Tattvarthadhigam Sutra Abhinav Tika Adhyaya 07

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

Page 108

અધ્યાયઃ ૭ સૂત્રઃ ૨૨
અધ્યાયઃ-સૂત્રઃ૨૨
[1]સૂત્રહેતુઃ- સૂત્રકાર મહર્ષિ આ સૂત્ર થકી ત્રીજા અસ્તેય વ્રતના અતિચારોને જણાવે છે ] [2]સૂત્ર:મૂળ:-સ્ક્વેનોતના તાવાનવિદ્વતાન્યાતિમહીનાધિ मानोन्मानप्रतिरूपकव्यवहारा:
] [3]સૂત્રઃપૃથક્-સ્પેનપ્રયોગ - તદ્ આત્યંત આવાન - વિરુદ્ધ રાખ્યગતિમहीन अधिक मान उन्मान - प्रति रूपक व्यवहारा:
] [4]સૂત્રસારઃ-સ્કેનપ્રયોગ,,તદ્[-સ્તન] આત આદાન,વિરુધ્ધ રાજયનો અતક્રિમ,હીન અધિક માન ઉન્માન,પ્રતિરૂપક વ્યવહાર [એપાંચે ત્રીજા અસ્તેયવ્રતના અર્થાત્ સ્થૂલ અદત્તદાન વિરમણ વ્રત ના અતિચારો છે ]
] [5]શબ્દશાનઃ
ોનપ્રયોT- ચોરને પ્રેરણા
તવાદ્દતાવાન-ચોરે ચોરી લાવેલી વસ્તુનું ગ્રહણ
વિરુદ્વાન્યાતિમ-રાજય વિરુધ્ધ કર્મ,રાજયે મુકેલ અંકુશનું ઉલ્લંઘન દીનાષિમાનોન્માન-ઓછા વતાં માપ,કાટલાં રાખવા
પ્રતિરુપવ્યવહાર-નકલી માલની ભેળસેળ
૧૦૭
[] [6]અનુવૃત્તિઃ- (૧)વ્રતશીòપુ પબ્ધ પર્શ્વ યથીમદ્ સૂત્ર ૭:૯ (૨)શÇાાડ્યા....સૂત્ર ૭:૧૮ થી અતિવારા: શબ્દની અનુવૃત્તિ
[7]અભિનવટીકાઃ- આ સૂત્રમાં ક્રમાનુસાર ત્રીજા વ્રત સંબંધિ પાંચ અતિચાર ને જણાવવામાં આવેલ છે. સૂત્રકારે અહીંતો ફકત પાંચ નામો નું જ કથન કરેલ છે પણ પૂર્વસૂત્રની અનુવૃત્તિ થકી તે અતિચારછે તેવું સ્પષ્ટ થાય છે તેમજ સૂત્રક્રમના પ્રામાણ્ય અનુસાર [આત્રીજું સૂત્ર હોવાથી ત્રીજા- અસ્તેય વ્રતના આ અતિચારો છે તેમ પણ સમજી લેવું
[૧]સ્તેન પ્રયોગઃ- ચોરને સહાય આપી તેના કામને ઉત્તેજન આપવું
કોઇને ચોરી કરવા માટે જાતે પ્રેરણા કરવી કે બીજા દ્વારા પ્રેરણા અપાવવી અથવા તેવા કાર્યમાં સંમત થવું તે સ્ટેન પ્રયોગ
સ્ટેન એટલે ચોર . ચોરને ધનની,ખાનપાનની મદદ કરવી ચોરીમાં સહાયક થવું, સ્તન પર કરવામાં આવેલો તે સ્તન પ્રયોગ. કોઇચોરી નો ધંધો કરતા હોય તેને એમ કહેવું આજકાલ નવા કેમ બેસી રહો છો? તમારો માલ ખપતો ન હોયતો હું વેચાતો રાખીશ અથવા તમારે કંઇ સાધનની જરૂર હોય તોલઇજાઓ, વગેરે. તોએવચન-પ્રયોગ ચોર લોકોને પોતાનો કસબ અજમાવવામાં ઉત્તેજન આપનારો હોવાથી તેને ત્રીજા વ્રતનો પહેલો અતિચાર કહ્યો છે.
સ્કેન એટલે ચોર પ્રયોગ, એટલે પ્રેરણા કે ઉત્તેજન
ચોર ને ચોરી કરવામાં ઉત્તેજન આપવું તે સ્ટેનપ્રયોગ. ચોરની સાથે લેવડ-દેવડનો વ્યવહાર રાખવો ચોરી કર્યાબાદ તેની પ્રશંસા કરવી,, ચોરી માટે જોઇતા ઉપકરણો આપવા