Book Title: Anusandhan 2003 06 SrNo 24
Author(s): Shilchandrasuri
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/520524/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moharita saccavayaMNassa palimatha ( ThANaMgamutta, 429) anusaMdhAna prAkRtabhASA ane jainasAhitya viSayaka saMpAdana, saMzodhana, mAhitI vageretI patrikA saMpAdaka : vijayazIlacandasUri REPS 24 S zrI hemacandrAcArya SURANCISE kalalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI - smRti saMskAra zikSaNanidhi, ahamadAbAda 2003 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moharite saccavayaNassa palimaMthU( ThANaMgasutta,529) 'mukharatA satyavacananI vighAtaka che' anusaMdhAna prAkRtabhASA ane jainasAhitya-viSayaka saMpAdana, saMzodhana, mAhitI vagerenI patrikA 24 saMpAdaka vijayazIlacandrasUri -DOE Co -OF NAVI zrIhemacandrAcArya kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi ahamadAbAda jUna, 2003 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna 24 Adya saMpAdaka : DaoN. harivallabha bhAyANI saMpAdaka : vijayazIlacandrasUri saMparka : C/o. atula eca. kApaDiyA A-9, jAgRti phleTsa, pAlaDI mahAvIra TAvara pAchaLa amadAvAda-380007 prakAzaka : kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi, ahamadAbAda prAptisthAna : (1) A. zrIvijayanemisUri jaina svAdhyAya mandira 12, bhagatabAga, jainanagara, navA zAradAmandira roDa, ANaMdajI kalyANajI peDhInI bAjumAM, amadAvAda-380007 sarasvatI pustaka bhaMDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapola, amadAvAda-380001 mUlya : Rs. 50-00 mudraka : kriznA grAphiksa, kirITa harajIbhAI paTela 966, nAraNapurA jUnA gAma, amadAvAda-380013 (phona : 079-7494393) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana hamaNAM zrIkRSNanI purAtana, samudramAM garaka thayelI dvArakAnI zodha, ApaNA purAtattvavido adyatana vijJAnanAM sAdhano tathA mAdhyamonI sahAyathI, karI rahyA che. dvArakAnA avazeSo zodhI kADhavAmAM temane dhArI saphalatA paNa maLI rahI hovAnA hevAla vRttapatramAM vAMcavA maLatAM kahe che. A sandarbhamAM, jaina paraMparAne anusaratA kRSNa - kathAnakamAM amuka ullekho maLe che, te pratye dhyAna dokhuM che. A ullekho rasaprada che. jaina kathA anusAra, zrIkRSNa ane yAdavo mathurA-pradeza choDIne saurASTramAM dariyAkAMThe AvyA, ane te bhUmimAM vasavAno nizcaya karyo. tethI svayaM kRSNe samudradeva-nAme susthita-ne uddezIne aTThama tapa karyo, jenA pratyuttararUpe te deva hAjara thatAM ane kAmakAja batAvavAnuM kahetAM zrIkRSNa A pramANe kahyuM : "uvAca kRSNaH taM devaM yA pUrvaM pUrvazArGgiNAm / putra dvAraketyAsIt pihitA yA tvayA'mbhasA ||397|| mamA'pi hi nivAsAya tasyAH sthAnaM prakAzaya // " (hemacandrAcAryaracita triSaSTizalAkApuruSacarite parva 8/5) arthAt, "kRSNe kahyuM ke pUrvanA vAsudevonI nagarI 'dvArakA' ahIM hatI, jene tame tamArA jalamA DhAMkI dIdhI che, te mArA nivAsArthe punaH pragaTa karo. " kathAnaka pramANe te deve indranI maMjUrI meLavIne te pramANe kartuM ane sonAnI dvArakA banAvI ApI. parantu ApaNo mULa muddo samudramAM garaka thayela dvArakAne punaH bahAra ANavAno che. zuM A ullekhane te samayanA sAmudrika purA- anveSaNanA nAme na oLakhI zakAya ? A kathAgranthamAM AgaLa jatAM eka bIjo ullekha paNa maLe che, jemAM dvArakA baLI gayA bAda te samudramAM garaka thaI hovAno nirdeza che. juo : 11 " SaNmAsyevaM purI dagdhA plAvitA cA'bdhinA tataH // 8 / 11 / 106" arthAt, "dvArakA-dAha cha mAsa sudhI cAlato rahyo, ane pachI te samudramAM samAI gaI. Aje thaI rahelA purAtAttvika zodhakAryane saMpUrNa Teko Ape tevo A sandarbha svayaMspaSTa che. ApaNe AzA sevIe ke A zodhakArya supere ane zIghra pUrNa thAya, ane ApaNI samakSa romAMcakArI tathyo ujAgara thAya. zI. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama 1. AdistavaH / (te dhannA0 stotra) saM. A.pradyumnasUri 2. aThotaraso nAmeM pArzvanAtha stotra . saM. muni bhuvanacandra 3. zaMkara kavi praNIta vija(ya)vallIrAsa // saM. vijayazIlacandrasUri 4. vividhakavi-viracita-sajjhAya zlokAdi saMgraha 5. zrIbrahma viracita upadezakuzalakulaka 6. SaTprAbhRtamA dantya nakAranA prayoga 7. SaTprAbhRtamAM vibhaktirahita zabdarUpa saM. muni kalyANakIrtivijaya 41 saM. sA. dIptiprajJAzrI DaoN. zobhanA Ara. zAha Do. zobhanA Ara. zAha 8. paM. kesara-kRta stavana saM. rasIlA kaDIA rasIlA kaDIA rasIlA kaDIyA 9. kRSNa balabhadra gIta 10. cintAmaNi pArzvanAthastavana 11. TraMka noMdha : yuga bhinnaH kartA bhinnaH kalpanA tulya : be rasaprada udAharaNo 12. svAdhyAya : zrImerutuGgasUrinA 'prabandhacintAmaNi'mAM varNita keTalIka dhyAnapAtra bAbato zI. 106 109 13. mAhitI : navAM prakAzano 120 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdistavaH / (te dhannA0 stotra) saM. A.pradyumnasUri vIsa gAthA, prAkRta bhASAmAM baddha A stotra bhAvavAhI che. A stotranI pahelI gAthA saMghamAM khUba pracalita che. AyuM stotra prAyaH AryA chandamAM che. chellI gAthAno chaMda judo che. kayo che ! bhAyANI sAheba hota to turta pUchIne jANI zakAta. temanA pachI kone pUchaq ? e chellI gAthAno pUrvArdha kyAM pUro thAya che ? ane uttarArdha kyAM zaru thAya che te jANI zakAyuM nathI. pratyeka gAthAnA cothA caraNa rUpe te dhannA jehiM diThTho si e pada 17 gAthAmAM Ave che. mAtra traNa gAthAmAM e krama jaLavAyo nathI. vaLI badheja e pada sArthaka jaNAya che. zrI AdinAtha bhagavAnanAM jIvananA mahattvanA te te prasaMgonI citrAvali ja ahIM ApI che, ane e prasaMganI vAta lakhIne jeNe e joyuM te dhanya che, Aq varNana che. sAtamI gAthA ane teno bhAva khUba hRdayaMgama che. bhagavAna RSabhadeva jyAre vanamA vihAra karatA hatA tyAre temanA suvarNa varNanA zarIranI kanakamaya kAnti vaDe vanarAjine raMgI detA hatA. ane e vanamAM vicaratAM mRgakulone dhanya che, jeoe temane e rIte viharatA joyA hatA. racanA prAsAdika ane prAMjala che. pravAha zaru thayA pachI vAcaka cheka sudhI kAvya rasano anubhava kare che. rasane mANe che. A stotra pagathIAnA upAzrayanA bhaMDAranI pothImAM che. mAtra be pAnAnI pothImAM kula AvI nAnI moTI cha racanA che. A stotranA aMtamAM AdistavaH ema lakhyuM che. eTale e lakhIne navaM oLakhay nAma kauMsamAM mUkyuM che. -xbAlattaNimi sAmiya sumerusiharaMmi kaNayakalasehiM / tiasAsurehiM nhavio te dhannA jehiM diTTho si // 1 // Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-24 tiasiMdakayavivAho devI sumaMgalA sunaMdAe / navakaMkaNo si sAmia te dhannA jehiM dichosi // 2 // rAyAbhiseyakAle viNIyanagarIi tiasalogaMmi / nhavio mihuNanarehiM te dhannA jehiM dichosi // 3 // dANaM dAUNa puNo, rajjaM caiUNa jagaggurU paDhamo / nikkhamaNamahimakAle te dhannA jehiM dichosi // 4 // sibiavimANArUDho jaiA taM nAha dikkhasamayaMmi / patto siddhatthavaNaM te dhannA jehiM dichosi // 5|| kAUNa ya caumuThThi loyaM bhayavaM pi sakkavayaNeNaM / vAsasahassaM viharai te dhannA jehiM dichosi // 6 // raMjaMto vaNarAI kaMcaNavanneNa nAha deheNa / dhannAI mayakulAiM te dhannA jehiM dichosi // 7 // namivinamI rAyANo, taha payapaumaMmi nAhamallINA / pattA vaMchiyariddhi te dhannA jehiM dichosi // 8 // gayapura seyaMsarAiNo paDhamadinnapAraNae / ikkhurasaM viharaMto te dhannA jehiM dichosi // 9 // adhdhaterasakoDIo mukkA suravarehiM tumhe(Te)hiM / ukkosA vasuhArA te dhannA jehiM dichosi // 10 // chaThThaThumadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM / uggaM tavaM tavaMto te dhannA jehiM dichosi // 11 // laMbaMtabAhujju(ju)yalo niccalakAo pasannacittamaNo / dhammajjhANaMmi Thio te dhannA jehiM diThThosi // 12 // taha purimatAlanayare naggohadumassa saMThio hiThThA / kevalamahimA gahio te dhannA jehiM dichosi // 13 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 paumesu ThaviacalaNo bohaMto bhaviakamalasaMDAI / sAmia taccia dhannA te dhannA jehiM dichosi // 14 // tiasAsuramajjhagao kaMcaNapIDhaMmi saMThio nAha ! / dhammaM vAgaramANo te dhannA jehiM dichosi // 15 // te dhannA kayapunnA jehiM jiNo vaMdio tayA kAle / kevala(lla?)nANasamaye vaMdijjai tiasalogehiM |16|| dhannehiM tumaM dIsasi navia ahannehiM akayapunnehiM / tuha daMsaNarahiyANaM niratthayaM mANusaM jamma // 17 // micchattatimiravAmohiaMmi jayanAha tihuaNe sayale / ummIlIUNa nayaNe te dhannA jehiM diThTho si // 18 // aThThAvayaMmi sele caudasabhatteNa mukkhamaNupatto / dasahi sahassehi samaM te dhannA jehiM dichosi // 19 // iacavaNa-jamma-nikkhamaNa-nANa-nivvANakAlasamayaMmi / daDha-mUDha-ayANeNa bhattie taM kuNasu nAbhinaMdaNa, puNo vi jiNasAsaNe bohI (hiM) // 20 // (noMdha : 20 mI gAthA paNa AryA chandamAM ja jaNAI che. mAtra temAM be aDadhiyAnI vacce 'daDha mUDha ayANeNa bhatti(ttI)e' eTaluM caraNa atirikta cha; ane teno sandarbha vicAratAM evaM anumAna thAya che ke eka AkhI gAthA hajI AmAM hovI joIe. 20mI gAthAnA pUrvArdha pachIno uttarArdha 'daDha maDha'thI zaru thato hoya, ane tyAra pachInI gAthAno pUrvArdha (je ahIM nathI) maLI Ave to tenI sAthe 'taM kuNasu' thI AraMbhAto uttarArdha joDavo joIe, evaM anumAna thAya che. A raMcanAnI bIjI hastaprato zodhavI ane tenI sAthe vAcanA meLavavApUrvaka sampAdana tharbu jarUrI lAge che. zI.) Co jitendra kApaDiyA ajanTA prinTarI 12bI lAbha kompleksa, navajIvana, amadAvAda-380014 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThotara so nAmeM pArzvanAtha stotra saM. muni bhuvanacandra keTalAMka varSoM pUrve koI eka bhaMDAranA prakIrNa patramAthI utAvaLe UtArI lIdhelI A kRti (e UtArelI nakalanA AdhAre) ahIM prastuta karI che. kavie racanAvarSa ApyuM nathI, paNa e ja pAnAmAM bIjAM be stavano pachI"saMvat 1760 varSe AsU sudi 7 dine lapinItA muMdarA baMdara madhye" eTaluM maLe che. racayitA zrI sahajakIrtinI bAra jeTalI kRtio jai.gU.ka.mAM noMdhAyelI che. saM. 1661mAM emaNe sudarzana zreSThI rAsa racyo che. prastuta stotra jevA ja viSayanI anya kRti 'jesalamera caityapravADi' 1679mAM racAI che. prastuta kRti paNa emanI ja racanA hovAnI pUrI saMbhAvanA che. A stotramA saMgRhIta thayelA pArzvanAtha prabhunA tIrthasthaLo moTA bhAge Aje paNa e ja nAme prasiddha che. cAraso varSamAM A nAmo lokajIbhe bahu parivartana nathI pAmyA e joI zakAya che. sAmAnya parivartano tarata pArakhI zakAya evA che : maheva (mevA nagara ?), DhillI (dilhI) vagere. keTalAMka nAmo ajANyAM lAge : chavaTaNa, bhohaMDa, tiladhAra, Asopa, maroTa vagere. prAcIna tIrtha bhadrezvaranuM nAma AmAM nathI, paraMtu 'kukar3asara' nAma che. bhadrezvaranI taddana najIka A nAmanuM gAma Aje paNa che. Ano artha e ke te samaye bahAranA loko A tIrthane e nAme oLakhatA haze ane tIrthanI AsapAsa vaseluM gAma te vakhate kadAca nahi hoya. vimalagiri ane pAlItANA be nAma svataMtra rUpe alaga gaNyAM che. pAlItANA gAmamAM pArzvanAtha prabhu- mukhya derAsara te samaye haze. giranAra ane jUnAgaDha paNa ahIM alaga lIdhA che. rANapura e rANakapura ja hovAnI zakyatA che. eka ThekANe kAgaLa khavAI javAthI akSaro truTita che. pAMcamI kaDImAM be ja paMkti che, e lipikAranI bhUlane lIdhe che ke kavie ja ema karyu che te nakkI karavA mATe AnI anya pratio jovI paDe. itihAsa, purAtattva ane bhUgoLanA abhyAsI vidvAnone A kRti pUraka Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 sAmagrI lekhe upayogI thAya evI che. A stotra anusAra 108 nAma A pramANe jaNAya che : zaMkhezvara rAdhaNapura haDalI 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. AsAula 11. bIbIpura 12. mAtara 13. 14. 15. 16. 17. vaDanagara 18. vimalagiri 19. velAula (verAvaLa) 20. giranAra 21. vIjApura 22. pAlItANA 23. 24. ghoghA pATaNa paMcAsara nAriMgapura . ghATaNa IDara ahamadAbAda khaMbhapura (khaMbhAta) dIva kaMsArI devakuM pATaNa pAlanapura 25. navA nagara (jAmanagara ? ) 26. serIsA 27. vIsalapura 28. salakhaNapura (zaMkhalapura ) 29. dhaMdhUkA 30. 31. 32. jUno gaDha 33. melagapura 34. jhaMjhUvADA moravADA dhavalaka (dhoLakA ) devagiri 35. 36. hamIrapura 37. coravADa 38. kalikuMDa 39. mAMDavagaDha 40. ujjaiNI 41. aMtarIkSa 42. bhohuMDa 43. puMja (muMja) pura 44. tArApura 45. dasapura 46. ratalAma 47. nAgadraha (nAgadA ) 48. kAntipura 49. baghaNora 50. 51. 52. kappaDaheDA zrIpura navakhaMDA 5 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 amIjharA citrakUTa 55. nAradapurI 56. kuMbhalamera 57. rANapura 58. varakANA 59. gohila ( gohilavADa ?) 60. sAdaDI 53. 54. 61. nADUla 62. vIMjheva 63. zivapurI 64. arbudagiri 65. jIrApalli 66. maheva (mevAnagara) 67. jAvAlapura 68. bhINamAla 69. gauDI (goDI) 70. pAraka (ra) (tharapArakara ?) 71. jesANa 72. maMgalora (mAMgaroLa) 73. nAgapura 74. maroTa 75. chvaTTaNa 76. mulatAna 77. phalavadhipura 78. meDatA 79. ghaMghANI 80. timarIpura Asopa ajamera 81. 82. 83. pAlI 84. bIlADA 85. nImbAja 86. jAvarA 87. mathurA sameta (zikhara) ahichatrA 88. 89. 90. AgarA 91. rAjagRha 92. javaNapura 93. hatthipura 94. alavara 95. 96. 97. rAvaNa 98. vANArasI 99. karaher3A 100. tiladhAra 101. magasI 102. samela (?) gopAcala dillI (dilhI) anusaMdhAna-24 103. dahathalI (dethaLI?) 104. posInA 105. kukaDasara (bhadrezvara?) 106. vaDodarA 107. cArUpa 108. (?) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 bIbIpura pachI 'cintAmaNi' nAma che, tene svataMtra sthaLa gaNIe to 108 nAma pUrAM thaI rahe che. keTalAMka tIrthasthalonA pArzvanAtha prabhunA biMba Aje anya sthaLe birAjamAna hovAno saMbhava kharo. itihAsavido vadhu prakAza pADI zake. DhAla: sAsanadevI ya pAya paNamevI ya e desI / pAsa saMkhesara sakala rAdhaNapura gAma haDalI pragaTa pATaNai e / nagara paMcAsarai pravara nAriMgapurai Apae su-- ghATa e / IDareM ahamadAbAda AsAulai bIbIpura ciMtAmaNI e mAtaraiM khaMbhapura dIva kaMsArIiM devakai pATaNai jagadhaNI e // 1 // DhAla | vaDanagara vimalagiri velAula giranAra, vIjApura pAlItaNai pAsa kumAra, pAlaNapura ghoghai navainagara serIsa, vIsalapura salaSaNapura sohai jagadIsa ||2|| - DhAla / dhaMdhUkai pura lakai ( dhavalakai ?) e, devagireM suprakAsa, jUneMgaDha melagapurai e jhaMjhUvADai pAsa, moravADi hammIrapura - coravADi kalikuMDa, mAMDavagaDha ujjaiNIyai e aMtarIka bhohuMDa ||3|| DhAla / puMja (muMja ?) pureM tArApurai e, dasapura ratalAma, nAgadraha kaMtIpurai e, baghaNora suThAma, kappaDaheDeM zrIpuraI e, navaSaMDa amIjhara, citrakUTa nAradapurI e, zrI pAsa suhaMkara ||4|| DhAla / kUMbhalameraI rANapurai sadA, zrI varakANai pAsa namUM mudA / ( A pachInI 2 paMkti pratimAM nathI) 7 1. bIbIpura te amadAvAdanuM sarasapura. temAM zAntidAsa zeThe cintAmaNi pArzvanAthanuM mandira bAMdheluM teno A ullekha che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-24 cAli / zrI pAsa gohila sAdaDI pura nADUlaiM vIMjheva e, zivapurI arbudagiriiM jIrApallinagara maheva e, jAvAlapura bhINamAla gauDI pAraka[ra?] jesANa e, maMgalora nAgapure maroTai chavaTTaNa mulatANa e||5|| DhAla / goDI / zrI phalavadhipura jodhapura, meDateM ghaMghANI timarIpurai e / * Asopai ajamera pAlI, bIlA. nIMbAjai jAva" e // 6 DhAla / mathura sameta ahichattapura Agarai, rAjagRha javaNapura hatthipura alavara[i], nayara gopAcalai DhillIi rAvaNe, pAsa vANArasI vaMdIi ikamaNe // 7 // DhAla / karaheDai tiladhArai e, magasI dukkha nivArai e, tArai e pAsa samelai dahathalI e, posIne kukaDasarai pAsa sadA sAnidha karai, vaDodarai cArUpai AsA phalI e // 8 // DhAla / iya aThotara so subha ThAmeM, japatAM pAsa jiNesara nAmeM, . pAmeM Rddhi vRddhi subha vAsa, sahajakIrati sukhalIla vilAsa // 9 // iti zrI aThotara so nAmeM pArzvanAtha stotram / (patranA aMte- saMvat 1760 varSe AsU sudi 7 dine lapikrItA muMdarA baMdara madhye / ) jaina derAsara nAnI khAkhara-370435 ji. kaccha, gujarAta * * * Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkara kavi praNIta vija(ya)vallIrAsa // saM. vijayazIlacandrasUri tapagacchapati zrIhIravijayasUrinA nAmamAM AvatA 'vijaya' zabdane prAdhAnya ApIne, temanA guNagAnarUpe racAyela A rAsa-racanA che. vi.saM. 1651mAM 'zaMkara' nAmanA kavie A rAsa racyo hovAnuM tenI antima DhALa parathI jANI zakAya che. __ A rAsano upayoga, muni vidyAvijayajIe, 'sUrIzvara ane samrATa' nAmaka pramANabhUta ane aitihAsika granthanA nirmANamAM ko hato. parantu A rAsa adyAvadhi pragaTa thayo nathI; tenI pratio paNa maLatI nathI; ane hIravijayasUrine viSaya banAvIne thayelI racanAonI prasiddha thayelI yAdIomAM paNa Ano ullekha nathI. 'sUrIzvara ane samrATa' mAM alabatta, Ano sandarbha sAMpaDI rahe che. A rAsanA racayitA muni che ke gRhastha, te jANI zakAtuM nathI. A rAsanI paMdaramI DhAlanI chaThThI kaDImAM "tapAgacha paMDita girUA sIsi velI vijayasU gAI re" evo nirdeza che, te parathI 'zaMkara' nAmanA muninI A racanA hoya tevI chApa paDe kharI. ane potAnA gurunuM nAma nathI lakhyu, tethI kavi sAkSAt hIravijayasUrinA ziSya hovAnI aTakaLa paNa karI zakAya. paNa spaSTa pramANanI garaja to raheja che. A rAsanI prati kayA bhaNDAranI che, tathA tenI jeroksa nakala koNe mokalI hatI, te badhuM atyAre to vismRtaprAya che. varSothI A pratilipi mArI pAse paDI che. Archa Archa yAda Ave che ke zivapurI (ma.pra.)nA granthasaMgrahamAM A prati hoya ane tyAMthI tenI nakala zrI kAzInAtha sarAka dvArA maLI hovI joIe. anya koI bhaNDAramA A racanAnI prati hovAnuM jANavAmAM nathI. kavi RSabhadAse saM. 1685mAM 'hIravijayasUrirAsa'nI racanA karI. te eka sudIrgha ane sugrathita racanA che. paraMtu, prastuta vijayavallI rAsa sAthe tene meLavIe, tyAre tarata jaNAI Ave ke kavi RSabhadAse A vijayavallI rAsanA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-24 mALakhAne Adarza banAvIne potAnI rAsaracanA karI hovI joIe. vijayavallI rAsamAM je samagra vRttAnta sAva saMkSepamAM, je krame varNavela che, te ja lagabhaga krame te badho vRttAnta pUrA vistArathI RSabhadAse varNavyo che. vijayavallI rAsanI prati 12 pAnAMnI che. temAM patra trIjuM nathI. patra ramAM bIjI DhAlanI 7mI kaDI adhUrI che, ane patra 4 mAM 14mI kaDI jovA maLe che. ema lAge che ke patra 2 mAMnI DhAla te bIjI DhAla na hotAM prathama DhAlano ja bIjo vibhAga haze, ane te pUrNa thayA bAda DhAla 2nA dUhA tathA 14 kaDIo te patramA samAviSTa haze. 3jA patranI truTine kAraNe varNanamAM moTo gALo paDI jAya che. hIrajI potAnA mAtApitAne dIkSA mATe sammata karavAno yatna kare che te vAtathI tUTatuM varNana, mAtApitA, mRtyu, pATaNa-gamana, benanI sammatipUrvaka dIkSAgrahaNa, jJAnArjana, padaprApti, guruviyoga- A tamAma prasaMgovihoNuM thatuM thatuM, patra 4mAM akabaranA AmaMtraNanA anusandhAne vihAra karI amadAvAda AvyAnA varNanathI pArcha saMdhAyuM che. __ prathama raNasiMha dvArA thayela ozavAla-vaMzanI sthApanAnI vAta AlekhIne kavi hIragurunI 42 peDhInAM nAmo varNave che. 'hIrarAsa' mAM paNa 11mI DhAlamAM A 42 peDhInuM nAma-varNana che. tyAM 42 mAM eka nAma ochu hovAnu athavA jaDatuM na hovA- tenA saMpAdakazrIne jaNAyuM che. ahIM prathama DhAlanI navamI kaDImAM 'dhAma e guNa keru guNarAja soe' - e paMktimA AvatuM 'guNarAja' nAma, te khUTatuM nAma hovAno saMbhava che.. ghaNI DhAlomAM eka DhAle be gIta jovA maLe che, te A rAsanI vizeSatA che. te anusAra pahelI DhAlanA bIjA gItamAM hIrajIno tenA mAtipitA sAtheno mITho saMvAda varNavAto dekhAya che. te pachI to gacchapatinA rUpamA hIraguru dekhA de che, ane dillI bhaNI viharatAM agAU 'vijayasena' ziSyane AcAryapada arpavApUrvaka gacchanI dhurA soMpIne temanI vidAya le che, ane teo raDatI AMkhe vidAya Ape che, tenuM TraMkuM bayAna thayuM che. ___DhAla 3nA. dvitIya bhAgamAM guru AgarA pahoMce che tyAre akabare tenA putra dvArA temanuM sAmaiyuM karAvyAnuM varNana che. to cothI DhAlamAM, dUhA-vibhAgamAM jainetara vAdIo sAthe vAda karavAnA AvatAM te karIne te vAdIone hIra Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 11 ziSyoe vijaya meLavyAnI vAta thaI che. ane te pachI DhAla-vibhAgamAM hIraguruthI prasanna thaela vAdazAhe temanA viSe je prazaMsAtmaka bola uccArelA, tenuM svarUpa vistArathI maLe che. 