tame eka trIjo praNAma mitra kare; e trIjA mitrane bhale tame koIka vakhata maLajo; paNa maLe| tyAre mAyA na karatA kharA hRdayathI tenI sAthe maitrI rAkho. strInI vAta maMtrIne ruci ane tene trIjo praNAma mitra karyAM. ma`trI eka vakhata gunhAmAM Avye ane rAjA tenA upara kepcA. matrIe pahelA mitrane rAjAnA kApanI vAta karI. tyAre te te jANe oLakhatA ja na hAya tema lAMbe thaIne sUjhe. bIjA mitrane melAvIne vAta karI tyAre teNe kahyuM ke bI jI kAI kAma batAve paNa A rAjInA dathI cheADAvI zakAya tema nathI. chevaTe ...matrA trIjA mitra pAse gayA. teNe maMtrIne AzvAsana ApyuM, matrAne dUra dUra aI gayA ne chevaTe evI rIte rAkhyuM ke rAjA tene oLakhI paNa na zake, ema karIne jyAM rAjAnI khIlakula sattA cAlatI na hatI tyAM teNe maMtrIne mokalI ApyA. jIva e maMtrI che. durbuddhi ane saddhi e matrInI srI krama e rAjA che, kAyA e nityamitra che, sagAsa'badhI e pamitra che ane dharma e praNAma mitra che. mRtyu e rAjadaMDa che. mRtyu Ave che tyAre kAyA kAramI thaIne lAMbI paDI rahe che. sagAM vhAlAe zeAkarIne besI rahe che. eka dhamitra te vakhate AzvAsana Ape che. jIvane deva che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com * Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [100 ] hitaciMtana gati AdimAM laI jAya chemanuSya gatimAM lAve che. sAdhupaNuM apAve che, ke jyAM karmanuM cAlatuM nathI ne chevaTe karmanI sattA vagaranA molamAM mokalI Ape che. trIje mitra karajo ne parama sukhane varaje. mitrANAM tritayaM vapuH prathama bandhudvitIyaM mataM, sadharmo hi tRtIyamitramamalaM', yat sarvata:-zaMkaram / sanmatyA priyayA hita nigadito jIva: priyaH sauhRda, dharmeNAzu vidhAya zuddhamanasA trasto'pi sustho'bhavat // 95 // (96) kaDavAza dUra kare tA. 4-4-54 manamAMthI, vacanamAMthI ane vartanamAMthI kaDavAza dUra karavI joIe ema badhA mAne che. e kaDavAzanuM pariNAma bIjAne mATe kharAba Ave che ema nahi paNa pitAne mATe paNa kharAba Ave che. kArelA ne kAkaDI kaDavAza dUra karIne khAvAmAM Ave che. te mIThA lAge che, e kaDavAza dUra karI zakAya evI che. paNa kaDavI tuMbaDInI kaDavAza dUra karI zakAtI nathI. kArelA, kAkaDI ane kaDavI tuMbaDInI mAphaka dhanamAM paNa kaDavAza bharI che e kaDavAza dUra karIne te vAparavAmAM Ave te te mIThuM lAge. keTaluMka dhana kaDavI tuMbaDI jevuM hoya che; tenI kaDavAza dUra karI zakAtI nathI. je khAya te mare; evA dhana te na khAvA ane na khavarAvavAmAM ja majA che. bAkI kaDavAza dUra karI zakAya evA dhananI paNa kaDavAza dUra karIne vAparavAmAM majA eTale mana, vacana, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 101] vatana ne dhananI kaDavAza dUra karavAnI rIte zikhI levI ne kaDavAza dUra karavI. manaso vacasA vidhito vibhavA nikhilAM kaTutAM nayatAnidhanam / yadi kAmayase sakalaM madhura, kaTutAM parihatumara tvaratAm // 16 // .. (7) jussAno upayoga kaI tarapha tA. 5-454 eka Araba eka gAmaDAmAM eka zeThane tyAM nokarI kare. rAtre jAgavuM ane cekI karI dhana mAla milakatanuM rakSaNa karavuM e enuM kArya. Araba pUrepUre vaphAdAra. eka vakhata te gAmathI eka jAna lagna karavA mATe thoDe dUra bIje gAma javAnI hatI; raste thoDo vikaTa hase, mArgamAM cAra luTArUone bhaya hato eTale jenI jAna