Shrut Mahapooja

Author(s): Kirtiyashsuri
Publisher: Ramchandrasuri Smrutimandir Anjan Pratishtha Mahotsav Samiti

Page 88

૧૧૪. વિવિધ પૂજાસંગ્રહ :
આ ગ્રંથમાં મહો. યશોવિજયજી મહારાજા, આ. જ્ઞાનવિમલસૂરિ મ, આ. લક્ષ્મીસૂરિ મ, પદ્મવિજયજી મ., દીપવિજયજી મ. આદિ અનેક મહાપુરુષો દ્વારા રચવામાં આવેલી વિવિધ પ્રજાઓનો સંગ્રહ કરવામાં આવેલ છે. દરેક પૂજાના શબ્દો આત્મલક્ષી છે. જરા, ઊંડાણથી વિચારીને પૂજામાં બેસવા યોગ્ય છે. ૧૧૫. જૈન તત્ત્વાદર્શ - આત્મારામજી મ. નામના હુલામણા નામથી ઓળખાતા વિજયાનંદસૂરી મહારાજે હિંદી ભાષામાં ૧૨ પરિચ્છેદમાં જૈન તત્ત્વોનું વર્ણન આ ગ્રંથમાં કરેલ છે. જેમાં દેવ-ગુરુધર્મનું સ્વરૂપ, કુગુરુ તથા ૧૪ ગુણસ્થાનકોનું સ્વરૂપ, ચારિત્ર અને સમ્યગ્દર્શનનું સ્વરૂપ, શ્રાદ્ધકૃત્યો અને તીર્થકરોનું જીવન ચરિત્ર, ગણધરવાદ તથા પાટપરંપરા વગેરે વિષયોનું સંક્ષેપમાં વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. હિંદી ભાષી માટે તત્ત્વો જાણવા માટે આ ગ્રંથ માર્ગદર્શિત બની રહેશે. ૧૧૬. સમ્યક્ત શલ્યોદ્ધાર ?
મુખ્યપણે સ્થાનકવાસી મતના ખંડન માટે રચાયેલા આ ગ્રંથમાં પૂ. આ. શ્રી વિ. આત્મારામજી મહારાજે ઢંઢક મતની સમીક્ષા ઉપરાંત આર્યક્ષેત્રની મર્યાદા, પ્રતિમા સ્થિતિનો અધિકાર, મુહપત્તિ બાંધવાથી દોષ, શત્રુંજય શાશ્વત છે, 8 નિક્ષેપે અરિહંતની વિંદનીયતા, જિનપૂજાની સ્થાપના વગેરે અનેક દલીલો દ્વારા મૂર્તિપૂજક શ્વેતાંબર મતની સ્થાપના કરી છે. ૧૧૭. વિવિધ પ્રસ્નોત્તર:
જ્યોતિષ માર્તડ આ. શ્રી વિ. દાનસૂરિ મ. દ્વારા અપાયેલા ૪૪૪ પ્રશ્નોના ઉત્તરો સંકલિત કરવામાં આવ્યા છે. ત્યારબાદ ૩ પરિશિષ્ટ છે. જેમાં પર્યુષણના પર્વનો નિર્ણય, પર્વતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ અંગેના સમાધાન તથા પ્રશ્નોના ઉત્તરમાં પ્રમાણ તરીકે લીધેલ ગ્રંથોના નામ છે. ૧૧૮. પ્રબોધટીકાઃ
આ ગ્રંથમાં પંચપ્રતિક્રમણના સૂત્રોનું વિવેચન છે. ગ્રંથની શૈલી વિશિષ્ટ કોટીની છે. મૂળપાઠ, સંસ્કૃત છાયા, સામાન્ય-વિશેષ અર્થ, તાત્પર્યાર્થ, અર્થસંકલના, સુત્રપરિચય અને પ્રકીર્ણક આ ૭ અંગોથી પ્રતિક્રમણના સૂત્રોનો હાર્દ જણાવવામાં આવેલ છે.
૫ પ્રતિક્રમણના સૂત્રોમાં કેવો રહસ્યાર્થ ભરેલો છે, તે તો જે આ ગ્રંથ વાંચે તેને જ ખ્યાલ આવે.
૭૮
શ્રુત મહાપૂજા