'hIrarAsa'mAM A ja vAta RSabhadAse (DhAla 60-61mAM) AlekhI che, te vAMcatAM atyukti thaI hovAnI zaMkA jAgatI, paNa hIragurunI vidyamAnatAmAM ja racAyelI A racanAmAM paNa te ja vAto lagabhaga tevA ja zabdomAM jovA maLI, tyAre te uktio yathAtatha hovAnI sahaja pratIti thaI. DhAla 5mAM vijayasenasUri AdinI pAchA pharavAnI vinaMtinA patronI tathA bAdazAhanI beLe beLe rajA laIne nIkaLe che tyAre zAhanI vinaMtithI zAnticandra vAcakano hAtha svahaste zAhanA hAthamAM soMpIne pachI vihAra kare che te varNana che. DhAla 6mAM hIragurunA dayAmaya sadupadezathI bAdazAha akabare jIvadayAnAM je je kAryo karyAM hatAM tenuM bayAna che, ane te aMgenAM zAhI pharamAno khuda dhanavijayagaNi vihAra karI karIne sarvatra pahoMcADavApUrvaka teno amala karAvavAnuM kArya kare che tenI vAta paNa thaI che. DhAla 7 mAM gurunA vihAranI, sIrohImA comAsAnI, tathA tyAM dayApradhAna kAryo karyAMnI vAta che, uparAMta, vAcaka kalyANavijayajIne vairATa nagare pratiSThA karAvavA mokalyA, tyAM te prasaMge be karoDa drammano sadvyaya thayAnI paNa noMdha che. DhAla 8mAM zatrujaya-giranAranAM tIrtho zAhe hIragurune bheTa ApyAnA ullekha sAthe, rAdhanapure birAjamAna guru pratye vijayasenasUrine satvare bAdazAha pAse AvavAnA AmaMtraNanI sUcanA che. 8mI DhAlanA bIjA bhAgamAM guruziSyano hRdayadrAvaka saMvAda vAMcatAM eka bAju vAcaka gadgadabhAva anubhave che, to bIjI bAju ahobhAva paNa teTalo ja jAge che. DhAla 9/1 mAM bAdazAheM vijayasenasUrine pUchelA savAlo che, to 9/ 2 mAM guru dvArA apAyelA tenA javAbo che, te bahu rasaprada che. te pachI nandavijaya pAse 8 avadhAna karAvIne prasanna thayelo zAha temane 'khuzaphahama'nuM biruda Ape che tenI vigata che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 anusaMdhAna-24 DhAla 10mAM gaMgA ane sUrya vinA vivAdano nirdeza thayo che. to DhAla 11mAM seMkaDo grAma-nagara-dezonA saMgho zatrujayanI yAtrAe Ave che, ane jagadgurunA sAMnidhye tIrthayAtrA ArAdhe che, tenuM vistRta varNana che. DhAla 1213mAM zatrujayanA mahimAnuM varNana thayuM che. DhAla 14mAM gurunI lAgaNIne anusarIne sarva saMgha vijayasenasUrine have gujarAta padhAravAnI vinaMtino patra pAThave che tenuM sundara varNana che. chellI-paMdaramI DhAlamA upasaMhAra karatAM kavi hIragurunA viziSTa upAdhyAyaziSyonAM nAmo ullekha che, ane prAnte saM. 1651nA varSe nijAmapure A 'vijayavelI'nI racanA karI hovAnuM kavi zaMkara sUcave che. AdinAtha tIrthaMkara mATe anekavAra 'Adila' zabdano prayoga ahIM thayo che, te rasaprada che. muslima-arebika saMskAranA vAtAvaraNamAM te samAjanA lokone oLakha ApavA mATe Avo zabda koIe prayojyo haze, je A rIte granthastha thayo jaNAya che. taduparAMta sulatAna, jhaDAla, nejA, asamAna, resama, hura, vagere musalamAnI zabdono kavie sukhada prayoga ko che. vyavadha, vyakaTa, dhyana-AvA badhA prayogo RSabhadAsanI racanAomAMnA tevA ghaNA prayogo, smaraNa karAve che, ane te samayanI bolacAlanI bhASA pratye lakSya kheMce che. prati azuddha che. ghaNA zabdo truTaka che, kAM spaSTa samajAtA nathI. te kAraNe artha samajavAmAM jarA kAThinya anubhavAya tema che. parabhASAnA zabdono pracura prayoga che, te zabdo besADavAnI paNa samasyA kharIja. A badhuM chatAM, Aja lagI apragaTa rahelI eka mahattvapUrNa ane aitihAsika kRtinuM sampAdana yathAmati karavAno moko maLyo teno paritoSa che. sAthe, sujJa janone prArthanA che ke A rAsanI hastaprati kyAyathI paNa jaDI jAya to te pAThavavA kRpA karavI. jethI AnuM punaH saMzodhana thaI zake. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 -13 zrIvijavallIrAsa // zrI sAradAyai namaH // dUhA // Adilapramukha zrIjinavarA, tAsa caraNi dharI manna / puMDarIka thai gaNadharA, caudasayA bAvanna // 1 // giruA caraNakamala namI, sarasati diu AdhAra / zrI hIravijayasUrI pragaTa, gAuM jaga sAdhAra / / 2 / / vIrapATi-udayAcali, uidayu avicala bhANa / zAha akabbara vikaTa nRpa, pratibodhyu suratANa // 3 // biruda dharIyuM jagatragura, mahItali zAha TAlI mAri / hIrA pari zrIhIrajI, jhagai sakala saMsAri // 4 // tAsa taNA cyAlIsa ura, doi adhika abhirAma / vimala vaMza-parIAtaNAM, boluM vyavarI nAma ||5|| saMvata pAMca dAhotari, zrInannasUri pratibodha / khImANaMdI gotra jasa, rAThuDAM vara jodha // 6 // gayavara havya(ya)vara ratha sabala-pAyaka deza vizAla / prathama dharmadhorI huo, zrIraNasiMha bhUpAla ||7|| oza vaMzanI thApanA, thApI araDakkamalla / puNyapUrapUrI nadI, mahItali cAlI bhalla // 8 // rAga-sAmerI // devarAja suta tasa vara, riddhi rUpa sohai amara ___ tasa ghara abhayacaMda aMgaja bhaNUM e // 1 // tasa suta sohai nAnasI, kIrati dIpai bhANasI jANasI karaNu karaNI bahU kari e // 2 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 anusaMdhAna-24 tAsa putra jesaMga muNiu, doSe soI avaguNiu / maI suNyu teju putra te tAsa tu e // 3 // tasa suta lIMbu sAMbhalyu, amRta pAhi so galiu navi chalyu rAju putra tehanu e // 4|| tAsa taNu suta mAMDaNa, ai tu (khaitu) saba dukha chAMDaNa hAMDaNa kIrati jagamAM tehanI e // 5 // samaru suta valI tAsa tu, pApa na Avai Asatu jAsa tu prabala pUtra Ujala sadA e // 6 // rAmu aMgaja tAsa e, dIThai puhucai Asa e bhAsa e meghu mayagalanI pariiMe // 7 // rAlhaNa putra su suMdaru e, abhinava bhA(lA)ge puraMdarU surataru sahiju suta sohai bhalu e // 8 // nAnu nirUpama nAma e, sonu so abhirAma e dhAma e guNa keru guNarAja so e // 9 // kamasiMha karamI bhaNu, DAhAnA kema guNa gaNuM atighaNuM tolAnuM suMdarapaNuM e // 10 // mativaMtA mahirAja e, siMdhu sArai kAja e chaja e devacaMda tasa aMgajUe // 11 // rAjadharAbhidha jANa e, gAMjaNa vimala vinANa e sujANa e AsapAla avinItali e // 12 // raMgu ratipati rUpa e, sAjana mAnai bhUpa e anUpa e rAhalu abhinava taryA e // 13 // sAmala sahiji suhAkarU, sagarU sohai manaharu ___ jagavaru jomA joDa nahIM jagiiM e // 14 // Asaga anupama sAMbhalI, dIThai devasIi ralI mani TalI Arati vAhaDa dekhatAM e // 15 / / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 dAmu durIa viNAsIa, devi dAna udAsIa AsIAtaha (teha ? ) taNI huM sI bhaNu e ||16|| kuMru kumati viNAsIa, mahItali jeNi vibhAsIa jeNai puNya suvelaDI e // 17 // tAsa pIA guNapUrIa, avaguNa kIdhA dUrIa sUrIa nAthI sIhaNi sArikhI e // 18 // sUra supana pAmI tadA, sejiiM sUtAM ekadA sA mudA pati pAsai AvI vadai e // 19 // kUriga bhaNai sujANa e, putra hasi jagi bhANa e ANa e tribhuvana jehanI cAlasi e ||20| avadhi saMpUraNa tava bhaI, janamiu puta bahu guNamaI jagi thaI kIrati ratinai ApatI e // 21 // nAma dhariuM tasa hIru e, so saba jaganu hIru e vIru e lAkha curAsI jIvanuM e // 22 // pUrava prIA ajUAlIa, raNasiMha lagi vizAlIa pAlIa puNyanIka taru sIcavA e ||23|| lahUalagi vairAgIa, athira saMsAranuM tyAgIa vairAgIa hIrajI rAgI dharmanuM e ||24|| varasa ATha doI bhari, cAritrasyuM mana aNusari Adari vacana bhaNe pitu mAtasyuM e // 25 // rAga guDI // dUhA // e guNI paMDita hUMu havi, tamhe dharu gharabhAra / pANigrahaNa tuma melIi, uchava karI udAra // 1 // valatuM vI (hI) ra vacana bhaNi, mAtapitA suNi vANi / na na paraNuM vyApAra na na karu su tANo tANa || 2 || 15 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 huM na na rAcuM eNi jagi, mAta tAta sahI jANi / hIru hIrA vuhurasi zrIvijayadAna maNikhANi || 3 || seThi sadharamI thai karUM, vuhuraM (ruM) dharma krayANa / zrIvijayadAnasUriMdanI, mAnuM nita prati ANa || 4 || DhAla // ima kAM bolu bola mAtapitA kahi hIrajI re, haiaDai gADhima kAM grahI, iMma syuM huA niTolo re caraNa ( cAritra) citaI vasyu // 1 // karahu na kelikallolo, lachI vilasu raMgarolo re cAri0 // 1 // 'navi jANyu saMsAranu, lIlAM laharI bhoga bAlapaNai vayarAgasyu re, Adara kAM mAMDiu tame yogo re || cA02 // anusaMdhAna - 24 hIra kahi suNi mAtajI re, vRddhapaNAnI Asa ghaDIi ghUMTa bharAisi, citamAMhi ghaNuMa udAso re // cA0 3|| hIra kahi suNipUravai, RSi thAvaDusu joi gayasakumAla nArI tajI, amamattu tapa soi // cA0 4|| meghakumara nArI tijI, chAMDI rAjanu bhAra SIdharaNi(?vIrataNI ?) sevA dharI, bhavanu pAmiu teNe pAro re || cA05 // avaMtIkuMara alavesarU, chAMDI AThai nAri nalinIgulama ciMtana karI, tarIu eNai saMsAri re || cA06 || DhaMDhaNa bAlaRSa (SI) sarU, dhannu zAlibhadra te doi RddhiramaNi chaMDI karI ( patra 3 nathI; khaMDita prati)...... Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 kIjai bhAsana // 14 // cyAri khaMDa sAhiba sulatAnAM, akabara itanA deta hi mAnAM / nu gurakuM dIjai AdesA, cile bulAvana suMdara vesA // 15 // zrIguru amadAvAdi su Avai, khAna malika sAmahiNe yAvai / saba vRtaMta kahi taba khAnAM, tuma pari khusI bhae sulatAnAM // 16 // sonA rUpA vAhana dIji, hIra kahata hama najari na dIjai / pAu cilata - i heMDe jyANA, paMcagrAsa mAMgI kari khANA // 17 // khAna malika khojA vaDa mIrA, yu nIrAgI sAMcA pIrA / yuM tAre maI sohai caMdA, tiuM banyu hIravijayasUriMdA // 18 // saMgha sayala malIA saMsArI, cilata hIraguru caraNavihArI / zrIvijayasenasUrIsara teDA, tuM tapagachakA tAraNa beDA // 19 // gaNadhI (dhA?)rI dhara lIjai saba ma ( a ? ) ba bhAra tumahI sira dIjai sajala nayana zara nAmai pAyA tuma jaya laddhayo tapagaccharAya zaMkara kahata bola lavalesA, hIra sUra udaya bahudesA // 20 // DhAla 3 // rAga asAurI // dUhA // desa videsa vihAratA, mAragi uchva raMga / te kavIaNa kima varNavai, paMDita poDhA saMga // 1 // zrIvAcaka ura ci- dha gaNi, munijana vAdI sAtha / uddhata prativAdI gajAM, kesari pari di bAtha // 2 // zahara zaromaNi Agari, puhutA uchava koDi / thAnasiMha haya gaya dIuM, luMchana kari karajoDi // 3 // koDigame sovraNNa dhaNa, vilasai saMgha sujANa / Ayu tribhuvanatilaka guru, sava gacchapati suratANa ||4|| 17 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-24 ___ DhAla kaDakhAnI // asAurI // sakhI dekhIi jaina sulatAna Ayu, bhavikajana koDi AnaMda pAyu munipatI narapatI guNIa suMdaramatI, tribhovani hIrajI harSe gA[yu] ||s0 1 // gAjatA gayavarA hIMsatA rayavarA, naravarA suravarA khecarA sohai / pAlakhI Dola cakaDola sukhaAsanAM -sanAMrUpa thaI jagatra mohai // 2 // zAha akabara sabarasena syuM sAmahI yAu kahi putra vaDa zAha kAje / -karIa tasalIma sepUjI gura lenakuM, Avahi sAi(ha) cakravarti divAjai // 3|| . bahula nIsANakI vANi ghUmmai sahI, gahagahI sapata vAjitra vAjai / vyavadha napherIAM madana vaDa bherIAM, nerIAM zabda asamAna gAjai // 4 // tAla kaMsAla raNakAla(ra?) mana mohatAM, rAga ke aMga mIradaMga joDI / yAcakA vyavadha guNagaMja mana raMjasyu, bhaNai so yUtha mili lakSa koDI // 5 // chatracAmara jhagai pAnasovina bhagi, lagi asamAna jhaMDAla nejA / kAminI sIsa lIi kalaza sovinataNA, jhalahali soi tribhuvanna tejA // 6 // dharaNitala-pha(pu?)zaMkalA(la)neura jarajarI, resamA hura bhAtI vichAyu / khata zaMkara sadA koDi maMgala mudA, dharmadA hIrasUriMda pAyu / / 7 / / DhAla 4 | rAga guDI // dUhA // zubhadina jAI gacchapatI, zrIakabara prati dharma / AsIsA deI vadai, pUchai bahulA marma // 1 // gauDa cauDa karNATanA, kAsamIra gvAlera / vAdI pura paiThANanA, gUjaraura Ase(ra) // 2 // ima vAdI vikaTa gorakha vaDA mukaMda (?) vyavadha vAda jItai vyakaTa zAMticaMda bhANacaMda // 3 // sarasaMdhI ko na - sakai, moDyA mAna maraTTa / vAcaka ..... vibudhasyUM, hIra lahi jayavaTTa // 4 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 19 zrIvimalaharSavAcaka pramukha, zrIsomavijaya uva jhAya / tAsa taNA guNa dekhi kari, dillIpati camakAya // 5 // DhAla // dillIpati patazAha akabbara, bolai bola vicArI hIravijayasUrIsara dekhyA, sAcA paraupagArI be ||di0 1 // yogI yaMgama yatI zanyAsI, sophI zeSa mulANA maMtI taMtI yaMtI bahuvidha yaMdA josA jANA be // 2 // baudha vesa daravesa su tAlima(?) yau vaiSNava anurAgI ko lobhI ko dharma na bUjhai, so mata kahu vairAgI be // 3 // daMDadharA maThadhArI nAgA, kaMthA kaMThi calAvai godaDIA ura kaDI kApaDI, so mani kabUa na bhAvai be // 4 // bhasama caDhAvai jaTA dharAvai, maunI nAma suNAvai paMca dhari je agani vvo(cho?)DAvai, paramArathakuM dhyAvai be // 5 // girI purI bhAratI kahAvai, UbhA kari AhArA kIdhI kapaTI kUDa calAvai, so kiuM pAmai pArA be // 6 // boluM boluM hakka pukAri, Apa kari jIU mAri so guru gyAnI gyAna dikhAvai, UbhI pAra UtAri be // 7 // nArI bheSa dharI je nAcai, aMgabhaMga dikhalAvai ayu prasAda jagadIzvara kerA, mana bhAvai so khAvai be // 8 // lAla gulAla abIru chAMTai, dadhi ghamasANa mazacai(?) kRSNa upara gopikA banAvai, aMgoaMgi lagAvai be // 9 // ghoDe hAthI muhura nagInA, do do tIna su dhArI beTA beTI vyAha calAvai, lAluM ke vyApArI be // 10 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 anusaMdhAna-24 khaira mahira kI vAta na chUjhai, yuM bhAvai tyuM bolai bahuta karI mai dilakuM vicyArA, hIra dharma nahI tolai be // 11 // mai phuramAna iu phuramAyA, yo cyAhI so dIA rAu vilatapaiMDe kiuM A(?) so jana kacchUa na lIA // 12 // hIra kahata patizAha-mugAmaNi, hama yogI vairAgI khela scIDola(?)hayagaya sukhAsana una taI hUe tyAgI be // 13 / / hama vyavahArI vANi putra ghari mAMgI khANA khAvai rAgI jamAta (?)mA nahI tanamai vAMkI vATa na pAvai be // 14 // pAtazAha bahu vasu hema dhana pesakasImai choDaM hIrabIjaisUrI kahi hajarata unamai kacchUa na loDaM be // 15 // motI lAla pAvi(maNi?) paravAle, detai kachUa na lInA gAjIzAha kahi saba yUThe hIrA kharA nagInA be // 16 / / yo usApha suNyA thA terA so maiMnaya tuM dekhyA pAkadikheM pUrA vairAgI ura na ko jagi pekhA be // 17 // hadi avaMsA dharati chatrapati yo cyAhIi so lIji mAMgU ko dina jIu na mAri tA phuramAna so dIji be // 18 // pesa kIA jahI tuma mAMgyA hIravijaisUri levai zAha khitAba zrIjagatragura kA pemu karI tava devai be // 19 / / koU mAMgai desa navere dAma jarInA joI hIri umarayanA(?)vara mAMgI ura na aisA koI be // 20 // zAha kahi hama hI thai tere, cyAri khaMDa mai thANAM maI huM guNita desakA sAhiba, tu tribhuvana sulatAnAM be // 21 // sIsa dharI phuramAna mevaDe, desa videsuM dhAvai uhAM ke khAna malika uMbare so zira pariI caDhAvai be // 22 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 21 tribhuvana bhANa bhuvanakA dIvA, zrIjinazAsana rAyA zrIhIravijayasUrIsara kere zaMkara praNamai pAyA be // 23 // DhA. 5 // rAga husenI // dUhA // gUjara thai kAgala lakhi, zrIvijayasenasUriMda / vegiI desi padhArayo, mana-cakorakA caMda // 1 // locana tarasai tAtajI, darasina tere kAji / sUdhuM nIrAgupaNuM, dekhADya mujha Aja // 2 // pATaNa amadAvAda arU, khaMbhAyata dhuri maMDi / vivadha abhigraha Adari, ke vi vagaya cha chaMDi // 3 // dillIpati prati vInatI, karai prayANai resa / akabarajI kahi jagatraguru, tuma kiuM yAu videsa // 4 // DhAla // ayArAMdapube (?) hama hai rAgI yu vairAgI cilanakuM citavai raahaa| jagatragura zrIhIravijaya prati kahata akabara sAhA // 1 // a0 // tuma hama hIke ghaNe jIU pari choryA maI kiuM yAvai / bujaraka vAra pAka dIdArA dila morasuM bhAvai // 2 // araja eka hai avala ulIA mujha dhorI paTadhArI zrIvijayasenasUri saba munisyuM likhata hai vArovArI // 3 // zAha kari ju mohi darasakuM, ju bheju hama pAsuM / kula hoi tu rukhasada devaiM, kiuM kari hoi udhAsuM // 4|| vaDa vajIra tabatai zrIvAcaka zAMticaMda hai terA / so tu mere pAsahi choDu tu dila mAnai merA // 5 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 anusaMdhAna-24 bhANacaMda khAso hai paMDita mere dila huM suhAvai / jagataguru thu, tere namune hama bagasIsuM pAvai // 6 // zAMticaMda vAcaka sai hAthiiM zrIguru zAhakuM devaiM / dillIpati sulatAna akabbara . . . . . . . . . ||7|| pyAra karI taba huta paragane ghore hAthI [na]jarAnA / ura kachU mahi mAMgu so bhI hama tumahIkuM dInA nA // 8 // DhAla 6|| rAga mArU || dUhA // zrIhIravijayasUri pratiiM zrI akabara suratANa / bahuta divasanai aMtari, Api sIkha prayANa // 1 // catura zaromaNi buddhinidhi, akabara-gurapada jeha / zeSa zrI avvalaphajala zAha pratiiM kahi teha // 2 // jaba laga zrIgura hIra hai, taba laga dilI amAri / araja karata hama jihi rahi, tihAM kAuM hovai mAri // 3 // zrIhIravijayasUriMda prati, je je dIdhA bola / zaMkara kahi soI vahu~, sAMbhalatAM raMgarola // 4 // DhAla // zAha akabbara gura pratiiM kari grahI tava devai mAna / jIva na mAruM tumanaI nA(tA?)ke ho devai phuramAna // 1 // zA0 // prathama vAra zrIravitaNA, nasadina ho na na kahiNA mAri / gau-govachA keraDA tAkuM ho ja(jA)NuM tuma AdhAra // 2 // shaa0|| vAgha vaDe hai sIgalIu racI te ho moTe kali hAra / sAUSe na luMhA na na bAhuM, ho yamunA mai jAra // 3 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 23 vaDa saravara machIAM bhare, tA mai ho na na mehaluM Dora / bahirI bAja na chADihuM na na pADaM ho banamAMhi sora // 4 // mRga na mAruM nAsatA vanacarA sAMbara aru ho rojha / kArazakAra taNA karuM na dharUM ho e pazuanakA gojha // 5 // janamadivasa akabarataNA Api ho khelai navaroja / tasa dina koU na jIU mari mevaDe so leso levai Soja // 6 // zrIakabarasuta tInake janamake dina soi amAri / pajUsaNa dumaNe palaiM, aTThAI tI tuM saMbhAri // 7 // Ida parava patizAhaku, zAhakI hai je cAMdarAti / varasagAMThi zarakAramai jotama(?) dinu nahI jIu kA ghAta // 8 // baMda choDAe bahu dunI jIu thai na na mAruM cora / tuma darizana pAtaka Tare je je ho mai kIe aghora // 9 // ayuM aba kete dina hI eso kahata ho kima Avai pAra / umara vadhAri hIrajI, saba paMkhI pazuana AdhAra // 10 // dayAdharmadhyArI hUA chatrapati zrI sAha jalAla / dIna dunIkA pAtazA uchava ho kari maMgalamAla // 11 // merI AjJA jaba lagi, taba lagi hai terI ANa / aisI kari valAmaNIu, ujjakA(?) nijahatthi phuramAna // 12 // Apa masyAre (?) mevaDe, zrIguruko so sevai pAye / kahi zaMkara gUjjaraprati, Avai ho zrItapagaccharAya // 13 // ___ rAga kedAru // dUhA // dhanyavijaya dhena(dhana) dhanya so, mahItali rakkhI mAma (?) / jaMghAcAraNanI pariiM karai hIranAM kAma // 1 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 anusaMdhAna-24 dhanya hIra akabara sudhina, dhannavijaya dhana dhanna / hema ratna kuMdaNapariiM vaNi milyAM eka mana // 2 // tribhuvana hiMsA vAravA, senAnI samattha / dhannavijaya paMDita ziriiM, sAcA jagagura hattha // 3 / / zrIzAMticaMdravAcaka pratiiM, thApI chatrapati pAsi / udbhuta gutabava(?) puNyaghaTa, vicarai mana ullAsa // 4 // zrIjinazAsanasulatAnajI, Avai jema sulatAna / mahItali ANa manAvatu, tribhuvana lahitu mAna // 5 // sAruM badha kiuM bani sakuM, mere mukhi eka jIha / hIra hIra - vara japi, sujasacaMda kIa lIha ||6|| AnaMdiu saMsAra saba, pazupaMkhini kulakoDi / asapati narapati gajapatI, sIsa nami kara joDi // 7 // DhAla // maaru|| Avii hIra dharmaviNajArA, saba punya vastu nahI pArA / saI sabala vRSabha muni dhorI, dhari sabala bhAra rIsa borI // 1 // guraguNake chatIsa kRyANe, so sabahi sameTI ANo / je AMga upAMga ke joDe, so dharahi bhAra nahI thoDe // 2 // guravANisu sAkara sArA, banAvai gihuM pari phArA / guNa gUNImaI na na mAvai, so paramArathakuM dhyAvai // 3 // vara vAcaka hAthI DoDe, muni sabala sena nahI ghoDe / jinaANa-samIANe Dere, jiNi pApa verai saba there // 4 // nava cA(vA?)Di phirAI vAlai, iyuM desavidesa syuM cAlai / tahAM sujasavAja bahu vAjai, zobhA dhajatI(nI?) pari chAjai // 5 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 tasa nAyaka navala niraMdA, zrIhIravijayasUriMdA / sau vecai dharmakrayANA, tAthai nAyaka lAbha sujANA ||6|| vasalAbha praguTa jagi jANai, tehani zaMkara valIa vakhANi / nAgara pavitra sukInA, tIhAM Avai hIra nagInA ||7|| so vAta vairATi su jANI, sA. iMdrarAja guNakhANI / so karahi vimala prAsAdA, vaDA zikharabaMdha girivAdA // 8 // gura Ai pratiSTA kIjai, hama lachikA lAhA lIjai / hama likha lekha ziranAmI, pAudhAru jagatraguru svAmI ||9|| tava pAsai vAcakaiMdA, zrIkalyANavijaya municaMdA | vairATi prAsAda utaMgA, jAi karu pratiSTA raMgA // 10 // guravacana su sIsa caDhAvai, vAcaka vairATi Avai / taba kari nagara zrRMgArA, so varasaI hemakI dhArA // 11 // doi koDi drAma suvilAsA, ima vAcaka bahu jasa pAvi, iMdrarAjakI puhucai AsA / kalyANavijaya mani bhAvai // 12 // zrIhIrakuM upama dIji / nita kAja vaDe ima kIjai, sIrohI TAMDA Avai, cumAsa catura tihAM chA (thA) vai // 13 // kitu dekhyA sunyAna jANyA, so vecai dharmakayANA | vaDA rAya khitrIAM rANA, pratibodhai zavara ( sarava? ) sujANA // 14 // ima pATaNa amadAvAdA, khaMbhAyatakA jagi nAdA / khAna Aya malyA bahu baMdA, navA na kA kari AkraMdA (?) ||15|| - so hIrajI baMda choDAvai, nija desa gAma ghara pAvai / tasa saMgha puNyaphala levai, zrIhIrakuM lAbha sudeva ||16|| pAtasAha sanASata cArA (?) Sa vaDA dharmaviNajArA / isa pAsi vaDe phuramAnAM, saba jIvakuM abhayAdAnAM // 17 // 25 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 anusaMdhAna-24 zaMkara tasa praNamai hejiI, zrIhIra tapai tapatejiiM / girui kIA dha--mu gAlA, vasudhA bhaI maMgalamAlA // 18 // DhAla 8|| sAmerI // dUhA // zAMtacaMda vAcaka pratiiM, kahata akabbara zAha / zrIvijayasenasUriMda kiuM nAyA kahata uchAha // 1 // tuma yAI e vathuu (?)