Shrut Mahapooja

Author(s): Kirtiyashsuri
Publisher: Ramchandrasuri Smrutimandir Anjan Pratishtha Mahotsav Samiti

Page 58

૫ – તંદુલ વૈચારિક પ્રકીર્ણક (૫૦૦ શ્લોક પ્રમાણ) પૂ. વિમલવિજય ગણીની ટીકા
આ પન્ના ગ્રંથ વૈરાગ્ય રસના ભંડાર છે. મનુષ્યપણાના ૧૦૦ વર્ષના આયુષ્યમાં ૪,૯૦,૮૦,૦૦,૦૦૦ ચોખાના દાણાનો આહાર થાય છે. તે જ રીતે બીજી વસ્તુઓનો આહાર થાય છે. છતાં તૃપ્તિ ન થાય. ગર્ભાવસ્થા, જન્મની વેદના, આયુની ૧૦ દશા વગેરેનું વર્ણન છે. તંદુલ-ભાત ખાવાના સંખ્યાના વિચારથી આ ગ્રંથનું નામ પડેલું છે. ૬ - શ્રી ગણિવિજજા પન્ના (૧૦૫ શ્લોક પ્રમાણ)
'આમાં જ્યોતિષ સંબંધી પ્રાથમિક માહિતીઓનું વર્ણન છે. દિવસ, તિથિ, ગ્રહ, મુહૂર્ત, શુકન, લગ્ન, હોરા, નિમિત્ત વગેરેનું વર્ણન છે. ૭ - શ્રી ગચ્છાચાર પન્ના (મૂળ-૨૦૦ શ્લોક પ્રમાણ)
આ પન્નામાં રાધાવેધનું વર્ણન છે. રાધાવેધની સાધનાની જેમ સ્થિર ચિત્તે આરાધનાનું લક્ષ રાખી સર્વ પ્રવૃત્તિ કરી અધ્યવસાય સ્થિર કરવા અને મરણ સુધારવું એવા સ્વરૂપના ઉપદેશ છે.. ૮ - દેવેજસ્તવ પન્ના (મૂળ-૩૭૫ શ્લોક)
દેવેન્દ્રસ્તવ પન્નામાં બત્રીશ ઈન્દ્રોએ કરેલી પરમાત્માની સ્તવનાનું વર્ણન સુંદર રીતે છે. ઉપરાંત ૩૨ ઈન્દ્રોના સ્થાન, આયુષ્ય, શરીર, અગ્રમહિષીઓ, રિદ્ધિ-સિદ્ધિ-પરાક્રમ વગેરેનું વર્ણન છે. સૂર્ય-ચંદ્ર ગ્રહ-નક્ષત્ર-સિદ્ધશિલા સ્વરૂપ સિદ્ધોની અવગાહના સુખ આદિનું પણ વર્ણન છે. ૯ - મરણસમાધિ પયન્ના (મૂળ-૮૩૭ શ્લોક)
આ પન્નામાં સમાધિ-અસમાધિ મરણનો વિસ્તૃત વિચાર કરી મરણ સુધારવાની આદર્શ પદ્ધતિઓ તથા મનની ચંચળતા, કષાયની ઉગ્રતા, વાસનાની પ્રબળતા રોકવાના અમુક ઉપાયો અને આરાધક પુણ્યાત્માઓના અનેક દૃષ્ટાંતનો સમાવેશ છે. ૧૦ - સંસ્કારક પન્ના (૧પપ શ્લોક પ્રમાણ)
આ પન્નામાં છેલ્લા સંથારાનું માર્મિક વર્ણન છે. અંતિમ સમયે ક્ષમાપનાની આદર્શ વિધિ. આવા પંડિત મરણના બળે પ્રાપ્ત થતી આત્મઋદ્ધિની પ્રાપ્તિ દ્રવ્ય અને ભાવ સંથારાનું સ્વરૂપ તથા વિષમ સ્થિતિમાં પણ પંડિત મરણની આરાધના કરનાર મહાપુરુષોના ચરિત્ર જણાવ્યા છે.
- ૬ - છેદગ્રંથો ૧ – દશાશ્રુતસ્કંધ (મૂળ-૨૦૦૦ શ્લોક પ્રમાણ)
આ દશાશ્રુતસ્કંધમાં અસમાધિના ૨૦ સ્થાન વગેરે અધ્યયનો છે. જેમાં ૮મું પર્યુષણા કલ્પ નામનું અધ્યયન એ જ કલ્પસૂત્ર છે. જે દર વર્ષે ચતુર્વિધ સંઘ સમક્ષ ધામધૂમથી વંચાય
૪૮
શ્રુત મહાપૂજા