________________
( ૭૮૮ )
સુભાષિત-પત્ન–રત્નાકર.
નાસ્તિકના મતમાં સર્વ વસ્તુ પાંચ મહાભૂતથી જ બનેલી છે, પ્રમાણેામાં એક પ્રત્યક્ષ જ પ્રમાણ છે, તે સિવાય આત્મા, પરલેાક, પુણ્ય, પાપ, વિગેરે કાંઇ પણ નથી. ૧૪.
નાસ્તિકના વિચારઃ
પિવ વાત્ ૨ રાજ્યોને !, યત્તીત વાત્રિ ! સબ હૈ । न हि मीरु ! गतं निवर्तते, समुदयमात्रमिदं कलेवरम् ||५५|| પર્શનસમુચય ( દ્રિ ), ો૦ ૮૨.
હે મનેાહર નેત્રવાળી! પી અને ખા. હું ઉત્તમ શરીરવાળી! જે વીતી ગયું, તે તારૂ નથી, કેમકે હે ભીરૂ' ! જે ગયું તે પાછું આવતું નથી, આ શરીર માત્ર પાંચ મહાભૂતના સમુદાયરૂપ છે. ૫૫
પ્રમાળ—પ ]
પ્રત્યક્ષ અને અનુમાનઃ——
प्रत्यक्षमविसंवादि, ज्ञानमिन्द्रियगोचरः । लिङ्गतोऽनुमितिर्धूमादिव वरवस्थितिः ॥ ५६ ॥
વિવવિાસ, ઉન્નત ૮, જો રૂ૦૧.
જે વિસંવાદ રહિત એટલે સત્ય હૈાય તે પ્રત્યક્ષ કહેવાય છે. ઇંદ્રિયાના વિષયવાળું જે જ્ઞાન છે તેના પણ પ્રત્યક્ષમાં જ સમાવેશ થાય છે. લિંગથી કેતુથી—અનુમાન થાય છે. જેમકે ધૂમાડા વ્હેવામાં આવે તે હેતુથી અગ્નિ છે એમ અનુમાન થાય છે. ૫૬.
