Book Title: Atma Bodh Sara Sangraha
Author(s): Kavindrasagar
Publisher: Kavindrasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003812/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cooooooooooooo0000000008 * OM ahaM namaH na Atma-bodha sAra saMgraha saMgrAhaka :muni zrI kavIndrasAgarajI mahArAja 90000000000000000000000000000000000 sampAdana mumukSu kezarI Bawasaccvapo00000000000 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrI~ ahaM namaH Atma-bodha sAra saMgraha saMgrAhaka - " jaM0 yu0 pra0 bha0 kharataragacchAdhirAja zrI zrI 1008 zrI majjinaharisAgarasUrIzvarAntevAsI muni zrI kavIndrasAgarajI mahArAja. ha pustaka sva0 zrI rAyakumArasiMha pArakha kI puNya smRti meM unakI dharmapatnI zrImatI snehalatA pArakha dvArA apane zrI jJAnapaMcamI tapa udyApana ke upalakSa meM dharmapremI bandhuoM ke svAdhyAya ke liye sAdara bheMTa kI jAtI hai / sadupayoga prArthita prathamAvRtti 1000 ra samvat 2500 bhAdo zukla 5 samvat 2031 pustaka milane kA patA : - zrI pravIrakumAra pArakha 4 abhaya sarakAra lena kalakattA- 700020 phona naM0 : 47-2006 Jain Educationa International nivedaka :pravIrakumAra pArakha Amukha evaM bhagavAna mahAvIra kA Atma-vijJAna lekhaka - mumukSu kezarI saMzodhaka zrI bhavaralAlajI nAhaTA For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74865 Amukha bhagavAna mahAvIra ke Atma-vijJAna se Atma-jAgRti evaM krAnti bhagavAna ne udghoSa kiyA thA ki pratyeka AtmA sattA kI apekSA cetanA zakti kI apekSA paramAtmA tulya hai| ataH jo AtmA apanI sattA evaM zakti ko pahacAna kara zraddhA pUrvaka tadanukUla apane vicAra evaM AcAra ko mor3a le tathA apanI cittavRti ko Atmasammukha kara le, vaha paramAtmA bana sakatA hai| bhagavAna ne yaha bhI batalAyA ki jaise tumhArI AtmA manuSya zarIra meM vAsa karatI hai, vaise hI pazu, pakSI, machalI rUpa zarIra meM anya AtmAeM vAsa karatI haiM, tathA pRthvIkAya, jalakAya, agnikAya, vAyukAya, vanaspatikAya bhI vaise sattAdhArI, anaMta-anaMta jIvoM kA vAsa sthAna hai| . apane nazvara deha kI sukha suvidhA ke liye bhI anya prANiyoM kI anarthaka hiMsA na karo, aisA kArya kAyA se vacana se na karo jisase unheM saMtApa kaSTa pahu~ce aura mana se bhI kisI kI burAI mata soco, kyoMki mana ke azubha vicAra se pApa baMdhatA hai, zubha vicAra se puNya aura zuddha pariNAma se karmoM kI nirjarA hotI hai, isaliye zAstroM meM kahA hai ki manuSya kA mana hI zubhAzubha bhAva se karma baMdha kara letA hai, aura asAra saMsAra meM bhaTakatA hai, tathA zuddha bhAva se karmoM ko kSaya kara mukta hotA hai| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana nirvAha ke liye jala aura vanaspati-annAdi ke jIvoM kI hiMsA hotI haiM, kintu vaha bhI AvazyakatA se adhika nahIM honI cAhiye evaM jayaNA-dayAbhAva pUrvaka jIvana bitAnA kartavya haiN| zarIra prayojana ke liye jina prANiyoM kI hiMsA hotI hai usake liye subaha zAma aura sote samaya hArdika pazcAtApa pUrvaka unase mAphI mAMganI caahiye| sacce hRdaya se pazcAtApa pUrvaka kSamata-kSAmaNA karane se saba pApa dhula jAte haiM, aura jIvoM ke sAtha kA anAdi kAla kA vaira-virodha miTa jAtA hai, jisase vartamAna jIvana meM zAnti evaM Ananda upalabdha hotA hai, ora bhaviSya jIvana bhI sugharatA hai| __ pApa se halkA hone se AtmA abhimAna ko chor3a kara vinayI banatA hai aura mArga-darzaka zuddha deva, guru, dharma ke prati zraddhAlu banatA hai, aura mAyA zalya-dambha kA tyAga kara sarala hRdaya se, niyANAzalya-isa jIvana va agale bhava kI kAmanA-vAsanA se rahita niSkAma citta se, mithyA-darzana zalya Atma samajha pUrvaka Atma zuddhi ke liye mArga-darzaka sadguru kI AjJA rUpa dharma kI ArAdhanA karatA hai| vaha vyavahAra se samyag dI hai| aisI mano vikAra rahita zubha ArAdhanA se usameM pAtratA AtI hai, taba use asArasaMsAra se jJAna garbhita vairAgya hone lagatA hai| yaha usakA Atma dizA meM pahalA kadama yathApravRtikaraNa hai, aba vaha mana vaca kAyA se hone vAlI ArAdhanA ko gauNa karake kAyotsarga dhyAna meM cittavRti ke dvArA antara meM khoja zodha prArambha karatA hai, aisA apUrva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( gha ) karaNa dUsarA kadama hai| aisI svAdhyAya dhyAna meM cittavRti ke vyAyAma se Atma samAdhAna hone para vaha nirvikalpa-citta hotA hai| yaha tIsarA kadama anivRtikaraNa hai| ina tIna karaNa ke dvArA jaba use apanI zuddhAtmA kA sAkSAtkAra hotA hai, taba vaha nizcaya se samyaga darzI bana jAtA hai / yaha usakI Atma-jAgRti hai| .. jo eka bAra amRta ke svAda ko cakha letA hai, vaha svabhAvataH viSa kI ora dRSTi nahIM karatA, yadi karmoM ke dabAva se ho jAya to use upazama samyagdarzI kahate haiM, vaha mukta to hogA, lekina dera se hogA aura jo usa anubhUti ko nahIM visaratA, kama beza rUpa se vaha anubhava rahatA hai, vaha kSayopazama samyaga darzI haiM arthAta vaha adhika se adhika 15 yA 16 bhava meM mukta hotA hai, aisA samyag darzI jaba sAmAyaka meM apane zuddhAtma svarUpa ke dhyAna meM dhyAnastha rahatA hai arthAta usakI cittavRti antamukhI hokara apane sahaja sva para prakAzaka jJAyaka svabhAva meM samAdhistha rahatI hai aura apane sahajAtma svarUpa kA anubhava karatI hai taba vaha AtmAzrita samatAbhAva meM hai, yahI usakA bhAva sAmAyaka hai / aise samatAbhAva meM rahA huA vaha naye karma nahIM bAMdhatA tathA purAne karmoM ko zvAsozvAsa meM kSaya karatA hai| aisI sAdhanA kI siddhi hone para AtmA ko kevalajJAna pragaTa hotA hai| . dUsarA parAzrita samatAbhAva "Atmavat sarva jIveSu" cetana sattA kI dRSTi se sabhI AtmA merI AtmA ke samAna hai, isaliye kisI kI hiMsA nahIM karanA athavA mana vaca kAyA se kisI ko bhI kaSTa nahIM denA, yadi zarIrAdi ke nirvAha ke kAraNa denA par3a Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya to hArdika pazcAtApa pUrvaka kSamAyAcanA karanA-'jinadharma no sArae 'pApa AloyAM jAya' tIsarA zarIrAzrita samatAbhAva-sukha-duHkha janma-maraNa lAbhahAni sabhI avasthAeM apane pUrvakRta karmoM kA phala hai / isa liye sukha, janma yA lAbhAdi hone para usameM khuza na honA arthAta Asakti rahita bhoganA, duHkha, maraNa, hAni Adi meM cintita nahIM honA-ghabaDAnA nahIM-zAnta rhnaa,| aise-aise samatA bhAvamaya jIvana se purAne karma khirakara alaga ho jAte haiM aura naye karma nahIM baMdhate aise saMbara evaM nirjarA bhAva se jaba saba ghAti karma kSaya ho jAte haiM taba kevalya pragaTa hokara mukta hotA hai| adhyAtma jJAna, Atma dhyAna binA yaha saMbhava nhiiN| aisI jAnakArI evaM sAdhanA ke liye Atma hita zikSA bhAvanA kA cintana manana ati Avazyaka haiN| ataH Apako isameM jo bhAvanA ke pada pasaMda ho, use nitya-krama rUpa se svAdhyAya karane kI vinatI "adhyAtmajJAna AtmadhyAna samo ziva sAdhana aura na koI" ( yogIzvara cidAnaMda) nivedaka mumukSU kezarI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcI-patra jJAnasAra 1-Atma zikSA bhAvanA gA0 185 premavijaya saM 1662 ujjama 1 2-AtmanindA 3-zrAvaka ke tIna manoratha 4-cAra zaraNA ( mujhane cAra zaraNA0) gA0 3 samayasundara 5-AloyaNA (lAkha corAsI jIvakhamAvIe) gA0 3, 6-AloyaNa sta0 (pApa aThAre jIva pariharo ) gA0 3, 26 7-vairAgyapada (dhana 2 te dina mujha kadi hose ) gA0 3 ,, 29 -AloyaNA sta0 (AdIzvara pahilo arihaMta) gA054 kamalaharSe 26 6-bhakti mArga no kaMTaka (mAyA DAkaNa dUre bhAgI) gA0 3 34 10-bhakti rahito ne upAlaMbha (jina mukha se nAma na samaryo) gA04 khIma 35 11-bAraha bhAvanA (16) 12-padmAvatI ArAdhanA (haverANI padamAvatI) gA0 36 samayasuMdara 42 13-kSamA chattIsI (Adara jIva kSamA guNa0 ) gA0 36 samayasuMdara 45 14-AloyaNA chatrIsI (pApa Aloya tuM ApaNA) gAyeM 36, saM01698 46 15-AloyaNA ga0 zatrujaya sta0 (be kara jor3I vInavujI), gA032 52 16-zrI baikuMTha paMtha (baikuMThapaMtha bIhAmaNo ) gA0 56 bhImamuni saM0 1666 55 97-samAdhi vicAra ( paramAnaMda paramaprabhu ) gA0 382 18-bhagavAna mahAvIra kA AtmajJAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM vItarAga sarvajJa deva namaH shriiaatmshikssaamaavnaa| ||dohaa|| zrI jinavara mukha vAsinI, jagameM jyoti prakAza / padamAsana paramezvarI, pUre vaMchita Aza // 1 // brahmasutA guNa AgalI, kanaka kamaMDalu sAra / vINA pustaka dhAriNI, tu tribhuvana jayakAra // 2 // zrI sarasvatI pAya nami, mana dhari harSa apAra / Atama zikSA bhAvanA, bhaNu suNo nara nAra // 3 // re jIva suNa tuM bApar3A, hiye vimAsI joya / Apa svArathI sahu malyaM, tAharu nahIM jaga koya // 4 // dharma vinA suNa jIvar3A, tu bhamyo bhava ananta / mRDhapaNe bhava teM kiyA, ima bole bhagavaMta // 5 // lAkha corAsI yoni mAM, pharI liyo avtaar| ekekI yonI valI, aMnata anaMtI vAra // 6 // cauda rAja paramANuA, sUI agrabhAga ThAma / karmavaze jIva tu bhamyo, mUrakha ceta na tAma // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSA bhAvanA nigoda sUkSama bAdare, pudgala anaMta apAra | eto kAla tuM tihAM rahyo, hive kara hiye vicAra // 8 // zvAso ucchvAsA ekamAM, maraNa satara adha kIdha / sUkSma nigodamAMhe valI, e jina vacana prasiddha // 6 // naraya vigaleMdrI tiryaca gati, bhava kIyA bahu heva / bhavanapati vyaMtara jyotiSI, aura vimAnikadeva // 10 // ima bhamatAM bhamatAM liyo, manuja janama avatAra | mithyAtvapaNe bhava nirgamyA, kAja na sIdha lagAra // 11 // jagamAM jIva ache bahu, eka zuM anaMtI vAra / vividha prakAra sagapaNa kiyA, haiyA sAtha vicAra ||12|| to kuNa ApaNa pArakaM, kuNa vairI kuNa mitta / rAga dveSa TAlI karI, kara samatA ika citta // 13 // pUrva koDine Aukhe, jJAnI guruha apAra / utpatti kahi jIva tAharI kahatAM nAve pAra // 14 // putra pittApaNe avatare, pitA putrapaNa joya / mAtA sagapaNa nAri malI, nArI mAtA hoya // 15 // sUto supana jaMjAlamA, pAmyo jANe rAja / jaba jAgyo taba ekalo, rAja na sIjhe kAja // 16 // tima e kuTuMba sahu malyuM, khoTI mAyA jAla / Ayu pahoMce ApaNe, khiNa thAye visarAla // 17 // sodo leyaNa jaNa mile, jihAM jor3I sahi hATa / 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSA bhAvanA Atha sAru vivasAya karI, phari cAlyA nija vATa // 18 // tima bhava bhamatAM savi malyA, kuTuMba jor3i jo hATa / puNya pApa vivasAya karI, jo Utariye ghATa // 16 // ima kuTuMba malyuM kArima, mAya ane vali tAya / baMdhU bhagini bhArajA, ko kehano na kahAya // 20 // nava nava nATaka ta valI, nAcyo kari bahu rUpa | nATaka evaM nAciye, jo chuTe bhava kUpa // 21 // uttama kula narabhava lahI, pAmi dharma jinarAya / pramAda mUkI kIjiye, khiNa lAkhINo jAya // 22 // jisa kIje tisuM pAIye, kare taisA phala joya / sukha dukha Apa kamAiye, doSa na dIje koya // 23 // doSa dIje nija karma ne, jiNa navi kIdho dharma / dharma binA sukha navi male, e jinazAsana marma // 24 // vAvI kUrI kodarI, to kyuM luNIye zAla / puNya vinA savi jIvar3A, AzA Ala paMpAla // 25 // Ayu potI AtamA, koi navi rAkhaNahAra | indra candra jinavara valI, gayA savi niradhAra // 26 // mohoTA moTa na kIjiye, na kIje mohoTI bAta / koDI anaMta meM veciyo, tyAre kihAM gai jAta // 27 // Apa sarUpa vicAra tuM, jo huI hiyar3e jJAna | karaNI havI kIjiye, jima vAdhe jaga vAna // 28 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAbhAvanA ghar3apaNa dharma thAye nahI, jobana ehale jAya / taruNa paNe dhasamasa karI, pache pharI pachatAya // 26 // jarA AvI jobana gayaM, zira paliyA te keza / lalatA to choDI nahIM, na kasyo dharma lavaleza / / 30 / / paMceMdriye jihAM paravar3A, roga jarA nAvaMta / jobana caMcala Ave sadA, kara tu dharma mahaMta // 31 // chate hAtha na vAvasyo, saMbala na kiyo sAtha / Aya gai mana cetiyo, pache ghase nija hAtha // 32 // dhana jobana nara rUpano, garva kare tugmaar| kRSNa balabhadra dvArikA, jAtAM na lAgI vAra // 33 // ATha pahora tu dhasamasI, dhanArtha dezAMtara jAya / so dhana melyuM tAharU, auraja koi khAya // 34 // AMkha taNe pharUkar3e, uthala pAthala thAya / isyUM jANI jIva bApar3A, ma kariza mamatA mAya // 35 // mAyA sukha saMsAra mAM, te sukha sahiya asAra / dharma pasAyeM sukha mile, te sukha nAve pAra // 36 // nayana pharUke jihAM lage, tihAM tAharU sahu koya / nayana pharukata jaba rahI, taba tAhAru nahiM hoya // 37 // pApa kiyAM jIva teM bahU, dharma na kiyo lagAra / naraka paDyo yamakara caDhyo, tihAM kare pokAra // 38 // koI dina rANo rAjiyo, koI dina bhayo ta deva / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAmAvanA koI dina rAMka tu avatasyo, karato auraja seva // 36 // koI dina koDI parivaryo, ko dina nahIM ko pAsa / ko dina ghara ghara ekalo, bhame sahI jyuM dAsa // 40 // ko dina sukhAsana pAlakhI, jeThamacI cakaDola / | rathapAlA Agala cale, nita nita karata kalola // 41 // ko dina kUra kapUra tuM, bhAvata nahIM lagAra / ko dina roTI kAraNe, bhamato ghara ghara bAra // 42 // hIra cIra aMga paheriyAM, cuA caMdana bahu lAya / so tana jatana karata yau, kSiNa mAMhI vighaTAya // 43 // sAta gokhe ta zobhato, kAminI bhoga vilAsa / raheNo hI vanavAsa // 44 // ika dina ohI Avaze, rUpe devakumAra sama, dekha mohe nara nAra / so nara khiNa eka mAM valI, bali-jali hove chAra / / 45 / / je vinda ghaDiya na jAvatI, so varasAM so jAya / te vallabha visarI gayo, orahi saM cita lAya // 46 // dekhata saba juga jAtuhI, thira na rahI savi koya / isyuM jANI bhaluM kIjiye, hiyar3e vimAsI joya // 47 // surapati savi sevA kare, rAya rANA nara nAra / Ayu hote AtamA, jAtAM dekhata nara aMdhA huvA, je mohe bhaNyA gaNyA mUrakha valI, naranArI bAla gopAla // 46 // na lAge vAra // 48 // viMTyA bAla | Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAbhAvanA rAta divasa nija nArisa, ta ramato mana rNg| je joiye te pUrato, UlaTa ANI aMga // 50 // so rAmA jIva tAharI, kSaNamAMhI vighaTAya / svAratha pahocata jaba rahyo, taba phari vairI thAya // 51 // samudra dvIpa sAyara sabe, pAme ko nara pAra / nArI chidra caritrano, ko navi pAmyo pAra // 52 // bahmA nArAyaNa Izvara, iMdra caMdra nara kodd'| lalanA vacane lAlacI, te rahyA bekara jor3a // 53 // nArI vadana sohAmaNu, paNa vAghaNa avatAra / je nara ehane vaza paDyA, tasa lUMkhyA ghara bAra // 54 // hasatamukhI dIse bhalI, karatI kAramo neha / kanakalatA bAhira jisI, aMtara pittala teha // 55 // pahalI prIta kari raMgasa, mIThA bolI nAra / narane dAsa kari ApaNo, mUke TAkara mAra // 56 // nArI madana talAvar3I, bUDyo sayala saMsAra / kADhanahAro ko nahIM, bUDA baba nibAra // 7 // vIzavasAnA je narA, koI nahIM tasa vaMka / nArI saMgati tehane, nizce caDhe kalaMka // 58 // muMja ne caMDapradyotanA, dAsIpati pAmyA nAma / abhayakumAra buddhi Agalo, teha Thagyo abhirAma // 56 // nArI nahIM re bApar3A, paNa ye viSanI vela / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAbhAvanA jo sukha vAMche muktinAM, nArI saMgati mela / / 60 // nArI jagamAM te bhalI, jiNa jAyo puruSa ratanna / te sati ne nita pAya nama, jagamAM te dhana dhanna // 61 // tu para kAma karI sadA, nija kAja na kariya lagAra / akSatra nakSatra kariya taM, kima chuTisa bhava pAra / / 62 // pApa ghar3o pUraNa bharI, te lIo zira bhAra / te kima chaTisa jIvar3A, na karI dharma lagAra // 63 // isujANI kur3a kapaTa, chala chidra ta chAMr3a / te chAMDI ne jIvar3A, jina dharme cita mAMDa / / 64 // jiNa vacane para dukha huye, jiNa hoya prANI ghAta / kleza paDe nija AtamA, taja uttama ! te bAta // 65 // jima tima para sukha dIjiye, dukha na dIje koya / dukha deI dukha pAmiye, sukha deI sukha hoya // 66 // para tAta niMdA jo kare, kUDAM devai Ala / marma prakAze parataNAM, tethI bhalo caMDAla // 67 // SaTamAsI ne pAraNe, ika sitha lahe AhAra / karato niMdA navi Tale, tasu durgati avatAra // 68 // chAra Upara jima lIpaNu, tima krodhe tapa kIdha / tasa tapa japa saMjama mudhA, eke kAja na siddha // 6 // pUrva koDine Aukhe, pAlI cAritra sAra / sukRta suNo savi tehanu, kSaNamA hovai chAra // 70 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAmAknA para avaguNa sarasava samo, avaguNa nija meru samAna / kAM kare niMdA pArakI, mUrakha ApaNa zAna // 71 // para avaguNa jima dekhiye, tima paraguNa tujoya / para guNa letAM jIvaDA, akhaya ajarAmara hoya // 72 // krodhI nara acche sadA, kahiye jo ulaTI rIza / te choDI dUra AtamA, rahe joyaNa paNavIsa // 73 // guNa kIdhA mAne nahIM, avaguNa mAMDI mUla / te nara saMgati chAMDiye, paga paga mAM ghA mUla / / 74 // niMdA kare je ApaNI, te jIvo jagamAya / mala mUtra dhoye parataNAM, pache adhogati jAya // 75 // je mala mUtra dhoe sadA, guNavaMtanA nishdiis| te durjana jIvo ghaNu, jagamAM koDi varIsa // 76 // sajjana durjana kima jANiye, jaba mukha bole vANa / sajjana mukha amRta lave, durjana viSanI khANa // 77 // narabhava ciMtAmaNI lahI, Ale tu mama hAra / dharma karIne jIvaDA, saphala karo avatAra // 78 // sakala sAmagrI te lahI, jiNa tariye saMsAra / pramAda vaze bhava kAM game, karanijahiye vicAra // 79 // diyo upadeza lAge nahIM, jo navi ciMte aap| Apa svarUpa vicAratAM, chuTIje savi pApa // 80 // jiNa rasa pApa kiyA tume, tiNa rasa tu kara dharma / For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAbhAvanA akSatra nakSatra bhava anaMtanAM, chuTIje savi karma // 81 // jima AUkhA dina guNI, varasa mAsa ghaDi mAna / ceti sake to cetaje, jo hoye hoyaDe zAna // 12 // dhana kAraNa tu jalaphale, dharma kari thAye suur|| anaMta bhavanAM pApa savi. kSaNa mAM jAye dUra // 83 // je racanA diNa UgatI, te racanA nahIM sAMjha / isyu jANI re jIvaDA, cetahi hiyaDA mAMjha // 84 // AzA aMbara jevaDI, maravu pagalA hetth| dharma vinA je dina gayA, tiNa dina kIdhI veTha // 85 / / re jIva suNa tu bApar3A, ma kariza garva gavAra / mUla svarUpa dekhI karI, nija jIvazutu vicAra // 86 // karme ko navi chuTiye, indracaMdra nara deva / rAya rANA maMDalika balI, avara nara ja kuNa heva // 87 // varasa divasa ghara ghara bhamyA, AdinAtha bhagavaMta / karma ko dukha tiNe lahyAM, je jagamAM balavaMta // 88 // pAsa jimaMda pratimA rahI, upasarga kiyo suriNd| te upasarga ne TAliyo, padamAvatI dharaNIndra // 86 // kAne khIlA ghAliyA, caraNe rAMdhI khIra / tehune karme naDayoM, cauvIzamA zrI vIra / / 10 / / mallI mAyA tapa karI, pAmyA strI avatAra / surapati kor3I sevA karI, karmano eha prakAra // 61 // puruSa viSe cUAmaNi, bharata naresara rAya / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 AtmazikSA bhAvanA " bAhubali hAra