hatI teNe zeTha pAse ArabanI mAgaNI karI ne zeThe Arabane mokalyA. eka Araba eTale kAMI bhaya nahi eve e bahAra. jAna cAlIne bhayavALA sthAne AvI pahoMcI. tyAM cAra pAMca bukAnI bAMdhIne beThA hatA. jAnavALA zeThe joyuM ke AgaLa bhaya che eTale teNe Arabane kahyuM ke core beThA che, tame taiyAra thaI jAva, Araba kahe zeTha, jussA utara gayA hai aba kayA hogA? vANI vicAramAM paDI gayo ke Ane bharose te bIjA koIne sAthe lIdhA nathI ne A Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] hitaciMtana kahe che ke jusso nathI have zuM karavuM? Arabane ghaNe samajAvyuM. kahyuM ke tuM AgaLa thA, ame badhA tane madada karIzuM, paNa te kaI rIte uTho nahi. chevaTe vANIe buddhi calAvI ne Arabane gALa daIne tamAro mArIne kahyuM ke jhAlA ! tane sAthe zA mATe lIdhe che. atyAre khare vakhate kahe che ke jusse nathI Avate vANIye ema kahyuM ne Arabe khaMjara kADhayuM ne vAyAne mAravA u. vANIye haLave rahIne kahyuM ke, ahiM nahI, A corone nasADavAmAM Ane upaga kare. have juse AvI gayo che; ne Arabe jussAthI cerene bhagADI mUkyA vANIyAnI buddhinA vakhANa karyA. e pramANe prajAmAM buddhi, vicAra zakita, jijJAsA skRti, caturAI vagere AvyA che, vadhyA che paNa paNa tene upaga kyAM karavAnuM che te nathI AvyuM e e samajAI jAya te ghaNe lAbha thAya. zaurya patandramabhUccet, karmavasAya tarhi saMyojyam / zakavi parivaja cA tana hi kapi . 27 (8) bhAgya ane deva tA. 6-4-54 be deve vacce eka vakhata vAha thaye. eka kahe ke ApaNe dhArIe te keIne paNa sukhI ne nyAla karI zakIe. bIje kahe ke sAmAnuM bhAgya hoya te ApaNe ApaNI zakti pramANe sAmAne sukhI karIe, nahi te nahi. baMne khUba vivAde caDayA. temAM eka samyagadaSTi hatuM. bIna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [13] mithyAdaSTi hate chevaTe samyagadaSTi deve kahyuM ke, Ama vivAda karavAthI aMta nahi Ave; cAle parIkSA karIe. pahelA vAro tAre; baMne pRthvI upara AvyA. eka gAmane pAdara eka kheDUta rahe, tenA parivAramAM pe. te tenI strI ane eka juvAna dikare. traNe jaNa potAnA khetare jAya, mahenata kare ne peTa bhare. pahelA deve e traNene paisAdAra ane khUba sukhI karavAnuM kahyuM tenA khetaranI pAse traNa moTA ratnanA DhagalA mUkyA. gharethI traNe jaNA nIkaLyA. tyAre temane vicAra AvyuM ke ApaNe AMdhaLA thaIzuM. tyAre kema cAlaze, vicAra karIne traNe jaNAe AMkhe pATA bAMdhyA ne khetare pahoMcI gayA. joyuM te barAbara pahoMcI gayelA. eTale khuza thayA ne kahevA lAgyA ke, ApaNe AMdhaLA thaIzuM te paNa vAMdho nahi Ave. deva niSphaLa gaye; pharI te deve eka pegInuM rUpa lIdhuM. ane khetaranI bAjumAM eka suMdara sarevara hatuM; tene kAMThe besIne dhyAna lagAvyuM. bapore raDha karavA traNe jaNA beThA ne strI taLAve pANI bharavA gaI egIne namaskAra karyo. bhegIe prasanna thaIne kahyuM ke mAMgI mAMga, strIe kahyuM ke mane apasarA jevI banAvI gho; "tathAstu' egIe kahyuM. strI apasarA thaI gaI ne khetare pANI bharIne AvI. kheDute joyuM ke A zuM ! strIe badhI vAta karI tyAre te ghaNeja gura thaI gaye ne te paNa taLAve gaye, yegIne page lAge egIe mAMgavA kahyuM, tyAre kodhamAM ne krodhamAM teNe mAgyuM ke mArI strIne gadheDI banAvI gho, bhegIe 'tathAstu' kahyuM ne strI gadheDI banIne bhUkavA lAgI. kheDuta