- hIra pesa kyA leu / vAcaka kahi zrIzAhajI, vimalAcala giri deu // 2 // settuMja sayala mukI tamu (?) tuma hI dIyA giranAra / zrIhIravijayasUri pesa kIya, dIi phuramAna udAra // 3|| DhUMbA jeura jAjIA, akara kari je koi / sUlI phAMsA TAlayA, bhumathI(?)chaMDe soi // 4 // bhANacaMda uvajhAyakA, vegiiM deyo vAsa / huA pahucAI hIrakuM kuchya mAMgatahu hama pAsi // 5 // AdamuM mokalAya kari, vAcaka gUjara desi / Avai bahu uchavasahita, vijaya bulAva naresa // 6 // hIra pAya praNamI karI, mahItali so phuramAna / settuMjagiri mugatu sadA, saba jIvakuM abhayAdAna // 7 // rAyadhanapuravaramAMhi tava, zrIgura achicumAsi / zrIvijayasenasUri teDavA, vaDa mevaDA ullAsi // 8 // Ai kahi zrIjagatragura, tume saMbhAru bola / zrIvijayasenasUriMdakuM bhejeM uhi raMgarola // 9 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 rAga malhAra sAmerI // zrIvijayasenasUri kahi, jagagura prati kara joDi lalanAM / aba kahiNA yUgatA nahI, hama zira tuma kara chori lalanAM vi. 1 // khata hIra munihaMsakuM tuma kaba na rahe dUri / / 'jAu' kahuM kima A mukhiiM, hRdaya prema jala pUri lalanAM // 2 // mere bAlavairAgI lADile tapagacchadha(dhu?)ra dhorI dhIra lalanAM / kahAM lAhura gUjara kahAM kiuM yAuge vIra lalanAM // 3 // tuma pratApi jihAM tIhAM dina dina hui raMgarola lalanAM / mAhi(Ti?) Adesa dIu gurajI 'manakApaDa ke vo (bo)la (?) lalanAM // 4 // sIkha mAgi gura kerIAM mahItali dilI avAja lalanAM / vijayasena-zAhA milanakI, saMgha kari saba sAja lalanAM // 5 // sAthi lIe bahu mevaDe, munijana vAdI saMga lalanAM / sA maMDANa ju dekhahI sabajana hovai raMga lalanAM // 6 // hIravijayasUri pAe namI, tehasyuM mAMgai sIkha la. / mo zira paNi (eNi?) dharu gurajI, jima dharI detaI dIkha lalanAM // 7 // tIna pradakSaNa devahI, tuma paya mohi AdhAra lalanAM / vRddha bhAva vahai tumataNA, tuma tana karaNI sAra lalanAM // 8 // aMdesA mani mata karu jhUkI(?)sIsa videsa lalanAM / tuma hRdayAM bhItara dharUM, hIra sumaMta naresa lalanAM // 9 // tuma mere mAtA pitA, tuma mere sulatAna lalanAM / vegiiM caraNa dikhAvayo, tIna bhuvana ke bhANa lalanAM // 10 // anukrami depa(sa?) ajUAlatA lAhuri nayari pahUta lalanAM / ucchva hui anekadhA zaMkara kahata bahUta lalanAM // 11 // 1. 'mata kAeDa(ra)ke bola lalanAM' (?) / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 DhAla 9 // rAga kedAru // dUhA // zrIakabara patizAha prati, bhANacaMda municaMda | vInatI sAmahI AtaNI kari sumaMgala - kaMda ||1|| saba vAjitra patizAhaku, haya gaya ratha asavAra / saMgha malyA atisAmaTA, so gaNata na AvaI pAra ||2|| uttama dina saMjoi kari, milisu mana ucchAha / dekhI dila bhIMtari khusI, isa guNakA nahI ThAha ||3|| zAha parIkSA kAraNi, vividha bola pUchaMti / tasa uttara sulatAna prati, harakhiiM raMjana diti // 4 // rAga kedAru // tuma paggacArI kiuM Ae ho jagagura ke lADile tuma bahuta pirANe pAya ( ye ) ho ja0 / kahu hIrajI hai kuNa ThANi ho ja0 e kachyU kahIhi meresu vANi ho ja0 // 1 // kada hamakuM karata ayAda ho ja0 kaidhu mohe ajapA nAda ho ja0 / tuma tAsa sISya pada ThANi ho ja0 hama pega (ma)su lAyA tANi ho ja0 // 2 // tuma Apa khittAba guruM dIA ja0 tuma Apa barAbari kari lIA ja0 tuma avala kuNa hai yAti ho ja0 vairAga lIA kuNa bhAti ho ja0 // 3 // anusaMdhAna-24 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 tuma gAma ThAma kahAM dhAma ho ja0 tuma mAtA pitA kyA nAma ho ja0 / tuma kaisA pAlu dharma ho ja01 // 4 // tuma kere kete sIsa ho ja0 tuma kiuM kari bArI rIsa ho ja0 / tuma kyA kyA paDhe ho ja0 tuma kuM kari kIA mana gaDhe ho ja0 // 5 // tuma dhyAna yodha balavaMta ho ja0 tuma japahu kuNakA maMta ho ja0 / tuma khAse paMDita kUNa ho ja0 tuma mai nahI dekhata uNa ho ja0 // 6 // havaI e bolanu jabApa zrIvijayasenasUri di chi / eha ja DhAla // tva vijayasenasUriMda ho mahIdharaNa lADile kahi akabara prati sukhakaMda ho ma0 / hama choDyA vAhanabheda homa0 hama calata na pAvai kheda ho ma0 // 1 // ha hIrajI gUjjara desa ho ma0 uMhi bahuta hai nayara nivesa ho ma0 / mai tAsa sIsa rajareNu ho ma0 tasa rAga mohyA mana eNa ho ma0 // 2 // mai tasa pada paMkaja haMsa ho ma0 tAMkA kachyU mo mai aMsa ho ma0 / tuma kSiNu kSiNu karata ayAda ho ma0 tuma guNake lIne nAda ho ma0 // 3 // 1. eka paMkti chUTI gaI che ema jaNAya che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 anusaMdhAna-24 kahI dharmavadhAraNa vANi ho ma0 dIdAra ku Apa ihi ThANi ho ma0 / hama aca(va?)la yAti osavAla ho ma0 tyAgI thA jaba mai bAla ho maH ||4|| mai athira kahyA saMsAra ho ma0 tAkA kiuM Avai pAra ho ma0 / nuDalAI hamArA gAma ho ma0 kamAsA tAtakA nAma ho ma0 / / 5 / / koDAI merI mAta ho ma0 so chAMDyA kuTaMba saMghAtha ho ma0 / dAna zIla sutapa bhAva dharma ho ma0 tAmai jIvadayA vaDu marma ho ma0 // 6 // hama sIsa hai desa videsa ho ma0 ko poDhe ko laghu vesa ho ma0 / tAmai naMdavijaya laghusIsa ho ma0 tAmai 1aSTavidhAna narIsa ho ma0 // 7 // hama dhyAnI tapakai teji ho ma0 hama Iza japi mana heji ho ma0 / ima suNI akabbara zAha ho ma0 dila bhIMtari dharata ucchAha ho ma0 // 8 // kahi zaMkara vAdhiu vAna ho ma0 pratibodhyu vaDa sulatAna ho ma0 / jinazAsana rAkhI reha ho ma0 jagi karuNA vUThu meha ho ma0 // 9 // 1. aSTAvadhAna // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 31 DhAla || rAga rAmagirI // dUhA // Alamapanaha jalAladIna akabara kahata sUjANa / IchA lipabaitAM liSi dekhai aSTavidhAna // 1 // naMdavijaya so dekhI kari, meTI likhi so pheri / UlaTA vAMcata nahI khatA prabala vidhAMnAM neri // 2 // naMdIvijaya prati sAhajI, thApi so khuziphima / ura parIkSA atibhalI, kari zAhajI ima // 3 / / vAdIjit zavazAzanI, tAsa choDAyA mAMna / ghoDA mahiSI mahiSa na na mAri so phuramAMna // 4 // ___ DhAla // munipatI tumha yogI birAgI saba saMsAra ke tyAgI ho tUmha gUNa dekhata bhae rAgI ho // 1 muni0 // avala eka pUchata hUM tumha piM patazAha kahi bAMnI / sUrija gaMga saMga na na baMchu sAca jUTha kyuM jAMNI // 2 mu0|| cyAra khaMDa ke paMDita saba milI unakI deta UgAhI / vijayasenasUri kadi haTharata unami sUdhi mati nAhI // 3 mu0 // __ jagatapati tumha hu dharma ke rAgI / sUreja nAma zitasahazrasa paDhi hama, gaMgaraMcita bhInA vAda karata vAdIku Utara, jo pUchata soI dInA // 4 jagata0 // akabara zAhUku dila khusI bhaI, kahi mAMgu so dIji / lAhura Adi zaMdha-ThaThA lagi, mArinivArana kIji // 5 jagata0 // mArinivArana mAsa chahU lagi, jagatagurukuM dInI / aba tu sakala bhUvanaprANI prati umaravadhAraNa kInI // 6 munI0 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 anusaMdhAna-24 hIra bIra(bara) sAvo tribhovana kAjI ke vise dhorI (?) zaMkara kahata koDi guNa tumhami hUM kyuM baranUM mati thorI // 7 munii0|| DhAla 11 // rAga mevADo // zAha murAda aka)barasutana, gAji amhadAvAdi / paMDita gUNacaMda pAsihi paTu phirAvi nAdi // 1 // hIra khajAMni bimalagiri jANI jagatamajhAri / .... saMgha calAvahI, je kUtA (hUMtA?) saMsAri // 2 // dhanyavijaya paMDita prathi, settUMjagiri nUM kAma / jatana karevA supahIsU, kei na magi (mAge?) dAma // 3 // pUrava pachima uttarA dakSaNa bahulA desa / vivadha sajAI vAhanAM, vivadha saMcaUra vesa // 4 // lAhUra ora nIlAvabhamala(?) gauDa cauDa karanATa / beMgAlA kAbila praTe, bhoTa choTa u lATa // 5 // kAsamIra khUrasANaka, zaMdhU sava lekha tAI / mUlatAMnI gvAlerakA saMghapati saba AI // 6 // marudhara mAlava sa(so)raThI, mevADI manaraMga / vAgaDa namIADA taNAM dakhyaNa kerA saMga // 7 // pATaNa amadAvAda ura, khaMbhAita gUNageha / saMghapati gUjara taNA, so dAni varISi meha // 8 // curAsI baMdirataNA, soraTha saMgha vinANi / zrIhIravijayasUri ApathiM dhina vilasi na na kAMNi // 9 // (DhAla |) mUvI(puhavI?)ke bhUSanAM seji padhArIi saba bhavikA prati pAra UtArIi / saMba(gha) dUkha dUrIAM dUri nivArIi tUmha hA bolAvana aMvara uchArIi // 1 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 33 jUTaka : uchAri aMvarA saMghapatI saba bInatI gurupi kahi so vacana mAMnI parama dhyAMnI rIdaya bhItari gahigahi // 2 // aneka uchava raMga vAdhi sAja bahU sejavAlIAM mAphA so ghoDe vihili nava nava koranI bahUjAlIA // 3 // cAli : haya gaya bahule bahU asavArA, pAika pAlA saMgha na pArA / zrAvaka zrAvI koDi UdArA, jAMNU ke AyA saba saMsArA ||4|| trUTaka : saMsAra saba milI kara cAlai sesa bhAraiM(?) hiMDola e / aneka baMdI bhATa gaMdrava deva guru guNa bola e // 5 // aneka mUnIpatI tAsa chatrapati hIrajI cyaMtAmaNI varavimala vAcaka paMDitA guNa purago (?) hi(hI)ra vaDA guNI // 6|| cAli : bhala samIANe baDe baDe, Dere khaDe so kone re / dekhata dUragati TArai phere, jAMNU dharma ki parbata vere // 7 // trUTaka : parabata vere pUnya kere vADi ADi kari dUkhAM aneka taMbU ura sarAce(?) toraNAM so navalakhAM ||8|| pAlakhI DolI chatra cAmara sIkarI so sobhakU jhaMDAla nejA rasaNi..... jA bhakU // 9 // cAli : ise saMghapatI sAja bahU kIA, dharama ke kAraNi Asana bahU diiaa| isI karaNI dharaNI miliA, mugatitaru ke phala yu karI lIA // 10 // jUTaka : yu lIe phala bahu mUgati kere bhalere kArija kari -rata Avi acala dIThu bahUri dIsi teha pari // 11 // abhInavA sAhAmI bhakti bhojina lAhaNa rUpA hemakI cihuM pAsi maMgala vAda vAdhi vadi vANI khema kI // 12 // cAli : hIra gurakhI(kI?) tribhUvani rehA, jinazAsanakI TArI khehA / saMba(gha)dUkha [chAM?] DI maMDyA nehA, jAMNUM vUThA amIso mehA // 13 / / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 anusaMdhAna-24 jUTaka : so meha vUThA Aja tUThA harikha bhari kuladevatA dhyana so mAnava vimalagiri piri hIragurukU sevatA // 14 // Azcarya moTU mahIa mAhi chatrapati setuMja dIi tejapAla prati kahi zaMkarI te hIrajI bahU phala lIi // 15 // DhAla 12 // dUhAM // setuMjagiri zrIAdijina, jagagura hIra ratanna / eka Thuri jo vaMdahI so nara nArI dhina // 1 // jyUgapradhAMna zrIjagatragUru tAsa sUjasa vIstAra / vistArI kavIyaNa kahi so kimahi na Avi pAra // 2 // rAga kedAro // lAbha lahI zrIjagatragurU bolI, setuMja samu nahI toli re / mUgatikhetra e sAcu jANu kumatI kAM mana Doli re // 1 // mi vaMdure giricaMdu re saba tIratha- caMdu re bhavijana pApanikaMdu re jiNi dIThi bhAji bhavadaMdu re // 2 vaMdu0 // saMprati jinanA sIsa mUnIzvara pAMca koDisU sIdhA re / puMDarIka so etAM koDI aNasaNa lAho lIdhAM re // 3 vaMdu0 // nami vIdyAdharanA hIA dila(?) pUtra sU joDI re / sADhI pAMca koDI muni sAthi vADila (vArikhila?) drAvIDa dasa koDI re // 4 // bharata ani zrIrAma mUNyaMdA, tIna tIna tasa koDI re / nArada lAkha ekANUM rakhisUM, bhavanI sAMkala choDI re // 5 // pAMDava pAMci vIsAM koDI, saMbU ni pradyumanA re / sADI ATha koDI mUnI sAthi, sIva pAyA nahI dUmnA re // 6 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 35 pUrava vAra navAMNU Adila, vimalAcali puhutA re / nema vinA trevIza tIrthaMkara, sUravara mUnIvara jotA re // 7 // rAyaNi rUkhatali pada ThAvI, dhAvI nija mUni dhyAMnAM re / bharata pramukha UdhAra ghaNerA, bahuta kahuM kyA mAnAM re // 8 // kaMkara kaMkara sIdha anaMtA, hoi gayA nagarAji re / tIratha mahimA vadhAri zrIgura, zravajana tAraNa kAji re // 9 // naraga nigodi ani tIrajaMcAthI tuM kugati nivArI re / naravara deva gatI sUkha sAdhi, eNi giri caDhie vArI re // 10 // ima Upadesa lahI zrIgurathi, mUMgatA sothi (?) pAve re / desa videsa kere saMghapati hIra sAthi li Ave re // 11 // zaMkara kyu mani bhAvi zrIgura, vaDa saMghapati jayadhArI re / raMgavadhAraNa teja vadhAra[Na] kIrati niti kahUM torI re // 12 / / DhAla 13 // rAga mevADo // merA manapaMkajakA bhamaralA re, zrI vimalAcali vAso re / moha mAMDi chAMDI rahu re bhogI lIlavilAso re // 1 merA0 / hUM tarasU tUjha dekhavA re tU navi ANe cIto re / ekapakhu e nehalu re, nipaTa na mohI mIto re // 2 merA0 // Adila Adila mi japUre, jyu bApIyaDA meho re / likhai na eka saMdesaDu re, ekapakhu e neho re // 3 merA0 // DUgara Upari DUgarI re tihAM ti kIdhu vAso re / yoga dharI alagu rahyu re, tU iha bhUvana karai vAso re // 4 merA0 // mAtapitA jeNaI janamIu re, lADa laDAyu jeho re / tAsataNau tUM na hUu re tu hama nANUM cheho re // 5 merA0 // 1. sugatI so thi(dI?)pAve re (?) / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 anusaMdhAna-24 mati tuM saba karyu sarikhU re, na lahiu Apa pIAru re / bharata sarIkhA bholavyA re, velata- kIdhI sAro re (?) 6 merA0 // dhina vimalAcala rUkhaDI re, dhina te sarasa moro re / rAti divasa tumha dekhahI re, lekhai sorA soro re // 7 merA0 // meM rIjhU (?) paradesI prAhuNA, mo dilamaMdira Avo re / sakalasu khAvI sUkhaDI re prema karI tUM lAve re // 8 merA0 // Adila kahitAM uhulasUM re, dekhU torI vATo re / ghaDIa ghaDIa AvI milUM re, paMtha na sarajyA moTA re // 9 merA0 // tAhAri mani tribhovana vasi re, mAhAri maniM tU eko re / vInataDI koDi lakhU re, kahita na Avi cheko re // 10 merA0 // dITho lesUM bhAMmaNAM re, lalIya lalIya namUM pAya re / niThora nAtha manAvasyUM re settuMjagiri tu nAyA re // 11 merA0 // zaMkara kara joDI kahi re, Adila lIla bhUAla re / AzA pUre amhataNI re, nva (?)(bha) vi bhAvana pratipAlo re // 12 meraa0|| DhAla 14 // rAga guDI // dUhA // AnaMdi saba jaba jagata taNau saMgha milI gUNadhAma / zrIvijayasenasUri prati, lekha likhai abhirAma // 1 // gvAlanI yobana garaba gahelI - e DhAla | mohana hIrajI kerA lAlA, japi..... gi to gUnamAlA atihi nirAgI tUmha hoe, akabarazAhatUM mohe // 1 moha0 // cAli : gUjarathi kAgada likhi lAla, saMgha so vAla hama hA tarasi (?) tohI darasi tohI darasanakU khabara na karahU krapAlI, khabara na karahU krapAlA saMjyabho... cUAlA // 2 mohana0 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 tumha bichUri bahU dina bhae lAla hama kyu rahi nA jAi pUche pavare josI jAMnAM zrI gurukai kaba AI zrIguru kidhu kaba Avai saba jape mAsA ( lA ? ) pAvai || 3 mo0 // yU gUmAMna na kIjIi lAla rUpaM jAI bIdesa hama khijamatathiM kachUa na cUke ItanI caDhAI kyuM rIsa ItanI caDhAI kyu rIsa japi guNa tIhA nIsadIsai || 4 mo0 // sAhiba terA hIrajI lAla ANi kyuM manamAMha nipaTa nimoha na hoII sAjana mahira na Atu manamAMhi mahira na Atu manamAhIMAM tapati u nAri bina chahIAM ( ? ) // 5 mo0 // calana na detA dohI kUM lAla ju jAnata visI ghAta hUM bUjhata tUma niThora nirAgI sata na rahiIna bAtu gUnahanabADhi kachU gAtuM ( ? ) ||6 mo0 // zrIvijayasenasUrIsaru re lAla saba munI ke siratAja zaMkara teja vadhAraNa lAlA calanakU DhIla na kAja calana kUM DhIla na kIjai saba jana AnaMda sU dIjai ||7mo0 // DhAla 15 // rAga dhanyAsI // miM pATha re saba jagaku tAraNa pAyu hIravijayasUrIsara gAtAM haiaDai hariSa na mAu re // 1 // zrIvijayasenasUrIsara ga (gA) tAM, bhaNe rasanA aMmRta pAu caraNa kamala mana jyuM madhukara pati pUraNa prema athAu re // 2 saba0 // zrIdharmasAgara moTA vAcakavara vimalahariSa uvajhAyA zAMticaMda vAcaka guNasAgara parighala pUnyi pAyA re || 3 saba0 // 37 sakalakalAnadhi bhavikajanabohaka kalyANavijaya guNadhArI somavijaya uvajhAya pagaTa mala bhANacaMda sI jorI re (?) // 4 sb0|| Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 anusaMdhAna-24 paMDita gaNivara munivara sUMdara jiti jyatyanI mani bhAyA zrIhIravijayasUrIsara kerA saparivAra sUkhadAyA re ||jJa saba0 // saMvata sola ekAvana(va)chari, zrI nijAmapuri AI tapagachapaMDita giruA sIsi velI vijayasU gAI re // 6 saba0 // jaba lagi meru mahI ravi zazi naga sAgara vAhani rAjai hIravijayasUrI kahai zaMkara jasa paDahu taba gAjai re saba jagaku tAraNa pAU // iti zrIvija[ya]vallIrAsa saMpUrNa // kaThina zabdono koza dUhA parIA vyavarI pUrvaja vivarI-vivaraNapUrvaka DhAla pAhi vIru prIA karatAM vIro-bhAI pariyA-pUrvajo dUhA vahurasi vyavahAra-vyApAra karaze 3 . luMchana nyuchanaka-lUMchaNuM (guru sAme dharIne hAthI ghoDA vagerenuM yAcakone apAtuM dAna) DhAla vyavadha vividha sovina sovana-suvarNatuM asamAna AsamAna-AkAza jhaMDAla nejA jhaMDAvALA nejA-dhvajA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 dUhA 3 4 dUhA DhAla 2 3 DhAla 3 dUhA DhAla 3 dUhA 4 DhAla 7 dUhA vyakaTa sarasaMdhI vigaya bujaraka ulIA sIgalIu sAU luMhA jAra gojha jaMghAcAraNa gihuM pari phArA DhUMbA jeura jAjIA aSTavidhAna vikaTa svarasandhi (?) vigaI - vikRti, (jainomAM vigaI tarIke oLakhAtI dUdha, dahIM, ghI vagere cha vastu) bujharga - vRddha ke paripakva vayavALA oliyA zIMgaDI (?) jALa gosta-mAMsa eka prakAranI cAlavAnI labdhi dharAvanAra muni, je ghaNuM ane jhaDapathI cAle to paNa thAka na anubhave. ghauMnA phADA (lApazI) jajiyAvero 39 aSTaavadhAna Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 anusaMdhAna-24 zavazAsanI zAsanavALA DhAla aMvara uchArIi aMbara-vastra, uchArIi-pAtharavU(?) ('khoLo pAtharavA'nA arthamAM hoya tema lAge che.) . 12 sAhAmI bhakti lAhaNa sArmika bhakti lhANI-prabhAvanA jyUgapradhAna yugapradhAna-yugapuruSa DhAla mUgatikhetra tIrajaMcA 'mukti' pamADanAruM kSetra tiryaMca DhAla uhulatUM ullasuM * * * Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vividhakavi-viracita-sajjhAya-zlokAdi saMgraha saM. muni kalyANakIrtivijaya __A pratimA vividha kavio dvArA racela sajjhAyo tathA zlokono saMgraha karavAmAM Avyo che. atyAranA samayamAM jema noMdhapothI-DAyarI va. mAM upayogI stotra-svatanAdino saMgraha thAya che, tevo ja A saMgraha pATaNanagaramAM sthita gaNi dhanavardhanajIe potAnI mATe karelo che tevaM pratinI prAnte lakhela puSpikAthI jaNAya che. pratimAM kula 16 kRtio che. temAM bIjI kRti zrIsamayasuMdarajI viracita kSamAnI sajjhAyamAM akSaro pANIne lIdhe atyaMta kharAba thaI gayA hovAthI tenuM saMpAdana kara, kaThina hatuM. mATe te kRti ahIM prakAzita nathI karI. te sivAyanI 15 kRtiomAM 12 sajjhAyo tathA 3 zloko che. temAM1. khimA paMcAvannI zrIlabdhivijayajI-viracita che. 2. nArIsvarUpaprarUpaNa-svAdhyAya paMDita meru vijayanA ziSya muni RddhivijayajI dvArA viracita che. zrIbalabhadraRSi-sajjhAyanA kartA zrAvaka kavi sAliga che. saMsArasvarUpa sajjhAya muni zrIpadmakumAre racelI che. hitazikSA bola sajjhAya zrIhaMsa sAdhue racelI che. samatA-sajjhAya paMDita kamalavijayanA ziSya muni hemavijayajI dvArA viracita che. jIbha-sajjhAyanA kartA muni lAvaNyasamaya che. nihnavavicAra sajjhAyamA kartAno - koI nirdeza nathI. kevaLa sukavi evo nirdeza karyo che. 3-mitra-upanaya sajjhAyanA kartA vaDatapagacchamaMDana A.devasuMdarasUrinA ziSya A. vijayasuMdarasUrinA ziSya paMDita bhAnumerunA ziSya vAcaka nayasuMdara che. 10. zrIdazArNabhadrarAjarSi zloka OM 3 i Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-24 11. zrIzAntinAtha zloka, 12. zaMkhezvarapArzvanAtha zloka, zrIvIzasthAnakanAma-svAdhyAya tathA 14. zrAvakanA pAMtrIsa guNanI sajjhAya-ema pAMce kRtinA kartA paMDita zrIkanakavijayajInA ziSya zrIguNavijayajI che. 'zloka' eTale 'saloko'. 15. zrIsiddhasvarUpa svAdhyAyanA kartA, sajjhAyanI aMtima kaDImAM nirdiSTa sakala yogIsaro zabdathI, zrIsakalacaMdrajI upAdhyAya jaNAya che. A prati mArA pU. gurubhagavaMtanA saMgrahamAMthI prApta thaI che. pratimAM lekhana saMvat no nirdeza nathI karyo, paraMtu lakhAvaTa jotAM prAya: 18 saikAmAM lakhAI hoya tevU jaNAya che. akSaro suMdara che, tema ja lakhANa svaccha ane zuddha che. vizeSatA zrIzAntinAtha bhagavAnanA zlokamAM ratanapura, salakhaNapura(salakSaNapura) tathA dahIodra (dadhipadra) nagarano nirdeza che. zrIzaMkhezvarapArzvanAthanA zlokamAM sarasvatI devInI stavanA karatAM kavie devIne tripurA, totalA, bAlI,kAlI, mahAkAlI, kAlAgni, harasiddhi, aMbA, siddhi, buddhi kahI che. ane devInA sthAna sopArApATaNa tathA ajjhArI gAma kahyAM che. (1) zrIlabdhivijayakavi-kRta khimA paMcAvannI (rAga-dhanyAMsI-mizra sIMdhuo) zrIgurucaraNe namI kari kari khamayAnuM kheDaM re / tima khamayA khaDagai karI haNaje ariyaNa peDu re // 1 // upazamarasavasi mana karUM upazamathI sukha hovai re / upazamarasi mana dhotIuM jogIsara nita dhovai re // 2 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 43 upazamathI arihaMtanI padavI hoi khiNamAMhi re / mugatitaNAM sukha te lahai je upazama avagAhi re // 3|| upa0 // khimAvaMta jiNavara kahyA trIjA aMga mi jalapai re / upazamasAra saMyama kahiuM zrIpajUsaNa kalapai re // 4 // upa0 // krodhataNai paravaza thayA baMdhI koDi kukaramo re / naragi gayA bahu jIvaDA e jina Agama maramo re // 5 // upa0 // kuMNa khamayAthI uddharyA kuMNa krodhaI bhava bhamiA re / huM balihArI tehanI jINai Atama damiA re ||6|| upa0 // bharatarAya anyAyathI bAhubali balavaMtai re / muMThi upADI mAravA krodha dharI niya ciMta(citta)i re // 7 // upa0 // ehavai upazama AvIo saMyama lyai savi muMkI re / bharata dIuM kAMi navi lIi nara kona gilai thukI re ||8|| upa0 // krodha thakI paradala haNyu duragatinAM dala melyAM re / paMca mahAvrata mUlathI niyama nathI avahelyAM re // 9 // upa0 // hai hai saMyama mujha gayuM upazama Avyo anaMto re / prasannacaMdra riSirAjIo kevalalAM jhalakaMto re // 10 // upa0 // anna saMpUraNa pAtarAmAhiM cihuM munii dhuMkyu re / kUragaDU upazama thakI jAMNai mujha ghRta muMkyuM re // 11 // upa0 // kUragaDU kevala laghu anukrami cyAra susAdho re / kevala lahI mugatiM gayA upazamathI nirabAdho re // 12 // upa0 // eka nArI nita prati haNai tima SaTa nara atikrodhai re / naragataNAM dala meliyAM jaSya taNai anurodhai re // 13 / / upa0 // chaTTha chaTTi chammAsa jAM khamayAthI mana raMgyo re / arajuNamAlI muni vaDo mugativadhUI AliMgyo re // 14 // upa0 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 eka UNA paMcasai khamayAthI khaMdaga sIso re / pAlaka pIlaMtAM thayA aMtagaDA viNa rIso re || 15 || upa0 // anusaMdhAna-24 aganikumAra krodhai thayA khaMdhagasUri sujANo re / daMDaga deza prajAlio dUri thayuM niravANo re ||16|| upa0 // accakArI nArIi priusyuM prema vigADyo re / krodhataNai paravasi thai Atama dukhamAhiM pADyo re ||17|| upa0 // paMca vAra paMcaka lahyuM krodhaiM nAvika naMdai re / chaTTi savi muni khAmaNAM detA sukkha AnaMda re || 18|| upa0 // vabhAsanaI sAgarataNo krodhai sIsa prajAlyu (lyo) re / khamayAthI suravara thayo dveSathI mana vAlyo re // 19 // upa0 // pagatali AvI deDakI Aloo kahyuM sIsaI re / thaviraiM thaMbhi AphalI maraNa