________________
૬૦. નમસ્કાર સ્વાધ્યાય :
આ ગ્રંથમાં ૐકાર વિદ્યાસ્તવન, અહં અક્ષરત–સ્તવ, નમસ્કારમાહાભ્ય, જિનપંજર સ્તોત્ર, પરમાત્મપંચવિંશિકા, શ્રી જિનસહ્મસ નામસ્તોત્ર, શક્રસ્તવ વગેરે અનેક ગ્રંથોના નમસ્કાર અંગેના સંદર્ભો આપવામાં આવ્યા છે.
૬૧. અધ્યાત્મકલ્પદ્રુમ :
સમતાનું સ્વરૂપ શું? સ્ત્રી-પુત્ર-ધન-શરીર ઉપરની મમતા છૂટે ક્યારે? વિષયો-પ્રમાદકષાયોનો નિગ્રહ થાય ક્યારે ? શાસ્ત્રના ગુણો શું? ચાર ગતિનું સ્વરૂપશું? ચિત્ત દમનપૂર્વક વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થાય ક્યારે ? દેવ-ગુરુ-ધર્મની શુદ્ધિનું સ્વરૂપ શું? યતિ (સાધુ)ને અનુશાસન કેવું? મિથ્યાત્વાદિનો સંવર કરી શુભવૃત્તિ થાય ક્યારે ?અને છેલ્લે સામ્યમાં જ સર્વસ્વ વગેરે વિષયોને માત્ર ૧૭ અધિકારમાં આ. મુનિસુંદરસૂરિ મહારાજાએ રજૂ કર્યા છે. ૬૨. અધ્યાત્મ કલ્પરૂમ - કર્તાઃ મુનિસુંદરસૂરીશ્વરજી મહારાજ
અધ્યાત્મ એ કલ્પવૃક્ષ જેવું છે. આ કલ્પવૃક્ષના ફળને પ્રાપ્ત કરવા કયા દોષોને કાઢવાના છે અને કયા ગુણોને પ્રાપ્ત કરવાના છે, તેનું વિશદ્ વર્ણન આ ગ્રંથમાં છે.
મમત્વ, ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, પ્રમાદ આદિ દોષોનું સ્વરૂપ બતાવવા દ્વારા તેની ભયંકરતાનું જ્ઞાન આ ગ્રંથમાં આપેલું છે. આ ગ્રંથનું પઠન પાઠન અધ્યાત્મપ્રેમી આત્માઓ માટે અત્યંત ઉપકારક છે.
આ ગ્રંથ ઉપર સ્વોપજ્ઞ ટીકા છે અને ગુજરાતી ભાષાંતરો પણ થયેલા છે. ૬૩. ભાષ્યાદિત્રયમ્ ઃ
તપાબિરૂદ ધરનાર, જેના નામે તપાગચ્છ ઓળખાય છે, તેવા પૂ. જગચંદ્રસૂરીશ્વરજી મ. ના શિષ્ય પૂ. આ. દેવેન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ. રચિત આ ૩ ગ્રંથમાં વિભિન્ન વિષયો રજૂ કરાયા છે. જેના પ્રથમ ગ્રંથમાં દેરાસર સંબંધી વર્ણન, ૨જા ગ્રંથમાં ગુરુ મહારાજ સંબંધી તથા ૩જા ગ્રંથમાં પચ્ચખાણ તથા તેના અંગારો, ભક્ષ્યાભઢ્ય વિગઈ વગેરેનું વર્ણન કરવામાં આવેલ છે. ૬૪. ઉપદેશ રત્નાકર :
૪ અંશ અને ૪૫ તરંગમાં વહેંચાયેલો આ ગ્રંથ આ. મુનિસુંદર સૂરિ મહારાજાની કૃતિ છે. જેમાં યોગ્ય શ્રોતા, અયોગ્ય શ્રોતા, યોગ્ય ગુર, અયોગ્ય ગુરુ, યોગ્ય ધર્મ-અયોગ્ય ધર્મ, વિધિ શું અને અવિધિ શું ? વગેરે પદાર્થોનું વર્ણન છે. શ્રોતા રાગી, દ્વેષી, મૂઢ, પ્રવર્તુગ્રાહિત, અતિપરિણત, અપરિણત, કુગ્રાહી વગેરે દોષરહિત હોય તો યોગ્ય ગણાય વગેરે વાતો સુંદર-નાના દૃષ્ટાંતપૂર્વક જણાવવામાં આવી છે.
૯૯
શ્રુત મહાપૂજા