manAviyo, Aja lage kahevAya // 62 // kIdhAM karma na chUTiye, jehano viSamo baMdha | brahmadatta nara cakkabaI sola varasa lage aMdha // 63 // AThamo subhUma cakkavI, Rddhi to nahIM pAra | karmavaze parivArazu bUDA samudra makAra // 64 // pAMca pAMDava atula balI, teha bhamyA vanavAsa / isyA puruSa jagamAMvalI, dInapaNe pharyo nirAza // 65 // rAma lakhamaNa jagamAM valI, jehanUM jape sahu nAma | te vanavAsa mAMheM rahyA, je bahu guNanA dhAma // 66 // rAvaNa vikaTa rAme haNyo, kRSNe haNyo jarAsaMdha / jarAkumara harine haNyo, dekho karma no baMdha // 67 // nija putrI tAte varI, tasa kUkhe karmavaze jIva Upano, tripRSTa bhamatAM bhamatAM avataryo, devAnaMdAnI kUkha / byAsI rAtri tihAM rahI, karme lA, vali dukha // 66 // iMdra ahilyAzuM juo, lubdha huo suradeva / Izvara deva nacAviyo pAravatI piyu heva // 100 // mAsakhamaNa ne pAraNe, kUlavAluo aNagAra / citavalagyu saMga nAriye, cUkata na lAgI bAra // 101 // pAMcaze rAmA tajI, lIdho saMyama bhAra / daza daza naMdiSeNa bujhavI, nara vezyA darabAra // 102 // bAMdhI tAMtaNa sUtranA, viTyo Ardra kumAra / Jain Educationa International suta heva / vAsudeva // 68 // For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSA bhAvanA suta mohinI vaze rahyo, pachi liyo saMjama bhAra // 103 // paMcasayA muni nemanA, aura zrI pAsanA vAra / bhogakAraNa saMyama taji, mAMDyA tiNe gharabAra // 104 // navANu koDI kaMcana taji, aura taji AThe nAra / te duHkara nita vaMdiye, zrI jaMbU RNa eka kanyA koDI kaMcana, taji jeNe vali vayarasvAmi ne vaMdIye, nita Ugamate sUra // 106 // navANu peTI surataNI, nita nita hoya nirmAlya / kAla // 105 // dUra | narabhavaM surasukha bhogave, te zAlibhadra kumAra // 107 // ratnakaMbalane kAraNe, zreNika Avyo dvAra | gokha thakI bolI rahyo, lIyo saMjama bhAra // 108 // ATha nArI jeNe tajI, te dhanno dhana dhanna / nArI hAsya saMyama lIyo, rAkhyuM ThAma jiNe manna // 106 // SaT naMdana devakI taNA, bhaddilapura sulasA nAra / tAsa ghare te uccharyA, rUpe devakumAra // 110 // bIsa bIsa padamaNI, batrIsa batrIsa hema koDa / nema samopa saMyama varI, te vaMdU kara joDa // 111 // sahassa puruSazuM saMyama liyo, zrI nemIsara hAtha / te thAvaccA vaMdiye, mocchava karyo yadunAtha // 112 // bAra varaSa chaTha AMbila, kIdhAM zivakumAra / zIyalavrata sadA dharI, e paNa dukkarakAra // 113 // kozyA maMdira caumAsuM rahI, corAsI cauvIsa / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only 11 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAbhAvamA te thUlibhadra muni vaMdiye, madrabAhu guru ziSya // 114 // kapilA saMge navi calyo, zeTha sudarzana cNg| zUlI siMhAsana thaI, sura kare manane raMga // 11 // zivaramaNI ne kAraNe, jiNa sukha chaMDyA deha / tasa nAmadoya cAra lIjiye, bhavijana suNajo teha // 11 // varasa divasa kAusagga kiyo, bAhUbala anngaar| mAnagajethI Utasyo, taba liyo kevala sAra // 11 // gajasukumAla zira somale, dekhi dhasyA aNgaar| samatA pasAye te valI, pAmyA bhavano pAra // 118 // metAraja zira soniye, vAdhara viMTyo dhari kheda / nijamana ThAmaja rAkhiyu, kiyo saMsAra no cheda // 116|| sukkosala sukumAla muni, baluyu vAghaNa aNg| bApanI jAmi mA bhakhI, zivapuri vari manaraMga // 120 // pUrvabhava priyA ziyAlaNI, tiNe bhakhyo avaMtIsukumAla / nalinIgulma vimAnamAM, pAmyA sukha tatkAla / / 121 // paMcazata ziSya khaMkka taNA, ghANI pIlyA soy| ziknayarI ziva pAmiyA, e samatA phala joya // 122 // cilAyatiputra nArI zira, chedIne kara lIdha / upasama saMvara vivekathI, kRtakarma dUre kIdha // 12 // dina prati sAta hatyA karI, arjunamAlI nAma / parisaha dekhi kSamA dharI, pAmyA zivapura ThAma // 124 / / munipati muni kAusagga rahe, agni dAdhI beh| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAbhAvanA parisaha sahI padavI varI, amara vadhU dhari neha // 125 // vaMza upara nATaka karI, elAputra kumaar| jAti-samaraNa Uparnu, jJAna anaMta apAra // 126 / / karma vaze ASADha muni, bharatanu nATaka kIdha / anitya bhAvanA bhAvatAM, tiNe tihAM kevala lIgha // 127 // suziSya paMthakajI muni, guru pramAda kiyo dUra / zatrujaya aNasaNa karI, te vaMdu guNa sUra // 128 / / caMDaraudra guru khaMdhe karI, rajanI kiyo vihAra / ziSya paNa kevala pAmiyo, tima guru kevaladhAra // 126 / / SaTmAsIne pAraNe, DhaMDhaNa nAma kumaar| modaka cUrata pAmiyo, kevalajJAna udAra // 130 // SaT khaMDa rAja helAM taji, lIdho saMjama bhAra / SaTdaza roga ihAM sahyA, zrI sanatkumAra // 131 // kUrabhakhatAM kevala lahya, kUragaDu aNagAra / kSamA khar3aga hAthe dharI, je munimA siNagAra // 132 // paMkhI prANaja rAkhavA, kari khaMDokhaMDa deha / megharatha rAyataNe bhave, prasanna huo sura teha // 133 // vaMdI vIra gumAnasu, dazArNabhadra narasiMha / surapati pAya lagADiyo, jaga rAkhI jiNa lIha // 134 // prasannacaMdra kAusaggamAM, kopI yuddha karaMta / kopa zamyo kevala lahya, mohaTo ye guNavaMta // 135 // aimaMto sukumAla muni, vakhANyo vIra jiNaMda / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAbhAvanA. iriyAvahI paDikkamatA, kevala lahya, ANaMda // 136 // vIrajina vacane thira rahyo, zreNika suta meghkumaar| jAtisamaraNa pAmiyo, kari do nayaNAM sAra // 13 // hATa vecANI caMdanA, subhadrA caDhyu klNk|. . damayaMtI nala viyoga lahyo, eha karmano vaMka // 138 // kalAvatI kara chediyA, draupadI kADhyAM ciir| .. agni zItala sItA kasyo, zIla guNe tha nIra // 139 // caMdanA caraNa mRgAvatI, khamAvi nija aparAdha / kevala lahi guruNI diyo, do jIva Talyo viSavAda // 140 // caMda kalaMka sAyara karyo, khAro nIra kirtaar| navaso navANu nadI taNo, dekho e bharatAra // 141 // haricaMdarAya karama vaze, zira vadya Duba ghara niir| karma vaze nara savi namyA, je jaga bAvana vIra / / 142 // gau brAhmaNa strI bAlaka, dRr3haprahAre hatyA kIdha / cAra pola kAusagga rahI, SaTmAse kevala lIdha // 143 / / merU Dhale ne dhruva cale, sAyara lope lIha / kIdhAM karma na chuTiye, jo Uge pazcima dIha // 144 // kIdhA karma to chuTiye, jo kIje jinadharma / mana vaca kAyAye karI, e jinazAsana marma // 145 / / karma prakAzI ApaNAM, mana zuddha ANaMda pUra / suhaguru pAsa acche valI, jAya pApa savi dUra // 146 / / balavaMta anaMtA je narA, kei sura subhaTa jUjhAra / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSAmAvanA karma sumaTa juo ekale, sabI manAvyA hAra // 147 // karma subhaTa viSama vikaTa, te vaza kiyo na jaay| je nara ehane vaza kare, hU~ vaMdU tasa pAya // 148 // ima jANIne kIjiye, jima Atama sukha thAya / para jIva duHkha na dIjiye, ima bolyA jinarAya // 14 // dAna ziyala tapa bhAvanA, dharma nAM cAra e mUla / para avaguNa bolata sahI, e sau thAe dhUla // 150 / / dAna supAtre dIjiye, tasa puNyano nahIM pAra / sukha saMpati lahiye ghaNI, maNi motI bhaMDAra // 151 / / dhanno sArathapati juvo, ghRta voharAvyu muni hAtha / dAnaprabhAve jIvaDo, prathama huvo AdinAtha // 152 // dAna diyo dhana sArathI, AnaMda harSa apAra / nemanAtha jinavara huvA, yAdava kula siNagAra // 153 // kalathIkerA roTalA, dIdhuM munivara dAna / vAsupUjya bhava pAchale, jinapada lahya nidAna // 154 // muni bhUlyo eka mArage, voharAvyA tasa AhAra / sAtha melyo te sArathI, te vIra jagadAdhAra // 155 / / sulasA revatI raMgasuM, dAna diyo mahAvIra / tIrthakara pada pAmaze, laheze te bhavatIra // 15 // dAne bhogaja pAmiye, ziyale hoya saubhaag| tapa kari karmaja TAliye, bhAvanA zivasukha mAga // 157 // bhAvanA che bhava nAzinI, je Ape bhavapAra / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmazikSA bhAvanA bhAvanA vaDI saMsAra mAM, jasa guNano nahIM pAra // 158 // arihaMta deva susAdhu guru, kevali bhASita dharma / isu samakita ArAghatAM chUTIje savi karma // 15el navapada jApaja kIjiye, cauda pUravano sAra / isyo maMtra guNiye sadA, je tAre nara nAra // 160 // sakala tIratha no rAjiyo, kIje tehanI yAtra / jasa darisaNe durgati Tale, nirmala thAye gAtra // 161 aSTApada abuMdagiri, sametazikhara giranAra / pAMce tIratha vaMdiye, mana ghari harSa apAra / / 162 // RSabha zAMti jaga nemi jina, pArzva ane varddhamAna | pAMce tIratha praNamatAM, nita vAdhe jima vAna // 113 // uttama nara nArI taNAM nAma kahyAM e mAMya / nAma nirantara lIjiye, jima sahi ANaMda thAya // 164 Atama zikSA bhAvanA, guNa maNi rayaNa bhaMDAra / pApa Tale savi tehanAM, jeha bhaNe nara nAra // 165 // Atama zikSA bhAvanA, je suNe harSa apAra / navanidhi tasa ghara saMpaje, putra kalatra parivAra // 166 // e suNatAM sukha Upaje, aMga Tale savi rIsa / samatA rasamAM jIvaDo, jhIle te nizadIsa // 167 // iNa bhava parabhava bhava bhave, jina mAMgU huM heva / mana vaca kAyAye karI, dyo tuma caraNanI seva // 168 // e guNa jihAM bhAvae~, tihAM rAga velAula thAya Jain Educationa International ' For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtmazikSAbhAvanA Atama zikSA nAmathI, suranara lAge mAya // 16 // vIra-zAsana dIpAvato, ANaMdavimala sUrIMda / pramAda paMtha dUre karyo, praNamu teha ANaMda // 170 // tAsa ziSya munIsara dhaNI, zrI vijayadAnasUrIza / pragaTa mahimA tasa jAgato, pAya name nara Iza // 171 // upazama rasano kUpalo, tAsa paTTadhara hiir| sakala sUri ziromaNi, sAyara sama gaMbhIra // 172 / / hIravijaya guru hIralo, pratibodhyo akabara bhUpa / rAya rANA sevA kare, jehanu akala svarUpa // 173 / / mleccharAya jiNe vaza karyo, jaga bartAvi amAra / vimalAcala mukto kiyo, zAsana zobhAkAra // 174 // kumArapAla pratibodhiyo, zrI zrIhemasUrIMda / tima akabara guru hIrajI, mana dhari ati ANaMda // 175 / / dhyAna vaze nija pada diyo, nija mana harSa apAra / vijayasenasUrinAmathI, nita hoya jaya jayakAra // 176 / / kAmakumbha ciMtAmaNI, kalpataru avatAra / te savinI jeha siddhithI,adhika e bhavi vicAra // 17 // vijayasena gururAya vara, vijayadevasUrIMda / vijayamAna guru vaMdiye, jima sUraja aru caMda / / 17 / / tapagaccha vAcaka meM varu, vimalaharSa ziratAja / nAmeM navanidhi saMpaje, darisaNa sIjhe kAja // 176 / / Atama-zikSA-bhAvanA, tAsa ziSya manaraMga / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 AtmazikSA bhAvanA premavijaya preme karI, UlaTa ANI aMga // 180 // zrI ratnaharSa vibudha mujha, baMdhu tAsa pasAya / tAsa sAnidha graMtha meM karyo, mana dhari harSa apAra // 182 // mUDha mati che mAharI, kavi mata karajo hAsa / kRpA karI mujha Upare, zodhI karajo khAsa // 182 // saMvat sola bArATThie, vaizAkha pUnama joya / vAra guru sahi dina bhalo, eha saMvatsara hoya // 183 // nayara ujjeNImAM valI, Atama-zikSA nAma / mana bhAva dhari ne tihAM karI, sidhAM vaMchita kAma || 184 // eka zata ezI pAMca e, dohA ati abhirAma / bhaNe guNe je sAMbhale, teha lahe zivaThAma // 185 // // Atma-niMdA // he Atman ! he cetana ! tU jJAnasvarUpa hai / phira ajJAniyoM jaisI harakateM kyoM karatA hai, jaise, kudRSTi, kuzraddhA se akArya meM pravartta kara viSaya rasa- gRddhipanA khoTI dRSTi kA ciMtana mata kara, kabhI tU samyaktva mohanI meM kabhI mizramohanI meM kabhI midhyAtva mohanI meM, kabhI kAmarAga meM, kabhI sneharAga meM, kabhI dRSTirAga meM, kabhI kuguru Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma nindA meM, kabhI kudeva meM, kabhI kudharma meM, kabhI jJAna-virAdhanA meM, kabhI darzana-virAdhanA meM, kabhI cAritra-virAdhanA meM, kabhI manodaMDa meM, kabhI vacana-daMDa meM, kabhI kAya-daMDa meM, kabhI hAsya meM, kabhI rati meM, kabhI arati meM, kabhI bhaya meM, kabhI zoka meM, kabhI dugaMchA meM, kabhI kRSNa lezyA meM, kabhI nIla lezyA meM, kabhIkApota lezyA meM,kabhI RddhigArava meM, kabhI rasa-gArava meM, kabhI sAtA-gArava meM, kabhI mAyA-zalya meM, aura kabhI niyANA-zalya meM, kabhI mithyAdarzana zalya meM lIna rahatA hai| kabhI teraha kAThiye aura kabhI aThAraha pApasthAnaka tujhe cAroM ora se ghere rahate haiN| he AtmA! isa prakAra se tUM mata bn| re ajJAnAndha ! aghora pApI! he duSTa jIva ! prAyaH tujhe anaMtAnubaMdhI krodha, anaMtAnubaMdhI mAna, anaMtAnubaMdhI mAyA aura lobha kI caukaDI khapI nahIM, na tere guNaThANA hI palaTA, aura na dhairyatA hI prApta huI na tRSNA, dAha miTI, aura na Akula vyAkulatA hI mittii| jisa prakAra samudra meM lahareM uchalatI haiM, usI prakAra tujha meM bhI tRSNA kI lahareM uchala rahIM haiN| tU jo kriyA karatA hai so zUnya mana se karatA hai| yadi samajha ke sAtha zAMta mana se karegA taba hI tujhe phala dene vAlI hogI, zUnya mana se kI huI kriyA isa prakAra nirarthaka hai jisa prakAra rAkha para lIpA huA liipnn| he cetana ! jo sogana nahIM le yAne niyama rahita rahe vaha pApI hai aura jo sogana lekara jAna bUjha ke tor3a DAle vaha mahApApI hai| kyoMki tUne anaMtakAya, abhakSa, zIlavata, carasa, gAMjA, aphIma, bhAMga, tamAkhU , Adi ke sogana lekara tor3a DAle; Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma niMdA are! terA kahAM chuTakArA hogA / are cetana ! tUM pudgala (zarIra ) ke vAste kitanA Akula vyAkula banA rahatA hai ? ki mujhe pArasa patthara (eka prakAra kA patthara hotA hai jisake lohA sparza karane se sonA ho jAtA hai), nava nidhAna, rasaku~pI (lohavedhI rasa), rasAyaNa, citrAvela, amRta guTikA, Adi mila jAya athavA devatA ko vaza karUM yA bAdazAha ho jAUM, seTha ho jAUM, senApati ho jAUM, isa prakAra jaise taise karake paudgalika sukhAdi upArjana karU, aise aneka prakAra ke ciMtana karatA rahatA hai / aura aisA hotA bhI hai, kyoMki isameM guNasthAnaka vAle ko lobha chUTA nahIM to terI garaja kaise pUrI ho ? are cetana ! tU mana meM ciMtana kara rahA hai ki merA ghara, merA pitA, merA putra, merA kuTumba, merA zarIra, are cetana ! caurAsI lakSa yoni meM phirakara lAkhoM ghara kiye, aura phira karatA phiratA hai, to bhI tujhe sthiratA nahIM huI, saMsAra meM na to tU kisI kA hai aura na koI terA hai| are! terI utpatti ko to dekha! ki koI vakta to tU mAtA, koI vakta pitA, koI vakta putra, koI vakta putrI evaM koI vakta strI Adi huA, are! tere isa nAca ko to dekha ki kitane DhaMga badale ? to bhI ta~ apanI cAla chor3anA nahIM cAhatA / eka Thaga kI lar3ako ne kahA thA 'he mAtA pitA ! maiM itane pApa karatI haiM to unakA phala kauna bhoga karegA ?' taba mAtA-pitA bole, he beTI ! jo karegA so hI bhugategA ( bhogegA ) vAste he jIva ! dhikkAra ho isa saMsAra ke rahane meM, koI kisI kA nahIM yaha manuSya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma niMdA 21 janma, Arya deza, Arya kula, zrAvaka nAma dharAnevAlA zarIra, jina prabhu kA dharma, aneka puNya ke baMdha se to prApta huA aura aise manuSya janma ko pAkara tUne mUrkha brAhmaNa ke jaise ciMtAmaNiratna rUpa dharma ko kho diyA, aba terI AtmA kI garaja kisa taraha pUro ho ? re cetana ! tU kahatA hai maiM, paraMtu tU kauna ? viSTA ( narka ) meM paidA hokara dhIre dhIre vRddhi ko prApta huA hai / tathA IrSA sahita mAna dazA vAle bAhubalajI the unako to brAhmI sundarI sarIkhe samajhAne vAle mila gaye the jaba samajhe kintu he cetana ! aisA mAna rakhane se terA kyA hAla hogA ? are cetana ! tU vicAra kara ! bharata mahArAja ko kitanI rAja-Rddhi evaM saubhAgya thA, ve bhIe ka vakta Atma-mAvanA lAkara vicArane lage ki are ! mere isa mahArAjya ko dhikAra ho, pATa ( siMhAsana ) ko dhikkAra ho, cakravartI padavI ko dhikkAra ho, are ! viSaya sukha ko dhikkAra ho, jo mahAzaya vrata pAlate haiM unako dhanya hai, usa dharma ko dhanya hai, jo dAna deve vaha dhanya hai, jo zIyala pAle vaha dhanya hai, jo tapasyA karatA hai vaha dhanya hai, jo bhalI bhAvanA bhAtA hai vaha dhanya hai| aisI bhAvanA bhAne se bharatAdika ko kevalajJAna, kevaladarzana huaa| are jIva ! tUM unakI barAbarI mata kara, kyoMki ve to saThazalAkA puruSa carama zarIravAle cauthe Are ke jIva the aura tU to pAMcaveM kAla ( paMcama Are ) kA jIva bharatakSetra kA kIr3A hai, kitanA pharka ? are cetana ! karma jar3a vastu aura tU jova vastu hai, vicAra kara ki jIva-jIva se to hamezA paricaya karatA hai, paraMtu tU ajIva se kyoM karatA hai ? kyoMki tU Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 Atma niMdA nirbala hai aura karma sabala haiM, are cetana ! karma ne to caudA pUrva ke dhAraka ko bhI uThAkara girAyA, gyArahaveM guNasthAnaka ke jIva bhuvanabhAnu kevalIjI, va kamalaprabha AcAryajI mahAvideha ke manuSya jaisoM ko bhI DigA diyA to tU kisa bAga kI mUlI he ? / ATha ka kI eka sau aTThAvana prakRti hotI haiM, he prabhu ! kaise jItI jA sake ? mohinI karma jisake pIche lagA use kaise jItA jAya ? he cetana ! cAritra phoja meM nivAsa kara sadbodha senApati kI AjJA meM raha, hamezA Agama se paricaya rakha, saMtoSarUpI guNa grahaNa karake tRSNA rUpI dAha ko nikAla bAhira kara ! jisase terI AtmA kA kalyANa ho| dhanya hai una sAdhu munirAjoM ko jo pA~ca samiti se sametA, tIna gupti se guptA, cha kAyA ke pAlane vAle sAta bar3e bhaya haiM, unako TAlane vAle, ATha mada ko jItane vAle, nava brahmacarya kI vADa kI rakSA karane vAle, dasa prakAra ke yati dharma ko ujjvala karane vAle, gyAraha aga ke par3hane vAle, bAraha upAMgoM ko jAnane vAle, sadA udAsIna bhAvavAle, aise cAritra pAlane vAle ko dhanya hai ki jo prabhu kI AjJA meM rahakara dharma kA pAlana karate haiN| are cetana ! tujhe bhI kabhI udaya hogA ? are ! tujhe hove kahAM se, kyoMki tU to saMsAra meM bahuta hI phaMsA huA hai| dhanya hai unako ki jo dezavratI zrAvaka haiM, ve pratikramaNa karate haiM, prabhu kI AjJA meM rahakara dharma kA pAlana karate haiM, sabere sAmAyika karate haiM, tIrthakaroM ke darzana karate haiM, prabhu kI bAraha prakAra kI vANI ko sunate haiN| deva kI ( jina deva kI) pUjA, jina deva kI vaMdanA, dAna, tapazcaryA, zIla, parva ke dina posA, sandhyA samaya devasI pratikramaNa karate haiM, usa prakAra he cetana ! tujhe dharma kaba udaya hogA ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmanindA // caupAI // sAmAyika zuddha mana se karo, niMdA vikathA saba pariharo / rAga dveSa karo nahIM mana, jisase chuTe jIva se tana // parantu tumhArI sAmAyika to yaha hai / ||caupii // sAmAyika azuddha karo, niMdA vikathA ati hI karo / rAga dveSa bharA ati mana, kabhI na chUTa jIva se tana // 2 // vAste sAmAyika isa prakAra karo - ||caupii // sAmAyika zuddha manase karo, niMdA vikathA mada pariharo / paDho guNo vAcana saba karo, jima bhavasAgara lIlA tiro / are cetana ! tujhe bAMcane