lAuM atirIsai re ||20|| upa0 // bhava trIjaI viSadhara thayuM vIrai darisaNa dIdhuM re / khamayAthI caMDakosii vegiM surapada lIdhuM re ||21|| upa0 // kuNa anAraja bihuM jaNAM mAhiM kaho mujha devo re / vaDhato sAdha surai kahyao anAraja sayamevo re ||22|| upa0 // khamAvaMta damadaMtanai kaura [va] karyao upasarago re / kAMIa na cAlyuM ariyaNai muni kari khamayAnuM khaDago re ||23|| up0|| amarabhUrti (marubhUti) khamayA thakI titthaMkara pada sAdhyuM re / kamaThAsuranaI krodhathI duragatinuM phala bAMdhyuM re // 25 // upa0 // zayyAcAlaka savaNaDe krodhai taruuM nAmyuM re / kAMne khIlA ThokiyA vIrai te phala pAmyuM re ||26|| upa0 // punarapi khamayAthI sahI veyaNa ati ahiyAsI re / anukrama kevala pAmiuM karama gayAM savi nAsI re ||27|| upa0 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 dRDhaprahAriM cihuM jIvano hatyA pAtaka kIdho re / ati upazama manamAM dharI sugatimAhiM jaI sIdho re // 28 // upa0 // nANa upajato hArio eka paharamAM kodhai re / zrIdamasAra munIsarai upazama vyasana virodhai re ||29|| upa0 // sasari sIsa prajAlIuM khamiuM gayasukumAlai re I tatakhiNa kevala pAmiuM karama kukaTha parajAlai re ||30|| upa0 // karaDa - kuraDa muni tapa tapai rahIa kuNAlAnai khAli re / krodhai saMyama hAriuM nIMgamio bhava Ali re ||31|| upa0 // nIli vAdhari vITiuM riSisara sovanakAri re / khamayAthI metArajai zivapada lAuM zamasAri re ||32|| upa0 // krodha thakI kUlavAlUi suvrata thUbha paDAvI re / gaNikA rasaraMgiM karI huI tasa duragati cAvI re ||33|| upa0 // khaMdhaka riSinI khAlaDI viNa aparAdha UtArI re / khamayAthI savi dukha sahI puhatA mokhya majhArI re ||34|| upa0 // navadIkSita zira UpariM sUriM kIdha prahAro re / khamayAthI kevala lahyauM dhina dhina e aNagAro re ||35|| upa0 // saMba- pradyunna saMtApio krodhaI tapa tana TAlI re / dvIpAyana riSi dvArikA mUla thakI parajAlI re ||36|| upa0 // caMdrAvataMsaka upazami rahio kAusaga dhyAniM re / dAsI dIpaka sIMcatAM pohato amara vimAniM re ||37|| upa0 // 45 * duSkara duSkara guru kAuM nisuNI eka munI kopyo re / thUlabhadrasyuM macchara dharI pUrava tapa japa lopyo re ||38|| upa0 // caMdanabAlA mRgAvatI mAhomAhiM khamAvI re / upazamathI kevala lahyauM kaDUA krodha samAvI re ||39|| upa0 || Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 anusaMdhAna-24 krodhai nirabala baladIo dharatI Thele dAryo re / te baMbhaNa savi baMbhaNe jAti thakI niradhAryo re // 40 // upa0 // sUri suhastika vayaNathI pretavani jaI rahio re / triNya pahara sIyAlaNI karyao te upasaraga sahio re // 41 // upa0 // te avaMtIsukumAlanai khamayAthI zubhadhyAnai re / tatakhiNamAhiM Upano nalinIgulamavimAni re // 41 (42) upa0 // krodhaI kaDUuM tuMbaDUM dIdhuM rohiNi nAriM re / / anaMta saMsAra upArajyu muni gayu mugati majhAri re // 42 (43)||up0 // tima nAgazrIiM krodhathI kIdhalo saMsAra aNaMto re / pohato paMcama anuttari dharmaruci teha mA(ma)haMto re ||43(44)||up0|| jhAMjharIA riSirAyanai rAyaI upasaraga kIdho re / aMtagaDo kevala lahI jhAMjhario riSi sIdho re ||44(45)|up0|| deha cilAtIputrano phAlyao vajra ghImeli re / aSTama saragi sura thayu upazamarasataNI reliM re ||45(46)|up0|| bhagato zrImahAvIrano sarvAnubhUti nirIho re / upasarga sahI upazama thakI sahasAraiM sura sIho re ||46(47)||up0|| acyuta sura thayu upazamaM zrIsunakhyatra aNagAro re / vIra kuziSyai te dahyao na caDhyao krodha lagAro re ||47(48)|up0|| gosAlo kRta krodhathI bhamasyai kAla anaMto re / muMkI lezyA tejanI karavA jinajIno aMto re // 45(49) / / up0|| iMdrai jeha prasaMsio amare behu pari parikhyao re / vividha veyaNa vayaNe karI kahIi krodhai na nirakhyao re ||49(50)|up0|| khyamAvaMta siraseharo rAjA zrIharicaMdo re / avara na ehavo nirakhIo sAhasa divasa diNaMdo re ||50(51)||up0|| Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 iMma aneka khamayA thakI sukhIA nara naraloiM re / hUA hosyai te ghaNA Atama kAM navi joi re ? || jIvaDA kAM navi joi re ||51(52)|up0|| sarapa siMha krodhaI hoi krodhaI naragai jaIi re / janama janamanI prItaDI krodha thakI savi khahIi re ||52(53)|up0|| krodhaI tapa japa kIdhalo te lekhi navi Avai re / Apa tapai para tApavai krodhaI kuMNa sukha pAvai re // 53(54) upa0 // - - - - - - - - ghaNA eha - - upadeso re / krodha -- jIva ---- ima kahi vIra jiNeso re ||54(55)|up0|| eha khyamA paMcAvannI suNayo bhaNayo bhAvai re / labadhi vijaya kaviyaNa kahi khamatAM savi sukha hovai re ||55(56)|up0|| // iti khimA paMcAvannI // 0 0 0 (2) muniRddhivijayaviracita-nArIsvarUpa-prarUpaNasvAdhyAya // (rAga-mAruNI) mani ANI jinavANI prANI jANIi re, e saMsAra asAra / dukhanI khAMNI eha vakhANI kAminI re, ma karisi saMga lagAra // bholA bhUli mAM re // 1 // bhamuha bhamADai AMkhi dekhADai prItaDI re, hasI hasI boli bola / muMhaDi rUDi haIDi kUDI. jIvaDA re, viSavelinai tola // 2 // bho0|| AMsU pADai dukha dekhADai ApaNauM re, sAMbhali sAhasa dhIra / ANai ja mArai nahI ahmarAi tuhma vinA re, avara haIAnuM hIra ||3|bho0|| lajjA dharasI Agali phirasI kAminI re, karatI nayanavilAsa / / mohapAsamAM paDyA naDyA je bApaDA re, nara nArInA dAsa // 4 // bho0|| Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 anusaMdhAna - 24 nayane muMkai paNi navi sUkai kAminI re, paNacha vinA te bANa | nAmi abalA paNi sabalA taI sAMkalyA re, eNIiM rANorANi // 5 // bho0|| Alasa aMgi ani utsaMgi aMganA re, kihAM tehanaiM jinanAma | A (aM? )gi khoDA ani vali beDI paga paDI re, te pAmi kima gAma // 6 // bho0 // nAri nihAlI tujhana bAlI muMkasyai re, paratakhi aganinI jhAla / tRpati na pAmai Apa dAMmai bhAminI re, pariNAma vikarAla // 7 // bho0|| nirakhI rUpavatInai paratakhi pAMtaryo re, taraM na karyo suvicAra | rudhira mAMsa aMtara mala mUMtara syuM bharI re, nArI naraganuM bAra ||8|| bho0 // kAMne karI nai kesari ANai AMgaNai re, upanni nija kAja / dhabakai dhUjai AI re jhUjhai kUtarA re, huM bihuM abalA Aja || 9 ||bho0 || premataNauM je bhAjana sAjana tehanai re, aNapahucaMtai Asa / muMkai hAkI ani valI vAMkI bolatI re, jA re jA tuM dAsa // 10 // bho0 // rAya pradezI sUrikaMtAi haNyo re, je jIvana AdhAra / pagasyauM sAyara rayaNAyara je Utari re, paNi eha na pAmai pAra || 11 | bho0 || jojyo nija aMgaja haNavAnai karyo re, culaNIi bahu marma rAtI mAtI vanitA te na vicitavai re, karatAM kAI kukarma // 12 // bho0 // iMda caMda asuriMda ani nAgiMdanai re, vAhyA valI balavaMta / tyajina prANI ehavI jANI kAminI re, guNa lIjai guNavaMta || 13 | bho0 // mAyA karasyai nArI harasyai bholavI re, zIla rayaNa je sAra / eha saMghAtai ma karisi vAtai paNi ghaNauM re, jima pAmai jayakAra | 14 bho0 // / bhAI nirakho surapati sarikho rAkhIo re, chAMnomanI rUpa sukha nA huMsI tumhanai muMsI muMkasyai re, eha manobhava bhUpa || 15 | bho0 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 4 . thUlabhadranai jaMbUnai pagi lAgIi re, dhanya dhano aNagAra / bAlapaNi paNi jAgI vayarAgI thayA re, te muni vayarakumAra ||16||bho0|| nara naI nArI hRdaya vicArI cetIi re, chAMDI viSayavikAra / meruvijaya budha sIsa payaMpai pAmIi re, zIliM ziva niradhAra // Rddhivijaya jayakAra // 17 // bho0|| // iti nArIsvarUpa-prarUpaNa-svAdhyAyaH // (3) sAliga-viracita-zrIbalabhadraRSi-sajjhAya dvArikA balatI nIkalyA bi baMdhava eka ThAya / tRSA upanI kRSNanaI balabhadra pANI pAya // 1 // tava balabhadra lAvyo nIra tuMto sUto sAhasa dhIra / poDhyo chai vaDataNI chAyA kamalANI komala kAyA // 2 // AheDI jarAkumAra kheli pAradhi vanaha majhAri / kRSNa pAe padama java dIThauM jANiuM e sAvaja biThauM // 3 // leI dhaNuhaDI kIdhauM prANa tAkI nai mehaliuM bANa / DAvi pAiM parama ja lAgao karalI nai kAnhaDa jAgyao // 4 // joi jarA re kumara tihAM jAi sAraMga UThyo vilalAI / dekhI baMdhava duHkha apAra kahI dhiga dhiga jarAkumAra // 5 // maI pApII baMdhava haNIo tava mAhavai eNi pari bhaNIo / havai jA tuM vAra ma lAvai balabhadra jihAM lagi nAvai // 6 // mAharu kaTaka deje nIMsANI iMma kahije yudhiSThira vANI / valyo jarAkumara tatakAla kRSNanai tava pahucu kAla // 7 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 anusaMdhAna-24 balabhadra jala leI AvIo baMdhava sUto dekhi / kima UThADauM nIMda bhari iMma ciMtavai vizeSa // 8 // moro baMdhavaha jIa na jAgai bolAvai madhuri sAdaI / navi bolai sAraMgapANI vAta e haIDai na samANI // 9 // tava mukha UghADI joi sAda karInaI saralai roi / rIsAvyo kiMNi guNi bhAI bAMdhava bAMdhava vilalAI // 10 // pagi lAgyo dITho ghAya keNi sUra haNyao vanamAhiM / bAMhi dharI tava biTho kIdhu upADI khAMdhi lIdhu // 11 // leI cAlyo vanaha majhAri mujha sAlai duHkha apAra / huM vegi nIra na lAvyo teNi tuM kharu rIsAvyo // 12 // havi boli mayA kari morI kihAM cAkarI cUkuM torI / iMma mohanI nai vazi caDIo imAsa(?)iMNI pari naDIo // 13 / / devatA upAya karAvaI zilA upari kamaliNI vAvai / pAthari kema Ugai sAra poiNi tuM kharu gamAra // 14 // jo mUo bolasyai bhAI to kamaliNi Ugasyai lAI / cAlyo suNI balabhadra vANI tihAM velU pIlai ghANI // 15 // tuM to mUrakha joi vimAsI velU e kima pIlAsI / suNi mUuM maDauM jo jIvai to tela balai iMNi dIvai // 15 // samajhAvyo taDakI bolai balabhadra paDyo DamaDolai / java viNasaNa lAgI kAyA tava choDI balabhadra mAyA // 16 // mani jANI soi vicAra tihAM kIdhuM teha prakAra / jUo karma taNI gati jANI navi chUTo sAraMgapANI // 18 // balabhadra cAlio tiNai ThAhi vayarAga dharI manamAhi / jai vaMdai nemikumAra tihAM lIdhu saMyamabhAra // 19 / / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 51 AkhaDI a karI ati bhArI mujha rUpa ja nirakhai nArI / nahIM jAuM nagara majhAri bhikhyA li vanaha majhAri // 20 // rathakAra raMgi viharAvai mRgalo tihAM bhAvanA bhAvai / dhana dhana ehaja avatAra jiNai karI lahIi bhavapAra // 21 // bhAvanA bhAvai hariNalo nayaNe nIra jharaMta / muni viharAvata kari karI jo huM mANasa huMta // 22 // jIvadayAnauM yatana karaMta milato sAdhusyauM vicaraMta / viharAvata pAtra vicArI iMma ciMtavai citta majhAri // 23 // tava vAya vAyu asarAla adha kApi paDI atiDAla / triNyai taNo tihAM pahuto kAla balabhadra hariNa rathakAra // 24 // pahutA pAcamai suraloki vilasai tihAM sukkha azoka / balabhadra dayA pratipAlI mada macchara mAyA TAlI // 25 // sUtAranI bhikSA nirakhI viharAvai pAtra ja parakhI / tiNi yogi bihu manaraMgi avatarIA pAMcamai saragi // 26 // tihAM dharma taNI vAta cAlai samakita sUdhauM pratipAlai / samakita viNa kA jana sIjhai sAliga bhaNi sUdhauM kIjai // 27 // // iti balabhadrarSi-sajjhAya // (4) zrIpadmakumAramuni-kRta - saMsArasvarUpa-sajjhAya suNi suNi jIvaDA kahiuM. re karIjIi ekaja jinadharma haIDai dharIjIi / JTaka haIDai dharIjai eka jainadharma avara sahU athira achai tuM ceti ceti(ta)na catura prANI karisi pachatAvo pachai // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 ghaNa moha mAyA lobha vAhyo pharaha hA hU tu bhamai dohilo lAdho mAnuSo bhava kAMi AliM nIMgamai // 1 // ma karisi jIvaDA mAharUM mAharu jo na vimAsI nathI kAMi tAharuM // trUTaka tAharu kAMi nathI re prANI chaMDi mamatA ati ghaNI khiNa eka pUMThi Athi kero thAisyai kaca (va ? ) ko dhaNI // dina rAti ralato rahina tUM hI kAja na karai ApaNo eka puNya poSai kahina kima tUM aMta pAmasi bhavataNo // 2 // Apa savAratha malIuM chai sahU tUM kuNa kAraNi pApa kari bahU ? | trUTaka bahu pApa karatu saMka nANai haIi na jANai AMpaNauM kArimauM sagapaNa neha viNa jima chAra Upari lIMpaNauM // anusaMdhAna - 24 mana pavananI pari phari daha disi kimai rAkhyauM navi rahai eka citta arihaMta dhyAna dhari jima sAsvatAM sukha tuM lahai ||3|| sIkha asIpari dIjai chai ghaNI pAlina ANA sUdhI jinataNI // trUTaka jinataNI ANA pAli sUdhI karina sevA kharI arihaMta bhAkhyo dharma Adari aMgi Alasa pariharI // mana zuddhi samakita zIla dRDha dhari sIkha asI pariM dIjIi ima bhaNi padamakumAra munivara bhavataNAM phala lIjIi ||4|| // iti sajjhAya // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 53 (5) haMsasAdhu-viracita - hitazikSA-bola sajjhAya suNi jIva pahilaGa upazama ANi, mana-zuddhi sAMbhali guruvANi / guru viNa jIva ralaMtu joi, guru viNa dharma na bUjhai koi // 1 // lAja ANe haiDai naranAri, lAja vaDI bhaNIi saMsAri / lAja ja rAkhai rUDI mAma, nIlaja viNasADai savi kAma // 2 // je mUrakhanI lajjA gaI, bi bhava viNaThA tehanA sahI / lAja rahita nara hui kaThora, jAMNo mANasarUpi Dhora // 3 // lAjaiM Avai vinaya vicAra, lAjavaMta lahi muhata apAra / lAjaiM puNya karAi bahU, lAja lopI tiNai lopiuM sahU // 4 // kaliyugamAM pAkhaMDI ghaNA, tihAM mana rIjhai mUrakhataNAM / pAkhaMDInai Adara hoi, sAcai loka na rAcai koi // 5 // jima pAro pArAmAM bhalai, tima DaMbhaka DaMbhakanai milai / saMta sAdhunI niMdA karai, pApI pApiM piMDa ja bharai // 6 // Apa vakhAMNI bhAmai paDai, pacchai jANe yama-kari caDai / eha vAta kahIi syuM ghaNI, pari navi dekhaM puNya ja taNI ||7|| khuMTa kharaDano vyApyo vyApa, koi na bIhai karatu pApa / sUdho dharama na dIsai ratI, thoDA thayA kalikAliM yatI // 8 // mAharAM tAharAM kari apAra, zrAvaka cUkA dharama vicAra / paMpala puhavi thayuM je jisiuM, bolyauM koi na pAli tisiuM // 9 // khimArahita krodhai dhaDahaDai, rAga dveSa vAhio raDavaDai / vasamasi navi kIjai kahi taNI, vAta saMbhAru pAchi ghaNI // 10 // jUThauM jIva tuM kimha ima bhASi, dharama ja kIjai Atama sAkhi / lajjA dayA khimA mani dharo, niraguNanI saMgati pariharo // 11 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 anusaMdhAna-24 puhaviM kIjai para upagAra, sAdhuhaMsa kahai tarIi saMsAra / eha vayaNa manamAM ANasyai, te sAsvatAM sukha pAmasyai // 12 // // iti hitazikSAbola-sajjhAya // (6) hemavijaya viracita - samatA-sajjhAya sahi gurucaraNa namI karIjI samarI sarasati mAya / samatArasa-sara haMsalAjI vaMdI tima RSirAya // 1 // sobhAgI karI samatA syuM raMga / jo tujhanai kIdhao rucaijI mugativadhUnao saMga // 2 // sobhaagii0|| parihari niMdA pArakIjI ma karisi nija guNa khyAti / iNi pari giruyaDi pAmIijI ehavI vAta vikhyAta // 3 // so0|| nija guNa nija mukha je lavai jI nibha paraniMdA DhAla / tasa tapa japa saMyama mudhAjI boli upadezamAla ||4|| so0|| navi lIjai achatA chatAjI para avaguNa lava lesa / letAM jasa navi pAmIijI tehasyuM vayara nivesa // 5 // so0|| mAsakhamaNanai pAraNijI eka sItha lai AhAra / karato niMdA navi tyajijI tasa duragati niradhAra // 6 // so0|| jo dIThA jo sAMbhalyAjI tyaji para avaguNa jANa / para avaguNa letAM huijI nija guNa kerI hANi // 7 // so0|| puMThimAMsa navi khAIijI e duragatinuM bAra / dazavaikAlikamAhiM kahIjI zayyaMbhava gaNadhAra // 8 // so0|| jo jasa joIi niramalojI parihari niMdA DhAla / niMdakanai sahui kahijI e cotho caMDAla // 9 // so0|| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 mAtA bAlaka malaharijI lai ThIkarasyauM re dUri / niMdaka nija mukhasya lIijI para avaguNa mala pUra ||10|| so0 // para parivAda karI karaijI jima jima vacana ucAra | paraniMdaka parabhavi lahaijI tima tima kaThina vikAra // 11 // so0 // jiNai vacanai para dUkhIijI jiNai hui prANIghAta / kleza paDai nija AtamAjI tyaji uttama te vAta ||12|| so0 // paraniMdA iMma pariharIjI kari samatA nisa dIsa / kamalavijaya paMDitataNojI hemavijaya kahi sIsa ||13|| so0 // // iti samatA - sajjhAya // (7) lAvaNyasamaya viracita jIva bhaNai suNi jIbhaDalI re pApiM piMDa bharAvai / Apa savArathi AghI Avai ahmacai kAji na Avai // 1 // - jIbha - sajjhAya bApaDalI jIbhaDalI DhAla paDI chai ehavi khArA khATAM khaTa rasa sevai, arihaMta nAma na levai // 2 // AMcalI // kAyA pura pATaNa huM rAjA tuM thApI paTarANI / hajI lagiM guruvacana vihUNI isI bhagati navi jANI // 3 // nara battIsa rahaiM rakhavAlA Agali poli pagArA / tuhai nIlajapaNauM na chaMDai hIMDai chaMdAcArA ||4|| dhyAna dharUM jaba svAmI tava sahiyara bolAvai / japamAlI kara thakI paDAvai mujhanai mAMDa bolAvai // 5 // 55 tuM baMdhAvara tuM choDAvai tuM jAmali kuNa Avai / nAri bhalI je priyasyuM bhagatI gharano cAla calAi ||6|| Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 anusaMdhAna-24 sAva sulakSaNa bahu guNavaMtI ghaNauM kasyuM havi kahIi / jIva bhaNi jinamAragi lAgo tuM sukkhaI niravahIi // 7 // jIva sIkhAmaNi jIhA jAgI jinaguNa gAvA lAgI / kahi lAvaNyasamaya vayarAgI pApa bhrAMti havai bhAgI // 8 // // iti jIbha-sajjhAya // . (8) nihnavavicAra-sajjhAya vIra jiNesara thayA kevalI tethI varasa caudamai(14) valI / jamAli pahilo nihnava thayu kaDamANa kaDa UthApayu // 1 // solasa(16)varase bIjo joi tiSyagupata nAmi te hoi / chehalo jIvapradezaiM jIva e kIdhI thApanA sadIva // 2 // vIra varatatAM thayA e be vi mugati gayA pachI kahisyauM heva / bArami(12) varasiM pAmI mugati gautama gaNadharanI e yugati // 3 // vIse(20) varase sohama sAmi vIra pachI jAi zivaThAmi / teha taNA cAlyA muni-pATa jiNai dekhADI sAcI vATa // 4 // causaThi(64) varase jaMbU siddha bAlapaNA lagai zIla prasiddha / aThANauM (98) varase vIrathI zayyaMbhava thayu dharma sArathI // 5 // pratibuddho jina-pratimA dekhi zAsana dIThauM sarva vizeSa / manaka sIsanai kAji kariuM zrIdazavaikAlika uddhariuM // 6 // vIra thakI ekaso-sattara (170) bhadrabAhu guru gaNi avatari / uvasaggaharaM tavana karevi mAri nivArI chai tiNi khevi // 7 // dasa niryugati navI tiNi karI sUtra aratha yugati sAMbharI / bisai-cauda(214) varase valI joi trijo nihnava jagamAhiM hoi ||8|| Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 thApyo avagata vAda vizeSa ASADhAcAraja sura dekhi / bisai - panara varase (215) thUlabhadra zIla pramANi lahai bahu bhadra // 9 // 57 aratha thakI pUrava je cyAra gayAM vicheda tethI niradhAra / varasa bisai - vIse (220) avadhAri cothA nihnava thayu vicAri ||10|| thApyo zUnyavAda tiNi jANi samucchedanuM suNI vakhANa / varisa bisaI - aThAvIsa (228) thayAM mahAvIranaI mugatiM gayA // 11 // paMcama nihnava thayu ika samai bi kiriyA teha na ima nigamai / vIra thakI triNasaI - pAMtrIsa (335) varasi thayu kAlika sUrIsa ||12|| avinayavaMta sIsa pariharI gyao UjeNIpuri nIsarI / nigodano jeNai kahyao vicAra hari pheravyauM vasatinuM bAra ||13|| varasa cyArasaiM-tripana ( 453) mANa bIjo kAlikasUri sujANa / bahini sarasvati vAlI jeNi gardabhilla ucchedio teNi // 14 // cihuM saya sattara ( 470) vikramarAya thayu UjeNI nayarI ThAya / siddhasena guri zrAvaka kIdha mahAprabhAvakano jasa lIdha // 15 // varisa pAMcasaI ciuMAlIsa (544) nihnava chaTho jANi jagIsa / jIva ajIva anai nojIva rAzi triNya tiNi kahI sadIva // 16 // guri samajhAvyo paNi navi valyao ApamatI abhimAni balyao / varasa caurAsI nai pAMcasai (584) vayarasvAmi suralokiM vasai ||17|| vIra thakI varase pAMcasaI caurAsI adhike (584) valI tisaI / nihnava jANi thayu sAtamo goSThAmAhila te mahAtamo // 18 // teNi thApyo e mata valI jIva karmayogi jo (karma jogo) jima kAMcalI / apramANa thApyAM pacakhANa jAvajIvanauM lopI ThANa // 19 // varisa chasaiM zrIvIrajinathakI nava adhike (609) jANo e thakI / khamaNA nAmi digaMbara thayA sahasamalla pAyaka thApiyA ||20|| Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ima e sAte nihnava lahyA dezavisaMvAdI jina kahyA / sahasamallanai ko nahIM samo sarvavisaMvAdI AThamo // 21 // jANI vitaNo prakAra puNyavaMta kIjai parihAra / jinaANA sUdhI aNusaro sukavi krahi zivavanitA varo // 22 // // iti nihnavavicAra - sajjhAya // anusaMdhAna-24 (9) vAcaka nayasuMdara viracita - 3 - mitra upanaya sajjhAya zrIjinazAsana pAmIi, gurucaraNe zira nAmIi, dhAmIi senA aMtariputaNI e // 1 // sAMbhalayo sahU dhAmIi, mugatitaNA je kAmIi khAmIi jIva save syuM hita bhaNI e // 2 // DhAla hita bhaNI kahuM sIkha rasAlI sAMbhali re tuM prANI / hiyaDA bhitari AMNu anudina zrIjinavaranI vANI // 3 // lAkha corAsI jIvA yoni mAhiM bhamyo anaMtIvAra / jina darisaNa sAcu pAmyA viNa navi chUTo saMsAra ||4|| eNi jagi sahUi savAratha malIo tAhari kuMNa hitakArI / zrIjinadharma vinA nahI koi sAcuM joe vicArI // 5 // eNi avasara adhikAra apUrava jIva joe tuM jAgI / je dohali tujha arathi Avi tehano hoje rAgI // 6 // jima koika mahI maMDala nayari prajApAla bhUpAla / teha nai subuddha nAmi chai mahiMto bahu buddhivaMta dayAla ||7|| Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 59 triNa mitra teNi mahiMtai kIdhA nitya mitra te pahilo / parva mitra te bIjo bolyo juhAra mitra te chehalo ||8|| nityamitra syuM neha ghaNo ati khiNa alago navi mehalai / tehanai je joIi te Api tehay kathana na Thelai // 9 // lAlai pAlai ani pakhAli saMsAli saMbhAli / saMtoSi poSi saNagAri dUkha upajatuM vAri // 10 // parva mitra sAthiM paNa pUro prema hIyAsuM ANi / tehani je joIi te Api karI AMpaNo jAMNi // 11 // juhAramitrasuM juhAra lagAreka mAse pAkhe dAkhi / triNi mitra sAthiM te mahiMto prema asI pari rAkhi // 12 // DhAla tehani iNi pari cAlatAM mAlatAM maMdiri Apa / eka dina rAya rIsAvIo pragaTIuM tasa te pApa // 13 // maraNAMta kaSTa lahI karI mahiMti vimAsyuM manni / havi jouM