khetare Avyo. A nATaka joIne chokarAne duHkha thayuM te paNa taLAve gaye ne yogIne page lAgyuM. egIe kahyuM ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [104]. hitaciMtana mAga, mAMga, chokarAe mAgyuM ke mArI mAne hatI tevI karI gho. rogIe "tathAstu' kahyuM ne pelI strI hatI evI thaI gaI devanA traNatraNa AzIrvAda chatAM teo hatA tyAMnA tyAM rahyA. samyagadaSTi deve pelA devane kahyuM ke je yune. AnuM bhAgya na hatuM eTale tAruM kaMI na cAlyuM. pachI kahyuM ke je sAmAnuM bhAgya hoya te buddhi sUjhe che te batAvuM. ema kahIne eka vRddha vItarAgane bhakata hate; AMkhe gaI hatI, pisA ke putrAdi parivAra kAMI na hatuM. gharamAM eka pitAnI strI hatI paNa A vRddha bhakita cheDatuM na hatuM deva tyAM gaye. vRddha pUjA karIne bahAra nIkaLatuM hatuM tyAre deve kahyuM ke mAMga, mAMga, paNa eka ja vAkyamAM, vRdhe vicAra karIne mAMgyuM ke mArA chokarAMnA chokarAMnA chokarAne sAtame mALe senAnA pAraNAmAM jhulate huM mArI AMkhe jouM. deve "tathAstu kahyuM. mATe bhAgya vadhAravuM. deva cet pratikUla devo'pIzo na durbhaga trAtum / cedanukula deva, pAtu subhaga same'pIzAH // 98 // (9) jIbha jitavAnA nava divasa tA. 7-4-54 indriye pAMca che kAna, AMkha, nAka, jIbha ane cAmaDI. A pAMcamAM paNa jIbhanI paravazatA jIvane khUba satAve che. saMsAranuM moTuM paribhramaNa je dekhAya che te tene laIne . pAMce indri upara jaya meLavavA mATe jIva jyArathI samajaNanA gharamAM AvyA che tyArathI taiyArI karI rahyo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [105] paNa sAmA pakSanA nera pAse ghaNI vakhata dabAI jAya che. eTale jIve baLa keLavavuM jarUrI che, jIvamAM baLa pUranArA je che tenI sevanA upAsanA karavAmAM Ave te AtmA baLI bane ane vAtavAtamAM jIta meLave. pAMca indrimAM jIbha upara jaya Ave eTale bIjI upara AvI gaye che ema samajavuM. e jaya meLavavA mATe zrI siddhacaka-navapadanI oLInuM vidhipUrvaka ArAdhana nava divasa karavuM khuba ja Avazyaka che. e ArAdhana AtmAne sarva prakAre lAbhadAyI che. AtmAnA bAhya ane atyaMtara baMne prakAranA hita tethI sadhAya che; je divasamAM e ArAdhanA thAya che. te divase mAM je AyaMbila Adi tapazcaryA ane ane ArAdhanA na hoya te jIva unmAde caDe. ane herAna herAna thaI jAya. niyamavALo AtmA AnaMda anubhave sukhI thAya, niroga rahe, zAMti paLe, tenI upAdhi mAtra TaLI jAya. mATe majabUta nizcaya karo ke oLInuM AyaMbIlanI oLInuM ArAdhana karavuM ja che. eka vakhata ArAdhana karIne pachI tenuM pariNAma jue; pharI nahi kahevuM paDe. jihAM vaze vidhAtuM, divasAnava siddhacakramanusaratAt / no cedvivazA jihavA, vyAdhIna vitarAta sadAkAlam // 99 // (100) akhaMDa AMka tA. 8-4-54 arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, darzana. jJAna, cAritra ane tapa e navapada che e navapadanI vacamAM arihaMta sthApana karIne pharatA vidhi pramANe siddha Adi Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] hitaciMtana sthApana karavAthI geLa cakra bane che. tethI te siddhacaka kahevAya che. e navapadamAM navanI je saMkhyA che te akhaMDa che. navanI saMkhyAmAM sarva saMkhyAne samAveza thaI jAya jAya che. navanA AMkanI adbhutatA jema jema gaNitane abhyAsa vadhe tema tema thAya, ene pAra Ave nahiM eTalI