kI Adata kahAM ? kyoMki tUne zrutajJAna ko bahumAna nahIM diyA, isalie tujha para jJAnAvarNI karma kA aMkArarUpI par3adA par3agayA hai zrutajJAna kI jo ArAdhanA karate haiM, aura zrutajJAna kA jo ati Adara ( satkAra ) karate haiM, unake jJAna, darzana aura cAritra nirmala hote haiM, aura unhIM ko jJAna kI prApti hotI hai, jisako kevalajJAna kI aura kevala darzana kI prApti hotI hai, ve hI mokSarUpI lakSmI ko varate haiM, arthAt prApta karate haiM / parantu he cetana ! tU isa bharose meM mata rahanA, yaha terI sAmAyika vaisI nahIM hai vaha sAmAyika to uttama puruSoM ne kI hai jaise ki Ananda, kAmadeva, saMkha, puSkala, pUraNaseTha ora caMdrAvataMsaka rAjA ne kI thI / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only * Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 Atma nindA are cetana ! terI mAmAyika to yaha hai - ||caupii|| tritavana kare gRha kArya kahe, niMdA, vikathA, kara khIja rhe| Arta raudra dhyAna mana meM dhare, vaha sAmAyika niSphala kare / sAmAyika isa prakAra karanI cAhiye ||caupii // apanA parAyA sama gine, kaMcana patthara samavar3a dhre| saccA sama para ruci se par3he, vaha sAmAyika zuddha kare / candrAvataMsaka rAjA ne jo sAmAyika vrata kA pAlana kiyA vaha isa taraha nahIM kiyA thA, ki apanI AtmA kA bhalA cAha kara dUsarI AtmA kA burA~ cAheusane parAI AtmA kA burA ciMtana nahIM kiyA kintu svaAtmA ko hI burA khaa| are cetana ! tU kaMcana kI to icchA kare aura patthara ko dUra pheMke, so usame kaMcana kI prApti honA to dUra rahA ulTe patthara hI mileNge| tU to bhUTha hI bolatA rahA hai, yadi tU tere guNa hI kA ciMtana kare to tU avedI, apharasI, aghAtI, avinAsI hai / yaha mere duzmana, yaha mere sajjana, parantu kauna terA duzmana hai ? aura kauna sajjana ? he cetana ! tere to ATha karmarUpI zatru hI barI haiN| isako jJAnarUpI Aga se bhasma kara de| jisase terI AtmA kA kalyANa ho / maiM bhavya hU~ yA abhavya hU~, yA dUra bhavya hU~, yA mujhe svataH hI saMsAra bahuta dIkhatA hai| parantu maiM to prAyaH abhavya hI dIkhatA hU~ phira to jJAnI puruSa jAne / are cetana ! sAmAyika to tU Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka ke tIna manoratha 25 karatA hai, parantu khAja khujAtA, kaDake moDatA aura nidrA le ghora zabda karatA hai / are! terI sAmAyika to jJAnI svIkAra kareMge taba hI phala yaka hogii| // dohA // kIna / Atama-niMdA ApakI, jJAnasAra muni jo Atama-niMdA kare, so nara sughar3a pravIna // // iti AtmaniMdA sampUrNa // zrAvaka ke tIna manoratha ( nIce likhe tIna manorathoM ko ciMtana karane se nirjarA hokara saMsAra kA anta hotA hai ) pahilA manoratha bAhya evaM abhyaMtara parigraha mahApApa kA mUla hai, durgati kA dene vAlA hai, kAma, krodha, mAna, mAyA, lobha, viSaya aura kaSAya kA svAmI hai, mahA dukha kA kAraNa, anarthakArI, durgati kI zilA, burI lezyA kA pariNAmI hai| ajJAna, moha, matsara, rAga aura dveSa kA mUla hai| dasa prakAra ke yati dharmarUpa kalpavRkSa ko dAvAnala samAna hai| jJAna kriyA kSamA dayA satya saMtoSa evaM bodhibIjarUpa samakita kA nAza karane vAlA hai / saMyama * aura brahmacarya kA ghAtaka hai| kumati durbuddhirUpa dukha dAridra kA dene vAlA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Somal zrAvaka ke tIna manoratha hai / sumati evaM subuddhirUpa saubhAgya kA nAza karane vAlA hai / tapa saMyama rUpa dhana ko lUTane vAlA hai| lobha kleza rUpa samudra ko bar3hAne vAlA hai / janma jarA aura maraNa kA karane vAlA hai| kapaTa kA bhaMDAra, mithyAdarzana rUpa zalya yukta, mokSa mArga kA vighnakArI, bure karma vipAka kA dene vAlA aura anaMta saMsAra ko bar3hAne vAlA mahApApI hai| pAMca iMdrI ke viSaya rUpa bairI kI puSTi karane vAlA, nAnA prakAra kI ciMtA zoka aura kheda ko karane vAlA hai / saMsAra rUpI gaharI valli kA siMcana karane vAlA hai| kUDa kapaTa evaM kleza kA mAno ghara hai / kheda utpanna karane vAlA manda buddhi kA dariyA hai / uttama sAdhu nigraMthoM ne bhI isakI niMdA kI hai / tInoM loka meM tamAma jIvoM ko isake sadRza kaThora duHkha dene vAlA dUsarA koI nahIM hai / moharUpI pAza kA pratibandhaka hai| isa loka aura paraloka ke sukha kA nAza karane vAlA hai| pAMca AzravakA mAno ghara hai aura ananta dAruNa dukha evaM bhaya ko dene vAlA hai| sAvadha vyApAra kuvANijya kukarmAdAna kA karAne vAlA hai-adhruva, anitya, azAsvatA, asAra, atrANa, azaraNa aise jo Arambha aura parigraha haiM unako maiM kaba choDUMgA vaha dina mere liye dhanya hai ki jisa roja maiM inako choDUM / dUsarA manoratha - maiM anAgArI hokara daza prakAra se yati dharmadhArI, nava prakAra se vizuddha brahmacArI, sarva sAvadha parihArI, sAdhu ke sattAvIsa guNa yukta, pAMca samiti tIna gupti se vizuddha vihArI, moTe abhigraha kA dhArI, bayAMlosa doSa rahita vizuddha AhArI, sattarA prakAra se saMyamavArI, bArA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka ke tIna manoratha prakAra se tapasyA karane vAlA, anta AhArI, prAnta AhArI, arasa virasa AhArI, lakkhA tuccha AhArI, antajovI, prAMtajIvI, arasajIvI, virasajIvI, lukkha jIvI, tucchajIvI, sarvarasa tyAgI, cha kAya pratipAlaka, nirlobhI, nisvAdI, pakSI evaM havA ke samAna apratibaddha vihArI, vItarAga paramAtmA kA AjJAnuyAyI, jisa dina hoU~gA vaha dina mere liye dhanya hai // tIsarA manoratha maiM tamAma pApasthAnakoM kI Aloyaga lekara niHzalya ho, sarvajIva rAzi ko khamA ke, saba vrata sambhAlate hue, aThAraha pApasthAnakoM ko trividha trividha vosirAtA huA, paMDita maraNa prApta karU___ cAroM AhAroM kA paccakkhANa kara zarIra ko AkharI zvAsozvAsa meM vomirAkara tInoM ArAdhanA ArAdhana karatA huA, maMgalakArI cAra zaraNa uccAraNa karatA huA saMsAra ko pITha detA huA maiM paNDita maraNa prApta kruu| __ arihaMta deva, dUsare siddha bhagavAna, tosare sAdhu mahArAja, aura cauthA kevalI prarUpita dharma ko ArAdhana karate hue zarIra para se moha utArakara, pAdapopagamana saMthArA sahita pAMca aticAra TAlate hue evaM mRtyu samaya jIne marane kI icchA rahita mujhe paMDita maraNa prApta ho / * tInoM manoratha sampUrNa * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra zaraNa // atha cAra shrnnaa|| mujhane cAra saraNAM hojo, arihaMta siddha su sAghojI // kevalIe dharma prakAziyo, ratna amolakha lAghojI / / mu01|| caugati taNA duHkha chedavA, samaratha saraNo ehajI // pUrava munIsara je huA, tiNa kiyA saraNA ehajI |mu02|| saMsAra mAheM jAMha jIvasu, tAha sIma saraNAM cArajI // gaNi samayasundara ima bhaNe, pAmIsa puNya prabhAvajI |mu03|| // itizrI cAra zaraNAM sampUrNam // // atha AloyaNa stavana / . lAkha caurAsI jova khamAvIe, mana gharI parama vivekajI / micchAmi dukkaDaM dIjiye, guru vacana pratibujhojI // lAkha0 // 1 // sAta lAkha bhu daga teU bAU, dasa cavada vananA bhaidjii| SaTa vIgala sura tIra nArakI, cAra cAra caU nara bhedo jI // lAkha0 // 2 // mujha vara nahIM che koI su, sahu sAthe maitrI bhAva jii| gaNi samayasundara ima bhaNe pAmIsa punya prabhAva jI // lAkha0 // 3 // // itizrI AloyaNa stavana sampUrNam // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgya pada // atha AloyaNa stavana // pApa aThAre jova pariharo, arihaMta siddhanI sAkhejI / Aloya pApa chuTiye, bhagavaMta iNa pare bhAkhejI // pApa0 // 1 // Azrava kaSAya doya baMdhavA valI, kalaha abhyAkhyAnajI / rati arati paisuNa nidrA, mAyA moha, mithyAtajI || pApa0 // 2 // mana vaca kAyAe je kiyA, micchAmi dukkaDaM tehajI / gaNi samayasundara ima bhaNeM, jaina dharma no marma ehajI // pApa0 // 3 // // itizrI AloyaNa stavana sampUrNam // 1:00:1 // atha vaMrAgya pada || dhana dhana teha dina mujha kadI hose, huM pAlIsa saMjama sUdhojI / pUraba RRSI paMtha cAlasu, guru vacane pratibujhojI // dhana0 ||1|| anta paMta bhikSA gaUcarI, raNa vagaDA meM saMcarasu jI / samatA bhAva zatru mitra suM. saMvega sUdho gharasaMjI // dhana0 // 2 // saMsAranA saMkaTa thakI hu~ chUTIsa jinavacane saMbhArajI / gaNi samayasundara ima bhaNeM, huM pAmIsa bhavano pArajI // dhana0 // 3 // // iti zrI vairAgya padaM sampUrNam // Jain Educationa International // atha zrI AloyaNa stavana // (dezI ca upaInI ) AdIzvara pahilo arihaMta, bhaya bhaMjaNa sAmI bhagavaMta / yugalA gharama nivAraNa hAra, mana vaMchita dolata dAtAra // 1 // caurAsI lakha joni raha For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AloyaNa stavana majhAra, kIdhA pApa anaMtI vaar| te jinavara tuM jANe sahI, to piNa Alou mukha kahI // 2 // pUrava pApa taNe parakAra, pAmyo nIca kule ava. tAra / kAja akAja kiyA jetalA, bhava bhavanAM dAkhaM tetalA // 3 // jalaghara thalacara paMkhI jIva, mAryA meM pAItAM rIva / rAta divasa Aher3e ramyo, mRga mArevA vana meM bhamyo // 4 // riNa meM hAtha gRhI hathiyAra, subhaTA rA koghA saMhAra / viNa aparAdhe ghAlyA ghAva, piNa pApI na kiyo pachatAva // 5 // pura pATaNa parajAlyA gAma / banadava dIghA ThAmo ThAma / bhIla bhave kIghA bahu pApa, saghalA jANe tuM mAya bApa // 6 // peTa bharevA pAtaka kIyo, haNatA jIva ghaNu hrkhiyo| hiMsA doSa vicAryo nahIM / dhavalo teto jANyo dahI // 7 // haMsa mora sArasa ne cAsa, roja hiraNa vali pADyA pAsa / vArI karI hAthI jhAliyA, iNa vidhi pAtaka bahulA kiyA // 8 // mAkar3a lU~ tAvar3a nAkhiyA, bochu pakar3I ne raakhiiyaa| makor3A mAkhyA ghIvela, bila meM Uno pANI rela // 6 // mAkhI IlI ne alasiyA, kIr3I gAdahIyA gaumiyaa| sIpa kAtarA valI cUDela, varasAle nAkhyA pagavela // 10 // maMjArI rAkhI ghara jANa, Udara maratA na dharI kANa / kuttA pAlI moTA kiyA, asatI poSaNa na vicAriyA // 11 // // ddhaal|| kapUra hune ati Ujalore / edezI / / khAMDaNa pIsaNa rAdhaNere, sovaNa jImaNa ThAma / paDikamaNe jala upare, re,deharAsara hita kAmare / jinavara sA~bhala eha aradAsa (e AMkaNi.) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AloyaNa stavana // 12 / / AThe ThAme candru Are, bAMdhyA nahIre ligAra / zakti chatAM dhana kharcatAre, ANyo lobha apArare / / ji0 // 13 // kIdhI caurI pArako re, pADI ghADa apAra / paranI thApaNa AlavI re, na dharyo pApa ligAra re // ji0 // 15 // hAse bhaya krodha karI re, bolyA mRSAvAda / paranA guNa dekhI karI re, ANyo mana viSavAda re|| ji0 // 15 sAro dina rAte rahyo re, paranArI ne saMga / sAte kuvisana seviyAre, pApI ne parasaMgare // ji0 // 16 // pAMceindrI mokalI re, mUki jiNa tiNa ThAma / bhole piNa rAkhyoM nahIM re, hiyaDe jinavara nAmare // ji0 // 17 // vrata lei bhAMjyAM valI re na dharI gurunI kaann| samakitazuddha na rAkhiyo re, citta na dharI jinavANare // ji0 // 18 // abhakSa athANAM mada bhakhyAre, rAtribhojana kiidh| kanda mUla TAlyAM nahIM re, aNagala pANI pItha re // ji0 // 16 // madhu mAMkhaNa ne mAMsa no re, TAlo na karyo koi / jIbha savAde jIva ne re, lAgA pAtika soi re // ji0 // 20 // mAle paMkhI mAriyA re, iDA phoDyA kodd| te dUSaNa lAgA ghaNAre, AlovU kara jor3a re // ji0 // 21 / / bAla bichoho mAta ne re, pAmyo karma vishess| gAya na melI vAchaDI re, pAmyApAtaka dekha re // ji0 // 22 // // DhAla 2 // ___ sINa sIkhaNa celaNA // e dezI // gAma mukAte meliyA, akarA kara kIdha / lobha karI jana mAriyA,kuDA laja dIgha / / 23 / / avadhAro prabhu vinatI mujha tAro saMsAra // e aaNknnii|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ distralia zrI AloyaNa stavana parama dayAla kRpA karo, mati rAkho vicAra // 0 // 24 // moTA rukha chedApiyA, kIdhA Arambha / hATa havelI karAviyA, thApyA moTA thNbh| a0 // 25 // rAMgaNa pAsa maMDAviyA, nivAha aneka / ghANI karAvI atighaNI, rakhyo na viveka / a0 // 26 // niMdA karatA pArako, dina rAta gmaayaa| bholA mANasa bholavyA, karI kUDI mAyA // a0 // 27 // loha rAcha becyA ghaNA, na karI kAI jayaNA / pAhukAra paDAviyA, dIghA nahIM deNAM / / a0 // 28 / karasaNa kuA bAvar3I, vali suDa ne daag| pApa karI poto bharyo, dharato mada mANa // a0 26 // kur3A mApa karAviyA kIdhA kuDA tola / ghIne tela bhelA kiyA, dekhI bahu mola // a0 // 30 cADI karatAM para taNI, jamavAro haaryo| khAdhI lAMca jihAM tihAM, mana mUla na vAryo / a0 // 31 // ApaNapau vakhANiyo, nirguNa taja laaj| mAta-pitA mAnyA nahIM, karatA nija kAja // a0 // 32 // deva ane guru dharmanI, na karI kAMi aann| dharama ThAma pAtika kiyo, na dharI jina ANa // a0 // 33 // sAta kSetro dhana kharacatAM, kIdhI kRpaNAI / Apa savAratha rAcate, kei bAta baNAI // a0 // 34 // saravara draha jala sosiyA lAkha vANija kIdhA / daMta kesa rasa viNajatA, lakha pAtika lIdhA // 0 // 35 // sAjo sAbU ne gulI, bali somala khaar| kuviNaja karatAM kima huve, svAmI chUTaka vAra // a0 // 36 // TaMkaNa lUNa molAviyA, Agara meM jAya / lihAlA leI becatAM, kima jayaNA thAya / a0 // 37 // punya ThAma AvI karI, vikathA prmaad| dharma leza suNyo nahIM, kIyo moTo vAda / / // a0 // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AloyaNa stavana // DhAla3 // ima anaratha daMDa lagAyA re, piNa thAre saraNe naayaa| suliyA dhAnana lodhAre, pIsaNa joyA viNa dIdhAre // 36 // kAcA phala toDI sAdhAre, para jIva na jANI. baadhaare| visayA svAde mAtore, meM kAla na jANyo jAtore // 40 // saMyama leI navi pAlyore, potAno janama vittaalyore| imi duSaNa lAgAre, tapa karane kei bhAMgAre // 41 // lobhe karI pApa upAyAre, tapa saMyama mUla gmaayaare| jiNa jiNasu mAyA maDIre, dharma setI meM mati chaMDIre // 42 // guru pustaka vinaya na kodhore, tiNa kAraja ko navi siddhore| lobhe karI citta lapaTANore, mAMkhI madhu jema marANore // 43 // pAtika kara parigraha saMcyore, vAte kara jana mana bacyore / te anaratha mUla na jANyore, mana kumati kadAgraha tANyore // 44 // jina mAraga mUla na jANyore, jatane karI bAMdhyo tANyore celore mohe haDiyore, tiNa pApa aghore paDiyore / / 45 // vicaraMtA gaucarI kAjere, ke doSa kahyA jinraajere| te dUsaNa na Tale koi re, dina rAta paDaMtara Ire // 46 // maNi moharA auSadhi maMtrare, jaDI jyotiSa pArada tantrare / na raMjI bahu dhana melyAre, juArI juaTa khelyAre // 4aa caMcala indri vi damiyAre, ima ele narabhava gamiyAre / upazama rasa koI na kAvyore, taH darazaNa hive pachatAvyore // 48 // apaNo mata gADho pokhyore, komaTa karI sokhyore| kiriyA maiM mUla na pAlI re, Alasa zrI AtamA kI re // 46 // tapa velA tAkyo olo re, lama karI na sakuhu~ bholo vali sUtra siddhAnta na bhaNiyA re,, dUSaNa TAlyA ke miziyA re all Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AloyaNa stavana kAraja viNa paraghara jAI re, baiTho parasaMga parAI re| munivara ne paraghara vararyo re, mana mAhIM te na vicAryo re // 51 // ima pAtika jANI dAkhyA re, 'chAnA meM koI na rAkhyA re / kaheMtAM je cintA nAve re, je jIva tume ve bhAve re / 52 / / tu tribhuvana tAraNa miliyoM re, saghalAMro saMzaya liyo re| mujha Aja manoratha sIdho re, maiM janma kRtAratha kIyo re // 53 // // klsh|| ima Adi jinavara sadA sukhakara sevatAM saMkaTa ttle| karajor3a karatAM vale vInati sakala mana vAMchita phale / / 'jinarAja' jagaguru 'mAna' sIse, 'kamalaharaSe' hita bhaNI / aradAsa ehavI karI supare saphala bhava apaNo giNI // 54 // // atha bhakti mArga noM kaMTaka // rAga soraTha-tAla-lAvaNI cAdara jINIrAsa jINo-e dezI // yA DAkaNa dUre bhAMgI, jina guNa mAM laya lAgI // mAyA0 // saMta samAgama karIne, hu~to thayo vairAgIre / bhava vRddhinI kAraNa mAyA, samajhI manathI tyAgI // mAyA0 // 1 // ananta kAlathI sAthe rahine, duHkha Apeca nAgIre / satavacana thI duHkha karajANI, kIdhI maiMto AdhI / mAyA0 2 // aMzAne bhava vanarmA bhamatA, * thayo mohanarAgI re| zivapada kAra saralapaNuche, joyu have meM jaagii||maayaa0 // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti rahito ne upAlaMbha // atha bhakti rahitone upAlaMbha / / rAga jhiMjhoTI-tAla paMjAbI Theko jina mukha se nAma na samaryo, tina mukha meM tere dhUla parIre // jina // dhik tero janama jIvita dhik tero dhik mAnuSa kI deha ghriire| jIvita tAta muvo nahIM tero, kyoM janamyoM tu pApa karIre // jina0 // 1 // prabhu nAma bina rasanA kesI, karo inakI Tukar3A Tukar3I re| jina netrana se nAtha na nirakhata tina netrana meM luNabharI re // jina0 // 2 // ratana padAratha janama mAnakho, Avata nahIM so phera phriire| aba tero dAva banyo hai mUrakha, karanA hoya so le ne karIre // jina // 3 // hAtha pasAra kIyo nahIM sukRta, tIratha sanmukha dRga na bhriire| 'khoma' kahe tu bhUlo Ayo, terI khAlI khepa parIre // jina0 // 4 // // atha bAraha bhAvanA // AtmA ko vairAgya vAsita banAne ke liye ekAMta sthAna meM baiThakara apane mana meM nIce likhI 12 bhAvanA cintana karanA caahie| 1-anitya bhAvanA "pitA, mAtA, putra, strI, ghara, Rddhi tathA apanA zarIra, dhana, bana Adi saba padArtha" jo ki dekhane meM Ate haiM / ye saba anitya haiN| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakti mArga no kanTaka jala ke parapoTe ke mAphika dekhate hI dekhate nAza ko prApta hote haiM, aisA jAnakara anitya vastu para se rAga ( moha ) haTAnA aura nitya vastu para rAga karanA yAne nitya vastu grahaNa karanA jinezvara bhagavAna kA batAyA huA dharma tathA apanI AtmA kA jJAna darzanIya haiM aura vaha hamezA nitya hai isaliye dharma karane ke Upara rAga karanA, ki jisase apanA kalyANa ho // 1 // 2-azaraNa bhAvanA saMsAra meM jitane bhI jIva haiM koI kisI kA zaraNAgata nahIM hai| mAtA, pitA, kuTumba, parivAra koI kisI kA nahIM hai kyoMki AyuSya pUrI karake jIva jaise karma upArjana karatA hai, vaisI gati ko pAtA hai vahA~ apane kiye hue karma ukSya hone para akelA hI bhogatA hai usa jagaha koI bacAtA nahIM vAste he jIva ! zaraNAgata kauna aura aura kaise ho sakatA hai ? zaraNAgata to jinezvara bhagavAn kA batAyA huA dharma hI hai ki jo bhalI prakAra pAle ( ArAdhana kare ) to durgati meM jAne nahIM deve isa liye mana vacana aura kAyA se dharma kI ArAdhanA kI jAya to apanA kalyANa ho sakatA hai / / 2 // 3-saMsAra bhAvanA ekAnta meM baiThakara aisA vicAra karanA cAhiye ki he jIva ! saMsA to asAra hai, isameM kucha sAra nahIM hai saba svArtha ke sage haiM isameM apana svArtha jaba taka siddha hAtA rahegA, taba taka sneha rakkheMge aura jaba svA na hogA, to mitra bhI zatru ho jAveMge aisA jAnakara saMsAra se udAsI) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAraha bhAvanA bhAva rakhanA, pApa se pIche haTanA, koI bhI kAma socakara karanA, agara soca vicAra kara karegA, to usake bhava thor3e ( kama ) hoveMge, aisA uttama jIva kA lakSaNa hai isalie vyApAra karatI vakta bhI vicAra karanA cAhiye jo karane yogya ho use karanA, kharAba vyApAra nahIM karanA, tAki thor3e hI bhava meM mokSa jA sakegA // 3 // 4-ekatva bhAvanA ekAnta meM baiThakara isa taraha vicAra karanA ki, are jIva ! tU akelA AyA hai aura akelA ho jAvegA sukha duHkha tU akelA hI bhogegA, kyoMki jo akelA narka meM jAtA hai to mokSa meM bhI akelA hI jAtA hai aura tithaMca meM jAve to bhI akelA hI jAtA hai isalie jo tU pApa karma karatA hai, kharAba kAma karatA hai, rAta dina kucha ginatA nahIM, so aisA nahIM karanA, kyoMki terA kiyA hubA tU hI bhugategA, vahAM koI bhI bacAne ko nahIM aavegaa| aisA jAnakara pApamaya vyApAra chor3a denA, dharma kArya jyAdA karanA aisA karane se sukha aura zAMti prApta hogI // 4 // 5-anyatva bhAvanA __ are jIva ! kuTumba parivAra to rAste calane vAloM kA melA (tamAzA) hai / jisa prakAra mele meM cAroM dizA ke loga ikaTThe ho jAte haiM aura melA vikhara jAne para vahAM koI nahIM tthhrtaa| isI prakAra saMsAra meM bhI AyuSya pUrNa hone para jIva cAroM gati meM jAtA hai aisA saMsAra asAra hai to bhI tU vicAratA nahIM aura bahuta hI moha jAla meM phaMsA nAtA hai usake upara rAga karanA nahIM aisA samajhakara dharma kriyA karanA aisA karane se isa bhava meM sukha aura para bhava meM kalyANa hogA // 6 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bAraha bhAvanA 6 azuci bhAvanA re jIva ! yaha kAyA azucI ( azuddhi ) se bharI haiM, mala, mUtra, lohI, hADa aura mAMsa se bharI hai, Upara carma se lapeTI hai nasoM kI jAla se baMdhI hai puruSoM ke nau dvAra aura strI ke gyAraha dvAra tU najaroM se dekhatA hai aisA jAnakara saMsAra meM lipaTanA nahIM isa para rAga nahIM karanA, sirpha dharma ke hI Upara rAga karanA ki jisase apanA kalyANa ho // 6 // 7 Asava bhAvanA saMsArI jIva krodha, mAna, mAyA, lobha mithyAjJAna Adi se naye naye karma bAMdhatA hai, ityAdi vicAra karanA 'AsUtra. bhAvanA' kahAtI hai Asava bhAvanA se bhAvita AtmA Asava ko rokane ke liye samartha hotA hai| 8 saMvara bhAvanA karma baMdha ke kAraNabhUta mithyAjJAna Adi ko rokane ke upAya samyakjJAna Adi haiN| ityAdi vicAra karanA 'saMvara bhAvanA -- kahI jAtI hai, saMvara bhAvanA vAlA jIva saMvara meM tatpara ho sakatA hai // 8 // hanirjarA bhAvanA - Atma pradezoM ke sAtha lage hue prAcIna karmoM ko bAhya aura abhyaMtara tapa dvArA dUra karanA, tapa japa dhyAnAdi se una pUrvakRta karmoM ke vipAkodaya ko paidA hI na hone denA, isa prakAra ke prabala puruSArtha ko 'nirjarA' kahate haiM / nirjarA do prakAra kI hotI hai, sakAma aura akAma, samajhakara tapa Adi ke jariye karma kA kSaya karanA 'skaam'| binA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAraha bhAvanA samajhe yA parAdhInapane bhUkha pyAsa Adi dukhoM ke vega ko sahana karane se jo karma nirjare jAte haiM bhoge jAte haiM kSaya ho jAte haiM arthAt AtmA se bichar3a jAte haiM use "akAma" kahate haiN| aise ciMtana ko 'nirjarA bhAvanA' kahate haiM / isa prakAra se ciMtana karatA huA jova karmoM ke nAza karane meM samartha hotA hai| 10 loka svarUpa bhAvanA kamara para donoM hAthoM ko rakha kara aura pairoM ko phalAkara khar3e hue puruSa kI AkRti ke samAna yaha loka hai, jisa meM dharmAstikAyAdi chahoM dravya bhare par3e haiM adholoka-naraka ke pAthar3oM tathA AMtaroM kA svarUpa, madhyaloka-manuSyaloka, Urdhvaloka-bAraha devaloka, nava veyaka, pAMva anutara vimAna, mokSa sthAna ityAdi vizvamaMDala kI anAdi racanA kA vicAra karanA 'loka bhAvanA' kahalAtI hai| isa prakAra ke ciMtana se isa jIvake tatvajJAna kI nirmalatA hotI hai| 11 bodhibIja bhAvanA. isa anAdi saMsAra meM narakAdi cAroM gatiyoM meM anantakAla se paribhUmaNa karate hue isa jIvako saba sAMsArika vastu prAyaH aneka vAra prApta ho cukI hai, paraMtu mithyAdarzana Adi se naSTabuddhi vAle jJAnAvaraNa darzanAvaraNa moha aura aMtarAya ke udaya se parAbhava ko prApta hue isa jIvako samyagdarzana Adi vizuddhi nirmala bodhi zrI vItarAga deva ke dharma ko zraddhA-dharma kI prApti honA durlabha evaM bar3I muzkila hai, isa prakAra ke vicAra ko 'bodhidurlabha' bhAvanA kahate haiN| bodhidurlabha bhAvanA ke cintana se jIva bodhiko prApta karake pramAdI nahIM hotA hai| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAraha bhAvanA 12 dharma bhAvanA. aho ! paramaSi arihaMta bhagavaMtane saMsAra samudra se pAra utArane ko nAvake samAna, samyagdarzana kI prApti dvArA paMcamahAvrata, daza prakAra kA yatidharma Adi, mukti ko prApta karAnevAlA kaisA uttama dharma kA varNana kiyA hai| ityAdi vicAranA 'dharmabhAvanA' kahalAtI hai| isa prakAra ciMtana se yaha jIva dharmamArga se giratA nahIM hai aura dharma ke anuSThAna meM sAvadhAna hotA hai| 13 mitra bhAvanA. jagata ke jIvoM para dayA kA ciMtana karanA, saba jIvoM ko apane mitra ke samAna samajhanA, koI ke sAtha duzmanI nahIM rakhanA aisA ciMtana karanA ki saba jIva sukhI hoM, karmakSaya karake mokSa meM jAvo, unake Upara dayA lAkara acchI zikSA denA, dharma sikhAnA, dharma mArga batAnA, dharma kA abhyAsa karanA, aisA jAna saba jIvoM para dayA kA ciMtana karanA, hita kA upadeza denA, isa prakAra jIva dUsare jIva ko sAtA utpanna kare to khuda kA kalyANa ho| 14 karuNA bhAvanA. kisI duHkhI jIva ko dekhakara dayA lAnA, apane puNya ke pramANa se usake duHkha kA nAza karanA, maratA huA dekhakara bacAnA, apane se ho sake vahAM taka upakAra karanA, dharma meM mana sthira karanA, dIna, duHkhI, bicAroM ko UMce baDhAnA, dharma kA kAma parizrama pUrvaka krnaa| paropakAra kA lAbha bahuta hai| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAraha bhAvanA 15 pramoda bhAvanA. guNI jIva ko dekhakara prasanna honA, usako dharma kA upadeza denA, dharma kA abhyAsa karAnA, dharmI jIva ko dekhakara usakA ati Adara karanA, usake guNa kA ciMtana karanA, namaskAra karake pairoM par3anA, guNI kI bhakti karanA, apanI zakti ke anusAra sahAyatA karanA kaSTa ko miTAnA, aisA karane se usako sukha hotA hai, apanI zakti ke anusAra dAna karanA, zakti ko nahIM chipAnA, kyoMki parabhava jAne meM vaha sAtha meM saMbala hai, khUba upakAra krnaa| 16 madhyastha bhAvanA. koI jIva pApI ho, pApa ke kAma karatA ho, adharma karatA ho, nIca karma karatA ho, bure vyApAra karatA ho, cugalI vagairaH karatA ho usako sikhAvaNa denA, kahanA mAne to kahakara pApa se chur3AnA, yadi kaSAya utpanna hoto nahIM kahanA, mauna hI rahanA, koI para rAga-dvaSa nahIM rakhanA, apane aisA ciMtana karanA ki yaha bicArA bhArI karmI jIva hai, jisako jaisI gati meM jAnA hogA usako vaisI hI buddhi utpanna hogI, aisA jAnakara apane madhyastha pariNAma se rahanA, kharAba rojagAra chor3a denA, burI vANI nahIM bolanA, bure vyasana ( durvyasana ) chor3anA, bure zabda nahIM bolanA, kharAba calana chor3a kara acche calana calanA, isake vAste dharma kathA, siddhAnta, dharma mArga vyAkhyAna Adi hamezA sunnaa| // iti zrI bhAvanA sampUrNam // 16 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padamAvatI ArAdhanA // atha padamAvatI ArAdhanA prAraMbhaH // have rANI padamAvatI, jIvarAzI khamAve // jANapaNuM jaga te bhalu, . iNa velA Ave // 1 // te mujha micchAmi dukkaDaM, arihaMtanI sAkha // . je meM jIva virAdhiyA, caurAzI lAkha ||te0 // 3 // sAta lAkha pRthivItaNA, sAta apkAya // sAta lAkha teukAyanA, sAte valI vAya // te // 3 // daza pratyeka vanaspati, caudaha sAdhAraNa // bi ti cauriMdI jIvanA, be be lAkha bicAra // te0 // 4 // devatA tiryaca nArakI, cAra cAra prakAzI // caudaha lAkha manuSyanA, e lAkha corAzI // te0 // 5 // iNa bhave parabhave seviyAM, je pApa aDhAra / / trividha trividha karI pariharU, durgatinAM daataarte||6|| hiMsA kIdhI jIvanI, bolyA mRSAvAda // doSa adattAdAnanA, maithUna : unmAda // te0 // 7 // parigraha melyo kArimo, kodho krodha vizeSa // mAna mAyA lobha maiM kIyA, valI rAga ne dveSa ||te0 // 8 // kalaha karI jIva dUhavyA, dIdhAM kUDAM kalaMka // niMdA kIdhI pArakI, rati arati nizaMka // te0 // 6 // cAr3I kIdhI cotare, kIdho thApaNa moso|| kuguru kudeva kudharmano, bhalo ANyo bharoso // // 10 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padamAvatI ArAdhanA khATakI ne bhave meM kIyA, jIva nAnAvidha ghAta // cauDImAra bhave carakalAM, mAr2yA dinarAta // te0 // 11 // kAjI mullAne bhave, paDhI maMtra kaThora // jIva aneka jhambhe kIyA, kIdhA pApaM aghora ||te0|| 12 // mAchI ne bhave mAchalAM, jAlyAM jalavAsa // dhIvara bhIla kolI bhave, mRga pADayA pAsa // te0 // 13 / / koTavAla ne bhave meM kiyA, AkarA karadaMDa // baMdIvAna marAviyA, korar3A chaDI daMDa // 30 // 14 // paramAdhAmIne bhave, dIghAM nArakI duHkha // chedana bhedana vedanA, tADana ati tikh| te0 // 15 // kuMbhArane bhave meM kiyA, nIbhAha pacAvyA // telI bhave tila pIliyA, pApe piMDa bharAvyA ||te0 // 16 // hAlI bhave hala kheDoyAM, phADyAM pRthvInAM peTa / sUDa nidAna ghaNAM kIyA, dIghAM balada capeTa |te0|| 17 // mAlI ne bhave ropiyAM, nAnAvidha vRkSa // mUla patra phala phUlanA, lAgAM pApa te lakSa // te0 // 18 // adhovAIyAne bhave, bharyA adhikA bhAra // poThI pUThe kIDA paDyA, dayA nANI lagAra // te0 // 16 // chIpA ne bhave chetaryA, kIdhA raMgaNa pAsa // agni AraMbha kIdhAghaNAM, dhAtuvAda abhyAsa // te0 // 20 // zUrapaNe raNa jujhatAM, mAryA mANasa vRnda // madirA mAMsa mAkhaNa bhakhyA, khAdhAM mUlane kaMda ||te0||21|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padamAvatI ArAdhanA khANa khaNAvI dhAtunI, pANI ulla cyAM // AraMbha kIdhA atighaNA, pote pApaja saMcyAM // te // 22 // karma agAra kiyA valI, darameM dava dIdhAM // sama khAdhA vItarAganA, kUDA kosaja kIdhA / / te0 / / 23 // billIbhave udara liyA, girolA hatyArI / / mUDha gamAra taNe bhave, maiM jUM lIkha mArI // te0 // 24 // bhADa jA taNe bhave, ekendriya jIva / / jvAri caNA gehaM zekiyA, pADatA rIva // te0 // 25 // khAMDaNa pIsaNa gAranA, AraMbha aneka // rAMdhaNa iMdhaNa agninAM, kIdhA pApa udeka / / te0 // 26 // vikathA cAra kIdhI valI, sevyA pAMca pramAda // iSTa viyoga pADyA kiyA, rudana viSavAda ||te0 / / 27 / / sAdhu ane zrAvaka taNAM, vrata lahI ne bhAMgyAM / mUla ane uttarataNAM, mujha dUSaNa lAgyAM // te0 // 28 // sApa vIchI siMha cItarA, sakarA ne samalI // hiMsaka jIva taNe bhave, hiMsA kIdhI sabalI // te0 // 26 // sUvAvaDI dUSaNa ghaNAM, valI garbha galAvyA / jIvANI DholyAM ghaNAM, zIla brata bhaMjAvyA / te0 // 30 // bhava anaMta bhamatAM thakAM, kIdhA deha saMbaMdha // trividha trividha karI vosirU, tinnshuprtibNdhaate0||31|| bhava anaMta bhamatAM thakAM, kIdhA parigraha saMbaMdha // trividha trividha karI vosirU, tinnshuprtibNdhaategaa32|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kSamAchatrIsI bhava anaMta bhamatAM thakAM, kIdhA kuTUMba saMbaMdha // trividha trividha karI vosirU, tiNazu prtibNdhaate0||33|| iNi pare ihabhava parabhave, kIdhA pApa akhatra / / trividha trividha karI vosirU, karU janma pvitraaaate||34|| eNi vidhi e ArAdhanA, bhAve karaze jeha // samayasundara kahe pApathI, valI chUTaze teha // te0 // 35 // rAga vairAr3I je suNe, eha trIjI DhAla / samayasundara kahe pApathI, chUTe tatakAla // te // 36 // // iti zrI padamAvatI ArAdhanA sampUrNam / / // atha zrI kSamAchatrIsI prAraMbha // Adara jIva kSamAguNa Adara, ma kariza rAga ne dveSajI // samatAye ziva sukha pAmIje, krodhe kugati vizeSa jI // A0 // 1 // samatA saMjama sAra suNIje, kalpasUtranI sAkha jii| krodha pUrva koDi cAritra bAle, bhagavaMta iNI pare bhaakhjii||aa0||2|| kuNa kuNa jIva taryA upasamathI, sAMbhala tuM dRSTAMta jI // kuNa kuNa jIva bhamyA bhavamAhe, krodha taNe virataMta jI ||aa0||3|| somala sasare zIza prajAlyuM, bAMdhI mATInI pAla jI // gajasuvUmAla kSamA mana dharato magati gayo tatakAla jI aa0||4|| For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSamAchattIsI kulavAluo sAdhu kahAto, kIdho krodha apAra jI // koNika nI gaNikA vaza par3iyo, raDavaDiyo saMsAra jI ||aa0||5|| sovanakAra karI ati vedana, vAghrazuM vIMTiyuM zIza jI // metAraja RSi mukti pohoto, upazama eha jagIza jI ||aa0||6|| kurur3a burur3a be sAdhu kahAtA, rahyA kuNAlA khAla jI // krodha karI te kugati pahotA, janama gamAyo AlajI aa0||7|| karma khapAvI mugate pahotA, khaMdhakasUrinA ziSya jI / pAlaka pApIye ghANI pIlyA, nANI manamAM rIzajI aa0||6|| adhyakArI nArI acukI, troDyA pIyuzu neha jI // babbarakula sahyAM duHkha bahulAM, krodha taNA phala ehajI ||aa0|||| vAghaNe sarva zarIra viluyu, tatakSaNa choDyAM prANa jI // sAdhu sUkozala zivasUkha pAmyAM, eha kSamA guNa jaannjoaa0||10|| kuNa caNDAla kahIje bihumeM, nirati nahIM kahe devajI // RSi caMDAla kahIje var3ato, TAlo veDhanI TevajI // A0 // 11 // sAtamI naraka gayo te brahmadatta, kADhI brAhmaNa A~khajI // krodha taNAM phala kaDuAM jANI, rAga dveSadyo nAMkhajI ||aa0||12|| khaMdhaka RSinI khAla utArI, sahyo parisaha jeNajI // garabhavAsanA duHkhathI chUTayo, sabala kSamA guNa teNajI ||aa0||13|| krodha karI khaMdhaka AcArija, huo agnikumAra jI // daMDaka nRpano deza prajAlyo, bhamaze bhavaha majhArajI / / A0 // 14 // caMDaraudra AcArija calatAM, mastaka dIdha prahArajo // ... kSamA karaMtAM kevala pAmyo, nava dIkSita aNagArajI ||aa0 // 15 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kSamAchatrosI 47 pAMca vAra RSine saMtApyo, ANI manamAM dvaSajI // paMca bhava sIma dahyo naMda nAvika, krodha taNAM phala dekhjiiaa0||16|| sAgaracandanu zIza prajAlI, nizi nabhasena nariMda jii|| samatA bhAva dharI suraloke, pahoto paramAnaMda jI ||aa0 // 17 // candanA guruNIye ghaNu nibhrachI, ghiga dhiga tujha avatAra jI // mRgAvatI kevalasiri pAmI, eha kSamA adhikAra jo aa0||18|| sAMba pradyumna kuvara saMtApyo, kRSNa dvaipAyana sAhajI // krodha karI tapanu phala hAryo, kIdho dvArikA dAha jiiaa0||16|| bharata mAraNa mUThI upAr3I, bAhUbala balavaMta jI // upasama rasa manamAMhe ANI, saMyama le matimaMtajI aa0||20|| kAusaggamAM caDiyo atikrodhe, praznacandra RSirAya jo / / sAtamI naraka taNAM dala melyA, kaDuAM teNa kssaayjiiaa0||21|| AhAramAhe krodhe RSi thukyo, ANyo amRta bhAvajI // kUragaDuye kevala pAmyu, kSamAtaNe parabhAva jI A0 // 22 // pArzvanAtha ne upasarga kIdhA, kamaTha bhavAMtara dhIThajI // naraka tiryaca taNAM duHkha lAvAM, krodha taNAM phala diitthjii||aa0||23|| kSamAvaMta damadaMta munIzvara, vanamA rahyo kAusagga jI // kaurava kaTaka haNyo ITAle, proDyA karmanA vrgjiiaa0||24|| sayyApAlaka kAne taruo, nAnyo krodha udIrajI // behu kAne khIlA ThokANA, navi chUTA mhaaviirjiiaa0||25|| cAra hatyA no kAraka hu~to, dRr3haprahAra atirekajI // kSamAkarI ne mukta pahoto, upasarga sahyAM anekjii||aa0||26|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI kSamAchatrIsI pahuramAhe upajato hAryo, krodhe kevalanANajI // dekho zrIdamasAra munIzara, sUtra guNyo uThANajI aa0||27|| siMha guphAvAsI RSi kIgho, thulibhadra Upara kopajI // vezyA vacana gayo naipAle, kIdho saMjama lopjiiaa0||28|| candravataMsaka kAusagga rahiyo, kSamA taNo bhaMDArajI // dAsI tela bharyo nizi dIvo, surapadavI lahe saarjiiaa0||26|| ima aneka taryA tribhuvana meM, kSamAguNe bhavi jIvajI // krodha karI kugate te pahotA, pADatA mukha rIvajI A0 // 30 // viSa hAlAhala kahIye viruo, te mAre eka vArajI // paNa kaSAya anaMtI velA, Ape maraNa apaarjiiaa0||31|| krodha karaMtA tapa japa kIdhA, na par3e kAMI ThAmajI // Apa tape parane saMtApe, krodhazu keho kAmajI ||aa0 // 32 // kSamA karaMtA kharaca na lAge. bhAMge kror3a kaleza jI // arihanta deva ArAdhaka thAye, vyApe sujasa pradezajI aa0||33|| nagaramAMhe nAgora nagIno, jihA~ jinavara prAsAdajI // zrAvaka loka vase ati sukhiyA, dharmataNe parasAdajI ||aa0||34|| kSamAchatrIsI khAMte kIdhI, Atama para upagArajI // sAMbhalatAM zrAvaka paNa samajyA, upazama dharyo apaarjiiaa035|| jugapradhAna jiNacandasUrIzara, sakalacanda tasu ziSyajI // samayasundara tasu ziSya bhaNe ima, caturvidha saMgha jgiishjiiaa0||36|| iti zrI kSamachatrIsI sampUrNa / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AloyaNa chatIsI // atha zrI AloyaNA chatIsI // te mujhe michAmi dukaDaM - yaha ---rAga pApa Aloya tu ApaNA, suddha Agama sAkhe / AloyAM pApa chUTiye, ima bhagavaMta bhAkhe // pA0 // 1 // sAla hIyAthI kADhIjai, jima kodhA tema / duHkha dekhisa nahIMtara ghaNA, rUpI lakhamaNa jema // pa0 // 2 // vRddha gItArtha guru mile, AtamA suddha kIdha / tau AloyaNa lIjoye nahIMtara syuM lIdha // pA0 3 // ochau adhikau dya jike, parakAzai pApa / leNahAra chUTe nahIM, sAmhau lAge saMtApa || pA0 4 // kIdhA tima ko kahA nahIM, jIbha lar3athar3ai jhUTha / kAMTo bhAMgaDa AMgulI, khotrIje aMguTha // pA0 5 // gaDara pravAha tUM muMkije, dusamakAla duraMta / Atama sAkha Aloyaje, cheda grantha kahanta // pA0 6 // karma nikAcita je kiyA, te to bhogaviyAM chUTa / sithila bandha baMdhyA jike, vina bhogavyAM truTa ||paa07|| pRthvI pANI agninA, vAyu vanaspati jIva / tehano AraMbha tuM karai, svAda lIdha sadIva || pA08 // AMvau bolau bobaDo, mRgAputra jyu dekha | aMga upaMgai tehana, mAre lohanI mekha || pA0 6 // bolai nahIM te bApaDau, piNa pIDA hoya / tehavI tIrthaMkara kahai, AcArAMgai joya // pA0 10 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only 41 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AloyaNa chatIsI Adau mulau Adide, kaMda mUla vicitra / anaMta jIva sUI agra meM, pannavaNA sUtra // pA0 11 // jIbha. svAda mAr2yA jike, te mArisyai tujjha / bhava mAMheM bhamatA thakAM, thAse jihAM tihAM jhUjha ||paa0 12 // jhUTha bolyA jIbhaDI, dIdhA kUDa kalaMka / galajIbhI thAsye gale, huisye muhaDo tribaMka paa0||13|| paradhana cor2yA lU~TiyA, pADyo dhrasakau peTa . bhUkhau bhamai saMsAra meM, niradhana thakau neTa ||paa0||14 parastrI naI tUM bhogavI, tucha svAda tUM lesa / piNa narakai tAtI pRtalo, AliMgana desa ||paa0 15 / / parigraha melyau ati ghaNau, icchA jema AkAza / kAja saryo nahIM tehanau, uttarAdhyene prakAza pA0 16 // ghANI gharaTI ukhalI, jIva jaMtu piiddes| khAmivU nahIMtara naraka meM, ghANI mAMhI pIlesa paa017|| chAnA akArija kari pachai, garbha nAkhyA pADi / paramAhammI tehanai, nitu nAkhisyai phADi ||paa018 // godhAnAM nAka bIMdhIyA, khasI kIdhA baladda / AraMbho uThADiyA, rAti Uce zabadda / / pA0 16 / / vAlA vADhyA TAMkatAM, mAMkaNa khATalA kuutt| vireca lei krimI pADiyA, galaNau gayau chUTa |paa0 20 // rAga dveSa khAmyA nahIM, jAM jIvyA tAM siim| - anaMtAnubaMdhI te thayA, kahi karesa tUkIma ||paa0 21 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AloyaNa chatIsI 51 tar3atar3ate nAMkhyA tAvaDe, sulyA dhAna jivAra / tar3aphaDine jIva te mUA, dayA na rahI lagAra paa022|| aNagala pANI lUgaDA, dhoyA nadI talAva / ___ jIva saMhAra kIyau ghaNau, sAbU pharasa prabhAva // pA0 23 // vayarI viSa de mAriyA, galaphA~sI dodha / te tujhanai piNa mArisya, mUkisya vayara lIdha paa024|| kou aMgiThA teM kari, thApyo sigaDI kuNdd| rAtai dIvau rAkhiyau, pApaI bharyo piMDa / pA 025 // mAyathI vichohyA vAchar3A, nIrI nahIM caarii| unhAle tirasai mUA, kIdhI nahIM ja sAro ||paa0 26 // mA bApane mAnyA nahIM, seThasu asNtoss| __ dharmano upagAra nahIM dharyo, pAve kima sukhapoSa ||paa026|| AMdhau TUTau pAMgulau, koDhIyo jAra cora / mari jA phITini bola tU, kahyA vacana kaThora ||paa028|| madyanaiM mAMsa abhakSa jike, khAdhA husye hU~sa / micchAmi dukkaDa deine, pachai leje susa // pA0. 