________________
વિભક્તિવિચાર પ્રકરણ
૨૬
અને જેને અધોલોક કહેવામાં આવે છે તે અધોલોકના પ્રથમ ‘ચાર ખાંડવા' ચાર-ખાંડવાપ્રમાણ પહોળા છે ત્યાપછી ક્રમસર નીચે નીચે ચાર ચાર ખાંડવા સર્વત્ર એટલે બન્ને બાજુ ત્રણ, ત્રણ, બે, બે, એક અને એક ખાંડવાપ્રમાણ પહોળા છે. એટલે બીજા ‘ચાર ખાંડવા' દશ-ખાંડવાપ્રમાણ, ત્રીજા ‘ચાર ખાંડવા' સોલ-ખંડવાપ્રમાણ, ચોથા ‘ચાર ખાંડવા’ વીસ-ખાંડવાપ્રમાણ, પાંચમા ‘ચાર ખાંડવા' ચોવીસ-ખાંડવાપ્રમાણ, છઠ્ઠા ‘ચારખાંડવા' છવ્વીસ-ખાંડવાપ્રમાણ અને સાતમા ‘ચાર-ખાંડવા' અઠ્ઠાવીસ-ખાંડવાપ્રમાણ પહોળા છે. એટલે સાતમી નારકીની પૃથ્વી સાત રાજપ્રમાણ પહોળી જાણવી ૪૭થી
www
ઊર્ધ્વલોકમાં કયા દેવલોકે કેટલી પહોળાઇ છે તે તથા રુચકપ્રદેશથી કયો દેવલોક કેટલો ઊંચો છે તે બતાવે છે – - तिरियं चउरिच्चाई, रुयगाओ जाव सिद्धिखेत्तं तु । एवं च बंभलोए, पण रज्जू हुंति वित्थरओ ॥ ४८ ॥ ईसाणंमि दिवड्ढा, अड्ढाइज्जा य रज्जु माहिंदे | पंचेव सहस्सारे, छ अच्चुए सत्त लोगंते ॥ ४९ ॥
ભાવાર્થ-‘તરિય વરઘ્વાર્' એ ૪૫-૪૬ ગાથામાં લોકની ઊંચાઈમાં જુદા જુદા ખાંડવાની જે જે પહોળાઇ બતાવવામાં આવી છે તે રુચકપ્રદેશથી-તિÁલોકથી શરૂ કરીને ઊર્ધ્વલોકમાં સાતમા રાજના અંતે આવેલા સિદ્ધિક્ષેત્ર સુધીની જાણવી. આ પ્રમાણે તિર્હાલોકથી વધતી પહોળાઇ પાંચમા બ્રહ્મદેવલોકે પાંચરાજપ્રમાણ વિસ્તારવાળી થાય છે ।।૪૮૫
