________________
૪૯
વિભક્તિવિચાર પ્રકરણ પત્યસમાન કૂવો જેટલા કાલે ખાલી થાય તેટલા કાલને પલ્યોપમ કહેવાય છે. તેવા દશ કોડાકોડી એટલે એક કોડને એક ક્રોડે ગુણવાથી જેટલી સંખ્યા આવે તેને દશગુણા કર્યા પછી જેટલી સંખ્યા આવે તેટલી સંખ્યાના પલ્યોપમનો એક સાગરોપમાં થાય ૧૦૪ થી ૧૦૬ll.
ओसप्पिणी य उस्सप्पिणी य, पुव्वुत्तकालमाणाओ । पोग्गलपरियट्टो पुण, ताहिं अणंताहिं निम्माओ ॥१०७॥
ભાવાર્થ–પૂર્વે જણાવેલા દશકોડાકોડીસાગરોપમના જુદા જુદા પ્રમાણવાળી એકેક અવસર્પિણી અને ઉત્સર્પિણી છે. આવી અનંતી અવસર્પિણી અને ઉત્સર્પિણીનો એક પુદ્ગલપરાવર્ત નામનો કાલ બને છે / ૧૦ણી. जीवो भवे भमंतो, चउतणुमणवयणपाणरूवेण । परिणमिय मुयइ, सयलाणु जेण कालेण सो एसो ॥१०८॥
ભાવાર્થ-આ સંસારમાં પરિભ્રમણ કરતો આત્મા ઔદારિક ૧, વૈક્રિય ર, તૈજસ ૩, અને કાર્મણ ૪, આ ચાર શરીર તથા મન ૫, વચન-ભાષા ૬ અને શ્વાસોચ્છવાસ ૭ એ સાતે વર્ગણાના ચૌદ રાજલોકમાં રહેલા સર્વ યુગલોને ગ્રહણ કરી તે તે રૂપે પરિણામ પમાડીને અને ભોગાવીને જેટલા કાલમાં પાછા મૂકી દે, એટલે આત્મપ્રદેશથી છૂટા કરે તેટલા કાલને પુદ્ગલપરાવર્ત કહેવામાં આવે છે. આ પુદ્ગલપરાવર્તના ચાર