26 // sAmAika posA kIyA, lodhA sAdhunA ves| ____ paNa saMvega dharyo nahIM, kahi kima tu taresa pA0 30 // sUtra ne prakaraNa samajhatA, kahyo viparIta koi / jaNa jaNa mata te jUjUi, sugatAM bhrama hoi // pA0 31 // vacana jike vItarAganA, te tau sahi sAca / bhagavatI sUtra jojo sahu, vIrajIrA vAca // pA0 32 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 zrI AloyaNa chatIsI karmAdAna panaraha kahyA, vali pApa aDhAra / khiNa khiNa te sahu khAmijyo, saMbhAri saMbhAra ||paa033 / / iNabhavi para bhavi ehavA, kIdhA huvai pApa / nAma saMbhArIne khAmijyo, karajyo pachatApa // pA034 // kharaca koI lAgasye nahIM, dehanai nahIM dukh| paNa mana vayarAga ANijyo, sahI pAmisa sukha ||paa035|| saMvata sola aThANuye, ahamadapura mAMhi / 'samayasundara' kahai maI karI, AloyaNa uchAhi // pA0 36 / / iti zrI AloyaNA chatIso sampUrNa / atha sarva pApAdika AloyaNA stavana bekara jor3I vInakuMjI, suNi svAmI suvidIta / ___ kUr3a kapaTa mUkI karIjI, bAta kahU~ Apa bIta // 1 / / kRpAnAtha mujha vInatI avadhAra ||ttek / / tu samaratha tribhuvana dhaNIjI, mujhane duttara tAra // kR0 2 // bhavasAyara bhamatAM thakAM jI, dIThA duHkha ananta / bhAga saMyoge bheTiyAjI, bhayabhaMjaNa bhagavaMta // kR0 3 // je duHkha bhAMje ApaNojI, tehane kahIye duHkha / para dukha bhaMjaNa tu suNyojI, sevaka ne dyo sukha // kR0 4 / / AloyaNa lIdhAM pakhejI, jIva rulai saMsAra / rupI lakSmaNA mahAsatIjI, eha suNo adhikAra // kR0 5 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva pApAdika AloyaNA stavana duSamakAle dohilo jI, sudho guru saMyoga / paramAratha prIche nahIM jI, gaDarapravAhI loga // kR0 6 // tiNa tujha Agala ApaNA jI, pApa AloU aaj| mAya bApa Agala bolatA jI, bAlaka kehI lAja ||kR07|| jinadharma 2 saha kahejI, thApa apanI bAta / samAcArI juI juIjI, saMsaya paDe mithyAta // kR0 8 / / jANa ajANa paNe karIjI, bolyo utsUtra bola / ratane kAga uDAvatAM jI, hAryoM janama niTola // kR06|| bhagavaMta bhASyote kihAMjI, kihAM mujha karaNI eh| gaja pAkhara khara kima sahaijI, sabala vimAsaNa teha ||kR010|| Apa parupyu AkarojI, jANe loka mahata / piNa na kara paramAdiyojI, mAsAhasa dRssttaaNt|| kR0 11 // kAla anaMte maiM lahyAjI, tIna ratana zrIkAra / piNa paramAde pADiyAjI, kihAM jai karu pukAra ||kR0 12 / / jANu utkRSTI karujI, udyata karu vihAra / dhIraja jIva dhare nahIM jI, pote bahu saMsAra / / kR0 13 / / sahaja paDyo mujha AkarojI, na gameM ruDI baat| paraniMdA karatA thakAMjI, jAye dina meM rAta // kR0 14 // kiriyA karatAM dohilIjI, Alasa ANe jIva . dharma pakhe dhaMdhe paDyojI, narake karasyai rIva // kR0 15 // agahu~tA guNa ko kahejI, to harakhaM niza dIza / ko hita sIkha bhalI kahaijI, to mana ANurIza kR016|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. sarva pApAdika AloyaNA stavana vAda bhaNI vidyA bhaNojI, para raMjaNa upadeza / mana saMvega dharyo nahIM jI, kima saMsAra tareza // kR0 17 // sUtra siddhAMta bakhAMNatAMjI, suNatAM karama vipAka / khiNa eka mana mAMhiM UpajI, mujha marakaTa bairAga // 18 // triviva trividha karI UcaruMjI, bhagavaMta tumha hajUra / bAra bAra bhAMna~ valIjI, chUTakavAro dUra // kR0 16 // Apa kAja sukha rAcatAMjI, kIdhA AraMbha kodd'| jayaNA na karI jIvanIjI, deva dayA para chor3a / / kR0 20 // vacana doSa vyApaka kahyAjI, dAkhyA anaratha dNdd| kUDa kapaTa bahu kelavIjI, vrata kIdhAM zata khaMDa / kR0 21 // aNa dIdho lIjai triNojI, tohI adttaadaan| . te dUSaNa lAgA ghaNAjI, giNatAM nAvai gyAna // kR0.22 // caMcala jIva rahai nahIMjI, rAcai ramaNI ruup| kAma viTaMbaNa sI kahu~jI, te tU jAne svarUpa ||kR023|| mAyA mamatA meM paDyojI, kIdho adhiko lobha / parigraha melyo kAramojI, na caDhI saMyama zobha / kR0 24 // lAgA mujha ne lAlacaijI, rAtrIbhojana doss| maiM mana mUkyo mAharojI, na dharyo dharama saMtoSa // kR025 // iNabhava parabhava dUhavyAjI, jIva caurAzI lAkha / te mujha micchAmi dukkaDaMjI, bhagavaMta torI sAkha // 1026 // karamAdAna panarai kahyAjI, pragaTa aDhArai pApa / je maiM kIdhA te sahajI, bagaza 2 mAI bApa // kR0 27 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva pApAdika AloyaNA stavana mujha AdhAra chai etalojI, saddahaNA che zuddha / jinadharma mITho jagata meM jI, jima sAkara ne dUdha // kR028 // riSabhadeva tU rAjIyojI, setru jagiri siNagAra / pApa Aloya ApaNAjI, kara prabhu morI sAra // kR0 26 // marma eha jina dharmanojI, pApa AloyAM jAya / manasuM micchAmi dukkaDaMjI, detA durita palAya // kR0 30 // tU gati tU mati tU dhaNIjI, tU' sAhiba tU deva | ANa dharu zira tAharIjI, bhava 2 tAharI seva // kR0 31 // kalaza - ima caDhIya setruja caraNa bheTyA, nAbhinaMdana jina taNA / kara jor3I Adi jiNaMda Age, pApa AloyA ApaNA || zrIpUjya jinacaMdasUri sadguru, prathama ziSyaM sujaza ghaNe / gaNi sakalacaMda suziSya, vAcaka, samaya sundara gaNi bhaNe // 32 // // iti AloyaNA garbhita zatruMjaya stavanam // // atha zrI vaikuMTha paMtha // vaikuMTha paMtha bIhAmaNo, dohilo che ghATa | ApaNano tihAM koi nahIM, je mArga vahe re utAvalo, uDe jhINerI dekhAr3e vATa // 1 // kheha | koi koi paDakhe nahIM, chAMDI jAya saneha // mArga0 2 // eka cAlyA bIjA cAlaze, trIjA cAlaNahAra / rAta divasa vahe vATaDI, paDakhe nahIM lagAra // mArga0 3 // Jain Educationa International 55 For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vaikuMTha paMtha prANI ne pariyANu Aviyu, na gaNe vAra kuvAra / bhadrA bharaNI yoginI, jo hoya sAmo kAla // mArga0 4 // jama rUpe bihAmaNo, vATe dIye re maar| kRta kamAi pUchaze, jIvano kiratAra // mArga0 5 // lobhe vAhyo jIvaDo, karato bahu paap| ___aMtarajAmI Agale, kema karIza jabAba // mArga0 6 // je viNa ghaDo sarato nahIM, jovana prAga AdhAra / te viNa varasa vahI gayAM, zuddha nahIM samAcAra // maarg07|| Avyo tuM jIva ekalo, jAtAM nahIM koI saath|| puNya binA tuM prANiyA, ghasato jAIza hAtha // mArga0 8 // maga korI mAhe pezIye, tohi na mele mota / / cetaNahArA cetajo, jAze gophaNa golA sot|| mArga0 6 // chatrapati bhUpa kei gayA, siddha sAdhaka lAkha / kror3a game karama AvaTyA, amara koi jIva dAkha mArga0 10 // ApaNa dekhatAM jaga gayo, Apane paNa jANA / Rddhi melI raheze nahIM, mohoTA rAya ne rANA ||maarg0 11 // dahADe pahote ApaNe, sahu koI jAze / dharma vinA tume prANiyA, paDazo narakAvAse / / mArga0 12 / / saMbala hoya to khAiye, nahIM to mariye bhUkha / ApaNano tihAM koi nahIM, jehane kahiye duHkha ||maarg0 13 / / Agala hATa na vANIyA, na kare koi udhAra / gAMThe hoya to khAiye, nahIM koi deaNahAra // mArga0 14 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 zrI vaikuMTha paMtha nizcala raheQ che nahIM, ma karo mor3A mor3a / parastrI prIta na mAMDiye, eto mahoTI khor3a // mArga0 15 // vastu parAyI mata lIyo, ma karo tAMta praaii| dharma vinA jaga jIvane, hoze aMte khuaarii|| mArga0 16 // kUDa kapaTa tume mata karo, jIva rAkhajo ThAma / __ jIvadayA pratipAlajo, jo hoye vaikuMTha kAma // mArga0 17 // mohoTA maMdira mAlIyAM, ghara paNa ghaNerI Atha / hIrA mANeka atighaNA, paNa kAMi nAve sAtha // mArga0 18 // koDI game kukarma kiyAM, ketA kahu~ tuma Agala / lekhe kiNipare pohocIye, prabhujozuM kAgala // mArga0 16 // Agala vetaraNI vahe, tihAM koi na tAre / dharmI tarI pAra pAmaze, pApo jAze pAyAle // mArga0 20 // dIThe mArga cAliye, na bharAye kUDo sAkha / .. kAla kAyA paDI jAyaze, masANe ur3aze rAkha // mArga0 21 // jatana karatAM jAyaze, 'ur3I jAze sAsa / mATI te mATo thAyaze, upara ugaze ghAsa // mArga0 22 // mAya bApa e kehanAM, kehano parivAra / putra pautrAdika kehanAM, kehanI gharanAra // mArga0 23 // koi ma karazo gAravo, dhana jobana kero / aMta ugaryo koi nahIM, ApaNathI bhalero // mArga0 24 // mahAru mahAru karato thako, paDyo mAyA ne moh| locana be mIcANaDAM, (tava) dhaNI aNerAi hoya ||maarg0 25 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI vaikuMTha paMtha je jihAM te tihAM rahya, cAlyo ekalo Apa / sAthe saMgate be thayAM, eka punya ne pApa // mArga0 26 // suguru susAdhu vaMdiye, maMtra mahoTo navakAra / deva arihaMtane pUjIye, jema tarIye saMsAra // mArga0 27 // zAlibhadra sukha bhogavyAM, pAtra taNe adhikAra / khIra khAMDa ghRta vahorAvIyAM, pohotA mukti majhAra |mArga0 28 / / tasa ghara ghor3A hAthIyA, rAjA dIye bahumAna / - dAna dayA karI dIjiye, bhAve sAdhu ne mAna // mArga0 26 / / dharme putraja ruar3A, dharme rUDI naar| dharme lakSmI pAmIyo, dharma jaya jayakAra // mArga0 30 // nava naMda mattA melI gayA, DuMgara kerA paannaa| samudramAM thayA zaMkhalA, rAjA naMdanAM nANAM // mArga0 31 // puMjI melI mari jAyaze, khAve kharacave khottaa| te kaDAha Upara thAi, avataryA maNidhara mahoTA // mArga0 32 // mAla melI karI ekaThA, kharace navi khaay| . lei bhaMDAre bhUmimAM, tihAM koi kADhI jAya // mArga0 33 // mUMjI lakSmI melaze, kehane pANI na paay| . dharma kArya Ave nahIM, te dhUla dhANI thAya // mArga0 34 // jIvatAM dAna je Apaze, pote jamaNe hAtha / zrI bhagavAna ema bhAkhiyu, sahu Avaze sAtha // mArga0 35 // dayA karI je Apaze, ulaTe annanu dAna / aDasaTha tIrtha ihAM ache, valI gaMgAsnAna / / mArga0 36 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vaikuMTha paMtha jogI jaMgama ghaNA thAyaze, duHkhiyA iNa sNsaar|| khIcaDI khAye khAMtazu, sAco jina dharma sAra // mArga 37 // khAMDAnI dhAre cAlavu, suNajo e sAra / parastrI mAta karI jANavI, lobha na karavo lagAra maarg038|| kanaka kAminI jeNe pariharI, te to karma thI chuuttaa| bhIkhArI maMge ghaNAM, bIjA khocar3a khUTA / / mArga0 36 // pAtharaNe dharatI bhalI, oDhaNa bhalu AkAza / zaNagAre zIyala paheravu, tehane mukti no vAsa // mArga 4. / / upavAsa AMbIla nita kare, nita arihaMta dhyAna / kAma krova lobha parihare, tehane mukti nidhAna // mArga 41 // manuSya janma pAmI karI, je karaze dhrm| sukha saghalAM e saMpaje, chUTe sarve karma / mArga0 42 // dharme dhannaja pAmIye, dharma savi sukha thaay| arihaMta nAma ArAdhiye, pApa parale jAya // mArga0 43 // khATa patharaNe suI raho, khAo nitya khANAM / eka arihaMta nAma saMbhAratAM, kyAM bese tujha nANAM maarg044| manasA vAcA kAyathI, lIje bhagavaMta nAma / sukha svarganAM saMpaje, sIjhe vaMchita kAma // mArga0 45 // khAtAM pItAM kharacatAM hair3A ma kare khalakhaMca / . kAyA mAyA kAramI, jovana dahAr3A paMca // mArga0 46 // kehI sucaMgI bADhIyo, kehI sucaMgI nAra / kete mATI hoI rahI, kete bhaye aMgAra // mArga0 47 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vaikuNTha paMtha haMsarAjA jaba ur3Iyo, taba koi na kare saar| sagA kuTuMba sahu ema bhaNe, vahI kADho bAra // mArga0 48 // mitra putrAdika tihAM lage, tihAM lage sneha bharapUra / haMsarAjA jaba cAliyA, taba thayA sahu dUra // mArga0 46 // jevo jaNiyoM tevo kADhiyo, navi mAMgI bhaag| ____ Agala khokhara hAMDalI, mAMhe avabalatI Aga // mArga0 50 // patitapAvana prabhujI tame, suNo ho dInAnAtha / / saMsAra sAgara mAMhI bUr3atAM, dejo tume hAtha // mArga0 51 // sAMbhalo svAmI zAmalA, morI ardaas| - huM mAMgu prabhu eTalu, dejo vaikuNTha bAsa // mArga0 52 // ahaMkAra cita na ANIye, kehane gAla na diije| - kAma krodha lobha mAriye, to amara phala lIje mArga 53 // karata kamAi joDiye, kehane doSa na dIje / viSanAM phala jo vAviye, to amRta phala kema liije||maarg0 54 // chatI Rddhi kharace nahi, te paga mUrakha mhottaa| ThAlo Avyo bhUlo jAyaze, Agala paDaze soTA |mArga0 55 / / caurAzI lakha jIva jonimAM, phiriyA vAra anaMta / muni bhIma bhaNe arihaMta japo, jima pAmo bhava aMta |mArga0 56 // saMkta zola navvANuye, bIja ne budhavAra / ___ Aso mAse gAIyA, chIkArI nagarI majhAra ||maarg0 57 // bhIma bhaNe sahu sAMbhalo, mata saMco daam|| jimaNe hAthe vAvaro, to sahi Avaze kAma ||maarg 58 // bhIma bhaNe saha sAMbhalo, navi kIje paap| ocho adhiko je maiM kahyo, te tame karajo mApha mArga0 56 // + Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra // samAdhi-vicAra // * dohA * paramAnanda paramaprabhu, praNamu pAsa jiNanda / ___ vaMdu vIra Ade sahu, caubIse jigacaMda // 1 // iMdrabhUti Ade namu, gaNadhara muni parivAra / jina vANI haiDe gharI, guNavanta guru namusAra // 2 // A saMsAra asAramAM, bhamatA kAla ananta / asamAdhai karI AtamA, kima hI na pAmyo aMta // 3 // caugatimAM bhamatAM thakAM, duHkha anantAnanta / bhogavIyAM eNe jIvaDe, te jANe bhagavaMta // 4 // koI apUrava punyathI, pAmyo nara avatAra / uttama kula utpanna thayo, sAmagrI lahI sAra // 5 // jinavANI zravaNe suNI, praNamI te zubha bhAva / tiNathI azubha TalyA ghaNAM, kAMika lahI prastAva // 6 // viravA bhava duHkha bhAkhIyAM, sukhato sahaja samAdha / teha upAdhi miTe hue, viSaya kaSAya agAdha // 7 // viSaya kaSAya TalyA thakI, hoya samAdhi sAra / teNa kAraNa vivarI kaDaM, maraNa samAdhi vicAra // 8 // maraNa samAdhi varaNavu, te nisuNo bhavi sAra / aMta samAdhi Adare, tasa lakSaNa citta dhAra // 6 // bhAgavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra je pariNAma kaSAyanA, te upasama jaba thAya / teha sarUpa samAdhinuM, e che parama upAya // 10 // samyagdRSTi jIvane, tehano sahaja svabhAva / __ maraNa samAdhi vaMche sadA, thira karI Atama bhAva // 11 // aruci bhaI asamAdhi kI, sahaja samAdhi su~ prIta / dina dina tehanI cAhanA, varate ehIja rIta // 12 // kAla anAdi abhyAsa thI, pariNati viSaya kaSAya / tehanI zAMti jaba hue, teha samAdhi kahAya // 13 // avasara nikaTa maraNa taNo, jaba jANe mativaMta / taba vizeSa sAdhana bhaNI, ulasita citta atyaMta // 14 // jaise zArdUla siMha ko, puruSa kahe koI jaay| sUte kyuM nirbhaya huI, khabara kahuM sukhadAya // 15 // zatru kI phojAM ghaNI, Ave che ati jor| tuma gheraNa ke kAraNe, karatI ati ghaNo zora / / 16 // kitteka tuma se dUra haiM, te vairI kI phoja / guphA thako nikaso turaMta, karo saMgrAma kI moja // 17 // tuma Age saba raMka hai, zatru ko privaar| prAkrama dAkho ApalUM, tuma bala zakti apAra / / 18 // mahaMta puruSa kI rIta e, zatru Ave jaaNhii| taba tatakhINa sanmukha huI, jota liye khiNamAhI // 16 // vacana suNI te puruSa kA, uThyo zArdUla siNh| nikasyo bAhira tatakhiNe, mAneM akala abIha // 20 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bu. samAdhi vicAra garjArava kare ehavo, mahA bhayaMkara ghora / mAnu mAsa ASADa ko, indra dhaDukyo jora // 21 // zabda suNo kezarI taNo, zatruko samudAya / hasti turaMgama pAyadala, trAsa lahe kaMpAya // 22 / / zatru hRdayamA saMkramyo, siMha taNo AkAra / teNe bhayabhIta thayA sahu, Daga nA bhare lagAra // 23 // siMha parAkrama sahana ku, samaratha nahiM tilamAtra / jItaNa kI AzA gaI, zithila bhayAM savi gAtra // 24 // samyagdRSTi siMha che, zatru mohAdika ATha / - aSTa karma kI vargaNA, te senAno ThATha // 25 // duHkhadAyaka e sarvadA, maraNa samaya suvizeSa / jora kare ati jAlamI, zuddhi na rahe lavaleza / / 26 // karamoM ke anusAra ema, jANo samakitavaMta / / kAyaratA dUre kare, dhIraja dhare ati saMta // 27 // samakitadRSTi jIvakU, sadA svarUpa ko bhAsa / " jar3a pudgala paricaya thakI, nyAro sadA sukhavAsa // 18 // nizce dRSTi nihAlatAM, karma kalaMka nA koya / guNa ananta ko piMDa e, paramANaMda maya hoya // 26 // amUrtika cetana dravya e, lakhe ApakU Apa / jJAna dazA pragaTa bhaI, miTyo bharama ko tApa // 30 // AtmajJAna kI maganatA, tina meM hoya layalIna / raMjata nahIM paradravya meM, nija guNa meM hoya pIna // 31 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra vinAzika pudgala dazA, khiNa bhaMgura sabhAva / maiM avinAzI ananta haiM, zuddha sadA thira bhAva // 32 // nija sarUpa jANe iso, samakita dRSTi jIva / maraNa taNo bhaya nahIM mane, sAdhya sadA che zIva // 33 // aise jJAnI puruSa ke, maraNa nikaTa jaba hoya / taba vicAra aMtara game, kare te lakhiye soya // 34 // thiratA citta meM lAya ke, bhAvanA bhAve ema / 64 athira saMsAra e kAramo, iNasu muja nahIM prema // 35 // eha zarIra zithila huA, zakti huI saba khINa | maraNa najIka aba jANiye, teNe nahiM hoNAM dIna // 36 // sAvadhAna saba bAta meM huI karu Atama kAja / " kAla kRtAMtakuM jIta ke, vege lahuM zivarAja // 37 // raNa bhaMbhA zravaNe suNI, subhaTa vIra je hoya / te tatakhiNa raNa meM caDe, zatru jIte soya // 38 // ema vicAra haiDe gharI, mUkI saba jaMjAla / prathama kuTuMba parivAra kuM, samajhAve surasAla // 36 // suNo kuTumba parivAra sahu, tumaku kahuM vicitra / eha zarIra pudgala taNo, kaiso bhayo caritra // 40 // dekhata hI utpanna bhayA, dekhata vilaya te hoya / tiNa kAraNa e zarIra kA, mamata na karaNA koya / / 41 / / eha saMsAra asAra meM, bhamatAM vAra ananta nava nava bhava dhAraNa karyA, zarIra anantAnanta // 42 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra janma maraNa doya sAtha che, chiNa 2 maraNa te hoy| moha vikala e jIvane, mAlama nA paDe koya // 43 // maiM to jJAnadRSTi karu, jANu sakala sarUpa / pADozI maiM ehakA, nahIM mAharu e rUpa / / 44 / / maiM to cetana dravya hu~, cidAnaMda muja rUpa / . e to pudgala piMDa hai, bhamara jAla aMdhakUpa / / 45 // sahaNa par3aNa viddhasaNo, eha pudgala ko dhrm| thitI pAke khiNa navI rahe, jANo ehoja marma // 46 // ananta paramANu milI