________________
વિભક્તિવિચાર પ્રકરણ
૪૨ હોય છે અને માંસ-મસ્યનો આહાર કરનારા હોય છે Iટા
ઉત્સર્પિણી તથા કાલચક્રનું સ્વરૂપ – एयं चिय अरछक्कं, उस्सप्पिणिए हविज्ज विवरीयं । एवं च कालचक्कं , दुवालसारं भवे पुन्नं ॥८८॥ | ભાવાર્થ-આ પ્રમાણે ઉત્સર્પિણીમાં પણ છ આરા વિપરીતપણે એટલે પશ્ચાનુપૂર્વીએ હોય છે. અવસર્પિણીનો છઠ્ઠો તે ઉત્સર્પિણીનો પહેલો અને પાંચમો તે બીજો, ચોથો તે ત્રીજો, ત્રીજો તે ચોથો, બીજો તે પાંચમો અને પહેલો તે છઠ્ઠો આરો સમજવો. આ અવસર્પિણી તથા ઉત્સર્પિણીના છ * છ આરા મળીને બારઆરાનું એક સંપૂર્ણ કાલચક્ર થાય છે ॥८८।।
અવસર્પિણી તથા ઉત્સર્પિણીમાં કયા કયા આરામાં કયા કયા જિનેશ્વરદેવોની ઉત્પત્તિ તથા સિદ્ધિ થાય તે બતાવે છે – कालदुए तिचउत्थारएसु एगूणनवइपक्खेसु । सेसगएसु सिज्मंति, हुंति पढमंतिमजिणिंदा ॥८९॥
ભાવાર્થ-અવસર્પિણી તથા ઉત્સર્પિણી સ્વરૂપ બે કાલમાં અવસર્પિણીના ત્રીજા આરાના નેવ્યાસી પખવાડીયા બાકી રહે ત્યારે પ્રથમ તીર્થકર મોક્ષે જાય છે, અને ચોથા આરાના નેવ્યાસી પખવાડીયા બાકી રહે ત્યારે છેલ્લા ચોવીસમા તીર્થંકર મોક્ષે જાય છે. જ્યારે ઉત્સર્પિણીકોળમાં ત્રીજા આરાના નેવ્યાસી પખવાડીયા જાય ત્યારે પહેલા તીર્થકર ઉત્પન્ન થાય છે, અને ચોથા આરાના નેવ્યાસી પખવાડીયા જાય ત્યારે છેલ્લા