e AMkamAM khUbIo bharI che navane game teTalA guNIe ne tene saravALe karIe te ya nava ja Ave. e te tenI pahelI khubI che. eTale je navanidhio, nava brahmacaryanI gutio, nava bhava mukti, nava khaMDa, nava greveyaka, navadvIpa, navakAra, vagere uttama nava nava joItA hoya te navapadanI vidhipUrvaka ArAdhanA karo. zrIpAla ane mayaNue e ArAdhanAthI amarapaNuM meLavyuM akhaMDa navane AMka je ArAdhatA AvaDe te akhaMDapaNuM sahejepaNuM maLe. game tevI viSamatA dUra karavAnuM enAmAM sAmarthya che. eTale je viSamatAo dUra karavI hoya te paNa navapadanI ArAdhanAmAM tatpara banavuM. saMkhyaikAdinavAntA mAnyA saMkhyAvatAM hitA'jastram / tatrApyakhaNDiteya, navasaMkhyA siddhacakrAtmA // 100 // (101) kaTibaddha bano tA. 9-4-54 yuddhanI zarUAta thavAne have vAra nathI. zarUAta thaze te vakhate tame tame taiyAra nahiM rahe e nahiM cAle, zatru tamArA upara caDhI besaze. mATe taiyAra thaIne rahe ke. bAMdhI le tamAre DaravAnI jarUra nathI; vijaya tamAre che kAraNa ke tame zrI siddhacakanA Azraye che. cakavartInA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [17] caka samuM e siddhacaka zatrune saMhAra kare che ne svapakSanuM rakSaNa kare che. yuddhanA divase nava che. temAM tamAre tamAruM manobaLa barAbara majabUta rAkhavAnuM che. sAme pakSa tamArA manane DhIluM karavA ghaNuM karaze, paNa tame DhIlA paDatA nahiM. je DhIlA paDayA te tamArI bAjI bagaDI jaze. mATe pUrA utsAhathI sAmane kare, sAmane karyA vagara chuTake nathI. tamAre tamAruM che, e meLavavuM che; eTale tame nyAyI cho ane tame nyAyI cho mATeja zrI siddhacaka tamane sahAya kare che. karma zatrune nasADavA mATe zrI siddhacakranI oLInuM ArAdhanA karavA kaTibaddha bane. mohena sama vaira, jAgati sadA''tmano jinezaktim / jetu mAhaM samara', katu sajjena bhavitavyam // 101 // (12) arihaMtanI ArAdhanA tA, 10-4-54 mArganA dezaka-darzAvanArA arihaMta paramAtmA che mahAna sArthavAha che; mahAna brAhmaNa, mahAna gepa, mahAna nirdhAmaka evA adbhuta birUdene yathArtha dhAraNa karanArA paramAtmA arihaMta che. arihaMta padanI ArAdhanAmAM bhUtabhAvi ne vartamAna ema traNe kALanA sarva kSetranA sarva arihaMta bhagavaMtanI ArAdhanA thAya che. cosaTha IMdro jemanI sevA kare che. koDa deva jemane sAtha kadI paNa cheDatA nathI. ATha mahA prAtihAryo cAra mahA atizaye jemanuM svarUpe oLakhAve che trIsa atizaye jemanA AzvayakArI che. pAMtrIsa guNa vANuMe jeo bhavyAtmAne pratibodhe che. te arihaMta paramA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 108 ] hitacitana mAne vidhipUrvaka sAce bhAve karelA eka paNa namaskAra saMsAra samudrane pAra pAmavA mATe samartha che. arihaMta padanuM ArAdhana ujavaLa vahyuM, khAra leke, khAra sAthIA, bAra khamAsamaNA, khAra lAgassanA kAussagga inamA A'itALa padanI vIsa navakAravALI ne khAkI pratikramaNa, paDilehana, deva vaMdana Adi Avazyaka vidhithI thAya che. eka dhAnathI ArAdhana karanAra ceAkhAnuM AMbIla kare. namo'haM te'ha pUjAM mokSamArgopadezine / dvAdazAnantazuddhAtma - guNAya dharma dezine // 102 // Zhou (103) zrI sidhdayadanI sAdhanA tA. 11-4-54 AtmAnA zuddha svarUpamAM sthira rahelA, anata guNunA dhAraka, zuddha sphaTikamaya, arjuna suvarNa maya zrI siddha