karI, bhayA zarIra parajAya / _varaNAdika bahu vidha milyA, kAle vikharI jAya // 47 // pudgala mohita jIvaku. anupama bhAse eha / paNa je tatvavedI hoya, tinaku nahIM kucha neha // 48 // upanI vastu kAramI, na rahe te thira vAsa / ema jANI uttama janA, ghare, na pudgala Asa // 46 // moha tajI samatA bhajI, jANu vastu svarUpa / pudgala rAga na kIjiye, navi paDiye bhavakUpa // 50 // vastu svabhAve nIpaje, kAle viNasI jAya / karatA bhoktA ko nahIM, upacAre kahevAya // 51 // teha kAraNa eha zarIra su, saMbaMdha na mAhare koy| maiM nyArA eha thI sadA, e paNa nyArA joya // 52 // eha jagata meM prANiA, bharame bhUlyA jeh| jANI kAyA ApaNI, mamata dhare ati teha // 53 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra jaba thitI eha zarIra ko, kAle poMce hoya khINa / taba jhUre ati duHkha bhare; kara vilApa ema dIna // 54 // hA hA putra tu kyAM gayo, mUko e sahu saath| hA hA pati tuma kyAM gayA, mujakumUko anAtha // 55 // hA pitA tuma kihAM gayA, ama kuNa karaze sAra / hA baMdhava tuma kihAM gayA, zUnya tuma viNa saMsAra // 56 // hA ! mAtA tu kihAM gaI, ama gharanI rakhavAla / hA benI tu kihAM gaI, rovata mUkI bAla // 57 // moha vikala ema jIvar3A, ajJAne karI aMdha / mamatAvaza gaNI mAharA, kare klezanA dhaMdha // 58 // iNavidha zoka saMtApa karI, atize kleza pariNAma / . karamabaMdha bahuvidha kare, nA lahe khiNa vizarAma / / 56 / / jJAnavaMta uttama janA, unakA eha vicAra / jagamAM koI kisI kA nahIM, saMjogika sahudhAra // 60 // bhavamA bhamatAM prANiA, kare aneka saMbaMdha / rAgadvaSa pariNati thakI, bahuvidha bAMdhe baMdha // 61 // vaira virodha bahuvidha kare, tima prIta paraspara hoya / . saMbaMdhe AvI male, bhava bhava ke bica soya // 62 // bana ke bIca eka taru viSe, saMdhyA samaya jaba hoya / daza dizathI AvI mile, paMkhI aneka te joya // 63 // rAtre tihAM vAso vase, savi paMkhI samudAya / prAtaHkAla uThI cale, daze dize tehu jAya // 64 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra iNa vidha eha saMsAra meM, savi kuTumba parivAra / saMbaMdhe sahu AvI mile, thitI pAke rahe na kevAra / / 65 // kisakA beTA bApa hai, kisakA mAta ne bhrAta / kisakA pati kisakI priyA, kisakI nyAta ne jAta // 66 // kisakA mandira mAlIyA, rAjya Rddhi parivAra / kSINavinAsI e sahu, ema nizce cittadhAra // 67 // iMdrajAla ema e sahu, jeso supana ko rAja / jaisI mAyA bhUta kI, taiso sakala e sAtha // 68 // moha madirAnA pAna thI, vikala bhayA je jIva / tinaku ati ramaNika lage, magana rahe sadaiva // 66 // mithyAmatinA jora thI, navi samajhe citmaah| kror3a jatana kare bApar3o, e raheve ko nAMha / / 70 // ema jANI traNa loka mAM, je pudgala paryAya / tinakI hu~ mamatA taju, dharu samatA citalAya / / 71 / / eha zarIra nahIM mAharu, eto pudgala khaMdha / hu to cetana dravya chu', cidAnaMda sukha kaMda // 72 // eha zarIra kA nAza thI, mujhako nahIM kAMi kheda / - hu to avinAzI madA, avicala akala abheda // 73 / / dekho moha svabhAva thI, pratyakSa jhUTho jeha / ati mamatA dharI cittamAM, rAkhaNa cAhe teha // 74 / / paNa te rAkho navi rahe, caMcala jeha svabhAva / - duHkhadAyI e bhava viSa, parabhava ati duHkhadAya / / 75 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 samAdhi vicAra aisA svabhAva jANI karI, mujaku kachu nahIM kheda | zarIra eha asAra kA, iNavidha lahe sahu bheda // 76 // galo huo chAra / paNa mujako nahIM pyAra / / 77 / / moha aMdhAra | cidAnaMda sukhakAra // 78 // saDo paDo vidhvaMsa ho, jalo athavA thira thaine raho, jJAnadRSTi pragaTa bhaI, miTa gayA jJAna sarUpI AtamA, nija sarUpa niradhArake, maiM bhayA inameM lIna / kAla kA bhayamucita nahIM, kyA kara sake e dIna // 76 // inakA bala pudgala viSe, mopara cale na kAMya / maiM sadA thira zAsvatA, akSaya AtamarAya // 80 // AtmajJAna vicAratAM, pragaTyo sahaja svabhAva / anubhava amRta kuMDa meM, ramaNa karu lahI vAva // 81 // Atma anubhava jJAnamAM, magana bhayA aMtaraMga | vikalpa savi dUre gayA, nirvikalpa rasa raMga // 82 // Atama sattA ekatA, pragaTyAM sahaja svarUpa / te sukha traNa jagameM nahIM, cidAnaMda cidarUpa // 83 // sahajAnanda sahaja sukha, magana rahuM nizadIza / pudgala paricaya tyAga ke, maiM bhayA nija guNa Iza // 84 // dekho mahimA eha ko adbhuta agama anUpa / " tIna loka kI vastu kA, bhAse sakala sarUpa // 85 // jJeya vastu jANe sahu, jJAna guNe karI teha | Apa rahe nija bhAva meM, nahIM vikalpa kI reha // 86 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra aisA Atama rUpameM, maiM bhayA iNavidha lIna / svAdhIna e sukha chor3a ke, vaMchu na para AdhIna // 87 // ema jANI nija rUpa meM, rahuM sadA hushiyaar| - bAdhA pIr3A nahIM kachu, Atama anubhava sAra // 88 / / jJAna rasAyaNa pAya ke, miTa gaI pudgala Aza / acala akhaMDa sukhameM ramu, puraNAnaMda prakAza / / 86 // bhava udadhi mahA bhaya karu, duHkha jala agama apAra / moha mUrchita prANI ko, sukha bhAse atisAra // 10 // asaMkhya pradezI AtamA, nizce loka pramANa / vyavahAre deha mAtra che, saMkoca thakI mana ANa // 61 // sukha vIraja jJAnAdi guNa, sarvAge pratipUra / jaise lUNa sAkara DalI, sarvAge rasa bhUra // 12 // jaise kaMcuka tyAga thI, viNasata nAhIM bhujNg| deha tyAga thI jIva paNa, tase rahata abhaMga // 13 // ema viveka hRdaye dharI, jANI zAsvata rUpa / thira karI huo nija rUpameM, tajI vikalpa bhramakUpa // 64|| sukhamaya cetana piMDa hai, sukha meM rahe sadaiva / nirmalatA nija rUpakI, nirakhe khiNa 2 jIva // 5 // nirmala jema AkAzaku, lage na kiNa vidha rNg| cheda bheda huye nahIM, sadA rahe te abhaMga / / 62 // taise cetana dravyameM, inako kabahu na nAza / cetana jJAnAnaMdamaya, jar3a, bhAvI AkAza / / 67 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 samAdhi vicAra darpaNa nirmala ke viSe, saba vastu prtibhaas| tima nirmala cetana viSe, saba vastu prakAza / / 68 // eNa avasara ema jANa ke, meM bhayA ati sAvadhAna / pudgala mamatA chAMDa ke, dharu zuddha Atama dhyAna // 66 // Atama jJAna kI maganatA, ehIja sAdhana mUla / ema jANI nija rUpa meM, karu ramaNa anukUla // 100 / / nirmalatA nija rUpa kI, kimahI kahI na jAya / tIna loka kA bhAva saba, jhalake jinameM Aya // 101 / / aisA merA sahaja rUpa, jinavANI anusAra / Atama jJAne pAya ke, anubhava meM ekatAra / / 102 // Atama anubhava jJAna je, tehIja mokSa sarUpa / te chaMDI pudgala dazA, kuNa grahe bhavakUpa // 103 / / Atama anubhava jJAna te, duvidhA gaI saba dUra / taba thira thai nija rUpa kI, mahimA kahu~ bharapUra / / 104 / / zAMta sudhArasa kuMDa e, guNa ratnoM kI khAna / ananta Rddhi AvAsa e. ziva mandira sopAna / / 105 / / parama deva paNa eha che, parama guru paNa eh| / parama dharma prakAza ko, parama tatva guNa geha // 106 / / aiso cetana Apako, guNa ananta bhNddaar| apanI mahimA virAjato, sadA sarUpa AdhAra // 107 // cidarupI cinmaya sadA, cidAnanda bhagavAna / zivazaMkara svayaMbhU namu, parama brahma vijJAna // 108 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra eNa vidha Apa sarUpa kI, lakhI mahimA atisAra / magana bhayA nija rUpameM, saba pudgala parihAra // 106 // taraMga aneka / sarUpa kI Teka // 110 // taraMga | apanI pariNati AdarI, nirmala jJAna ramaNa karu nija rUpa meM, aba nahIM pudgala raMga // 111 // pudgala piMDa zarIra e, maiM hu~ cetana rAya / maiM avinAzI eha to, kSiNa meM viNasI jAya // 112 // anya sabhAve pariNameM, viNasaMtA nahIM vAra / udadhi ananta guNe bharyo, jJAna maryAdA mUke nahIM, nija 71 tiNasu~ muja mamatA kisI, pADosI vyavahAra // 113 // iNa kI thitI pUrI bhaI, raheNe ko nahIM Aza / varaNa rasa gaMdha pharasa sahu, galana lagA cihuM pAsa // 114 // eha zarIra kI Upare, rAga dveSa muja nAMhi / rAga dveSa kI pariNateM, bhamiye cihuM gati mAMhi // 115 / / rAga dveSa pariNAma thI, karama baMdha bahu hoya / parabhava dukhadAyaka ghaNA, narakAdika gati joya // 116 // mohe mucchita prANI ku~, rAga dveSa ati thAya / ahaMkAra makAra paNa, tiNa thI zudha budha jAya // 117 // mahimA moha ajJAna thI, vikala bhayA savi jIva / pudgalika vastu viSe, mamatA dhareM sadaiva // 118 // parame nijapaNu mAna ke, nivir3a mamatA cita dhAra / vikala dazA varate sadA, vikalpano nahIM pAra // 116 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra maiM merA e bhAva thI, phiryo anaMto kAla / .... jinavANI cita pariNameM, chuTe moha jaMjAla // 120 / / moha vikala eha jIvaku~, pudgala moha apAra / paNa itanI samaje nahIM, inameM kachu nahIM sAra / / 121 / / icchAthI navI saMpaje, kalpa vipata nA jaay| paNa ajJAnI jIvaku~, vikalpa atizaya thAya // 122 // ema vikalpa kare ghaNA, mamatA aMdha ajANa / maiM to jina vacane karI, prathama thakI huo jANa // 123 / / maiM zuddhAtama dravya hu~, e saba pudgala bhAva / saDana paDana vidhvaMsaNo, isakA eha svabhAva // 124 / / pudgala racanA kAramI, viNasaMtA nahIM vAra / ___ ema jANI mamatA tajI, samatA hu~ muja pyAra // 125 // jananI moha aMdhArakI, mAyA rajanI kuur| ___ bhava duHkha kI e khANa hai, iNasa~ rahIe dUra / / 126 / / ema jANI nija rUpa meM, rahuM sadA sukhavAsa / aura saba e bhavajAla hai, iNasa~ bhayA udAsa // 127 // eNa avasara koi Ayake, mujaphu kahe vicAra / kAyA tuma kachu nahIM, eha bAta niradhAra // 128 / / paNa eha zarIra nimitta hai, manuSya gati ke maaNh| _ zuddha upayoga kI sAdhanA, eNasu bane uchAMha // 126 / / eha upagAra citta ANa ke, inakA rakSaNa kAja / udyama karanA ucita hai, eha zarIra ke sAja // 130 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra inameM ToTA nahIM kachu, eha keNe kI vAta / tinasuM uttara aba kahuM, suNo sajjana bhalIbhA~ta // 131 // tumane jo bAtAM kahI, ama bhI jANuM sarva / eha manuSya parajAya se, guNa bahu hote nigarva // 132 // zuddha upayoga sAdhana bane, aura jJAna abhyAsa | jJAna vairAgya kI vRddhi ko, ehi nimitta hai khAsa // 133 // ityAdika aneka guNa, prApti iNathI hoya / anya parajAye ehavA, guNa bahu durlabha joya // 134 // paNa eha vicAra meM, kahe ko e marma / eha zarIra raho sukhe, jo rahe saMjama dharma // 135 // apanA saMjamAdika guNa, rakhanA ehIja sAra / te saMyukta kAyA rahe, tinameM kona asAra / / 136 / / moku eha zarIra suM vera bhAvato nAhIM / ema karatAM jo navI rahe, guNa rakhanA leu chAMhI // 137 // vidhana rahita guNa rAkhavA, tiNa kAraNa suNa mitta / sneha zarIra ko chAMDiye, eha vicAra pavitta // 138 // eha zarIra ke kAraNe, jo hoya guNa kA nAza / eha kadApI nA kIjiye, tumaku kahuM zubha bhArA // 136 // eha saMbaMdha ke Upare, suNo suguNa dRSTAnta / jithI tuma mana ke viSe, guNa bahumAna hoya saMta // 140 // koi videzI vaNika suta, pharatAM bhUtala mAMhI / ratnadvIpa AvI caDyo, nIrakhI harakhyo tAMhI // 141 // Jain Educationa International 73 For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 samAdhi vicAra jANyu ratnadvIpa eha che, rala taNo nahIM pAra / karu vyavasAya ihAM kaNe, melavU ratana apAra // 142 / / tRNa kASTAdika melavI, kUTi kari manohAra / tiNa meM te vAso vase, kare vaNaja vyApAra // 143 // ratana kamAve ati ghaNAM, kUTi meM thApe teha / ema karatAM kaI dina gayAM, eka dina ciMtA acheha // 144 // kUTi pAsa agni lagI, mana meM cite ema / bujhavuagni udyama karI, kuTI ratana rahe jema / / 145 // kiNa vidha agni samI nahIM, taba te kare vicAra / gAphala raheNAM aba nahIM, turata huA huziyAra // 146 // e taraNA kI a~paDI, agni taNe saMjoga / khINa meM e jali jAyagI, aba kahAM isakA bhoga // 147 // ratana saMbhAlaM ApaNAM, ema citI savi ratna / leI nijapura AvIo, karato bahu vidha jatna // 148 // ratana vikrIya teNe pure, lakSmI lahI apAra / maMdira mahela banAviyA, bAga bagIcA sAra || 146 / / sukha vilase saba jAtakA, kisI uNapa nahIM tAsa / devaloka pare mAnato, sadA prasanna sukhavAsa // 150 / / bheda vijJAnI puruSa jo, eha zarIra ke kAja / dUSaNa koi seve nahIM, aticAra bhI tyAja // 151 // Atma guNa rakSaNa bhaNI, dRDhatA dhare apAra / dehAdika murchA tajI, seve zuddha vyavahAra // 152 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra saMjama guNa parabhAva thI, bhAvI bhAva saMjoga / ____ mahAvideha kSetrAM viSe, janma hobe zubha joga // 153 // jihAM sImaMdhara svAmIjI, Ade vIza jiNaMda / tribhuvana nAyaka sohatA, nirakhaM tasa mukhacaMda // 154 // kevalajJAna divAkara, bahu kevalI bhagavAna / ___ valI munivara mahA saMjamI, zuddha caraNa guNavAna // 155 // ehavA uttama kSetramA, jo hoya mAharo vAsa / to prabhu caraNa kamala viSe, nizadina karu nivAsa // 156 / / atti bhakti bahumAna thI, pUjI pada araviMda / zravaNa karuM jinavara girA, sAvadhAna gata dvada // 157 / / samavasaraNa suravara race, ratana siMhAsana sAra / beThA prabhu tasa Upare, cotrIza atizaya dhAra // 158 // vANI guNa pAMtrIza karI, varasai amRta dhAra / te nisuNI hRdaye dharI, pAmu bhavajala pAra // 156 / / nivir3a karma mahAroga je, tiNaku~ pheDaNahAra / parama rasAyana jina girA, pAna karu ati pyAra / / 160 // kSAyaka sakita zuddhatA, karavAno prAraMbha / prabhu caraNa supasAya thI, saphala hove sAraMbha // 161 / / ema aneka prakAra ke, prazasta bhAva suvicAra / karake citta prasannatA, ANaMda lahu~ apAra // 162 / / aura aneka prakAra ke, prazna karu prabhu pAya / uttara nisuNI tehanA, saMzaya savi dura jAya // 163 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra niHsaMdeha citta hoya ke, tatvAtatva sruup| bheda yathArtha pAyake, pragaTa karu nija rUpa / / 164 / / rAgadveSa doya doSa e, aSTa karama jar3a eha / hetu eha saMsAra kA, tiNako karavo cheha // 165 / / zIghrapaNe jaDa mUlathI, rAgadveSa ko nAza / karake zrIjinacaMndra ko, nira zuddha vilAza // 166 // parama dayAla ANaMdamaya kevala zrIsaMyukta / tribhuvanameM sUraja pareM, mithyA timira haraMta // 167 // ehavA prabhu' dekha ke, roma roma ulasaMta / ___ vacana sudhArasa zravaNate, hRdaya viveka vardhata // 168 / / zrI jina darizana jogathI, vANI gaMga pravAha / tiNa thI pAtika mala save, dhoisa ati uchAha // 169 / / pavitra thaI jina deva ke, pAse le dIkha / durdhara tapa aMgIkaru, grahaNa Asevana zIkha // 170 // caraNa dharama parabhAvathI, hoze zudha upayoga / zuddhAtama kI ramaNatA, adbhuta anubhava joga // 171 // anubhava amRta pAna meM, Atama bhaye layalIna / kSapaka zreNI ke sanamukhe, car3haNa prayANa te kona // 172 // ArohaNa karI zreNI ku, ghAtI karama ko nAza / dhanaghAtI chedI karI, kevalajJAna prakAza // 173 // eka samaya traNakAla ke, sakala padAratha jeha / jANe dekhe tatvathI, sAdi anaMta acheha // 174 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra ehi parama pada jANIye, so paramAtama rUpa / zAsvata pada thira eha che, phIrI nahIM bhavajala kUpa // 175 // avicala lakSmI ko dhaNI, eha zarIra asAra / tinakI mamatA kima kare, jJAnavaMta niradhAra / / 176 // samyakSTi AtamA, eNa vidha karI vicAra / thiratA nija svabhAva meM, para pariNati parihAra // 177 // mujaoN donuM pakSa meM, varate ANaMda bhAya / jo kadI eha zarIra ko, rahaNo kAMika thAya // 18 // to nija zudha upayoga ko, ArAvana karu sAra / tinameM vighana dIse nahIM, nahIM saMkleza ko cAra // 176 / / jo kado thiti pUraNa bhaI, hoye zarIra ko nAza / to paraloka viSe karu, zudha upayoga abhyAsa // 180 // mere zuddha upayoga meM, vighana na dIse koya / to mere pariNAma meM, halacala kAMhIM hoya // 181 // mere pariNAma ke viSe, zuddha sarUpa kI cAha / ati Azakta paNe rahe, nizadina ehIja rAha // 182 // e Azakti miTAvavA, brahmA viSNu mhesh| Adi koI samaratha nahIM, teNe karI bhaya nahIM leza // 183 indra dharaNendra narendrakA, mujakuM bhaya kachu nAMhIM / yA vidha zuddha sarUpameM, magana rahuM cita mAMhI / / 184 // samaratha eka mahAbalI, moha subhaTa jaga jANa / savI saMsArI jIvakuM, paTake cihu gati khANa // 185 / / For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 samAdhi vicAra duSTa moha caMDAla kI, pariNata viSama viruup| saMjamadhara muni zreNIgata, paTake bhavajala kUpa / / 186 / / moha karama mahAduSTa ku, prathama thakI pahicAMNa / jina vANI mahAmogare, atizaya kodha herAna // 187 // jarajarIbhUta huI gayA, nAThA mujasu dUra / aba najIka Ave nahIM, durape mujasu bhUra // 188 // teNe karI maiM naciMta huM, aba muja bhaya nahIM koy|| traNaloka prANI viSe, mitra bhAva muja hoya / / 186 / / suNo sajjana parivAra tuma, sabhAloka suNo bAta / maraNe kA bhaya nahIM muja, eha nizce avadAta // 160 // avasara lahI aba maiM bhayA, nirbhaya sarva prakAra / Atma sAdhana aba karu, nisaMdeha niradhAra / / 161 // zuddha upayogI puruSa ku, bhAse maraNa najIka / taba jaMjAla saba pariharI, Apa hove nirabhIka / / 162 // eNI vidha bhAva vicAra ke, ANaMda maya rahe soya / - AkulatA kiNaviva nahIM, nirAkula thira hoya // 163 // AkulatA bhava bIja hai, iNathI vadhe saMsAra / _jANI AkulatA taje, e uttama AcAra / / 194 / / saMjama dharma aMgokare, kiriyA kaSTa apAra / tapa japa bahu varasAM lage, karI phala saMca asAra // 165 // AkulatA pariNAma thI, khINa meM hoya sahu nAza / samakitavaMta ema jANIne, AkulatA taje khAsa // 166 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra 76 nirAkula thira hoya ke, jJAnavaMta guNa jANa / hita zikha hRdaya dharI taje, AkulatA dukha khANa // 167 / / AkulatA koI kAraNe, karavI nahIM lagAra / e saMsAra duHkha kAraNo, iNaku dura nivAra / / 168 nizce zuddha sarUpakA, ciMtana vAraMvAra / nija sarUA vicAraNA, karavI citta majhAra // 166 / / nija sarUpa ko dekhavo, avalokana paNa tAsa / zuddha sarUpa vicAravo, aMtara anubhava bhAsa // 200 // ati thiratA upayoga kI, zuddha sarUpa ke maaNhii| , karatAM bhava duHkha savi Tale, nirmalatA lahe tAMhI // 201 / / jema nirmala nija cetanA, amala akhaMDa anUpa / guNa anaMtano piMDa eha, sahajAnaMda svarUpa // 202 / / eha upayoge varatatAM, thira bhAve layalIna / nirvikalpa rasa anubhave, nija guNamAM hoya pIna // 203 / / jaba lage zuddha sarUpa maiM, barate thira upayoga / . taba lage Atama jJAnamAM, ramaNa karaNa ko joga // 204 // jaba nija joga calita hove, taba kare eha vicAra / - e saMsAra anitya che. iNameM nahIM kachu sAra / / 205 // duHkha anaMta kI khANa yaha, janama maraNa bhaya jora / viSama vyAdhi pUrita sadA, bhava sAyara cihuM ora // 206 // e sarUpa saMsAra ko, jANI tribhuvana nAtha / rAja Rddhi saba choDake, calave zivapura