yugatiM gerakhyuM (?) mitra chaI mAhari trini // 14 // avasari Avi AMpaNi sahI arathi Avi jeha / pArakhi puhuci paragaDo zubhamitra kahIi teha // 15 // manasyuM vimAsi ehavaM nitya mitra pUchio tAma / suNi bhAI tujhasuM mAMhari eka Uparnu chai kAma // 16 // rAjA ghaNauM rIsAvIo havi mehalasi nahI Aja / mana mAnasi tema pIDasi lopasi saghalI lAja // 17 // teha bhaNI nAsI tihAM thiku huM Avio tujha pAsi / mujha rAkhi baMdhava buddhi karI paNi bIjaM kAMi na vimAsi // 18 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 anusaMdhAna-24 kaSTa mAMhi paDiyAM choDavi oDavai AMNI Apa / teha mitrasuM neha saMDIu jima chUTIi sahI pApa // 19 // nitya mitra valatuM bolio kholIo manano bhAva / maI tuM to rakhAi nahI mama karasi evaDI rAva // 20 // vyavahAra ehanu Akaru kAM karo karagara koDi / nAsatAM ihAM chUTisi nahIM e vAta saghalI choDi // 21 // mujhani ti deNuM hatuM te ApiuM anivAri / tAharu kariuM taiM pAmIuM paNa na thAi maiM sAra // 22 // havi ihAMthI jA paru maI choDio tujha neha / mahiMtu sadA jasa pokhatu tiNi paNi dIdhu cheha // 23 // rAyanA jaNanA hAthamAM ApavA lAgo jAma / mahiMtu vimAsi mannasuM bhali nIMbaDio e Ama // 24 // utAvalo tihAM AvIo parvamitra pAsiM soi / / te vAta saghalI tihAM karI manasyuM dharI dukha hoi // 25 // re dUkha thakI alagA karu baMdhava havi jasa thAu / rAjA rIsAvio pIDasyai vahilA te bAhariM dhAu // 26 // mana rAkhavA mahiMtA taNuM so dIi mukhi saMtosa / paNa kaSTa kAraNiM AvIo teha nahIM tAharu dosa // 27 // rAta divasa ralatu ghaNuM te Apatu ahma sarva / levAi nahIM dukha tAhA~ syuM ApAi tuM garva // 28 // arjanA kIdhuM tAharUM dhana bhogavU ahme Aja / paNi kaSTa tAharu navi Tali tuM milai manasu lAja // 29 // eNI yugati mukhi saMtoSIo mahiMtA prati teNi tAma / mahiMtA taNuM paNi teha thakI navi siddhae ko kAma // 30 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 61 doi mitra- lahI pArakhaM te rahio mehalI Asa / atizokasAgaramAhiM paDio mehalatu mukhi nIsAsa // 31 // jalahIna maccha jima Talavali mana nahIM ThAma lagAra / ima Arati vetAM AvIo tasa pAsiM mitra juhAra // 32 // DhAla mahiMtAnaI mani atidukha dekhI bolyo mitra juhAra / kAM bAMdhava evaDo dukha veo kahu mujhani adhikAra // 33 // tuhye evaDaM paDIyA dukhamAhiM paNi kAM mujha navi saMbhAryu / hui te vAta kahu mujha Agali kuMNai dukha na vAryu // 34 // mahiMtu tava bolio galagalatu syuM kahuM tujhani bhAI / nityamitranai parvamitranI miM savi joI sagAI // 35|| rAjA ghaNauM risAvyA mATi lAgI bIhaka apAra / mitra bija paNi ghaNuM ja vinavyA navi ThariyA lagAra // 36 / / janma lagi je mi dhana arajyuM te savi ehanai dIdhuM / dohalI velAi eka alAruM ehathI kAja na sIdhuM // 37|| tujha ni manazuddhi navi malIo te behuM tu neha aTakalIo / rAti divasa ghaNuM jhalaphalIo paNi tujhasyuM kiMpi na malIo // 38 // karyAM akhatra aneka ajAMNi dUhavyA jIva anaMta / koDA koDi game valI(alIka?) bhAkhyAM navi saMtoSyA saMta // 39 / / ochAM ApyAM adhikAM lIdhAM kIdhA dagA apAra / gAma-sIma pATi leI colyA pApataNA nahIM pAra // 40 // rAya taNA mAna lahI nai pIDyA pari pari loka / tohi manasyuM dayA na UpanI jo teNi pADI poka // 41 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 pallIpati thaI sAtha lUTAvyA UjADyA pura gAma / mAragaI paMthI rAMka bhISAvyA kIdhAM koDi kukAma // 42 // anusaMdhAna-24 para prAMNInI pIDa na jAMNI dayA lagAra na ANI / jima tima para dhana kIdhAM hANI lakSa mAla lIdhA tANI // 43 // ima anyAya karI pari parinA miM dhana meliuM jeha / nitya mitra nai parva mitra nai arathi ApiuM teha ||44 // paNi prastAva paDi e nisata navi nIMmaDyA lagAra / mAharu kaMpi eNi na jANiuM kasI na kIdhI sAra // 45 // tAharu eka vAra miM alavi kAMi na kIdhuM kAja / to tujha Agali syuM dukha dAkhuM Avi manasyuM kAja || 46|| juhAra mitra valatuM ima boli lAja na kIji bhAI / sAvadhAna sahI thAje suMdara joje mAharI sagAI // 47 // prema dharI te sAthiM mata malayo tehanuM kahiuM ma karaje / laMpaTa jAMNI tuM osaraje rAjAthI mata Daraje // 48 // e rAjAnuM jihAM navi cAli tihAM huM tujhani mehalauM / Avi bisi baMdhava muja khaMdhi tAharI ciMtA ThelauM // 49 // jo paNi mAhari khaMdha caDhInai valatuM joIsa sAha / to rAjA tatakAla dharI nai pherI mAgasi nAuM // 50 // teha bhaNI sAvadhAna sahI thAje bAMdhava bahu syuM kahI / saMdhi na rahi bihu sAthi malatAM do mAragi kima jaIi // 51 // mahito kahi evaDuM mata kahisu teha ni premi huM drAo / tehasyuM neha havi syuM kIjai bhali mitra tuM pAo // 52 // je tumhe kahisyu te pari karasyuM balihArI tujha nAmi / e rAjA pIDI jihAM na saki mujha mehalo teNi ThAmi // 53 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 63 e thAnaka jAtAM e nRpanA jaNa bahu dekhA desi / jo mujhathI piNa alagA thAsyu to savi lUTI lesi // 54 // eka-mano huM chauM tuhma upari e mAMnaje sAcauM / tehasyuM nehi havi syuM kIjai kAma na kIjai kAcauM // 55 // mahiMtAnu mana nizcala jANI juhAra-mitra prema ANI / mahiMtu khaMdhi-caDhAvyo jeNI mitra ehavA karu prANI // 56 // juhAra-mitraiM je AganyA dIdhI te savi mahitai kIdhI / AtamarAjataNI teNi padavI dina thoDA mAhe dIdhI // 57 // e rAjA tu kisaI na kIjai dUra TalyA nRpa phaMda / soka saMtApa nivRtyA sAthiM pAmyA paramANaMda // 58 // dohalI velAI je arathiM Avi te mitranI balihArI / ehavA syuM mitrAI kIji avicala guNa saMbhArI // 59 / / juhAramitrani kathanai lAgu taha ThelyAM savi karma / mugati-paMtha nirabhaya thai biTho pAmyo mugati sudharma // 60 // havi e aMtaraMga saMbhArI prANI prIche vAta / pahilauM cauda rAja te cihuM disi nagara vaDuM vikhyAta // 61 / / karmaprakRti rAjA tihAM moTA jehanI tribhuvani ANa / mahiMtu te AtamA kahIjai joI parakhayo jANa // 2 // te AtamA mahitAni mAMnI tuM nityamitra deha / khiNa alagu rahI na saki tehathI tehasyuM atula saneha // 63|| putra kalatrAdika paNi bahu kahIi mitra te parva / pApa karI arajI je lakSmI tehani suMpI sarva // 64|| juhAramitra te dharma kahIjai tehasyuM jIva na rAci / sukhi na milai kadAcita paNi na milai manasyuM sAci // 65 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 anusaMdhAna-24 iNI pari kAla ketali jAtai karma udaya tasa Avi / azubha karma trUTati prANInai ehavaM manasyuM bhAvi // 66 // kAyA mi lAlI pAlI bhalI pari saMbhAlI / avasara Avi aratha na AvI prIti karI visarAlI // 67 // vedanI karma udaya jo Avi to rAkhI na saki koi / tima mahArAya anAthInI pari hIi vimAsI joi // 68 // e koI mAhari arthi na Avyo tava te dharma saMbhAri / juhAra mitra iNi avasari AvI saghalI pIDa nivAri // 69 // sAco e adhikAra suNInai tava hIyAsuM jAgu / juhAra mitrasyuM prema dharI ni tehane caraNe lAgu // 70 // vaDatapagacha maMDaNa virAgI zrIdevasuMdarasUri / vijayasuMdarasUri tAsa paTodhara vaMdu ANaMda pUri 71 // sakala manoratha saMghanA pUravi paMDitabhAnumera pradhAna / vaDatapagachamaMDaNavairAgI huyA suguNanidhAna // 72 // tAsa sIsa nayasuMdara vAcaka sIkha dIi ati sArI / ApaNA jIva prati hitakArI pApa saMtApa nivArI // 73 // e Atama pratibodha anopama je bhaNasi nara nArI / sAMbhalasi valI tasa sukhakArI te sahI tuccha saMsArI // 74 // // iti 3-mitropanaya-sajjhAyaH ||shriiH|| Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 65 (10) shriigunnvijy-vircit|| zrIdazArNabhadrarAjarSi-zlokaH // Adari samarI AdibhavAnI huM gAuM dasAraNabhadra mAnI / nagari dasAraNi vIra sidhAvyA vanapAlakaI jai rAya vadhAvyA // 1 // lAkha sonaIA dei vadhAI vaMdana kerI karai sajAI / jima kuMNi kahIiM vAMdyA na vIra tima huM ja vAMduM sAhasadhIra // 2 // gaja bhadrajAtI sahasa aDhAra covIsa lAkha tarala tukhAra / ekavIsa sahasa sakhara suhAlI vahili vizeSai valI chatrIAlI // 3 // muDaddha mahIpati sola hajAra dhvaja sola sahasa atihiM udAra / sahasa sukhAsaNa sabala vakhANauM pAyaka poDhA koDi ekANauM // 4 // pAlakhI pekhIjai raMgarola ratha rAjavAhaNa nai cakaDola / baMdI te bolai bahu birudAlI vAjAM te vAjai vINa rasAlI // 1(5) // sahaja suraMgI sAtasaI rANI rUpi harAvI raMbha iMdrANI / cAmara cihuM pakhi sveta pavitra mastaki meghADaMbara chatra // 4(6) // lokanA thoka thAi harANa gAjai te giruAM guhira nIsANa / iMma ADaMbara karIya amaMda paTahasti khaMdha baiTho nariMda // 6(7) // mana mAhiM AvyauM sabala gumAna mahIyali ko nahIM mujjha samAna / mAharI Agali sahu tRNa tolai iMma abhimAni AkaruM bolai // 7(8) // chAhyo te khehaI karI kharakiraNa dolati dekhi aDhAre varaNa / mahAvIra vAMdI baiTho nareza mUrativaMto jANe sureza // 8(9) / tava iMdrai prajujyauM trIjauM jJAna ehano gAlauM huM abhimAna / teDyo erAvaNadevapradhAna Adeza dIdho thai sAvadhAna // 9(10) / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 anusaMdhAna-24 karu vikUrvaNa vaMdana kAji vAMdasyauM cauvIsamo jinarAja / Adeza pAmyai Avyo ja harisa hAthI vikULa causaThi sahasa // 10(11) // ekekA kuMjaranai zira sAra pAMcasaI Upari adhikAM ja bAra / zira dITha daMtUsala ATha ATha e sahI sAco Agama pATha // 11(12) / ATha ATha vAvi daMta ja dITha pekhIja vismaya manamAM paITha / vAvi ja vAvaM ATha ATha kamala lAkha lAkha pAMkhaDI tihAM vimala // 12(13) / lAkha pAMkhaDIiM nATaka lAkha deva devInI madhurI ja bhASa // DoDo ja madhyaI eka prAsAda aTha agramahiSI iMdra AhlAda // 13(14) / / java prati kamalaI baiTho ja Avai jammaka sammaka nATaka thAvai / zrIsIhalaMchana suragiridhIra iMdrai AvInai vAMdyA te vIra // 14(15) // Rddhi tagAdo dekhI navero mAna galI gayo nRpa kero / huM jo ehanai pAya navAMDauM bhallo potAno mAna bhavADauM // 15(16) // iMma vimAsI mahAvIra pAsai saMyama lIdhauM rAiM ullAsai / iMdra kahi maI havi na cAlai tuM viNa kuMNa e bhAra jhAlai // 16(17) // mahAvIra pAsiM cAritra lIdhauM mAhaMta taI bolyauMtima kIdhauM / zakti ghaNI chai mujha nai anerI karaNI na thAi paNi tujha kerI // 17(18) // iMma prasaMsI vAdI samahuto ApaNai ThAmai iMdra pahUto / zrIrAjaRSino vAdhyo ja vAna anukramai pAmyA kevalajJAna // 18(19) / bhavijana tArI bhavadukha vArI mugatiM padhAryA muni jayakArI / kahi guNavijaya kavi mana koDi valI valI vAMduM huM kara joDI // 19(20) // zAlibhadra sama kuMNa bhogatArI thUlabhadra sama kuMNa brahmacArI / zAMti jiNesara sama kuMNa dAnI dazAraNabhadra sama kuMNa mAnI // 20(21) / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 June-2003 e zrIdazA[ra]Nabhadra RSirAya - nAmaiM AnaMda thAya / iMdra harAvyo pAya namAvyo gajagati gAmI kevalajJAna-pAmI / mugatiM padhAryA maI mani dhAryA // 21(22) / / // iti dazArNabhadrarAjarSi-zlokaH // (11) zrIguNavijaya-viracita // zrIzAntinAtha-zlokaH // pura hatthiNAura kuru deza mAhi ikkhAgavaMzI puNyapravAha / zrIvizvasena kula gaurakiraNa / acirAdevI varakUkhi ja rayaNa // 1 // solamo titthaMkara saMtinAtha pAMcamo cakrI zivapura sAtha / mohana mRgalaMchana manohAra zivavadhU kaMThai navasara hAra // 2 // lAkha varasanauM prabhutaNauM Aya nAma japaMtAM navanidhi thAya / cA(ca)raNiM pArevo jeNi rAkhyo kuMNa dayAlU e sama dAkhyo // 3 // nagari ratanapuri jina jayavaMto salakhaNapuri prabhu guNavaMto / dahIodra nagaraI deva dIpaMtu mahimAi hariharabrahma jIvaMtu // 4 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 anusaMdhAna-24 guNavijaya sAhiba guNamaNi darIo kevalakamalAnirmala varIo / pAvana parivArai paravarIo puNya prasAdiM bhavajala tarIo // 5 // ehavo eka zrIsAMtinAtha anAthano nAtha mokSamArgano sAtha / solamo titthaMkara pAMcamo cakravartI / amhAri kulagotraI mAnIi pUjIi aracIi // 6 // // iti zrIzAntinAtha-zlokaH // (12) zrIguNavijaya-viracita / / zlokabandhena zrIzadvezvarapArzvanAtha-stavanam // brahmAnI dhUA devI brahmANI kari guNagrAma kevalanANI / sura nara kinnara rAya vakhANI apacharA gAi UlaTa ANI // 1 // rAyahaMsa biThI sura ThakurANI vANI te bolai amIya samANI / gAjai te gorI guNamaNi khANI jAgatI jyoti jagamAhi jANI // 2 // pustaka pAtaka-vallI-kRpANI kamala kamaMDalanI ahinANI / kacchapI vINA zobhita pANI veda purANi pragaTa gavANI // 3 // kAsamIra maMDalamAM rAjadhAnI dhIraja dhyAi dharI sAvadhAnI / tUsai ja tehanA dAlidra kApai adbhuta varu vANI ja Apai // 4 // jihAM dRSTi paDI tihAM kiNi sAra kesara thAi maNanA hajAra / viNa dRSTi hui kasubamAla e vAta jANai bAla gopAla // 5 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 69 ehaja tripurA totalA bAlI ehaja kAjI(lI) e mahAkAlI / ehaja kAlAgiNi harasiddhi ehaja aMbA e siddhi buddhi // 6 // sopArA-pATaNa mAhiM maMDANa ajjhArI gAmi valI ahigaNa / raMgi ja rahI tribhuvanni vyApI bhagatanaI bhAvi bhala buddhi Apai // 7 // ehaja mAtA dharIya ullAsa mujha mukhakamaliM karu nivAsa / hu~ gAuM premi pAsakumAra zrIAsasena kulasiNagAra ||8|| saghalA te maMDalamAM siratAja adhikI ja gUjara khaMDanI kAja / teha mAhiM vAru. vaDhIAra sohai mohana mAnavanAM mana mohai // 9 // nagara saMkhesara niramala nUra pragaTyauM ja puhaviM puNyi paDUra / jinahara maMdira ati suvisAla bAvanna deharI jhAkajhamAla // 10 // pAsajI baiThA saMkaTa cUrai pragaTaprabhAvi paratA ja pUrai / yAdava dalanI jarA nivArI sabala samahutu kIdha murArI // 11 // nami vinamIiM ehaja ArAdhyo sAjaNa seTha ethI ja vAdhyo / ravi zazi sohama naI dharaNiMda sevai vizeSaI pAsajiNiMda // 12 // ko chatrIAlI caDyA cosAla ghama ghama ghamakai ghUgharamAla / jotaryA dhorI turaMgamatAjI revata ravinA jAi ja lAjI // 13 // ko caDI Avai jana cakaDola pAlakhI baiThA karai kalola / gajaratha ghoDA phoja banAI sAra sukhAsaNa sabala sajAI // 14 // bherI napherI nIMsANa vAjai nAdi karI nai aMbara gAjai / vINA taMbUro tAla mRdaMga gaMdharva gAi hui ucharaMga // 14 // taMbU virAjai tihAM paMca varaNI sahui prasaMsai e bhalI karaNI / thAnaka thAnakanA bahu saMgha iMma ADaMbarai Avi utaMga // 15 // varNa aDhAraiM lAbhai na pAra sahu bharai pUjI puNya bhaMDAra / mANasa hejama kuMNa karai mAna sahaja suraMgA da(de) ghaNa dAna // 16 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 anusaMdhAna-24 ke karai jAsaka jammaNavAra anna avArI manna udAra / jammADI Apai taMbola tAjA niti niti ehavA navala davAjA // 17 // ko jhAjho ANI agara ukhevai ko valI deharu ja bharai mevai / ko vAnI vAnInAM phala Dhoi pAtaga potAnAM paNi dhoi // 18 // lAkhINI pUjA koi karAvai phUlano koi pagara bharAvai / caMpakalIno hAra pahirAvai aMgada bAMhiM koi banAvai // 19 // caMga caMdruo koi caDAvai koika bAjU-baMdha ghaDAvai / hIrAnai cuMnImAhi jaDAvai mastaki koi mugaTa suhAvai // 20 // kesara sUkaDinA raMgarola kapUramAhiM chAkamachola / dIpa jhalAmali jANe dIvAlI nisadina mai te nayani nihAlI // 21 // khelA te khelai chayala chabIlA phUTarA rUDA rUparaMgIlA / pAtra prapaMcai nirUpama nAcai rAga AlApai raMgi ja rAcai // 22 // eka saMgha Avai eka sidhArai paMnyAsa vAcaka sUri padhArai / tila paDavAno nahIM paNi mAga pAsajI Upari ati ghaNa rAga // 23 / / suMdari sArai savi siNagAra kaMThi ja Thavai navasara hAra / veNI te sohai jima zeSanAga dekhI te khobhai jeha nIrAga // 24 // nAkai te laTakai chai nAkaphUlI mUla na thAi ati bahumUlI / jhaba jhaba kAne jhabakai jhAli AvI nai aDakai gorai gAli // 15 // rAkhaDI rAtI lAla gulAla aSTamI samI suMdara bhAla / alaviM te bahU AMkhaDI aMjai vedhaka rasiyAM mana raMjai // 26 // dADimakalI daMtano vRMda jIha te jANe amIyano kaMda / adhara ja opai vidruma raMga yuva madhukarano jihAM kiNi baMga // 27 // pIna payodhara kaMcana kuMbha sadalI te sAthali kadalI ja thaMbha / kaDi ati jhINI muMThi ja mAi kesarI hAryo vanamAhi jAi // 28 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 71 sakhara sonAriM ghaDyo ja rUDo hAthai te dIpai kanakano cUDo / kaMkaNa jamalI sAra kArelI baisatI vIMTI pAsai ja belI // 29 / / kaTi kaTimekhala khala khala khalakai cokhI ja cuMnI tejaiM te sakalai / caraNe te jhAMjhara jhamajhamakAra vIMchIyaDAno ThamaThamakAra // 30 // pahiryauM te nArI kuMjara cIra colI caraNA jihAM masUla hIra / ghATaDI komala kalagayakerI phUlanI hArthi caMga caMgerI // 31 // pAtalI jANe caMpaka choDa camakatI cAlai moDA ja moDa / sAMmaTI sarakhI sahIyara TolI bhAva bhalero bhAMbhara bholI // 32 // kesara caMdana ghana ghasI gholI subhara bharI te kanaka kacolI / pAsajI pUjai mani dharI prema drupadI pUjyA jinavara jema // 33 / / pAsa saMkhesara parama dayAla vAmA uara sara rAjamarAla / rANI prabhAvatIno bharatAra guNavijaya gAi guNa vArovAra ||34|| evaM e zrIsaMkhesara pArzvanAtha anAthano nAtha mokSamArgano nirbhaya sAtha / ani e chaMDI avara devani ArAdhi te li (die?) vAoli bAtha / ehavauM jANI bhavya prANI bhAva dharI bhagavaMtanaiM manamAhiM dharIi / sahajai duHkhamA duHkha samudra tarIi nizcaya kevalazrI varIi // 35 // // iti zlokabandhena zrIzaMkhezvarapArzvanAtha-stavanam // shriipttnngre|| (13) zrI guNavijayaviracita // zrIvIzasthAnaka-nAma-svAdhyAya // suguru namI surarayaNa samAna thAnaka vIsa taNAM abhidhAna / pabhaNauM ati UlaTa mana dhari suNayo bhaviyaNa bhAvi karI // 1 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 anusaMdhAna-24 pahili padi japIi arihaMta bIji siddha bhajo bhagavaMta / trIji namo pavayaNa saMdhAri cothi AyariyANaM sAra // 2 // paMcama padi therANaM suNo chaThi uvajhAyANaM gaNo / nipuNa namo loe[sAhUNaM] sAtami japo namo nANasa AThami // 3 // namo daMsaNasa numi dhanna dasami namo vinaya saMpanna / igyAramai namo cAritta baMbhavvaya bArami supatta // 4 // kiriyANaM terasami jANi namo tavassa caudami ThANi / gaNo namo goyama panarami namo jiNANaM japo solami // 5 // gaNi cAritta namo satarami nANassaya pada aTThArami / namo suyassa ya ogaNIsami tima titthassa namo vIsami // 6 / / eka(ema) vIsai thAMnakanAM nAma jinapada vazIkaraNa abhirAma / zrIguru kanakavijayabudhasIsa kahi guNavijaya japo nisadisa // 7 // // vIsa thAnika nAma sajhAya // (14) zrIguNavijayaviracita // zrAvakanA pAMtrIsa guNanI sajjhAya // sarasati caraNi namADI sIsa pabhaNauM zrAvaka guNa pAMtrIsa / 'nyAya sahita saMpati ghari bharai ziSTAcAra prazaMsA karai // 1 // sarikhi dharami vasi vIvAha kari dharI nija mana ucchAha / "pApa thakI bIhai nija hadai 5ayazavAda navi kahino vadai // 2 // 'je je jiNi jiNi dezi udAra kari sadA te te AcAra / "rUDA paDosI nai pAsi bhali ThAmi jasa gharano vAsa // 3 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 73 'sadAcAra narano jasa saMga mAta-pitA pUjAno raMga / 11tyajai upadravano je ThAma 12na kari jananiMdita tima kAma // 4 // 12lAbha sarisa dhanano vyaya karai veSa15 vitta aNusAriM dharai / 15matiguNa ATha na muMkai kadA 16sUdho dharama suNai sarvadA // 5 // 17ajarai jasa jimavU navi gamai 18bhojana ucitasamaya je jimai / 19dharamAdika puruSAratha jeha avasari avasari sevai teha // 6 // 20atithi sAdhu bhikSAcara taNI yugati yathocita maMDai ghaNI / 21abhiniveza navi manamAM dharai 22pAsauM je guNa Adarai // 7 // 23anucita ThAmi 24akAliM valI navi vicarai nija mananI ruli / 25jANi ThAma balAbala taNauM 26guNagiruAno bhagatu ghaNauM // 8 // 27je hui sadA poSavA yoga tehanA save pUravai bhoga / 28dIragha dRSTi lahai suvisesa 2'kIdhuM navi lopai lavalesa // 9 // 3degsadA lokanai vAhalo sahI "lAja cittathI mUMkai nahI / 32avihaDa karuNA rasa bhuMgAra 32somasabhAva karai upagAra // 10 // 34aMtaraMga chaha ripu pariharai 35pAMcai iMdriya niyavasi karai / zrAvakanA e guNa pAMtrIsa hitakAraNi bolyA jagadIsi // 11 // zrAvakadharma mugatino paMtha iMma bhAsai pUrava nigraMtha / jJAtaputra sevAthI lahyo zrIgautami guNavivaro kahyo // 12 // // iti sjhaayH|| Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 anusaMdhAna-24 (15) // siddha svarUpa-svAdhyAyaH // rAga-dhanyAsI UThi ghuTi ghaNauM cetanA nAri tuM jJAna dIvo karI jo vicArI / eka anupama sarUpa ciMti tuM siddhanuM ju tujha jIva chai sumati dhArI // 9 // uu0|| jo na jagadIsaro jo na paramesaro jo na amaresaro paramapuruSo / / jo na rUpaM dharai karma kachu navi karai kachu na mukhi uccarai kuMNa na sarikho ||2||uu0|| kuMNa thakI navi Dari kachu bhI jo navi cari padathakI navi girai gau na cArai / udari navi avatari zastra kari navi dharai hRdaya dukhi navi jharai navi karAvai ||3||uu0|| rosa bhI navi karI pyAra bhI navi dharI dhyAnathI bhagatanAM dukha harAvai / trijagamA navi phirai nIdi tanu navi bhari navi mari so kisyaiM no marAvai ||4||uu0|| johi lokAloka jevaDauM tanu vinA eka locana dhari eka jIvo / dukha hari saddha buddho sadA zivi vasai sakala yogIsaro hRdaya dIvo ||5||uu0|| // iti siddhasvarUpa-svAdhyAyaH // // gaNidhanavarddhanavAcanAya zrIpattananagare // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 75 kaThina tathA pAribhASika zabdonA artha kRti 1. khimA paMcAvannI kaDI zabda artha 1 kheDaM kheTaka-zastravizeSa(?) peDuM peTaka-sainya para-dala zatrusainya duragatinAM dala durgati yogya karma jaSya jakSa-yakSa aMtagaDA aMtakRta-saMsArano aMta karanAra thaviraI sthavire vaDhato jhaghaDato taruuM sIsuM ahiyAsI sahana karI kukaTha kukASTha khAli khAla-khAI Ali phokaTa-vRthA-alIka vAdhari cAmaDAnI rajju-paTTo