Valmiki Ramayanam Part 02

Author(s): Amar Publication
Publisher: Amar Publication

Page 665

Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandir
रामनिवासत्वेन महाप्रभावं चित्रकूटं गिरं च प्रदक्षिणं कुर्वाणास्सन्तः प्राङ्मुखा ययुः॥३॥ पश्यन्निति । द्रुतगति विहाय नानाधातून दृग्भ्याला पिबन्निव पश्यन् तस्य चित्रकूटस्य पार्थेन ययो॥ ४ ॥ अदूरादिति। चित्रकटौन्दर्यदर्शनाकृष्टचित्ततया अदूरादिव भासमानम् ॥ ५॥ स इति ।।
पश्यन् धातुसहस्राणि रम्याणि विविधानि च । प्रययौ तस्य पार्श्वेन ससैन्यो भरतस्तदा ॥४॥ अदूराच्चित्रकूटस्य ददर्श भरतस्तदा। आश्रमं यत्रस मुनिर्भरद्वाजः कृतालयः॥५॥ स तमाश्रममागम्य भरद्वाजस्य बुद्धिमान । अवतीर्य रथात् पादौ ववन्दे भरतस्तदा ॥६॥ततो हृष्टो भरद्वाजो भरतं वाक्यमब्रवीत् । अपि कृत्यं कृतं तात रामेण च समागतम् ॥ ७॥ एवमुक्तः स तु ततो भरद्वाजेन धीमता । प्रत्युवाच भरद्वाजं भरतो भ्रातृवत्सलः ॥८॥स याच्यमानो गुरुणा मया च दृढ़विक्रमः । राघवः परमप्रीतो वसिष्ठं वाक्यमब्रवीत् ॥९॥ पितुः प्रतिज्ञा तामेव पालयिष्यामि तत्त्वतः। चतुर्दश हि वर्षाणि या प्रतिज्ञा पितुर्मम ॥१०॥ एवमुक्तो महाप्राज्ञो वसिष्ठः प्रत्युवाच ह । वाक्यज्ञो वाक्यकुशल राघवं वचनं महत् ॥ ११॥ एते प्रयच्छ संहृष्टः पादुके हेमभूषिते । अयोध्यायां महाप्राज्ञ योगक्षेमकरे तव ॥ १२ ॥ एवमुक्तो वसिष्ठेन राघवःप्राङ्मुखः स्थितः। पादुके अधिरुह्येते मम राज्याय वै ददौ ॥ १३॥ भरद्वाजस्य पादौ ववन्द इत्यन्वयः ॥६॥ तत इति । अपिशब्दः प्रश्ने। रामेण किं समागतं सङ्गतम् । भवता रामेण कृत्यं भवत्प्रयोजनं किंकृत। मित्यर्थः ॥७॥८॥ गुरुणा वसिष्ठेन ॥९॥ चतुर्दशवर्षाणि वने वस्तव्यमिति कैकेयीनिमित्तं कृता पितुर्या प्रतिज्ञास्ति तामेव पितुःप्रतिज्ञा तत्त्वतःला Keपालयिष्यामीत्यबवीदिति सम्बन्धः॥१०॥ एवमित्यादि । हेमभूषिते इत्यनेन रामाय प्रीत्या समर्पयितुमभिनवतया निर्माय नगरात् भरतेनानीते
तस्य चित्रकूटस्य ॥ ४-८॥ गुरुणा बसिष्ठेन ॥९॥ मम चतुर्दशवर्षाणि पितुर्या प्रतिज्ञा, अस्तीति शेषः । मया चतुर्दशवर्षाणि वने वस्तव्यमिति कैकेयीनिमित्त कृता पितुर्या प्रतिज्ञास्ति तामेव पालयिष्यामि तत्त्वत इति सम्बन्धः॥१०॥ ११॥ एते इति । अश्यप्तस्य प्राप्तिर्योगा, प्राप्तस्य परिपालन क्षेमः॥ १२-१५॥
ALI