sAtha // 207 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra nizce dRSTi nihAlatAM, cidAnaMda cidarUpa / cetana dravya sAdharamatA, puraNAnaMda sarUpa // 208 / / pragaTa siddhatA jehanI, AlaMbana lahI tAsa / zaraNa karu mahApuruSa ko, jema hoya vikalapa nAza // 206 / / athavA paMca parameSTi e, parama zaraNa muja eha / valI jinavANI zaraNa che, parama amRta rasa meha // 210 // jJAnAdika AtamaguNA, ratnatrayI abhirAma / eha zaraNa muja atibhalaM, jehathI lahu~ zivadhAma // 211 // ema zaraNa dRDha dhArake, thira karavo pariNAma / ___ jaba thiratA hoze cittamAM, taba nija rUpa visarAma // 212 // AtamarUpa nihAlatAM, karatA ciMtana tAsa / paramANaMda pada pAmie, sakala karma hoya nAza // 213 // parama jJAna jaga eha che, parama dhyAna paNa eha / parama brahma paragaTa kare, parama jyoti guNa geha / / 214 / / tiNa kAraNa nija rUpamAM, phirI phiro karI upayoga / cihu~ gati bhramaNa miTAvavA, eha sama nahIM koI jog||215|| nija sarUpa upayogathI, phirI calita jo thAya / to arihaMta paramAtmA, siddha prabhu sukhadAya // 216 // tInukA Atma sarUpakA, avalokana karo sAra / dravya guNa parjava tehanA, ciMtavoM citta majhAra / / 217 / / nirmala guNa ciMtana karata, nirmala hoya upayoga / taba phirI nija sarUpa kA, dhyAna karo thira joga // 218 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra je sarUpa arihaMta ko, siddha sarUpa valI jeha / tehavo Atama rUpa chai, tiNameM nahIM saMdeha // 216 // cetana dravya sAdharamatA, teNe karI eka sarUpa / bheda bhAva iNameM nahIM, ehavo cetana bhUpa // 220 // dhanya jagata meM teha nara, je rame Atma sarUpa / nija sarUpa jeNe navi lahya te paDiyA bhava kUpa // 221 // cetana dravya sabhAvathI, Atama siddha samAna / parajAye karI pheraje, te savi karma vidhAna // 222 // teNe kAraNa arihaMta kA, dravya guNa parajAya / dhyAna karatA tehay, Atama- nirmala thAya // 223 // parama guNI paramAtamAM, tehanA dhyAna pasAya / bheda bhAva dUre Tale, ema kahe tribhuvana rAya // 224 // jeha dhyAna arihaMta ko, sohI Atama dhyAna / phera kachu iNameM nahIM, ehIja parama nidhAna // 225 // ema vicAra hirade gharI, samyakdRSTi jeha / . sAvadhAna nija rUpa meM, magana rahe nitya teha // 226 / / Atama hita sAdhaka puruSa, samyakavaMta sujAna / kahA vicAra mana meM kare, varaNavU suNo guNa khANa // 227 // jeha kuTuMba parivAra sahu, baiThe hai nija pAsa / tinako moha choDAvavA, eNI pare bole bhAsa // 228 // eha zarIra Azrita che. tuma muja mAtane tAta / teNe kAraNa tumaku kahuM, aba nisuNo eka bAta // 226 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAghi vicAra eto dina zarIra eha, hota tumArA jeha / aba tumArA nAhI hai, bhalI pare jANo teha // 230 / / aba eha zarIra kA, Ayurbala thiti jeha / pUraNa bhaI aba navI rahe, kiNavidhi rAkhI teha // 231 // thiti paramANe te rahe, adhika na rahe keNI bhaaNt| to tasa mamatA choDavI, e samajaNa kI bAta // 232 // jo aba eha zarIra kI, mamatA kariye bhAya / prIti rAkhiye tehasu, duHkhadAyaka vaha thAya // 233 // sura asuroM kA deha e, indrAdika ko jeha / saba hI vinAzaka eha che, to kyu karavo neha // 234 // iMdrAdika sura mahAbalI, atizaya zakti dharaMta / thiti puraNa thaye teha paNa, khINa eka kohu na rahaMta // 235 / / idrAdika sura jeha che, tiNakI Rddhi apAra / batrIza lAkha vimAna ke, savI sura ANAkAra // 236 // tIna lakha chatrIza sahasa che, mahA balavaMta jujAra / Atama rakSaka jehanA, anamiSa rahe huziyAra // 237 / / sAta kaTaka balano ghaNI, Rddhi taNo nahIM pAra / sAmAnika suravara pramukha, jihAM che bahu vistAra // 238 // ehavA parAkrama kA dhaNI, jaba thiti pUraNa hoya / kAla pizAca jaba saMgrahe, rAkhI na sake koya // 236 // kAla kRtAMta ke Agale, kisakA cale na jora / - mohe muMjhayA, prANiyA, TalavaMtA kare sora // 240 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAvi vicAra teNe kAraNa mAvitra tuma, tajo moha ku~ dUra / samatA bhAva aMgIkarI, dharma karo thaI zUra // 241 / / pudgala racanA kAramI, viNasaMtA nahIM vAra / te Upara mamatA kisI, dharma karo jaga sAra // 242 // jhUThA eha saMsAra cha, tiNakuM jANo sAMca / bhUla anAdi ajJAna kI, moha karAve nAca // 243 // karama saMyoga AvI male, thiti pAke sahu jaay| .. kror3a jatana karIye kadA, paNa khina eka na rahAya // 244 / / svapna sarIkhA bhoga che, Rddhi capalA jhabakAra / DAbha aNI jala biMdu saMma, Ayu athira saMsAra / / 245 / / te jANo tame zubha pare, chaMDo mamatA jaal| Atamahita aMgokarI, pApa karo vizarAla // 246 // rAga dazA thI jova ku~, nibir3a karama hoya baMdha / valI durgati mA~ jaI paDe, jIhAM duHkhanA bahudhaMdha // 247 // muja upara bahu moha thI, makuM ati duHkha thAya / . paga Ayu puraNa thaye, kisI te na rakhAya // 248 // alpa kAla Ayu tume, dekho dRSTi nihAla / saMbaMdha nahIM tuma muja bice, maiM phiratA saMsAra / / 246 / / pAvo bhAva saMbaMdha thI, maiM mayA tumArA putra / paMtho melApa tego pare, e saMsAraha sUtra / / 250 / / eNi vidha savi saMsArI jIva, bhaTake cihuM gati maahii| karma saMbaMdhe AtrI nale, paNa na rahe yira kyAMho / / 25.1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra eha sarUpa saMsAra kA, pratyakSa tuma dekhAya / teNa kAraNa mamatA taji, dharma karo cita lAya // 252 // punya saMyoge pAmIyA, narabhava ati sukhakAra / dharma sAmagro savi malI, saphala karo avatAra // 253 // kAla AheDI jagata meM, bhamato divama ne rAta / tumaku paNa grahaze kadA, e sAco avadAta // 254 // ema jANI saMsAra ko, mamatA kIje duur| samatA bhAva aMgIkaro, jema laho sukha bharapUra // 255 / / dharama gharama jaga sahu kare, paNa tasa na lahe mrm| zuddha gharama samajyA binA, navi miTe tasa bharama // 256 / phaTika maNi niramala jisau, cetana ko je svabhAva / dharma vastugata teha che, avara save parabhAva // 257 // rAga dveSa kI pariNati, viSaya kaSAya sNyog| malIna bhayA karame karI, janama maraNa Abhoga / / 258 / / moha karama kI gehalatA, mithyA dRSTi aNdh| mamatAsa~ mAce sadA, na lahe nijaguNa saMga / / 256 / / tiNa kAraNa tumaku kahu~, suNo eka cita lagAya / / mamatA chAMDo mUlathI, jema tumaku~ sukha thAya // 260 // parama paMca parameSTi ko, samaraNa ati sukhadAya / ati Adara thI kIjiye, jehathI bhava duHkha jAya // 261 // arihaMta siddha paramAtamA, zuddha sarUpI jeha / tehanA dhyAna prabhAva thI, pragaTe nija guNa reha / / 262 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra zrI jina dharama pasAya thI, hui muja nirmala buddha I Atama bhalI pareM olakhI, aba karU tehanI zuddha // 263 // tume paNa eha aMgIkaro, zrI jinavara ko dharma / nija Atama ku~ bhalI pareM, jANi laho savi marma // 264 // aura sabe bhramajAla hai, duHkhadAyaka sabI sAja / ttinakI mamatA tyAgake, aba sAdho nija kAja // 265 // bhava bhava melI mUkIyA; ghana kuTuMba saMjoga / vAra anaMtA anubhavyA, savi saMjoga vijoga // 266 // ajJAnI e AtamA, jisa jisa gati meM jAya / mamatAvaza tyAM tehavo, huI rahI bahu duHkha pAya // 267 // mahAtama e savi moha ko, kiNa vidha kahyo na jAya / anaMtakAla eNI pare bhame, janma maraNa duHkhadAya // 268 // ema pudgala parajAya jeha, sarva vinAzI jANa / cetana avinAzI sadA, e nA lakhe ajANa // 266 // mithyA mohane vaza thaI, jhUThe ko bhI sAca / ka tihAM acaraja kiMso, bhava maMDapa ko nAca || 270 / / jinako moha galI gayo, bhedajJAna lahI sAra / pudgala kI pariNati viSe, navi rAce niradhAra // 271 // bhinna lakhe Atama thakI, pudgala kI parajAya / kimahI calAvyo navi cale, kazI pare te na ThagAya // 272 // bhayA yathAratha jJAna jaba, jANe nija parabhAva / thiratA bhaI nija rUpameM, navI ruce tasa parabhAva // 273 // Jain Educationa International piinii For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 samAdhi vicAra mAta tAta tumaku kahI, e saba sAcI bAta / te cita meM gharajyo sadA, saphala karo avadAta // 274 // mujaku tuma sAthe hato, etA dina saMbaMdha / ____ aba te saviM pUraNa huo, bhAvI bhAva prabaMdha // 275 / / vikalpa kAi tume mA karo, dharma karo thai dhIra / maiM paNa Atama sAyanA, karu nija mana karI thora // 276 / / Atama kAraja sAdhabo. tumaku ucita hai sAra / moha na karo kisI kAraNe, jiNathI duHkha apAra // 27 // sahaja svarUpa je Apamo, te che ApaNI pAsa / nahIM kisI sujAcanAM, nahIM parakI kisI Asa // 278 // ApanA ghara mAMhI ache, mahA amUlya nidhAna / te saMbhAlo zubha pareM, ciMtana karo suvidhAna // 276 // janma maraNa ko duHkha Tale. jaba nirakhe nijarUpa / anukrame avicala pada lahe, pragaTe siddha sarUpa / / 280 / / nija sarUpa jANyA binA, jIva bhame saMsAra / jaba nija rUpa pichANIo, taba lahe bhava ko pAra // 281 // sakala padAratha jagata ke, jAMgaNa dekhaNahAra / pratyakSa bhinna zarIra su, jJAyaka cetana sAra / / 282 / / draSTAMta eka suNo ihAM, bAramA svarga ko deva / ___ kotuka miza madhyaloka meM, AvI vasiyo heva // 283 // koika raMka puruSa taNI, zarIra parajAya meM soya / paisI khela kare kisA, te dekho saha koya // 284 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra 87 kabahIka rAna. meM jAya ke. kASTa - kI bhArI ley| nagara meM becana cAliyo, mastake dharIne teha // 285 // kare majurI koI dina, -kabahIka mAMge bhIkha / kabahIka para sevA viSe, dakSa thaI dhare zIkha // 286 // kabahIka nATakIyo huI, rIjhave nagara ke vRda / kabahIka vaNika banI iso, kare vepAra amaMda // 287 / / kabahIka mAla gumAya ke, rudana kare bahu teh|| kabahIka naphA pAya ke, hAsya vinoda acheha // 288 // eNI vidhi khela kare ghaNA, putra putrI parivAra / strI Adika sAthe rahe, nagara mAMhI teNI vAra // 286 // vairI kaTaka Avyu ghaNu', nAsaNa lAgyA loka / taba te sura ema ciMtave, ihAM hoze bahu zoka / / 260 / / ema vicAra karI save, cAle AdhI rAta / eka putra ku kAMgha para, bIjAku~ grahe hAtha // 261 // gharavAkharako poTalo, strI lahe zira pari teha / ___putrIku Agala karI, eNI pere cAle teha // 262 // phATe tUTe godaDAM, tiNa kI bAMdhI gAMTha / zira dharI te ApaNe, eNIviva tihAMthI nATha // 263 // mAraga cAlatAM tehane, vATa baTAU male jeha / pUche kIhAM cAlyA tume, taba ema bhAkhe teha // 264 // nagara amAru' gherIyu, vayarI lazkara Aya / tINa kAraNa ame nAzIyA, lahI kuTuMba samavAya // 265 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra koika gAMva meM jAyake, jima tima karu' gujarAna / karama vipAka bane isA, teNe karI bhayA herAna // 266 // ema aneka prakAra kA, khela kare jgmaaNhii|| paNa cita meM jANe izyu', maiM sadA sukhamAhI / / 297 // maito bAramA kalpa ko, deva mahA RddhivaMta / anopama sukha vilasu sadA, adabhuta e virataMta // 268 / / e ceSTA je maiM karI, te savi kautuka kAja / raMka parajAya dhAraNa karI, tINako e savi kAja // 266 // jema sura eha caritrano, navI dhare mamatA bhAva / ___ dona bhAva paNa navI kare, ciMtave nija surabhAva // 300 / / eNIvidha para parajAya meM, maiM je ceSTA karaMta / ___ paNa nija zuddha sarUpa ku, kabahuM nahIM visaraMta // 301 / / zuddha hamAro rUpa hai, zobhita siddha samAna / kevala lakSmI ko dhaNI, guNa anaMta nidhAna / / 302 // eNI pare eha sarUpa ko, anubhava kiyo bahuvAra / aba kiNavidha muja bhaya nahIM, e jANo niradhAra // 303 // aba Age nija nArI ku, samajAveM zubha rIti / mamatA na karo eha kI, na karo pudgala prIta // 304 // thiMti puraNa bhaI eha kI, aba rahaNe kI nAMhi / to kyu moha dharo ghaNo, duHkha karanA dila mAhI / / 305 // merA terA saMbaMdha * je, etA dina kA hoya / . vadha ghaTa ko na karI sake, eNovidha jANo soya / / 306 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra eha zarIra asAra che, viNasaMtA nahIM vAra / thiti bala savi pUraNa huA, khINameM hoyagI chAra // 307 // tiNa kAraNa tumaku~ kahu~, ma gharo iNakI Aza / garaja sare nahIM tAharI, inakA hoye aba nAza // 308 || ema jANI mamatA tajI, gharama karo dhari prIta | jema Atama sukha saMpaje, e uttama kI rIta // 306 // kAla jagata meM sahu sire, gAphala raheNA nAhIM / kabahIka tujaku~ paNa grahe, saMzaya iNameM nAMhIM // 310 // tuM muja pyArI nArI che, e savi moha vilAsa / bhoga viTaMbanA jANIye, Atama guNa ko nAza / / 311 / / strI bharatAra saMjoga je, bhava nATaka eha jANa / cetana tuja muja sArIkho, karma vicitra bakhANa || 312|| ema vicAra citta meM gharI, mamatA mUko dUra | nija svAratha sAdhana bhaNI, dharma karo thai zUra // 213 // jo muja Upara rAga che, to karo gharama meM sahAja / i avasara tuja ucita hai, e samo avara na kAja // 314 // dharama upadeza eNI pare, terA hita ke kAja / maiM ko karuNA lAyake, teNe sAdho zivarAja || 315 // phogaTa kheda na kIjiye, karma baMdha bahu thAya / jANI ema mamatA tajI, dharma karo sukhadAya // 316 // have nija kuTuMba maNI kahe. hitazikSA suvicAra | mamatA moha choDAvavA, eNIvigha kare upagAra // 317 // Jain Educationa International ke For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra suNo kuTuMba parivAra sahu, kahu~ tumaku hita lAya / eha mere Au thiti pUraNa bhaI, eha zarIra kI bhAya // 318 // teNe kAraNa muja upare, rAga na gharanA koya | rAga karyA duHkha upaje, garaja na saraNI joya // 316 // thiti saMsAra kI, paMkhIkA selApa / khINa- khINa me ur3I cale, kyA karanA saMtApa // 320 // koNa rahyA ihAM thira thaI, rehaNahAra nahIM koya / pratyakSa dIse iNIpare, tume paNa jANo soya // 321 // tuma sahu sAtha su~, kSamA bhAva che sAra / AnaMdamAM tuma sahu raho, dharma upara dharo pyAra / / 322 // sAyara mAM bUr3atAM, nA koI rAkhaNahAra dharma eka pravahaNa samo, kevalI bhAkhita sAra // 323 // e sevo tuma cita gharI, jema pAmo sukha sAra / duragati savi dUre Tale, anukrame bhava nistAra // 324 // kuTuMba parIvAra ku~, samajAvI avadAta | pachI putra bolAya ke, bhAkhe eNI suNo putra zANA tume, kehaNe ko e pare bAta / / 325|| sAra / moha na karavo mAharo eha athira saMsAra // 326 // zrI jinadharma aMgIkaro, sevo gharI bahu rAgaH / tumakuM sukhadAyaka ghaNo, lahezo mahA sobhAga // 327 // vyAvahArika saMbaMdha thI, ANA mAno sAra teNe kAraNa tumane kahu~, ghAro citta makAra // 328 // bhava ema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only i Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra prathama deva guru dharma kI karo ati gADha pratIta / mitrAI karo sujana kI, dharmI dharo prIta // 326 / / dAna ziyala tapa bhAvanA, dharma e cAra prakAra / rAga dharo nitya ehasu, karo zakti anusAra // 330 // sajana tathA parajana viSe, bhedavijJAna jema hoy| eha upAya karo sadA, ziva sukhadAyaka soya // 331 // je saMsArI prANiyA, magana rahe saMsAra / prIta na kIjiye teha kI, mamatA dUranivAra // 332 // rAgI jIva kI saMgate, eha saMsAra majhAra / kAla anAdi bhaTakatAM, kima hI na lahIye paar||333|| rAge rAga dazA vadhe, tema valI viSaya vikAra / mamatA mUrchA bahu vadhe, e durgati dAtAra // 334 // teNe saMsArI jIva kI. tajI saMgata diladhAra / jJAnavaMta puruSAM taNI, karo saMgati suvicAra // 335 / / dharmAtmA puruSa taNI, saMgate bahu guNa thAya / jaza kIrti vAdhe ghaNI, pariNati sughare bhAya // 336 // ema aneka guNa saMpaje, eha loka meM sukhakAra / valI paraloka meM pAmIye, svargAdika sukhasAra // 337 / / valI uttama puruSataNI, saMgate lahIye dharma / dharma ArAdhI anukrame, pAmIye zivapura sarma // 338 // dharamI uttama puruSa kI, saMgati sukhanI khaann| doSa sakala dUre Tale, anukrameM pada nirvANa // 336 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra eNI vidha tumakuhitabhaNI, vacana kahyAM surasAla / jo tumakuM saccA lage, to kIjo citta vizAla // 340 // dayA bhAva citta ANake, maiM kahyA dharma vicAra / ... jo tuma hRdaya mAM dhArazo, to lezo sukha apAra // 341 / / ema sabaku~ samajAya ke, saba se alagA hoya / avasara dekhI ApaNAM, citta meM ciMte soya // 342 // Ayu alpa nija jANa ke, samakita dRSTivaMta / dAna punya karaNA jike, nija hAthe kare saMta // 343 // mahAbrata dhArI munivarA, samyaga jJAna saMyukta / dhAraka dazaviva dharmanA, paMca samiti traNa gupta // 344 // bAhya abhyaMtara graMthi je, tehathI nyArA jeha / bahuzruta Agama arthanA, marma lahe sahu teha // 345 // ehavA uttama guru taNo, punya thI joga jo hoya / / .. antara khulI ekAnta meM, nizalya bhAva hoya soya // 346 // ehavA uttama puruSano, joga kadI navI hoya / to samakita dRSTi puruSa, mahA gaMbhIra te joya // 347 / / ehavA uttama puruSa ke, Age apanI bAta / hRdaya khola kara kIjiye, marama sakala avadAta // 348 / / joga jIva uttama jike, bhava bhIru mahAbhAgya / ehavo joga na hoya kadA, kaheNe ko nahI lAga // 34 // apanA mana meM ciMtave, duSTa karama vaza jeha / pApa karama je hoya ga, bahu vidha nide teha // 350 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAvi vicAra zrI arihaMta paramAtamA, valI zrI siddha bhagavaMta / jJAnavaMta munirAjanI, valI sura' samakitavaMta // 351 // ityAdika mahApuruSa kI, sAkha karo suvizAla / valI nija Atama sAkhasu, durita save azarAla // 352 / / mithyAduSkRta bhalI pareM, doje trikaraNa zuddha / eNI vidha pavitra thaI pache, koje nirmala buddha // 353 // avazya maraNa nija mana viSe, bhAsana huve jAma / - sarva parigraha tyAga ke, AhAra cAra taje tAma // 354 / / jo kadi nirNaya navI huve, maraNa taNo mana maahii| to marajAdA kIjiye, itara kAla kI tAMhI // 355 / / sarva AraMbha parigraha sahu, tinako kIjai tyAga / cAre AhAra valI paMcakhiye, iNavidha karI mahAbhAga / / 356 // have te samakita dRSTivaMta, thira karI mana vaca kAya / khATa thI nIce utarI, sAvadhAna ati thAya // 357 // siMha pare nirbhaya thai, kare nija Atama kAja / mokSa lakSmI varavA bhaNI, levA zivapura rAja // 358 / / jima mahA subhaTa saMgrAma mAM, vairI jItaNa kAja / raNabhUmi meM saMcare, karatA atIha dIgrAja // 356 / / iNIvidha samakitavaMta je, karI thiratA pariNAma / AkulatA aMze nahIM, dhIraja taNu te dhAma // 360 / / zuddha upayoga mAM varatato, AtamaguNa anurAga / paramAtama ke dhyAna meM, lIna aura saba tyAga // 361 / / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi vicAra dhyAtA dhyeyamo. ekatA, dhyAna karatA, hoy| __ Atama hoya paramAtamA, ema jANe te soya // 362 // samyakdRSTi zubhamati, zivasukha cAhe teh| rAgAdi parINAmasoM, khiNa navI varate teha / / 363 // kiNahI padArtha kI nahIM, vAMchA tasa citamAha / mokSa lakSmI varavA bhaNI, dharato ati uchAMha // 364 // eNividhi bhAva