thUbha stUpa kheMce dAryo kheDI rahyo nalinIgulama- saudharma nAme prathama devalokanuM vimAni eka vimAna upasaraga upasarga-upadrava phAlyao phADyo-karaDI khAdho haIArnu hRdayarANorANi moTA rANAo pAMtaryo 15 chAMnomIMnI chAnomAno Thele 46 2. nArI svarUpa prarUpaNa svAdhyAya Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 muMsI manobhava kamalANI AheDI dhaNuhaDI karalInai 5,10 vilalAI 22 viharAvata 4. saMsArasvarUpa - sajjhAya 2 Athi kero 3 3. zrIbalabhadraRSi sajjhAya 5. hitazikSAbola - sajjhAya 6. samatA sajjhAya 7. jIbha - sajjhAya 3 mitra- upanaya sajjhAya 4 6 9 10 8 4 7 10 14 or ov 19 21 chAra nIlaja DaMbhaka khuMTa kharaDa sUdho paMpala vasamasi sItha puMThi mAMsa poli pagArA jAmali mahiMto saMsAli rakhyaM oDavai karagara lUMTI kAmadeva karamANI AkheTa - zikAra dhanuSya cIsa pADIne kaNasavuM / vilApa karavo. vahorAvato - bhikSA Apato arthano-dhanano rAkha nirlajja daMbhI (?) Akhalo UMTa/gardabha zuddha ? ? anusaMdhAna - 24 dANo-siktha pRSThamAMsa- pAchaLathI niMdavuM vagovavuM poLa prakArA-killo yamala- mahato- mahAmAtya -joDa (tole) ? ? ? vinaMti, karagaravuM Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 77 24 67 10. zrIdazArNabhadrarAjarSi- 3 zloka nIMbaDio ? ralatu raLato-kamAto Arati veto pIDAto akhatra akhatarAM-akSatra bhISAvyAM DarAvyA nisata niHsattva nImaDyA nIvaDyA-kAma lAgyA drAo dravI gayo AganyA AjJA dohalI duHkhanI parakhayo parakhajo-parIkSA karajo visarAlI vinazvara-bhaMgura sakhara uttama suMhAlI suMvALI-sukumAla vahili velaDhuM-vahela chatrIAlI chatravALI muDaddha mukuTabaddha guhira gaMbhIra khehaI dhULathI prajuMjyauM prayojyu-upayoga mUkyo trIjuM jJAna avadhijJAna vikUrvaNa vikurvaNA karavI vaikriyalabdhithI banAvaq jammaka sammaka jamaka zamaka (camaka damaka) dekhADo-ADaMbara navero navalo-navo navAMDarDa namA 15 tagAdo Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-24 bhamADaM-vadhAeM 11. zrIzAntinAthazloka 1 / 12. zlokabandhena 1 zrIpArzvanAthastavanam 4 13 candra duhitA-dIkarI varadAna ? sUryanA rathanA azvo bhavADauM samahuto gaurakiraNa dhUA varu cosAla revata ravinA hejama jAsaka avArI Dhoi sUkaDi phUTarA kArelI mAla bAoli ajarai yAcaka rokaToka vinA dhare che sukhaDa-caMdana phuTaDA-rUpALA komaLa-masRNa bAvaLe pAcana thayA vinA-jaryA vinA 6 14. zrAvakanA pAMtrIsa guNanI sajjhAya C/o. atula eca. kApaDiyA A-9, jAgRti phleTa, pAlaDI, amadAvAda-380007 * * * Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbrahma viracita upadezakuzalakulaka saM. sA. dIptiprajJAzrI dharmano upadeza kevA pAtrane Apavo ane kone na Apavo te viSayanuM pratipAdana karanArI A laghu racanA gujarAtI bhASAmAM copaInI DhALamAM zrIbrahmanAmanA kavie racelI che. ayogya AtmAne hitakAraka upadeza ApavAnAM kevAM pariNAma Ave ane te kevo niSphala jAya te vAta samajAvavA mATe pahelI 14 kaDImAM laukika dRSTAnto tathA 15 thI 27 kaDIomAM jaina zAstrIya dRSTAnto samajAvyAM che, tathA tevA jIvone bhArekarmI kahyA che. 28mI gAthAmA halukarmI jIvonAM nAmo che, ane 29mI gAthAmAM parSadAnI parakha karIne dharma-kathana karavA yogya che evaM sUcana AcArAMgasUtra - nandIsUtra jevAM AgamonA havAlA sAthe jaNAvyuM che. upadezakuzalakulakanI A prata lA. da. vidyAmandiranA granthAgAramAM lA.da.bhe.sU. 14663 e kramAMke noMdhAyelI che. tyAMnA saMcAlakoe 2 pAnAMnI A pratano upayoga karavA dIdho te badala temano AbhAra mAnuM chaM. pratanuM mULa lakhANa pUruM thayuM pachI eka gujarAtI subhASita rUpe copaI che, te yathAvat atre ApavAmAM AvI che. parantu te pachI bIjA patranI B. sAIDamAM, lekhake svahaste eka aitihAsika gaNAya tevI potAnA jIvanamAM banelI ghaTanAnuM saMkSipta varNana gujarAtImAM ja AlekhyuM che, te paNa pariziSTarUpe ja A sAthe mUkela che. kulakanI nakala UtAryA pachI AgaLanuM lakhANa joIne 'zuM haze' tevA kutUhalathI te ukelavAnI mahenata karatAM A aitihAsika vAta sAMpaDI che. e lakhANa tathA kulakanA lakhANanA akSaro eka sarakhA che, tethI A prati saM. 1682mAM lakhAI haze tema lAgyuM che. kulakanA kartA zrIbrahma nAmanA sAdhumahArAja che, ane pratanA lekhaka lAla.... evA nAmanA che. te lekhakanuM nAma truTI gayuM hovAthI ukelI zakAtuM nathI. have pelI aitihAsika vAta aMge- saM. 1682nA phAgaNa vadi 6ne Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 anusaMdhAna-24 budhavAre rAte (nazA-nizA) ghaDI 5 tathA 6 nI vacce gujarAta dezamAM dharatIkaMpa thayo hato, ane pratanA lekhake teno svAnubhava ko hato tenuM saMkSepamAM paNa suspaSTa varNana temaNe lakhyuM che. te samaye pote ahamadAbAda nagaramAM bIbIpura (sarasapura)mAM dhAtarIvADAnI poLamAM beThA hatA, ane 'zIla rAsa' no svAdhyAya karatA hatA ane zrAvaka sAha mahAvajI tenuM zravaNa karatA upAzrayamAM ja beThA hatA, te samaye acAnaka dharatI hAlI, te paLe temaNe kevI kalpanAo karI tenuM sarasa varNana karyu che. prathama to temane bhrama thayo ke koIka jANI karIne halAve che. pachI thoDIvAre lAgyuM ke koI devatA utpAta karI rahyA che. tyAM to ghara gharanA loko bahAra AvyA ane 'amArAM ghara paDe'nAM bUmarANa macI gayAM, tyAre khyAla Avyo ke A to dharatIkaMpa haze.parantu teo tene 'devacaritra' nA nAmathI ja oLakhAve che. chevaTe teo noMdhe che ke (amadAvAdanI jema) pATaNamAM paNa ghaNA ghara paDI gayA, keTalAka mANaso paNa mRtyu pAmyA, ane narmadA (revA) nadInA pANImAM sono upadrava paNa thayo. (dharatIkaMpane lIdhe bhUmigata tathA pANIgata sarpo vyAkula thaIne nadInA jaLamAM phasAyA hoya te saMbhavita che.) AmAM zIlarAsanA kaDavAno ullekha che, te pArzvacandragacchIya vijayadevasUrie racelA zIlarAsanA pahelA kaDavAnI 10mI kaDI che, te paNa tapAsa karatAM jANavA maLyuM che. AzA che ke A lakhANa itihAsarasiko mATe upayogI nIvaDaze. A pratanuM sampAdana karavAmAM guMca AvI tyAre te ukelavAmAM zrIcetanabhAI bhojake madada karI che teno RNasvIkAra karuM chu. A upadezakuzalakulakanA kartA vize jaina gUrjara kavio-bhAga 1 (pR. 321-22)mAM noMdhAyelI vigata pramANe brahmamuni pArzvacandragacchanA sAdhu hatA, pachIthI teo AcArya vinayadevasUri tarIke oLakhAyA, ane temaNe sudharmagacchanI sthApanA karI hatI. temano sattAsamaya saM. 1568 thI 1646 che. temanI vividha racanAo viSe te sandarbhamAM noMdha che, jemAM A racanA viSe noMdha Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 81 jovA maLatI nathI. gujarAtI sAhitya koza (madhyakAla) pR. 270mAM paNa temanA viSenA adhikaraNamAM A racanAnI noMdha nathI. alabatta, temAM A pramANe noMdha che : "uparAMta temanAM keTalAMka stavano, sajjhAyo, kulako ane prAsaMgika kAvyo paNa maLe che." upadesa kuzala kulaka varasai pukkharAvaraM tasu mehA / tava pRthivI bhedAi nIri / puNa ika magaselyau na bhedAiM ati nAnhau anai kaThina sarIri // 1 // tima guru vacanaI kimai na bhedai / je hui prANI bhArIkarma / cUMka zoka jau ati ghaNa kIjai / tau navi bUjhai sAcau marma / 2 / AkaNI // bAvana caMdana gaMdha tajInaiM kasamala Upari mAkhI jAi parimala kamala taNu chaMDInaiM / DeDakaDUM nita kAdava khAi / 3 / tima guru va. / kAlaI kAMbali galIyali kApaDi / colataNu navi baisai raMga / vAyasavAna na thAi dhulau / jau nitu Dohai yamunA gaMga / 3(4) / tima ni. / cIgaTai kuMbhaI jala navi bhedai / na rahai kANai bhAjani nIra / ravi dekhI ghUaDa hui aMdhau / pAna na lai vasaMti karIra 5 / tima gu.vi. / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 anusaMdhAna-24 mUMga kAMgaDU kaNamAhi jehavau / pANI agani na chIpai aMsa / jala kelavyA na thAi taMdula / baga sIkhavyau na hovai haMsa / 6 / tima guru. / mRgamada agara kapuraiM vAsyu lasaNa na pAMmai rUDau ga(gaM)dha / sUri jasa sihara dIvA yotii / kimahI navi dekhai jAcaMdha 7 / tima guru. / Ugyu caMda coranaMi gamai / mehiI javAsau sUkI jAi / khIra khaMDa ghRta mIThauM bhojana / peTi kUtirA nai na saMmAi / 8 / tima guru. / mIThI drAkha na vAyasa cAkhai / zvAMnana pUMchaDI samI na thAi / AMbAnUM vana karahau na carai / anyAinaiM na gamai nyAya / 9 / tima guru va. / khAi nara sanepAtiyau sAkarA / pApInai dharamI na suhAi / rucai nahI pApau madhukaranaI ghuNa nitu sukau lAkaDa khAi |10|tim guru. / gAma samIpi nadI sUMkI nii rAsabha rAkhai gharaDasU aMga kulavaMtI kAmanI tajInaI nIca karai para ramaNI saMga |11|tim guru va. / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 83 nala phITI selaDI na hovai Ikha taNaiM jau vAdhai saMgi dUdha gulaI jau lIba sIcAi tau mIThau na vi thAi prasaMgi / 12 / tima guru va. / khIra sara pamukhi na huvai amRta kAca kamAyau ratana na hoi khArau na Talai samudra nadIyai moTai vaDi phala nIrasa joi / 13 / tima gu. / mAthai maNi nilu vahai bhuyaMgama tau hai te navi niraviSa huti rAma taNI sevA karai haNamaMta laMgoTI adhikuThaM na lahaMti / 14 / tima guru. / ima lokika saMbaMdha vicArI lokottaranI suNajo vAta citraI brahmadatta samajAvyau virati taNI navi ANI dhAta / 15 // tima guru. / mahAvIranau sIsa jamAlI tihanai navi lAgau upadesa / kAlagasUriu kapilA dAsI gosAlau pAmasyai kleza / 16 / tima guru. / viSNukumaranA vacana suNInaI namuci na mAnI kAMi sIkha mAraNahAra udAyI nRpanu bAra varasa lagi pAlai dIkha / 17 / tima guru. / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84. anusaMdhAna-24 sIsa paMcasaya kerau nAyaka aMgAramaradaka nAmi sUri zrAvaki parakhyau abhavya dayA viNu niraguNa jANI kIdhau dUri / 18 / tima guru. / mahAzataka zrAvakanI gharaNI nAmi revatI niraguNa nAri / paradezI ghari sUrIkaMtA karyau kaMtanaI viSa saMcAra / 19 / tima guru. / saMvegI sAvadyAcArija sUtra virudha tiNi kAu vicAra / nAgila baMdhavi bahu samajAvIu sumatiiM kuguru na tyaz2yA lagAra / 20 / tima guru. / sIlasanAha riSiI pratibodhI ruSIyiM navi kADhyau sAla / varasa paMcAsa tapai tapa lakhaNA tasu phala na thayauM ekai vAla / 21 / tima guru. / Isaranai mani dharama na bhedyau rajA mahAsatInaI thyau roga / phAsUjalathI kAyA visaNai Ima bhAmai ghAlyau bahuloga / 22 / tima guru. / pAlaka kumari nemi jai vaMdyA kaMDarIkaI pAlyauM cAritra kRSNa sAthi kIyauM vIrai vaMdaNa phalaI phera ati thayau vicitra / 23 / tima guru. / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 85 saMgati ehanaI hUtI rUDI puNa navi prIchau sAra vicAra / karma nikAcita jehanai potai te pratibodha na lahai lagAra / 24 / tima gu. / dRSTirAgi nara je hui rAtau je hui dveSI ati ghaNaghora mUDha vacana paramAratha na lahai vigrahai pADyau vedai kaThora / 25 / tima guru. / e cihuniiM dharama kahivA bisai te navi jANai Agama rIti / kUkara vadani kapUra ji ghAlai te DAhapaNUM na dharai cIti / 26 / tima guru. / lohavaNika jima karai kadAgraha sUtra na sAcUM prIchai jeha / loka pravAhaiM mUMDa melAvai rAcai dharma na jANai teha / 27 / tima. / bhArIkarma ghaNAnIM e pariM halUkarmI prIchai tatakAla / saMnutakumAra cilAtI naMdana thAvaccAsuta gayasukumAla / 28 / tima guru va. / pariSada puruSa joinaI kahivau / dharma kAu ima AcAraMgi naMdIsUtri e sAkhi sakArI / zrIbrahma kahai joDyo manaraMgi / 29 / / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 anusaMdhAna-24 iti upadeza kuzala kulaM (kulakaM) samAptaM / zrIrastu kalyANamastu lekhakapAThakayoH // kAla dakAli je nara satI, bharayauvana vaya je nara yatI alpa AhAramA je dyai grAsa, kahi kRSNajI teha ghari moru vAsa // 1 // upadezakuzalakulaka, pariziSTa eka aitihAsika prasaMganI noMdha saMvata 1682 varSe phAguNa vadi 6 budhe / jaMbUdIpe bharatakhaMDe / gujaradeze / phAguNa vadi 6 nazA ghaDI 5 tathA 6 niH mAjhani bhUmikaMpa hUu dharatI hAlI tehanu kAlamAna ghaTikA 1 pramA Azrii ahamadAvAdi zrI nagari vici bIbIpura madhye / baThAM / uttaradizi sanmukha uSNi dhAtarIvADAnI poli mAhiM biThA tikAM zIlanu rAsa te bhaNatAM uAzrajinu zrAvaka mahAvajI sAhA sAMbhalatA hUtA "paNi vani cIttanI coraNahAra / kAma kaTaka mAhi nAyakA nAri / " e kaDavu bhaNIi chai eta pUThi gharanI chAparu hAluM mana mAhi bhrAti upanI jee kuNa halAvai chai / pUThivAlI jouM ko dIThU nahI pachi biThA hUtA je uSNai te hAlu ehavu je jANU vihisIni paDasi manasUM vigara thayA etali tu gharanI bhIti hAlI tihAri jAMNUu je kAI utapAta kAI devatAnuM prAkama zAstra nyAi niradhArUM etalai tu ghara ghara prati DUhAlu thayu loka ghara bAhari nIkalA sahU iMmaja kahi je ahmArUM ghara paDai chai paDai chai / ghara upari nalIA hAlAM ehavU devacaritra hUu / pATaNamA paNi ghara ghaNA paDyA / mANasanI paNi ketalAekanI upaghAta thii| revA nadI mAhi tu pANImA zApa upanA sAMbhalyA lakhitaM lAla0sAdha se (lAlacaMda sAdhasevaka ?) || Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 kaDI 1. 2. 3. 4. 7. 9. 10. 16. 22. pukkharAvara magaselya yUMka kasamala DeDakaDUM stee jAcaMdha karahau cApau kAlagasUriu phAsU bhAmai zabdArtha puSkarAvarttate nAmano eka megha magaroliyo patthara - mudrazaila kazmala-gaMdakI deDako dhUo jAtyandha-janmAndha UMTa caMpo kAlasaukarika nAmano kasAI acitta, nirdoSa-prAsuka bhramamAM 87 C/o. devI kamala svAdhyAya mandira operA, navA vikAsagRha, amadAvAda - 380007 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaTprAbhRtamAM dantya nakAranA prayoga - DaoN. zobhanA Ara. zAha digambara paraMparAmAM AcArya kundakunda sauthI prasiddha ane sarvAdhika pUjanIya AcArya mAnavAmAM Ave che. bhagavAna gautamasvAmI pachI tarata ja kundakundAcArya- sthAna Ave che. kundakundAcAryanA nAmathI pracalita SaTprAbhRta' (darzana, cAritra, sUtra, bodha, bhAva ane mokSaprAbhRta) uparAMta liMgaprAbhRta, zIlaprAbhRta, rayaNasAra ane bArahaaNuvekkhA A pAMca grantha prakAzita karavAmAM AvyA che. temanA racita darzanaprAbhRtamAM 29 gAthAo, cAritra prAbhRtamA 26 gAthAo, sUtraprAbhRtamA 21 gAthAo, bodhaprAbhRtamA 56 gAthAo, bhAvaprAbhRtamAM 175 gAthAo ane mokSaprAbhRtamA 75 gAthAo ApavAmAM AvI che. SaTprAbhRtamAM prAraMbhika dantya nakAra ane (sAmAsika') madhyavartI dantya nakAra maLe che. zaurasenI ane mahArASTrI prAkRtamAM dantya nakArano prayoga sAmAnya rIte jovA maLato nathI. zvetAmbaronA ardhamAgadhI Agama granthomAM prAraMbhamAM dantya nakArano prayoga bahulatAthI maLe che, ane kyAreka kyAreka madhyavartI nakArano prayoga paNa maLe che. digambara jainonA zaurasenI bhASAnA granthomAM prAraMbhamAM ane madhyamAM dantya nakAranA badalAmA prAyaH mUrdhanya NakAra ja maLe che. paraMtu SaTprAbhRtamAM keTalAka evA prayoga paNa maLe che jemA prAraMbhamAM ane (sAmAsika) madhyavartI dantya nakAranA mATe dantya nakAra maLe che. pAli tripiTaka, prAcIna zilAlekha ane ardhamAgadhI bhASAnA prayogone jotAM e spaSTa che ke prAcInatama prAkRta racanAomAM dantya nakAra yathAvata raheto hato. paraMtu pAchaLathI prAkRta vyAkaraNanA niyamonA prabhAvamAM AvIne dantya nakArane mUrdhanya NakAramAM badalI devAmAM Avyo. A dRSTithI SaTprAbhRtamAM dantya nakAravALA prayoga dhyAna ApavA yogya che je prAcIna paraMparAthI prabhAvita che ane A pramANe che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 adhyAyanuM nAma darzanaprAbhRta cAritra prAbhRta sUtra prAbhRta bodhaprabhRta bhAvaprAbhRta pRSThanaM. 23 36 41 42 49 61 62 63 64 65 70 78 82 82 92 108 112 119 130 130 131 133 135 145 zlokanaM. prAraMbhika madhyavartI ( sAmAsika ) nakAra 29 9 18 20, 20, 27 33 10 12 15 18 19 2 2 m x 2 27 10 13 14 27 44 48 55 3 4 20 1) 9 12 28 - nimitte nivvANaM niyaguNa nirAyAraM - nivAso niccela nijjarA niravasesAiM na nirAyAro niyattA, niyattAiM niggaMtha niruvamamaM, nimmiviya niggaMtha nimmavaM nirAkkhA nirAvekkhA - nimittaM - nimittaM na -niggaMtha niraMtaraM, - naraya - nilaesu niyoga 89 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 153 171 183 201 204 205 210 211 214 215 216 219 39 46 49 54 256 261 280 282 282 57 60 67. 68 71 3 3 3 3 3 w 3 or 72 73 77 233 234 235 237 240 247 254 102 256 105 106 108 111 130 133 134 82 84 86 87 91 98 navadasamAsehiM niyANa-, na narayaM naggeNa nimmamati -- nimmalaM nAraya-, naggA naggo (3 bAra), na nippavAso, niSphala-, niguNa, nalasavaNo, naggarUveNa na, - niggaMthA naggo -nAma - nimittaM (2bAra) niravasesAI - narayaM niratthao nimmaha nara na niThura -nimittaM narANaM naIhiMto anusaMdhAna-24 na niraMtaraM - nimittaM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 91 mokSaprAbhRta my nimmamo, nirArambho nirai nissariDhuM m mm nimmala mr mm 312 320 321 * 329 332 333 340 361 365 366 367 386 390 m m 12 25 26 39 45 46 47 80 86 88 90 8 30 Mr niyameNa niggaMthanikkaMpa, sunimmalaM naravarA niggaMthe m mr mr zIpAbhRta mm narayaM madhyavartI dantya nakAra bhAvaprAbhRta 273 121 -anila___ uparyukta tAraNathI e phalita thAya che ke prAcInakALamAM zaurasenI bhASAnA graMthomAM dantya nakAranA badalAmAM mUrdhanya 'NakAra' nA prayoga rUDha na hatA. saMdarbha grantha : 1. zrImatkundakundAcAryaviracitaH SaTprAbhRtAdi saMgrahaH / zrI mANikacandra digambara jaina graMthamAlA samiti / 1977 2. samAsanA bIjA zabdano prAraMbhika nakAra levAmAM Avyo che. jenI AgaLa Desa (-) mUkavAmAM AvI che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaTprAbhRtamAM vibhaktirahita zabdarUpa kundakundAcAryanA nAmathI pracalita SaTprAbhRta' granthamAM darzanaprAbhRtamAM 29 gAthAo, cAritraprAbhRta 26 gAthAo, sUtra prAbhRtamA 21 gAthAo, bodhaprAbhRtamA 56 gAthAo, bhAvaprAbhRtamA 175 gAthAo, ano mokSa prAbhRtamAM 75 gAthAo ApavAmAM AvelI che. jemAM keTalAka vibhaktirahita prayogo upalabdha thAya che. chanda jALavavA mATe vibhaktino lopa karavAmAM Avyo che. AvI pravRtti apabhraMza bhASAmAM vadhAre jovA maLe che. tethI anumAna karI zakAya ke tenA upara apabhraMzano prabhAva jovA maLe che. AthI ema kahI zakAya ke A kRtio kundakundAcAryanA samayanI hoya tema jaNAtuM nathI, ane temanA samayanI hoya ja, to temano samaya ghaNo pAchaLa lAvavo paDe. AnAM udAharaNa nIce mujaba che. adhyAya- pR.naM. zloka zabda prayoga prAkRta mULa rUpa nAma darzana prAbhRta 7 9 dosa(doSAn) dosA parivAra (parivArasya) parivArassa tacca(tatvAni) taccANi paDhama (prathamam) paDhamaM daMsaNa (darzanam) daMsaNaM cAritra prAbhRta duviha (dvividham) duvihaM -dosa (doSAn) dosA NissaMkiya (niHzaMkitam) NissaMkiyaM NikaMkhiya (niHkAMkSitam) NikaMkhiyaM uvagRhaNa(upagUhanam) uvagRhaNaM vacchalla (vAtsalyam) vacchallaM 36 10 avagRhaNa (upagUhanam) avagRhaNaM 38 15 pavvajja(pravrajyAyAm) pavvajjAe 38 17 -daMsaNa(darzanena) daMsaNeNa Mrm w , Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 sUtra prAbhRta bodhaprAbhRta 42 42 45 45 47 77 85 89 15 100 2 20 21 103 50 51 55 56 2 66 68 24 I I w 30 ~ o x & 2 24 25 29 35 36 44 21 17 23 29 33 37 rahiya ( rahite) daMsaNa ( darzanam) vaya (vratam) sAmAiya (sAmAyikam) posaha (proSadham) sacitta (sacittam) - parima (parimANam) cauttha (caturtham) paMcama (paJcamam) apariggaha (apariggahe) AdANa (AdANam) phuDu (sphuTam ) sivamagga (zivamArge) vutta (uktam) kaha (katham) ceiya (caityam) viNaya (vinayam ) daMsaNa (darzanam) sudaguNa (zrutaguNa:) daMsaNa (darzane) iMdiya (indriye) kasAya (kaSAye) saMjama ( saMjame) lesA (lezyAyAm) sammatta (samyaktve) saNNi (saMjJini) siMhANa (siMhANa:) khela (khelaH) rahie dasaNaM vayaM sAmaiyaM posahaM sacittaM parimANaM cautthaM paMcamaM apariggahe AdANaM phuDaM (apabhraMza zabda) sivamagge vuttaM kahaM ceiyaM viNayaM daMsaNaM sadaguNo daMsaNe iMdiye sA saMjame lesAe sammatte 93 saNNimmi siMhANo khelo Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 bhAvaprAbhUta 145 38 201 anusaMdhAna-24 120 56 sila (zilAyAm) silAe 132 8 jiNabhAvaNA (jinabhAvanAm) jiNabhAvaNaM 134 AgaMtuka (AgaMtukam) AgaMtukaM 138 15 iDDi (Rddhim) iDhei mAhappa (mAhAtmyam) mAhappaM bahuviha (bahuvidham) bahuvihaM paMciMdiya (paJcendriyANAm) paMciMdiyANaM 146 phuDu (sphuTam) phuDaM (apabhraMza) 153 mahAjasa (mahAyazaH) mahAjaso 54 kammapayaDINa (karmaprakRtInAm)kammapayaDINaM 201 55 -rahiya- (rahitam) -rahiyaM 216 73 dosa (doSAn) dosA 21775 219 76 bohi (bodhim) bohiM 255 104 gArava (gAravam) gAravaM 269 119 aTTa (Artam) aTTa jhANa (dhyAnam) jhANaM 282 133 mahAjasa (mahAyazaH) mahAjaso asiyasaya (azItizatam) asiyasayaM 284 137 jiNapaNNatta (jinaprajJaptam) jiNapaNNattaM 286 140 umagga (unmArgam) umaggaM 288 144 bhAviya (bhAvitam) bhAviyaM 289 145 paDhama (prathamam) paDhamaM 291 148 -dasaNa (darzanam) -daMsaNaM 292 149 siva (zivaH) sivo 299 ArUDhA (ArUDhAm) ArUDhaM 299 156 -phulliya(-puSpitAm) --phulliyaM 299 156 mAyAvelli (mAyAvallIm) mAyAvelliM 135 bhAvaprAbhRta 156 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 mokSa prAbhRta saMdarbha grantha : 1. 