Shrut Mahapooja

Author(s): Kirtiyashsuri
Publisher: Ramchandrasuri Smrutimandir Anjan Pratishtha Mahotsav Samiti

Page 74

પ૧. પ્રવચન સારોદ્ધાર , નામ તેવા ગુણ ધરાવતા આ ગ્રંથમાં પ્રવચન=જૈન શાસન તેના સારનો ઉલ્લેખ આ. નેમિચંદ્રસૂરિ મહારાજે કરેલ છે.
જેમાં ચૈત્યવંદન, અરિહંત પરમાત્મા, મુનિ ભગવંત, પાંચ પ્રકારના ચૈત્યો વગેરે પદાર્થો ભિન્ન ભિન્ન દ્વારોમાં રજૂ કર્યા છે તથા પ્રાયશ્ચિત-સામાચારી-જાત-અજાત કલ્પ-દીક્ષા યોગ્ય-અયોગ્ય-સંલેખના-ભાષાના પ્રકાર-નવતત્ત્વો-૨૪ ધાન્ય-૧૭ મરણ-૪ પ્રકારના દેવો-૩૬૩પાખંડી-૮પ્રમાદ-કર્મસ્થિતિ-૧૪ગુણસ્થાનકો વગેરે અનેક વિષયોનું સંકલન કરેલ છે. પર. ૧ થી ૫ કર્મગ્રંથ :
પૂ. આ. દેવેન્દ્રસૂરિજી રચિત આ ગ્રંથમાં કર્મસિદ્ધાંતોનો સમાવેશ સંક્ષેપમાં કરવામાં આવ્યો છે. જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, વેદનીય, મોહનીય, આયુષ્ય, નામ, ગોત્ર અને અંતરાય સ્વરૂપ ૮ કર્મના ફળો, તેની ઉત્તર પ્રકૃતિ, તેના બંધના કારણો, તેના બંધ-ઉદયઉદીરણા-સત્તા-માર્ગણાને આશ્રયી બંધસ્વામિત્વ, કઈ પ્રકૃતિ ધ્રુવબંધી, અધુવબંધી વગેરે વર્ણન અહીં કરવામાં આવ્યું છે. પ૩. પ્રભાવક ચરિત્ર:
ગ્રંથના નામ ઉપરથી જ વિષય જણાઈ જાય તેવા આ ગ્રંથમાં પ્રભાવક મહાપુરુષોનું જીવન ચરિત્ર આ. પ્રભાચંદ્રસૂરિ મહારાજે વર્ણવેલ છે. જેમાં વજસ્વામિજી, આર્યરક્ષિતસૂરિજીથી લઈને કલિકાલસર્વજ્ઞશ્રીજી સુધીના મહાપુરુષોનું જન્મથી લઈ કાળધર્મ સુધીનું વર્ણન કરવામાં આવેલ છે. અદ્ભુત, આશ્ચર્યકારક, માંત્રિક એવી વાતો પૂર્વકના આ કથાનકો છે. પ૪. હિતોપદેશમાળા :
સુવિશુદ્ધ સમ્યક્ત - ઉત્તમ ગુણોનો સંગ્રહ - દેશવિરતિ તથા સર્વવિરતિ - આ ચાર ગુણોમાં પ્રબળ પુરુષાર્થ કરવો એ જ પરમ હિતકારક માર્ગ છે. આ પ્રમાણો જણાવવા અને દોષો કાઢવા આ. પ્રભાનંદસૂરિ મહારાજે દરેક દોષોના મૂળનું શોધન કરી તેને કાઢવાપૂર્વક ગુણોના વિકાસ માટે જરૂરી ઉચિત આચરણાનું વિસ્તારથી વર્ણન માત્ર પ૨૫ શ્લોકોમાં જણાવ્યું છે. પપ. વીતરાગ સ્તોત્ર :
કલિકાલ સર્વજ્ઞ રચિત તથા કુમારપાળ મહારાજા દ્વારા રોજ પરાવર્તન કરાતો આ ગ્રંથ ૨૦ પ્રકાશમાં વિભક્ત છે. પરમાત્માનું સ્વરૂપ શું? તેમના અતિશયો કેવા ? વગેરે કહેવા
૬૪
શ્રત મહાપૂજા