vicAratAM, kAla puraNa kare soya / ___ AkulatA kiNavidha nahIM, nirAkula thira hoya // 365 // Atamasukha ANaMdamaya, zAMta - sudhArasa kuNdd| tAme te jhIlo rahe, Atama. vIraja udaMDa / / 366 // Atama sukha svAdhIna che, aura na eha samAna / ema jANI nijarUpa maiM, varate gharI bahumAna // 367 // ema ANaMdamA varatatA, zAMta pariNAma saMyukta / Ayu nija puraNa karI, maraNa lahe mativaMta / / 368 // eha samAdhi prabhAvatho, indrAdika ko Rddha / uttama padavI te lahe, sarva kAraja ko siddha / / 366 / / mahA vibhUti pAyake, vicaraMtA bhagavAn / vali kevalI munirAjane, vaMde stave bahumAna // 370 / / suraloke zAsvata prabhu, nitya bhakti kare taas| kalyANaka jinarAjanA, occhavaM karata ulAsa // 371 / / naMdIsara , Ade ghaNAM, tIratha vaMde saar| samakita nirmala te kare, saphala kare avatAra // 372 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'samAdhi vicAra sura Ayu puraNa karo, tihA~ tho cavIne teha / / manuSya gati uttama kula, janama lahe bhavI teha // 373 // rAjya Rddhi sukha bhogavI, sadaguru pAse teha / saMjama dharma aMgokarI,guru seve dharI neha // 374 // zuddha caraNa pariNAma thI, ati vizuddhatA thAya / kSapaka zreNI ArohIne, dhAtI karama khapAya // 375 // kevalajJAna pragaTa bhayo kevala darazana bhAsa / / eka samaya traNa kAlakI, saba vastu prkaash|| 376 // sAdi anaMta thiti karI, avicala sukha niradhAra / vacana agocara eha che, kiNavidha lahIye pAra // 377 // mahimA maraNa samAdhino, jANo ati guNageha / tiNa kAraNa bhavI prANiyA, udyama karIye teha // // 37 // eNIvidha maraNa samAdhi ko, saMkSepe suvicAra / duhA bhAsa racanA karI, nija parane upagAra / / 376 / / maraNa - samAdhi vicAranI, prati malI muja ek| tiNa meM samAdhi maraNa ko varNava kiyo ati chek||380|| paNa bhASA marudeza kI, tiNameM lakhIyo teha / tiNa kAraNa sugama karI, duhA baMdha kiyo eha / / 381 / / alpamati anusArathI, bina upayoge jeh| viruddha bhAva lakhiyo jike, mithyAduSkRta teha / / 382 // // iti samAdhi vicAra // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna mahAvIra kA AtmajJAna dharma kI vyavahArika vyAkhyA___ vyavahArika dharma-jaise dayA, dAna, zIla, japa tapa vratAdi kI ArAdhanA se manuSya kI sadgati hotI hai| ArAdhanA meM usake manobhAva manda yA tIvra kI apekSA se manuSya yA daivagati use prApta hotI hai| arthAt naraka yA tithaMca rUpa - durgati meM jAne se baca jAtA hai| yaha to zArIrika evaM jIvana paristhiti ko pratikUlatA se bacakara usakI anukUlatA prApta karane kI bAta huii| dharma kI yaha vyAkhyA to prAyaH sabhI dharma karate haiN| .. to phira vItarAga sarvajJadeva ke dharma kI vizeSatA kyA huI ? bhagavAna mahAvIra kA upadeza hai ki zubha kArya, vicAra evaM bhAvanA anurUpa jIvana jIne se sadgati to prApta hotI hai, kintu itane se hI jIva kA janma maraNa rUpa bhavabhramaNa nahIM ruktaa| kyoMki anAdikAla se jIvoM kI cetanA meM ajJAnatAvaza jo zalya-kAMTe cubhe hue haiM ( tIna kATe jaise, mAyAzalya, niyANA zalya, mithyAdarzana zalya ) unheM cetanA se bAhara nikAlane ke lakSya se dharma ArAvana karake unheM apane antara se nikAle binA jova meM mokSa ke yogya pAtratA nahIM A sakatI, pAtratA to mAyAzalya dambha rahita dharma ArAdhanA karane se AtI hai| niyANA zalyaphala ko icchArahita-niSkAma ArAdhanA karane se tathA mithyAdarzana-zalya AtmA kI saccI samajhapUrvaka ArAdhanA karane se vizeSa rUpa se pAtratA AtI hai, arthat jIva ko vyavahAra se samyag darzana hotA hai| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (67) vizeSa rUpa se dharma ArAdhanA karate hue jIva ko utkRSTa bhAva utpanna hone se vaha trikaraNa rUpa puruSArtha karatA hai| pahalA (1) yathApravRtikaraNa indriyajanya bhogoM se use jJAnagarbhita vairAgya utpanna hotA hai ( bhoga meM mandaruci yA ruci kA abhAva ho jAnA) va (2) apUrvakaraNa-mana vaca, kAyA se hone vAle vyavahArika dharma-japa, tapAdi se pRthaka antara meM khoja zodha rUpa yA citavRti kA vyAyAma-svAdhyAya, dhyAna rUpa antarsAdhanA karatA haiM / (3) anivRtikaraNa-uparalikhita sad abhyAsa se apane sahaja zuddhAtma svarUpa evaM svabhAva kA bodha-anubhUti ho jAnA, nizcaya se samyag darzana haiN| arthAta cittavRtti kA antarAtmA meM antamuhUrta ke liye samAdhistha ho jAne para nizcaya se samyagdarzana ho jAtA hai| jaina darzana meM nizcaya naya se dharma zabda kI vyAkhyA vastu svabhAvo dhammo hai| Atma svabhAva kA use anubhava hone lagatA hai| use apane AtmA kA dharma-darzana upayoga-vastuoM kA sAmAnya bodha, tathA jJAna upayoga vastuoM kA vizeSa bova-vyorevAra jAnakArI ho jAtI hai| ina saba kA bodha-anubhava karane vAle apane zAzvata, sahaja, zuddhAtmA kI zraddhA-samyaktva ho jAtI hai| ___ vaha jaba manogupti pUrvaka apanI cittavRtti ko Atmabodha rUpa anubhava jJAna meM samAye rakhatA hai, taba cittavRtti kI vaha samAdhistha avasthA hI samatA bhAva haiM, bhAva sAmAyaka hai, antaraMga cAritrasaMyama bhAva haiM, abheda ratnatraya hai, astuH, yaha sahaja, sarala mokSamArga haiM, aise apane sahaja zuddhAtmA ke dhyAna meM rahane vAlA jJAnI AtmA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 68 ) zvAsozvAsa meM apane anAdi kAla ke karmoM ke baMdha ko zithila karake tor3atA huA apane caramalakSa kevalajJAna kI ora agrasara hotA hai tathA baMdhana rahita avasthA mokSa ke najadIka pahu~catA hai, icchA kAmanA rahita aisI sahaja cittavRtti kI avasthA ko jJAniyoM ne bhAva se tapa kahA hai jisameM saba karmoM kA nAza kara dene kI anupama zakti rahI huI hai / uparokta Atma vijJAna-nizcaya se samyaktva sahita apane sahaja zuddhAtmA kA jJAna bhagavAna mahAvIra ko gat tIsare bhava meM hI ho gayA thaa| aura nizcaya se samyag-dRSTi manuSya ko hotA hai, tathA jisane darzana-mohanIya kI sAtoM prakRtiyoM kI jar3a se kSaya kara diyA ho, use sarvadA kAyama rahatA haiN| bhagavAna mahAvIra kA samatAbhAva-zuddhAtma sAdhana svarUpa / 'karemi sAmAiyaM' pATha pUrvaka dIkSA grahaNa karane ke bAda unheM cauthA manaHparyavajJAna pragaTa huaa| __ ve manogupti, vacanagupti, kAyagupti rUpa utkRSTa sAdhanA kAyotsargadhyAna meM cha dravya, nau tatva Adi vastu svarUpa evaM usake svabhAva kA arthAta pRthaka-pRthaka dravyoM ke pRthaka guNa evaM paryAya kA cintana, manana dhyAna ke dvArA vastu sthiti kA samAdhAna hone para apane vizuddha antarAtmA kI anubhUti meM samAdhistha hokara parama zAnti evaM paramAnanda kA anubhava karate the| aise parama utkRSTa samatA bhAva ko zAstroM meM abheda ratnatraya-samyag-darzana jJAna cAritrANi mokSa mArgaH ( tatvArthasutra / ) kahA hai / unake upadezAnusAra jIvAdi tatvoM kI dRr3ha zraddhA ho tathA usa zraddhAbala se manuSya ko Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 66 ) yathApravRti Adi trikaraNa ke dvArA nizcaya se samyag darzana-zarIrAdi sabhI paudgalika vastu se pRthaka apane sahaja zuddhAtma svarUpa evaM svabhAva kA bodha-anubhUti ho jAya to uparyukta bhAva sAmAyaka isa kAla meM bhI sambhava hai| lekina bharatakSetra ke Ajakala ke vAtAvaraNa meM usa bhAva meM adhika samaya sthira rahanA kaThina haiM, to bhI sAdhana rUpa abhyAsa mumukSu ko karate rahanA cAhiye, yaha unakA kartavya hai| sAdhanA kAla meM jaba bhagavAna ko AhAra evaM vihAra kA prayojana hotA, taba ve IryAdi pAMca samiti pUrvaka arthAta jIvoM kI yatnAjayaNA pUrvaka calanA, bolanA, AhArAdi karate the, jisase kisI bhI prANI ko kisI prakAra kA kaSTa duHkha na pahuMca jaay| kyoMki ve mahasUsa karate the ki cIMTI se hAthI paryanta hI nahIM balki pRthvI, jala, agni, vAyu, vanaspatikAya bhI merI AtmA ke samAna anya jIvoM kA nivAsa sthAna hai, aura cetana zakti kI apekSA sabhI jIva samAna hai, tathA zarIra vA vicAra kA bheda jo dIkhatA hai vaha to apane apane vibhinna karmoM ke udayAnusAra hai| ___ apane vinAzI zarIra kI sukha suvidhA ke liye unake prANoM ko Thesa pahuMcAnA hiMsA haiM , pApa hai jo apanI AtmA ke liye bhI isa bhava meM, parabhava meM duHkha kA kAraNa hai| astu ve upayoga pUrvaka sAvadhAnI se vihArAdi karate the| unakA anya kisI prANI ko kaSTa nahIM dene kA kitanA utkRSTa bhAva thA-vaha apane nimna udAharaNa se anubhava kara sakate haiM / jaise ve kisI ke dvAra para AhAra lene ko gaye, usa dvAra para pahale se koI bhIkhamaMgA athavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 100 ) kutAdi AhAra kI pratIkSA meM khar3A hai, aura dene vAle ke pAsa AhAra alpa haiM, to ve vahA~ se AhAra liye binA hI cale jAte the / kitanI sahRdayatA thI / astu : mumukSuoM ko bhI apane apane jIvana upayogI AhArAdi sabhI kArya upayoga jIvadayA kA khyAla rakhate huye karanA ucita haiM, bhI yadi jIva virAdhanA ho jAya to mana vacana yAcanA karanI cAhiye / pUrvaka jayaNA se - pazu pakSI kRta, manuSya kRta, deva kRta upasargoM ko unakI ajJAnatA samajha, athavA apane pUrvakRta karmoM kI pratikriyA jAnakara bhagavAna unheM kSamA to kara dete hI the, tathA una logoM kI ajJAnatA se unake hone vAle karmabaMdha ke bhayAnaka pariNAma ke khyAla se unakA hRdaya vyathita ho karuNA bhAva se bhara jAtA thA, sAmane vAle meM pAtratA hotI to sadupadeza ke dvArA bodhita kara Atma kalyANa ke sanmArga meM lagA dete the / unhoMne aneka maraNAntaka upasarga sahe the, jisameM se eka caNDakauzika- bhayAnaka viSa vAle sarpa kA udAharaNa de rahe haiM :- eka samaya seyaviyA jilA ke eka grAma se vihAra karate samaya gA~va vAloM ne unase nivedana kiyA ki usa dizA meM na jAveM kyoMki udhara jaMgala meM dRSTiviSavAlA eka bhayAnaka sarpa rahatA hai, vaha udhara se jAne vAle kisI ko binA ise nahIM chor3atA / kintu mahAvIra usa dizAmeM hI vihAra kara gaye, tathA saMdhyA hone se pahale sarpa ke bila ke pAsa pahuMcakara kAyotsarga dhyAna meM sthira khar3e hokara Atma dhyAna meM tallIna ho gaye / Jain Educationa International upayoga rakhate hue kAyA se kSamA For Personal and Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarpa jaba bAhara nikalA to bila ke nikaTa hI unheM khar3e dekhakara atyanta krodhita ho unake paira meM jora se Dasa diyA, lekina isa kArya se una para koI pratikriyA na hotI dekha Azcarya se stambhita ho gayA, taba bhagavAna ne use sambodhana kiyA hai caNDakauzika ! bujjha bujjha ! apane pUrva janma kA smaraNa kara aura Atma bodha ko pAkara zAnta evaM sthira ho jA ! isa prakAra bodhayukta AzI di vacana sunakara vaha zAMta ho gayA tathA vicAra magna hone para jAtismaraNa jJAna dvArA use apane pUrvabhava kA anubhava huA, taba vaha prasanna hokara apanA mu~ha ko bila meM DAla kara anazana brata (khAne pIne calane phirane kA tyAga rUpa) grahaNa kara zarIra se sthira ho gayA tathA Atma cintana-dhyAna meM tallIna ho gyaa| usake zarIra ko cITTiyoM ne ghera kara apanA AhAra prArambha kara diyA tathA tIna dinoM meM usakA zarIra calanI kI taraha ho gayA, lekina vaha apane dhyAna se vicalita nahIM huA, Ayu ke anta meM deha ko chor3akara AThaveM svarga meM utpanna huaa| pUrva sAdhana ke bala se hiMsaka pazu, sat saMga se turata Atma-bodha prApta kara anazana grahaNa kara apanI gati sudhAra lI aura mokSa kI ora agrasara ho gyaa| taba apane manuSya hokara, viveka, vicAra zakti vAle manuSya kahalAkara bhI gaDarapravAhIbher3oM kI bhAMti hI apane lokaraMjana vicAra evaM AcAra ko apanAe rahegeM, to Atmonnati-mokSa ke patha para kaise agrasara ho sakeMge ? jisa prakAra bhagavAna pratikUla upasarga karane vAloM ke prati Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 102 ) dveSabhAva krodhAdi bhAva na kara kSamAdi bhAva se zAnta evaM sthira hI rahate the , usI prakAra indrAdi, rAjAdi ke anukUla upasarga bandana bhakti Adi karane vAloM para khuza bhI na hokara zAnta bane rahate the, arthAt sadA vItarAga bhAva-dazA meM rahate the| aise vItarAga sarvajJa deva bhagavAna mahAvIra kI vANI se apane mumukSu sahaja zuddhAtma bodha prApta kara usa para apanI zraddhA ko dRr3ha na kara sake tathA tIna prakAra se samatA bhAva jaise parAzrita samatA bhAva-Atmavat sarva jIveSu (2) zarIrAzrita samatAbhAva paudgalika indriyajanya sukhAbhAsa meM khuza na honA, manda pariNAma rakhanA tathA zArIrika, mAnasika kaSToM meM cintita hokara ghabar3AnA nahI zAnta rahane kA prayatna / ( 3 ) AtmAzrita samatAbhAva antarAtmA paramAtmA eka se haiM, kyoM ki pratyeka jIva ke asaMkhya pradeza Atma zakti ke phailAva kA kSetra arthAta cIMTI ke zarIra meM utanA sA kSetra aura hAthI ke zarIra meM hAthI jitane kSetra meM cetanA vyApta rahatI hai, use Atma pradeza kI saMjJAdI gaI haiM jo rabar3a kI taraha elAsTika haiM vaha to zarIra ke apekSA se cetanA kI bAta hai, lekina AtmajJAna kI apekSA se kevalajJAna lokAloka taka phaila sakatA hai| astu cetanA kA phailAva asaMkhya pradeza kahA gayAhai usameM se ATha rucaka pradeza meM arthAta una pradezoM meM jo kendra sthAna, madhyasthAna meM hai unameM kabhI karma nahIM lagate vaha karma rahita hissA sahaja hai, zuddha hai negama naya se siddha ke samAna pavitra haiN| usa apekSA se AtmAantarAtmA paramAtmA tulya hai ataH mumukSu ko apane antara sahaja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAtmA ke dhyAna meM apanI cittavRti ko yoga kara-lagAkara sthira rahane rUpa samAne rUpa purUSArtha kA abhyAsa karate rahanA usakA kartavya hai| sarvajIva che siddha sama, jaisamajhe te thAya, sadgurU AjJA, jina dazA, nimita kAraNa mAya / upAdAna nu nAma leI eje taje nimitta pAve nahIM siddhatva ne, rahe bhrAnti mAM sthita / Atma-sidvi aise utkRSTa Atma sAdhana rUpa samatA bhAva se hI ahiMsA paramodharma kA siddhAnta prarUpita huA usako sarvAGga pAlane ke lie satya, acaurya, brahmacarya, aparigraha, kSamA, vinaya, saralatA, saMtoSa tapAdi vrata pracalita hue haiN| anAdikAla se pratyeka saMsArI jIva ko aSTa karma rUpI bhayAnaka roga lagA huA haiN| kintu ajJAnatAvaza vaha roga ko roga nahIM mAnane kI bhUla karatA AyA haiM tathA karma roga utpanna hone ke asalI kAraNa zubhAzubha bhAva evaM kArya ko karatA huA vaha roga ko miTAnA cAhatA hai, kintu usase roga miTate nahIM, upazama-daba jAte haiM, phira maukA pAkara apanA prabhAva jIva para jamAte haiM apanI bhUlake phalasvarUpa jIva ko anAdi kAla se cAra gatiyoM meM janma maraNarUpa se bhaTakanA par3a rahA hai jisase azAnti evaM duHkha anubhava karanA par3a rahA hai, apanI isa anAdi bhUla ko sudhArane kA svarNa suyoga use manuSya yoni, Arya kSetra meM hI milatA hai / ataH apane mUlyavAna biveka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 104 ) jAna evaM vicAra zakti ko zArIrika sukha suvidhA ko prAsa karane meM hI apane jIvana ko vyartha meM na kho deM udayAnusAra zarIra ke bharaNa poSaNa kesAtha sAtha hI apane Atma kalyANa kA mArga avazya khoja nikAle jisake phalasvarupa janma-maraNa ke duHkha se mukta ho skeN| __sabhI tIrthakara evaM bhagavAna mahAvIra ke jIva ne bhI apane gata tIsare bhava meM hI isa tathya ko upalabdha kiyA tathA usa kSetra ke tIrthakara ke AdezAnusAra apane mithyAdarzana kI bhUla ko samyagdarzana se sudhArA taba unakA mithyA jJAna evaM cAritra bhI zuddha hokara samyag jJAna cAritra rUpa se pratiphalita hue arthAt unake anAdi kAla ke karma roga kA mUla kAraNa hiMsaka pravRti usako caritArtha karane vAle asatya, corI maithuna, parigraha saMcaya karane rUpa kriyAtmaka evaM rAgabhAva-lobha lAlasA, mAyA prapaMca dveSabhAva-krodha mAnAdi rUpa bhAva-pariNAmAtmaka anAdi roga kI davA unhoMne usa kSetra ke tIrthakara ke AjJAnusAra ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya aparigraha, kSamA, vinaya, saralatA, saMtoSa tapa bratAdi trikaraNa triyoga ne ArAdhana kiyA jisase unako samyagdarzana jJAna jo vicArAtmaka (thiyoriTikala) thA, vaha cAritra taparUpa se kriyAtmaka (praikTikala ) hone para unheM apUrva zAnti evaM AtmAnaMda kA anubhava huA, jisase unakA citta ati praphullita ho sabi jIva karU zAsana rasI, aisI bhAva dayA mana ullasI" (snAtrapUjA) aisI tIbrabhAvanA se otaprota ho jAne se tIrthakara nAmAdi karma kA baMdha huaa| aura ve isa kAla meM isa bhArata kSetra ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 105 ) vihAra prAMta ke kSatriyakuNDagrAma ke siddhArtha rAya kI bhAryA trizalA rAnI kI kokha se caitasudI 13 kI zeSa rAtri ko Aja se karIba 2572 varSa pahale janme the| unake upadeza kA sAra yaha hai ki : apane anAdi mithyAdRSTipana-samajha kI bhUla ko pahale sudhAro, samajha kI bhUla sudharane para zarIrAdi kA AkarSaNa kamatA huA Atma kalyANa kI dizA meM apanI dRSTi jAyegI taba apanA lakSa nAzavAna zarIra ke sukhAbhAsa se haTatA huA AtmA ke sthAI svAdhIna evaM satyAnaMda kI aura kramazaH sthira ho jAyegA, yaha tabhI sambhava hogA jaba apane 'hiMsAdi kriyAtmaka AcAra evaM moha-rAga dveSa bhAvAtmaka vicAra rUpa anAdi roga kI davA ahiMsAdi kriyAtmaka tathA kSamAdi bhAvAtmaka auSadhi sevana bhale prakAra se kareMge taba anAdi roga se mukta ho skeNge| sArAMza jIva apane samajha ko bhUla ko jina vANI rUpa samyag darzana se sudhAre tathA apanA lakSa zarIra ke sukhAbhAsa ko chor3akara Atma kalyANa kI dizA meM badale, taba samyag darzana-Atma pratIti rUpa se hogI taba sahajAtma jJAna hogA, evaM cAritra-samatA bhAva rUpa meM parivartita hokara kramazaH Atmasiddhi ho jaayegii| hiMsA, krodhAdi anAdi roga kI davA ahiMsA, kSamAdi haiM, aura davA kI AvazyakatA rogI ko hI rahatI hai, roga se niroga hone taka samyagdarzana jJAna cAritra rUpa pathya ko AvazyakatA hai hii| ahiMsAdi zabda nakArAtmaka hai vaha hiMsAdi nahIM karane kA kahatA hai, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106) kintu sakArAtmaka karanA kyA cAhiye jisase saMsAra kA zIvratA se aMta A jAe, vaha yathArtha Atma zraddhA ke sAtha sahajAtma svabhAvasamatA bhAva meM sthira rahane rUpa citavRti kI nirvikalpa samAvistha, avasthA hI hai| apane citavRti kA hamezA ke liye sahaja zuddhatmA meM samA jAnA samAdhistha ho jAnA kevalajJAna haiM, Ayu Adi samI karmo se chUTane rUpa avasthA mokSa haiM, parama zAnti hai, paramAtmA kI paramAnanda avasthA hai, jo zAzvata haiN| OM zAMti, shaanti| namra nivedaka mumukSu kezarI rAmo rAmo arihaMtApa - m gamI AyariyArA samyagdarzana jJAna cAritrAriNa mokSamA - (Namo uvajmAyAraNaM molomaay va sAhU, OMkAra bindu saMyukta nityaM dhyAyanti yoginaH kAmadaM mokSadaM caiva OMkArAya namo namaH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Fersona