370 94 372 97 sAvaya ( zrAvaka: ) -bhAva ( - bhAvena) zrI matkundakundAcAryaviracitaH SaTprAbhRtAdisaMgrahaH / zrI mANikacandra digambara jaina granthamAlA samiti * 1977 sAvayo -bhAveNa 95 C/o AntararASTrIya jaina vidyA adhyayana kendra gUjarAta vidyApITha amadAvAda - 380014 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paM. kesara-kRta stavana saM. rasIlA kaDIA prastuta stavananI nakala lA.da. bhA.vidyAmaMdira, amadAvAdanA trUTaka pustaka parathI karI che. te sArI sthitimA che. patra-1 che. saurASTranA hAlAra dezamAM eTale jAmanagara pAse AvelA bhANavaDanagaramAM zrIAdIzvara jinezvaranI pratiSThAnA prasaMgane anulakSIne A kRtinI racanA thayela che. potAnA bhAInI vinaMtine dhyAnamAM laIne paMDita kesare A stavananI pratiSThA mahotsava vakhate racanA karI che. A pratiSThAmahotsava tapAgacchanA nAyaka zrI kSimAsUrijI, emanI pATe zobhatA zrI dayAsUri tathA paMDitomAM ziromaNi (seharA-kalagI) samA zrI hemasAgara tathA paMDita kesaranI nizrAmAM ujavAyela che. saM. 1795mAM vaizAkha vada pAMcamanA roja zrI saMgha dvArA nirmita jinAlayamAM zrI AdIzvara jinezvaranI sthApanA karI ane te nimitte je pratiSThA mahotsava thayo temAM snAtramahotsava thayo, bahuvidha saMghone AmaMtrI svAmivAtsalya thayuM, bhagavAnanI ati suMdara AMgI racAI tathA suMdara gIto gavAyAM ane ghaNI ja prabhAvanA thaI. A samaye jAdavakuLanA rAjA raNamala rAjya karatA hatA. vaLI, A mahotsavamAM maM. kAnajI paMcAaNa, maM. valabhajI DuMgara, maM. DuMgarasuta tathA maM. hadu sute aneka prakAre sAro evo lAbha lIdho hovAno ullekha paNa maLe che. Ama prastuta stavanamAM bhANavaDanagaranA jinAlayanI pratiSThA mahotsavanI te samayanA rAjA ane maMtrIonI pratiSThA saMvatanI tathA tapAgacchanA zrI kSimAvijayanI pATa paraMparAnI amUlya aitihAsika sAmagrI sAMpaDe che. stavana naNadalanI desI sarasatI sAmani vInavu, sadguru lAgu pAa- bhaviyaNaH halAra desa manabhAvato, bhANavaDanagara sUkha thAa // 1 // bha0 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 97 / bha0 sevo re marudevInaMdana, pAtIka dUre jAya bha0 zrI saMghe harakhe karI, kIdho jInaprAsAda trIlokadIpaka deharo, jAtrA karo sUkhasaMvAda // 2 // bha0pA0 pratImA thApanA te kare, uchava harakha apAra la0 vRSabha lAMchana pAa solato, rISabha jINaMda sUkhakAra bha0 // 3 // 5 // maM. kAnajI paMcAaNa te sahI, kIdho saphala avatAra bha0 maM. valabhajI Du(9)gara te vali, lAho lIdho sUkhakAra bha0 se0 // 4 // 5 // 0 ma. Du(Du)gara sUta lAla e, dharama taNA kIdhA kAja, bha0 maM. hadusUta jage sahI, eNe puNya ka(ke)rI bAMdhI pAja. // 5 // bha0 prabhAvanA uchava ati ghaNA, gAo gIta sU raMga bha0 sanAtra mochava te karI, kIdhI pratiSThA sUcaMga bha0 ||tr|| se0 pA0 sAmi re vachala bahuvidha saMgha saala sujANa bha0 / mananA manoratha savi phalyA, huA te koDa kalyANa bha0 se0 // 7 // pA0 AMgi raci mana uchaLe, sIdhA vaMchita kAja dhana te velA te ghaDI, pabAsaNa beThA jInarAja. bha0 se0|8|| pA0 savaMta satara paMcANuo vaizAkha vida pAMcama jeha bha0 saMgha sahu mana harakhIo, saphala divasa mujha aha bha0 se0||9|| pA0 rAjya kare raNamala rAjau, jADava taNe adhikarA bhANavaDanagara te chAhio, vaDa jIma sAkhe vIsatAra bh0se0||10||paa0 tapagacha nAaka guNabharo, zrI vijaya kSimA gaNadhAra bha0 tasa pATe pratape sadA, vijaya dayAsUrI sUkhakAra bha0se0 // 11 // pA0 paMDita mAhe seharo, hemasAgara sUkhakAra paMDita kesara sUkhavaru, bhrAtA jaavaMta jaakAra bha0se0 // 12 // pA0 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 tasa bhrAtA Ima vinave, tavana raco mana ulAsa la0 Adi jiNesara narakhatA, mojI saphala phalI Asa bha0 se0 || 13 || pA0 iti tavana saMpUrNa / kRSNa-balabhadra gIta prastuta gItanI nakala lA. da. bhA. vidyA maMdira, amadAvAdanA trUTaka pustaka parathI karI che. te sArI sthitimAM che. prastuta kRtinA kartAo potAnuM nAma ke racanA saMvatano ullekha karyo nathI. bhASA ane lekhana parathI kRti 19mA zatakanI kahI zakAya . 'anusandhAna - 23" mAM A pahelAM 'balabhadranI sajjhAya pragaTa thaI hatI teja kathAvastune ati vistRtapaNe tathA balabhadramuninA vairAgyanuM kAraNa vigate jaNAvI racanA karI che. duhA tathA cAla (copAI) baddha A racanA khare ja, vAMcavI game tevI che. hUMtI - mAMthI ADI zikArI siMhAra saMhAra kulakhaMpaNa kulamAM kalaMka sUre - zUrAo vahilo vahelo zilhA zilA / paththara viNasaNa vinAza duyArI dvAre vase asarAla padama - - -- - * badale agharA zabdonI yAdI triSA karaDIne ghaNo eka prakAranuM cihna - -- - - vanaha ghAya khaMdhole zevA sevA velU - retI bAvanA caMdana caMdananI uttama jAta kUyA kUvA sUtrakAra yoDI - - tRSA, tarasa kaNasIne - vanamAM anusaMdhAna-24 ghA khabhA upara - suthAra joDI Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 99 kRSNa balabhadra gIta zrI gurubhyo namaH duhA dvArikA hUMtI nIkalyA, eka divasa doya bhAya triSA upanI kRSNane, balabhadra pAMNI pAya // 1 // rAga soraThA jaI lAve balabhadra nIra, tume thAo sAhasadhIra poDhI vRkSa zItala chAyA, karamAMNI komala kAyA // 2 // oheDI jarAkumAra siMhAM, khele vanaha majhAri kRSNa pAo padama ja dITho, jANe kara sAvaja beTho // 3 // lei dhanuSa ne karIya pramANa, SAM(khAM)cIne mukyo bANa kRSNa pAo padama ja lAgo, karaDIne kAMnaDa jAgyo // 4 // jai jove jarAkumAra, tune karaseM baMdhava siMhAra. mAharA hAthano bANa ja leje, pAMDavaneM saMdezo kaheje. tihAthI cAlyo jarAkumAra, karato ati dukkha apAra // 5 // huM kalaSaM(kha)paNa thayo bAla, zrIkRSNano pohato kAla yAdavakulA hUtA aneka, temAMthI tUMhi ja eka ? // 6 // duhA balabhadra jala lei AvIo, baMdhava sUto dekhi. kima jagAvU nIMdramoM, ima ciMtave vizeSi // 7 // DhAla ima citavI balabhadra beTho, muja baMdhava hajIya na UThyo mujhane thaI ghaNI vAra, navi jAge kAMnakumAra // 8 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 bolAve sulalita vANI, navi bole sAraMgapANi jaba mukha UghADI joveM, sAda karIne saraleM roveM // 9 // bola bola te (ne) mAharA bhAI, baMdhavaneM rahyo gala lAI page dITho lAgo ghAya, kiMNe sUre haNyo vana mAya // 10 // bAMhi jhAlIne beMTho kIdho, upADI SaMdhole lIdho tihAMthI cAlyo vanaha majhAri, zrIkRSNano dukha apAra // 11 // hUM vahilo nIra na lAyo, tiNi kAraNeM kharo re rIsAyo have bolo kRSNa kRpA karI morI, hUM zevA cUko tamArI // 12 // bahU vayaNa prakAsI bole, tohI baMdhava bola na boleM, vilakhAMNo vadana vimAsI, kuNa kubuddhi thaI vanavAsI // 13 // anusaMdhAna - 24 dukha dIdhA yAdava vIra, madhu mAkhaNa gAlaNa dhIra devatA ya upAya karAveM, zilhA Upari poyaNa vAveM // 14 // duhA zilhA upari poyaNI, kima ugaseM gamAra mUo maDo jo jIvasoM, to ugaseM apAra // 15 // cAli ima ciMtI manameM jANI, eka velU pIlAveM ghAMNI tUM mUrikha joi vimAsI, A velU kema pIlAsI ? // 16 // mUo maDo jo jIveM to tela baleM eNe dIveM bolAvyo traTakI boleM, balabhadra paDyo DamaDoleM // 17 // jaba viNasaNa lAgI kAyA, tava balabhadre chAMDI mAyA. bAvanA caMdana sUkaDa lIdhAM, saMsAra taNA kAraja kIdhAM // 18 // jIva joIneM vimAsI joI, dharma vinA sago nahIM koi jai vaMdyA nemakumAra, tihAM saMyama lIdho sAra ||19|| Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 guruneM mukhi tapa japa lIdho, mAsakhamaNano pAraNo kI dho pAraNAno divasa te AveM, sAdhu gocarIiM sidhAveM // 20 // tihAMthI cAlyo nagara duyArI, kUyA kaM ( kAM) The UbhI ghaNI nArI // 21 // duhA kUyA kAMThe kAminI, rUpa nihAle joi ghaDA vaseM putra pAsyo, munIvara dITho teha ||22|| cAli RSi dekhIne manameM ciMtyo, huM to karma ghaNeM ati bheTyo AMkhaDaliuM ati sArI, mujha rUpa nihAleM ati bhArI ||23|| navi peMsu nagara duyArI, bhikSA liuM vanaha majhArI, suttakAra eka viharAveM, tihAM mRgalo bhAvanA bhAveM // 24 // duhA bhAvanA bhAveM mRgalo, nayaNe nIra jharaMta, munI viharAvata kara karI, jo hUM mANasa hUMta // 25 // cAli 101 valI jo hUM mAMNasa hUMta, jIvadayA jatana karaMta, mujha milato zuddha aNagAra, to viharAvata pAtra bicyAra // 26 // ima ciMteM cheM tiNe kAla, tihAM vAyo asarAla, adhakApI bhAgI DAli tihAM pohato trihUMno kAla // 27 // sutra kAreM dAMna ja dIdho, balabhadra tapa japa kIdho mRgale tihAM bhAvanA bhAvI, pAMcamA devaloka taNA sukha pAvI // 28 // e trihUM prakAre dharma ja kIdho, pAMcamA devaloka taNo sukha lIdho kara joDI kavi ima boleM, dharma vinA sago koI nahIM tole // 29 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna - 24 ( noMdha : A 'kRSNa balabhadra gIta'ne A aMkamAM prakAzita 'sAliga viracita zrIbalabhadraRSi sajjhAya nI sAthai sarakhAvI jovA jevuM che. banne eka ja racanAnAM nokhAM nokhAM rUpo jaNAya che. 'sAliga' nAmaka kavinI racanAnuM mULa rUpa kevuM che, ane vakhatano ghasAro lAgIne tenuM te mULa rUpa kevuM to vikRta banI bese che, are, kartAnuM nAma sudhdhAM lupta thaI jAya che, te khAsa jovA - jANavA jevuM che. bannenI vAcanAmAM paNa khAso taphAvata najare paDe che. A badhuM vidvAno tathA vAcakonA khyAlamAM Ave te hetuthI ja banne kRtio atre mUkavAmAM AvI che. zI.) 102 cintAmaNi pArzvanAtha stavana prastuta stavananI nakala lA. da. bhA. saM. vidyAmaMdira, amadAvAdanA trUTaka pustaka parathI karI che. amadAvAdanA (koThArIpoLa) jhaverIvADa vistAramAM Aje vAghaNapoLa tarIke oLakhAtA sthAnamAM zrIcintAmaNI pArzvanAtha bhagavAnanuM prAcIna suMdara jinAlaya AveluM che. A jinAlayanI pratiSThAnI vigata A kRtimAM maLe che. zrIcintAmaNI pArzvanAthanuM eka anya stavana 'anusandhAna - 23' mAM prakaTa thayuM che temAM A kRti umeraNarUpa che. kRtinA racayitAo potAnuM nAma ApyuM nathI, paNa potAnI guru paraMparAno nirdeza karyo che. vAcaka rAmavijayanA ziSya pratApavijayanA ziSya vivekavijaya racanAkAranA guru che. tethI vivekavijayaziSya tarIke racayitAne oLakhI zakAya kRtinI bhASAmAM saMskRta zabdo vizeSa che. zrI cintAmaNI pArzvanAthanA jinAlayanI pratiSThA saMvata 1845 mAM mahAvada cotha ane ravivAranA roja thaI hatI. joke, sAgaragacchanA zAntisAgaranA paMnyAsa pramodamuninA ziSya municandre A ja jinAlayanI sAla saM. 1845 mahAvada cotha ane guruvAranI jaNAvI che. 1 pratiSThA karAvanAra che jANItA nagarazeTha zrIzAntidAsa jhaverInA kuTuMbIjana zeTha khuzAlacaMdanA putra zeTha zrInathuzAha zrInathuzAhanA bhAI zrIjeThamalla zAhe A pratiSThA mahotsavamAM khUba ja udyama karela tathA zrI nathuzAhanA putra dIpacaMda Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 zAhe paNa zrIcintAmaNI kAje dravyavyaya khUba karela tenI mAhitI prastuta kRtimAMthI maLe che. 'jaina paraMparAnA 'itihAsa' ne vAMcatAM amane e mAhitI maLI ke zeTha vakhatacaMdanA chaThThA putra sUrajamale saM. 1868mAM cintAmaNI pArzvanAthanI pratiSThA karAvI che. A derAsaranI (zrIzAntinAthanA) bAjumAM AvelA derAsaranI bhIMta uparano lekha saM. 1872mAM zeTha icchAcaMda vakhatacaMda tathA zeThANI jhaverIbAIo karAvI hovAnuM jaNAve che. mane lAge che ke saM. 1845nI pratiSThA bAda saM. 1868 tathA saM. 1872mAM vakhatacaMda zeThanA banne putroo (icchAcaMda ane sUrajamale ) jIrNoddhAra karAvI bAjunA zAntinAtha jinAlayanuM nirmANa karAvyuM haze. 103 Ama, prastuta kRti aitihAsika mahattva dharAvanArI che ane zrIcintAmaNi pArzvanAthanA jinAlayanI pratiSThA bAbate anya upalabdha mAhitInI khUTatI kaDIo ApI pUraka bane che. TippaNa : 1. 'anusandhAna - 23 'mAM pragaTa 2. jaina paraMparAno itihAsa bhA. 4, pR. 152 tripuTI mahArAja, zrIcAritra - smAraka granthamAlA bhAvanagarathI prakAzita, I.sa. 1983 3. pR. 154, jaina paraMparAno itihAsa, bhA. 4 mAM AvI noMdha che : saM. 1868mAM zeTha vakhatacaMdanA chaThThA putra sUrajamale banAvela zrIcintAmaNi jinaprAsAdamAM zrIsaMbhavanAtha ane zrIzAntinAthanAM nAnAM nAnAM jinAlayo banAvyAM. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciMtAmaNi pArzvanAtha stavana zrI gurubhyo namaH // 1 // // 2 // zrIcintAmaNi svAmi suNo eka mAharI: rAta divasa dhyAuM deva tumArI cAkarI jagabaMdhava jagabhrAta tume guNa AgarA Apo vaMchita ThAMma bharyA sukhasAgarA alakha agocara dIseM anaMtaguNa tAharA rUpAtIta svarUpa savistara bhAsvarA ajara amara akalaMka niraMjana tume vasyA jJAna darisaNa anaMta Atama guNa ulasyA navi jANe koi Adi anaMta tAharI tuma darIsaNa dekhavA huMsya thaI mAharI teja jhalAmala bhANa dIse ati dIpatA tuma Agala nisteja bIjA savi devatA rAjanagara mAMhi pAsa jiNaMda virAjatAM suranara kinnara rAja caraNane sevatAM pUre manoratha kAmanA jeha sevA kareM dolata vAdhe tAMma durIta dure hareM punya vizAla udAra cita che jehanuM sAha zrI zAMtidAse dharama karyu tehavU teha taNA kula mAMhi atIse sobhata nagarazeTha nathu sAha ghaNuM tume dIpatA prAsAda eka karAvyo teNe abhinavo jANe svargavImAMna ihAM AvI Thavyo // 3 // // 4 // // 5 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 sAha zrI jeThamallajI udyama kare bhalo. parivAra saveM iNa ThAma tihAM dharmi malyo kulamAM dIpa samAna dIpacaMda sAhajI dravya vyaya bahuM kIdha cintAmaNi kAjajI mananA manoratha Aja phalyA savi tehanA dharme hatI je buddhi vighana nahIM kehanA saMvata aDhAra pistAlisa mAMhe sahI mahA vadI cotha sAra ravivAre lahI takhata virAje zrI azvasena nariMdano vAmA rANI - jAta darisaNa karo tehano // 6 // // 7 // vAcaka rAmavijaya guru guru samo tAsa sIsa pratApavijayane namo guNavivekI vIvekavijaya mujha guru harakheM karo nita seva jayakamalA varU itizrI cintAmaNI pArzvanAtha stavana // 8 // // 9 // 105 Clo. jaina borDiMga thalateja roDa, amadAvAda - 380054 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TraeNka noMdha yuga bhinnaH kartA bhinnaH kalpanA tulya be rasaprada udAharaNo (1) jagaprasiddha kavivara ravIndranAtha ThAkuranI eka kavitAno 'koDiyu' evA zIrSaka taLe thayelo gujarAtI anuvAda Avo maLe che : asta thAtAM ravi pUchatA avanine sAraze koNa kartavya mArA ? sAMbhaLI prazna e stabdha UbhAM sahu moM paDyAM sarvanAM sAva kALAM te same koDiyuM eka mATItaj bhIDane ko'ka khUNethI bolyuM : 'mAmUlI jeTalI mArI bevaDa prabhu ! eTaluM soMpazo to karIza hu~'.... ane have juo zrI hemacandrAcAryano racelo eka nAnakaDo zloka : astakAle tviSAmIzo nijaM tejo havirbhuje / rAjeva yuvarAjAya rAjyasampadamArpayat // (triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvye parva 7, 6/289) banne mahAkavionI kalpanAnA kendrabindumAM keTalIbadhI samAnatA che ! (2) vrajabhASI kavi paramAnandadAsanuM eka madhura madhura pada Aq cha : "kyoM na bhaye hama mora vRndAvana karata nivAsa govaradhana Upara, nirakhata nandakizora kyoM na bhaye baMsI kulasajanI, adhara pibata ghanaghora Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 107 kyoM na bhaye guMjA-vana-velI, rahata zyAma jyuMkI ora kyoM na bhaye makarAkRta kuMDala, zyAma zravana jhakajhora paramAnandadAsa ke ThAkura, gopIna ke cittacora ..." have A ja kalpanAnA dora para racAyeluM kavi samayasundaranuM jaina pada joIe : "kyuM na bhaye hama mora vimalagiri, kyuM na bhaye hama zItala pAnI, siMcata taruvara chora ahaniza jinajIke aMga pakhAlata, torata karama kaThora 1 kyuM na bhaye hama bAvanAcandana aura kesarakI chora kyuM na bhaye hama mogaramAlatI rahate jinajIke maura 2 kyuM na bhaye hama mRdaMga jhAlariyA, karata madhura dhvani ghora jinajIke Agala nRtya suhAvata, pAvata zivapura Thaura 3 jagamaMDala sAco e jinajI aura na dekhA rAkhata mora samayasundara kahe e prabhu sevo, janma jarA nahIM aura" 4 ane A ja kalpanAne pakaDatuM kavi zrAvaka RSabhadAsarnu pada paNa juo : kyuM na bhaye hama mora vimalagiri siddhavaDa rAyaNa rUkhakI zAkhA, jhUlata karata jhakora... Avata saMgha racAvata aMgiyAM, gAvata guna ghanaghora... hama bhI chatrakalA kari nirakhata, kaTane karama kaThora... mUrata dekha sadA mana harakhe, jaise caMda cakora.... zrIrisahesaradAsa tihAro, araja karata kara jora... ane kavi RSabhadAsathI pUrve prAyaH temanA samakAlIna kavi zaMkare racelA (A aMkamAM ja prakAzita) vijayavallI rAsamAMnI A kaDI paNa A saMdarbha mAM dhyAna ApavA yogya cha : Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 anusaMdhAna-24 dhina vimalAcala rUkhaDI re dhina te sarasa moro re rAta divasa tumha dekhahI re lekhai sorAsoro re // DhAla 13/7 / / lagabhaga samakAlIna ke pachI thoDA thoDA samayagALe thayelA bhaktakavionI kalpanA temaja racanAmAM kevI samAnatA anubhavAya che ! AmAM samayasundarajI upara to paramAnandadAsanI chApa hovAnuM spaSTatayA varatAya che. paNa RSabhadAsa para temanI chApa-chAyA nathI tema mAnavaM vadhAre susaMgata lAge che. RSabhadAsa sAme maMtrI vastupAla (13mo zataka) kRta A zloka hato, ane temAM varNita kalpanA temaNe potAnA padamAM ucherI hoya, tema vadhu ucita jaNAya che : "tvatprAsAdakRte nIDe vasan zrRNvan guNAMstava / saGghadarzanatuSTAtmA bhUyAsaM vihago'pyaham // " (prabandhakoze pR. 116, vastupAlaprabandha) -zI. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya : zrImerutuGgasUrinA 'prabandhacintAmaNi'mAM varNita keTalIka dhyAnapAtra bAbato prabandhasaMgraho e gujarAtanA itihAsanI jANakArI pAmavA mATenAM atyanta mahattvapUrNa ane uvekhavAM na pAlave tevAM sAdhano che. jaina munioe lakhelA A prabandha-grantho na hota to gujarAtano itihAsa ghora andhakAramA ja aTavAto hota - ema kahevAmAM koI atizayokti nathI ja. A saMgrahomAM 'prabandhacintAmaNi'- sthAna Agaq che. purAtattvAcArya muni jinavijayajIe A grantha- zreSTha saMpAdita saMskaraNa siMghI granthamAlA dvArA prakAzita karIne bahu moTuM pradAna karyu che. jo ke 'prabandhacintAmaNi' mATe teoe eka prakalpa Ayojyo hato, ane tadanusAra, A granthanuM sarvAGgI adhyayana kula pAMca bhAgomAM ApavAnI temanI abhilASA hatI, jeno nirdeza prakAzita pra.ciM. nAM prAraMbhanAM pRSThomAM prApta che. durbhAgye, A prakalpa pUro nathI thayo jaNAto. jo thayo hota. to kAIka navaM ja navanIta maLyuM hota. ___atre, mudrita pra.ciM. no svAdhyAya karatAM keTalIka vAto dhyAnArha tathA mamaLAvavA jevI tathA sahune cakhADavA jevI lAgI, tevI vAto viSe noMdha karavAmAM Ave che : (1) zrI siddhasena divAkarajIe 32 batrIzI racyAnuM prasiddha che. zrI hemacandrAcArye paNa traNeka batrIzI banAvI che, jemAM eka che mahAdevabatrIzI : je atyAre prakSepo sAthe 45 padyapramANa pracalita che. A mahAdevabatrIzInuM prathama padya 'prazAntaM darzanaM yasya" e che. have pra.ciM. mAM jovA maLatI eka pAdaTIpa vAMcyA pachI manamAM sahaja prazna Ubho thAya che ke A padya hemAcAryahaze ke divAkarajInuM haze ? mane, divAkarajInI upalabdha 19 batrIzImAM mahAdeva dvAtriMzikA che ke nahi ?- che to te Aje pUrepUrI upalabdha che ke kema ? A aMge A Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 anusaMdhAna-24 kSaNe smaraNa nathI, eTalI cokhavaTa karyA pachI ja A vAta AgaLa vadhArUM. pra.ciM. mAM 'vikramArkaprabandha' varNanamAM munijIe eka TippaNImAM noMghela pAThAntaramAM nimnAMkita pATha jovAmAM Ave che : "tena sakalalokasamakSaMprazAntaM darzanaM yasya sarvabhUtAbhayapradam / mAGgalyaM ca prazastaM ca zivastena vibhAvyate // iti dvAtrizad dvAtriMzikA kRtA / " (pR. 7) AnA AdhAre mane prazna udbhavyo ke mULe divAkarajInA A zlokane ja hemacandrAcArye mahAdeva batrIzInA prathama padya tarIke apanAvI lIdho hoya tevU na hoya ? kema ke divAkarajInI jema ja teone paNa mahAdeva-zivaliGga sAthe prayojana pAra pADavA, hatuM; ane bIjuM teo temanI racanAmAM asandigdha bhASAmAM divAkarajIne biradAvatAM lakhe che ke 'kva siddhasenastutayo mahArthA azikSitAlApakalA kva caiSA ? / ' alabatta, divAkarajInI kliSTa padAvalI ane prastutinI tulanAmAM A padyanI racanA atyanta sarala-prAMjala jaNAya che, ane jo divAkarakRta mahAdevadvAtrizikA yathAvat upalabdha hoya to mAro uThAvelo A savAla svayameva nirmUla thaI jAya che, te paNa noMdhI levU rahyu. (2) pra.ciM. mAM sAmudrI purAtattvanI eka vilakSaNa vAta Ave che : bhoja rAjAnI sabhAmA ekavAra koI vahANavaTI Avyo, teNe rAjA sAme eka mINanI paTTI rajU karI, jemAM keTalAMka kAvyonI chApa dekhAtI hatI. teNe kardA ke "samudramA eka sthaLe akasmAt mAruM vahANa skhalita thatAM meM khalAsIone samudramAM UtAryA; temaNe karelI tapAsamAM evaM jANavA maLyuM ke te sthaLe eka DUbeluM zivamandira hatuM, ane tenI sAthe athaDAyAthI vahANa skhalanA pAmelaM. madhyasamudramA hovA chatAM temAM pANI bharAyAM nathI- evaM anubhavAvAthI mANaso mandiramAM aMdara gayA. tyAM eka bhIMta upara akSaro kotarelA dekhAtAM A mINapaTTikA upara te upasAvIne ame laI AvyA chIe." Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 111 rAjAe tarata mATInI bIjI paTTikA maMgAvI, te mINapaTTI upara caDAvIne te UlaTA akSaro paMDito pAse vaMcAvarAvyA to keTalAMka saMpUrNa padyo uparAMta eka aradhuM padya ukelI zakAyuM. rAjAnI sUcanAthI e aradhuM padya svamatikalpanAthI pUruM karavAno aneka paMDitoe yatna karyo, paNa rAjAnuM mana na mAnyu. teNe dhanapAlakavine pUrti karavA sUcavatAM temaNe je uttarArdha banAvyuM tetI rAjA khUba tuSTa thayo, to dhanapAle kAM ke "A rAmezvara(mahAdeva)nA maMdiranI bhIta paranI prazastinAM kAvyo lAge che. have meM je zlokArdha racyo che te zabdo ane artha vaDe mUla racanA sAthe bilakula maLatI ja hovA viSe mane zraddhA che; paNa AmAM jo pheraphAra nIkaLe to have pachI mAre yAvajjIva kAvyaracanA na karavI." rAjAe dhananuM pralobhana ApI te vahANavaTIne pharI samudramAM mokalyo. cha mahinAnI mahenata bAda te zivAlayane zodhI, tenI bhIta paranuM badhuM ja lakhANa mINapaTTI para upasAvI lAvI teNe rAjAne soMpyuM. rAjAe te kAvya joyuM to dhanapAlanI racanA sAthe te zabdazaH maLatuM AvatuM hatuM. A kAvyo 'khaNDaprazasti' tarIke prasiddha thayAM. dasamA saikAmAM thayelI sAmudrI purAtAttika zodhanI A kevI adbhuta vAta che ! Aje jene akSaronI chApa levI ke 'rabIMga' kahevAmAM Ave che, te mATe sAva anabhijJa nAvikoe mINapaTTikAnI kevI zreSTha prayukti prayojI che ! (pR. 40) (3) bhojarAjA-sambandhita ja eka prasaMga che- mAnatuGgasUrino. bANa ane mayUra jevA kavionI camatkArasabhara iSTopAsanA joyA pachI, game tenI preraNAthI rAjAe jainAcArya mAnatuGgasUrine bolAvIne camatkAra batADavAnI mAgaNI karI, jenA javAbamAM bhaktAmara stotranI racanA vagere ghaTanA banI hovAnuM prasiddha che. parantu A vArtAlApa daramyAna jainAcArya rAjAne je javAba Apyo che, te atyanta mArmika ane mananIya che. temaNe kahyu ke- "muktAnAmasmaddevatAnAmatra ko'tizayaH sambhavati ? tathApi tatkiGkarANAM surANAM prabhAvAvirbhAvaH ko'pi vizvacamatkArakArI darzyate" (pR. 45). arthAt amArA deva to mukta che, Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 anusaMdhAna-24 vItarAga che; temano koI camatkAra saMsAramA na saMbhave. hA, temanA sevaka evA saMsArI devono prabhAva jarUra jovA maLe. camatkArapremI vItarAga-bhakto mATe manana yogya javAba che. (4) siddharAja jayasiMhe mAlavA para jIta prApta karyA pachI yazovarmA rAjAne te pATaNa lAvelo. tenuM Atithya karatAM karatAM te tene sahasraliMga sarovara, tripuruSa prAsAda ityAdi dharmasthAno jovA laI gayo ane dara varSe pote te badhAMnA nirvAhArthe kroDa rUpiyAno sadvyaya karato hovAnuM jaNAvIne pUchyuM ke mArI A pravRtti barAbara gaNAya ke nahi ? javAbamAM yazovarmAe kahyu : huM mahAna mAlavadezano dhaNI, chatAM tamArAthI parAjaya kema pAmyo ? tenuM eka ja kAraNa che - devanA dhananuM bhakSaNa. amArA vaDavAoe bhagavAna mahAkAlezvarane mATe je devadravya samapailuM che, tenuM ame lokoe satata bhakSaNa karyA karyu; tenA kAraNe ame amAro parAjaya notaryo che. mATe huM tamane bhalAmaNa karUM chu ke jyAM sudhI tamArI gAdI para AvanArA rAjAo A (eka kroDa) devadravya devakhAte arpaNa karI devAnI praNAlikA jALavI rAkhaze tyAM sudhI vAMdho nathI; paNa teno lopa thaze ke bhakSaNa karaze, to vipattio tamArAM mULa ukheDI nAkhaze. (pR. 61) devadravya-rakSaNa-bhakSaNanA viSayamAM kevu mArmika nirIkSaNa ! (5) rudramahAlayanI pratiSThA pachI tenA para dhvajAropaNa thayuM tyAre siddharAje tamAma jaina mandiro parathI dhvajA UtarAvI lIdhI. teNe Adeza ko ke jema mAlavadeze mahAkAlezvaranA mandira para dhvajA pharakatI hoya tyAre jaina mandiro dhvajArahita rAkhavAmAM Ave che, te pramANe ahIM paNa rAkhavAnuM che. A pachI te koIka prasaMgavaza zrInagara mahAsthAne (vaDanagara) gayo to tyAM jinAlayo para paNa dhvajA joI. tene na rucyu. teNe brAhmaNone A viSe pRcchA karI, to temaNe kaDaM ke "mahArAja ! svayaM mahAdeve kRtayugamAM A mahAsthAnanI sthApanA karI che. temaNe jAte ja ahIM RSabhadeva ane brahmAnA prAsAdo nirmAvIne te para tyAre dhvajAropaNa karyu hatuM. A prAsAdonI ne dhvajAnI paraMparA 4 yuga jeTalI purANI che. vaLI 'nagarapurANa' nA nirdeza pramANe Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 113 A kSetra zatrujayatIrthanI taLeTI gaNAyuM che." Ama kahI temaNe purANanA zloko TAMkyA (pR. 62-63). paNa rAjAnA manano khaTako hajI maTato nathI tema joIne tene vadhu pratIti karAvavA mATe te lokoe, RSabhadevanA derAsaranA bhaMDAramAMthI, bharata cakravartInA nAmavALaM ane pAMca manuSyo bhegA thAya to ja upADI zakAya tevU eka 'kAMsyatAla' (kAMsIjoDu) aNAvyu, ane rAjAne dekhADyuM. A pachI rAjAne samAdhAna thayuM, ane eka varSa pachI pATaNa Adi kSetronAM jinAlayomAM punaH dhvajA caDhAvavAnI chUTa ApI. (pR. 63). .. AmAM dhvajA na caDAvavAno Adeza, pachI caDAvavAnI chUTa te aitihAsika vyavahAra hovAna samajAya che. 'kAMsyatAla'nI vAta zuM haze ? te kalpanAno viSaya che. ATalA ATalA yugo pachI paNa AvI vastu tathA te prAsAdo 900-1000 varSoM pUrve sudhI jaLavAyAM hoya tevI kalpanA jarA vadhu paDatI lAge. jo ke tyAra pachI vidharmI mUrtibhaMjakoe A dharatI para sthApatya, itihAsa, sAhitya, purAtattva, saMskRti vagerenA sandarbhomAM je vinAza veryo che, tenI to kalpanA paNa thIjavI mUke tevI che. evaM banI paNa zake ke ghaj ghaNu paurANika, hajAreka varSa agAU lagI, kyAMka kyAMka sacavAyuM hoya, ane AkramaNonA yugamAM te dhvaMsa pAmyuM hoya. (6) 'kAmalatA' nAmaka strI-rAjarANI, gaNikA, mahiyAraNanI karuNa kathA ApaNA kathAsAhityamAM khUba jANItI che. tenA para rAsa ke DhALiyAM prakAranI moTI tathA sajjhAya jevI nAnI gurjara racanAo banI hovAnuM dhyAnamAM Ave che. te strIno prabandha paNa ahIM bhojaprabandhamAM varNavAyo che. rAjA rajavADIthI vegapUrvaka pAcho pharato hato, tyAre bhIDamAM macelI nAsabhAgane lIdhe mahiyAraNanI chAzabharelI mATalIo phUTI jatAM relAyelA chAzanA relAne nirakhIne khaDakhaDATa hasatI te mahiyAraNane rAjA 'raDavAne TANe hasavAnuM prayojana' pUche che, tenA javAbamAM te strI eka ja zlokamAM potAnI vItakakathA Ama varNave che : hatvA nRpaM patimavekSya bhujaGgadaSTaM dezAntare vidhivazAd gaNikA'smi jAtA / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 anusaMdhAna-24 putraM bhujaGgamadhigamya citAM praviSTA zocAmi gopagRhiNI kathamadya takram ? // (pR. 49) A vAMcatAM mane soraThI lokasAhityano eka cAraNI chaMda sAMbharI Avyo, je uparanA zloka, ja lokasAhityika rUpa che : "nRpa mAra calI apane piyu pe piyu nAga Dasyo duHkhameM pari huM ganikAghara vAsa vasI karI huM suta saMga bhayo 'jarabekuM calI nadI pUra baDhyo nikasI tarI haM mahArAja aba to AhIra bhaI chAchako zoka kahA karI huM ?" lokasAhityanAM AvAM kavittomAM keTaluM badhuM bharavAmAM AvyuM che ! ane eka majAnI vAta, pra.ci.kahe che tema, te mahiyAraNanAM mahI te dahADe verAyAM, teno relo nadImAM gayo, tethI te divasathI te nadI 'mahI' nadI evA nAme prasiddha thaI gaI. lokakathAo, prasiddha pAtrone tathA prasaMgone joDatI rahIne paNa, keTaluM badhuM ApaNane ApatI rahe che ! (7) eka digambara AcArya zvetAmbarone jItI levA mATe gujarAtamAMpATaNa AvelA. siddharAjanAM rAjamAtA mayaNallAdevI pitRpakSe karNATakanAM digambara matAnuyAyI hovAthI temaNe vicitra ne viSama zarata rAkhelIH zvetAmbaro hAre to badhA digambara bane, ane digambaro hAre to dezanikAla pAme. A pachI paNa, potAno ja pakSa levA mATe temaNe rAjamAtA para bharapUra dabANa-lAgavaga calAvelA, tenA pratyAghAtarUpe zvetAmbaroe keTalI ThAvakAIthI kAma lIdhuM, tenuM TraeNkuM paNa spaSTa bayAna pra.ci.mAM maLe che : "atha zrImayaNalladevI kumudacandrapakSapAtinI, abhyAsavartinaH sabhyAMstajjayAya nityamuparodhayantIM zrutvA zrIhemacandrAcAryeNa 'vAdasthale digambarAH strIkRtaM 1. baLI maravA Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 115 sukRtamapramANIkariSyanti sitAmbarAstaM sthApayiSyantI' ti teSAmeva pArvAt tavRttAnte nivedite rAjJI vyavahArabahirmukhe digambare pksspaatmujjhaaNckaar"| (pR. 67) ____ tatkAlIna dhArmika rAjakhaTapaTono A uparathI aMdAja maLI rahe che. (8) keTalIka rasa paDe tevI vigato jANavA lAyaka cha : amadAvAdamA Ajano kocaraba vistAra, mULe 'kocharaba' nAme devI, tenuM mandira tyAM (AzApallImAM) siddharAje banAveluM, tema pra.ci. mAM nadha che. Aje kocaraba' vistAramA te devI- sthAna che ke kema ? te tapAsano viSaya gaNAya. (pR. 55) saurASTra-gohilavADanA valabhIpura pachInA 'vAlAka' pradezanI pahADI bhUmimAM siMhapura (AjanuM sihora)nI sthApanA, brAhmaNo mATe thaIne siddharAje karI hatI, tenA zAsanamA 106 grAma paNa ApelAM. (pR. 71) 'niranna' zabda prayojyo che, te parathI 'naraNAM' zabda banyo jaNAya che. (pR. 72) kollApurano ane tyAMnA mahAlakSmIdevInA mandirano AmAM paNa ullekha maLe che. (pR. 73) 'soraThiyo dUho bhalo' evI ukti saurASTranA dUhA mATe Ave che. jhaveracaMda meghANIe noMdhyuM che tema bhavanAtha (jUnAgaDha)nA meLAmAM rAtonI rAto sudhI askhalita dUhAonI ramajhaTa bolatI. A vAta 14mA saikAmAM paNa pravartatI hovAnI saMbhAvanA jaNAve tevo eka ullekha pra.ci.mAM A rIte che : "atha kadAcit cAraNau dvau surASTrAmaNDalaviSayau dUhA-vidyayA mithaH spardhAmAnau" (pR. 92). tatkAlIna apabhraMza-maNDita gujarAtI bhASAmAM te cAraNo dvArA kahevAyelA be dUhA paNa A ja prasaMgamAM vAMcavA maLe che. gujarAta-saurASTramAM Aje 'sagara' nAme jJAti che. tenuM pagelaM A granthamAM Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 anusaMdhAna-24 A pramANe jaDI Ave che : "tadanu caulukyarAjJA kRtajJacakravartinA AligakulAlAya saptazatIgrAmamitA vicitrA citrakUTapaTTikA dade / te tu nijAnvayena lajjamAnA adyApi sagarA ityucyante / " (pR. 80) (9) saMgItanA itihAsamAM haraNane AkarSavaM, tenA gaLe hAra paherAvavo - e prasaMga prasiddha che. kumArapAla rAjAnI sabhAmAM paNa Avo ja prasaMga banyAnuM pra.ci. noMdhe che. eka paradezI saMgItajJe sabhAmAM rAva karI ke mArA saMgItathI AkarSAI AvelA haraNanI DokamAM meM mAro suvarNa-doro nAkhyo, to te laIne te jatuM rahyu; mane pAchu meLavI Apo. sabhAmAM 'sola'nAme gAyaka gandharva hato, tene rAjAe A mATe sUcavyu. te vanamA gayo, gItagAna vaDe haraNavRndane AkarSIne gAto gAto nagara sudhI tene kheMcI lAvyo. temAM pekheM sonAno doro paherelu mRga paNa hatuM. A kalA joIne hemAcArye khUba camatkRti anubhavI. temaNe 'saMgItakalAnA prabhAva' viSe te gAyakane pUchatAM, teNe kayaM ke vRkSanA sUkA ane kapAyelA DhuMThA para pAMdaDAM ugADavAnI tAkAta saMgItamAM che. temaNe tema karI dekhADavA sUcavatAM, Abuparvata parathI eka khAsa vRkSa maMgAvavAmAM Avyu ane tenI eka zAkhAnA ThuThAne rAjagaDhInA AMgaNe ja korI mATInA kyAraDAmAM vAvavAmAM Avyu. pachI teNe potAnI saMgItakalAno prayoga AraMbhyo, tenA pariNAme te zAkhA para tAjAM komala komala pAna beThelAM saue najare joyAM. (pR. 80) Avo prasaMga baiju bAvarA ane saMta haridAsa svAmInA jIvanamA ghaTyo hovAnI vAta sAMbhaLavA maLI che. (10) hemAcAryanA nimittajJAnanI paNa A prakAranI ja eka ghaTanA AmAM noMdhAI che. pUrvAvasthAmAM kumArapALa rajaLato rajaLato staMbhatIrthe Ave che tyAre A mANasa bhaviSyano rAjA hovAnI temaNe karelI, te A pramANe : "tatrAgate tasminnudayanena pRSTaH zrIhemacandrAcAryaH prAha-lokottarANyasyAGgalakSaNAni / sArvabhaumo'yaM nRpatirbhAvIti / Ajanma daridropadrutatayA tAM vAcaM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 117 yathArthAmamanyamAnena tena kSatriyeNAsambhAvyametaditi vijJapte, "saM. 1199 varSe kArtikavadi 2 ravau hastanakSatre yadi bhavataH paTTAbhiSeko na bhavati tadA'taH paraM nimittAvalokanasannyAsaH" iti patrakamAlikhyaikaM mantriNe'paraM tasmai samArpayat / (pR. 78) vidyA ane kalAnA e yugamAM, Aq banavU kAI azakya nathI lAgatuM. (11) alabatta, keTalIka kalpita camatkArika vAto paNa A prabandhomAM che ja. dA.ta. kumArapAla tathA hemAcAryanI giranAra-yAtrAnI vAta. banne mahAnubhAvo jyAre giranAra pahoMce che, tyAre 'banne jaNA upara jaze to mRtyu thaze' - ema kahIne guru rAjAne samajAve che, te vAtanuM varNana A pramANe che : "tadanantaramujjayantasannidhau gate tasminnakasmAdeva parvatakampe saJjAyamAne zrIhemacandrAcAryA nRpaM prAhuH- 'iyaM chatrazilA yugapadupetayorubhayoH puNyavatorupari nipatiSyatIti vRddhaparamparA / tadAvAM puNyavantau, yadiyaM gI: satyA bhavati tadA lokApavAdaH / nRpatirevAto devaM namaskarotu na vayamityukte nRpatinoparudhya prabhava eva saGghana sahitAH prahitAH, na svayam / " (pR. 83) ____ A AkhIye vAta nitAnta kalpanA che. 'kumArapAla pratibodha tathA 'prabandhakoza'mAM A vAtanuM tathya prApta che. vAta ema che ke te samaye pahADa caDavA mATe pAja-padyA na hovAthI rAjA caDI zake tevI sthiti na hatI. rAjA caDavA jAya ane paDe ke vAge to ajaino hAMsI kare ane bhaMbheraNI kare, AvA kAraNe svayaM AcArye ja rAjAne Upara javAnI nA kahI hatI, jeno rAjAe svIkAra ko hato. AmAM chatrazilA kaMpavAsametanA camatkAranI koI ja vAta nathI. chatAM lokaraMjana khAtara Aq tattva prabandhakAro dvArA umerAyu hoya ke pachI lokomAM A vAta A rIte ja calaNI banI hoya to te banavAjoga che. bAkI to rAjAe te ja vakhate tyAM navI pAja bAMdhavAno Adeza Apyo hovAnI hakIkata paNa pra.ci. ja Ape cha : "chatrazilAmArga parihatya parasmin jIrNaprAkArapakSe navyapadyAkaraNAya _zrIvAgbhaTadeva AdiSTaH / padyopakSaye vyayIkRtAstriSaSTilakSAH / " (pR. 93) Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 anusaMdhAna-24 Ano saMketa spaSTa cha : pAja na hovAthI ja rAjAne Upara caDavAnI gurue nA kahI hatI. (12) hemAcAryanA svargagamana pachI, temanA dehano antima saMskAra thayo te sthAnane pra.ci. 'hemakhaDDa'nA nAme oLakhAve che. "tatra hemakhaDDa ityadyApi prasiddhiH / " (pR. 95) / A 'hemakhADa' Aje kyAM che, te jagyAnuM zuM thayuM, konA kabajAmAM che, te viSe aMdhArapaTa ja pravarte che. hamaNAM eka pramANa evaM jANavA maLyuM che ke A sthAne pauSadhazAlA ke tevU koI dharmasthAna hatuM, je pachIthI vidharmIonA hAthamAM jatAM naSTa thaIne Aje tyAM daragAha jovA maLe che. eka vRttapatre A aMge aitihAsika vigato bhegI karIne prakAzita karatAM, tene hullaDa prakAranA AkramaNano bhoga banavU paDyuM ane aMka pAcho kheMcavA sAthe jAheramAM mAphI mAgavI paDI hovAnuM paNa AdhArabhUta rIte jANavA maLe che. ApaNe koI sAthe kleza na karIe, paraMtu ApaNA ja aitihAsika sthAnAdinI A sthiti thayelI jovAnuM paNa ApaNane ja phAve, te paNa svIkAraQ ja paDe - khedapUrvaka. (13) eka atyanta rasaprada vAta pra.ci.mAM evI maLe che ke saM. 1277-78mAM vastupAla maMtrI saMgha sAthe tIrthayAtrAe gayA, tyAre prabhAsapATaNa kSetramA temane 'somanAtha mahAdeva'no eka 115 varSanI umara dharAvato brAhmaNa pUjArI maLelo, ane teNe maMtrIne kaheluM ke 'ahIM hemAcArye somezvaranAM pratyakSa darzana karAvelAM.' "prabhu zrIhemAcAryaiH zrI kumArapAlanRpataye jagadviditaM zrIsomezvaraH pratyakSIkRta iti paJcadazAdhikavarSazatadezyadhArmikapUjAkArakamukhAdAkarNya taccaritracitritamanAH" (pR. 101). A pUjArI saMvat 1163 lagabhaga janmelo hoya to hemAcAryavALA prasaMge te 50 thI 65 varSano Azare hoya, ane vastupAla gayA tyAre 115no hoya. je hoya te, paNa somezvaranA sAkSAtkAranI vAtane- tenI satyatAne A eka sabaLa AdhAra maLI rahe che te cokkasa. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 119 ___ (14) varAhamihira ane bhadrabAhunI vAto prasiddha che. temAM sAmAnya paraMparA evI che ke nisteja banela varAhamihira chevaTe tApasa bane che, marIne vyantara thAya che, saMghane upadravo kare che ane guru tenA nivAraNa mATe 'uvasaggaharaM stotra' race che. prabandhakoza (pR.4)mAM AvI ja vAta che. pra.ci. A mudde jarA judI ja vAta Ape che, je jarA vizeSa pratItikara ke buddhigamya lAge che, pra.ci. pramANe : "ityuktiyuktibhyAM prabodhya te maharSayaH svaM padaM bhejuH / itthaM bodhitasyApi tasya (varAhamihirasya) mithyAtvadhattUritasya kanakabhrAntiriva teSu matsarocchekAt tadbhaktAnupAsakAn abhicArakarmaNA kAMzcana pIDayan kAMzcana vyApAdayan tavRttAntaM tebhyo jJAnAtizayAdavadhArya upasargazAntaye 'uvasaggaharaM pAsaM' iti nUtanaM stotraM racayAMcakruH / " (pR. 119) / arthAt varAhamihira marIne vyantaradeva thayA pachI nahi, paNa tyAM ja, varAhamihira tarIke ja te, dveSavRttiprerita UMdhA raste caDIne mAraNauccATanAdi kriyAo karavA dvArA lokone upadrava kare che, ane tenuM vAraNa guru 'uvasaggaharaM' banAvIne Ape che. bahu ja gaMbhIratAthI vicAravAyogya A pratipAdana lAge che. -zI. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAhitI navAM prakAzano zrIjJAnavimala sajhAyasaMgraha : saM. kIrtidA zAha, abhaya dozI, vinodacandra ramaNalAla zAha, prakAzaka : zrIjJAnavimala bhaktiprakAza prakAzana samiti, muMbaI, I. 2003 zrI jJAnavimalasari mahArAja e madhyakAlanA eka sukhyAta ane siddhahasta sAdhu-kavi che. temanI seMkaDo racanAo upalabdha che, ane temanI racanAo jaina bhAviko bhAvapUrvaka gAya che. AvI racanAono eka saMgraha I. 1998mAM A ja samitie chApyo hato, 'zrIjJAnavimala bhakti prakAza' e nAme. prastuta pustaka te teno bIjo vibhAga che ema mAnI zakAya. eka kavinI ghaNIbadhI racanAo eka ja sthaLethI upalabdha karAvavAno prayAsa prazaMsApAtra che. saM. zabda jema 'saMpAdana' sUcave, tema 'saMkalana' paNa sUcavato hoya che. prastuta pustaka mATe 'saMkalana' artha vadhu anurUpa gaNAya. joke saMpAdakonI madhyakAlIna sAhitya viSayaka sajjatAno khyAla karatAM, A prakAzana eka sarasa ane abhyAsapUrNa saMpAdana banI zakyuM hota, tevI apekSA jAge kharI. paraMtu, A eka saMkalana ke saMgraha grantha mAtra che, te svIkArI levU ja paDetema che. Ama chatA,A saMgrahane saMpAdakonI cIvaTano thoDo vadhu lAbha maLyo hota to ghaNI badhI azuddhio, mArjana thaI zakyuM hota, tema kahyA vinA rahI na ja zakAya. sarva prathama to pustakanA nAmamAM 'sajhAya' zabdano ayogya prayoga ja vAge tevo che. 'sajjhAya' e zuddha, mAnya, yogya tathA pracalita prayoga che. 'svAdhyAya'- prAkRta rUpAntara che 'sajjhAya'. te A prakAzanamAM sarvatra 'sajhAya' kaI rIte banI gayuM te samajAtuM nathI. dhoLa, garabI, phAgu, rAsa, lAvaNI vagere kAvyaprakAro jevo ja 'sajjhAya' eka kAvyaprakAra hovAmuM, have, madhyakAlIna sAhityanA koI paNa abhyAsune vidita hovU ja ghaTe, ane tevA abhyAsI AvA ajugatA parivartanane kSamya ke sahya na ja gaNI zake. bhUlo ke azuddhio paNa agaNita hovAnuM prathama darzane ja jaNAI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ June-2003 121 yohari akahaH thorana ane 'ghUNAkSara', 'potamA eTalA badhA kI Ave. A sajjhAyo mahadaMze jaina paraMparA ane siddhAntanA viSayone laIne racAyela hoI tenA jJAtA evA koInI najara jo A samagra saMkalana para pharI hota to ghaNI bhUlonuM mArjana anAyAsa thayuM ja hota. dA.ta. ___ 'aho bhavAbhinaMdI ca niSkalArambhAsAdhakaH' (pR. 7) che tyAM, 'ajJo bhavAbhinaMdI ca niSphalArambhasAdhakaH' hota to ghaNo anartha aTakI jAya. to pR. 45mAM 'paNi bhavA bhiSvaMgaithI' ne badale 'paNi bhavAbhiSvaMgaithI' tathA 'AsanasiddhitA'ne badale 'AsannasiddhitA' hovU joIe. pAchaLa mUkela nAnakaDo zabdakoza paNa pRSTha-paMkti-nirdezarahita hovA uparAMta kSatigrasta jaNAya che. dA.ta. 'aMgadhana' che tyAM 'agaMdhana' hoya, 'upalaH mATI', tyAM 'upala:patthara'; 'thohari akkahaH thoranuM dUdha', tyAM 'thohari akkahaH thora tathA AkaDAmuM, 'dhUka' ane dhUNAkSara', tyAM 'ghUka' ane 'ghUNAkSara', 'pota: kAphalo', tyAM 'pota:vahANa' hoya, vagere. kharekhara to A pustakanI racanAomAM eTalA badhA kaThina ane paraMparAmAM ja pracalita zabdo che, ke teno eka sarasa vistRta koza ahIM ApI zakAyo hota to majArnu thAta. parantu be pRSThano apUrato koza vAstavamAM aprastuta ja bane. bIjo mahattvano muddo e ke keTalIka, anya saMpradAyonA kaviokRta racanAo, temanI lokapriyatAne kAraNe, jJAnavimalajInA nAme caDI gaI hovAnuM jovA maLe che. dareka prasiddha kavi paratve Aq thAya ja che. paraMtu tevI racanAonI zodha tathA noMdha karIne 'A jJAnavimalakRta nathI' evI jANakArI AvA saMpAdanamAM ApI zakAI hota to te prAsaMgika banata. jemake - 'tuM prabhu mAro, huM prabhu thAro' - e racanA Aje jainomAM atipriya-pracalita che, ane temAM nAmAcaraNa 'jJAnavimala' ja che. paraMtu te DhAla tathA racanAnuM zaithilya tathA nAvInya jotAM ja khyAla Ave ke A temanI racanA nathI ja. prastuta prakAzanamAM ja eka 'satsaMganI sajhAya' (pR. 78) che, je anyatra 'kabIrA' nA nAmAcaraNa sAthe prasiddha che. ane kharekhara to A kRti jJAnavimalakRta hovAne badale, ajaina kRti pasaMda paDI javAthI, amuka pheraphAra sAthe jaina AkAra ApavApUrvaka, koIke tene 'jJAnavimala'nA nAme calaNI banAvI hoya, te vadhu saMgata lAge che. A thaI zakyuM hota AmAM. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusaMdhAna-24 'paryuSaNa parva- sajjhAya'nI DhALomAM DhAla 1mAM ne 12mAM to 'guru' zabda vinA ja 'jJAnavimala' evaM spaSTa nAmAcaraNa che, je A temanI ja racanA hovAnuM puravAra karI Ape che. Ama chatAM saMpAdakIya nivedanamAM AnA kartRtva viSe sandeha Ubho karavAnuM jokhama uThAvavAmAM AvyuM che te samajAtuM nathI. kharekhara to A viSe sandeha uThAvavAnuM koI vAjabI kAraNa ja jaDatuM nathI. ATaluM saMpAdana-paratve. bAkI paraMparAnI rIte dharmadhyAna karanAra sarva koIne, dharmakriyAmAM khUba upakAraka A pustaka banaze temAM zaMkAne sthAna nathI. 122 2. upadezamAlA bAlAvabodha : anuvAda sahita saM. pradyumnasUri, prA. kAntibhAI bI. zAha, prakAzaka : zrutajJAna prasAraka sabhA, amadAvAda, I. 2003 - dharmadAsagaNikRta upadezamAlA khUba prasiddha grantha che. tenA para saM. 1583mAM zrInannasUrie bAlAvabodha racelo, je ahIM prathama vakhata mudrita thAya che. majAnI vAta e che ke saMpAdaka zrIe noMdhyA mujaba A bAlAvabodhanI hAthapothI cheka briTiza lAyabrerI laMDanathI ja maLI, ne te parathI saMpAdana karavAmAM AvyuM che. gujarAtI anuvAda, zabdakoza sahitanAM mUlyavAna pariziSTone kAraNe grantha khUba upayogI banI raheze te niHzaMka che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anurodha sadgata harivallabha bhAyANInI khevanA ke prAkRta ane jaina sAhitya paratve jaino dvArA kAMIka tharbu ghaTe, tenI kAryapariNati anusaMdhAna' sAmayika rUpe thaI. paramakRpAlu zrIparamAtmAnI kRpAthI A teno 24 mo aMka Apa sarvanA hAthamA che. have pachIno aMka 25mo aMka hay. 25mA aMkane vizeSe samRddha banAvavAnI icchA che. te mATe Apa sahu uttama saMzodhanAtmaka lekha, kRtisaMpAdana ityAdi velAsara avazya mokalo tevo hArdika anurodha che.