zIlAnI upara alAkane aDakIne virAjelA, vizvanA vividha prakAranA nAcane nirakhatA, Adi anaMta sthitinA zAzvata ajoDa sukhane anubhavatA zrI siddha paramAtmA che. siddha padanI yathArtha ArAdhanA karIne ceAgya banele AtmA eka ja vakhata ele ke niA siddhi mamallitu siddha bhagavate mane siddhine Ape te tene siddhi letAM ane siddha paramAtmAne ApatAM zI vAra! mukti ramaNInuM Akazu karavA mATe rakta-lAla pa anelA, AThe kamanA kASThane dAvAnalano jema daSa karIne niLa thayelA zrI siddha paramAtmAnA asakhyAta Atma pradezamAMthI eka pradezamAM rahela caitanya sukhanA eka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [ 109] a zanI tulanA saMsAranA sarva sukha ekaThA thAya te paNa karI zakatA nathI. e sukha meLavavA mATe zrI siddha padanI sAdhanA ArAdhanAmAM ujamALa banavuM joIe. zrI siddhapadanA ATha guNa che. ATha sAthIyA, ATha pradakSiNA, ATha khamAsaNA, ATha logassane kAusagga ane bAkI cAlu vidhithI ArAdhAya che. eka dhAnanuM bola karanArA gha8nuM bIla kare. vande siddhAn mahAnandAn, mahAnandapadasthitAt / guNASTaka svarUpAna tAn, rakAn siddhivadhUvarAn // 103 // (104) AcAryapadanI pratiSThA tA. 12-4-54 jinezvara paramAtmA ane kevalI bhagavaMtanA virahamAM zAsananuM sukAna calAvanArA AcArya mahArAjA che. gacchanI javAbadArI sUri bhagavaMtane zire che. trIjA AcArya padane ArAdhaka avicchinna prabhAvazAlI vItarAga prabhunA zAsanane ananya ArAdhaka che. sUri padanI ArAdhanAthI jaina zAsanane prabhAva vadhe che. chatrIza chatrIzInA dhAraka, chatrIza guNa giruA, suvarNa samA guNAlaMkArathI alaMkRta, pIta vaNe dIpatA, bhImakAMta guNe karI jaina zAsana-sAmrAjyanA samrATa, cAraNa, vAra, ceyaNa, poyaNupUrvaka garachane mokSamArgamAM AgaLa vadhAranArA AcArya bhagavaMtane vAraMvAra vaMdana he. sAthIA, khamAsamaNa, pradakSiNa, chatrIza, chatrIza, chatrIza legassane kAussagna. vIza navakAravALI AcArya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [117] hitaciMtana padanI ne bAkI cAlu vidhithI AcArya padanI ArAdhanA thAya che. eka dhAnyavALA caNAnuM bIla kare. A padane vaNa pILo che. ArAdhaka AtmAne AcArya pada pAmavuM sulabha che. AcAryAn pItavarNAbhAn, protavarNAn pradIpavat / pazcAcArapratiSThAna-pratiSThAnavadhArayet // 104 // (15) upAdhyAyanI upAsanA tA. 3-4-54 gachanA belI, saMsAranA saLagatA tApe tapelA banyA janyA bhavya AtmAne zAMti ApanArA, lIlAchama upavana bagIcA samA zratasAdhanAmAM satata tatpara zrI upAdhyAyajI mahArAjA che. yuvarAja samA teo AcArya padane yogya che emanI ArAdhanA AtmAne khuba lAbha ApanArI che. pacIza guNe guNavaMtA zrI upAdhyAyajI mahArAja e zrI jina zAsananA maMtrI che. zAsananA utsarga ane apavAdanA sarva niyamone teo jANe che ane zAMtithI samajAve che. game tevA patthara samA ziSya paNa temanI upAsanAthI navapallavita banI jAya che. nIla varNana e upAdhyAya bhagavaMtanI ArAdhanA zrutajJAnanI prApti mATe avazya karavI joIe. upAdhyAya padanI ArAdhanA 25 bhede karavAnI che. eTale sAthIA, khamAsamaNa, pradakSiNA vagere pacIza. paracIza legarsane kAusaga bAkI badhI cAlu vidhi upAdhyAyanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatacitana vIsa navakAravALI eka dhAnyanA AMbIlavALA AMbIla kare. [ 112 ] maganuM dvAdazAGgazrutAdhyAya pravRttAn vRttasaMvRtAn / nIlavarNAn sadAdhyAye-dupAdhyAyAn zrute zrutAn // 105 // XXX (106) sAdhu padanI sevanA tA. 14-4-14 jina zAsananA sainika samAna ane peAtAnA AtmAnuM hita sAdhatA sAdhu bhagavaMta che. sAdhu padanuM ArAdhana AtmAne mekSamArganI sAdhanAmAM prabala preraNA ApanAra che. judA judA guNAnI apekSAe vyaktigata ane sarva guNAnI apekSAe sAdhupada e adbhuta che. sAdhupadanA ArAdhaka sAdhumAtrane ArAdhaka che. sattAvIza guNunA dhAraka munivaro meAkSamAmAM khubaja vege AgaLa vadhatA hoya che. murrAnapada zyAmavarNu kaseATInA pASANunI jema apUrva zeAlI rahyo che. navapadamAM sAdhupada vacamAM che. eTale cAra padma thayA che ne cAra padma bAkI che. madhyati e pada badhA padmonI eka rIte cAvIrUpa che. A padanA ArAdhanathI AgaLa vadhatA AtmA uparanA cArapada meLave che. ane pachInA cAra padane to A pada AdhAra che. AvA apUrva padanI ArAMdhanAthI bhavya AtmAne hRSa ane ullAsa vadhe temAM Azcarya zuM? sattAvIza khamAsamaNu, pradakSiNA, sAthIA vagere sattAvIza. sattAvIza legassanA kAusagga, vIsa navakAravALI sAdhupadanI ane bAkI cAlu vidhithI A pada ArAdhAya che. eka dhAnyanA AMkhIlavALA aDadanu AMbIla kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [112] hitaciMtana sAdhUna sAdhayato mArga', 'moksssyaivaaprmaadtH| meghavacchayAmalAnacchA-nantaH praNamya maadyt| 106 // (107) samyagadarzana padanI ArAdhanA tA. 15-4-14 mokSamArganA mahelane pAke. AtmAnA sadbhUta guNo prApta karavAnuM bIja. saMsArane nistAra karavAnuM prathama pagathiyuM samyagadarzana che. samyagadarzana padanI ArAdhanAthI sphaTika jevI nirmaLatA prApta thAya che. ekaDe lakhAI jAya che. AtmA gaNatrImAM Ave che. saDasaTha prakAre ujajavaLatA ApIne AtmAne-anaMtA AtmAne ujajavaLa banAvatuM samyagadarzana apUrva ujajavaLa che. enI ujavaLatA athAga che. je e ekaja maLI jAya-sthira thaI jAya te bIjuM badhuM maLatA vAra lAgatI nathI. zunya mIMDA samA bIjA badhA guNe che. A samyagadarzana hoya te bIjAnI kiMmata che ne na hoya te kAMI kiMmata nathI. e prApta karavA-sthira karavA, akSaya karavA mATe enuM ArAdhana karavuM jarUrI che. khamAsamaNa, sAthiyA, pradakSiNa, saDasaTha kAussagga, saDasaTha legassane, vIsa navakAravALI darzana padanI ane bIjI cAlu vidhithI A pada ArAdhAya che. eka dhAnyanuM AyaMbila cokhAnuM thAya che. dadAti darzana samyag , AtmAna paramAtmane / tenA vinA prati, tithya tAttita: 207 n. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana (113 ] (108) zrI jJAnapadanI sAdhanA tA. 16-4-19pa4 jJAna e prakAza che. samyaga jJAnanA prakAza vagaranA ane sAcuM svarUpa dekhAtuM nathI. ajJAnanuM adhAruM bhayaMkara che. e adhikAra kAMine badale kAMI dekhADe che. jJAnapadanA ArAdhakane ajJAnanuM aMdhAruM . naDatuM nathI. eTale e sAtamA padanA ArAdhanamAM ujamALa banavuM e mahAlAbhane mATe che. ekAvana bhede jayavaMta vartatuM samyaga jJAna nirmaLa che. e jJAnanA -cAMdanImAM ramatA AtmAne apUrvaThaMDakane anubhava thAya che. samaya- jJAna AtmAnI jaDatAne khaMkherI nAMkhe che. jaDa paNa jJAnapadane ArAdhatA cetana banI jAya evuM A padanI ArAdhanAmAM sAmarthya che. e sAmarthya prakaTa karavAno avasara na cUkavAmAM ja cAlAkI