________________
૨૭
વિભક્તિવિચાર પ્રકરણ ચકપ્રદેશથી દોઢરાજપ્રમાણ ઊંચે જઇએ એટલે ઇશાન દેવલોક આવે છે. અહીં એકલો ઇશાન કહેલ છે પરંતુ સૌધર્મ અને ઇશાન, દક્ષિણ ઉત્તર સમશ્રેણિમાં રહેલા હોવાથી સૌધર્મ અને ઇશાન બન્ને દોઢરાજપ્રમાણ ઊંચે જાણવા. તેવી રીતે
ચકપ્રદેશથી અઢીરાજ ઊંચે ગયા પછી માહેન્દ્ર દેવલોક આવે, પાંચરાજપ્રમાણ ઊંચે સહસ્ત્રાર, છ રાજપ્રમાણ ઊંચે અશ્રુત અને સાતરાજપ્રમાણ ઊંચે લોકનો અન્ત આવે, ત્યાર પછી અલોકની શરૂઆત થાયવ //૪
લોકના અધોલોકાદિ ત્રણ પ્રકાર અને તે દરેકમાં રહેલ વસ્તુ બતાવવામાં આવે છે – एसो य अहोलोगाइभेयओ भासिओ तिहा समए । अहलोगो सत्तविहो रयणपहापुढविमाईओ ॥५०॥ दुगुणादुगुणपवित्थर दीवुदहि असंखया तिरियलोए । कप्पा गेविज्जाणुत्तराणि सिवमुडलोगो त्ति ॥५१॥
ભાવાર્થ-શાસ્ત્રમાં આ ચૌદરાજપ્રમાણ લોકને અધો, તિર્થો અને ઊર્ધ્વ એ ત્રણ ભેદથી ત્રણ પ્રકારનો કહેલો છે. અધોલોક રત્નપ્રભા, શર્કરા પ્રભા, વાલુકાપ્રભા, પંકપ્રભા ધૂમપ્રભા, તમ પ્રભા અને તમામ પ્રભા એ સાતનરકની
૧. અહીં જે ચકથી પાંચરાજ ઊંચે સહાર અને છરાજ ઊંચે અશ્રુત કહેવામાં આવેલ છે તેના બદલે સોનાનિ નામના ગ્રન્થની ૧૫મી ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં વત્તરિ સહસ્સારે પાડવુ સત્ત નોતે / ચારરાજ ઊંચે સહસાર અને પાંચરાજ ઊંચે અશ્રુત જણાવેલ છે તે મતાન્તર જાણવો. (આ પાઠ બરાબર લાગે છે.)