che. ekAvana sAthIyA-khamAsamaNa ne pradakSiNA, ekAvana legassane kAusagga, bAkI sarva cAlu vidhi. jJAnapadanI vIza navakAra vALIthI A pada ArAdhAya che. eka dhAnyanuM AyaMbila cekhAnuM karavAnuM che. A padane varNa ujvaLa eTale zvata che, jJAna vijaya, jJAna zukrArthanA ! zAnenateM jaDo jIvo, jaDeo'pi cetana: zrutAt // 109 // (109) cAritrapadanI ArAdhanA tA. 17-4-1954 cAritra vagara mokSamArgamAM koI paNa AtmA gati karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [118]. hitaciMtana zakto nathI. cAritra mahArAjAnA caraNanI sevA karate raMka paNa cakavartIo ane Indrone pUjya bane che. cAritrapadanuM ArAdhana karatAM e ullAsa jAge che ke mohanIya karma mULamAMthI khasI jAya - nAza pAme. ArAdhaka evI daDha vicAra kare ke - "saMyama kaba mIle sasanehI ne e vicAraNAne amalamAM mUke eTale beDe pAra! saMyama cAritra sittera prakAre vizvane ajavALI rahyuM che. asaMyamanA bhAre bhAre thayelA ane saMyama haLa kula je banAvIne UMce ne UMce laI jAya che. cAritra padanI zubhratA-ujajavaLatA kALajUnI kALa zane kSaNavAramAM dhoI nAMkhe che e padanuM ArAdhana maLe eTale AtmAnA rame rome jAgRti Ave, aNue aNumAM cetanA kure. - 70 khamAsamaNa, sAthIyA, pradakSiNA, 70 legassane kAusagga. bAkI cAlu vidhi ane vIsa navakAravALI cAritrapadanI. e rIte A pada ArAdhAya che. eka dhAnyanuM AyaMbila karanAra cekhAnuM AyaMbila kare. cAritrapadane varNa ujajavaLa-zukala che. pavitra rahya rAtri, rAtri taratha citranA nirgranthamapi taM devA, mAnavA samupAsate // 109 // (110) tApadane abhuta prabhAva tA. 17-4-1954 cIkaNa-cATI gayelA koI paNa rIte nahi ukhaDatA jene bhagavyA vagara chUTako nathI. evA nikAcita bAMdhelAM kamene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hitaciMtana [115] paNa bALIne bhasmIbhUta karIne havAmAM uDADI denAruM tapaH che kaI paNa kAryasiddhi karavI hoya te temAM tapa karavuM ja paDe che. tapa vagara keI AgaLa vadhI zakatuM nathI. tenI ArAdhanA karate AtmA evI te tapa sAthe mitratA bAMdhe ke jyAre tapa maLe tyAre tene AnaMda thAya ne ta5 na maLe tyAre te karamAya. tapanA mukhya be bheda che. bAhya ane atyantara, tene paTAbhedo pacAsa che te tapanA pAsA sevate AtmA AtmA niSkalaMka bane che. Rddhi-siddhi ane samRddhi tapanI ArAdhanA karatA AtmAnA caraNamAM ALoTe che. tapa tapatA AtmAne labdhio zeAdhatI Ave che. tapa karavAne avasara sAMpaDe tyAre e keNa mUkha hoya ke je kaMTALe. samaja AtmAnA AnaMdanI te sImA na hoya e te kahe ke tapasyA karatA ho ke DaMkA jera bajAyA ho !" e DaMkAnA avAjathI zatruo dhrujIne nAsI jAya. 50 khamAsamaNa, sAthIyA, pradakSiNA, 50 legassane kAusagga bAkI cAlu vidhi. tApadanI vIsa navakAravALI. e rIte tapapada ArAdhAya che. eka dhAnyanuM AyaMbila cekhAnuM thAya che. tapapadane varNa zveta che. vi tapo na siddhi: syAt, kvApyatra jagatItale / syAt samyaktapasA siddhiH, paramA caramA ramA // 110 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsana samrATa A.bha. zrI vijaya nemisUrizvarajI ma.sA. nAM ziSyaratna pa.pU.A.bha. zrI padhasUri graMthAlaya dAdA sAheba, bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI thazae alchbllo Herre sunetayo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com